k‹m nerede?
Transkript
k‹m nerede?
editörden... Merhaba! “ Market dergisi olarak, s›cak ve taze konular› masan›za getirmeye devam ediyoruz. Arap Bahar›’n›n da etkisiyle, son y›llarda Orta Do¤u ve çevresine yap›lan ihracat oldukça artt›. Orta Do¤u, dünyan›n dört bir yan›na ürün iraç eden Türk firmalar›n›n en önemli pazarlar› aras›nda yer almaya bafllad›. Baz› Arap ülkelerinde son zamanlarda yaflanan iç kar›fl›klar bölgeye yap›lan ihracata sekte vursa da Orta Do¤u, Türk markalar› için vazgeçilmez bir pazar olmaya devam ediyor. Yeni say›m›zda bölgeye ürün ihraç eden firmalarla Orta Do¤u pazar›n› konufltuk. Orta Do¤u’da yaflanan ticari geliflmeleri masaya yat›rm›flken, bu konuda güçlü bir ad›m atan perakende markalar›ndan birini konuk ettik “Perakendeci” sayfalar›m›za. Kim Marketler Zinciri, geçti¤imiz y›l›n son ay›nda, Irak’›n Erbil flehrinde bir flube açt›. Kim’in Irak hamlesini, gelecek hedeflerini ve vizyonunu Genel Müdür Hamit Akçay’la konufltuk. Yeni yat›r›mla beraber kapasitesini 70 bin tona ulaflt›racak olan Aykim’in Yönetim Kurulu Baflkan› Turan Aydo¤du, prezervatif markas› ‘fiEY’ ile sektöre yeni bir soluk getirmeyi planlayan Banat’›n Sat›fl Direktörü Yalç›n Kaynak, teflhir ekipman› üretimiyle perakende zincirlerine farkl› alternatifler sunan Bidonss’un Genel Müdürü Livyo Yuhay, firmalar›n her türlü bask› ifllemlerini son teknoloji makine parkurlar›yla gerçeklefltiren Cemil Bask› Çözümleri’nin Genel Müdürü Cem Görünmez, Türkiye’deki flalgam suyu pazar›n›n yüzde 93’üne sahip olan Do¤anay G›da’n›n Yönetim Kurulu Baflkan› Rafet Do¤anay, lokumda seri üretime geçen Senye Lokum’un Yönetim Kurulu Baflkan› Mustafa fiipleme, bu say›da söyleflileriyle dergimize renk katan isimlerdi. fiubat ay›nda etkinlik takvimimiz oldukça yo¤un. PEBEV olarak bir ilki gerçeklefltiriyor ve Türkiye ile Kuzey K›br›s perakendecilerini bir araya getiriyoruz. Kuzey K›br›s perakende sektörünün geliflimine katk›da bulunmay› ve sektöre hizmet verenleri bir araya getirerek iletiflim platformu sa¤lamay› amaçlad›¤›m›z “PerakenDE¤iflti” konferans›, 13 fiubat Çarflamba günü Girne Cratos Premium Otel’de yap›lacak. Konferansa iliflkin her türlü bilgi, http://www.perakendegisti.com/ adresinde. Konferans öncesinde Kuzey K›br›s perakendesinin nabz›n› ölçtü¤ümüz “KKTC perakendesi mercek alt›nda” isimli dosyam›z›n ikinci bölümü de yine bu say›m›zda. G›da sektörünün öncü firmalar›n›n kat›laca¤› G›da Konferans›, 19 fiubat’ta Marriott Hotel Asia’da yap›lacak. 20-23 fiubat günleri aras›nda ise 20’nci Uluslararas› Anfafl Food Product G›da ‹htisas Fuar› ve efl zamanl› olarak Anfafl Bevex Fuar› düzenlenecek. Yurt içi ve yurt d›fl›ndan 45 binin üzerinde ziyaretçiyi a¤›rlamas› beklenen bu fuarda Market dergisi de stand›yla yer alacak. “ Keyifli okumalar! Market Dergisi Yaz› ‹flleri Müdürü Özlem ELGÜN HARPUTLUO⁄LU 16 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi içindekiler Yönetim&Yay›n Dan›flman› Okan ARAS Sorumlu Yaz› ‹flleri Müdürü Özlem ELGÜN HARPUTLUO⁄LU Yaz› ‹flleri & Haber Merkezi U¤ur TATLI Murat KÜÇÜK Sevgi YALÇIN Görsel Yönetmen Yaren ÖZ Pazarlama ve Sat›fl Grup Müdürü Funda BAYRAKTARO⁄LU Pazarlama ve Reklam Sat›fl Yönetmeni Duygu TEZEL ÇOBAN Pazarlama ve Reklam Sat›fl Uzman› Asiye KARADEM‹R Asistan ‹pek GÜL Hukuk Hasan ‹ÇÖZ Finans Belk›s BARUT Sahibi: Ekonomi Yay›nlar› A.fi. Ad›na Gökçin Aras Yönetim Yeri: De¤irmenyolu Sok. Kutay ‹fl Merkezi A Blok 81120 Bostanc›/‹stanbul T. +90.216. 575 44 20 (pbx) F. +90.216. 575 44 24 Bask› ‹hlas Gazetecilik Afi. 29 Ekim Cad. No: 23 Yenibosna / ‹STANBUL fiUBAT 2013 • 181 ‹çindekiler Gizli Müflteri Feride Abla 22 “25 senedir marketçiyiz” Al›flverifl dünyas› 24-28 ‹smar Ambarl› ma¤azas› aç›ld› Öncü Sivas’ta büyüyor Oruç Market Pendik’te 30 Budak Tekstil büyük düflünüyor 30 “‹yi bir market dizayn› markaya de¤er katar” 38 Ça¤r›: Sat›n almalara a盤›z 50 Üçge ve Eurometall bayilerine “liderlik”... 56 Evman Mant›, marketlerdeki etkinli¤ini art›r›yor 59 61 Muratbey’den “Do¤a Dostu” üretim 82 Pakmaya, tatl› pazar›ndaki yerini ald› 86 Üçge perakendenin yenilikçi gücü Yerel zincirler beflinci kez bulufluyor 90 Mopafl’a Ekonomiye katk› ödülü 92 Keskino¤lu’na ödül 96 Aral›k ay›n›n zam flampiyonu Osmanc›k... Yay›n Dili / Konusu Türkçe / Perakende sektörü KKTC perakendesi mercek alt›nda - II 66 01 Adana - Saniye Çelik 86 81 il, 81 kad›n Sosyal Sorumluluk Perakende sektörüne yeni isim Haber / Röportaj Özel Haber Kürsü Fark›nda olmak / Berrin Yang›nözü Sosyal medya / Özcan Yaz›c› Dan›flman / Sinan As›lyaz›c› Akademi / Y›lmaz Pekmezcan Özgür mutfaklar / Özgür fief De¤iflim zaman› / M. Tevfik Dinçer ‹z düflümü / Remzi Tekeli Raf arkas› / Y›lmaz Attila Denge / Vedat Diriker ‹çgörü / Dilara K›z›lçay Özgün / Okan Aras 104 32 48 52 58 64 84 88 94 100 106 112 Market Dergisi yerel süreli yay›nd›r. Ayl›k yay›mlanan dergimiz, Bas›n Meslek ‹lkeleri’ne uymaya söz vermifltir. Dergide yay›nlanan köfle yaz›lar›, yazarlar›n sorumlulu¤undad›r. ‹letiflim: Yaz› ‹flleri: market@pebev.com Reklam: satis@pebev.com Abonelik: abone@pebev.com www.marketdergisi.com 20 34 20 Perakendeci Kim Market Genel Müdürü Hamit Akçay Perakende sektöründe 17 y›ld›r yer alan Kim Marketler Zinciri, yurt d›fl›ndaki ilk flubesini Aral›k 2012’de Irak’›n Erbil flehrinde açt› 18 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi 46 34 Röportaj 46 Röportaj Firmalar›n her türlü bask› ifllemlerini son teknoloji makine parkurlar›yla gerçeklefltiren Cemil Copy, ‹stanbul’daki 7 flubesiyle müflterilerine hizmet veriyor 1947 y›l›nda Türkiye’yi difl f›rças›yla tan›flt›ran, bugün ise ‘A¤›z Bak›m›’, ‘Kiflisel Bak›m’, ‘Ev Bak›m›’ ve ‘Endüstriyel Ürünler’ olmak üzere 4 farkl› kategoride 400’den fazla ürün çeflidiyle ... Cemil Bask› Çözümleri Genel Müdürü Cem Görünmez Banat Sat›fl Direktörü Yalç›n Kaynak içindekiler Hem f›rsat hem risk: Orta Do¤u Dünyan›n dört bir taraf›na ürün ihraç eden Türk firmalar›n›n en önemli pazarlar› aras›nda yer alan Orta Do¤u ve çevresi, son y›llarda de¤erini daha da art›rd›. Özellikle bölgede yaflanan Arap Bahar› rüzgâr›n› arkas›na alan markalar, ihracat hedeflerinde Orta Do¤u’yu ilk s›raya ald›. Öte yandan baz› Arap ülkelerinde yaflanan iç kar›fl›klar bölgeye yap›lan ihracata sekte vursa da Orta Do¤u, Türk markalar› için vazgeçilmez bir pazar görüntüsü çiziyor 40 54 62 80 98 54 Röportaj Do¤anay G›da Yönetim Kurulu Baflkan› Rafet Do¤anay Türkiye’deki flalgam suyu pazar›n›n yüzde 93’üne sahip olan Do¤anay fialgam Suyu, 2013’e iddial› girdi 62 Röportaj Aykim Yönetim Kurulu Baflkan› Turan Aydo¤du Aykim; Tex, Aspirix, Özcan, Babylife markalar›yla genel ve özel temizlik ürünlerinin sat›fl›n› gerçeklefltiriyor 80 Röportaj Senye Lokum Yönetim Kurulu Baflkan› Mustafa fiipleme Türk damak tad› ve kültürünün vazgeçilmez bir parças› olan lokumu seri üretime geçerek tüketiciye sunan Senye Lokum’un ürün çeflitleri aras›nda Mevlana flekeri, cezerye, akide flekeri, hurma flekeri de bulunuyor 98 Röportaj Bidonss Genel Müdürü Livyo Yuhay Rekabetin her geçen gün artt›¤› perakende sektöründe rakiplerinden bir ad›m öne ç›kmaya çal›flan firmalar, sat›fllar›nda görselli¤i ön planda tutmaya bafllad› Al›flverifl dünyas›n›n sesi MARKET • 19 perakendeci U¤ur TATLI Kim, Irak’taki etkinli¤ini art›racak P erakende sektöründe 17 y›ld›r yer alan Kim Marketler Zinciri, yurt d›fl›ndaki ilk flubesini Aral›k 2012’de Irak’›n Erbil flehrinde açt›. Erbil d›fl›nda Süleymaniye, Dohuk, Musul, Kerkük ve Ba¤dat’ta da flube açma hedefinde olduklar›n›n alt›n› çizen Kim Market Genel Müdürü Hamit Akçay, vizyonlar›n› “Ülkemiz için dünya perakendecisi olmak” diye tan›mlad› Kim, 2012’de farkl› bir hedef koyarak Irak pazar›na girmek için kollar› s›vad›. ‹lk ma¤aza da 2012’nin son günlerinde Irak’›n Erbil flehrinde aç›ld›. Bu süreci sizden dinleyebilir miyiz? Hangi dinamikler sizleri yurt d›fl›nda ma¤aza açmaya sürükledi? Kurumlar› büyük yapan; de¤erleri, ide- Hamit Akçay 20 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi alleri ve çal›flanlar›d›r. Ekibim ve ben göreve geldi¤imizden bu yana ifade etti¤imiz bir ideale sahibiz: Türkiye için Kim’i büyük kurum yapmak. Bu do¤rultuda her y›l kantitatif hedeflerin yan› s›ra baz› kalitatif hedefler de belirledik. Sadece büyüme, ma¤aza açma gibi say›sal de¤erlerleri önemsemiyoruz. Bunun yan› s›ra dünyan›n her yerinde perakendecilik yapabilecek kadro, sistem, alt yap› oluflturmay› da kendimize görev biliyoruz. Ayr›ca kurumumuz ve sektör için bilgi, de¤er, sistem üreten bir marka olmaya çal›fl›yoruz. Tüm bu sayd›¤›m flartlar çerçevesinde birkaç y›ld›r uluslararas› perakendeci olma vizyonumuzu perakendeci ortaya koyduk ve bu çerçevede çal›flmalar›m›za bafllad›k. Yat›r›m için uygun olabilecek ülkelerde araflt›rmalar yapt›k ve sonunda bu yat›r›ma Irak’tan bafllamaya karar verdik. Çünkü Irak; medeniyet, din, dil, kültür ve co¤rafya bak›m›ndan geliflmeye aç›k bir bölge ve halk taban›nda çok büyük oranda bir Türkiye sevgisi var. ‹lk etapta Irak’ta neler yapmay› hedefliyorsunuz? Irak pazar›nda Erbil d›fl›nda baflka hangi flehirlere girmeyi planl›yorsunuz? Erbil’den sonra yat›r›m yapmay› planlad›¤›m›z flehirler Süleymaniye ve Dohuk. Daha sonra siyasi istikrara ba¤l› olarak yat›r›m yapmak istedi¤imiz flehirler aras›nda Musul, Kerkük ve Ba¤dat yer al›yor. “Irak, perakendeciler için büyük bir f›rsat” Irak’ta aç›lacak flubelerde marka karmas›n› nas›l oluflturacaks›n›z? A¤›rl›kl› olarak Türk markalar›na yer vermeyi önemsiyoruz. Irak’ta Türk ürünlerinin toplam pazardaki a¤›rl›¤› yüzde 3040 düzeyinde seyrediyor. Ancak bu oran çok daha yüksek seviyelere çekilebilir. Çünkü Irak’ta ciddi bir üretim yok ve petrol dolay›s›yla ciddi bir refah art›fl› söz konusu. Bu nedenle Irak, gerek üreticiler gerekse perakendecilerimiz için büyük bir f›rsat. Fakat bu f›rsat›n büyük bir aymazl›kla heba edilmek üzere oldu¤unu gözlemliyoruz. Türk firmalar› tam anlam›yla pazar›n de¤erini anlam›fl de¤il. Anlam›fl olsalard› bölgede çok daha ciddi alt yap›lar kurarlard›. ‹flte bu alt yap› eksikli¤i yüzünden biz de istedi¤imiz oranda Türk ürünlerinin etkinli¤ini art›ram›yoruz. Bu ba¤lamda Türkiye’ye bu gerçekleri anlat›p, oradaki Türk ürünleri pazar›n›n geliflmesine katk› sa¤lamay› amaçl›yoruz. ‹deal olarak elbette var, ancak pratikte ad›m ad›m gitmeyi tercih ediyoruz. Bu sadece bizim için yeni bir deneyim de¤il, Türk perakendecili¤i için de önemli ve yeni bir ad›m. Bu nedenle istikrarl› ve sa¤lam ad›mlar atmak zorunday›z. Çünkü büyük bir sorumluluk üstlendik ve kurulufl safhas›n› büyük bir baflar› ile atlatt›k. fiimdi yerleflme ve pekifltirme safhas›nda da ayn› baflar›y› göstermeliyiz. Ondan sonra baflka ad›mlar› atmay› düflünece¤iz. Vizyonumuz ülkemiz için dünya perakendecisi olmak. “Sat›n almalara a盤›z” Irak’tan Türkiye perakendesine döndü¤ümüzde 2012’de birçok sat›n alman›n yafland›¤›n› gördük. Kim de sat›n almalar gerçeklefltirdi. Bu ba¤lamda 2013’te yeni sat›n almalar yapmay› düflünüyor musunuz? Bu y›l pek çok kifli yeni sat›n almalar birleflmeler yaflanabilece¤i öngörüsünde bulunuyor. Bense 2011 y›l›nda bas›lan kitab›m›n Türk perakendecili¤i de¤erlendirmesine ay›rd›¤›m ilk bölümünde bu geliflmelere iflaret etmifl herkesin yerli perakendecilik cofltu dedi¤i zamanlarda ‘Durun burada ciddi bir yan›lsama var’ tespitini yapm›flt›m. Kitab›mda da iflaret etti¤im üzere 2015 y›l› sonuna kadar Türk perakendecili¤i için 2’nci safha olan pekiflme safhas› gerçekleflecek. Bu safhada yok olmak için gereken nitelik ‘hesaps›z’ olmak. Maalesef bu niteli¤e sahip kurumlar 2013’te sektörü terk etmek zorunda kalacak. Ancak ciddi perakendeciler için as›l önemli safha 2015 y›l› son- ras› olacak. Biz kendimizi ve stratejimizi bu gerçe¤e göre ayarl›yoruz. Bu plan içerisinde 2013 y›l›nda ‹stanbul d›fl›nda sat›n alma f›rsatlar›na kulak kesilece¤iz. ‹stanbul içinde ise potansiyeli yüksek tekli noktalar ile ilgili geliflmeler olursa dikkate alaca¤›z. Kim Marketler Zinciri’nin flube a¤›na bakt›¤›m›zda Marmara Bölgesi’ne yay›ld›¤›n› görüyoruz. K›sa vadede bu bölge d›fl›nda da ma¤azalaflmay› düflünüyor musunuz? Bu y›l da Marmara’da yayg›nlaflmaya odaklanaca¤›z. Yalova, Bursa, Bal›kesir bizim için öncelikli iller. Daha sonras›nda Zonguldak, Eskiflehir ve Düzce-Bolu hatt›na do¤ru ilerlemeyi planl›yoruz. A¤›rl›kl› olarak Marmara d›fl›na 2014 y›l› ve sonras›nda odaklanaca¤›z. Kim Marketler Zinciri’nin 2013 hedeflerini okuyucular›m›zla paylafl›r m›s›n›z? ‹lk olarak ülkemiz için de¤er, bilgi ve sistem üreten, kadro yetifltiren perakendeci olmay› hedefliyoruz. Sonras›nda bulundu¤umuz kanallarda iflimizi pekifltirmek ve daha fazla kifliye ulaflmak istiyoruz. Niceliksel olarak ise 2013’te toplamda yüzde 20’ye tekabül edecek bir büyüme plan› üzerinde çal›fl›yoruz. Irak d›fl›nda farkl› ülkelerde de flubeleflme planlar›n›z var m›? Al›flverifl dünyas›n›n sesi MARKET • 21 feride abla “25 senedir marketçiyiz” 3 -5 gün güneflli güzel havalardan sonra yine kar k›fl gösterdi kendini. Evde oturmak, evdeki tüketimi art›r›yor. Eve kapanmak, bo¤az› da aç›yor. Peynir azalm›fl, süt bitmifl, abur cubur dolab› fakirleflmifl… So¤uk hava falan dinlemeyip, her seferinde mutlaka ama mutlaka bir sorunla karfl›laflt›¤›m “süper”marketin yolunu tuttum. Israrla gidiyorum ki, acaba “süperleflti” mi diye… Ama nafile, “süper” olan sadece sorunlar›… Sözünü etti¤im süpermarketin kap›s›na vard›m, zaten girifl faul. ‹ki kap›dan hangisinin girifl, hangisinin ç›k›fl kap›s› oldu¤u muamma. Girifl kap›s›nda yer olmad›¤› için al›flverifl arabalar› ç›k›fl kap›s›na do¤ru dayanm›fl. Daha içeri girmeden “ç›k›fl kap›s›” gösterip, araba almam gerekti¤ini uyaran “görevli”yle ilk karfl›laflmam› yafl›yorum. Tamam, sorun de¤il. O kadar enerji harcayay›m, hiç dert de¤il. Bir yandan ya¤ tenekelerini market güzergâh yolunu t›karcas›na yerlefltiren elemanlarla birlikte marketi gezmeye bafll›yorum. Bir ara market görevlisi, “pardon, iki dakika al›flverifl araban›z› al›yorum” derken ayn› anda ellerini arabama yap›flt›r›p, çekiyor. “Ne oluyor, ne yapt›k” diye flafl›r›rken, bir bak›yorum az önce yerlefltirdikleri ya¤ tenekelerinin oradan araban›n geçip geçmeyece¤ini kontrol ediyorlar. Hem de benim al›flverifl arabamla! Al›flverifl arabalar› ç›k›fl kap›s›nda oldu¤undan baflka bir araba almak zor geldi san›r›m. Market görevlisi al›flverifl arabam› iade ederken s›r›tkan bir ifadeyle, “sa¤ ol abla, geçiyormufl” diyor. Bana neyse… Neyse, sosyal sorumluluk çerçevesinde yard›m etmifl oldum! Raflar›n, 22 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi ürünlerin toz içinde oldu¤u “süper”markette dolaflmaya devam. Tozlar›n içinde gezmeye devam ederken, az önceki market görevlisi ba¤›r›yor uzaktan. “Abla…”, “bir dakika baksana…” Siz olsan›z ne dersiniz, ne yapars›n›z bilmiyorum. Ama ben bütün ola¤an kay›ts›zl›¤›mla ve bütün sakinli¤imle bak›p, sosyal sorumlulu¤umu sürdürüyorum. “Ne vard›?” bak›fl› f›rlat›yorum. Görevli, teyzesinin k›z› kadar yak›n, samimi bir ifadeyle, “Abla ya, Allah aflk›na bir gelsene, arkadaflla iddia ediyoruz, bu ya¤ tenekeleri burada olmufl mu, olmam›fl m›?”… … Tabii flimdi “Allah aflk›na” dedi, üstelik iddiaya girmifller, üstelik ya¤ tenekelerinin orada olup olmayaca¤›na karar verecek üst kurul olarak bulunaca¤›m. Gidiyorum, ya¤ tenekelerine do¤ru… Ne diyorum? Olmam›fl, hiç olmam›fl… Yani bu ne demek? Kardeflim beni bu kadar zahmete soktunuz, hadi bakal›m ya¤ tenekelerini bir baflka yer aray›n, biraz siz zahmete girin. Hadi bakal›m, hadi… Ben olmam›fl dedim ya, bir yandan da yan gözle izliyorum. Bakal›m beni ciddiye ald›lar m› diye… Evet alm›fllar… Ya¤ tenekeleri toplanm›fl bile… Ama vicdan›m rahat, gerçekten de orada olmam›flt›. Tozlu raflar›n içindeki tozlu ürünlerle solu¤u kasada al›yorum. Az önce iddiay› kaybetmifl görevli kasa bafl›nda. Me¤er “süper”marketin sahibiymifl iddia ma¤lubu. “Beyefendi” diyorum, ellerimi göstererek: “Ellerimi görüyor musunuz? Siz hiç raflar›n, ürünlerin tozunu alm›yor musunuz?” “Olur mu can›m” diyor sahibi, “Her 15 günde bir aksatmadan al›yoruz tozunu”… Tüm samimiyetimle, bir öneride bulunuyorum: “Bu sektör için pek çok dergi, kitap ç›k›yor. Perakendecilikle ilgili ayd›nlat›c› bilgiler var” dememle birlikte kesiyor sözümü “süper”marketin sahibi: “Hanfendi, ne demek. Bizim ihtiyac›m›z yok ayd›nlat›c› fleylere, biz 25 senedir marketçiyiz!” Art›k eve gitme zaman› o halde… al›flverifl dünyas› Sal› Pazar› AVM, 16’nc› flubesini Aksaray’da açt› Aksaray’›n önemli firmalar› aras›nda bulunan Jestpa fiirketler Grubu’na ba¤l› hizmet veren Sal› Pazar› AVM’nin 16’nc› ma¤azas› Taflpazar Mahallesi’nde hizmete girdi. 700 metrekare sat›fl alan›na sahip 3 kasal› ma¤azaya 17 çal›flan istihdam edildi. Makro, yat›r›m yapmaya devam ediyor Ülkemizin yerli markas› Makro, Samsun ve Bolu aç›l›fllar›ndan sonra Kayseri’de 20’nci ma¤azas›n› açarak yat›r›m yapmaya devam ediyor. Kayseri’de açt›¤› yeni ma¤azas› ile market zincirine yeni bir halka daha ekleyen Makro, bin 460 metrekare alanda hizmet veriyor. 41 çal›flan›n bulundu¤u ma¤azas›n› geçti¤imiz günlerde açan Makro, Kayseri’deki istihdam say›s›n› 388’e, hizmet alan›n› ise 14 bin 896 metrekareye yükseltmifl oldu. Makro, Uyum ma¤azalar›yla beraber, Türkiye’nin 16 ilinde (Ankara, Amasya, Antalya, Bolu, ‹stanbul, Kayseri, K›r›kkale, Konya, Karaman, Malatya, Mersin, Ordu, Samsun, Yozgat, Kocaeli, Tekirda¤) 225 ma¤azas› ve 6 bin 850 kiflinin üzerindeki çal›flan say›s›yla, 208 bin 705 metrekare sat›fl alan›nda hizmet veriyor. Makro, 2013 y›l› için koydu¤u hedefleri y›l›n ilk ay› itibar›yla gerçeklefltirmeye bafllad›. Makro, Ocak ay› içerisinde Antalya, Ordu-Ünye, ‹stanbul-Ka¤›thane, Bolu ve Malatya’ya açaca¤› yeni flubeleriyle ma¤aza say›s›n› 230’a ç›karacak. ‹smar Ambarl› ma¤azas› aç›ld› Mopafl‘›n 84’üncü flubesi Bursa’da Mopafl, 84’üncü flubesini geçti¤imiz günlerde Bursa’da hizmete açt›. 600 metrekarelik sat›fl alan›nda 25 çal›flan 3 kasayla hizmete giren flube, ayn› zamanda Beflevler’de ikinci, Bursa’da ise 19’uncu ma¤aza. 1996 y›l›nda ai- Akyürek Holding bünyesinde yer alan ‹smar, büyüme hedefleri do¤rultusunda geçen y›l bafllad›¤› ma¤aza aç›l›fllar›na bu y›l da h›z kesmeden devam ediyor. 18 Ocak Cuma günü Ambarl› Ma¤azas›’n›n aç›l›fl›n› gerçeklefltiren ‹smar, bu aç›l›fl ile Avc›lar’da 2'nci, toplamda 42'nci ma¤azas›n› hizmete açm›fl oldu. ‹smar, aç›l›fla özel dökülen ve s›cak s›cak servis edilen lokma ile de müflterilerinin a¤z›n› tatland›rd›. Aç›l›fl bölge halk›n›n yo¤un ilgisi alt›nda gerçekleflti. ‹smar Ambarl› Ma¤azas›’n›n konsepti, reyon yerleflimi, temizli¤i ve düzenli yap›s› bölge halk›n›n takdirini toplad›. 24 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi le flirketi olarak bafllad›¤› perakende sektöründe istikrarl› büyüyen Mopafl bugün ‹stanbul Anadolu Yakas›’nda 41, Kocaeli’nde 18, Yalova’da 2, Sakarya’da 4 ve Bursa’da 19 olmak üzere 84 flubesiyle hizmet veriyor. al›flverifl dünyas› 68’inci Altunbilekler fientepe’de 30 y›ld›r Ankaral›lara hizmet veren Altunbilekler, 68’inci ma¤azas›n› geçti¤imiz günlerde fientepe Seval Caddesi’nde hizmete açt›. fientepe 2 ma¤azas› bin 50 metrekarelik sat›fl alan›nda, 4 kasa ve 40 çal›flan›yla; kasap reyonundan flarküteriye, manav reyonundan unlu mamullere, zücaciyeden kiflisel bak›m ürünlerine kadar genifl ürün yelpazesini müflterisinin be¤enisine sunuyor. 68 flubesi ve 2 bini aflk›n çal›flan› ile çal›flmalar›n› ve yat›r›mlar›n› sürdüren Altunbilekler, yeni ma¤azas›nda müflterilerine rahat ve kolay al›flverifl olana¤› sa¤l›yor. Be¤endik 39’uncu flubesini açt› ‹ç Anadolu’daki flubeleriyle müflterilerine hizmet veren Be¤endik, Komflu konseptli Alacaatl› flubesini geçti¤imiz günlerde hizmete açt›. Bin 900 metrekarelik sat›fl alan›na sahip olan ve “Komflu” konseptiyle aç›lan ma¤azaya 44 çal›flan istih- dam edildi. Yeni aç›lan flubede bal›k, unlu mamulleri, f›r›n, kuruyemifl, flarküteri, et, pet shop gibi genifl reyon çeflitlili¤iyle hizmet vermeye bafllad›. Be¤endik Market yetkilileri, flubeleflmeye devam edeceklerini söyledi. Birlik Toptan Sat›fl’tan yeni flube Perakende sektörüne yeni isim Senye Lokum’un perakende sektöründeki markas› Bazaar AVM, ilk flubesini geçti¤imiz günlerde Konya Selçuklu’da hizmete açt›. 600 metrekarelik sat›fl alan›na sahip olan ma¤azaya 18 çal›flan istihdam edildi. Bazaar ‹flletme Müdürü Mehmet Poçano¤lu, perakende sektöründe ezber bozacaklar›n› belirterek, bu y›l içerisinde flube say›lar›n› art›racaklar›n› söyledi. 26 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi Akyürek Holding ifltiraki olarak 2004 y›l›nda kurulan Birlik Toptan Sat›fl Ma¤azalar› büyüme hedefleri do¤rultusunda yat›r›mlar›na devam ediyor. Birlik Toptan Sat›fl Ma¤azalar› Maltepe flubesini geçti¤imiz günlerde hizmete açt›. Birlik Toptan'›n toplam flube say›s› böylece 13'e ulaflt›. Bin 200 metrekare alana sahip Maltepe flubesi aç›l›fl› Maltepe Belediye Baflkan Yard›mc›s› Nail Çiftçi, Akyürek Holding Onursal Baflkan› Aslan Akyürek, Birlik Toptan Sat›fl Ma¤azalar› Genel Müdürü Hilmi Y›lmaz, müflterilerin ve ifl ortaklar›n›n kat›l›m› ile gerçekleflti. al›flverifl dünyas› Öncü, Sivas’ta büyüyor Sivas’›n önemli perakende markalar› aras›nda yer alan Öncü Market, 32’nci flubesini geçti¤imiz günlerde Atatürk Caddesi’nde açt›. Sivas halk›n›n yo¤un ilgi gösterdi¤i aç›l›fla Öncü G›da Yönetim Kurulu Baflkan› Raflit Akyol ve çok say›da flirket yöneticisi kat›ld›. Akyol, müflteri memnuniyetini ön planda tuttuklar›n› belirterek ihtiyac› olan yerlerde flubelefleceklerini söyledi. Oruç Market Pendik’te ‹stanbul’daki flubeleriyle müflterilerine hizmet veren Oruç Hipermarket, 18’inci ma¤azas›n› geçti¤imiz günlerde Pendik’te açt›. Bin 800 metrekarelik sat›fl alan›na sahip olan 12 kasal› ma¤azaya 70 çal›flan istihdam edildi. Market yetkilileri, önümüzdeki günlerde yeni flubeler açacaklar›n› dile getirdi. Öte yandan 50 araçl›k özel otopark› olan Oruç’un Pendik flubesinin içinde ekmek f›r›n› da bulunuyor. 28 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi SAMMAR’dan yeni flube Samsun Grup Marketçilik Afi (SAMMAR) Ca¤alo¤lu ma¤azas›n› geçti¤imiz günlerde hizmete açt›. Aç›l›fl, Atakum Belediye Baflkan› Metin Burma, Karadeniz PERDER Baflkan› ve Ordu Kalafatlar Yönetim Kurulu Üyesi Osman Kalafat, Çorum Metropol Genel Müdürü Celal Gönül, Ordu Çaml›k Market Yönetim Kurulu Baflkan› Abdülka- dir Yüce, Royal Süt ürünleri Bölge Müdürü Murat Üstünda¤, SAMMAR Yönetim Kurulu Baflkan› Bayram Akyüz ve SAMMAR orta¤› Veysel Çelik, tedarikçi ve üretici firmalar ile Atakum halk›n kat›l›m› ile yap›ld›. SAMMAR Ca¤alo¤lu flubesi 450 metrekare alanda 3 kasa ve 15 çal›flan› ile Atakum halk›na hizmet veriyor. Vatan’dan iki günde iki yeni ma¤aza Vatan Bilgisayar iki günde iki yeni ma¤aza açarak yat›r›mlar›n› art›r›yor. Geçti¤imiz günlerde Osmaniye’de ilk ma¤azas›n› teknoloji severlerle buluflturan Vatan Bilgisayar, ard›ndan Hatay’da ilk ma¤azas›n› açt›. Vatan Bilgisayar açt›¤› iki ma¤aza ile toplam kapal› alan›n› 121 bin 650 metrekareye ulaflt›r›rken her ma¤azada yaklafl›k 50 çal›flan istihdam ediyor. Vatan Bilgisayar’›n yeni ma¤azalar›nda teknoloji severleri, ihtiyaçlar› ve beklentileri do¤rultusunda en uygun ürüne yönlendiren, sat›fl dan›flmanl›¤› ad›na Vatan Akademi’de yaklafl›k 30 gün boyunca teorik ve pratik e¤itim gören uzman personeller karfl›l›yor. haber Aral›k ay›n›n zam flampiyonu Osmanc›k pirinç oldu Akademetre Research&Strategic Planning taraf›ndan Türkiye’nin 29 ilinde sürdürülen fiyat araflt›rmas›n›n Aral›k ay› sonuçlar› aç›kland›. Araflt›rma sonuçlar›na göre, 2,5 kilogram Osmanc›k pirinç ürünlerinin fiyatlar› bir öceki aya göre yüzde 4,96 oran›nda artt› Akademetre Research&Strategic Planning taraf›ndan Türkiye’de 29 il ve ilçe merkezinde 800’ün üzerinde sat›fl noktas›nda, g›da ürünleri kapsam›nda yap›lan Aral›k Ay› Fiyat Araflt›rmas› sonuçlar› aç›kland›. Akademetre Genel Müdür Yard›mc›s› Bülent Bekret taraf›ndan yap›lan aç›klamada, Aral›k ay›nda Kas›m ay›na göre ortalama fiyat› en çok yükselen ürün grubunun yüzde 4,96 ile 2,5 kilogram Osmanc›k pirinç oldu¤u bildirildi. 2011 y›l›n›n Aral›k ay› ortalama fiyatlar› baz al›nd›¤›nda ise fiyat› en çok yükselen ürün grubunun yüzde 17,61 ile 1 litre m›s›r ya¤› oldu¤u belirtildi. Aral›k ay›nda fiyat› en çok artan ürünler s›ras›yla: 2,5 kilogram Osmanc›k pirinç yüzde 4,96, 250 gram tereya¤› yüzde 3,95, 1 kilogram baldo pirinç yüzde 2,54, 500 gram makarna yüzde 1,93. Bekret, “2011 Ocak ay› bafl›ndan bu yana ortalama fiyat trendlerini de¤erlendirdi¤imizde, en yüksek fiyat art›fl›n›n yüzde 57,99 ile 1 litre m›s›r ya¤›nda oldu¤unu gördük, ortalama fiyat art›fl›nda 1 litre m›s›r ya¤›n› yüzde 47,35 ile 2 litre m›s›r ya¤›, yüzde 46,17 ile 5 litre m›s›r ya¤› izledi” dedi. Bekret, “Araflt›rma kapsam›nda takip edilen ürünlerden, 1 kilogram k›rm›z› mercimek ortalama fiyat›n›n geçen y›l›n Ocak ay›ndan bu yana yüzde 10,86 düfltü¤ünü söyledi. Araflt›rman›n 2012 y›l› verileri de¤erlendirildi¤inde fiyat› en çok artan ürün grubunun, yüzde 18,20 ile 1 litre m›s›r ya¤› oldu¤u görüldü. Fiyat art›fl›nda 1 litre m›s›r ya¤›n›, yüzde 17,56 ile 500 gram makarna, 15,78 ile 1 litre ayçiçe¤i ya¤› izledi. 2012 y›l› Ocak ay›ndan Aral›k ay› sonuna kadar ortalama fiyatlar› en çok düflen ürün gruplar› ise, yüzde 11,36 ile 1000 gram k›rm›z› mercimek, yüzde 4,1 ile 250 gram paket margarin ve yüzde 3,29 ile 250 gram kâse margarin oldu. Fiyat araflt›rmas›n›n Aral›k ay› sonuçlar›na göre bin gram çamafl›r suyu ortala- ma fiyat›n›n yüzde 1,80 oran›nda düfltü¤ü belirtildi. Araflt›rma kapsam›nda yer alan ürün gruplar›n›n Aral›k ay› ortalama fiyatlar› incelendi¤inde, fiyat› en çok düflen ürün gruplar› flunlar oldu: Bin gram çamafl›r suyu yüzde 1,80, 2 bin 250 gram yo¤urt yüzde 1,21, bin 500 gram yo¤urt yüzde 1,04. Araflt›rman›n 2011 y›l› verileri baz al›nd›¤›nda, 2011 Aral›k ay›na göre fiyat› en çok düflen ürünler ise yüzde 9,75 ile bin gram dökme çay ve yüzde 8,57 ile bin gram k›rm›z› mercimek oldu. Budak Tekstil büyük düflünüyor özel haber U¤ur TATLI Tekstil sektöründe örme kumafl üretimi ve sat›fl› yapmak üzere 1991 y›l›nda kurulan Budak Tekstil’in perakende sektöründe yer alan markas› Propaks, tek stantta sat›fl konseptiyle birlikte yerel ve ulusal zincir marketlerinde sat›l›yor. Budak Tekstil Genel Müdürü Ali Sar›gül, ulusal ve yerel market zincirlerindeki etkinliklerini art›rma amac›nda olduklar›n› söylüyor Türkiye’ de kendi branfl›nda ilk ve tek üretici olarak Easy Wiper, Micro Wiper, Faster Wipe, Süper Micro ve Propaks markalar›yla 2008 y›l›ndan itibaren yeni nesil nano teknolojik, ultra micro fiber ve süper micro fiber polyester/polyamide kar›fl›m› ve yüzde 100 polyester microfiber ipliklerle temizlik bezlerinin üretimine devam ettiklerini belirten Budak Tekstil Genel Müdürü Ali Sar›gül, “Perakende sektöründe Propaks markas›yla yer al›yoruz. Yerel ve ulusal zincirlerin ço¤unda var›z” diye konufltu. Propaks’›n genifl ürün çeflitlili¤ine sahip oldu¤unu dile getiren Sar›gül, “Mutfak önlükleri, masa örtüleri, ütü masas› k›l›flar›, sofra bezleri, bebe mama önlükleri, yast›k ve k›rlent k›l›flar›, polar battaniye ve flal çeflitleri, haz›r pratik tül perdeleri gibi çok amaçl› ürünleri bünyemizde bulunduruyoruz” ifadelerini kulland›. Budak Tekstil’in 2013 için önemli hedeflerinin oldu¤unun alt›n› çizen Sar›gül, “Budak Tekstil olarak, 2013 y›l›nda yaflam› kolaylaflt›racak, mutlulu¤u art›racak inovatif ürünleri piyasaya sunmay› hedefliyoruz. Türkiye’deki bütün ulusal, discount, bölgesel ve yerel marketlerdeki etkinli¤imizi art›raca¤›z” aç›klamas›nda bulundu. 30 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi fark›nda olmak Berrin Yang›nözü Fark yaratan sat›flç›lar 1980’li y›llar›n Ege çocu¤uyum ben. ‹lk sat›fl ö¤retilerim de o döneme rastlar. Ailede ya da yak›n çevremde sat›flç› yoktu lakin “sat›flç› olunmaz do¤ulur” tezini her zaman küçüklükten beri içimde olan satma iste¤ine ba¤lar›m. ‹leriki yafllarda kariyer hayat›mda yapt›¤›m bilinçli de¤ifliklikler bunun ispat›. O y›llarda benim gibi di¤er çocuklar›n da e¤lendi¤i “semt pazarlar›” bugünün AVM’leri gibiydiler. Ben ilk müflteri kavram›n›, bu kavram›n ne talep etti¤ini, iyi sat›fl›n nas›l yap›ld›¤›n› oradaki esnaf amca ve teyzelerden ve müflteri olarak da annemden ö¤rendim. 7-8 yafl›nda bir çocuk için müflteri, oradaki amca ve teyzeler için ekmek kap›s›yd›, yetifltirdi¤i mahsulleri flehre getiren köylülerimizin ekmek tezgâh›. Müflteri ise paray› veren, evine en taze sebze ve meyveyi elindeki harçl›¤a en uygun flekilde alan annelerdi ve tabi ki baz› babalar (bu benim tan›m›m). Her perflembe annemle semt pazar›na gitmek benim en e¤lendi¤im çocukluk ritüellerimden biriydi. Orada su satan benim yafl›mda çocuklar olurdu. Onlara çok özenirdim, lakin bunu aileme söyleyemezdim. Onlara göre ihtiyac› olan ailelerin çocuklar› aileye destek için su sat›yordu. Benim için ise para kazanmak, sat›fl yapmak ve e¤lenmek. Tipik bir Ege çocu¤u olarak bu hayalimi bir flekilde mutlaka gerçeklefltirmeliydim. Hafta içi e¤er derslerimi yapt›ysam ve notlar›m iyi ise mutlaka 1 saat d›flar› ç›kma ve arkadafllar›mla oynama iznim vard›. ‹flte ilk flimflek burada çakt›, Sat›fllar›m iyi gitti¤i haftadan bir sonraki hafta barda¤›n alt›nda peçete hizmeti sunmufltum. Al›n terlerini bu peçeteye silmek onlar› bir nebze olsun motive ediyordu. 32 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi berrinyanginozu.35@gmail.com semt pazar› bize çok yak›nd› ve ben arkadafllar›mla oynuyor gibi yap›p perflembe günleri annemle pazar al›flveriflimizi yapt›ktan sonra bu iste¤imi pekâlâ yerime getirebilirdim, peki ama nerede? Bu yer tan›d›k kiflilere pek rastlamayaca¤›m oradaki esnafa su satabilece¤im bir yer olmal›yd›. Peki ya suyu nereden bulup oraya getirecektim. Yine mahallemizde hem bize hem de pazara yak›n bir cami vard›, caminin bekçisi ile aram iyiydi, her gün okula giderken ona günayd›n derdim. Suyu koyacak flifleyi ise en yak›n arkadafl›m›n annesinin bakkal dükkân›ndan sa¤layabilirdim. Ne güzel bir ifl orta¤› da bulmufltum kendime... Ve ben bu heyecan ve istekle pazarda sat›fl›ma bafllad›m. Fazla uzun sürmedi, bir esnaf amca annemle al›flverifl yaparken bana “Bugün su yok mu?” diyene dek. Bu arada söylemeyi unuttum, apartman›m›z›n alt›ndaki bakkal Mehmet Amca da orta¤›m say›l›rd›, suyu onun dolab›nda so¤utmama izin veriyordu çünkü. Benim di¤er su sat›c›lar›ndan fark›m, suyu so¤uk ve plastik bardakta satmamd›. Benim sat›flla ilgili bu ilk hikayem, gelecekte ekmek param olan sat›fla odaklanmam› sa¤lad›. Sat›fl yapabilmek için sat›fl› sevmek, sat›fla kendini adamak, fark yaratmak gerekir. Bu yaz›m›n konusunu bu ay fark yaratan sat›fl ve sat›flç›lar olarak belirledim. Fark yaratan sat›flç› her fleyden önce sempatik, empatik ve dürüst olmal›. Peki, ama kime karfl›? Ekme¤ini kazand›ran müflterisine, destek ald›¤› ifl ortaklar›na karfl› tabii ki... Fark yaratan sat›flç›, ürünün ham madde tedarikinden teslimata kadar olan süreci çok iyi bilir ve buna sayg› duyar. T›pk› benim cami bekçisi, mahalle bakkal›, pazardaki amca ve teyzeler ile arkadafl›mla uyumum gibi. E¤er onlar bana destek vermeseler, bu tedarik zinciri bir yerden kopar ve ben hayalimi gerçeklefltiremezdim. Fark yaratan sat›flç›, sürekli olarak farkl› yerlerde, farkl› evrelerde, farkl› sebeplerle farkl› flekillerde müflterisine dokunur. Onu memnun eder ve onu önemsedi¤ini vurgular. (Ben müflterilerimi çok önemsiyordum onlar benim sadece müflterim de¤il, annemin leziz yemekler yapmas›n› ve benim sa¤l›kl› beslenmemi sa¤layan kiflilerdi öncelikle) Fark yaratan sat›flç›, müflterisinin gereksinimlerini ö¤renmek için onu konuflturur ve bu beklentileri ortak çal›flt›¤› kiflilere iletir. T›pk› benim yaz›n s›ca¤›nda içleri yanan sat›c›lara so¤uk su satabilmek için Mehmet Amca’yla yapt›¤›m ortak çal›flma gibi. Fark yaratan sat›flç›, rakip ürünleri ve fiyatlar›n› rakip ürünlerin sat›flç›s› kadar iyi bilir. T›pk› benim di¤er su satan çocuklar›n eksikliklerini so¤uk su ve plastik bardak temini ile f›rsata çevirdi¤im gibi. Fark yaratan sat›flç›, co¤rafyay›, psikolojiyi iyi bilir. (Burada an›msad›¤›m pazara mahsul getiren Ege köylülerinin flivesi ile konuflarak onlar› çok e¤lendirdi¤im ve ayn› zamanda sempatilerini kazand›¤›md›r.) Fark yaratan sat›flç›, firmay› etkilemeyecek flekilde sat›fl kapama sürecinde e¤er gerekiyorsa küçük jestler yapmay› bilir. Ben de sat›fllar›m iyi gitti¤i haftadan bir sonraki hafta barda¤›n alt›nda peçete hizmeti sunmufltum. Al›n terlerini bu peçeteye silmek onlar› bir nebze olsun motive ediyordu. Bu yaz›mda kendi ilk sat›fl deneyimimden yola ç›karak ve yerim elverdi¤ince fark yaratan sat›fl ve sat›flç›y› anlatmaya çal›flt›m. Farkl› sat›fl ve sat›flç›lara sahip olman›z dile¤i ile tabi ki her zamanki gibi sevgi ile. röportaj U¤ur TATLI Cemil Copy, 2013’e iddial› girdi Firmalar›n her türlü bask› ifllemlerini son teknoloji makine parkurlar›yla gerçeklefltiren Cemil Copy, ‹stanbul’daki 7 flubesiyle müflterilerine hizmet veriyor. Öte yandan geçti¤imiz y›l bir ilke imza atarak rakipleriyle bir araya gelip Bask› fiehri’ni kuran Cemil Copy, online ortamda da yerini ald›. Teknolojinin gerisinde kalan firmalar›n zamanla yok oldu¤una dikkati çeken Cemil Bask› Çözümleri Genel Müdürü Cem Görünmez, 2013’te cemilonline.com’un etkinli¤ini art›rmay› hedefliyoruz” diye konufltu Her türlü bask› ifllemlerinin yan› s›ra marketler için özel stant çözümleri de sunuyorsunuz. Bu ba¤lamda marketlere yönelik baflka ne tür hizmetler veriyorsunuz? Cemil Copy olarak, 30 y›ld›r sektörde yer al›yoruz. Marketlere yönelik özel stant çözümlerimiz bulunuyor. Ayr›ca marketlere her türlü bask›l› malzemelerin üretimi, uygulanmas› ve ürünlerin daha çok ön plana ç›kmas› için farkl› bas›l› ürünler, teflhir uygulamalar› sunuyoruz. Sa¤lad›¤›m›z hizmetleri minimum maliyetlerle gerçeklefltiriyoruz. ‹nternet kullan›m›n›n gün geçtikçe art›¤› Türkiye’de sanal ortamdan yap›lan al›flverifl de do¤ru orant›da art›yor. Cemil Copy de bu kervana kat›larak cemilonline.com’u hayata ge- 34 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi çirdi. Sanal ortamda müflterilerinize ne tür kolayl›klar sa¤layacaks›n›z? Günümüzde sat›fl mecralar› farkl›l›k göstermeye bafllad›. Bu ba¤lamda flubelerimizin d›fl›nda sanal ortamda da ayn› hizmeti verme düflüncesiyle böyle bir online al›flverifl ortam› oluflturduk. Genç nüfusun ve de¤iflimin bu kadar h›zl› oldu¤u bir ülkede teknolojinin gerisinde kalan firmalar yavafl yavafl yok oluyor. 2013’te cemilonline.com’un etkinli¤ini art›rmay› hedefliyoruz. Ayr›ca Facebook, Twitter gibi sosyal medya kanallar›nda da yer alaca¤›z. Bask› fiehri kuruldu Geçti¤imiz y›l Seda Ozalit ve Deha Ozalit’le bir araya gelerek yeni bir yat›r›m gerçeklefltirdiniz. Bu yat›r›m›n detaylar›yla ilgili neler söylersiniz? Mevcut rakiplerinizle nas›l bir sinerji yakalamay› düflünüyorsunuz? Rakiplerimizle bir araya gelerek zor olan bir birleflmeyi gerçeklefltirdik. Süreç kolay olmad›, rakipsiniz bazen de ortak müflterileriniz söz konusu, ama her geçen gün artan rekabet flartlar›, yanl›fl uygulanan fiyat politikalar› ve düflen kar marjlar› bizleri böyle bir ortak yat›r›ma sürükledi. Seda Ozalit ve Deha Ozalit’le güçlerimizi birlefltirerek Bask› fiehri’ni hayata geçirdik. Neler var bu ‘flehir’de? Bask› fiehri için malzeme üzerine bask› yapabilen büyük bir makine yat›r›m› yapt›k. Bu makine sayesinde firmalar›n outdoor ve display ifllerini kolaylaflt›r›yoruz. Bu flehirde cama, ahflaba, kar- Cem Görünmez tona direkt bask› yap›labiliyor. Ayn› zamanda düflük adetli karton stant da üretiyoruz. Örne¤in 200 stant istenildi¤inde 2-3 gün içerisinde bitirilmifl olarak teslim edebiliyoruz. Durst Rho 1000 makine parkurumuzda; karton, plastik, cam, ahflap, düz zeminli her tip malzemeye adet ay›rmaks›z›n yüksek kaliteyle direkt bask› yap›yoruz. Ayr›ca araç giydirme, örümcek stant üzerine bask› ifllemlerini de gerçeklefltiriyoruz. 7 flube, 140 çal›flan Bu ‘flehir’de perakendenin hangi ifl süreçlerini kolaylaflt›r›yorsunuz? Perakende, anl›k kampanyalar›n s›kça yap›ld›¤› bir sektör ve h›zl› olmak gerekiyor. Firmalardan gelen bask› ifllerine an›nda cevap veriyoruz. Düflük maliyetlerle hem birinci hem de bininci bask›da ayn› kalitede ifller ç›kar›yoruz. Cemil Copy’nin ‹stanbul’da kaç flubesi bulunuyor? 30 y›ll›k geçmifle sahip 140 çal›flan› olan Cemil Copy’nin Kad›köy’de 2, Kozyata¤›, Göztepe, Ba¤dat Caddesi, Altunizade, Dudullu ve Sabanc› Üniversitesi’nde olmak üzere toplamda 7 flubesi bulunuyor. 2013 hedeflerinizi ö¤renebilir miyiz? 2013 için birden çok hedefimiz var. ‹lk hedef olarak, online kanaldaki etkinli¤imizi art›rarak sat›fl grafi¤imizi yükseltmek istiyoruz. Ayr›ca Bask› fiehri’nin nüfusunu yukar›lara çekme amac›nday›z. Bask› fiehri projesini önce tüm Türkiye’ye daha sonra da dünyaya yaymay› hedefliyoruz. haber Perakendecinin ihtiyaç duydu¤u her fley: www.eurometall.com.tr “Perakendenin Mega Marketi" slogan›yla perakende sektörüne birçok yenilik getiren Eurometall’in geniflleyen ürün yelpazesine flimdi e-ticaret sitesi www.eurometall.com.tr üzerinden h›zl›ca ulaflmak mümkün Acun Tekin ‹steyen herkes, ma¤aza ekipmanlar›n›n yan› s›ra güvenlik ve geçifl sistem ürünleri, elektronik çözümler ve ofis ekipmanlar›na da art›k www.eurometall.com.tr üzerinden kolayca ulaflabiliyor ve online olarak siparifl verebiliyor. Eurometall Pazarlama ve Sat›fl Yönetmeni Acun Tekin, Eurometall’in 2010 y›l›nda bafllatt›¤› çal›flmalar›n› 2011 ve 2012 y›l›nda artan bir ivme ile sürdürdü¤ünü kaydederek, büyüme stratejilerine ba¤l› olarak perakende sektörüne genifl bir yelpazede ürün sunmaya devam ettiklerini söyledi. Eurometall olarak 2013 y›l›nda yurt içi ve yurt d›fl› operasyonlar›n› geniflleteceklerini, sektörün ihtiyaç duydu¤u ürün ve hizmetleri en kaliteli biçimde sunmaya devam edeceklerini kaydeden Tekin, “Dünya ekonomisi h›zla de¤ifliyor. Elbette Türkiye ekonomisi de bundan etkileniyor. Perakende sektörünün geliflimini dinamik biçimde takip ediyoruz. Markalar›n beklentilerini yak›ndan izliyoruz. Temel hedefimiz müflterilerimizin ihtiyaçlar›n› öngörebilmek, talep edilen ürünleri, arzulanan kalitede ve h›zla bu ihtiyaçlar› karfl›layabilmek” dedi. 36 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi Perakendecinin arad›¤› hemen her fley Bu kapsamda e-ticaret platformu www.eurometall.com.tr üzerinden sat›fla sunduklar› ürün gam›n› genifllettiklerini dile getiren Acun Tekin, “Bir perakende noktas›n›n A’dan Z’ye tüm ihtiyaçlar›n› karfl›lamaya yönelik bir yap›m›z var. Ana ma¤aza ekipmanlar›n›n yan› s›ra her çeflit aksesuardan tafl›y›c› ekipmanlara, display ürünlerden arka ofis ekipmanlar› ve sarf malzemelerine kadar bir perakende noktas›nda ihtiyaç duyulabilecek her türlü ürünü sunuyoruz” diye konufltu. Acun Tekin, yeni katalogla birlikte www.eurometall.com.tr üzerinden ayr›ca güvenlik ve geçifl sistem ürünleri, elektronik çözümlere, ofis ekipmanlar›na da ulaflman›n mümkün oldu¤unu söyledi. Tekin, www.eurometall.com.tr e-ticaret sitesinin sektöre h›zl›, güvenli biçimde hizmet sunabilmek için önemli bir platform oldu¤unu, ancak müflterilerinin her kanaldan kendilerine ulaflmamalar›n›n mümkün oldu¤unu kaydetti. “Her zaman en iyi deneyimi yaflatmak istiyoruz” Müflterilerine en iyi deneyimi yaflatmak istediklerini dile getiren Acun Tekin, he- deflerinin müflterilerine ihtiyaç duyduklar› an, en iyi ürünü, en iyi koflullarda sunabilmek ve çözüm ortaklar› olarak gördükleri müflterilerinin ifl süreçlerine de¤er katarak, katk›da bulunabilmek oldu¤unu söyledi. Eurometall olarak amaçlar›n›n birlikte çal›flt›klar› markalar›n ve müflterilerin süreç içerisinde ortaya ç›kan ihtiyaçlar›n› beklentilerine uygun biçimde karfl›layabilmek oldu¤unu ifade eden Tekin, “Hizmet verdi¤imiz markalar güçlendikçe, de¤er kazand›kça Eurometall olarak biz de güçlenece¤imizi biliyoruz. Gayretimiz müflterilerime k›sa yoldan sat›fl yapmak de¤il, onlar›n ihtiyaç duyacaklar› ürünleri, ihtiyaç duyduklar› zaman ve koflullarda karfl›layarak hedeflerini gerçeklefltirmeye yard›mc› olmak. Bu misyonumuzu müflterilerimiz alg›lad›¤› için çal›flt›¤›m›z markalarla çok güçlü ba¤lar kuruyoruz” dedi. Kurulduklar› günden beri oldu¤u gibi 2013 y›l›nda da birçok yenili¤e imza atmaya devam edeceklerini dile getiren Tekin, hedeflerinin büyüyen Türkiye ekonomisiyle birlikte Eurometall markas›n› bir dünya markas› haline getirmek oldu¤unu söyledi. Tekin, bu kapsamda bu y›l içerisinde yurt içi operasyonlar›n yan› s›ra yurt d›fl› operasyonlara da a¤›rl›k vereceklerini vurgulad›. özel haber U¤ur TATLI “‹yi bir market dizayn› markaya de¤er katar” Manav reyonu, ahflap teflhir ürünleri gibi market ekipmanlar› imalat› yapan, ayn› zamanda firmalara projelendirme hizmeti de sa¤layan Ya¤mur Dizayn, 2008 y›l›ndan bu yana ma¤azalara yönelik alternatif çözümler sunuyor. Müflterinin ihtiyaçlar› paralelinde hizmet verdiklerini söyleyen Ya¤mur Dizayn Yönetim Kurulu Baflkan› Ayd›n Yan›k, iyi bir market dizayn›n›n markaya de¤er kataca¤›n› söylüyor Ma¤aza sahiplerinden gelen talepler do¤rultusunda do¤ru ve pratik çözümler sunmaya çal›flt›klar›n› belirten Ya¤mur Dizayn Yönetim Kurulu Baflkan› Ayd›n Yan›k, “Ahflap ve d›fl cephe olarak bin 800 metrekare üretim alan›m›z bulunuyor. Projelendirme, inflaat çal›flmalar›, iç dekorasyon, manav reyonu, ahflap teflhir ürünleri, d›fl cephede do¤rama, otomatik kap›, kompozit d›fl cephe kaplama ve bunlara ilave olarak display ürünlerimizle müflterilerimize ulafl›yoruz” diye konufltu. 38 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi Hizmet süreçleriyle ilgili bilgiler veren Yan›k, “Ma¤azan›n konumunu inceleyerek, bu do¤rultuda müflterilerimizin ihtiyaçlar›n› belirliyoruz. Daha sonra projelendirme aflamas›na geçerek, ma¤azaya gelecek olan müflterinin içeri girmesi için d›fl cephe çal›flmas›na odaklan›yoruz. Bir sonraki ad›m›m›z da ise ma¤aza içerisinde bulunan lojistik ve çal›flma olanlar›n› belirleyerek ma¤azan›n tamam›n› projelendiriyoruz” aç›klamas›nda bulundu. ‹yi bir market tasar›m›n›n markaya önemli art›lar sa¤lad›¤›n›n önemini vurgulayan Yan›k, “Müflteri, do¤ru projelendirilmifl bir market alan›nda kendini de¤erli hisseder. Ma¤aza içerisinde zaman› en verimli flekilde kullanarak al›flveriflten zevk al›r. Marka için dizayn sadece tamamlay›c› bir zincirdir. Dizayn›n yan›nda kaliteli personel, iyi bir lojistik çal›flmas› ve sunulan ürünün niteli¤i de önemli bir unsur Ayd›n Yan›k olarak göze çarpar” tespitinde bulundu. Ya¤mur Dizayn’n›n uzun ve k›sa vadede önemli hedefleri oldu¤unu dile getiren Yan›k, sözlerine flöyle devam etti: “Bayilik sistemimizi tam olarak faaliyete geçirmeyi planl›yoruz. Ayr›ca Ar-Ge departman›m›za daha fazla yat›r›m yaparak, ürün çeflitlili¤imizi art›rmay› hedefliyoruz. Uzun vadede ise Ya¤mur Dizayn’n› daha kurumsal bir yap›ya dönüfltürme iste¤imiz var. Bununla birlikte makine parkurumuzu da geniflletme niyetindeyiz.” Ayd›n Yan›k, yurt d›fl› pazarlarda yer alma planlar›n›n oldu¤unu da sözlerine ekledi. kapak haberi U¤ur TATLI Hem f›rsat hem risk: Orta Do¤u D ünyan›n dört bir taraf›na ürün ihraç eden Türk firmalar›n›n en önemli pazarlar› aras›nda yer alan Orta Do¤u ve çevresi, son y›llarda de¤erini daha da art›rd›. Özellikle bölgede yaflanan Arap Bahar› rüzgâr›n› arkas›na alan markalar, ihracat hedeflerinde Orta Do¤u’yu ilk s›raya ald›. Öte yandan baz› Arap ülkelerinde yaflanan iç kar›fl›klar bölgeye yap›lan ihracata sekte vursa da Orta Do¤u, Türk markalar› için vazgeçilmez bir pazar görüntüsü çiziyor Arap halklar›n›n demokrasi, özgürlük ve insan haklar› taleplerinden ortaya ç›kan Arap Bahar›’n›n etkisiyle Orta Do¤u ve çevresine yap›lan ihracat son y›llarda önemli bir ivme kazand›. TÜ‹K verilerine göre geçen y›l en fazla ihracat yap›lan 3 ülke Almanya, Irak ve ‹ran oldu. De¤ersel olarak en fazla ihracat art›fl› sa¤lanan ülkelerin bafl›nda ise yüzde 185 ile Libya geldi. AB’ye yap›lan ihracat yüzde 7 gerileyerek 58 milyar dolar seviyelerine inerken, Orta Do¤u’ya gerçeklefltirilen ihracat yüzde 12 artarak 27 milyar dolara ç›kt›. Sadece verilen bu rakamlar bile Türk firmalar› için Orta Do¤u ve çevresinin gün geçtikçe de¤er kazanan bir pazar oldu¤unu gösterirken, özellikle Suriye’de yaflanan iç savafl›n ard›ndan Orta Do¤u’ya yap›lan ticarette s›k›nt›lar yaflanmaya baflland›. Ürdün, Irak, Lübnan, Suudi Arabistan, Birleflik Arap Emirlikleri, Kuveyt, Yemen, M›s›r, Tunus, Libya, Cezayir, Fas’a çeflitli ürünler ihraç eden Türk firmalar›, merkezi bir noktada yer alan Suriye’deki kar›fl›kl›klar yüzünden daha maliyetli olan ve daha uzun zaman alan deniz yolunu tercih etmeleri sebebiyle kar marjlar›nda kay›plar yaflad›. Öte yandan bölgedeki siyasi istikrar›n yeniden yakalanaca¤›n› söyleyen yetkililer, Orta Do¤u’nun Türk firmalar› için vazgeçilmez bir pazar oldu¤u görüflünde birlefliyor. 40 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi Barilla, Türkiye’nin konumuna dikkati çekti Barilla’n›n Orta Do¤u haritas›n›n oldukça genifl oldu¤unu belirten Barilla Orta Do¤u ve Afrika Sat›fl Müdürü Ali Bozer, Orta Do¤u ve çevresinde ‹ran, Irak, Pakistan’›n da aralar›nda bulundu¤u 14 ülkeye ürünlerini ihraç ettiklerini söyledi. Orta Do¤u’da Barilla ve Filiz markalar›yla yer ald›klar›n› hat›rlatan Bozer, distribütörler arac›l›¤›yla hizmet verdiklerini dile getirdi. Geçen y›l Orta Do¤u ve Kuzey Afrika Bölgesi’nin kar›fl›klar içerisinde oldu- ¤unu kaydeden Bozer, flunlar› söyledi: “Türkiye’nin jeopolitik konumu ve önemi her geçen y›l daha fazla ortaya ç›k›yor. Barilla gibi birçok flirket Türkiye’yi bölgenin merkezi olarak konumland›r›yor. Amerika ve Avrupa ekonomilerinin içinde bulundu¤u daralma ve büyüyememe sorunsal› flirketleri do¤al olarak Orta Do¤u ve Afrika’n›n da içinde bulundu¤u pazarlara do¤ru yönlendirdi. Orta vadede tüm büyük oyuncular›n bu bölgede etkinli¤ini art›raca¤›n› ve gelifltirece¤ini tahmin ediyoruz. Sözlü olarak bunu ifade etmek çok kolay, ancak hayata geçirmek son derece zor… Bunu baflarmak için ürünlerinizi bölgeye adapte etmek, do¤ru distribütörleri bulmak, e¤itmek, tüketici ile etkin iletiflim kurmak ve pazarlar›n do¤rudan içinde olman›z gerekiyor. Bu da çok ciddi bir yat›r›m anlam›na geliyor.” “Orta Do¤u pazar›n› iyi de¤erlendirmek gerekiyor” Hayat Kimya’n›n 70 ülkeye ihracat yapt›¤›n› belirten Hayat Kimya ‹hracat Bölgeler Müdürü Ferruh Temiz, Orta Do¤u pazar›n›n Hayat Kimya aç›s›ndan önemli bir yere sahip oldu¤unu söyledi. Orta Do¤u’ya farkl› yat›r›mlar yapt›klar›n› dile getiren Temiz, “2005’te açt›¤›m›z Cezayir fabrikam›z›, 2010 y›l›nda ‹ran fabrikam›z izledi. 2012 y›l›n›n Ekim ay›nda M›s›r fabrikam›z› da hayata geçirdik” diye konufltu. Orta Do¤u ve Kuzey Afrika’da yaflanan geliflmelerin iyi analiz edilmesi gerekti¤inin alt›n› çizen Temiz, “Orta Do¤u ve Kuzey Afrika’da yaflanan geliflmeler ilk bak›flta ticareti olumsuz etkileyen geliflmeler gibi gözükse de devam›nda Hayat Kimya aç›s›ndan önemli f›rsatlar do¤urdu. Bölge ile olan iliflkimizi krizin bafl›ndan itibaren koparmayarak etkinli¤imizi daha da art›rd›k. Kuzey Afrika’da yaflanan geliflmeler sonras›nda Türk ürünlerine ilgi artt› ve Hayat Kimya bu krizi f›rsata çevirdi” aç›klamas›nda bulundu. Ticaretlerinin etkilendi¤i tek ülkenin Suriye oldu¤unu söyleyen Temiz, bölgede yaflanan duraklamay› Cezayir ve M›s›r fabrikalar›n›n avantaj›n› kullanarak aflma yoluna gittiklerini dile getirdi. Al›flverifl dünyas›n›n sesi MARKET • 41 kapak haberi “Suriye’deki kar›fl›kl›klar ihracat› etkiledi” Ürünlerini dünyan›n 105 ülkesine ihraç ettiklerini kaydeden Kumtel Genel Koordinatörü Münir Öztafl, Orta Do¤u ve Kuzey Afrika’da ciddi bir ihracat potansiyellerinin oldu¤unu söyledi. Ürdün, Irak, Lübnan, Suudi Arabistan, Birleflik Arap Emirlikleri, Kuveyt, Yemen, M›s›r, Tunus, Libya, Cezayir ve Fas’a ürün ihraç ettikleri bilgisini veren Öztafl, Suriye’ye yap›lan ihracat›n sekteye u¤rad›¤›n› aktard›. Öztafl, sözlerine flöyle devam etti: “Oradaki kar›fl›kl›¤›n ne kadar sürece¤ini ön görmek zor ama biz burada hayat normale döndü¤ünde yeniden ihracata bafllayabilece¤imizi tahmin ediyoruz. Sonuçta günlük hayatta ihtiyaç duyulan ürünler sat›yoruz. Kuzey Afrika’da Tunus, M›s›r ve Libya gibi ülkelerde Arap Bahar› olarak nitelendirilen kar›fl›kl›klar yaflanm›flt›. O dönemde ihracat›m›z aksad›, dönem dönem durma noktas›na geldi ancak flimdi normale döndü. ‹hracat›m›z› eski düzenimizde sürdürüyoruz.” “Yaflanan kar›fl›kl›klar lojistik maliyetlerini art›rd›” Yurt d›fl›nda birçok ürününü ihraç eden Muratbey Peynirleri; Suudi Arabistan, Birleflik Arap Emirlikleri, Irak, Bahreyn, Kuveyt, Katar ve Ürdün’ün de aralar›nda bulundu¤u pek çok ülkeye ihracat yap›yor. Orta Do¤u’da ürünlerine ciddi bir talep oldu¤unu belirten Muratbey Peynirleri Yönetim Kurulu Baflkan› Necmi Erol konuyla ilgili flunlar› söyledi: “Orta Do¤ulu tüketici Türk peynirlerini seviyor, özellikle sürülebilir, labne peynirleri tercih ediyor. Yöresel peynirler de tercih edilen ürünlerin bafl›nda geliyor. Irak sat›fllar›m›zda Anatolian Mix (Anadolu Lezzetleri) ürünümüzün de a¤›rl›kta oldu¤unu görüyoruz. ‹novatif ürünlerle pazar› büyütmek, yeni kullan›m alanlar› yaratmak ve d›fl pazarlardaki faaliyetlerimizi art›rmay› hedefliyoruz.” Arap Bahar›’n›n etkili oldu¤u ülkelere olan ihracatta bir dönem düflüfl yaflad›klar›n› dile getiren Erol, “Özellikle M›s›r’a olan ihracat›m›zda bir dönem azalma yaflad›k. M›s›r’a ürün göndermedi¤imiz aylar oldu. Suriye ile Türkiye aras›nda 42 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi gerilen iliflkilerin de ülkeye olan ihracat›m›zda olumsuz etkilerini hissettik” ifadelerini kulland›. Yaflanan siyasi ve askeri olaylar›n ihracat› etkilemesine ba¤l› lojistik maliyetlerini de art›rd›¤›n› kaydeden Erol, “Lojistik maliyetlerin artmas› ürünün raftaki maliyetine de yans›d›. Türkiye’nin co¤rafi olarak yer ald›¤› bu bölgede, f›rsatlar iyi de¤erlendirilebilirse ekonomik iliflkiler ba¤›ms›z bir flekilde kurulabilir, ekonomik iflbirli¤i ve entegrasyon çeflitli derecelerde gelifltirilebilir ve bölge önemli bir ekonomik güç merkezi haline gelebilir. Bu çal›flmalarla birlikte bölgenin daha güvenli ve istikrarl› hale gelece¤i düflüncesindeyiz” aç›klamas›nda bulundu. Muratbey’in Orta Do¤u pazar›nda bayiliklerle yer ald›¤›n› hat›rlatan Erol, Uluslararas› ticaret kanunlar› imkân verdi¤i ölçüde ihracat yapmaya devam edeceklerini söyledi. Namet, Orta Do¤u’ya yo¤unlafl›yor Son y›llarda ihracata daha fazla odakland›klar›n› belirten Namet Genel Müdürü N. Tar›k Kayar, Türk Cumhuriyetleri’ne, Birleflik Arap Emirlikleri’ne, Irak’a ve ‹ran’a ihracat yapt›klar›n› di¤er Orta Do¤u ülkeleriyle de görüflme halinde olduklar›n› kaydetti. Orta Do¤u’da yaflanan de¤iflimin Türk flirketleri için önemli f›rsatlar yaratt›¤›n› ifade eden Kayar, “Dünya standartlar›na uygun bir flekilde üretim yap›yor olmam›z, sahip oldu¤umuz helal sertifikalar›, mamullerimizin bölge insan›n›n damak tad›na uygunlu¤u, Orta Do¤u ülkelerinin Namet ürünlerine olan ilgisini her geçen gün art›r›yor” tespitinde bulundu. Kayar ayr›ca, Kazakistan, Belarus ve Rusya’ya da yak›n zaman içerisinde ihracat yapacaklar›n› sözlerine ekledi. “Suriye’deki geliflmeler ihracat›m›z› etkiledi” Orta Do¤u’da M›s›r, Lübnan, Ürdün, Suudi Arabistan, Yemen, Katar, Birleflik Arap emirlikleri, Bahreyn, Irak gibi önemli ülkelere ürünlerini ulaflt›rd›klar›n› anlatan Selva G›da Genel Müdürü Mehmet Karakufl, Suriye’de yaflanan iç savafltan önce bu ülkeye de ihracat yapt›klar›n› söyledi. Bölgede yaflanan kar›fl›kl›klar›n Suriye’ye ihracat gerçeklefltiren tüm üreticileri etkiledi¤i tespitinde bulunan Karakufl, “Suriye’de yaflanan olaylardan biz de etkilendik. Suriye’de bu olumsuzluklar yaflan›rken Orta Do¤u’nun di¤er bölgelerine ihracat›m›z devam ediyor. Suudi Arabistan ve Irak’ta büyümeye devam ediyoruz” diye konufltu. Seyido¤lu, alternatif pazarlara yöneldi Orta Do¤u ve Kuzey Afrika pazarlar›n›n Seyido¤lu için de¤erli ihracat alanlar› oldu¤unu aktaran Seyido¤lu Genel Müdürü Mehmet Göksu, Avrupa’da yaflanan krizin de etkisiyle Orta Do¤u ülkelerine ön- celik tan›d›klar›n› dile getirdi. Seyido¤lu olarak Orta Do¤u ve çevresinde pazar pay›n› art›rd›klar›n› belirten Göksu, “Filistin’den Cezayir’e Libya’dan M›s›r’a kadar olan bölge ülkelerinin pek ço¤una ihracat yap›yoruz. Afrika pazar›nda da yeni pazarlar aray›fl›nday›z” fleklinde konufltu. 15 ülkeye ürün ihraç ettiklerini söyleyen Göksu, Orta Do¤u ve Kuzey Afrika ülkelerine en çok helva, reçel, tahin, pekmez satt›klar›n› ifade etti. “Orta Do¤u'da yaflanan de¤iflimler ve sanc›l› dönem ister istemez ihracat yapan firmalar› etkiliyor” diyen Göksu, sözlerine flöyle devam etti: “Avrupa merkezli yaflanan kriz ve Orta Do¤u'da yaflanan de¤ifli- kapak haberi me karfl›n firma olarak ihracat›m›zda bir azalma yaflanmad›¤› gibi tam aksine art›fl gördük. Daha önce mal satmad›¤›m›z Cezayir, Libya gibi ülkeler flu anda ihracat›m›zda en ön s›rada yer al›yor. Firma olarak ihracatta tüm firmalar›n yapt›¤› gibi pazar zenginlefltirmesine gidiyoruz. Sadece bir pazara ba¤l› kalmak s›k›nt› do¤urabilir. Bu anlamda Kuzey Afrika, Orta Do¤u ve Avrupa pazarlar›na mal satarak bu riskin üstesinden geliyoruz. Bölgede olaylar›n durulmas› ve yeniden güven ortam›n›n sa¤lanmas›n›n ard›ndan Türk firmalar› ad›na büyük f›rsatlar do¤acak.” daha maliyetli olan ve daha uzun zaman alan deniz yolunu kullanmak zorunda kal›yoruz” diye konufltu. Suriye’de yaflanan durgunlu¤un yaklafl›k bir y›l daha sürece¤i öngörüsünde bulunan Nacar, “Ticari aç›dan öte vicdani aç›dan bölgedeki kar›fl›klar›n bir an önce çözülmesi ve bölgenin huzura kavuflmas› en büyük temennimiz. Sunar Grup, yurt d›fl› sat›fl stratejisinde riski toplamak yerine riski da¤›tmay› ilke edinen global bir firma. fiu anda Latin Amerika’dan Uzak Do¤u’ya kadar uzanan 70’in üzerinde ülkeye ihracat yap›yoruz ve ihracat hedeflerimiz do¤rultusunda geçti¤imiz aylarda faaliyete giren yeni rafinasyon tesisimizin sunaca¤› Sunar Grup, Suriye’den umutlu ek kapasite sayesinde bu say›y› art›rmay› 2009 y›l›ndan bu yana Orta Do¤u ülkele- sürdürece¤iz” ifadelerini kulland›. rinin tamam›na ihracat gerçeklefltirdiklerinin alt›n› çizen Sunar Grup Pazarlama Direktörü Mevlüt Nacar, “fiu andaki strateji- Teksüt Orta Do¤u’ya miz bölgedeki markalaflma çal›flmalar›- önem veriyor m›z› art›rarak hem Türk markalar›na hem 6 y›ld›r Irak’a ürün de Sunar markas›na duyulan güveni per- gönderdikleri bilçinlemek. Orta Do¤u tüccarlar› yüz yüze gisini veren Tekiletiflime önem veren s›cakkanl› insanlar. süt Yönetim KuruBu nedenle sürekli iletiflim kurmak ve ola- lu Baflkan› Cevdet bildi¤ince pazar ziyaretleri yapmak gere- Ar›n›k, o bölgenin kiyor. Biz de uygun koflullarda olabildi- damak tad›na uy¤ince s›k pazar ziyaretleri yapmaya özen gun labne, kaygösteriyoruz. Günümüz dünyas›nda tüke- mak gibi ürünleri tici ihtiyaçlar› sadece Avrupa’da de¤il Or- tüketicilerle buluflta Do¤u ülkelerinde de büyük bir h›zla turduklar›n› söyledi. Geçti¤imiz günlerde de¤ifliyor ve gelifliyor. Bizler de ziyaretler Teksüt markal› sütlerin Erbil’de sat›fla sus›ras›nda sadece iliflkileri güçlendirmekle nuldu¤unu kaydeden Ar›n›k, ilerleyen dökalmay›p ayn› zamanda pazar›n nabz›n› nemlerde Ba¤dat’a da süt ihraç etme heyerinde tutmufl ve pazar› daha yak›ndan definde olduklar›n› belirtti. Ar›n›k, sözlerine flöyle devam etti: “Teksüt olarak, Irak gözlemlemifl oluyoruz” diye konufltu. Kuzey Afrika ülkelerinde yaflanan iktidar ve ABD’ye yapt›¤›m›z toplam ihracat›n de¤iflimleri Türk g›da ürünlerine duyulan miktar› 3,5 milyon dolar civar›nda. fiu an güveni art›rd›¤›n› söyleyen Nacar, “Bura- bu ülkelere ihrac›n› yapt›¤›m›z çeflitler daki tüketiciler Türk ürünlerini denedikçe tercihlere göre farkl›l›k gösteriyor. Orta ürünlerimizdeki kaliteyi ve ayr›cal›¤› kefl- Do¤u ülkelerinde ya¤l› ürünler daha çok fetti. Yani Kuzey Afrika’daki geliflmelerin tercih edildi¤i için en çok kaymak, tereTürkiye ihracat›n›n lehine oldu¤unu söy- ya¤›, kaflar gibi çeflitler ilgi görüyor.” Ar›n›k ayr›ca, Suriye’de yaflanan kar›fl›kleyebiliriz” dedi. Befleri flartlar›ndan dolay› ihracat anla- l›klara ra¤men Orta Do¤u ülkeleriyle tem›nda Suriye’nin Sunar Grup için stratejik mas halinde olduklar›n› söyledi. bir noktada oldu¤una de¤inen Nacar, “Suriye bizim için a¤›rl›¤› olan bir pazar durumundayken son bir y›ld›r ciddi talep Üçge, Afrika pazar›n› daralmas› yaflad›¤›m›z› söyleyebiliriz. Da- mercek alt›na ald› ha önceden Suriye’nin güneyindeki ülke- Ma¤aza ekipmanlar› ve depo raf sistemlelere karayolu ile Suriye üzerinden rahatça rinde 36 y›ld›r perakende sektörüne hizulafl›m sa¤lanabilirken flu anda görece met veren Üçge, Orta Do¤u’daki çok say›da ülkeye ihracat yap›yor. Dubai, Ürdün, Umman, Suudi Arabistan, Katar, Kuveyt gibi perakendenin daha h›zl› geliflti¤i ülkelere ihracat gerçeklefltirdiklerini belirten Üçge Pazar Gelifltirme Yönetmeni Cenk Esidinç, Orta Do¤u’nun önemine dikkati çekerek “Son y›llarda Orta Do¤u ülkelerinde büyük projeler gerçeklefltirdik. Son dö44 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi nemde özellikle Suriye ve ‹ran’daki siyasi iktidars›zl›klar çal›flmalar›m›z› olumsuz etkiledi. ‹ran ve Suriye de geçmifl y›llarda parlayan y›ld›zken maalesef kar›fl›klar yüzünden pazar durma noktas›na geldi. Bu daralma neticesinde daha farkl› pazarlara da yöneldik. Son 3-4 y›ld›r Afrika pazar›n› büyüteç alt›na ald›k ve çok büyük ilerlemeler kaydettik. Bugüne kadar Afrika’da 6 ayr› ülkede fuar organizasyonlar›na kat›ld›k” aç›klamas›nda bulundu. Yörsan, alternatif pazarlara yöneliyor Avrupa Birli¤i’nin kendi yerel üreticisini korumak amac›yla ald›¤› politik karar gere¤ince 2001 y›l›ndan bu yana AB ülkelerine süt ve süt ürünleri satmad›klar›n› hat›rlatan Yörsan Yönetim Kurulu Üyesi Murat Yörük, “Bu flartlar alt›nda pazar olarak Orta Do¤u co¤rafyas› büyük önem arz ediyor. Orta Do¤u pazarlar›na yönelik yapt›¤›m›z çal›flmalar neticesinde özellikle son 2 y›l içinde baflta Irak ve Suudi Arabistan olmak üzere Lübnan, Birleflik Arap Emirlikleri ve Kuveyt piyasalar›nda aktif durumda bulunuyoruz” diye konufltu. Orta Do¤u’da yaflanan geliflmeleri Suriye özelinde de¤erlendiren Yörük, “Komflumuzun içinde bulundu¤u durum jeopolitik konumu itibariyle Türkiye’nin Orta Do¤u’ya inen ticaretini de ciddi anlamda sekteye u¤ratt›. Ço¤unlukla süre ve maliyetler anlam›nda karayolu nakliyesi ile ulaflmay› hedefledi¤imiz birçok noktaya bu kaos durumu sebebi ile farkl› ve daha zahmetli yollardan ulafl›yoruz” ifadelerini kulland›. Türk firmalar› aç›s›ndan Orta Do¤u piyasas›nda yer almay› ‘olmazsa olmaz’ olarak nitelendiren Yörük, “Farkl› k›ta aç›l›mlar› ve yeni ülke operasyonlar› ile ihracat hamlemizi destekleme çabas› içinde olmam›za karfl›n Orta Do¤u’da olmak bizler için vazgeçilmez bir zorunluluk. 2013’te hedef pazarlar›m›z aras›nda Bahreyn, Katar, Umman ve Ürdün bulunuyor” dedi. röportaj U¤ur TATLI Banat fiEY’le iddial› 1947 y›l›nda Türkiye’yi difl f›rças›yla tan›flt›ran, bugün ise ‘A¤›z Bak›m›’, ‘Kiflisel Bak›m’, ‘Ev Bak›m›’ ve ‘Endüstriyel Ürünler’ olmak üzere 4 farkl› kategoride 400’den fazla ürün çeflidiyle market raflar›nda yer alan Banat, yenilikçi prezervatif markas› ‘fiEY’ ile prezervatif sektörüne yeni bir soluk getirmeyi planl›yor. Banat Sat›fl Direktörü Yalç›n Kaynak, “Türkiye’nin önde gelen prezervatif markalar› aras›ndaki yerimizi almay› ve pazardan en az yüzde 20 pay almay› hedefliyoruz” diyor 1947’den bu yana farkl› kategorilerdeki genifl ürün çeflitlili¤iyle Türk tüketicisine hizmet veren Banat, ürün gam›na prezervatifi de ekledi. Prezervatif pazar›na girifl nedenlerinizi ö¤renebilir miyiz? Sizin de söyledi¤iniz gibi 65 y›ld›r Türk halk›n›n temizlik ve kiflisel bak›m alan›ndaki ihtiyaçlar›na cevap vermek için çal›fl›yoruz. Farkl› kategorilerde üretti¤imiz 400’ü aflk›n ürünle insanlara temiz bir dünya ve sa¤l›kl› bir hayat sunmak için hizmet veriyoruz. Tüketicilerimizin ihtiyaçlar› ve istekleri do¤rultusunda ürün gelifltirmeye aç›k olabilme yetene¤imiz, genifl ürün yelpazesine ulaflabilmemizi sa¤layan önemli bir unsur. Durmaks›z›n devam eden ArGe çal›flmalar› ve yenilikçi ürünlerimizi tüketicimize sunabilmemiz bizi genç ve dinamik tutuyor. Prezervatif pazar›na girme karar›m›z da Türk tüketicisinin baflta sa¤l›¤› ve hayat kalitesi için bu kadar önemli olan bir ürün kategorisinde Banat olarak yer almam›z›n ve ayn› zamanda büyütmek istedi¤imiz kiflisel bak›m ürün kategorimizin lokomotif ürünü olaca¤› düflüncesiyle do¤du. Marka ismi neden “fiEY”? Bu isim düflünülürken Türk toplumunun muhafazakâr yap›s› da göz önüne al›nd› san›r›m? 46 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi kat ettik. ‘fiey’ sözcü¤ü günlük hayatta da oldukça s›k kullan›lan bir kelime. Ayr›ca insanlar›n iflini kolaylaflt›rmak ve rahatl›kla ürünü istemelerini sa¤layan bir kelime oldu¤unu düflünerek markan›n ismini fiEY koyduk. Böylece tüketici herhangi bir noktaya gidip rahatl›kla “Bir tane fiEY alabilir miyim?” sorusunu sorabiliyor. “Kad›nlar›n da etkin rol oynad›¤›n› gördük” fiEY’i pazara sürmeden yapt›¤›m›z araflt›rmalar veya sonras›nda yapt›¤›m›z tüketici davran›fllar›na yönelik araflt›rmalarda da görüyoruz ki cinsellik hakk›nda konuflmak, konu sa¤l›k olsa bile kiflilerin kendini çok rahat hissetmedi¤i bir durum. Tabii bunda cinsellik konusunda toplumumuzda hala süregelen tabular›n da etkisi var. Yapt›¤›m›z araflt›rmalara göre tüketiciler prezervatifi yüzde 55 marketlerden, yüzde 25 oranla da eczanelerden al›yor. Seçimler genellikle kiflilerin prezervatif al›rken kendilerini rahat hissetmelerine göre flekilleniyor. Örne¤in eczaneden ürün istemek zor oldu¤u için baz› insanlar›n eczanenin önünden defalarca gelip geçti¤ini ö¤rendik. Biz de bu araflt›rmalardan yola ç›karak ürüne koyaca¤›m›z ismin rahat ve kiflilerin kendilerini kolay ifade edecekleri bir isim olmas›na dik- Prezervatif pazar›nda rekabet nas›l? Bu ba¤lamda fiEY’in pazardaki konumu hakk›nda neler söylersiniz? Yapt›¤›m›z araflt›rmalar sonucunda Türkiye’de prezervatif pazar›n›n sürekli büyüdü¤ünü ve sektörde 50’nin üzerinde marka olmas›na ra¤men pazar› sadece iki üç markan›n domine etti¤ini görüyoruz. Bunun nedeni olarak tüketicilerin prezervatif sat›n al›rken sa¤›l›¤› ön planda tuttuklar› için öncelikle bildi¤i, güvendi¤i markay› tercih ettiklerini tespit ettik. Banat’›n da bu marka alg›s›n› 65 y›ld›r koruyabiliyor olmas› bizi bu rekabet ortam›nda güçlü k›lacak en önemli etkenlerden biri. Banat olarak yar›m asr› aflk›n süredir markam›za duyulan güven ve bugüne kadar sundu¤umuz her ürünün, tüketici taraf›ndan be¤eni ile karfl›lanmas› nedeniyle fiEY için de ayn› flekilde yola devam edece¤imize ina- n›yoruz. En büyük hedefimiz, Türk halk›n›n bize olan güvenine lay›k olabilmek. Bunun için de onlar›n ihtiyaçlar›n› en iyi flekilde takip edip, kendimizi bu do¤rultuda gelifltirmeye devam edece¤iz. Banat olarak “Türkiye’nin Prezervatif Kullan›m› ve Al›flkanl›klar›” anketini yapt›rd›n›z. Bu araflt›rmadan ç›kan sat›r bafllar›n› bizlerle paylafl›r m›s›n›z? Prezervatif pazar›na girdikten sonra tüketicimizi yak›ndan dinlemek üzere ürün gelifltirme sürecinde yapt›rd›¤›m›z “Türkiye’nin Prezervatif Kullan›m› ve Al›flkanl›klar›” konulu araflt›rma verilerinden oldukça ilginç sonuçlar elde ettik. Örne¤in, bir erkek ürünü gibi alg›lanan prezervatifin seçiminde ve kullan›m›nda kad›nlar›n da etkin rol oynad›¤›n› gördük. Ancak kad›nlar erkeklerden biraz daha farkl› olarak prezervatif kullanmay› do¤um kontrolünden çok, öncelikli olarak hijyen ve cinsel hastal›klardan korunmak için tercih ediyor. Do¤um kontrol ürünü olarak prezervatifi tercih etme nedenlerinin bafl›nda ise prezervatifin di¤er yöntemlerle karfl›laflt›r›ld›¤›nda hiç bir yan etkisinin olmamas› geliyor. Yap›lan araflt›rmadan ç›kan bir di¤er önemli sonuç ise her iki cinsiyet grubu için de ürün al›rken önemli olan›n fiyat kriterinden çok kulland›klar› prezervatif ürününün güvenilir olmas› oldu¤uydu. Kifliler prezervatif tercihinde bulunur- Yalç›n Kaynak ken, fiyat›ndan önce markan›n verdi¤i kalite duygusuna önem veriyorlar. Ayr›ca prezervatif al›m yerleri aras›nda en çok tercih edilenlerin kalabal›k bir ortam olan süpermarketler ve ard›ndan eczaneler oldu¤unu gördük. Araflt›rma kapsam›nda kiflilerin prezervatif al›m s›kl›klar›na bakt›k. Tabloya bak›ld›¤›nda prezervatif kullan›c›lar›n›n ayda ortalama 67 adet prezervatif tüketti¤i görülüyor. 7 farkl› “fiEY” fiEY’in ürün çeflitlili¤inden bahseder misiniz? Banat olarak bugünkü baflar›m›z›n en büyük s›rlar›ndan birini, tüketicimizin ihtiyaçlar› ve istekleri do¤rultusunda yeni ürünler üretmemiz olarak görüyoruz. Bu do¤rultuda tüketicilerin beklentisine tam olarak karfl›l›k vererek 12’li ve 3’lü paketler halinde Bilinen fiEY, K›flk›rt›c› fiEY, Maksimum fiEY, Hassas fiEY, Aromatik fiEY, T›rt›kl› fiEY ve Kocaman fiEY olmak üzere 7 farkl› çeflit ürün haz›rland›. Ayr›ca ek olarak, 2 farkl› kayganlaflt›r›c› jel yan ürünümüz de çok yak›nda raflardaki yerini alacak. Banat’›n fiEY’le hedefleri neler? 2013 planlar›n›z› anlat›r m›s›n›z? Banat’›n marka gücüyle birlikte fiEY’in hedefleri için de oldukça iddial›y›z. 2013 y›l› içinde Türkiye’nin önde gelen prezervatif markalar› aras›nda yer almay› ve pazardan en az yüzde 20 pay almay› hedefliyoruz. Yo¤un bir flekilde sürdürülecek planl› pazarlama çal›flmalar›m›zla tüketicilerin karfl›s›na beklenmedik yerlerde ç›kmay› planl›yoruz. Ayr›ca ilerleyen günlerde, do¤um kontrol ve cinsel hastal›klardan korunmak konular›nda bilinçlendirme çal›flmalar›m›za a¤›rl›k verece¤iz. Bu konuda çal›flan sivil toplum örgütleri ile iflbirli¤i içindeyiz. K›sacas›, tüketicilerimizin her an hayat›na dokunmay› hedefliyoruz. Al›flverifl dünyas›n›n sesi MARKET • 47 sosyal medya Özcan Yaz›c› Müflterinizin arkadafllar›n› sat›fl temsilciniz yap›n! Bu bafl döndürücü iletiflim ve pazarlama sürecinde kendinize ç›k›fl yolu, en az›ndan naçizane bir öneri ar›yorsan›z, bafll›ktaki öneri size ipucu olabilir. Yaz›ya böyle pald›r küldür girmem kafan›z› m› kar›flt›rd›? Ne demek, “Müflterilerinizin arkadafllar›n› sat›fl temsilcisi yapmak?” Anlatmaya çal›flay›m… Ama daha bafllang›çta anlaflal›m; e¤er s›k› s›k›ya geleneksel pazarlama, sat›fl ve ifl modellerine ba¤l›ysan›z ve bu konuda sars›lmaz kanaatlere sahipseniz, sizi fazla yormam›n anlam› yok; yazarokur iliflkimizi burada sona erdirebiliriz. Yok, “Dertliyim arkadafl; flu üç kuruflluk dünyada ne olup bitiyor, raflardaki ürünler toz tutmaya bafllad›, nerede bu müflteriler” diye yana yak›la dolafl›yor ve yeniliklere de kulak kabartmay› baflar›yorsan›z, o zaman devam edebiliriz… Evet, bir marketiniz-ma¤azan›z ya da benzeri bir iflletmeniz var. Raflar›n›z da ürünlerle dolu. Ve dört gözle müflterinizin gelip ürünleri sepetlere doldurup kredi kart›n› size uzatmas›n› bekliyorsunuz. ‹yi de onu bunun için “ikna” etmeniz gerekiyor. Neden sizin ma¤azan›za gelsin? Neden sizin ürünlerinizden sat›n als›n? Neden rakibiniz de¤il de siz? Neden? Neden? Neden? Bir neden vermelisiniz müflterinize. Neden sizden sat›n almal›y›m? E¤er, “Çok ‘ak›ll›ca’ planlar›m var, çok ‘mant›kl›’ teklifler sunuyorum”, diyerek durmadan kendinizi avutuyorsan›z, “Acaba nerede yan›l›yorum?” diye kendinize bir kere daha sorman›zda yarar var. Belki de bu soruya, “‹flletmemin duygusal sermayesi ne?” sorusuyla bafllayabilirsiniz? Bir neden vermelisiniz müflterinize. Neden sizden sat›n almal›y›m? 48 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi ozcanyazici@sosyalink.com fiafl›rd›ysan›z ve zihninizde kocaman bir soru iflareti daha olufltuysa, hakl›s›n›z. Bugüne kadar hep arsalar, binalar, makineler, raflar, ürünler ve daha onlarca fiziksel sermayeyle ifl yapt›n›z, güçlendiniz. Bak›n her fley “insanilefliyor” fark›nda m›s›n›z? Yeni tan›flt›¤›m›z bir insanla zamanla neden dost olur ya da olmay›z? Bir kad›n› ya da erke¤i neden kendimize önce sevgili beller sonra “Sa¤l›kta ve hastal›kta; iyi günde ve kötü günde; varl›kta ve yoksullukta” nidalar›yla solu¤u evlendirme dairesinde al›r›z? Bizi insanlara, iliflkilere s›k› s›k›ya ba¤layan fley kalbimiz, inançlar›m›z, ba¤l›l›¤›m›z, güven duygumuz… Bunlar ise, sözlerle, eylemlerle, iyi günde ve zor günlerde yaflanan “deneyimlerle” birikiyor ve olufluyor. Bazen yan›lsak da her daim kalbimizin izinden gidiyoruz… Hemen her fley de oldu¤u gibi bir ürün ve hizmet sat›n al›rken de art›k kalbimizin yolundan gidiyoruz. Bunun için epey nedenimiz ve dahas› f›rsat›m›z var? Neden flu ürünü de¤il de bu ürünü almal›y›m? Neden flu markadan de¤il de bu markadan almal›y›m? Bu “neden” sorusunun alt›nda daha onlarca ayr›nt› soruyu “birbirimize” soruyor, “deneyimlerimizle” birbirimize yön veriyor, bu yeni iletiflim süreciyle “ikna oluyor” ve kendimizce en do¤ru karar› veriyoruz. Hiç vakit kaybetmeden, bir an önce flunu kavramal›s›n›z: “Ürün ya da hizmetlerin sat›fl› sizin ürün ile ilgili vaat ettiklerinizden ziyade, müflterilerinizin ya da tüketicilerin sizin hakk›n›zda birbirlerine vaatleri önem tafl›yor.” Ürün ya da hizmet sürecinizin bir yönü de¤il art›k her yönü pazar›n›z ve müflterileriniz için kritik önemde. 100 “fleyinizden” biri ikisini eksik ya da hatal› yapman›z, hele bunlar›n can al›c› hatalar olmas›, “sosyal iletiflim” ortam›nda kartopu gibi büyüyor. Haftalar, günler içinde de¤il, saatler, emin olun bazen dakikalar içinde! Ama tüylerinizin diken diken olmas›na gerek yok. E¤er yeterince öngörülü ve becerikliyseniz, olas› riskleri kolayca bertaraf edebilece¤iniz gibi, birçok f›rsat› da yakalayabilirsiniz. fiimdi geldik bu yaz›n› özünü oluflturan noktaya. E¤er “mutlu müflteriler, tüketiciler” yaratabiliyorsan›z, o mutlu müflteriler, tüketiciler bir ürün ya da hizmet arayan akrabas›na, arkadafl›na ya da toplulu¤unda tan›mad›¤› herhangi bir kifliye sizi önerir. Kim bilir belki de hararetle önerecektir. “Mutluluk deneyimi” müflterilerinizin sizin ad›n›za bir “sat›fl temsilciniz” gibi çal›flmas›na neden olur. Bu nedenle, pazarlama ve sat›fl kapasiteniz, her geçen gün sizin hakk›n›zda “mutluluk deneyimini” da¤›tan müflterilerinizin ve onlar›n arkadafllar›n›n kapasitesiyle paralel büyüyecek ya da büyüyemeyecek. Hele hele, “mutsuzluk deneyiminin” paylafl›lmas›n› sizin ad›n›za düflünmek bile istemem! E¤er bu yaz›n›n sonlar›nda “Peki bunu nas›l yapaca¤›m, baflaraca¤›m?” diye soracak olursan›z ve sihirli formülü ar›yorsan›z epeydir s›kl›kla söylenen ve belki de hakl› olarak klifleleflecek olan cümleyi sizinle paylaflabilirim: Müflterilerinize âfl›k olun! “Ne demek âfl›k olmak, nas›l âfl›k olaca¤›m?” diye kara kara düflünmenize gerek yok. E¤er kendinizi iflinize ve müflterilerinize adam›flsan›z ve onlar›n gülen yüzünü görebilmek için elinizden gelen her fleyi yap›yorsan›z ve bunu da samimi biçimde gösterebiliyorsan›z, aflk›n›z›n k›v›lc›mlar› çak›yor demektir. Emin olun bu aflk›n›za eninde sonunda karfl›l›k bulacaks›n›z. Onun için “duygusal sermayenizi” gelifltirmelisiniz. Zamanla yar›fl›yorsunuz; keza müflterinizin yaln›zca “ucuz satt›¤›n›z” için de¤il, size “güvendi¤i” için ürün ald›¤›n› anlad›¤›n›z anda belki de sizin için çok geç kalm›fl olabilirsiniz… özel haber U¤ur TATLI Ça¤r›: Sat›n almalara a盤›z Ça¤r› Market, TPF’nin e¤itim projelerinden biri olan Mesleki E¤itim Program› kapsam›nda, 50’nin üzerinde dönem mezunu çal›flan›na diplomalar›n› teslim etti. Ça¤r› Market Genel Müdürlü¤ü binas›nda gerçeklefltirilen törende konuflan Ça¤r› Hipermarket Yönetim Kurulu Baflkan› Mahmut Kara, 2013 y›l› içerisinde sat›n alma yapabileceklerinin sinyalini verdi Yerel perakendenin önemli oyuncular›ndan Ça¤r› Market, Genel Müdürlük binas›nda gerçeklefltirilen törende 50 çal›flan›na Ustal›k ve Kalfal›k Diplomas› verdi. Perakende sektörünün insan odakl› bir ifl oldu¤unu belirten Ça¤r› G›da Yönetim Kurulu Baflkan› Mahmut Kara, “Türkiye Perakendeciler Federasyonu (TPF), e¤itimi birinci ifl olarak ele al›yor. Bu ba¤lamda çal›flanlar›m›z› sertifikaland›rarak daha nitelikli bir ifl n›flman› Ekber Ifl›k, yerel perakendenin son y›llarda ciddi bir ilerleme kaydetti¤ini söyleyerek flunlar› söyledi: “Perakende sektörü, hizmet üretme temelinde insan odakl› çal›flan ticari saha görüntüsü çiziyor. E¤itimin beflikten mezara süren bir yolculuk oldu¤unu düflünürsek perakendede de e¤itimin önemi bir kez daha ön plana ç›k›yor. 4702 say›l› Mesleki E¤itim Kanunu çerçevesinde elinde kalfal›k us- ? Geçen ay ne olmufltu Market dergisinin geçen ayki say›s›nda hangi önemli haberler yer alm›flt›, hat›rlayal›m… • Migros Grubu, 2012 y›l›n›n ilk 9 ay›nda ciroda yüzde 14, faaliyet kar›nda yüzde 10 büyüme elde etti. Grup, 2012’de 170 milyon TL’lik yat›r›m gerçeklefltirdi. (Sayfa 38) • Eurometall, Facebook kanal›yla perakende zaman tünelini oluflturdu. Tünel, Kapal›çarfl›’n›n kurulufluyla bafllayan perakendenin tarihini günümüze kadar özetliyor. (Sayfa 40) • Perakende Bilgi Evi (PEBEV) yay›nlar›ndan Market, Ma¤aza, Lojistürk dergileri dijital ortamda da okuyucular›yla bulufltu. (Sayfa 50) • fiölen, e-defter uygulamas›na geçen ilk flirket oldu. (Sayfa 53) • Teksüt, kendi markas› alt›nda ç›kard›¤› sütleri Türkiye ile efl zamanl› olarak Erbil’de de sat›fla sundu. (Sayfa 58) • Metro, elektronik fatura al›flverifli dönemini bafllatt› (Sayfa 69) • Türkiye’de 25’inci y›l›n› kutlayan P&G, 20 milyon dolarl›k yat›r›mla Fairy üretim hatt›n› fiekerp›nar’da faaliyet soktu. (Sayfa 76) • Endüstriyel ve kiflisel ürünler sunan 3M, dünyan›n say›l› üslerinden birinin temelini Çorlu’da Avrupa Serbest Bölgesi’nde att›. (Sayfa 78) gücü yaratt›k” fleklinde konufltu. Sektörün ekonomiye önemli katk›lar sa¤lad›¤›na dikkati çeken Kara, “Bir ülkenin geliflebilmesi için üreten bir yap›ya bürünmeliyiz. Bu çerçevede iflimizin do¤as› gere¤i üretilen mallar› satan yerler olarak bize de önemli görevler düflüyor. E¤itimli, iflinin ustas› ve güler yüzlü çal›flan bu parçan›n en hayati k›sm›n› oluflturuyor. Tüm çal›flanlar›m›z› sertifikaland›rmay› hedefliyoruz” dedi. Sertifikal› çal›flan sektörü ileriye tafl›yacak Projeden sorumlu olan TPF E¤itim Da50 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi tal›k belgesi olmayanlar herhangi bir sektörde çal›flam›yor. Perakende sektörünün de bu yasaya uymas› gerekiyor. fiu zamanda dek 8 bine yak›n mezun verdik.” Ça¤r› Semt’ler ço¤alacak 2013 hedefleriyle ilgili bilgiler de veren Mahmut Kara, hipermarket format›ndaki ma¤azalar›n yerine daha çok discount konsepte hizmet veren Ça¤r› Semt ma¤azalar› açacaklar›n› söyledi. “Her semte bir Ça¤r›” slogan›yla hizmet verdiklerini anlatan Kara, sat›n almalara aç›k olduklar›n› da sözlerine ekledi. • Bal›kesir’in yerel gazoz markas› Balsa, ulusal marketlerde yer almaya bafllad›. (Sayfa 101) dan›flman Sinan As›lyaz›c› Norm kadro dozaj› Verimlilik, maliyetler, cirolar ve genel giderler derken çal›flan say›s› çok daha önemli oluverdi. Norm kadro hesaplar› yap›ld› ve yap›l›yor da. Elbette bir gereklilik olarak yer ald› norm kadro çal›flmalar›. Bafll›ca nedenler içerisinde yer alan önemli etmenler; düflen karl›l›k, artan genel giderler ve bu giderlerin içerisinde yer alan çal›flanlar›n maliyeti bafllarda yer al›yor. Bu ba¤lamda önemli kriterleri an›msayal›m: • Ma¤azan›n cirosu • Ma¤azan›n karl›l›¤› • Ma¤azan›n genel giderleri • Çal›flanlar›n ma¤aza giderleri içerisindeki oran› • Ma¤aza çal›flan say›s› • Ma¤aza metrekaresi • Metrekareye düflen çal›flan say›s› • Kifli bafl›na yap›lan sat›fl ortalamas› Gelelim durum ile ilgili de¤iflkenliklere: • Ma¤azan›n fiziki yap›s› nas›l? • Hangi layout düzeni uygulanm›fl? • Katl› ma¤aza m›? • Depo d›flar›da m›? • Hizmet a¤›rl›kl› bir ma¤aza m›? • Self servis a¤›rl›kl› bir ma¤aza m›? • Her ikisini de bar›nd›ran bir ma¤aza m›? • Hizmet düzeyinin ne seviyede olmas› gerekli? • Kaç kasa ve kasiyer var? Bu hesaplar için gereken sorular› art›rmak mümkün. Peki ya yan›tlar› ne olma- Norm kadro say›s›, mevcut kadronun alt›nda ise, e¤itilmifl ve uzmanlaflm›fl personelin önemi daha fazla ortaya ç›kar. 52 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi sinanasilyazici@hotmail.com l›? Öncelikle objektif ve detayl› hesaplar yap›lmal›. Emsal örnekler varsa iyi analiz edilmeli. Bilinen bir örnek verecek olursak ki, bu konuda zaman zaman Bim örnek gösterilir. Ma¤aza yap›s›, standartlar› ve satt›¤› ürün say›s› göz ard› edilerek, sadece çal›flan kifli say›s› emsal gösterilir. Klasik örnekler içerisinde ise, yo¤un saatlerde kasiyersiz kasalarla karfl›laflmak olas›d›r. Kasa ve kuyruk deyince açmam gereken bir cümle kurdum, elbette müflteri yo¤unlu¤unda kasalarda kuyruk olur. Zaman zaman bu kaç›n›lmaz bir durum olarak karfl›m›za ç›kar. Ancak norm kadro hesaplar›ndaki olas› baz› hatalar, ma¤azada yaflanan yo¤unluklar›n saatlere ve günlere göre da¤›l›m›, kasaya geçebilecek baflka kifli veya kiflilerin olmamas› veya baflka ifl yapmas› nedeniyle olamamas› gibi durumlar› etkiler. Peki, olas› bu durumlar için fazla kasiyer mi bulundurulmal›? Bu durum norm kadro hesaplar› ile çeliflen bir durum olarak ortaya ç›kmayacak m›? O halde bu hesaplar›n departman baz›nda yap›lmas›n›n önemi ortaya ç›k›yor. Yoksa Demokles’in k›l›c› gibi, bu ma¤aza eflittir sekiz kifli denirse, hizmet aksamalar› olabilir ki bu da müflteri kayb› ile neticelenebilir. Maharet birazda bu sekiz kiflinin seçiminde ve say›n›n departmanlara olan da¤›l›m›nda. Ya da bazen ilave edilen bir kiflinin bölümü ve getirisi ele al›nabilir. Kifli say›s› demiflken bir noktaya daha de¤inmek istiyorum. Örnek olarak ele ald›¤›m›z bir ma¤azan›n çal›flan say›s› yirmi dört olsun. Ma¤aza yöneticimize ilk olarak flu soruyu sorabiliriz: Ma¤azay› kaç kifli ile çeviriyorsun? Bazen yirmi dört cevab›n› al›rs›n›z. Bazen de farkl› bir say› verilir; on yedi, on befl gibi. As›l ifli götüren kifli say›s›d›r bu. O halde bu say› norm kadroya eflit olabilir mi? Cevab›m› genel olarak ‘hay›r’ seçene¤inden yana kullan›r›m. Say›sal olarak çal›flan say›s›n›n daha az› say› içeren bu cevaplar, baflka sorular› gündeme getirecektir. • Ma¤azadaki, ifli bilen, bilmeyen ve yeni personelin oran›. • ‹htisas reyonlar›nda istihdam edilmesi gereken kifli say›s› ve tecrübeleri • ‹htisas reyonlar› için gereken uzman çal›flan bulmaktaki zorluk. • ‹fl bafl› öncesi verilmesi gereken e¤itim(Bu konuyu ayr› bir yaz›mda ele alaca¤›m) • Rutin teknik ve kiflisel beceri e¤itimleriyle çal›flanlar›n etkinli¤ini art›rma. Bu ba¤lamda verilen e¤itimler ile norm kadroda etkinlik sa¤lanmas› hedeflenmelidir. Burada bir noktaya daha de¤inmek gerekecek. E¤er oranlar sonucu ortaya ç›kan norm kadro say›s›, mevcut kadronun alt›nda ise, e¤itilmifl ve uzmanlaflm›fl personelin önemi daha fazla ortaya ç›kar. Yüksek turnover say›s› da iflimizi zorlaflt›ran etkenler içerisinde yer al›r. Ancak genel giderlerin toplam oran›n›n da çok yüksek ç›kmas› halinde, e¤itimin de al›nabilmesi zorlaflmakta ve sonuçta daha fazla say›da e¤itimsiz ve / veya daha az bilgili çal›flanlar müflteriler ile bafl bafla kalabilmektedir. Bu gibi nedenler ve yanl›fl uygulanan dozajlar neticesinde, gereklilik içeren norm kadro çal›flmalar›, faydadan çok zarar da verebilir. Çal›flan say›s› azald›kça, uzman çal›flan say›s›n›n artmas› gerekir. “Sorumluluk da¤›tman›n kural›, insanlar› beceremeyecekleri fleyler yüzünden suçlamadan, onlar›n kendi yetenekleri do¤rultusunda sorumluluklar vererek, açgözlülü¤ü, aptall›¤›, zekây›, cesareti, hepsini kullanmakt›r.” Zhang YU röportaj U¤ur TATLI Do¤anay, 2013’e yeni hedeflerle girdi Türkiye’deki flalgam suyu pazar›n›n yüzde 93’üne sahip olan Do¤anay fialgam Suyu, 2013’e iddial› girdi. “Geçmifl senelerde oldu¤u gibi yat›r›mlar›m›za bu y›l da ara vermeden devam edece¤iz” diyen Do¤anay G›da Yönetim Kurulu Baflkan› Rafet Do¤anay, 2013’e içecek sektörüne katma de¤er sa¤layacak, tamam›yla do¤al, nitelik ve nicelik bak›m›ndan ses getirecek, farkl› bir ürünle girifl yapacaklar›n› söyledi Türkiye flalgam suyu pazar›n›n büyük bir k›sm›na sahip olan Do¤anay G›da aç›s›ndan 2012 nas›l geçti? Önemli bir besin kayna¤› olan flalgam suyunun antioksidan kayna¤› oldu¤u, vücuttaki toksinleri att›¤›, mide ve karaci¤ere faydal› oldu¤u, sindirimi kolaylaflt›rd›¤› uzmanlar taraf›ndan onayland›. A vitamini deposu özelli¤iyle, do¤al ve katk›s›z bir besin olan flalgam suyunda, sizin de belirtti¤iniz üzere pazar›n yüzde 93’üne sahibiz. Do¤anay G›da olarak 2012 y›l›n› hedeflerimizi gerçeklefltirerek tamamlad›k. fialgam suyu d›fl›nda hangi ürün gruplar›n› bünyenizde bulunduruyorsunuz? Do¤anay G›da olarak 3 kategoride ürün üretiyoruz. ‹çecek kategorisinde flalgam suyu ve sade-naneli-flekersiz çeflitleriyle limonatayla raflarda 54 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi yer al›yoruz. Sirke grubunda üzüm, elma ve balsemik sirke çeflitlerimiz bulunuyor. Sos ürün grubumuzda ise nar ekflisi, nar ekflisi sosu, limon suyu ve limon sosunu tüketicilerimizin be¤enisini sunuyoruz. Bunlar›n yan› s›ra ülkemizdeki baz› uluslararas› ve ulusal perakende markalar› için private label ürünler de üretiyoruz. fialgama göre limonata pazar›nda yeni bir oyuncusunuz. Bu kanaldaki sat›fllar›n›z nas›l gidiyor? Endüstriyel limonata pazar› yeni bir pazar ve do¤al olarak bu pazardaki tüm oyuncular da yeni. Bu ba¤lamda biz de flalgama göre limonata pazar›nda yeni bir oyuncuyuz. Limonata pazar›nda 2’nci konumday›z. Bu kanalda fark yaratmaya çal›fl›yoruz ve ulusal ve uluslararas› perakende müflterilerimizin baz›lar›na private label limonata üretiyoruz. Y›lda 350 milyon litre üretim Üretim tesisiniz ve kapasiteniz hakk›nda bilgi alabilir miyiz? Rafet Do¤anay Konya Ere¤li’de ve Ni¤de Uluk›flla’da Tar›m Bakanl›¤› teflvikli “‹yi Tar›m Belgeli” tar›m arazilerimiz bulunuyor. Pet flifle üretim tesisleri, buhar üniteleri, pastörizasyon üniteleri, kompresör dairesi, ak›ll› depo sistemleriyle birlikte tam entegrasyona sahip olan Hac› Ömer Sabanc› Organize Sanayi Bölgesi’ndeki 3 bin 800 metrekarelik kapal› alandaki tesisimizde, y›lda 350 milyon litreye yaklaflan bir üretim gerçeklefltiriyoruz. Do¤anay, flifle tasar›mlar›yla fark yaratarak ödüller de ald›. Bu ba¤lamda tüketici tercihinde tasar›m›n nas›l bir önemi var? Limonata ve sirke flifleleriyle 2012 y›l› Ambalaj Ay Y›ld›zlar› Yetkinlik Ödülü kazand›k. Ayn› y›l yine Ambalaj Ay Y›ld›zlar› yar›flmas›nda cam flalgam suyu fliflemiz Gümüfl Ödül’ün sahibi oldu. ki ihracat ciromuzu 3 kat›na ç›kararak en az 90 ülkeye ihracat gerçeklefltirmeyi hedefliyoruz. Hayat›n her alan›nda görsellik ayr› bir önem kazan›yor. Al›flveriflte ürünün tüketiciye sa¤lad›¤› faydan›n yan› s›ra ambalajdaki estetik, görsellik ve farkl›l›k da tüketicinin ürüne yönelmesinde ve tercihinde önemli rol oynuyor. Do¤anay’›n ihracat hedefi büyük ‹hracat çal›flmalar›n›z hakk›nda neler söylersiniz? Kaç ülkeye ürünlerinizi ihraç ediyorsunuz? 2012 y›l›ndaki sat›fllar›m›z›n yüzde 35’ini ihracat kanal› oluflturdu. Bugün Japonya dâhil olmak üzere her k›tadan 30’un üzerinde ülkeye ürünlerimizi ihraç ediyoruz. 2013 y›l›nda geçen y›lda- Do¤anay G›da’n›n 2013 hedefleri neler? Geçmifl senelerde oldu¤u gibi yat›r›mlar›m›za bu y›l da ara vermeden devam edece¤iz. 2013 y›l›nda içecek sektörüne çok büyük katma de¤er sa¤layacak tamam›yla do¤al, nitelik ve nicelik bak›m›ndan çok ciddi ses getirecek farkl› bir ürünle girifl yapaca¤›z. Öte yandan sadece Türkiye’nin de¤il, dünyan›n ilgisini çekecek teknolojik alt yap›larda yaratt›¤›m›z yenilik, de¤iflim ve farkl›l›k hem yeni ç›karaca¤›m›z ürün için global pazar›n kap›lar›n› açacak hem de flalgam suyu pazar›n›n daha h›zl› büyümesine ciddi katk› sa¤layacak. Öte yandan portföyümüze yeni katt›¤›m›z üzüm sirkesi, nar ekflisi, limon sosu gibi ürünlerde yüzde 100’ün üzerinde büyüme hedefliyoruz. haber P&G, ‘Liderler ‹çin En ‹yi fiirket’ seçildi Chief Executive Dergisi’nin Ocak/fiubat 2013 say›s›nda yay›nlanan “Liderler için En ‹yi 40 fiirket” listesine P&G, birinci s›radan girdi ABD menfleli Chief Executive Dergisi, P&G’yi “Liderler ‹çin En ‹yi fiirket” seçti. P&G Yönetim Kurulu Baflkan› ve CEO’su Bob McDonald, P&G’nin iyi lider yetifltirme konusunda uzun y›llard›r itibar›n› korudu¤una dikkat çekti ve flöyle devam etti: “P&G’nin uzun ömürlü olmas›, sadece üst düzeylerde de¤il her kademede liderlik geliflimine gösterdi¤i yak›n ilgiyle alakal›d›r.” Chief Executive Dergisi haberinde, P&G’nin dünya çap›nda her y›l yar›m milyondan fazla aday›n baflvuru- sunu inceleyerek gelece¤in liderlerinin ifle ald›¤›ndan bahsetti ve flöyle devam etti: “Yeni liderler, ilk günden itibaren anlaml› ifller ve büyük sorumluluklar verilerek s›nan›yor. P&G yöneticileri flirketin gelecek nesil liderlerini seçmek ve yetifltirmek konusunda hayati rol oynuyor. Bu ifl en üst noktadan bafll›yor. fiirketin CEO’lar›, baflkan yard›mc›lar›, baflkanlar› ve çeflitli görevlerdeki yöneticileri, üniversite kampuslerinden seçtikleri adaylara yö- netici e¤itim programuyguluyorlar. lar›n› P&G, organizasyon yap›s›n› mevcut çal›flanlar›n›n e¤itim ve geliflimlerine yard›mc› olacak flekilde yap›land›rm›flt›r. Liderler farkl› kategorilerde, farkl› projelerde ve farkl› co¤rafyalarda çal›flarak deneyimlerini çeflitlendirirler. P&G’deki genel müdürler kariyerleri boyunca birçok farkl› ülkede ve farkl› kategorilerde çal›flma imkan› bulurlar.” Perfetti’ye uluslararas› onay Sak›z & flekerleme sektörünün öncülerinden Perfetti Van Melle Türkiye, y›llard›r sürdürdü¤ü toplam kalite yolculu¤unda, önemli bir baflar›ya daha imza att› Ürün ve hizmet kalitesiödüllendirildi. ni, 2003 y›l›nda dünya çaPerfetti Van Melle p›ndaki ISO 9001 Kalite Türkiye Genel MüdüYönetim Sistemi Sertifikas› rü Christian Reinier ve 2006 y›l›nda ISO 22000 Rijnsdorp, “Sak›z fleG›da Güvenli¤i Kalite Yökerleme sektöründe netim Sistemi Sertifikas› ile kalite aç›s›ndan öntescilleyen Perfetti Van Christian Reinier Rijnsdorp cülü¤ümüzle, örnek Melle Türkiye, Aral›k bir kurulufl olma un2012’de ISO 14001 Çevre Yönetim Sis- van›m›z› pekifltirmek için var gücümüzle temi ve OHSAS 18001 ‹fl Sa¤l›¤› ve Gü- çal›fl›yoruz. Tüketicilerimize, çal›flanlar›venli¤i Yönetim Sistemi sertifikalar› ile m›za, topluma ve çevreye katt›¤›m›z de- ¤eri, yenilikçi yönetim anlay›fl› ile sürdürülebilir geliflme ekseninde sürekli ve belirgin bir biçimde art›rma kararl›l›¤›nday›z. Çevre Yönetim Sistemimizin tescillenmifl olmas›, çevreye olumsuz etkileri azaltmak amac›yla ç›kt›¤›m›z bu uzun yolculukta, bize cesaret veriyor. ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i Yönetim Sistemi ise yürüttü¤ümüz operasyonun ve hizmet kalitesi ç›tas›n› sürekli yukar›ya tafl›ma hedefimizin bir sonucu” ifadelerini kulland›. Üçge ve Eurometall bayilerine “liderlik” e¤itimi Üçge ve Eurometall iflbirli¤i ile Üçge ve Eurometall bayilerine yönelik gerçeklefltirilen “Liderlik ve ‹liflki Yönetimi E¤itimi”nin ikinci periyodu geçti¤imiz günlerde K›br›s’ta gerçeklefltirildi E¤itim Yönetim Dan›flman› ve Yaflam Koçu ve ayn› zamanda ICF (Uluslararas› Koçluk Federasyonu) akredite koçlar›ndan biri olan Enis Arslan’›n e¤itmenli¤inde gerçeklefltirilen e¤itim serisinin ilki geçti¤imiz y›l Kas›m ay›nda ‹stanbul’da düzenlenmiflti. Üçge ve Eurometall yetkili bayi sahipleri ve yöneticileri için planlanan e¤itim serisinde düflünce kalitesini ve duygusal ze- 56 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi kay› yükseltme, perspektif kazanma, güçlü noktalar› daha da güçlendirme ve geliflim alanlar›na odaklanma, daha iyi bir ifl-yaflam dengesi yakalayarak kiflisel iyili¤i ve etkinli¤i art›rarak fark›ndal›k yaratmaya yönelik çal›flmalar gerçeklefltiriliyor. Konuyla ilgili olarak Eurometall Genel Yönetmeni O¤uz Vardar, “K›br›s’ta düzenledi¤imiz organizasyonun ilk günün- de 2012 y›l›n›n genel olarak de¤erlendirildi¤i, 2013 y›l›na dair hedeflerden bahsedildi¤i k›sa bir toplant› gerçeklefltirdik. ‹kinci gün ise, ilkini geçti¤imiz y›l Kas›m ay›nda ‹stanbul’da gerçeklefltirmifl oldu¤umuz Liderlik ve ‹liflki Yönetimi E¤itimi’nin ikincisini tamamlad›k. Burada oluflturdu¤umuz tak›m›n ad›n› ortak bir kararla Üçge+ olarak belirledik. Tak›m›m›zdan beklentilerimizin neler oldu¤undan, daha verimli olabilmek ad›na bayi ortam›nda olmas› gereken ideal çal›flma ortam› ve iliflki yönetimi konular› üzerinde beyin f›rt›nas› gerçeklefltirdik. Üçüncüsünü Ankara‘da planlad›¤›m›z e¤itime kadar gerçeklefltirece¤imiz bir eylem plan› oluflturduk” dedi. Verimli ve e¤lenceli geçen bir e¤itim program›n›n ard›ndan Üçge yönetimi, Eurometall yönetimi ve bayiler keyifli bir akflam yeme¤inde buluflarak program› noktalad›lar. akademi Y›lmaz Pekmezcan CP gözüyle kanatl› sektörünün dünya ölçe¤indeki durumu ve Türkiye’nin yeri 18-20 Ocak günleri aras›nda ‹stanbul PERDER CP Piliç Organizasyonu’nun Topuk Yaylas› Fenerbahçe Tesisleri’nde gerçeklefltirilen üye kamp›nda gelece¤e dair çok olumlu izlenim ve ümitlerle döndüm. Olumlu izlenimlerimin bafl›nda, derne¤in kuruldu¤u günden buyana geçirdi¤i geliflim ve de¤iflim evreleri ile birlikte tüm paydafllar›n›n beklenti ve ihtiyaçlar› do¤rultusunda kendisini yeniden güncelleyip konumland›rarak daha etkin, üretken ve sürdürülebilir projelerle yoluna baflar›l› flekilde devam etmek istemesi oldu. ‹kinci önemli ve olumlu izlenimlerim ise CP Piliç’in ev sahipli¤inde gerçekleflen organizasyonda, Cuma günkü programda (iflim dolay›s›yla kat›lamad›m ) gerçeklefltirilen ziyaretlerde, kat›lanlardan edindi¤im izlenimlere göre ülkemizin ileri ifllenmifl ürün alan›ndaki en modern fabrikalar›ndan birinin kazand›r›ld›¤›n› ö¤rendim. Ertesi sabah CP Standart G›da Türkiye Baflkan Yard›mc›s› Nezih Gençer’in yapt›¤› sunum sonras›nda ise baflta tavuk sektörü olmak üzere asl›nda birçok konuda Türkiye’ye içeriden ve d›flar›dan bakmak aras›nda ne kadar büyük farkl›l›klar oldu¤unu bir kez daha anlam›fl oldum. Kanatl› sektöründeki aktar›lan bu projeksiyon asl›nda ülkemizde bir çok sektör için geçerlili¤i olan bir gerçeklik. Türkiye gerçekten de art›k küresel bir oyuncu olma yolunda çok büyük ad›mlarla ilerliyor. Dünyadaki ekonomik ve “siyasi” tüm geliflmeler Türkiye’yi reel olarak öne ç›kar›rken, demografik geliflmeler ise Avrupa k›tas›n›n en Dünya piliç eti tüketiminde Türkiye Rusya’n›n hemen ard›ndan yüzde 19,6 ile dokuzuncu s›rada yer al›yor. 58 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi ypekmezcan@gmail.com önemli ülkesinin çok yak›n bir gelecekte yine Türkiye olaca¤›n› aç›kça ortaya koyuyor. ‹flte bu noktada Türkiye kendi gücünü ve potansiyelini keflfederken dünyadaki geliflmelere paralel olarak da kendisini öne ç›kartacak f›rsatlar› ve konular› iyi analiz ederek do¤ru hamlelerle muhteflem bir gelece¤e imza atabilir. Do¤ru hamlelerin en bafl›nda, sektörlerimizin öncü ve proaktif olanlar›n›n çaba ve gayretlerine uygun düzenlemeler, kolaylaflt›r›c› ad›mlar ve teflviklerinin sa¤lamas› gerekiyor. Elbette bu konuda çok ciddi bir çaba var, ancak bazen yukar›daki çabalar afla¤›da istendi¤i ya da olmas› gerekti¤i kadar karfl›l›k bulmayabiliyor. Biraz daha hassasiyet ve gayretle çok önemli kazan›mlar elde edece¤imize gönülden inan›yorum. Örne¤in Bilim ve Teknoloji Bakan› Nihat Ergün’ün yapt›¤› tespitte oldu¤u gibi Türkiye, dizel ve benzinli motor üretme sevdas›yla zaman, enerji ve kaynak sarf etmek yerine dünyan›n elektrikli otomobil ya da hibrit otomobil merkezi olabilir! ‹flte kastetti¤im proaktif yaklafl›m buydu… Di¤er bir olumlu izlenimimse bir Fenerbahçeli olarak tak›m›m›z›n özellikle tesisleflme çabalar›ndan yaln›zca bir örnek olan Topuk Yaylas› tesisleriydi. Karla birlikte muhteflem bir manzara eflli¤inde çok keyifli bir hafta sonu geçirmemize vesile oldu. Baharda ne kadar güzel olabilece¤ini tahmin bile edemiyorum. Havalar ›s›nd›¤›nda ilk f›rsatta günü birlikte olsa ailece tekrar ziyaret etmeyi diliyorum (tabii yer bulabilirsek!) Bir konuda yetkilileri uyarmak isterim. Otele ilk girdi¤im andan itibaren gözlerim Fenerium arad› ancak maalesef bulamad›. Otelin en ücra ve olmad›k bir köflesine oda fleklinde kap›s›nda basit bir Fenerium yaz›s› vard› ve yaln›zca mesai saatleri içerisinde çal›flan uygunsuz bir durum söz konusuydu. As›l konuya dönecek olursak, Nezih Gencer’in yapt›¤› sunumla birlikte (çok k›ymetli bilgileri benimle paylaflt›¤› için kendisine teflekkür ederim) CP gözünden dünya kanatl› sektörünün durumu ve ülkemizin bu pazardaki geliflim evrelerini izledi¤imde aç›kças› çok heyecanland›m ve bu ayki yazmay› düflündü¤üm makalemin konusunu de¤ifltirerek bu konuya ay›rd›m. Anlad›¤›m flu ki; bizim için hem iç pazar aç›s›ndan hem de d›fl pazarlar aç›s›ndan çok de¤erli f›rsatlar› içerinde bar›nd›ran bir sektör. Asl›nda iki aç›dan k›ymeti var; birincisi ürünün kendisinden kaynaklanan de¤er ve önem. Di¤eri ise bu ürün vas›tas› ve entegre kollar› ile oluflturulacak katma de¤er ve ülkemize sa¤layaca¤› yararlar›. Her iki aç›dan da bu konuyu de¤erlendirebilmenin tüm okuyucular›m ve sektör için çok yararl› olaca¤›n› düflünüyorum. Çünkü genel olarak verilere bakt›¤›m›zda dünya et sanayisinde tavuk eti üretiminin pay› h›zla art›yor. Do¤al olarak bu sonuca göre de tüketimi de art›yor. Son 10 y›l içerisinde et tüketiminde en h›zl› büyüyen sektör. Di¤er et ürünlerine nazaran çok daha fazla bir oranla (yüzde 56) büyümeye devam ediyor. Dünya piliç eti tüketiminde Türkiye Rusya’n›n hemen ard›ndan yüzde 19,6 ile dokuzuncu s›rada yer al›yor. Bunun yan› s›ra piliç eti üretiminde ise ‹ran’›n hemen ard›ndan 10’uncu s›raday›z. ‹lginç olan ise ‹ran’›n piliç eti tüketiminde ilk 20’de bile yer almamas›na ra¤men üretiminin bizden fazla olmas›. Bu da ihracat›n›n bizden fazla oldu¤unu gösteriyor. Peki, biz bu pazar›n tam olarak neresindeyiz? Ve asl›nda neresinde olmal›y›z? Bu sorunun cevab›n› önemli baz› verilerle bir dahaki yaz›mda sizlerle paylaflmay› sab›rs›zl›kla bekliyorum. “‹nsan bildi¤ini ö¤renir” Socrates haber Evman Mant›, marketlerdeki etkinli¤ini art›r›yor Mant› denince akla gelen ilk flehir olan Kayseri’de faaliyetini sürdüren Evman Mant›, ulusal ve yerel marketlerdeki etkinli¤ini art›rmay› hedefliyor Evman Mant› Sat›fl ve Pazarlama Müdürü Harun Ça¤›ran, “100'e yak›n ev han›m›n›n çal›flt›¤› fabrikada geleneksel yöntemlerin d›fl›na ç›k›lmadan tamamen ev yap›m› ürünlerle yüzde 100 dana etinden do¤al koflullarda üretim gerçeklefltiriyoruz. Ürünlerimizin içerisinde katk› ve koruyucu maddesi bulunmuyor” ifadelerini kulland›. Piyasada çok say›da mant› markas›n›n oldu¤unun alt›n› çizen Ça¤›ran, “Hamurdan yap›lm›fl, soyal› mant›lar›n oldu¤unu görüyoruz. Gerçek Kayseri mant›s› hem küçük Harun Ça¤›ran hem etli olur. 1 kilogramda yaklafl›k bin 300 bin 400 adet mant› yer al›r” diye konufltu. Üretim kapasitelerinin her geçen gün artt›¤›n› kaydeden Ça¤›ran, “Ulusal ve yerel marketlerin birço¤unda yer almaya haz›rlan›yoruz” aç›klamas›nda bulundu. Kendilerine önemli hedefler belirledikleri makine ve ekipman yat›r›m› yapt›klar› bilgisini veren Ça¤›ran, “Türk mant›s›n› tüm dünyaya tan›tmak istiyoruz. Bu amaçla maddi manevi elimizden geleni her fleyi yapaca¤›z” fleklinde konufltu. Al›flverifl dünyas›n›n sesi MARKET • 59 haber B‹M, dünya birincisi oldu Deloitte’un "Perakendenin Küresel Güçleri 2013" raporuna göre piyasa de¤erinin, o flirketin maddi varl›klar›n›n de¤erine oran› olan Tobin Q oran›na göre dünya birincisi B‹M Deloitte'un haz›rlad›¤› "Perakendenin Küresel Güçleri 2013" raporu, Türkiye perakende sektörünün lideri B‹M'in baflar›s›n› tescil etti. Bir flirketin toplam piyasa de¤erinin, o flirketin maddi varl›klar›n›n de¤erine oran› olan Tobin Q oran›na göre yap›lan s›ralamada B‹M, dünya birincisi oldu. Böylece Apple, Amazon ve H&M gibi köklü flirketler dahil dünyan›n bütün büyük perakendecilerini geride b›rakan B‹M ayn› zamanda bugüne kadar bütün geliflmekte olan ülke perakendecileri aras›nda bu kritere göre dünyada birinci s›rada yer alan ilk flirket olma vasf›n› da elde etti. Ayr›ca ayn› rapora göre, 2006-2011 döneminde y›ll›k perakende sat›fl gelirlerini ortalama yüzde 29,8 oran›nda art›rarak 2011 y›l›nda 4 milyar 907 milyon dolarl›k perakende sa- t›fl gelirine ulaflan B‹M, dünyada en h›zl› büyüyen 10’uncu perakende flirketi. Konu ile ilgili bir aç›klama yapan B‹M ‹cra Kurulu Üyesi ve CFO’su Haluk Dortluo¤lu flunlar› söyledi: “Deloitte ’Perakendenin Küresel Güçleri 2013’ Raporu, B‹M’in baflar›s›n› bir kere daha tescil ediyor. B‹M'in bu baflar›s›nda kaynaklar›n› en etkili ve verimli bir flekilde kullanmas› ve sonras›nda üretilen katma de¤er büyük rol oynad›. Verimlilik odakl› çal›flma yaklafl›m›m›z bu baflar›y› getirdi. Verimlilik odakl› çal›flma yaklafl›m› harcama yapmamak demek de¤ildir. Bu yaklafl›m›n özü, israf etmeden gerekti¤inde yeterli miktarda yat›r›m yapmak, harcamak esas›na dayan›r ve hemen her sektörde ve alanda uygulanabilir. Raporda iflaret edildi¤i gibi, ‘geliflmekte olan pazarlar’ olarak tarif edilen Türkiye’nin de içinde bulundu¤u ülkeler grubundan ilk kez bir flirket Tobin Q s›ralamas›nda dünya çap›nda birincili¤i elde ediyor. Hem B‹M olarak hem de ülkemiz ad›na, elde etti¤imiz bu baflar›dan hakl› bir gurur duyuyoruz.” Haluk Dortluo¤lu Tekzen’den günefl enerjisi yat›r›m› Hayat Kimya Bingo ile zirvede 45 ilde, 90 ma¤azas› ile müflterilerine hizmet veren Tekzen, Ayd›n ma¤azas›n›n çat›s›na 200 kilovatl›k bir günefl enerjisi sistemini kurmaya haz›rlan›yor. Tekzen, böylelikle bir y›ll›k elektrik tüketiminin tamam›n› güneflten sa¤layacak Hayat Kimya, Türkiye Kalite Derne¤i ve uluslararas› araflt›rma kuruluflu KA Araflt›rma Limited taraf›ndan ortaklafla yürütülen Türkiye Müflteri Memnuniyeti Endeksi 2012 y›l› sonuçlar›na göre ev temizlik ürünleri sektöründe Bingo markas› ile zirvede yer ald› Ülkemizin en çok günefl alan bölgelerinden Ege’nin güneflini enerjiye çevirmenin öneminin alt›n› çizen Tekzen Yönetim Kurulu Baflkan› Murat Gigin, “Tekzen Ayd›n ma¤azam›zdaki pilot uygulamadan sonra güney bölgelerindeki di¤er ma¤azalar›m›zda ve önümüzdeki aylarda, Manavgat ve Fethiye’de açaca¤›m›z ma¤azalar›m›zda da bu sisteme geçmeyi hedefliyoruz. Dünyada fiyat› kilovat bafl›, bin 500 dolara kadar düflen, bu bedava enerji kayna¤›na sektörden ve halktan ilgi büyük. Tekzen, bu yat›r›m›yla bugünkü elektrik fiyatlar› baz›nda, 8 y›lda amorti etmeyi planl›yor. Böyle bir K‹M NEREDE? Ajans Press uygulama, bölge ekonomisini de canland›racakt›r. Ayr›ca elde edilen elektrik, yeni projeler üretilmesine de destek olacakt›r” dedi. Gigin bu y›l ayr›ca Tekzen’in Kurumsal Sat›fl Bölümü taraf›ndan otel, üniversite, okul, kampuslar, askeri tesisler, siteler, park yerleri, hastaneler ve benzeri yerler için de yat›r›mlar› olaca¤›n› sözlerine ekledi. Öte yandan, Türkiye’de ilk defa uygulanacak finansal yöntemle Tekzen, kuraca¤› sistem bedelini elektrik paras› öder gibi taksitle ancak flu andaki mevcut tarifeden daha ucuz bir fiyatla ödeyecek ve belli bir süre sonra sistemin sahibi olacak. Ajans Press’e Genel Müdür Yard›mc›s› olarak Bilal Özkan atand›. Bilal Özkan, Ajans Press’in Sat›fl, Pazarlama, Müflteri Hizmetleri ve Kurumsal ‹letiflim birimlerinden sorumlu Genel Müdür Yar60 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi Sat›n al›nan ürün ve hizmetlerin müflteriler nezdinde memnuniyetlerinin ölçülmesi amac› ile 81 ilde 8 bin 165 kat›l›mc› ile gerçeklefltirilen görüflmeler sonucunda haz›rlanan Türkiye Müflteri Memnuniyeti Endeksi (TMME) sonuçlar› aç›kland›. TMME 2012 y›l› 3’üncü çeyrek sonuçlar›na göre liderli¤e ulaflan Hayat Kimya, müflteri memnuniyetini ön planda tutan hizmet anlay›fl› ile ev temizlik ürünleri sektö- d›mc›s› olacak. Daha önce ‹ttifak Holding bünyesinde Adese AVM’leri Halkla ‹liflkiler Ankara Bölge Sorumlusu olan ve daha sonra, Konya Genel Merkezi’nde Kurumsal ‹letiflim Uzman Yard›mc›l›¤› görevlerini yürüten Bilal Öz- ründe 1’inci s›raya yerleflti. 2012 y›l›nda hayata geçirdi¤i Türkiye’nin deterjan sektöründeki ilk Ar-Ge merkezi ile ArGe ve inovasyon konusunda liderli¤i her zaman elinde tutaca¤›n›n sinyallerini veren Hayat Kimya, 20’yi aflk›n geliflmifl ve geliflmekte olan ülkede yürütülen ulusal müflteri memnuniyeti endekslerinin Türkiye uygulamas› olan TMME kapsam›nda liderli¤e ulaflt›. kan, 2011 y›l›nda Ajans Press ailesine Bölgeler Koordinatörü olarak kat›ld›. Özkan, 1 Ocak itibar›yla Ajans Press Sat›fl Pazarlama, Müflteri Hizmetleri ve Kurumsal ‹letiflimden sorumlu Genel Müdür Yard›mc›l›¤› görevine atand›. haber Muratbey’den “Do¤a Dostu” üretim Muratbey G›da, kaynak kullan›m›ndan at›klar›n ifllenmesine kadar her ad›mda do¤aya sayg›l› bir üretim modeli ile sektöre örnek teflkil ediyor Muratbey, peynir sektörünün do¤aya en çok zarar veren ç›kt›s› olan peyniralt› sular›n›n yüzde 100’ünü toplayarak, çözüm orta¤› olan tesislerde ifllenmesini sa¤l›yor. Peyniralt› sular› do¤aya kar›flt›¤› takdirde içerdi¤i afl›r› fleker ve protein nedeniyle topra¤› verimsizlefltirerek çölleflmeye sebep olabiliyor. Muratbey, tüm at›klar›n› organize sanayi bölgesinin modern tesislerinde iflleyerek topra¤a ve yer alt› sular›na kar›flmamalar› için özenle çal›fl›yor. S›v› at›klar›n ‘bir bal›¤›n yüzebilece¤i’ de¤erlere ulaflmadan do¤aya kar›flmamas› için ar›t›yor. Yaln›zca at›k yönetimini de¤il kaynaklar›n etkin kullan›m›n› da öngören yeflil üretim anlay›fl› ile yüksek maliyetlerle CIP (Cleaning in Place) sistemine geçen Muratbey, su tüketiminde yüzde 100 tasarruf ve bunun yan›nda elektrik tüketiminde de yar› yar›ya tasarruf sa¤layarak dünyaya sayg›l› bir yat›r›m yapm›fl oldu. Ambalajlar›n›n hepsini geri dönüflümlü maddelerden seçerek tüketicilerinin de çevre bilincine destek olan Muratbey, tesislerinde her türlü plastik, ka¤›t, karton,pil, kartufl, toner, at›k makine ya¤lar›, organik at›klar ve di¤er at›klar› geri dönüflüm noktalar›na ulaflt›rarak tüm çal›flanlar›n› da yeflile sayg›l› üretimin bir parças› haline getiriyor. Al›flverifl dünyas›n›n sesi MARKET • 61 röportaj U¤ur TATLI Aykim; Tex, Aspirix, Özcan, Babylife markalar›yla genel ve özel temizlik ürünlerinin sat›fl›n› gerçeklefltiriyor. Bu y›l içerisinde yeni yat›r›mlar yapacaklar›n› belirten Aykim Yönetim Kurulu Baflkan› Turan Aydo¤du, yeni yat›r›mla beraber Aykim’in kapasitesinin 70 bin tona ulaflaca¤›n› söylüyor Aykim, kapasitesini 70 bin tona ç›karacak Turan Aydo¤du 62 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi 1994 y›l›nda yüzde 100 yerli sermayeyle kurulan Aykim Temizlik Maddeleri’nin h›zl› tüketime yönelik sundu¤u marka Tex aç›s›ndan 2012 nas›l geçti? 2012’nin Aykim için baflar›l› geçti¤ini söyleyebiliriz. Tonaj ve ciro anlam›nda yaklafl›k yüzde 20 mertebesinde bir büyüme gerçeklefltirdik. Tex’in ürün çeflitlili¤iyle ilgili bilgi verir misiniz? Tex markal› ürünlerimizi mutfak, çamafl›r, genel temizlik ve kiflisel temizlik ürünleri olarak 4 ana bafll›kta toplayabiliriz. Ürünlerimizi farkl› ambalaj renk ve kokularda 300 barkodla tüketicinin be¤enisine sunuyoruz. Ayr›ca Aspirix markal› çok maksatl› genel temizlik ürünümüzle de 4 farkl› ambalaj ve barkodla raflarda yer al›yoruz. Yine Arap sabununda da Özcan ve Tex markalar›m›zla sektörün önde gelen üreticileri aras›nday›z. 2013’te gerçeklefltirmeyi düflündü¤ünüz yat›r›mlar› ö¤renebilir miyiz? 2013 y›l› ilk yar›s›nda yat›r›m›n› tamamlayaca¤›m›z yeni tesisimizde daha çok çevre dostu ekolojik temizlik ürünleri yapaca¤›z. Bu tesisimiz, GMP’ye (‹yi üretim uygulamalar›) uygun tam otomasyonlu özel bir tesis olacak. Yeni yat›r›mla beraber Aykim’in kapasitesi y›ll›k 70 bin ton seviyelerine ç›kacak. Son y›llarda ad›n› s›kça duydu¤umuz private label pazar›, gün geçtikçe etkinli¤ini art›r›yor. Bu pazar›n önemli bir oyuncusu konumunda bulunan Aykim, hangi ürünleriyle bu sektörde yer al›yor? Aykim olarak daha çok kendi markalar›yla üretim yapmakla beraber yurt içinde ve baz› ihracat müflte- rileri için genel temizlik, mutfak, çamafl›r, likit sabunlar ve ›slak havlularda özel markal› ürünler yap›yoruz. “500 milyar dolarl›k ihracat hedefine katk› sa¤layaca¤›z” Tex markas›yla hangi perakende zincirlerinde vars›n›z? Tex, Aspirix, Özcan, Babylife markalar›m›zla ‹stanbul’da ve Anadolu’nun bütün illerindeki yerel zincirlerde ürünlerimiz sat›fla sunuluyor. Tex, Aspirix, Özcan ve Babylife markalar›m›za Onur Market, Adesa, fiaypa, Rammar baflta olmak üzere birçok marketten ulafl›labilir. Türkiye, 2023 hedefleri do¤rultusunda 500 milyar dolarl›k ihracat rakam›na ulaflmay› hedefliyor. Markan›z›n ciddi bir ihracat potansiyeli var. Hangi co¤rafyalara, ülkelere ürünlerinizi ulaflt›r›yorsunuz? Tex ve Aspirix’i; Almanya, Hollanda ve Balkan ülkelerinin ço¤una ihraç ediyoruz. Ayr›ca Orta Asya’da Türk Cumhuriyetleri’nde ve Afrika’n›n kuzeyinde 22 ülkeye ihracat yap›yoruz. Ülkemizin 2023 hedefi olan 500 milyar dolar ihracat hedefine önemli katk›lar›m›z olaca¤›na inan›yoruz. özgür mutfaklar Özgür fief Hamburger Herkese hitap eden birkaç burger yapmam gerekiyor. Ben de sabah giriyorum mutfa¤a onlarca burger denemesi yap›yorum. Belki 100 kifliye de¤iflik burgerler tatt›rd›m, menüme en iyi burgeri koyay›m diye. Tam pes edecekken birden fikrim geldi. Herkese hitap edecek burger yapmaktansa herkes kendi burgerini kendisi yaps›n, Amerikan sistemi. Ben ifli çözdüm, bugün de bütün s›rlar›yla size anlataca¤›m. Bu pazar çocuklar› burger yemeye d›flar›ya götürmeyin, ça¤›r›n arkadafllar›n› da hem onlara hem de akflam maç› izlemeye gelen misafirlere bir burger ziyafeti çekin. En güzel burgeri yapt›n›z, ama bir taraf› eksik kald›. Nedir eksik kalan peki? Tarifime geçmeden önce biraz ukalal›k yapabilmeniz için burgerin nerden gelip nereye gitti¤ini anlatmak istiyorum; çünkü herkesi flafl›rtacak bir yolculu¤u var. Hamburgerin atas› bugün çok bilinmese de steak tartar denilen Tatar bifte¤idir. Tarihte Tatarlar etleri ince ince k›yarlar ve bir beze sararak atlar›n e¤erlerinin alt›na koyarlarm›fl. Sürtünmeden ve ›s›dan et zamanla pifler ve yemek yiyecekleri saate içine so¤an ve bulabilirlese 1 yumurta k›rarak yerlermifl. Zamanla bu Tatar bifte¤i ‹ngiltere’ye kadar gitmifl. 1700’lü y›llarda ‹ngiltere’den Amerika’ya göç edenler taraf›ndan bu kültür Amerika’ya tafl›nm›fl. Bu tarihten sonra Tatar bifte¤i flekil de¤ifltirmifl. Biraz piflmifl, üzerine domuz butundan yap›lan bir salam konulmufl, içine kar›flt›r›lan yumurta piflirilerek üzerine konmufl. K›sacas› bugünkü hamburger halini almaya baflla- Hamburgerin atas› bugün çok bilinmese de steak tartar denilen Tatar bifte¤idir. Tarihte Tatarlar etleri ince ince k›yarlar ve bir beze sararak atlar›n e¤erlerinin alt›na koyarlarm›fl. 64 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi ozgur@ozgursef.com m›fl. Yani hamburgerin ana vatan› Orta Asya. Bize hiç de uzak de¤il, hatta te¤et geçmifl bile diyebiliriz. Biz dönelim konumuza, önce ekme¤inden bafllayal›m. Asl›nda ekme¤in d›fl› ç›t›r içi yumuflak olmas› gerekiyor. Hatta en güzeli sizin yapman›z ama sizi bu kadar yormaya içim el vermiyor. Markete gidin ve susaml› büyükçe hamburger ekmekleri al›n. Uno’nun ekmekleri bu ifl için ideal olabilir. Haz›r marketteyken birkaç tane göbek marul al›n; ama al›rken dikkat edin dolgun ve sert olsun. E¤er evde mayonez yoksa mayonez ve Alman tipi korniflon turflusu al›n. E¤er üzerine peynir koyacaksak dilimli burger peyniri ya da Chedar peyniri de al›p do¤ru kasaba geçin. Kasab›m›zdan 1 kilogram kadar orta ya¤l› döfl k›ymas› biraz da antirikot isteyin ve k›yma makinas›n›n aynas›n› de¤ifltirmesini rica edin. Yani k›yman›n ç›kt›¤ k›sm› kal›n delikleri olan 4,5 numaral› olan› takmas›n› isteyin ve k›ymay› 1 kere çektirin. Çekilmifl k›ymay› eve gelince hiç bekletmeden sadece tuz ve karabiberle birazc›k yo¤urun ve hemen dolaba kald›r›n.Göbek marulumuzu sirkeli suda iyice y›kay›p çok ince do¤ray›n. Suyu süzülmesi için delikli bir kapta dolaba kad›r›n. Islak marullar dolapta suyu süzülürken daha da sertleflecek ç›t›r ç›t›r olacak. Bir difl sar›msa¤› havanda tuz ile dövün ve 1 çay barda¤› kadar mayonez ile kar›flt›r›n. Su- yu süzülmüfl marullar› bu mayonez ile kar›flt›r›n. fiekli güzel olsun diye dolaptan k›ymay› ç›kart›n ve e¤er bulabilirseniz yuvarlak bir borunun içine bas›n. Boru bulamazsan›z 150 gram kadar k›ymay› eliniz ile yuvarlay›p en az 1 saat dolapta dinlendirin yoksa piflerken da¤›l›r. Döküm tava ya da elektirikli ›zgarada her taraf› 5’er dakika olacak flekilde piflirin. Bu arada e¤er k›ymay› ya¤s›z yaparsan›z etinizi zor pifler ve kuru olur. O yüzden orta ya¤l› olmas›na dikkat edin. Hemen köftenin yan›nda ekmekleri de k›zart›n. Evde varsa alt›na barbekü sos sürün, e¤er yoksa gelin Bebek’e ben size kendi yapt›¤›m barbekü sostan vereyim. Üzerine daha önce yapt›¤›m›z mayonezli maruldan d›fl›na taflarcas›na bir avuç koyun. Bu arada köftemiz piflmeye yak›n bir hale geldi, o zaman üzerine 2 dilim chedar peyniri koyun erisin. Piflen köfteyi marulun üzerine al›n, üzerine lira fleklinde kesimifl domates koyun. Hafif tatl› turflular› da koyduktan sonra ekme¤in üzerini kapat›n. fiimdi s›ra yeme¤e geldi. Elinizle üzerine bast›r›n hem hamburger küçülsün hem de köftenin ya¤› suyu ekme¤e geçsin. Daha sonra afiyetle yiyebilirsiniz. ‹sterseniz hayal gücünüzü de kullanarak köftenin üzerine karemelize so¤an, sote mantar, de¤iflik peynirler, past›rma, füme et de koyarak hamburger konusunda uzman oldu¤unuzu gösterebilirsiniz. özel haber Fulya B. ÖZTÜRK, Murat KÜÇÜK KKTC perakendesi mercek alt›nda – II P EBEV taraf›ndan düzenlenen “PerakenDE¤iflti” konferans› öncesi yay›mlad›¤›m›z K›br›s dosyas›n›n ikinci bölümünde, adadaki perakende sektörüne ›fl›k tutmaya devam ediyoruz. Akdeniz’deki üçüncü büyük adan›n co¤rafi güzelliklerinin yan› s›ra e¤itim seviyesinin yüksekli¤i, 7 büyük üniversiteye sahip olmas› ve turizm sektörünün geliflmesi gibi güçlü yanlar› bulunuyor. Yaz aylar›nda nüfusu artan KKTC’de perakende sektörü de geliflmelere aç›k durumda. Ama ekonomik krizler, altyap› ve ara eleman eksikli¤i ile yüksek finansman maliyetleri sektörün önemli sorunlar›ndan. Perakende sektöründe hizmet veren KKTC’li perakendecileri tan›rken, hem sektörün sorunlar›n› sorduk hem de gelecek hedeflerini… 66 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi 1920’den bugüne Con Trading aklafl›k bir as›rd›r Kuzey K›br›s Türk Cumhuriyeti’nde hizmet veren Con Trading, adan›n önemli Y kahve üreticilerinden. Kahvenin yan› s›ra çay harman dolumu, kuruyemifl, tahin ve pekmez üretimi de yapan Con Trading, büyümesini sürdürüyor. Con Trading Direktörü Haluk Ruhi, “Üretime gönül veren üreticiler olarak her fleye ra¤men y›lmadan yolumuza devam edece¤iz” diyor Kuzey K›br›s Türk Cumhuriyeti’nde (KKTC) yaklafl›k bir as›rd›r hizmet veren Con Trading, önemli kahve üretici- lerinden. 1920’lerin bafl›nda Remzi Efendi taraf›ndan kahve serüveni, bugün y›ll›k 500 ton ürünle devam ediyor. Con Trading Direktörü Haluk Ruhi, bir as›rl›k öyküyü flöyle anlat›yor: “1920’lerin bafllar›nda büyük babam›n babas› Remzi Efendi taraf›ndan kahve ve lokum üretimi ile bafllayan kahve üretim serüvenimiz tamamen iptidai usullerle, el eme¤ine dayal› elektrik enerjisi kullan›lmadan, ödün atefli ile kavrularak dibekte dövülerek 1940 y›l›na ulaflt›. 2’nci Dünya Savafl› sonras›nda Avrupa’dan elektrikli kahve kavurma makinesi ve de¤irmen ithal edilerek daha fenni bir üretime geçildi.” Haluk Ruhi’nin 1980 y›l›nda aile flirketini devralmas›yla yeni bir dönem bafllam›fl, yeni üretim olanaklar› yarat›lm›fl. Kahve üretiminin yan› s›ra her türlü kuruyemifl üretimi ve ithal çay harmanlama ve paketlemesi yap›lm›fl. 1982 y›l›nda otomatik dolum ile modern ambalajlamaya geçtiklerini anlatan Ruhi, bunun K›br›s ve Türkiye’de bir ilk oldu¤unu vurgulad›. 2003 y›l›nda bina ve makine teçhizat yat›r›m›yla tam otomasyona sahip yeni bir üretim tesisi kurduklar›n› belirten Ruhi, “Firmam›z ilerlemesine devam ederek 2011 y›l›nda yeni bir projeye imza att›. fiubat 2013’te üretime bafllayacak olan harnup pekmezi, tahin ve bunlar›n türev ürünlerini üretecek yeni yat›r›m tesisini de faaliyete geçirecek” diye konufltu. Türk kahvesi, filtre ve espresso kahve üretiminde tek vardiyada y›ll›k 500 ton üretim kapasiteye sahip olduklar›n› söyleyen Ruhi, kuruyemifl üretiminde y›ll›k bin ton, çay harman-dolumda 750 ton, harnup pekmezi üretiminde y›ll›k 2 bin ton, tahin üretiminde ise y›ll›k 325 tona ulaflt›klar›n› ifade etti. Al›flverifl dünyas›n›n sesi MARKET • 67 özel haber KKTC’de ticaret yapman›n zorluklar›na de¤inen Ruhi, sözlerini flöyle sürdürdü: “Küçük pazarlarda ancak merdiven alt› üretim yap›labilece¤ini ö¤renmifl bulunuyoruz. Kapasitemiz iç pazar ihtiyaçlar›n› çok afl›yor ve iç pazara mahkum olursak ancak yüzde 25 kapasite ile çal›flabiliriz. Devlet düzenleme ve denetleme görevini hakk›yla yapam›yorsa, böyle bir pazarda, ça¤dafl üretim yapmak çok zor. ‹flletme giderleriniz dolay›s›yla haks›z rekabete maruz kal›yorsunuz. Hammadde temininde ulafl›mdan kaynaklanan sorunlar yafl›yoruz. E¤er limanlar›n›zda direkt sevkiyat yap›lam›- yorsa, ekstra maliyetlere ve geç intikal eden hammadde olanaklar›na sahipsiniz demek. ‹flletme giderlerinin yüksekli¤ine, düflük kapasite çal›flma mecburiyetini de eklerseniz, mukayeseli avantajlar›n›z› kaybedersiniz.” Üretimin önünü açacak yasal düzenleme ve denetimlerin bir an önce yap›lmas› gerekti¤ini söyleyen Haluk Ruhi, ihracat›n yolunun aç›lmas› gerekti¤ine dikkat çekti. Ruhi, “‹flletmelerimizin gelece¤ini garanti alt›na almam›z sa¤lanmal›. Katma de¤er yaratarak istihdam›n yolunu geniflletmek ve insan›m›z› devlet kap›lar›nda ifl dilenmekten kurtarman›n baflka seçene¤i yok” diye konufltu. Yeni yat›r›mlar haz›rl›¤›nda olduklar›n› anlatan Direktör, pekmez yat›r›m›ndan sonra yerli tar›msal ürüne dayal› yeni bir proje gelifltirdiklerine dikkati çekti. “Üretime gönül veren üreticiler olarak her fleye ra¤men y›lmadan yolumuza devam edece¤iz” diyen Ruhi, “Standartlar›m›z› dünya standartlar› seviyesinde tutabilmek için yat›r›mlar› sürekli yenileyip ihrac›n yolunu aç›k tutaca¤›z. Yeni yat›r›mlardaki parolam›z, yerli hammaddeye dayal› üretim yaparak, ülke ekonomisinin geliflimine daha da yararl› olmak” dedi. K›br›s’ta do¤an bir dev: Alt›nbafl Holding ›br›s’ta mütevaz› bir kuyumcu dükkân›yken yapt›¤› baflar›l› yat›r›mlarla bulundu¤u co¤rafyaya s›¤mayan K ve Türkiye’ye aç›larak en büyük holdinglerinden bir haline gelen Alt›nbafl, K›br›s’ta birbirinden baflar›l› yat›r›mlar›yla varl›¤›n› sürdürüyor Ali Alt›nbafl ve Vakkas Alt›nbafl taraf›ndan K›br›s’ta kurulan Alt›nbafl Kuyumculuk, yapt›¤› yat›r›mlarla K›br›s’a yeni de¤erler kazand›rmaya devam ediyor. Alt›nbafl ‹dari Müdür Ercan Hocao¤lu, K›br›s’ta çarfl› olmad›¤› için ürün satma zorlu¤una de¤inerek flunlar› söyledi: “Kuyumculukta, yan yana ne kadar çok kuyumcu varsa oras› o kadar çok dikkat çeker. Bizim etraf›m›zda da kuyumcular olursa biz de baflar›l› oluruz. K›br›s perakendenin çok kar›fl›k oldu¤u bir yer.” Assos’un alt›n üretimini farkl› bir isimle yapt›¤›n› söyleyen Hocao¤lu, “Assos olarak biz de alt›n üretimi de gerçeklefltiriyoruz fakat bunu ‘Ellda’ markam›zla yap›yoruz. Alt›nbafl da Assos da sadece p›rlanta ve mücevher üretiyor” dedi. Tak› tasar›m› konusunda uzmanlaflmaya de¤inen Hocao¤lu, Assos’un ‹talyan tasar›mlar›n› yaratmak için sadece bu tasar›mlar› yapan bir grubunun oldu¤una dikkat çekerken, Alt›nbafl’›n ise Otto tasar›m grubuyla yaratt›¤› Osmanl› tasar›mlar›nda uzmanlaflt›¤›n› dile getirdi. Gazima¤usa’ya 3’üncü ma¤aza aç›lacak Alt›nbafl ve Assos’un K›br›s’taki ma¤aza hedeflerine de¤inen Ercan Hocao¤lu, “2013 y›l›nda 1 ma¤aza açarak 10 ma¤azaya ulaflmay› hedefliyoruz. ‹lk hedefimiz 2 ma¤azam›z›n bulundu¤u Gazima¤usa’da 1 ma¤aza daha açmak. 1980’li y›llarda Gazima¤usa’da bu ifl sur içinde, çarfl›larda yap›l›yordu fakat flimdi öyle de¤il. Bizim bir cadde üzerinde yer almam›z gerekiyor. Ma¤aza açaca¤›m›z cadde üzerinde herhangi bir kuyumcu yok. Biz bu önemli lokasyonda geç bile kald›k bu ma¤azam›z›n 2012’de aç›lmas› gerekiyordu” dedi. Adada bulunun 9 ma¤azadan Vakkas Alt›nbafl’›n o¤lu Orkun Alt›nbafl’›n sorumlu oldu¤unu dile getiren Hocao¤lu, sözlerini flöyle sürdürdü: “Ma¤azalardan 5’i Alt›nbafl ad›yla hizmet verirken di¤er 4 ma¤aza ise gene bir Alt›nbafl markas› olan Assos ad›yla ürünlerini müflterilerin be¤enisine sunuyor. K›br›s’ta bulunan Alt›nbafl ve Assos ma¤azalar› ortalama 40 metrekare ölçülerinde. Lefkofla’da 4, Girne’de 2, Gazima¤usa’da 2, Güzelyurt’ta 1 ma¤aza ile hizmet sunmaya devam ediyoruz.” Havlu k⤛tta XXL 2004 y›l›nda K›br›s’ta temizlik k⤛tlar› üretmek üzere kurulan bir flirket. Firma ihracat yapmay› Atensa, gerçeklefltirirse K›br›s’›n üzerindeki ölü topra¤›n› ataca¤›na inan›yor Kuruldu¤u dönem sektöre 12’nci üretici olarak giren Atensa, birçok firman›n kapanmas›yla sektörde tek bafl›na faaliyet gösterir hale geldi. 2010 y›l›nda makine parkurunu de¤ifltiren flirket, el de¤meden modern koflullarda üretim yap›yor. Atensa’n›n 3 farkl› markas› bulunuyor. Atensa Temizlik Ka¤›tlar› Direktörü Ta¤68 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi maç Cantay, markalar›n› flöyle anlat›yor: “Popsy, 3 katl› havlu ve tuvalet k⤛tlar› ile K›br›s’›n en çok tercih edilen ürünü gam›n› oluflturuyor. Pinny, ise 2 katl› ürünleriyle piyasada yer al›yor. Foggy ise ekonomik s›n›flar için üretilmifl ürünleri tüketiciye sunuyor. Bizim piyasada en çok tutunmam›z› sa¤layan, ses getiren, Popsy Mega Roll’lar. 570 gram olan bu ürün 5 tane küçük havluya eflit. Bu ürünü ayn› zamanda private label olarak da çal›fl›yoruz.” Atensa Temizlik K⤛tlar›’n›n ayl›k üretim kapasitesi 400 ton. Bunun 350 tonunu havlu ve tuvalet k⤛d› grubu oluflturuyor. Kalan di¤er 50 ton ise di¤er peçete özel haber KKTC perakendesi gelifliyor ürünleri çok iyi fiyatlara sunmas› bizim hem iç piyasaya hem de Afrika devletlerine yapaca¤›m›z ticareti güçlefltiriyor. Biz bu engelleri bireysel yürüttü¤ümüz çal›flmalarla aflmaya çal›fl›yoruz” diyerek yaflad›klar› güçlükleri ifade etti. gruplar› olarak üretiliyor. Cantay, üretim sistemi hakk›nda flu bilgileri veriyor: “Hammadde üretmiyoruz, yar› mamul olarak al›p iflliyoruz. Sarma, desen, paketleme gibi ifllemleri yap›yoruz. Kapasitemizin yüzde 30’unu kullan›yoruz. At›l kapasitemizi kullanmak istiyoruz ve bu anlamda yeni yat›r›mlar›m›z olacak. Fakat bu ifllemlerin tam yap›lmas› için devlet deste¤inin olmas› gerekiyor.” Türkiye’nin rekabetinin üst düzey olmas›n›n kendilerini olumsuz etkiledi¤ini ifade eden Cantay, “Türkiye’nin çok kaliteli Atensa yurt d›fl›na ihracat yapmaya haz›rlan›yor Firman›n önümüzdeki dönem hedefleri aras›nda Irak pazar› yer al›yor. Irak’a ihracat konusunda önemli ad›mlar at›lm›fl. Türkiye her zaman önemli bir pazar olarak görülüyor ve firman›n bu yönde saha çal›flmalar› devam ediyor. Atensa gelecek günlerde K›br›s firmalar› aç›s›ndan önemli bir ad›m› gerçeklefltirmeye haz›rlan›yor. Uzakdo¤u’da bir ülkeye ihracat gerçeklefltirmesi için bir hayli yol al›nd›. Ta¤maç Cantay, “Uzakdo¤u’da yapaca¤›m›z bir ihracat›m›z var bunda son aflamaya yaklafl›ld›. Bu K›br›s’ta bir ilk olacak ve bu sadece bize de¤il tüm üreticilere moral verecek” dedi. K›br›s’›n flekerlemecisi: Bülent Ç›rakl› ülent Ç›rakl› fiekerleme K›br›s’ta flekerleme, kuruyeB mifl ve lokum üretimi gerçeklefltiriyor. fiirket K›br›s’›n en eski ve en önemli kurulufllar›ndan birisi olarak faaliyetlerine devam ediyor Firma’n›n tarihi 1900’lü y›llar›n bafl›na dayan›yor. Çok eski y›llardan beri flekerleme ifliyle u¤raflan ailenin kurumsallaflmas›n› 1954 do¤umlu ‹stanbul Teknik Üniversitesi mezunu Bülent Ç›rakl› gerçeklefltiriyor. Hâlâ flirketin bafl›nda bulunan Ç›rakl›, flirketin tarihini flöyle anlat›yor: “Dedemin babas› döneminde 1900’lü y›llar›n bafl›nda flekerleme, lokum ve kuruyemifl üretimi nesilden nesile devam ederek benim çocuklar›ma kadar geldi. Eskiden kahve de üretiyorduk art›k onu durdurduk. Leblebi 1974 Bar›fl Harekât›’ndan sonra Türkiye’den haz›r geliyor. Üretim tesisimiz Lefkofla’n›n Rum kesiminde kalan bir yerdeydi. 70 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi 1985 y›l›nda mevcut fabrikam›z›n inflaat›na bafllad›k ve 1994 y›l›nda buraya tafl›nd›k.” K›br›s’›n ada ülkesi olmas›n›n yaratt›¤› s›k›nt›lara dikkat çeken Ç›rakl›, “Deniz afl›r› bir ülke olmak, yaflanan savafllar, hammadde ve ihracat›n zor olmas› K›br›s’› ithal eden bir ülke haline getirdi. Belli bir zaman sonra üretmeyen bir ülkeye dönüfltürdü. Fakat bu durumun son zamanlarda de¤iflti¤ini ve sanayicilere deste¤in artt›¤›n› düflünüyorum. Art›k Türkiye’den ve Avrupa’dan her türlü ürün K›br›s’a kolayl›kla gelebiliyor. ‹hracat konusundaysa hala s›k›nt›lar›m›z var. ‹hracat yapan arkadafllar›m›z her zaman zor duruma düfltü” dedi. K›br›s Medya Grubu Genel Yay›n Yönetmeni Reflat Akar Kuzey K›br›s’ta perakende sektörünün son y›llarda gözle görülür bir geliflme içinde. Market say›s›nda, çeflitlerin fazlal›¤›nda ve yetersiz de olsa tan›t›m kampanyalar›nda art›fllar var. Sektörün daha da geliflebilmesi ve Güney K›br›s’a kayan bir miktar paran›n kuzeyde kalmas›n› sa¤layabilmek için marketlerin daha s›k kampanya düzenlemesi ve bunu etkin bir flekilde halka duyurmas› gerekiyor. Kuzey K›br›s’ta uzun y›llar bir rekabet yasas› dahi yoktu. Bildi¤im kadar›yla iki y›l önce bu yasa meclisten geçirildi ancak uygulamada yetersizlikler var. Piyasada henüz rekabet koflullar› yarat›lm›fl de¤il. Ayr›ca hangi sektörde, ne kadar ihtiyaç oldu¤u konusunda planl› bir çal›flma bulunmuyor. Meslek seçilirken, büyük bir ço¤unlu¤un profesyonel anlamda ifl yapt›¤›n› söylemek mümkün de¤il. Tahminler veya gerçekleflmeyecek umutlarla ilgisiz ifllerde flans denemeye kalk›flanlar k›sa sürede iflas ederek binlerce daval› aras›nda yer alabiliyor. Bir kilometrelik cadde üzerinde çok say›da ayn› ifl sahas›nda yar›flan ve sonuçta mutsuzluk yaflayan insanlar var. Belediyelerin veya devletin di¤er ilgili birimlerinin baz› kurallar› belirleyerek, yat›r›mlar› yönlendirmeleri gerekiyor. Kuzey K›br›s, küçük bir ülke olmas› nedeniyle ekonomik aç›dan seçenekleri s›n›rl›… Yani burada sanayi tesisi kurmak ve iflletmek zor... Adan›n en önemli özelli¤i turizm ve e¤itim sektörleri. Turizmde, son y›llarda 5 y›ld›zl› otel yat›r›mlar›n›n görülmesi sevindirici. Bunun dayana¤› ise kumar turizmidir. Kumar turizmini, devlete ödenen vergiler ve uçak flirketlerine kazand›r›lan paralar konusunda yararl› görenler oldu¤u gibi, yerlilerin girifllerine engel olunamamas› nedeniyle ekonomik ve sosyal çöküfllerin yafland›¤›n› görebiliyoruz. Dolay›s›yla turizmde çeflitlili¤in art›r›lmas› ve do¤an›n korunarak, özel ilgi turizmine önem verilmesi gerekir diye düflünüyorum. Son y›llarda artan çevre kirlili¤i turizme vurulan en a¤›r darbedir. Çevre sorunlar› ivedilikle çözümlenmeli ve turizm yat›r›mlar› teflvik edilerek, sektör gelifltirilmeli. Bir baflka seçenek ise sa¤l›k turizmidir. Kuzey K›br›s’ta hem tatil hem de tedavi olanaklar›n› ön plana ç›karan kampanyalara ihtiyaç vard›r. Ayn› flekilde özel üniversitelere daha çok ö¤renci çekebilmek için yeni projeler yarat›lmal› ve Türkiye d›fl›ndaki ülkelerden de ö¤renci çekecek uygulamalara gidilmeli. özel haber Adaya pasta malzemeleri getiriyor K›br›s insan›n›n birçok zorlu¤a gö¤üs gerdi¤ini ifade eden Ç›rakl›, adada yaflayan, üretim yapan, çal›flan, eme¤i geçen ve mücadeleye destek atan herkesi anl›ndan öpmek gerekti¤ini vurgulad›. Yaklafl›k bin 100 metrekarelik tesislerde üretim yapt›klar›n› dile getiren Ç›rakl› sözlerini flöyle sürdürdü: “Çikolata, flekerleme, kuruyemifl ve lokum üretiminin yan›nda son 5-6 y›ld›r pazarlama gruplar›n› da bünyemize ald›k. Bülent Ç›rakl› firmas›n›n haricinde Unipass Pazarlama flirketini de kurduk. Bu flirketimizde Unilever grubunun Unipro pasta- c›l›k ya¤ ve margarinlerini, Vizyon Grubu’nun pastac›l›k ekipmanlar›n› ve Ba¤dat Baharatlar›’n›n pazarlamas›n› gerçeklefltiriyoruz.” Stoktan ziyade günlük üretim gerçeklefltirdiklerini ifade eden Ç›rakl›, 2013 y›l›nda bin 200 metrekarelik yeni bir tesis kuracaklar›n› kaydetti. fiirket, K›br›s’a özgü keçiboynuzundan yap›lan pestil, susam helvas›, leblebi flekeri, badem flekeri, kendir tohumu flekeri, lokum, cezerye, marshmallow, krokan ve pastac›lar için blok çikolata üretimi gerçeklefltiriyor. Bugünlerde Bülent Ç›rakl› fiekerleme’de yeni kuflaklar görevi devralm›fl durumda. Pek çok marka ‹pekay ile adaya geliyor pekay, 1991’de ‹pek K⤛t ile kurulmufl bir firma. Fakat kurumun geçmifli 1983 y›l›nda kurulan Ermetafl’a ‹l›yor dayan›yor. Önemli markalarla ortakl›k kuran flirket birçok büyük markan›n K›br›s pazar›na ulaflmas›n› sa¤K›br›s tüketicisinin günlük ihtiyaçlar›n›n birço¤u ‹pekay ürünleri ile karfl›lan›yor. Eczac›bafl›, Hayat Kimya, Dardanel, Arbella, Fersan, Tukafl flirketin cirolar›n›n önemli bir k›sm›n› oluflturuyor. ‹pekay Ticaret Müdürü Ayten Erdinç, ‹pekay’›n tarihini flöyle anlat›yor: “1983 Erol Atakan’›n Yönetim Kurulu Baflkanl›¤›nda, Eczac›bafl› Yap› Grubuyla, Ermetafl kurmas›ndan sonra, 1991 y›l›nda ‹pekay kuruldu. Eczac›bafl›’n›n üretti¤i k⤛t ‹pek K⤛t’›n üretti¤i mamullerle bu ifle bafllad›k. O dönemde en de¤erli markalar›m›z Selpak ve Solo’ydu. Eczac›bafl›’ndan sonra birçok önemli flirketle ifl ortakl›klar› yapt›k. Hayat Kimya, Dardanel, Arbella, Fersan, Tukafl bizim önemli üretici ve tedarikçilerimizi oluflturuyor. Eczac›bafl›’n› marka baz›nda de¤erlendirdi¤imiz de Selpak ve Solo’nun haricinde Nivea, Scoth Brite gibi önemli markalar›, gene Hayat Kimya’n›n Bingo, Molfix, Mol- ped’ini K›br›s’ta biz da¤›t›yoruz.” Bin 500 kalem ürün sunuyor ‹pekay 17 üreticinin bin 500 kalem ürününün tedarikçili¤ini yap›yor. Ayr›ca müflterilerin ihtiyaçlar› do¤rultusundan üreticileri yönlendiriyor ve bir bak›ma üreticilerin K›br›s’taki gözü kula¤› anlam›na geliyor. Ayten Erdinç son dönemde yapt›klar› en büyük iflin Glakso Smith Kline’›n Sensodyn grubu ile yapt›klar› anlaflma oldu¤unu vurgulayarak portföyflerini genifllettiklerini ifade ediyor. K›br›s perakendecili¤ini de de¤erlendiren Erdinç, “K›br›s perakendecili¤ini Türkiye’den çok da farkl› görmüyoruz. Her toplumun farkl› al›flkanl›klar› vard›r. Tüketim, popülasyonla iliflkili bir durum. K›br›s’ta önemli bir zincir iler Market, Lefkofla Gönyeli’nin en önemli perakendecilerinden birisi. 1983 y›l›nda Gönyeli’de 20 metK rekare manav ile bafllayan serüven günümüzde orta ölçekli 6 flubesi olan bir perakende zinciri ile devam ediyor Kiler Marketleri Direktörü Mehmet Benli, dedesinden ve babas›ndan devrald›¤› esnafl›k gelene¤ini kurumsallaflt›rarak sürdürüyor. Kardefli de marketçi olan Benli’nin sahip oldu¤u Kiler Marketleri’nin 3 flubesi bulunuyor. Kiler Marketleri’nin Direktörü Mehmet Benli, perakende serüvenini flöyle anlat›yor: “Dedem Gönyeli’nin ilk bakkal›, babam ise ilk manav›yd›. 1975’te askerden geldikten sonra babam bir manav dükkân› açt›. Sevilen bir insan 72 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi oldu¤u için o manav k›sa sürede çok iyi ifl yapmaya bafllad›. Kardeflim ve ben ‹stanbul’a okumaya gittik ama siyasi kar›fl›kl›klar nedeniyle okuyamad›k. Geri döndü¤ümüzde babam›z bize ‘gelin iki kardefl bu dükkân› çal›flt›r›n’ dedi. O günden bugüne o küçük dükkândan 6 tane orta ölçekli market ç›kt›. 3’ü Kiler Market, di¤er 3’ü Benli Market olarak devam ediyor.” ‹lk dönemlerde marketçili¤i amatör olarak, babadan kalma yöntemlerle yürüt- tüklerini dile getiren Mehmet Benli, büyüdükçe profesyonelleflmenin kaç›n›lmaz oldu¤unu ifade ediyor. Kiler, Lefkofla’n›n çeflitli bölgelerinde yer al›yor. Gönyeli ve Kermiya’da 200’er metrekareyle K›br›sl›lara hizmet veriyor. Kiler’in üçüncü flubesi ise büyük yat›r›mlar sonucu kurulan bir market. Bin 200 metrekare al›flverifl ortam›, 100 araçl›k otopark›, 60 personeli ve 12 adet kasas›yla müflterilerine rahat bir al›flverifl ortam› sunuyor. özel haber K›br›s’ta koflullar cesaret vermiyor Yeni bir proje üzerinde daha çal›flt›klar›n› ifade eden Mehmet Benli görüfllerini flöyle dile getiriyor: “Haz›rda bir projemiz daha var fakat ekonomik koflullardan dolay› bunu bekletiyoruz. Son zamanlarda belirsizlik ve siyasi iradesizlik var. Bu koflullar bize cesaret vermiyor ama koflullar uygun olunca bafllayaca¤›z.” Denetimsizlik ve kontrolsüzlükten yak›nan Benli, “ Ayn› parkurda yar›flmay› iste¤inizde yar›flam›yorsunuz. Kaçakç›l›k ve do¤ru yollardan yap›lmayan ticaret sektöre ters yans›yor. Haks›z rekabet do¤uyor. Ayr›ca ada olmam›z›n s›k›nt›lar›n› yafl›yoruz. Ürün tedarikinde s›k›nt›lar›m›z oluyor. K›fl geldi¤inde gemiler kalkm›yor ve eksiliyoruz. En büyük s›k›nt›m›z sektör olarak bilgi birikimimizin yetersiz olmas›. Marketçilik özelinde iflin bafl›nday›z diye düflünüyorum. Türkiye bu dönemi çok önceden yaflad› ve geçti. “Gümrük duvarlar› kalkt›¤›nda rekabetimiz güçlenecek” efkofla’da 20 y›ldan bu yana hizmet veren fiafak Home, iki y›l önce ma¤azas›n› 5 kat büyütmüfl durumL da. Firma ortaklar›ndan fiafak Home Direktörü ve ‹ç Mimar fierife Türkel, Kuzey K›br›s’›n Türkiye ile aras›ndaki gümrük duvarlar›n›n kalkmas›yla, Güney K›br›s ile rekabette önemli bir ata¤a geçilece¤ini belirtiyor Kuzey K›br›s’›n en büyük mobilya ma¤azas› fiafak Home’un ortaklar›ndan fierife Türkel, 20 y›ldan bu yana perakende sektöründe hizmet verdiklerini belirtti. Güney K›br›s ve Türkiye Cumhuriyeti aras›nda kalman›n s›k›nt›lar›n› yaflad›klar›n› dile getiren Türkel, haks›z rekabetin oldu¤unu söyledi. Gümrük vergileri nedeniyle maliyetlerin yükseldi¤ine iflaret eden Türkel, havayollar› ile ulafl›m›n ekonomik hale gelmesiyle ada nüfusunun al›flveriflinin Türkiye’ye kayd›¤›n› anlatt›. Türkel, sözlerini flöyle sürdürdü: “Kuzey 74 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi K›br›s’ta kapal› al›flverifl merkezleri ve büyük perakendecilerin bir yere topland›¤› bir çarfl› bulunmuyor. fiu an geldi¤imiz noktada bizler tüm fiyatlar›m›z› kâr oranlar›m›z› afla¤›ya çekerek Türkiye fiyatlar›na indirmifl durumday›z. Siz de hak verirsiniz ki, Türkiye’deki iflçi maliyetleri ve gider maliyetlerinin daha düflük. Umar›m ileriki dönemlerde anavatan›m›z Türkiye ile aram›zdaki gümrük duvarlar›n›n kalkmas›, Güney K›br›s ile rekabetimizi güçlendirecektir.” özel haber Sektörde “PerakenDE¤iflti” rüzgâr› erakende Bilgi Evi (PEBEV) taraf›ndan 13 fiubat’ta Girne’de düzenlenecek “PerakenDE¤iflti” P konferans›, hem Türkiye hem de K›br›s perakende sektörünü bir araya getirecek. PEBEV Genel Müdür Yard›mc›s› Funda Bayraktaro¤lu, “PerakenDE¤iflti” konferans›yla ilgili bilgiler verdi Perakende Bilgi Evi’ni tan›yabilir miyiz? Ekonomi Yay›nlar› Afi, 1994 y›l›nda Türkiye’de perakende konusunda sektörel yay›nc›l›k yapan ilk flirket olarak kuruldu. Tamamen perakende sektörü odakl› çal›flmalar yap›yoruz. 1994 y›l›nda lokomotif yay›n›m›z olan Market ve s›ras›yla Ma¤aza, Lojistürk dergilerini sektöre kazand›rd›k. Sektörün talebi do¤rultusunda, 2005 y›l›nda www.perakende.org, yay›n hayat›na bafllad›. Portalda h›zl› ve güncel bilgileri, her gün 20 bine yaklaflan e-bülten üyelerimiz ile günlük 25 bin t›klanma say›s› ulaflt›r›yoruz. Lojistik sektörünün nabz›n› da www.lojisturk.net ile duyuruyoruz. Tüm markalar›m›z PEBEV çat›s› alt›nda toplanm›fl durumda. PEBEV’in yay›nc›l›¤›n Funda Bayraktaro¤lu yan› s›ra konferans KKTC’de bir ilki yapmamak olmazd›. organizasyonlar› da devam ediyor. Türkiye’den, perakende sektörünün Peki, “PerakenDE¤iflti” konferan- öncü firmalar›n›n yöneticilerinden oluflan yaklafl›k 150 kiflilik bir grup ile s›ndan bahsedebilir misiniz? 2002 y›l›ndan bu yana Türkiye’nin 12 fiubat’ta KKTC’de olaca¤›z. pek çok kentinde konferanslar dü- KKTC’den kat›l›m sa¤layacak misazenledik. Perakendenin geliflimine firlerimiz ile 13 fiubat’ta Cratos Preyönelik düzenledi¤imiz bu konfe- mium Otel’de “PerakenDE¤iflti” konranslar, kat›l›mc›lar›m›z ve sektör için ferans›n› gerçeklefltirece¤iz. Kuvvetciddi bir iletiflim platformu sa¤l›yor. li ve h›zl› hareket edebilen bir ekibe Bu yüzden KKTC’de ve Türkiye’de sahibiz. Bu yüzden proje gedi¤inde yer alan perakende firmalar›n› bulufl- ve devam›nda mevcut ifllerimizin yaturmak ve bencmark çal›flmas› yap- n› s›ra bu projeye de çok emek harmak istedik. Sektörün içinde ilkleri cad›k. Bize inanan ve destek veren gerçeklefltiren bir grup olarak, sponsorlar›m›za da ayr›ca teflekkür 76 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi etmek isterim. Üçge Ma¤aza Ekipmanlar›, Hayat Kimya, Boer, Ektam K›br›s Ltd, Tekso, Zlux, Con Trading, Grafikers, Üçge Elektronik, Cemil Bask› Çözümler, Encore, Laud Media, Eurometall ve Üçge Depo Raf Sistemleri sponsorlar›m›z aras›nda. Kaç kifliyi hedefliyorsunuz bu konferansta? Yaklafl›k 350 kiflinin kat›l›m›n› bekliyoruz. KKTC’de gerçeklefltirdi¤imiz ziyaretlerde de gördük ki, perakende sektörü için yap›lan tüm çal›flmalara ilgi çok fazla. Kat›l›mc›lar›n›z kimler? KKTC’de ve Türkiye genelinde bulunan yerel market zinciri sahipleri, yöneticileri, sat›n almac›lar›, g›da ve g›da d›fl› perakendeciler, yat›r›mc›lar, üretici ve tedarikçiler, hizmet firmalar›, yazarlar, e¤itimci ve dan›flmanlar, ekonomistler, devlet protokolü konferansta bulunacak. Ayr›ca, Türkiye Perakendeciler Federasyonu yönetim kurulu ve üyeleri, KKTC Birleflik Market ve Süpermarketler Birli¤i’nde yer alan tüm üye marketlerin kat›l›m› ile ilgili de destek ald›k. “PerakenDE¤iflti” Konferanslar› devam edecek mi? “PerakenDE¤iflti” konferanslar› farkl› ülkeler de devam edecek. Yay›nlar›m›z ve portallar›m›zda da, bu çal›flmalar›n duyurular›n› yapaca¤›z. Odakland›¤›m›z sektör perakende oldu¤u için, bu dinamizmi yak›ndan takip edecek ve paylaflaca¤›z. dünyadan H Dünya perakendesindeki geliflmeler elal olmayan menüye helal etiketi koydu¤u için tazminat ödemeye mahkum edilen Mc Donald’s, logo ve ambalaj de¤iflikli¤ine giden Nivea ve denetimler sonucunda dana etinden at eti ç›kan Tesco’nun konuyla ilgili aç›klamas›… Dünya perakendesindeki son geliflmeler bu sayfalarda… Nivea logosunu ve ambalaj›n› de¤ifltiriyor Fast food zincirine flok ceza Fast-food zinciri Mc Donald’s, ABD’nin Detroit kentindeki bir flubesinde helal olmayan menüye “helal” etiketi koydu¤u için aç›lan davada 700 bin dolar tazminat ödemeye mahkum edildi. Kentte yaflayan 150 bin Müslüman bu duruma tepki göstermifl ve dava aç›lm›flt›. Nivea’n›n bilinen ve sevilen imaj›ndan çok uzaklaflmadan logoyu ve ambalaj› yeniden tasarlamak üzere kollar› s›vad›. Marka ad›n›n koyu mavi zemin üzerine beyaz harflerle yer ald›¤› logo, Nivea cilt bak›m ürünlerinin sadelikle temizli¤i ça¤r›flt›ran bir alg› yaratmas›n› sa¤l›yordu ancak marka, logonun ve dahas› ambalajlar›n kremler, dufl jelleri ve sütler gibi birbirinden farkl› ürünleri ay›rdetmede tüketiciye pek yard›mc› olmad›¤›n› düflünüyordu. ‹flte bu sebeple Fuseproject’in kurucusu ve tasar›mc›s› Yves Béhar, markan›n bilinen ve sevilen imaj›ndan çok uzaklaflmadan logoyu ve ambalaj› yeniden tasarlamak üzere kollar› s›vad›. Béhar, yapt›klar› toplant›da markan›n hikâyesini koruyarak, onu günümüze nas›l uyarlamalar› gerekti¤i üzerine kafa patlatt›klar›n› söylüyor. Çünkü Béhar’a göre objenin kendisi, kendine dair pazarlama stratejilerinden de reklamdan da çok daha fazla fley anlatabilir. Sonuç olarak ortaya yine sadeli¤in ve basitli¤in ürünü ç›k›yor; yüksek oranda geri dönüfltürülebilir olmas› ise markan›n yeni logoya giden yolunda ‘yeflil imaj›’ olarak bonusu. Tesco’da et krizi Süpermarket zinciri Tesco'nun ‹rlanda ve ‹ngiltere ma¤azalar›nda dana etinden üretildi¤i söylenen hamburger köftelerinin yap›lan denetimler sonras› yüzde 29 at eti oldu¤u ortaya ç›kt›. Haber ‹ngiliz bas›n›nda genifl yank› uyand›r›rken, Tesco özür dileyerek söz konusu ürünlerin raflardan kald›r›ld›¤›n› aç›klad›. Firma ad›na konuflan Tesco Teknik ‹fllerden Sorumlu Direktörü Tim Smith "Ma¤azalar›m›zda yasad›fl› et bulunmas› çok ciddi bir konu. Müflterilerin ald›¤› ürünlerde en yüksek kaliteyi isteme hakk› var" dedi. Yap›lan incelemede sat›lan hamburger etlerinde domuz parçalar› da bulundu¤u belirtildi. ‹ngiliz Tesco, Türkiye pazar›nda Tesco Kipa ma¤azalar›yla faaliyet gösteriyor. Testlerde içinde at eti ç›kan ürünlerin ‹ngiltere ve ‹rlanda'da bulunan 3 firma taraf›ndan üretildi¤i tespit edildi. 78 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi Saturn Çin’den çekiliyor Almanya'n›n en büyük ticaret holdingi Metro, elektronik flirketi Media-Saturn'u Çin'den çekme karar› ald›. Metro AG bas›n departman› konuyla ilgili yapt›¤› aç›klamada, 2 y›l önce deneme süreci olarak Çin'e dahil olan Media-Saturn'un art›k bu pazarda devam etmeyece¤i belirtildi. Aç›klamada, Media-Saturn'un Çinli elektronik orta¤› olan Foxconn ile sürecin devam›na yönelik müzakereler bafllayaca¤› ifade edildi. Metro grubunun Çin'in fianghay bölgesinde hali haz›rda bulunan 7 flubesine daha büyük bütçenin ayr›laca¤› belirtiliyor. röportaj U¤ur TATLI Geleneksel Türk tatlar›ndan “Senye” Türk damak tad› ve kültürünün vazgeçilmez bir parças› olan lokumu seri üretime geçerek tüketiciye sunan Senye Lokum’un ürün çeflitleri aras›nda Mevlana flekeri, cezerye, akide flekeri, hurma flekeri de bulunuyor. ‹hracatta da önemli bir etkinli¤e sahip Senye Lokum’un Yönetim Kurulu Baflkan› Mustafa fiipleme, müflteri memnuniyetini ön planda tuttuklar›n› dile getiriyor 40 y›l› geride b›rakan Senye Lokum’un geliflim sürecinden bahseder misiniz? Senye Lokum, 1961 y›l›nda Osman fiipleme taraf›ndan 90 metrekarelik alanda Hadim Bakkaliye G›da olarak hizmete bafllad›. Daha sonra, zamanla geliflen yaflam koflullar› ve sa¤lanan müflteri memnuniyeti ile 1972’de fiekerciler Sitesi’ne tafl›narak 300 metrekarelik kapal› alanda toptan flekerleme ve lokum imalat›na bafllad›k. Üretimimizi kalite ve hijyenden ödün vermeyen bir anlay›flla gerçeklefltiriyoruz. 1999 y›l›nda Yeni fiekerciler Sitesi’nde 2 bin 800 metrekare kapal› alanda 3 katl› modern tesisimize tafl›nd›k. Bugün itibar›yla Senye Lokum markas›yla yurt içi ve yurt d›fl› pazarda yer al›yoruz. Portföyünüzde hangi ürün gruplar› var? Ürün gruplar›m›z aras›nda; Mevlana flekeri, lokum, cezerye, akide flekeri, hurma flekeri, pamuk flekeri çeflitlerimiz bulunuyor. Ayr›ca bölgenin Helal G›da Belgesi’ne sahip olan ilk firmas›y›z. 80 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi nas›l ulaflt›rabiliriz düflüncesiyle iki bisküvi aras› lokumun seri üretimini yapmaya karar verdik. Ürünümüze olan ilgi bizi memnun ediyor. Birçok kifli, unutulmakta olan bir lezzeti tekrar orijinal flekilde piyasada buldu¤u için bizi kutluyor. Mustafa fiipleme Püskevit’e ilgi büyük 2 y›l önce ç›kard›¤›n›z ve bir dönem herkesin a¤z›na pelesenk olmufl “püskevit” kelimesinden marka yaratt›n›z. Püskevit’e tüketicinin ilgisi nas›l? Milliyetçi Hareket Partisi Genel Baflkan› Devlet Bahçeli’nin seçim meydanlar›nda “püskevit” konulu konuflmalar› bisküvi ve lokuma olan ilgiyi bir hayli art›rd›. Türk halk› için ayr› bir lezzeti olan iki bisküvi aras› lokumu halk›m›za daha iyi flartlarla Ürün çeflitlerinize hangi market zincirlerinden ulafl›labilir? Senye Lokum olarak genifl bir ürün a¤›na sahibiz. Birçok zincir markette yer al›yoruz. Türk geleneksel tatlar›ndan biri olan lokumu hangi ülkelere ihraç ediyorsunuz? Üretimimizin büyük bir k›sm›n› Avustralya, Azerbaycan, Singapur, Almanya, ‹sveç, Bosna Hersek, Libya’ya gerçeklefltiriyoruz. Birçok Avrupa ülkesine de ürünlerimizi ihraç ediyoruz. Senye Lokum uzun ve k›sa vadede neler hedefliyor? Geleneksel lezzetlerimizi nesilden nesle sürdürmeye çal›flarak, müflterilerimizin memnuniyetini sa¤lamay› hedefliyoruz. haber Fresh’n Soft, ihracat rakamlar›n› ikiye katlad› 2012 y›l›nda ihracat faaliyetleri için 40’a yak›n bayi ile çal›flan Fresh’n Soft, Türkiye’de oldu¤u gibi Lübnan ve Venezüella’da da pazar lideri konumunda. Bu y›l, baflta Afrika ve Uzakdo¤u ülkeleri a¤›rl›kl› olmak üzere, dünyada distribütörlü¤ü olmayan ve hedeflenen yeni ülkelerde bayilik anlaflmalar› yapmay› planlayan marka iç piyasada 35 bayi ile çal›fl›yor 1957 y›l›nda bir aile flirketi olarak kurulan Kardefller Uçan Ya¤lar Sanayi Afi, bugün Gebze’de 14 bin metrekarelik kapal› üretim tesislerinde Mikrobiyoloji, Ar-Ge ve Kalite Kontrol Laboratuar› ile yönetmeli¤ine uygun üretim yap›yor. Y›ll›k 15 milyar›n üzerinde mendil üretme kapasitesine sahip tesislerinde, Fresh’n Soft, Mendix ve Medifresh markalar›yla sektörün lideri olan firma, 5 k›tada 45’in üzerinde ülkeye ihracat gerçeklefltiriyor. Baflta Orta Asya, Orta Do¤u ve Do¤u Blo¤u ülkeleri olmak üzere Amerika ve Avrupa’n›n çeflitli ülkelerine ürünlerini ih- raç eden firman›n, flirket hacminin yaklafl›k yüzde 35’ini ihracat faaliyetleri oluflturuyor. Kardefller Uçan Ya¤lar’›n 2012 y›l› sonundaki ihracat hedefi ise yüzde 40’a ulaflmak. H›zla büyüyen market markal› ürün sektöründe yer alan yurt içi ve yurt d›fl› pek çok önemli markan›n arkas›nda Kardefller Uçan Ya¤lar imzas› dikkat çekiyor. Firma, 2012 y›l› için hedefledi¤i yüzde 20’lik büyüme oran›n› gerçeklefltirerek, 2013 y›l›nda da yenilikçi ürünleriyle sektördeki liderli¤ini devam ettirmeyi amaçl›yor. Pakmaya, tatl› pazar›ndaki yerini ald› 2012 y›l›nda “Piflirme Yard›mc› Malzemeleri” pazar›na h›zl› bir girifl yapan Pakmaya flimdi de tatl› pazar›na ad›m att›. Pakmaya, 9 çeflit puding, çikolatal› sos, krem flanti ve çikolatal› krem flanti ürünlerinden oluflan genifl bir ürün yelpazesiyle girdi¤i yeni pazarda büyümeyi hedefliyor Maya alan›nda Türkiye'de lider olan, dünyada ise ilk 3 aras›nda yer alan Pakmaya g›da sektörüne yapt›¤› hamlelerini sürdürüyor. Senelerin deneyimi ve sektörde oluflturdu¤u güven ile geçen y›l piflirme yard›mc› malzemeleri pazar›na etkili ve h›zl› bir girifl yapan Pakmaya, fiubat ay›nda zengin ürün çeflitleri ile tatl› pazar›na ad›m att›. Pakmaya 9 ayr› puding çeflidi ile çikolatal› sos, krem flanti ve çikolatal› krem flanti ürünlerini piyasaya sürdü. Pakmaya’n›n ilgi çeken puding çeflitleri; çikolatal›, bitter çikolatal›, kakaolu, çikolatal› bademli, çikolatal› f›nd›kl›, vanilyal›, antep f›st›kl›, muzlu ve çilekli olmak üzere pek çok özgün lezzeti içinde bar›nd›r›yor. "Lezzetin Ustas›" Pakmaya, geçen y›l hamur kabartma tozu, flekerli vanilin, kakao, karbonat, pudra flekeri, pirinç unu, m›s›r niflastas› ve bu¤day niflastas› ürünleri ile girdi¤i piflirme yard›mc› malzemeleri pazar›nda ses getirmiflti. Pakmaya bu pazarda galeta unu ve m›s›r unu ile ürün yelpazesini daha da güçlendirmeye haz›rlan›yor. K‹M NEREDE? Koroplast Koroplast’›n Standart Ürünler Sat›fl ve Pazarlama Direktörlü¤ü’ne Bekir Türko¤lu, Pazarlama Müdürlü¤ü’ne ise Lizi M. Y›lmaz atand›. Bekir Türko¤lu, 1994 y›l›nda Marsa ve ard›ndan 1996 y›l›nda Düzey Pazarlama’ da sat›fl temsilcisi olarak bafllad›¤› kariyerine sat›fl müdürü olarak devam etti. ‹fl hayat›n› 2004 y›l›ndan beri Koroplast Toptan Grubu Sat›fl Müdürü olarak sür82 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi düren ve Ocak ay› itibar›yla Koroplast Standart Ürünler Sat›fl ve Pazarlama Direktörlü¤ü’ne atanan Türko¤lu, evli ve 1 çocuk sahibi. Ifl›k Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisi mezunu olan Lizi M. Y›lmaz ise Sabanc› Üniversitesi ‹flletme ve Yönetim Fakültesi Executive MBA ile birlikte e¤itim hayat›n› tamamlad›. G›daSA bünyesinde Piyale, Ona, Lu- na gibi çeflitli markalar›n Sat›fl Gelifltirme ve Ürün Yöneticiliklerini yaparak kariyer hayat›na bafllayan Y›lmaz, Marmara G›da’da Piyale Ürün Müdürü olarak profesyonel ifl yaflam›na devam etti. 2011 y›l›nda Koroplast Pazarlama Yöneticisi olarak Koroplast bünyesine kat›lan Y›lmaz, Ocak ay› itibar›yla da Koroplast Pazarlama Müdürlü¤ü’ne atand›. de¤iflim zaman› M. Tevfik Dinçer Odalar ve Borsalar Birli¤i seçimleri Bu yaz›mda, son günlerde Türkiye’nin belki de en çok konuflulan konusu, Türkiye Odalar ve Borsalar Birli¤i (TOBB) seçimleriyle ilgili geliflmeleri sizlerle paylaflmak istedim. Seçimler dört y›lda bir yap›l›yor. 5174 say›l› Türkiye Odalar ve Borsalar Birli¤i ile Odalar ve Borsalar Kanunu’nun 84’üncü maddesi gere¤ince 2012 y›l›n›n Ekim ay›nda bafllay›p Kas›m ay›nda yap›l›p, tamamlanmas› gereken oda ve borsalar›n organ seçimlerinin, 2013 y›l›n›n fiubat ay›nda bafllay›p Mart ay›nda tamamlanmas›, Gümrük ve Ticaret Bakanl›¤›’n›n ilgili yaz›s› üzerine Bakanlar Kurulu’nca kararlaflt›r›l›yor. AB uyum kriterleri do¤rultusunda, k›sa ad›yla NACE olarak bilinen ve AB’deki ekonomik faaliyetlerin istatistiksel s›n›fland›r›lmas›n› sa¤layan sisteme göre meslek komitelerinin yap›land›r›lmas› gerekiyor. TOBB’a ba¤l› oda ve borsalar›n da bu NACE kodlar›na göre yeni yap›ya uyum sa¤lamalar› gerekiyor. Türkiye’de bu sistemi Sanayi Bakanl›¤› yerine Maliye Bakanl›¤›’n›n yürüttü¤ü ve Maliye Bakanl›¤›, oda ve borsalara üye flirketlerin son bir y›ldaki cirosunu dikkate ald›¤›, bir flirket en fazla ciroyu hangi konuda yapm›flsa, o sektörde yer ald›¤›n› ve o meslek komitesi kapsam›nda de¤erlendirildi¤i fleklindeki bilgisine sahibiz. ‹stanbul Ticaret Odas›’n›n (‹TO) 2009-2012 döneminde 90 meslek komitesi mevcuttu. Ve bu komitelerinde yaklafl›k olarak 257 meclis üyesi vard›. Bu dönemde yap›lan NACE kodlamas› ve grupland›rma- Listeler yar›flacak ama sektörler temsilde kaybedecek. NACE kodlamalar› do¤ru yap›lm›fl olsa bile, NACE gruplar›n›n ana gruplardaki da¤›l›mlar›nda sorun oldu¤u gelen flikayetlerden anlafl›l›yor. 84 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi dincer@dincer.com lar neticesi komite say›s› 71’ düflürüldü. Meclis say›s› da 229 civar›nda olaca¤› öngörülüyor. Firmam›z, ‹TO’ya yaklafl›k olarak 32 y›ld›r kay›tl›. Ben de 12 y›ld›r komite, meclis ve odan›n çeflitli organlar›nda görev alm›fl birisi olarak bu seçimlerle yak›ndan ilgileniyorum. ‹lgilenme nedenim de uzun y›llard›r mensubu bulundu¤um g›da ve tar›msal ürünler ile ilgili ticari faaliyetimizden kaynaklan›yor. Bu faaliyetimizden dolay› da mesleki dernek, federasyon, borsa ve odalar›n komitelerinin benzer seçimlerinde yer al›yoruz. Bizler de 20052009, 2009- 2012 dönemler aras› ve halen tar›msal ürünler meslek komitesi ad› alt›nda faaliyet gösteriyoruz. Ancak yeni grup tan›m› ve uygulamayla flu an komiteler isimsiz gruplara dönüfltürüldü. Yap›lan NACE koduna uygun olarak NACE'miz belirlendi. Ayn› ifl kolunda faaliyet göstermemiz ve tah›l grubunda yer almam›za ra¤men baflka gruplarda yer ald›¤›m›z gözlendi. Örne¤in anlafl›lmaz flekilde baklagil ve tah›l farkl› gruplarda yer ald›. Oysa daha önceki temsilde tar›msal ürünler fleklinde temsil ediliyordu. Yaklaflan bu seçimlerden önce üç sektörün temsilde anlaflarak girmesi gerekti¤i ile ›srarlar›m›za ra¤men maalesef uzlaflma sa¤lanmad›. K›sacas› listeler yar›flacak ama sektörler temsilde kaybedecek. NACE kodlamalar› do¤ru yap›lm›fl olsa bile, NACE gruplar›n›n ana gruplardaki da¤›l›mlar›nda sorun oldu¤u gelen flikayetlerden anlafl›l›yor. lardaki farkl› alt sektörlerin bir arada olmalar›ndan dolay› kargaflalar yaflan›yor. Meslek komitelerinin say›lar›n›n artt›r›lmas› gerekti¤inin aksine komite say›lar›n›n azalt›ld›¤› bu flikâyetlerin temelini oluflturuyor. Birazda odalar›n seçim takviminden bahsedeyim. Odalar›n seçim tarihi her il ve ilçede farkl›l›klar gösteriyor. Bildi¤imiz kadar›yla hem ‹stanbul ticaret odas›n›n hem ‹stanbul Ticaret Borsas›’n›n hem de ‹stanbul Sanayi Odas›’n›n seçimleri 14 fiubat’ta yap›lacak. ‹stanbul Ticaret Odas›’n›n seçimleri Dünya Ticaret Merkezi’nde, ‹stanbul Ticaret Borsas›’n›n seçimleri Sirkeci’deki merkezinde, ‹stanbul Sanayi Odas›’n›n seçimleri de kendi mekanlar›nda yap›lacak. Seçimlerden önce meslek komiteleri ve bu komite üyelerinin belirlendi¤i üyeler seçilecek. Seçilecek komitelerin meclise gidecek üyeleri ve bunlar›n yedekleri listelerde belirtilecek. Hatta bununla ilgili Dan›fltay’a dava açan sektörler oldu¤unu duyuyoruz. Örne¤in optisyenler komitesi üyesi firmalardan temsil haklar›n›n ellerinden al›nd›¤› ile ilgili dava aç›ld›¤› fleklinde duyumlar ald›k. Firmalar›n NACE kodlamalar›ndan ziyade, firmalar›n kay›tl› oldu¤u NACE kodlamalar›n›n, grup da¤›l›mlar›nda ve grup- Böylece önce komiteler olufluyor. Komitelerden meclise giden meclis olufluyor. Meclis olufltuktan sonra tahminen yaklafl›k bir hafta sonra sadece meclis üyelerinin seçece¤i en üst organ olan yönetim kurulu ve meclis baflkanl›¤› seçimleri yap›l›yor. Seçimlerden sonra mazbatalar al›narak ve göreve bafllan›yor. Komitelere seçilecek fert veya flirket say›s› komitelerin grup seçmen say›lar›na ba¤l› olarak de¤ifliyor. Örne¤in ‹stanbul Ticaret Odas›’nda, en az 500 kifliye kadar 5 komite üyesinden, en az 2 bin kifli kadar olan komiteler yedi kifliden olufluyor. Bu yedi kifliden üçü meclise gidiyor. En az 5 bin kifli olan gruplardaki komite say›s› 9 kifliden olufluyor. Bunun 4’ü meclise gidiyor. En az 10 bin kifli ve üzerindeki grup seçmeninin oldu¤u komite de bildi¤im kadar›yla 11 kifliden olufluyor ve bunun 5 üyesi mecliste grubu temsil ediyor. haber 81 il, 81 kad›n 02 Ad›yaman Üçge, perakendenin yenilikçi gücü Ayla Pektafl Üçge Ma¤aza Ekipmanlar› 2012 y›l› sonunda düzenledi¤i Pazarlama Sat›fl Toplant›s›’nda “Perakendenin yenilikçi gücü” slogan› ile gelecek y›llarda da sektöre damga vuraca¤›n›n sinyalini verdi Geçti¤imiz günlerde Bursa OSB fabrikas›nda bir araya gelen Üçge sat›fl ekibi, 2012 y›l›n› de¤erlendirdi. Rakamlar›n Üçge’nin hedeflerinin üzerine ç›kt›¤›n› gösteren toplant›da sat›fl ekibi moral depolarken, 2013 için belirlenen yol haritas› da konufluldu. Üçge Ma¤aza Ekipmanlar› Pazarlama Sat›fl Yönetmeni ve ‹cra Kurulu Üyesi Esra Güven Alt›nkaya, 2012 y›l›nda dünya geneline hakim olan zorlu ekonomik seyrin ülkemizi ve sektörü de etkiledi¤ini ancak Üçge’nin deneyimi, kalitesi ve güven veren yap›s› ile dünya devlerinin tercihi bir marka olarak büyümesini sürdürmeye devam etti¤ini ifade etti. Üçge Pazarlama Sat›fl ekibine bu süreçte gösterdikleri performanstan dolay› teflekkür eden Alt›nkaya, 2013’te perakende sektörünün geliflimi paralelinde yurt içi yap›lanmalara h›zla devam ederken, yurt d›fl› pazar gelifltirme faaliyetlerine daha fazla a¤›rl›k vereceklerini ve özellikle yeni pazarlar› hedeflediklerini belirtti. Pazarlama Sat›fl Toplant›s›’n›n ikinci gününde, Üçge konferans salonunda Sosyal Medya Dan›flman› Özcan Yaz›c›’n›n kat›l›m›yla sosyal ekonomi ve sosyal medya pazarlamas› konulu bir söylefli düzenlendi. 2012 y›l›n› baflar›l› bir flekilde tamamlayan Üçge Pazarlama Sat›fl ekibi, 2013’e daha büyük hedeflerle bafllang›ç yapt›. K‹M NEREDE? Tukafl Tukafl’›n Genel Müdürlü¤ü görevine geçti¤imiz günlerde Volkan Gören atand›. 1984 y›l›nda Marmara Üniversitesi Pazarlama Bölümü’nden mezun olan Volkan Gören, ifl hayat›na 1985 y›l›nda Anadolu Endüstri Holding Afi bünyesindeki Nasafl Alüminyum Sanayi Afi’de bafllad›. 1988-1992 y›llar› aras›nda Procter&Gamble Türkiye, 1992-1995 y›llar› aras›nda Yamaha Türkiye, 1995-1998 y›llar› 86 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi aras›nda Raks Holding, 1998-1999 y›llar›nda Key Medya Ltd. fiti, 2000-2006 y›llar› aras›nda Nestle Türkiye’de çeflitli görevleri yürüten Volkan Gören, 2006-2011 y›llar› aras›nda Y›ld›z Holding bünyesindeki flirketlerde ve son olarak Hayat Kimya Sanayi Afi’de üst düzey yöneticilik görevlerini yürüttü. Ocak ay› itibar›yla Tukafl G›da Sanayi ve Ticaret Afi’ye Genel Müdür olarak atanan Volkan Gören, Tukafl’›n yeni dönemde tüketici odakl› büyüme stratejilerine liderlik yapacak. 1970 y›l›nda Do¤an Ayla Pektafl, ilk, orta ve lise ö¤renimini Ad›yaman’da tamamlad›. ‹nönü Üniversitesi Ad›yaman Meslek Yüksek Okulu Tekstil Bölümü’nü birincilikle bitirdikten sonra 2004 y›l›nda girdi¤i Anadolu Üniversitesi ‹flletme Fakültesi’nden de 2008 y›l›nda mezun oldu. Halen Turgut Özal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Uluslararas› ‹liflkiler Anabilim Dal›’nda Yüksek Lisans Program›’na devam ediyor. Pektafl, “Kad›n›n ‹nsan Haklar› E¤itimi Program›”, “NLP E¤itimi”, “’Gelecek Bugündür’ Gençlik Politikalar›na Bütüncül Bir Yaklafl›m”, “Proje Döngü Yönetimi E¤itimi”, “Sat›fl Teknikleri ve Müflteri ‹liflkileri Yönetimi E¤itimi”, “Üretim Planlamas› ve ‹fl Etüdü E¤itimi”, “Liderlik ve Motivasyon Semineri”, “Etkin Yönetim ve Organizasyon Semineri”, “‹fl Hayat› ‹çin ‹letiflim Becerilerini Gelifltirme Semineri”, “Yönetim Becerilerini Gelifltirme E¤itimi” ve “KOSGEB ve Ghent University koordinasyonunda Autex E¤itimi Modülleri” alt›nda “Fabrika Organizasyonu”, “Pedagojik Formasyon 1-2”, “H›zl› Tepki Sistemi”, “Toplam Kalite Yönetimi”, “Bilgisayar ve ‹letiflim Teknolojisi”, “CAD/CAM Teknolojisi”, “Kaliteli Ürün Gelifltirilmesi”, “Lojistik Yönetimi”, “‹nsan Kaynaklar› Yönetimi”, “Operasyon Yönetimi”, “De¤iflen Piyasalar ve Küreselleflme”, “Yabanc› Dil E¤itimi (‹ngilizce)” ile “Bilgisayar Meslek Dal› E¤itimi” bafll›kl› e¤itim ve seminerlere kat›ld›. Pektafl’›n içinde bulundu¤u organizasyonlar ise flöyle: Ad›yaman Kalk›nma Platformu Kad›n Grubu Koordinatörlü¤ü, K›rsal Kalk›nma Derne¤i Yönetim Kurulu Baflkanl›¤›, Ad›yaman Valili¤i Mikrokredi Komisyonu Üyesi, Vefa Kad›n Derne¤i Kurucu Üyesi, Kalk›nma Projeleri Akademisi Derne¤i Hibe Sorumlusu, Beyazay Derne¤i Ad›yaman fiube Baflkan›. Sosyal sorumluluk çal›flmalar›: Toplumsal Cinsiyet Eflitli¤i, K›rsal Kalk›nma Çal›flmalar›, Sivil Toplumculu¤un Gelifltirilmesi, Engellilerin Desteklenmesi. iz düflümü Remzi Tekeli Y›kmadan yapabilir miyiz? Tart›flma ne kadar önlemeye çal›flsak da hayatlar›m›z›n içinde... Bir köfle dönüflü kadar yak›n; ifl de, evde, sokak da... En yak›n›m›zla, bir daha yüzünü görmeyece¤imiz bir yabanc›yla, yafll›yla, çocukla, kad›nla, erkekle… Kasapla, manavla, taksi floförüyle, doktorla, müdürle, hademeyle… Ve hatta tavu¤uyla kavga edip terlik atan bir adam› seyretmiflli¤imden ötürü, tavu¤unla bile diyebilirim. Olduk olmad›k zamanlarda… Kendimize olmasa da dolayl› bulundu¤umuz durumlarda… K›zd›¤›m›z› yakalayamad›k m› alakas›z bir masumla... Hepimizin kendimizi içinde h›zl›-yavafl ad›mlarla buldu¤umuz bir olay. Kulaklar›m›z k›zarmaya, kalp at›fllar›n›n h›zlanmaya bafllamas›yla durdurulmad›¤› takdirde su kaynatan radyatör misali patlama noktalar›na kadar gelebiliyoruz. Belki bu yüzden eskinin “düello” usulünü çok takdir ediyorum. Tart›flma ç›kt›¤› anda ve ortamda de¤il, iki taraf taraf›ndan da anlafl›lacak eflit silahlanmayla ve tan›klar karfl›s›nda ileride bir tarih ve zamanda… Yani haz›rl›kl›, beklentileri bilinçli flekilde… Yaln›z silah yerine araca; araç olarak da sözcüklere taraftar›m. Kontrol yetene¤ini kazanma eme¤inin büyüklü¤ünü takdir ediyorum. Bu kontrol yetene¤i kendili¤inden oluflmuyor. Tam kazan›ld› derken “Ölen de mi öldüren de mi?” cinsinden bir olayla tekrar test edilebiliyor. Kontrolün sa¤l›kl› büyümesi için neler gerekiyor? Bir yolcu uça¤›n›n pilotu kafas›na dayal› terörist silah›na ra¤men gözünü k›rpmadan nas›l Tehlike önceden hesaplan›rsa kazalar olsa bile ufak s›yr›klarla atlatmak mümkün. Tart›flmalardan da so¤ukkanl›l›kla üstümüzü bafl›m›z› y›rtt›rmadan ya da karfl›m›zdakini tokatlamadan ç›kmak mümkün olsa gerek. 88 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi iletisim@remzitekeli.com.tr so¤ukkanl›l›¤›n› koruyabiliyor? Bir floför tehlike an›nda donup kalmak ya da 盤l›k atmak yerine tehlikeden s›yr›labilmek için nas›l harekete geçebiliyor? Bu an›n haz›rl›¤› ne zaman bafll›yor? Ne zaman bafllat›lmal›? Genlerimize geçmifl yüz ifadeleriyle konuflma milli karakterimizi nas›l unutur, bir bat›l›n›n ifadesiz surat›n› tak›n›r›z. Son derece so¤ukkanl› ve duygular›n› kontrol edebilen bir çevrede yaflad›kça kendi zay›fl›klar›m daha da oltaya vurur flekilde... Ne kadar kendimizi tutmaya çal›flsak da bir delik bulup kaç›verebilen nidalar›m›z nas›l dizginlenebilir? Tehlike önceden hesaplan›rsa kazalar olsa bile ufak s›yr›klarla atlatmak mümkün. Tart›flmalardan da so¤ukkanl›l›kla üstümüzü bafl›m›z› y›rtt›rmadan ya da karfl›m›zdakini tokatlamadan ç›kmak mümkün olsa gerek. Y›k›c› amaca kullanaca¤›m›z her sözcük sonucunda daha büyü¤ünü geri getirecektir. ‹leri - geri derken yayl›m atefli misali ölümüne olmas›n›n önüne geçilmez. Bu arada yan›m›zdan geçen masumlar da kaza kurflununa gidebilirler. Do¤al olarak kazanamayaca¤›m›z savafla girmemek en ak›ll› olan›. fiimdi yazacaklar›m ideal flartlar alt›nda yani tart›flman›n eflit kuvvetlerde insanlar ve eflit de¤erde amaçla yap›ld›¤› durumlarda yarayabilir. Bunlar da genelde aile içi tart›flmalar gurubuna giriyor. ‹ki taraf da ne pahas›na olursa olsun kazanmak ya da karfl›dakini kontrol amac›yla kollar› s›vam›flsa buna karakol da yard›m edemez. Ama yine de akl›m›z›n ucunda olmas› kendimizi anlamam›za yard›m eder düflüncesiyle yaz›l› düflünmeye devam ediyorum. Anlaflmazl›k konusu olan fikrin niteli¤i çok önemli... Bu tart›flma gerçek bir olaydan m›, yoksa gocunma gibi hayal ürünü bir durumdan m› kaynakl›? Ya da zevkler ve renkler gibi konular m›? Bu flekilde kaynak tespiti yap›ld›ktan sonra gerçek olaysa araflt›rmas›n› yapmal›. ‹ddialar do¤ru mu? Tart›flman›n sebebi farkl› alg› ise tart›flman›n sonu gelmeyebilir. Size armut görünüp baflkas›na elma görünüyorsa... Matematikçi gözüyle flair gözünün farkl› alg›lamas› gibi… ‹kisi de do¤ru ama ikisi de farkl› alanlara yo¤unlaflm›fl türde olabilir. Tart›flman›n sebebi fikir farkl›l›¤›ysa; fikirlerimiz ahlak, inanç, de¤er yap›s› gibi köklerden uzant›lar oldu¤undan bu tart›flmalar en tehlikeli ve k›s›r tiplerindendir. Bunlara giriflmemek en do¤rusu... Fidan›n topra¤›n› de¤ifltirebiliriz ama köklerini de¤il. Tart›flman›n yeri ve zaman›n› iyi tespit etmeliyiz. Adrenalin uç noktalardayken, s›ca¤› s›ca¤›na yap›lan tart›flmalar bir yere varmaz. Fakat “Sonra görüflürüz!” seklinde flahs›n defterine yazmak da ileriye yat›r›m fleklinde h›rs tafl›yaca¤›ndan olumlu sonuç getirmez. Sonunda keskin sirke hesab›na dönebilir. Her iki taraf içinde uygun ve sakin bir ortamda karfl›l›kl› fikirlerimizi aktarmak ise tart›flman›n sürüklenmesini önleyebilir. Birlikte çözüm arayabilmek amaçl› olmas› tart›flman›n yolda kalmamas› için flart. Karfl›m›zdakini anlayabilmek için dinlemeli, olay› onun aç›s›ndan da görmeye çal›flmal›y›z. Anlayamad›¤›m›z noktalara aç›kl›k getirebilmek için gereken sorular› doyurucu yan›tlar al›ncaya kadar sormal›y›z. “Benim söyledi¤imi sand›¤›n› anlad›¤›na inand›¤›n› biliyorum ama duydu¤unun benim anlatmaya çal›flt›¤›m fley olmad›¤›n› senin anlay›p anlamad›¤›ndan emin de¤ilim” fleklinde karmafl›k yollara sapmadan. Sözcüklere saplan›p kalmadan tüm fikri okumaya çal›flmal›y›z. Birkaç çözüm yolu ortaya getirdikten sonra iki tarafa da en uygununda karar k›lmaya çal›flmal›. Her iki taraf da tatmin olana kadar bu çözümü aramakta devam etmeli. Bu tart›flmada bir uzlaflma getirmese bile faydal› ve medeni bir al›flkanl›k... Unutma, maliki hiç bir sa¤lam beraberlik fikir tart›flmas›z olmaz. Yeter ki bu tart›flmalar karfl› taraf› k›rmadan ve bast›rmadan olsun. Böylece sonuçta hepimiz kazanabiliriz. haber CarrefourSA yeni yönetim kurulunu aç›klad› CarrefourSA’n›n yeniden belirledi¤i yönetim ve denetim kurulu üyelerine göre, Yönetim Kurulu Baflkan›, halen baflkanl›k görevini sürdüren Zeynel Korhan Bilek oldu CarrefourSA’n›n belirledi¤i yönetim ve denetim kurulu üyelerine göre, Yönetim Kurulu Baflkan› Zeynel Korhan Bilek oldu. CarrefourSA Carrefour Sabanc› Ticaret Merkezi A.fi., Kamuyu Ayd›natma Platformu’na (KAP) yapt›¤› aç›kamada yeni yönetim ve denetim kurulu üyelerini bildirdi. Buna göre Yönetim Kurulu Baflkan› Zeynel Korhan Bilek, Yönetim Kurulu Üyesi Pierre Jean jerome Sivignon, Yönetim Kurulu üyesi Thomas Martin Hübner, Yönetim Kurulu Üyesi Franck Emile Tassan, Yönetim Kurulu Üyesi, Genel Müdür Guillaume Jacques Edgard Laffont de Colonges, Yönetim Kurulu Üyesi, Finans Direktörü Kutay Kartall›o¤lu, Yönetim Kuruu Üyesi, Kurumsal ‹liflkiler ve Hukuk Direktörü Merter Özay, Yönetim Kurulu Üyesi fierafettin Karak›fl, Yönetim Kurulu Üyesi Gaye Spolitis, Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Ali Evren Ertay, Yönetim Kurulu üyesi Ziya Hakan Ergin, Yönetim Kurulu Üyesi Temel Cüneyt Evirgen, Denetim Kurulu Üyesi Ömer ‹smail Tanr›över, Denetim Kurulu Üyesi Alparslan Esmerda¤ oldu. Yerel zincirler beflinci kez bulufluyor Organize g›da perakendesine ürün ve hizmet sa¤layan üretici ve tedarikçi firmalar ile yerel zincir marketleri bir araya getirerek, iflbirli¤i kanallar›n› güçlendiren organizasyonunun beflincisi, 17-18 Nisan günleri aras›nda, ‹stanbul’da, Haliç Kongre Merkezi’nde düzenlenecek Yerel Zincirler bulufluyor (YZB) 2013 fuar kat›l›m› kapsam›nda sergi alan› olarak Haliç Kongre Merkezi içerisinde yer alan tüm fuaye alanlar›nda sergileme yap›lacak, aç›k sergileme alan› etkinlik alan› olarak kullan›lacak. YZB 2013’te her y›l oldu¤u gibi kifli ve kurumlar, Perakendenin En Baflar›l› Fikirleri kapsam›nda ödüllendirilecek ve rol model olarak sektör ilgililerine sunulacak. ‹ki gün sürecek olan konferans program›, dünyan›n ve Türkiye’nin önde gelen duayenlerini a¤›r- layacak, yeni konjonktürel geliflmeler do¤rultusunda yol haritalar› çizilmesine vesile olacak. Organizasyonun uluslara- ras› geliflimini sa¤lamak amac›yla, komflu ülkelerde faaliyet gösteren zincir market temsilcileri, YZB’ye kat›lan firmalar ile ticari anlaflmalar yapmak üzere organizasyona davet ediliyor. Bu süreç Ekonomi Bakanl›¤›, ilgili ticaret müflavirlikleri ve ihracatç› birliklerinin deste¤iyle yürütülüyor. YZB’de sergileme için aç›lm›fl birinci ve ikinci salonun tahsis süreci tamamland›, sektörden gelen yo¤un talepler do¤rultusunda üçüncü ve dördüncü sergileme salonlar› üzerinden kat›l›m süreci planlanmaya devam ediyor. K‹M NEREDE? Azda Süpermarketleri Kemal Tan›l, Azda Marketleri Genel Müdürü olarak atand›. 1960 ‹stanbul do¤umlu olan Kemal Tan›l, Eskiflehir Anadolu Üniversitesi Halkla ‹liflkiler mezunu. Yaklafl›k 30 y›ld›r pera- 90 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi kende sektöründe çal›flan Tan›l, Carrefour, Gima, Onur Group ve Biçen’in de içinde bulundu¤u çeflitli küresel ulusal ve yerel firmalarda Bölge Müdürlü¤ü, Genel Müdür Yard›mc›l›¤›, Zincir Ma¤azalar Kategori Yö- netimi, Sat›fl Direktörlü¤ü ‹cra Kurulu Baflkanl›¤› görevlerinde bulundu. Çok say›da discount market, süpermarket, hipermarket kurulumu ve konsept çal›flmas› gerçeklefltiren Tan›l, evli ve iki çocuk babas›. k›sa k›sa Yeniürünler K›sa K›sa Eti flirketleri, “Eti G›da” alt›nda birleflti Eti fiirketler Grubu olarak faaliyet gösteren Eti G›da Sanayi ve Ticaret Afi, Tam G›da Sanayi ve Ticaret Afi ve Eti Pazarlama ve Sanayi Afi, Eti G›da Sanayi ve Ticaret Afi alt›nda birleflti. Tüzel kifliliklerin sadelefltirilmesi amac›yla geçti¤imiz günlerde gerçeklefltirilen birleflme ile grubun tüm sanayi ve ticari faaliyetleri art›k “Eti G›da Sanayi ve Ticaret Afi” ad› alt›nda yürütülecek. Uzun süredir tek çat› alt›nda sürdürülen operasyonel faaliyetlere resmiyet kazand›ran birleflme sonras› flirketin yönetim ve iflleyifl süreçlerinde herhangi bir de¤ifliklik olmayacak. Grubun gerek Türkiye gerekse global pazardaki faaliyetleri ise hedefler do¤rultusunda yürütülmeye devam edecek. Hazal’dan farkl› bir tat Hazal’›n klasik kremal› bisküvisi, Anita ile markalaflt›. Çilek, muz, portakal, kakao, vanilya kremalar›yla çeflitlenen Anita, 2012’de tüketiciler taraf›ndan en çok tercih edilen ürünler aras›nda yer almay› baflard›. ‹ki kavruk bisküvi aras› çeflitli kremalarla donat›lan Anita, 2013’te de etkinli¤ini sürdürmeyi hedefliyor. Mopafl’a Ekonomiye Katk› Ödülü Mopafl, yat›r›mlar›yla ekonomiye yapm›fl oldu¤u katk›lar nedeniyle Anadolu Aslanlar› ‹fladamlar› Derne¤i taraf›ndan “Reel Ekonomiye Katk› Ödülü”ne lay›k görüldü. Ödülü Mopafl ad›na Baflbakan Recep Tayyip Erdo¤an'›n elinden alan Mopafl Genel Müdürü Reflat Narman, flunlar› söyledi: “2012 bafl›nda sera projemizi hayata geçirmek için çal›flmalar›m›za bafllam›flt›k. Ard›ndan Manisa Salihli’deki jeotermal kaynakl› modern seram›z›n ilk mahsullerini 1 Ocak itibar›yla almaya bafllad›k. 2011 y›l›nda hizmete giren unlu mamuller tesisimizle birlikte ürünlerimizi çeflitlendirip gelifltirdik. 2012 y›l› bafllar›nda yapt›¤›m›z et iflleme tesisimiz y›l›n sonlar›nda karkas et depolama, haz›rlama ve iflleme üniteleri ile hizmet veren tesisimizde, veteriner hekim gözetiminde gerekeli numuneler al›narak yap›lan testler eflli¤inde ürünlerimizi müflterilerimize sunuyoruz. Geçti¤imiz y›l bu yat›r›mlar›m›zla 160 kifliye istihdam olana¤› sa¤lad›k.” 92 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi Deodorant tafl›mak zor geliyorsa: Fresh’n Soft Deo Kiflisel bak›m ürünlerine bir yenisini ekleyen “Fresh’n Soft Deo” Deodorantl› Islak Mendil, ciltte tazelik hissi yarat›yor. Günlük temizlik için ideal olan “Fresh’n Soft Deo”, hem kad›n hem erkekler için uygun özellikte. “Fresh’n Soft Deo” Deodorantl› Islak Mendil gözenekleri kapatmadan cilde tazelik verirken, ter kokusunu engellemeye yard›mc› oluyor. Renkli k›yafetlerdeki beyaz lekelenmeyi önleyen ve sürekli deodorant tafl›ma zorunlulu¤unu ortadan kald›ran “Fresh’n Soft Deo”, 12 adet tekli mendil tafl›yan kutusunun yer kaplamamas› bir yana, ayr› ayr› paketlenen ambalajlar›yla küçük çantalar ve cepler için de ideal. Karimex’ten 2 farkl› ürün 30 y›l› aflk›n bir deneyimle Ordu’da f›nd›k ihracat› yapan Karimex, Hazelle markas›yla girifl yapt›¤› yurt içi krema pazar›na bir ürün daha ekledi. Hazelle fiekerli F›nd›k Ezmesi 320 graml›k cam ambalaj›nda market raflar›ndaki yerini ald›. Hazelle F›nd›k Ezmesi, içerisinde yüzde 70 oran›nda f›nd›k bar›nd›r›yor. Ayr›ca dünyan›n ilk 20 çikolata üretici aras›nda bulunan Roshen Uluslararas› fiekerleme ve Çikolata’n›n Türkiye ve Orta Do¤u pazar›ndaki distribütörlü¤ünü yapan Karimex, Türkiye çikolata pazar›na yeni ürünler de sunuyor. Ocak ay› itibar›yla Türkiye’deki da¤›t›m a¤›n› oluflturmaya bafllayan Karimex&Roshen ilk olarak Premium 8 çeflit tablet çikolata ile pazarda yer alacak. Bütün tablet çikolata çeflitlerini AB standartlar›nda üreten ve helal belgesine sahip olan firman›n Türkiye’ye getirdi¤i ürün çeflitleri aras›nda; Roshen elegance sütlü-f›nd›kl› çikolata, Roshen elegance bitter-bademli çikolata, bütün f›nd›kl› sütlü çikolata, bütün f›nd›kl› bitter çikolata, klasik sütlü çikolata, yüzde 56 kakao içeri¤ine sahip klasik bitter çikolata, f›nd›kl› ve kuru üzümlü sütlü çikolata, f›nd›kl› bitter çikolata bulunuyor. Keskino¤lu’ndan çocuklara özel ürün Keskino¤lu’nun çocuklara özel üretti¤i katk›s›z sosis, salam ve naget ürünleri Mickey Mouse ve arkadafllar›n›n masals› dünyas›yla birleflti. Daha önce Disney Pixar’›n ünlü animasyon filmi Cars’›n sevilen karakterlerini ambalajlar›na tafl›yan Keskino¤lu, bu kez de ürün ambalajlar›nda çocuklar›n sevdi¤i çizgi film karakterlerinden olan Mickey Mouse ve arkadafllar›n›n e¤lenceli dünyas›na yer verdi. Üretiminde koruyucu ve renklendirici madde kullan›lmayarak yüzde 100 katk›s›z üretilen “Piliç Çocuk Salam, Piliç Çocuk Sosis ve Piliç Çocuk Naget” ürünlerinde fleker ilavesi de bulunmuyor. raf arkas› Y›lmaz Attila G›da Trendleri G›da fiyatlar› yükselmeye devam edecek Küresel ›s›nman›n neden oldu¤u iklim de¤iflikli¤i yoluna devam ediyor. Geçen y›l Amerika’da son 50 y›l›n kurak y›l› yafland›. Tar›m alanlar›n›n yüzde 60’› etkilendi. Afrika’daki kurakl›k Afrika’da yaflayanlar› etkilerken, ABD’de yaflanan kurakl›k temel ürün ithal eden ülkeleri do¤rudan etkiliyor. Bunun serpintilerini yaflayaca¤›z. Otuz befl yafl alt› tüketiciler giderek daha belirleyici olacak Yeni nesil gençler tükettikleri konusunda seçiciler. Ürünlerin kayna¤› nedir? Genetik de¤iflime u¤ram›fl m›d›r? Bunun kim garanti ediyor, kim kontrol ediyor? Hormon ve ilaç kullan›m› ne düzeyde? Nas›l haz›rlanm›fl? Nas›l saklanm›fl, nas›l sunuluyor? Bu ürünün son tüketilme tarihi neden bu kadar uzun? Acaba içindeki koruyucu maddeler nedeniyle mi? Bütün bu sorular› ve hangi ürünlerin tüketilmesinin sak›ncal› oldu¤unu daha s›k duyaca¤›z. Sosyal medya sa¤ olsun. Yeni kuflak kalite konusunda seçici oldu¤u kadar fiyata da duyarl›... ‹yi olan›n pahal› olmas› gerekmedi¤ine inan›yor. Amaca uygunluk kadar ucuzluk da radarlar›nda... G›da ürünlerinin kalitesine duyarl›k artacak ‹fllenmifl et ürünlerinde, plastik ambalajl› suda yaflad›¤›m›z takip ve teflhir olaylar› artacak. Teknoloji, sadece ürün gelifltirmede de¤il, ürün analizlerine de derinlik kazand›r›yor. Üreticiler, ham maddeleri kayna¤a do¤ru daha da titizlikle takip etmek zorundad›rlar. Sorun ç›kt›¤›nda kayna¤›n ham madde sat›c›s› oldu¤una iflaret etmek üreticileri sorumluluktan kurtarmayacak. Obezi- Önemli olan 4 kiflilik bir ailenin akflam yeme¤inin kaç paraya mal olaca¤›. Bunun için bereketlenebilecek malzemeleri sunmak süpermarketler için önem arz ediyor. 94 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi yilmaz.attila@attiladanismanlik.com te hükümetin radar›na girdi. Ailelerin ve bürokratlar›n duyarl›l›¤› çak›flt›¤› oranda h›zl› g›dalar okullardan uzaklaflmaya devam edecek. Minimalizm g›dada da kendine yer buluyor. “Bu ürün sadece un, ya¤ ve tuz içerir”, “En fazla 5 malzeme içerir” etiketli ürünlerin ço¤ald›¤›n› görece¤iz. Ürünler daha da çeflitlenecek ve kifliye özel hale gelecek Üretim yayg›nlafl›yor, üreticiler de ço¤al›yor. Arz art›fl› marjlar› afla¤›ya çekiyor. Daralan kar marjlar›n› korumak için üreticiler, seçkinci g›da tüketicilerine de¤er kat›lm›fl yüksek marjl› ürünleri sunmaya bafllad›. Tukafl, Türkiye’nin “ilk” közlenmifl patl›can sosunu piyasaya sürdü. Hiç flüphe yok ki, di¤er üreticiler de kozu takip edecekler. Küreselleflme mutfa¤›m›za yeni ürünler eklemeye devam edecek Yurt d›fl›na yap›lan geziler, sadece sat›n al›nan ürünleri de¤il, sofram›za yeni lezzetleri de tafl›yor. 50 y›l öncesine kadar lokanta sunumlar›; sulu yemekler, köfteci, dönerci, pideci, kebapç› olarak s›n›rl›yken, flimdi uluslararas› h›zl› g›da satanlar yan›nda, pizzac›, makarnac›, ‹talyan, Çin, Hint, Thai gibi ülke mutfaklar› ile çeflitlendiriliyor. Süpermarketler lokanta hizmeti de verecek Zaman art›k k›s›tl›, kar› koca çal›flan genç nüfus art›yor. Bu nedenle, süpermarkete girip haz›rlanm›fl yemeklerden seçim yaparak evde mükemmel bir sofra kurmak mümkün. Özdilek, lokanta ve al›flverifli ayn› çat› alt›nda birlefltiren ilk perakendeci oldu. Bu konuda çok baflar›l›yd› ancak sunum ma¤aza içinde de¤il, kasalar›n d›fl›ndayd›. Lokantay› ma¤aza içine ilk koyan, “al götür” sunumu ile 1999 y›l›nda Kipa oldu. Daha önceleri tavuk, pizza gibi s›n›rl› sunum vard›. Kipa s›cak ve so¤uk yemekleri dünya lezzetleri ile birlikte sundu. Ancak tüketiciler, bize ait lezzetleri tercih ettiklerinden mutfak Türk yemeklerine kayd›. G›da talebinde hacmi sade tüketiciler belirlemeye devam edecek Nüfusun gövdesini; katk›l› ürünleri y›lbafl›, yafl günü gibi özel günlerde tüketen sade tüketiciler oluflturuyor. Temel ürünlerin fiyat art›fllar›, a¤›rl›kla yal›n ürünler sat›n alan, gelirlerinde g›da harcamalar›n›n pay› yüksek olan sade tüketicileri do¤rudan etkiliyor. Sade tüketiciler a¤›rl›kl› olarak temel ürünleri al›yor ve evde pirinç, k›yma gibi malzemeler ekleyerek ço¤alt›yor ve lezzetlendiriyor. Önemli olan 4 kiflilik bir ailenin akflam yeme¤inin kaç paraya mal olaca¤›. Bunun için bereketlenebilecek malzemeleri sunmak süpermarketler için önem arz ediyor. E¤er siz dördü 1 kilo gelen kabak satarsan›z, ne kadar albenisi olsa da sat›fllar›n›z›n k›s›tl› olaca¤›n› bilmelisiniz. Raf›n›zda alt›s› 1 kilo gelen kabak bulunmaya bafllad›¤›nda sat›fllar da yürüyecektir. Protein kaynaklar› çeflitleniyor Proteinler hücrelerimizin, dokular›m›z›n ve organlar›m›z›n temel yap› tafllar›. Proteinler, sürekli parçaland›klar›ndan sürekli olarak da yenilemek zorundalar. Et, süt gibi hayvansal ürünler temel protein kayna¤›m›z. Bu ürünler, artan talep ve pahalanan ham maddeler nedeniyle sürekli pahalan›yor. ‹ki trend protein tüketimimizi etkilemeye devam edecek. Birincisi, artan gelire paralel artan talebi karfl›lamak için süpermarketler, daha genifl donuk dahil so¤utulmufl raflara sahip olmak zorundalar. Yat›r›m maliyeti yükselecek. ‹kincisi, soya gibi bitkisel protein kaynaklar›na olan talep artacak. Etten yap›lm›fl köfte yerine soya kat›lm›fl köfteyi daha çok yemeye bafllayaca¤›z. Sonuç olarak g›dalar çeflitlenmeye, süpermarket raflar› genifllemeye devam edecek Nüfus art›fl›, aralanan gelir düzeyi, küreselleflmenin zenginlefltirdi¤i tüketim al›flkanl›klar›, teknolojinin kaliteli üretim imkân›n› herkese sunmas›, yeni nesillerin sorgulay›c› yaklafl›mlar›, hükümetlerin duyarl›l›¤›n›n ve kontrolünün artmas› kalite standartlar›n› yükseltirken, g›da arz›n› da çeflitlendiriyor. Ancak, biz ucuz olan› seçmeye, annelerimizin, büyük annelerimizin piflirdi¤i yemekleri özlemeye devam edece¤iz. k›sa k›sa Yeniürünler K›sa K›sa Keskino¤lu’na ödül Keskino¤lu fiirketler Grubu, “Akhisar’a De¤er Katanlar Ödül Töreni”nde 2011 y›l›nda gösterdi¤i yüksek performanstan dolay› “Teflekkür Plaketi” ald›. 2011’de hayata geçirdi¤i yat›r›mlar, gerçeklefltirdi¤i ihracat ve sa¤lad›¤› ifl imkânlar›yla Akhisar ve ülke ekonomisine katk› sa¤layan Keskino¤lu fiirketler Grubu ad›na ödülü Manisa Valisi Halil ‹brahim Daflöz’den alan, Keskino¤lu Yönetim Kurulu Üyesi ve Pazarlama Grup Baflkan› Keskin Keskino¤lu, “ISO s›ralamas›nda 92’nci s›rada yer alan Keskino¤lu, bugün 4 bin kifliye istihdam sa¤l›yor. Bütün yat›r›mlar›n› Akhisar’a yapan ve 50 y›ld›r Akhisar’la birlikte büyüyen bir flirket oldu¤umuz için büyük mutluluk duyuyor ve bu ödüle bizi lay›k gören tüm Akhisarl›lara teflekkürlerimizi sunuyorum” dedi. Koska’dan ac› biberli helva Koska, ac› biberin ba¤›ml›l›k yaratan lezzetiyle geleneksel lezzet tahin helvay› bir araya getirerek, ac› ile tatl›n›n ba¤›ml›l›k yaratan tad›n› yakalad›. 350 graml›k paketlerde sat›lan “Ac› Biberli Tahin Helva” Kahraman Marafl’›n ac› pul biberleriyle üretiliyor. fiafl›rt›c› bir lezzete sahip ürün “Ac› Biberli Tahin Helva”, 6 TL’ye sat›fla sunuldu. www.koska.com internet sitesinden de temin edilebilen “Ac› Biberli Tahin Helva” ayr›ca süpermarketler ve Nazar Boncuklu Koska ma¤azalar›ndan da sat›n al›nabiliyor. Linfa’dan pratik bir ürün: Sar›msak püresi Linfa G›da, mutfakta geçirilen zaman› azaltacak pratik bir ürüne imza att›: Sar›msak püresi. Linfa markal› sar›msak püresi, 50 graml›k pratik kullan›ml› ambalajlarda yerel ve ulusal market zincirlerinde sat›fla sunuldu. 2010 y›l›ndan bu yana ‹zmir’de faaliyet gösteren Linfa G›da Yönetim Kurulu Üyesi fieyhmus Yüksekkaya, uzun y›llara dayanan akademik çal›flmalar ve Ar-Ge faaliyetleri ile bu ürünü piyasaya sunduklar›n› belirtti. Yüksekkaya, “Yüzde 100 yerli sar›msak kullanarak üretim yap›yoruz. Önce sar›msaklar makinelerde soyuluyor, ay›klan›p y›kand›ktan sonra özel yöntemlerle püre haline getiriliyor. Makinede ambalajlanarak tüketiciye ulaflmaya haz›r hale geliyor. fiu anda Migros, Tansafl, Carrefour, Metro, Macro Center, Diasa gibi büyük marketlerin raflar›nda bulunuyoruz” dedi. G›da sektörünün devleri bulufluyor G›da sektörünün öncü firmalar›n›n kat›laca¤› “G›da Konferans›” 19 fiubat’ta ‹stanbul Ataflehir Marriott Hotel Asia’da gerçeklefltirilecek. Eventuum / MTI Turizm taraf›ndan organize edilen g›da sektöründeki son geliflmelerin, konunun uzmanlar› taraf›ndan farkl› perspektiflerden bak›larak de¤erlendirilece¤i konferansta “G›da Güvenli¤i ve Tüketici Sa¤l›¤›”, “G›da Sektöründe Global Sorunlar, Yerel Çözümler, Sürdürülebilirlik ‹çin Stratejiler”, “G›da Sanayisinde Ambalaj ve Paketlemenin Önemi”, “G›da Sektöründe Tedarik Zinciri Yönetimi ve Lojistik” ve “G›da ‹thalat ve ‹hracat›” konulu oturumlar yer alacak. 96 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi Malatya Pazar›’ndan k›fl çaylar› serisi Malatya Pazar› yeni y›lda ürün gam›na K›fl Çaylar› Serisi’ni ekledi. 20 gram ile 150 gram aras›nda de¤iflen farkl› ambalajlarda haz›rlanan seri, her bütçeye uygun olacak flekilde tasarland›. 17 farkl› bitki çeflidinden oluflan k›fl serisinde Aflk çay›ndan, k›fl çay›na, tarç›n çay›ndan, limon çay›na k›fl mevsiminin vazgeçilmezleri kullan›ld›. Malatya Pazar› yönetim kurulu üyesi Murat Palanc›, 2013 y›l›nda zincir marketlere özel ürün çal›flmalar› yapacaklar›n›n bilgisini verdi ve “‹lk ürünümüzün Ar-Ge çal›flmalar› tamamland› ve üretimine baflland›. Kuru meyvelerden oluflan seri, M›s›r Çarfl›s›’ndaki kuru meyve kalitesi ile 200 graml›k Doypack ambalajlarda haz›rlad›. Ürün flubat ay›nda zincir ma¤azalar ve seçkin marketlerde tüketici ile buluflacak” dedi. röportaj U¤ur TATLI Rekabetin her geçen gün artt›¤› perakende sektöründe rakiplerinden bir ad›m öne ç›kmaya çal›flan firmalar, sat›fllar›nda görselli¤i ön planda tutmaya bafllad›. Göze hofl gelen tasar›mlar sunan Bidonss, ambalajs›z sat›lan bakliyat, baharat, kuruyemifl, flekerleme, lokum, bal, tahin, salça, zeytin gibi akla gelebilecek birçok ürünün teflhir ekipman› üretimini yaparak perakende zincirlerine farkl› alternatifler sunuyor. Bidonss Genel Müdürü Livyo Yuhay, “Bugün perakende sektöründeki en önemli fley, ürün teflhiri” diyor “Perakendedeki en önemli unsur ürün teflhiri ” Perakende sektörünün son y›llardaki h›zl› gelifliminde teflhir ekipmanlar›n›n önemli bir pay› var. Bu ba¤lamda Bidonss hangi ihtiyaçlar do¤rultusunda kuruldu? 2005 y›l›nda itibaren dökme g›da teflhir ekipmanlar› konusunda uzmanlaflan Bidonss olarak, bakliyat, baharat ve kuruyemifl teflhir bidonlar› ile yola ç›kt›k. Bugün perakende sat›fl noktalar›nda ambalajs›z, aç›kta sat›fl› yap›labilen flekerleme, lokum, bal, tahin, pekmez, salça, zeytin, unlu mamul gibi akla gelebilecek birçok ürünün teflhirinin hijyenik ve daha gösteriflli yap›labilmesi için ürünler gelifltiriyoruz. Müflterilerimizin talep ve ihtiyaçlar› do¤rultusunda ürünlerimizi ahflap raf sistemlerimiz ile birlefltirerek tek ürün sat›fl› d›fl›nda, ürünlerimizi kulland›¤›m›z projeler de yap›yoruz. Hedefimiz, perakende noktalar›n›n sat›fl›n› yapt›klar› ürünlerin hijyenik, gösteriflli ve daha cazip bir flekilde sunumunu sa¤layan ürünler ile sat›fllar›n› desteklerken, tüketicilerin hijyenik ve rahat bir flekilde al›flverifllerini yapmalar›na olanak sa¤lamak. 2009 y›l› itibar›yla hem kendimizi gelifltirmek hem de daha iyi hizmet verebilmek için ald›¤›m›z e¤itimler ile ISO 9001:2005 ve ISO 22000:2005 belgelerini almaya hak kazand›k. Öte yandan yeni markam›z Pleksiss ile pleksiye dair akla gelebile- 98 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi cek tüm ürünleri kendi bünyemizde yapabiliyoruz. Yeni markam›zla reklam, finans, paketli g›da, telekomünikasyon, elektronik, giyim, beyaz eflya, otomotiv, e¤lence, akaryak›t zincirleri, konaklama, yeme içme, medya, kozmetik, bankac›l›k ve medikal gibi birçok sektöre hizmet veriyoruz. Firmalar›n kendi kurumsal kimlikleri do¤rultusunda haz›rlad›klar› tasar›mlar›n› veya ekibimizin firmalar›n ihtiyaçlar› do¤rultusunda tasarlad›¤› sat›fl, pazarlama ve reklam içerikli stant, kürsü, kabinli stant, tezgah niteli¤i tafl›yan stantlar, promosyon ürünleri ve ›fl›kl› iç mekan reklam tabelalar› gibi teflhir ve tan›t›m odakl› tüm teknik ekipman ve objelerinin üretimini gerçeklefltiriyoruz. “En k›ymetli tafllar› iyi bir flekilde teflhir etmezseniz…” Ürünlerin albenisini art›ran, raf ömrünü uzatan teflhir ekipmanlar›, perakende zincirlerinin sat›fllar›n› nas›l etkiliyor? Bugün perakende sektöründeki en önemli fley ürün teflhiri... En k›ymetli tafllar› iyi bir flekilde teflhir etmezseniz de¤ersiz k›lars›n›z. Fakat iyi bir teflhir ile de¤ersiz ürünleri de¤erli k›labilirsiniz. Unutmayal›m ki göz ve beyin sat›n almay› belirler. Bizler de üretti¤imiz ürün- ler ile hem teflhir edilen ürünleri daha fazla ön plana ç›kararak albenili olmas›n› sa¤l›yor hem de aç›kta sat›fl› yap›lan ürünlerin daha hijyenik ve sa¤l›kl› bir flekilde tüketiciye ulaflmas›na arac› oluyoruz. Perakende zincirleri bu sayede sat›fl›n› yapt›klar› ürünleri daha iyi bir flekilde muhafaza ederken, tüketici de daha güvenli ve memnun bir flekilde al›flveriflini yapabiliyor. Sat›fl noktalar› gösterdikleri bu özen sayesinde tüketicinin tercihini kazan›yor. Ma¤azac›l›kta ürün sunumunun öne ç›kmas› ile geliflen inovatif, fl›k ve dikkat çekici teflhir ekipmanlar› yeni bir pazar da oluflturdu. Bidonss’un sektördeki yeri hakk›nda neler söylersiniz? Bizler yeni ürün ç›karmadan önce firmalar›n taleplerini iyi dinleyerek ihtiyaçlar› do¤rultusunda ürünler gelifltiri- Livyo Yuhay yoruz. ‹flimizi severek ve özenle yapt›¤›m›z için bir teflhir ürününe ihtiyaç duyuldu¤unda baflvurulan firmalardan bir haline geldik. Dökme g›da teflhir ekipmanlar› konusunda öncü ve yön veren bir firma oldu¤umuzu rahatl›kla söyleyebilirim. Bidonss’un ürün çeflitlili¤inden bahseder misiniz? Bidonss, ilk yola ç›kt›¤› zaman 3 adet ürünü vard›. Bugün müflteri talepleri do¤rultusunda sürekli geliflmekte olan 250 farkl› ürün alt aç›l›mlar› ile birlikte binin üzerinde farkl› ürünün üretimini gerçeklefltiriyoruz. Pleksiss için böyle bir fley söz konusu de¤il. Firmalar›n talepleri ve ihtiyaçlar› do¤rultusunda sürekli farkl› ve yenilikçi ürünler üretiyoruz. Sat›fl a¤›n›zla ilgili bilgi alabilir miyiz? Hangi illerde ürün çeflitlerinize ulafl›labilir? Antalya, Eskiflehir, ‹zmir, ‹zmit, Trabzon’da bayilerimiz bulunuyor. Bayilerimizde de ayn› bizler gibi ürünler stoklar›nda mevcut ve an›nda ürün teslimini gerçeklefltiriyorlar. Bunun d›fl›nda birçok ilde çeflitli ürünlerimizi pazarlayan firmalar ile çal›fl›yoruz. Bidonss, Orta Do¤u’da etkin rol oynuyor Bidonss’un teflhir bidonlar›n›n bulundu¤u perakende zincirlerinden baz›lar›n› bizimle paylafl›r m›s›n›z? Perakende noktalar›n›n birço¤unda var›z. G›da perakende noktalar›na bakt›¤›m›z zaman aç›kta ürün sat›fllar› var ise en az bir Bidonss ürünü görebilirsiniz. Bidonss, iç piyasan›n yan› s›ra ihracatta da belirli bir etkinli¤e sahip. ‹hracata yönelik çal›flmalar›n›z hakk›nda neler söylersiniz? Ürünlerinizi hangi ülkelere ihraç ediyorsunuz? Dökme g›da teflhiri, ülkemizde oldu¤u gibi dünyada da giderek geliflen bir sektör görüntüsü çiziyor. Türkiye’nin konumu itibar›yla baflta Suudi Arabistan, Bahreyn, Irak, ‹ran, Ürdün, Libya gibi Arap ve Orta Do¤u ülkelerine ürün çeflitlerimizin ihrac›n› gerçeklefltiriyoruz. Azerbaycan, Gürcistan, Bosna Hersek, Kazakistan, Yunanistan, Makedonya, Macaristan, Almanya, ‹ngiltere gibi çeflitli ülkelere de ürünlerimizi gönderiyoruz. ‹hracat ile ilgili a¤›rl›kl› perakende noktalar›na olan sat›fl›m›z› zaman ile bölgelerde iflbirli¤i yapabilece¤imiz partnerler ile daha da gelifltirmeyi hedefliyoruz. Gelece¤e yönelik ne tür yat›r›m planlar›n›z var? Pleksiss markam›z ile sektörde daha fazla yer edinmeyi, ihracat›m›z› kuvvetlendirerek global pazarda söz sahibi olmay› hedefliyoruz. Ayr›ca sektördeki yenilikleri takip ederek sürekli yeni makine yat›r›mlar› yap›p, üretimimizi en üst seviye ç›karmaya çal›fl›yoruz. denge Vedat Diriker Bilmiyor ama bilmiyor bilmedi¤ini Geçen ay, discount’ta baflar›s›zl›¤›n garantili yollar›n› yazmaya bafllam›fl ve devam edece¤imi söylemifltim. Ama baflar›, baflar›s›zl›k konusu beni baflka yerlere getirdi. fiimdilik buna ara veriyorum ve sizi felsefe üzerinden biraz düflünmeye ça¤›r›yorum. Beni baz› fleyleri yeniden sorgulamaya götüren bir dörtlü¤ü, ifl hayat›m›n son iki y›l›n› yollarda geçirmeme neden olan ‹ran operasyonumun da etkisiyle, bir Fars dörtlü¤ünü paylaflarak: O ki, bilmiyor ama biliyor bilmedi¤ini; çocuktur, onu e¤itin/yetifltirin. ? O ki, bilmiyor ama bilmiyor bilmedi¤ini; cahildir, ondan uzak durun. ? O ki, biliyor ama bilmiyor bildi¤ini; uykudad›r, onu uyand›r›n. ? O ki, biliyor ama biliyor bildi¤ini; bilge kiflidir, onu izleyin. Kendini bilmek ya da bilmemek, yaflad›¤›m›z mahalleyi, çal›flt›¤›m›z iflyerini, yürüdü¤ümüz yolu, bindi¤imiz otobüsü, yemek yedi¤imiz lokantay› ve daha ne kadar çok fleyi çekilmez hale getirebilir ya da tam tersi ne kadar güzellefltirebilir de¤il mi? fiu bilmeyen ama bilmedi¤ini de bilmeyenlerin yerini, en az›ndan bilmedi¤ini bilenler alsa ya da bildi¤ini bilmeyenler. Ama ne yaz›k ki, bilmeyenler ve bilmedi¤ini de bilmeyenlerle kuflat›lm›fl›z. Bilmediklerini gözlerine soktu¤unuz halde kabul etmeyenler ve bile bile bilmedi¤inin üstüne gidenlerle. Felsefi bir konuyu fazlaca güncele tafl›d›¤›m› düflünenler olabilir. Hayat ayn› zamanda kendini ve neyi bilip, neyi bilmedi¤ini ö¤renme maceras›d›r. Kendini bilmek, elbette ki bu sayfalara s›¤maya- Bazen sosyal pozisyonu nedeniyle küçük gördükleri bir akl›n, bazen küçük bir çocu¤un gayet tabi zekâs›n›n karfl›s›nda acze düflebileceklerini göremiyorlar. 100 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi dirikerv@turk.net cak kadar derin bir mesele. Ama mesele bilmek olunca ve meselemiz cehaletle kuflat›lm›fll›k olunca ister istemez kendimi bunun içinde buldum. Üstelik kendini bilmezlik ifadesiyle bu felsefi yaklafl›m›, çoktan dilimize pelesenk etmifl bir milletiz zaten. “Kendini bil” diyor eskiler. Çok s›k kullan›r›z bu ifadeyi. Babalar çocuklar›n›, ö¤retmenler ö¤rencilerini, müdürler personelini azarlarken kullan›r: Kendini bil! O kadar kolay olsayd› keflke. Ama kendini bilmek yolunda nerede oldu¤unu ve ne olmad›¤›n› bilmek o kadar da cevaplamaktan korkulacak kadar zor olmamal›. Buna cevap aramak yerine bilmedi¤ini de bilmeyecek kadar cehalete mahkûm olmak ne yaz›k. Kendini bilmekten o kadar uza¤›z ki. Kendimizi bilmek bir yana ayaklar›m›z havada ve herkesin ve her fleyin üstündeyiz. San›r›m insan›m›z›n en önemli hasleti cesaretse en önemli zaaf› da cehaletle kuflat›lm›fl bir cesaret. Cesaretten çok cüretkarl›kla ifade edebilece¤imiz bir durum. ‹nsan iliflkilerinde, politikada, ticari hayatta sürekli bafl›m›z› duvara vuruyor oluflumuz baflka nas›l izah edilebilir? Korkunç bir kendini bilmezlik... Bilgiyi, tecrübeyi, tarihi küçümseyip, kendimize ne oldu¤umuz sorusunu sormaktan köfle bucak kaçarak ilerleyebilece¤imizi san›yoruz. Ulaflamayaca¤›n› hayal etmek hayallerimizi ulaflabileceklerimizle k›s›tlamaktan daha iyi olabilir ama kendimizi aflmak kendimizi bilmeden mümkün mü? Sahip olduklar›n› bilmeden daha fazlas›na sahip olmak mümkün mü? Kendini bilmek çabas› her insan›n kendi hazinesini ortaya ç›karmas›n› sa¤layacak, eksiklerini, zaaflar›n› görmesini ve bunlar› tamamlama imkân›n› verecek, çevresiyle iliflkilerini düzenleyecek. Kendinde eksik gördüklerini fark etti¤i anda bunlar› iliflkileri içinde gözleyerek al›flverifle bafllayacak. Daha çok dinleyip daha çok susmay› ö¤renecek. Bilgiyi paylaflmaya haz›r olacak. Futboldan, ekonomiden, iliflkilerden, t›p- tan, uçaklardan ya da Amerika’y› keflfetmekten bahsederken bilgiye ve geçmifl deneyimlere kulaklar›n› t›kamayacak. ‹nsanlarla daha sa¤l›kl› ve daha sayg›l› iliflkiler içinde olacak. Efliyle muhabbet eder, çal›flan›yla tart›fl›r hatta çocu¤uyla oyun oynarken de dinleten, ö¤reten, buyuran olmay›p, ö¤renmenin imkânlar›n› bulacak. Daha çok dinledikçe daha çok ö¤renecek, edindi¤i her bilgi kendini bilme yolunda kullanaca¤› bir zenginli¤e dönüflecek. Yeter ki kabul etsin bilmedi¤ini. Ama ne yaz›k ki en çok da bilmeyen ve bilmedi¤ini de bilmeyenlerle çevrelenmifliz. Öyle komik duruma düflüyorlar ki… fiartlanm›fll›klar›, had bilmezlikleri, sosyal ya da ekonomik gücü akla tahvil edebileceklerini zannetmeleri onlar› komik duruma düflürüyor. Bazen sosyal pozisyonu nedeniyle küçük gördükleri bir akl›n, bazen küçük bir çocu¤un gayet tabi zekâs›n›n karfl›s›nda acze düflebileceklerini göremiyorlar. Ve içinde bulundu¤umuz sistemlerin dayatt›¤› açmazlar nedeniyle bazen bak›yoruz ki, hayat›n pek çok sahnesinde de bunlar var. Bu kendini bilmezlik, bu cüretkârl›k prim de topluyor ço¤u kez. Hele tribünler, giderek bilgiye ulaflmaktan, sorgulamaktan, karfl› durmaktan, en basit itiraz haklar›n› kullanmaktan al›konulmufl kalabal›klarla doldurulmuflsa. ‹fl hayat›m boyunca, bilmeyen ama bilmedi¤ini bilen ve ö¤renmeye çal›flan çok arkadafl›m oldu, elimden geldi¤i kadar›yla ben de onlarla birlikte ö¤renmeye çal›flt›m. Bu ö¤renme süreci önemli baflar›lar› da beraberinde getirdi. Bilen ama bildi¤ini bilmeyen tan›d›klar›m da oldu. Kendi hazinelerini keflfetmelerine yard›m ettiklerim, aralar›nda bunu fark etmeyenler, reddedenler, kendilerini gelifltirmeye direnenler de oldu ama hiçbirinden çekmedim, bilmeyen ve bilmedi¤ini de bilmeyenlerden çekti¤im kadar. fiansl›yd›m, bilen ve bildi¤ini bilen ö¤retmenlerle de çal›flt›m ve ö¤renmeye gayret ettim. Hala da ediyorum. k›sa k›sa Yeniürünler K›sa K›sa Kilikya, Anfafl’taki yerini ald› fialgam markas› Kilikya, 20-23 fiubat günleri aras›nda gerçeklefltirilecek olan Anfafl Food Product Fuar›’nda boy gösterecek. Antalya’da yap›lan bu fuar› önemsediklerini belirten Kilikya Yönetim Kurulu Baflkan› Selahiddin Nas, “Fuara Türkiye’nin dört bir yerinden kat›l›mc›lar, Avrupa, Orta Do¤u ve Asya ülkelerinde ziyaretçiler gelecek. Bu sayede markam›z› ve ürünlerimizi tan›tma f›rsat› bulaca¤›z” dedi. Arbella Makarna tüm tüketicilere tavsiye ediliyor Türkiye’nin en büyük makarna üreticilerinden olan Arbella Makarna, Tüm Tüketicileri Koruma Derne¤i’nden (TTKD) ‘Tüm Tüketicilere Tavsiye Ediyoruz’ sertifikas› almaya hak kazand›. Arbella Makarna Genel Müdür Yard›mc›s› Gülçin Arslan Hazar, “2008 y›l›nda tüketicimizle bulufltuk. Üretime bafllad›¤›m›z y›ldan itibaren ürün ve ambalaj çeflitlili¤imiz, üretim hatt›m›z ve ek tesislerimiz için yat›r›mlar yapt›k. TTKD taraf›ndan Arbella Makarna’ya verilen ‘Tüm Tüketicilere Tavsiye Ediyoruz’ sertifikas› da bu konudaki anlay›fl›m›z› net olarak ortaya koydu. Kaliteye, eme¤e verilen de¤erin ödüllendirilmesi her daim markalar›n motivasyonu aç›s›ndan çok önemli. Biz de kalitemizden ve çal›flma azmimizden ödün vermeyerek yolumuzda ayn› h›zla ilerlemeye devam edece¤iz” diye konufltu. Bingo’dan yeni yüzey temizleyicileri Bingo, Türk kad›n›n›n yüzey temizleyici deterjanlar konusunda en büyük beklentisinin koku ve ambalaj olmas›n› dikkate alarak yeni bir ürün serisi üretti. Reklam yüzü Hazal Kaya ile lanse edilen Bingo Fresh Serisi, ambalajlar› üzerinde yer alan kabartmal› çiçek desenleri ve çiçek desenli kapa¤› ile formülündeki kokuyu yans›t›yor. Bingo Fresh Pembe Düfller, Bingo Fresh Mutlu Yuvam, Bingo Fresh Lovely, Bingo Fresh Star ve Bingo Fresh Lavanta Çiçekleri olmak üzere her zevke ve ihtiyaca hitap eden çeflitleriyle Bingo, eviniz için arad›¤›n›z›n “en iyisi” olmay› bekliyor. Duru’dan çölyak hastalar› için özel ürün Bulgur, bakliyat ve pirinç ürün kategorilerinde toplamda 33 çeflitle tüketicilerine hizmet veren Duru Bulgur, ürün gam›na yeni bir ürün daha ekleyerek tüketicilerinin ihtiyaçlar›n› karfl›lamay› sürdürüyor. En temel özelli¤i gluten içermemesi olan, tah›ldan çok kabuklu yemifle uygunluk gösteren karabu¤day kurak ve serin iklimlerde yetiflme özelli¤ine sahip bir bitkidir. Ülkemizde üretimi bulunmayan karabu¤day genellikle Ukrayna, Polonya, Rusya ve K›rg›z›stan’da yetifltiriliyor. Eti’den yeni bir Karam hazz› Bitter çikolata sevenler flimdi de yeni bir Karam hazz›yla tan›fl›yor: Eti Karam Gurme. Eti Karam Gurme, içinden taflan yo¤un bitter kremas›, a¤›zda eriyen kat kat gofret yapraklar› ve üzerindeki yo¤un bitter çikolata kaplamas› ile bitter çikolata sevenlere yeni ve enfes bir bitter çikolata hazz› yaflat›yor. Eti Karam Gurme, 55 graml›k pakette 1 TL sat›fl fiyat› ile bitter çikolata sevenlerle bulufluyor. 2012 ‹fl Orta¤› Rallisi fiampiyonu: Cihan G›da Yudum G›da taraf›ndan bu y›l ilk defa düzenlenen ‹fl Orta¤› Rallisi’nin kazananlar› belli oldu. Yudum’un Türkiye’deki 24 ifl orta¤› aras›nda gerçeklefltirilen ve toplam hedef, kategori baz›nda hedef ve fatura kesilen müflteri kriterleri çerçevesinde de¤erlendirilen ‹fl Orta¤› Ralli’sinde, tüm etaplarda baflar›l› performans sergileyen “Cihan G›da” özel kupan›n sahibi oldu. Cihan Group Genel Koordinatörü Hanifi Çiftçi, “Bu tür yar›flmalar ve ödüller sat›fl› taçland›r›yor ve yorgunluk at›lmas›na ve özgüvenin artmas›na yard›mc› oluyor. Çok zor bir ifl yapt›¤›m›zdan dolay› bu tür ödüller hem bizim için hem de ifl ortaklar›m›z için farkl› ve keyifli bir motivasyon sa¤l›yor” dedi. 102 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi Farkl› bir çay deneyimi: First Tea Hollanda’da do¤an Original First Tea, yüzde 100 organik olmakla birlikte özel ambalaj›, ipek organze pofleti, fl›k sunumu ve 27 farkl› tatta çeflidiyle tüm çay tutkunlar›n›n be¤enisine sunuluyor. Kalpleri ›s›tacak farkl› bir hediye aray›fl›nda olanlar için eflsiz bir lezzet deneyimi sunan Original First Tea’ye www.minesu.net ve www.organik-cay.com web sitelerinden ulafl›labiliyor. Sosyal sorumluluk çal›flmalar› Perakende ve h›zl› tüketim sektörünün topluma sa¤lad›¤› katk› sadece istihdam ve kazand›rd›¤› yüksek vergiyle s›n›r de¤il. Sektör, sosyal sorumluluk çal›flmalar›yla da topluma katk› sa¤lamaya devam ediyor sosyal sorumluluk Nestlè Sosyal sorumluluk anlay›fl›n› “Paylafl›lan De¤er Yaratma” üzerine infla eden Nestlé, beslenme, su ve k›rsal kalk›nma alanlar›nda yapt›¤› çal›flmalar ve gelifltirdi¤i projelerle topluma de¤er katan kifli ve kurulufllara 2 y›lda bir “Paylafl›lan De¤er Yaratma Ödülü” veriyor. Nestlé’nin faaliyet gösterdi¤i bütün ülkelerdeki bireylere, kamu kurumlar›na, özel kurumlara, akademik çevreye ve toplumsal örgütlerin kat›l›m›na aç›k olan ödüllerin 2014 aya¤› için de geri say›m bafllad›. 31 Mart’ta sona erecek baflvurular›n ard›ndan Nestlé “Paylafl›lan De¤er Yaratma (Creating Shared Value-SV) Dan›flma Kurulu”nun seçimi ile ödüle lay›k olan proje belirlenecek. Kazanan proje Nestlé Paylafl›lan De¤er Yaratma (CSV) Dan›flma Kurulu taraf›ndan belirleniyor ve seçilen projeyi büyütmek veya tekrarlamak için kullan›lmak üzere 533 bin dolar ile ödüllendiriliyor. Geçti¤imiz y›l 76 ülkeden 600’ün üzerinde baflvuru al›nm›fl, Paraguay’dan gençler için e¤itimi ve giriflimcili¤i hedefleyen “Kendine Yeten Tar›msal Okul Projesi” ödüle lay›k görülmüfltü. Üçge Üçge, sosyal sorumluluk çal›flmalar› kapsam›nda e¤itimden sanata kadar birçok alanda projeler üretiyor. Okullara ihtiyaçlar›na göre kimi zaman malzeme tedari¤i kimi zaman da e¤itim ve konferans gibi etkinliklerle destek sa¤lad›klar›n› ifade eden Üçge Halkla ‹liflkiler Yönetmeni Sevgi Yalç›n, Üçge’nin e¤itime deste¤ini bu y›l da farkl› platformlarda sürdürmeye devam etti¤ini belirtti. 2012 y›l›nda farkl› bir çal›flma olarak Bursa Lütfi Banuflo¤lu ‹lk Ö¤retim Okulu’nun veliler için bafllatt›¤› okuma yazma seferberli¤ine Üçge’nin destek oldu¤unun bilgisini veren Yalç›n, “Veliler için okuma yazma seferberli¤i bafllat›lan Lütfi Banuflo¤lu ‹lk Ö¤retim Okulu’na Üçge ve ‹zgören Akademi taraf›ndan destek ziyareti gerçeklefltirildi. ‹zgören Akademi Gönüllü E¤itmeni Özlem Erbafllar bir sunum yaparak, e¤itimin önemini anlatt›. Sunum sonras›nda kursa bafllayan velilere Üçge taraf›ndan çam fidan› ve Ahmet 104 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi Unilever Unilever sürdürülebilirlik alan›ndaki çal›flmalar›na ara vermeden devam ediyor. Unilever, “Binalarda Enerji Verimlili¤i Bildirgesi”ni ilk imzalayan flirketlerden biri oldu. Dünyadaki enerjinin yüzde 40’›n› kullanarak iklim de¤iflikli¤ini olumsuz yönde etkileyen binalarla ilgili olarak ifl dünyas›na önemli bir ça¤r›da bulunan SKD üyeleri aras›nda bulunan Unilever, büyük bir önem verdi¤i sürdürülebilirlik anlay›fl› do¤rultusunda “Binalarda Enerji Verimlili¤i Bildirgesi”ni imzalad›. Binalarda enerji kullan›m›n›n yüksekli¤ine dikkat çekmek ve enerji verimlili¤ini düflürmek amac› ile yay›mlanan bildirgeye destek veren Unilever, sürdürülebilirlik alan›nda gerçeklefltirdi¤i çal›flmalardaki kararl›l›¤›n›n alt›n› bir kez daha çizmifl oldu. ‹fl dünyas›na yol gösterecek bir içeri¤i olan “Binalarda Enerji Verimlili¤i Bildirgesi”, ifl dünyas›n›n ticari binalarda enerji verimlili¤ini sa¤lamak için ihtiyaç duyaca¤› standartlar›n dünya çap›nda enerji verimli binalara talebi art›raca¤›n› ön- fierif ‹zgören’in bir kitab› hediye edildi. Yine geçti¤imiz y›llarda oldu¤u gibi bu y›l da Nilüfer ‹fl Okulu’na malzeme deste¤imizi sürdürmeye devam ettik. Zihinsel engelli gençlerimiz için e¤itim imkan› sa¤layan bu okulumuza istihdam deste¤i de sa¤l›yoruz” dedi. Üçge’nin di¤er sosyal sorumluluk projeleri hakk›nda da bilgi veren Yalç›n flunlar› söyledi: “Bunun yan› s›ra bu y›l içinde Üçge bünyesinde yap›lan birçok aktivitede çam fidan› da¤›t›l›rken, Çevkor’un fidan kampanyas›na da destek verildi. Çevreye ve e¤itime oldu¤u kadar sanata verilen destek de bizim için çok görürken, gösterilecek olan ortak çaban›n, dünya çap›nda enerji kullan›m› ve karbon sal›m›nda kayda de¤er bir iyileflme sa¤layaca¤›n› ortaya koyuyor. Unilever olarak flirketin en önemli politikalar›ndan biri olan sürdürülebilirlik yaklafl›m› do¤rultusundaki çal›flmalar›na ara vermeden devam ettiklerini belirten Unilever Türkiye D›fl ‹liflkiler Direktörü Ebru fienel Erim, “Sürdürülebilirlik bizim için vazgeçilmez bir yol. Dolay›s›yla, imzalad›¤›m›z bu bildirge ile Unilever olarak daha yaflanabilir bir dünyaya destek olurken, ‘Sürdürülebilir Yaflam Plan›’ hedeflerimizi de daha h›zl› gerçeklefltirebilece¤imizi düflünüyoruz” dedi. önemli. Bu y›l ‘Al›flverifl Hayatt›r’ temas›yla ikincisini düzenledi¤imiz Üçge Uluslararas› Karikatür yar›flmas› ile dünyan›n dört bir yan›ndan kat›l›m gösteren karikatüristler için de farkl› bir platform yarat›yoruz.” Yalç›n, 2012 y›l› sonunda LÖSEV ile de iflbirli¤ine bafllang›ç yapt›klar›n› ve bu kapsamda Üçge’nin organize etti¤i ve kat›l›m gösterdi¤i organizasyonlarda LÖSEV’e destek için çal›flmalar yapacaklar›n› ifade etti. 2013 y›l› itibar›yla kurumsal sosyal sorumluluk ad›na firma ve firma çal›flanlar› olarak farkl› alanlarda da daha pek çok proje planlad›klar›n› söyledi. içgörü Dilara K›z›lçay Zaman›nda kurba¤a s›çray›fl› Zaman, insan›n duyu organlar›yla alg›layamad›¤› fiziksel, felsefi, psikolojik ve sosyolojik boyutlar› olan bir olgu ve gerçektir. Sahip oldu¤umuz tüm kaynaklar aras›nda zaman, en az anlafl›lan›, en yanl›fl yönetileni ve en fazla bofla harcanan›d›r. Zaman›n›z›n hayat›n›z oldu¤unu bilmeli ve e¤er yaflamay› seviyorsan›z zamana önem vermelisiniz. Zaman faktörünün önemini, Senge’nin “Hafllanm›fl Kurba¤a“ örne¤i ile daha iyi anlayabiliriz. Bir kurba¤ay› kaynar suyun içerisine koyarsan›z, kendini hemen d›flar› atmaya çal›flacakt›r. Ama kurba¤ay› oda s›cakl›¤›nda bir suyun içerisine koyarsan›z ve korkutmazsan›z, öylece k›m›ldamadan durur. Bu arada su s›cakl›¤›n› yavafl yavafl art›r›rsan›z çok ilginç bir fley olur. S›cakl›k yükselirken kurba¤a hiç bir fley yapmaz. Tersine halinden keyfi çok yerinde gibi görünür. S›cakl›k kademe kademe art›kça, kurba¤a gittikçe daha çok sersemleyecektir, ta ki kaptan d›flar› ç›kacak hali kalmayana kadar. Onu d›flar› f›rlamaktan al›koyacak hiçbir fley olmamas›na ra¤men, kurba¤a orada oturup hafllanmay› bekler. Niye? Çünkü kurba¤an›n hayat›na yönelen tehditleri alg›layan dâhili ayg›t›, onun çevresindeki ani de¤iflimlere programlanm›flt›r. Kademe kademe de¤iflikliklere de¤il. Zaman yönetimi, k›t bir kaynak olan zaman›n en verimli flekilde kullan›lmas› anlam›na gelir. Ancak birço¤umuz bu k›t kayna¤› de¤erlendirece¤imizi bilmeden bofla harcar›z. Çünkü insanlar; • Zaman›n› kullanma tarz›n›n denetimleri alt›nda bir fley oldu¤unu fark edemezler. • Hayatta baflar›ya ulaflmak için, gerçekte ne kadar az zamanlar› oldu¤unu düflünmezler. Baz›lar›m›z ömrünü sa¤-sola koflturarak ve devaml› bir fleyler yapmak için didinerek geçiriyor. Ama unuttu¤umuz bir fley var: Asl›nda vaktimiz çok! 106 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi dilarakizilcay@gmail.com • Bofla harcad›klar› zaman›n ne kadar oldu¤unu bilmezler. • Zamanlar›n› yönetme konusunda ne bir sisteme nede bir stratejiye sahiptirler. ‹flte zaman yönetimi için baz› önemli noktalar; • Hedeflerin belirlenmesi • Önceliklerin belirlenmesi • Hay›r diyebilmek • Olumlu ve gelifltirilmesi gereken yönlerin saptanmas›. • Masan›n düzene sokulmas› • Zaman h›rs›zlar›n belirlenmesi ve önlenmesi • Karalar›n h›zl› verilmesi • ‹fllerin bir k›sm›n› devretmek • Günlük ve haftal›k planlar›n yap›lmas› • Teknolojideki yeniliklerden yararlanmak Bununla birlikte zaman yönetiminin baz› yöntemleri vard›r: Savaflç› Yaklafl›m›: Yap›lacak her faaliyet mutlaka gelecek düflünülerek yap›l›r. Bu yüzden gelecekte baflar›l› olmak için en önemli ifllere ve projelere öncelik verilmesi gerekir. Zamana karfl› savaflan kifli sald›r›lar› püskürtmek için bir fleyler yapmazsa, sistemin bizi diri diri gömen bir 盤a dönüflece¤ini kavrar. Dolay›s›yla “Savaflç› Yaklafl›m” kendini korumak verimli ve ba¤›ms›z çal›flabilmek amac›yla, zaman›na sahip ç›kmak üzerinde odaklan›r. Hedef Belirleme Yaklafl›m›: Bu yaklafl›m temelde, “Ne istedi¤ini bil ve baflarmak için çaba harca” der. Uzun, orta ve k›sa vadeli planlama, hedef saptama, gözünde canland›rma, kendini motive etme ve olumlu bir düflünce tarz› yaratma ve teknikleri içerir. K›sa vadeli planlamada önemli olan kiflilerin gündelik ve haftal›k yapaca¤› ifllerin düzenlemesi, programlamas› ve bunlar› bir öncelik s›ras›na yerlefltirmesidir. Ancak birçok kifli bunun aksine hareket edip, plan yapmayarak zamanlar›n› bofla harcarlar. ABC Yaklafl›m›: ABC yaklafl›m›, “ ‹stedi¤inizi yapabilirsiniz ama her fleyi yapa- mazs›n›z” der. Hedef yaklafl›m›ndan esinlenir ve buna önemli bir kavram olan ard›fl›kl›¤› ekler. Çabalar›n›z› öncelikle, en önemli iflleriniz üzerinde yo¤unlaflt›r›n. ‹ddias› fludur; neye ulaflmak istedi¤iniz biliyorsan›z ve çabalar›n›z› öncelikle o ifller üzerinde yo¤unlaflt›r›rsan›z, o iflte baflar›l› ve mutlu olursunuz. Sihirli Araç Yaklafl›m›: Sihirli araç yaklafl›m›, do¤ru arac›n yani do¤ru takvimin, do¤ru planlaman›n, do¤ru bilgisayar program›n›n bize yaflam kalitesi yaratma gücünü verece¤i varsay›m›na dayan›r. Bu ifller gerçekten de öncelikleri izlemenize, iflleri planlamam›za ve ana bilgiye rahatça ulaflmam›za yard›mc› olur. Beceri Yaklafl›m›: Zaman yönetiminde beceri yaklafl›m›, zaman yönetiminin temelde bir beceri olma anlay›fl›na dayal›d›r ve günümüz dünyas›nda flu tür becerilerde uzmanlaflmam›z gerekti¤ini söyler; bir planlay›c› ya da randevu defteri kullanma, yap›lacak ifller listesi oluflturma, hedef belirleme, yetki devretme, planlama ve öncelikleri s›ralama. Zaman›m›z› daha verimli kullanabilirsek; kariyerimizi daha iyi planlama ve gelece¤e haz›rlanma, daha fazla okuma ve ö¤renme, yeni konularda kendimizi gelifltirme, insanlarla daha fazla kiflisel iliflki kurma, sevdiklerimize daha fazla zaman ay›rma, daha fazla dinlenme ve e¤lenme ve daha fazla düflünme ve yaratma f›rsatlar› bulabiliriz. Sonuç olarak flunu diyebiliriz ki; zaman›m›z› daha iyi yönetmek kabiliyetini edinmek, bir bak›ma k›sa vadeli olan ömrümüze ve bedenimize karfl› olan sorumluklar›m›z› yerine getirmekle efl anlaml›d›r. Baz›lar›m›z ömrünü sa¤-sola koflturarak ve devaml› bir fleyler yapmak için didinerek geçiriyor. Ama unuttu¤umuz bir fley var: Asl›nda vaktimiz çok! Tek yapmam›z gereken, vaktimizi bizi ilgilendirmeyen ifllerden kurtarmak. Bir dahaki makalede görüflmek dile¤iyle… k›sa k›sa Yeniürünler K›sa K›sa Sunar Grup’a ödül Anadolu Aslanlar› ‹fladamlar› Derne¤i’nin (ASKON) 8’inci Ola¤an Genel Kurulu geçti¤imiz günlerde gerçekleflti. Sunar Grup ad›na grubun CEO’su Hüseyin Çomu, Baflbakan Tayyip Erdo¤an’›n elinden Reel Ekonomiye Katk› ödülünü ald›. Sunar Grup flirketlerinden Elita G›da, 2011 y›l› verilerine göre haz›rlanan ‹SO 500 listesinde bir önceki y›la k›yasla 248 basamak birden atlayarak 223’üncü s›rada yerini ald› ve tüm sektörlerde en h›zl› yükselen ikinci g›da sektöründe ise en h›zl› yükselen flirket oldu. Elita G›da, m›s›r ya¤›n›n yan› s›ra ayçiçe¤i, soya, kanola, f›nd›k ve zeytinya¤› ve ev d›fl› tüketime yönelik endüstriyel margarin üretimi ve sat›fl› da gerçeklefltiriyor. 2013 y›l›nda Türkiye ayçiçe¤i ya¤› ihracat›n›n yüzde 10'unu, m›s›r›n ise yüzde 40'›n› yapmay› hedefleyen Elita G›da, 2012 y›l›nda 65 ülkeye ihracat gerçeklefltirdi. Vanet G›da’ya Türk K›z›lay›’ndan madalya Metro Holding bünyesinde faaliyet gösteren Vanet G›da, Van depremi sonras›nda yapt›¤› ba¤›fl ve yard›mlar nedeniyle Türk K›z›lay› taraf›ndan gümüfl madalya berat›yla ödüllendirildi. Türk K›z›lay› Ba¤›flç›lar› Madalya Töreni’nde, Vanet G›da Genel Müdürü Erdal Bölükbafl Vanet G›da’n›n madalyas›n› Ulaflt›rma, Denizcilik ve Haberleflme Bakan› Binali Y›ld›r›m’›n elinden ald›. 23 Ekim 2012 tarihinde Van’da gerçekleflen deprem sonucunda birçok vatandafl›m›z hayat›n› kaybederken, binlercesi de evsiz kalm›flt›. Bu zor günlerde Vanet G›da taraf›ndan Van depremi ma¤durlar›na gönderilmek üzere K›z›lay’a 5 ton flarküteri ürünü ba¤›flland›. Yo¤urdun faydalar› saymakla bitmiyor Türk damak tad›n›n vazgeçilmezi olan yo¤urt, insan sa¤l›¤› aç›s›ndan kayna¤› sütte bile olmayan faydalar› içinde bar›nd›r›yor. Yo¤urt; potasyum, fosfor, riboflavin, iyot, çinko ve B12 vitamini bak›m›ndan da zengin bir kaynak içeriyor. Konuyla ilgili aç›klamalarda bulunan Yörsan Beslenme ve Diyet Uzman› Nilüfer Hakarayan, “Yo¤urt zengin besin de¤eri sayesinde ba¤›fl›kl›k sistemini güçlendirmeye yard›mc› bir besin. Bu özelli¤i nedeniyle vücudumuzu kanserden, mide ve ba¤›rsak hastal›klar›ndan, mide, kolon ve ince ba¤›rsak kanserlerine kadar birçok hastal›ktan korunmas›nda yard›mc› olur” diye konufltu. 108 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi Aflk›n en tatl› hali: SweetLove Saray’›n yeni ürünü Sweet Love ile sevgilinize aflk›n›z› anlatabilirsiniz. F›nd›k, çikolata ve gofretin kalp fleklinde bulufltu¤u bir lezzet olan Sweet Love ile sevgilinize aflk›n›z› yeniden anlatacak, dama¤›n›zda eflsiz bir tat b›rakacaks›n›z. SweetLove, 35 graml›k ambalajlarda iki farkl› çeflit olarak tüketiciye sunuluyor. Saray Holding’in pazarlama flirketlerinden Trend Emtia Da¤›t›m ve G›da Pazarlama Afi Genel Müdürü Nedret Özel, “Tüketicilerimizin en mutlu ve en tatl› anlar›n› yaflatma anlay›fl›m›z do¤rultusunda yeni ürünlerimizi tüketicilerimizin be¤enisine sunmaya devam edece¤iz” dedi. Yudum Zeytinya¤› yeni fliflesinde Yudum Zeytinya¤›, ünlü modac› Ümit Ünal’›n tasarlad›¤› s›n›rl› say›da flifledeki özel ürününü tüketicisiyle buluflturdu. Keramik ve topra¤›n dokusunu cama aktaran yeni fliflesiyle “Yudum Limited Edition Zeytinya¤›”, olas› en ince a¤›zl›k formuyla zeytinya¤› sevenlerin be¤enisine sunuldu. Yudum Zeytinya¤›’n›n yenilikçi yaklafl›m›yla ortaya ç›kan yeni fliflesi, zeytinya¤›na farkl› bir estetik kazand›rm›fl oldu. Do¤all›¤›, tad› ve kokusuyla oldu¤u kadar fliflesiyle de fark yaratan Yudum Zeytinya¤›’n›n bu özel fliflesindeki zeytinya¤› da Ayval›k’ta tek bir bahçeden toplanarak özel olarak üretildi. Serafresh’den cam flifle içerisinde flalgam ‹çerisinde herhangi bir renklendirici, katk› ve koruyucu madde bulundurmayan, modern üretim tesislerinde el de¤meden yüzde 100 do¤al olarak üretilen Serafressh, 750 ve 250 mililitre ac›-sade seçenekleriyle cam flifle ambalaj›yla market raflar›ndaki yerini ald›. k›sa k›sa Yeniürünler K›sa K›sa Pakmaya “Mutfa¤›n Y›ld›z›” kampanyas› ekranlarda Pakmaya Piflirme Yard›mc›lar› Ürün Grubu'nun tan›t›ld›¤› “Mutfa¤›n Y›ld›z›” reklam kampanyas› bafllad›. Kampanya için haz›rlanan ve K›vanç Baruönü'nün yönetmenli¤ini yapt›¤› reklam filmi, ulusal televizyon kanallar›nda yay›nlanmaya bafllad›. Reklam filminde, Pakmaya’n›n yeni piflirme yard›mc›lar›n› kullanarak y›ld›zlaflan “Mutfa¤›n Y›ld›z›” bir anne ve çocuklar›n›n hikâyesi anlat›l›yor. “Ooooo lezzete pak!” slogan›yla TV ekranlar›nda yer alan reklam filminin 20 günlük ön haz›rl›k sürecinde, oyuncu seçmeleri ve filmde kullan›lan mutfa¤›n, show program› stüdyosuna dönüfltürülmesi çal›flmalar› gerçeklefltirildi. Namet yeni y›la iddial› girdi Namet, be¤enilen ürün çeflitleri ile yeni y›la iddial› girdi. 100 y›la yak›n süredir tüketicilerine Türk damak tad›na uygun, sa¤l›kl› ürünler sunan Namet, portföyünde bulunan flarküteri mamulleriyle 2013’te de sofralardaki yerini almay› hedefliyor. Namet, yüzde 100 dana past›rma, yüzde 100 dana sucuk ve yüzde 100 dana kavurma gibi geleneksel lezzetlerinin yan› s›ra, yüzlerce çeflit ürünüyle farkl› seçenekler sunuyor. S›rma’ya en iyi tasar›m ödülü Dünya Ambalaj Örgütü’nün ana etkinliklerinden birisi olan WorldStar Tasar›m Yar›flmas›’n›n sonuçlar› aç›kland›. Özel tasar›m kristal da¤l› cam fliflesiyle “S›rma Exclusive Su” bu kapsamda dünya çap›nda önemli bir misyonu tafl›yarak içecek kategorisinde “WorldStar 2012” ödülünün sahibi oldu. Efl zamanl› süreçte “S›rma Exclusive Su”, “Design Turkey Endüstriyel Tasar›m Ödülleri” kapsam›nda verilen “Üstün Tasar›m” ödülünün sahibi olmaya da hak kazand›. 110 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi P›nar’dan yüzde 50 daha az kalorili kaymak Kaymak sevenler için kaymak lezzetini daha az kaloriyle sunan P›nar Sütkrem, market raflar›ndaki yerini ald›. Hafif tad›yla P›nar Sütkrem, 160 graml›k paketlerde sat›fla sunuluyor. Sadece sütten üretilen P›nar Sütkrem, kaymak tad›nda olup, kayma¤a göre yüzde 50 daha az kalori içeriyor. Bal kaymakl› pazar kahvalt›lar› ve kaymakl› ekmek kaday›f› gibi lezzetler, P›nar Sütkrem ile yenilebilir. Sevgililer Günü’nde sevgilisine leziz ve hafif bir kahvalt› sunmak isteyenler için de P›nar Sütkrem iyi bir tercih olabilir. “Red Tiger”ürünleri marketlerde 2004 y›l›nda Group Bostanc› bünyesine kat›lan, ülkenin tek surimi ve ileri proses deniz ürünleri iflleyen Alimar G›da’n›n markalar›ndan biri olan Red Tiger ürünleri Migros, Metro, Macro Center, Tansafl, Carrefour ve Kipa ma¤azalar›nda yer al›yor. Saf bal›k bloklar›ndan oluflan ve sa¤l›kl› bir yöntemle elde edilen surimi, yumurta ak›, bitkisel ya¤ ve yengeç aromas› ile hamur haline getiriliyor, buharda tamamen pifliriliyor ve hava almayan ambalajlarda pastörize ediliyor. Red Tiger ürünlerinin içerisinde, yüksek oranda protein, omega-3, b12 bulunuyor. SEK’ten laktozsuz süt SEK, laktoz hassasiyeti olanlar için üretti¤i yeni ürünü ‘SEK Laktozsuz Süt’ ile raflarda yerini ald›. SEK Laktozsuz Süt, 500 mililitrelik kutusunun yan› s›ra 200 mililitrelik kutusuyla Türkiye’de tek. SEK Laktozsuz Süt, içinde laktoz olmamas›n›n d›fl›nda normal UHT sütlerle tamamen ayn› özelliklere ve ayn› besleyici de¤ere sahip. SEK Laktozsuz Süt’ün kolay hazmedilir özelli¤i ile fliflkinlik, gaz ve mide bulant›s› ortadan kalk›yor. özgün Okan Aras Fark›nda olmak okan@pebev.com Çok yazd›m bu konu üzerine. ¤›na iki damla zeytinya¤› koyarak tutufl- Sadece fiyat olgusuyla yarat›lan insert- Ve sanki çok seviyorum flu ‘fark›ndal›k’ turur Birisi’nin eline ve ekler: lerin d›fl›nda, kendini anlatabilmenin ya- kavram›n›. - Hele flu ya¤› dökmeden etraf› gez de n› s›ra, müflterisini de anlayabilmek için Öyle ki; fark›nda olabilmeyi, ço¤u zaman, gel bakal›m… özel saha çal›flmalar› yaparak, müflteri- yaflam›n anlam›na varabilme yolunda en Yar›m saat sonra geldi¤inde bilgemiz leri ile paylaflabilmiflti. An›nda, ses ve önemli ayr›cal›k olarak görüyorum. samimi flekilde “Eee! Söyle bakal›m, ne- görüntü ald›lar sektörden. Nitekim fark›nda oldu¤unuz sürece, ler gördün?” diye sordu¤unda yan›t› bili- Sonra, al›flkanl›klar yine eskiye dönerek, ay›rt edilebilir olma özelli¤iniz sayesin- yordur asl›nda. fiyat endeksli ç›kmaya bafllay›p, arkas›n› de, bir baflka anlat›m ile ‘fark’ yaratm›fl Birisi, s›k›larak “Ya¤› dökmemek için çok getiremediler. Oysa baflar›da bir baflka oluyorsunuz. dikkatli gezdim, etraftan da bir fley hat›r- etken de; ›srarc› olarak, sürdürülebilir Bu kadar birbirinin ayn›s› uygulamalar lam›yorum” der… do¤rular› devam ettirmektir. sonras›nda, metalaflan perakende sek- Bilgenin ikinci iste¤i keyiflendirir Biri- Ve okullar›n yar›y›l tatili bafllar bafllamaz, töründeki benzeflimler, inan›lmaz… si’ni… Özhan Marketler Zinciri 50’nci y›l etkinli- Fark› görmek bile yetenek ifli. - Öyleyse, bir daha gez bakal›m! ¤i kapsam›na ald›¤› Özhan Çocuk Der- Tüketici grubunda alg› de¤iflimi yarat- Keyifle etraf› incelemeye bafllar bizim Bi- gisi’ni 30 bin aile ile paylaflt›. mak, hiç de kolay de¤il. risi ve döner gelir bilgenin yan›na. Ve bü- Müthifl bir fley… Ama mümkün! tün ayr›nt›lar› anlat›r ya bilgeye, o da ne? Tam zaman›nda yay›m hayat›na giren Kafl›ktaki ya¤›n yerinde yeller esiyor… dergi ile hem bugünün, hem de yar›n›n Ama o güzelim ö¤retiyi de al›r bilgeden: Özhan müflterileri için, özel bir Çocuk Bilinen pek çok farkl› anlat›m› olsa da, - Baflar› ve mutlulu¤un s›rr›; çevrende Kulübü kurulmas› da hedefleniyor. minik bir özet de ben yapay›m: olan bitenleri en ince ayr›nt›lar›yla göre- Ne güzel; tek bir fiyat aç›klamas› ve ürün Baflar›l› ve mutlu olabilmenin yolunu ö¤- bilmek/fark edebilmektir. Ama kafl›ktaki yok içerikte. renmek için, ünlü bir bilgeye gider Birisi. iki damla ya¤› unutmadan! Uçurtma Kreatif’in uçurdu¤u bu çal›fl- (Bu Birisi, çok önemlidir de, baflka yaz›- Yeter mi? Yetmez elbet! ma, umar›m yeni say›larda da çok daha larda da göreceksiniz) Soru bellidir: Sonuç ç›kar›p, uygulamaya geçirmek doyurucu içerikler ile çocuklar›m›za ula- - Nas›l baflar›l› ve mutlu olaca¤›m? flartt›r. flacak. Önce bir ö¤reti Hikâye bafllar zaten. Bilgemiz, çay kafl›- Fark›nda olabilmeyi, ço¤u zaman, yaflam›n anlam›na varabilme yolunda en önemli ayr›cal›k olarak görüyorum. 112 • MARKET Al›flverifl dünyas›n›n sesi fiimdi; iki örnek Sürdürülebilir olmak flart. Neydi? Bir dönem Milli Pazar, sektörde inan›l- - Kafl›ktaki iki damla ya¤› unutmadan maz farkl› bir çizgide insert ç›karm›fl, bu- ama… nu adeta bir yay›n organ›na çevirerek, tüketicisiyle iletiflim kurmay› baflarm›flt›.