hukuk bülteni - Essen Başkonsolosluğu
Transkript
hukuk bülteni - Essen Başkonsolosluğu
HUKUK BÜLTENİ 09/2012 Vatandaşlarımızın haklarını hatırlatmak amacıyla hazırlanan ücretsiz aylık bültendir SAYI: 1 , Irkçı ve müfrit saldırıların mağdurlarına maddi tazminat Almanya’da hak talebi ve itiraz süreleri: Alman devlet dairelerinin vermiş olduğu acil kararlara karşı genel itiraz süresi Alman devlet dairelerinin vermiş olduğu standart kararlara karşı genel itiraz süresi İşverenin verdiği işyeri çıkışına karşı mahkemeye dava açma ve tazminat talebi süresi Alman mahkemelerinin vermiş olduğu acil kararlarda genel itiraz süresi Alman mahkemelerinin vermiş olduğu standart kararlarda genel itiraz süresi Bir hak ihlalinden ve yaralamadan dolayı maddi manevi tazminat hakkı süresi Alman mahkemesinden gelen ödeme ihtarlı basit davalarda ve ödeme emirlerinde (Mahnbescheid) vs. genel itiraz süresi Mal ve mülk sahipliğinden veya kesinleşmiş mahkeme kararlarından kaynaklanan hakların kullanılmasında geçerli genel süre Satın alınan yeni eşyada teslim alındıktan sonra garanti hakları süresi Bina ve inşaat çalışması sonucu yapılan işlerden kaynaklanan garanti hakkı süresi Trafik kuralları ihlalinden dolayı ceza kararına karşı genel itiraz süresi Yanlış bilgilendirmeden dolayı verilen imzanın feshi (Anfechtung) süresi 2 hafta 1 ay 3 hafta 2 hafta 1 ay 3 yıl 2 hafta 14. 06. 2012 tarihinde Federal Alman Adalet Bakanlığında “Irkçı ve müfrit saldırıların mağdurlarına maddi tazminat” adı altında düzenlenen toplantıya Berlin Büyükelçiliğimiz de davet edilmiştir. Toplantıda Federal Adalet Dairesi (Bundesamt für Justiz) temsilcileri, bu tür saldırıya maruz kalan kişilerin Federal Adalet Dairesinden tazminat talep edebileceklerini bildirmiş ve katılımcılara müracaat hakkında geniş bilgi vermişlerdir. Federal Adalet Dairesi tarafından hızlı, teferruatsız, bürokratik olmayan bir işlem garanti edilmiş, formların, özellikle NSU cinayetlerinden sonra kolay doldurulacak şekle getirildiği bildirilmiş, tazminatın ırkçılık içeren ağır sözlü saldırılarda ve tehditlerde de verilmesinin mümkün olduğu kaydedilmiş, mağdurlara mahkemenin vereceği kararı beklemeden gerekli müracaatı yapmaları tavsiye edilerek, erken müracaat yapıldığında Federal Adalet Dairesi´nin dava soruşturma veya mahkeme aşamasındayken gerekli bilgileri yetkili makamdan alma ve sonucu beklemeden gerekli işlemleri tamamlama ve şartların uygun olması halinde tazminat ödeme imkanına sahip olduğu vurgulanmış. formları doldururken yardım kuruluşları veya avukatlar tarafından destek alınmasının prosedürü hızlandırabileceği belirtilmiştir. Toplantıda Reach-Out kuruluşunun (ırkçı ve müfrit saldırılarda mağdurlara destek veren Berlin´de faaliyet gösteren bir kuruluş) verdiği bilgiye göre, bir çok mağdur, ırkçı bir saldırıda yetkili makamlara gitmemekte, polis veya hakime ırkçı saldırıya uğradıklarını belirttiklerinde ters tepkiyle karşılaşmakta, kendilerinin devletten para almak için saldırıya ırkçı saldırı süsü verdiğini iddia edip ırkçı unsurları göz ardı ettikleri ifade edilebilmektedir. 2011 yılında Doğu Almanya ve Berlin´de toplam 700 saldırı gerçekleştiği ve bunların en azından % 50´sinin ırkçı saldırı olduğu da ReachOut kuruluşunca belirtilmiştir. Sözlü olarak ırkçı saldırıya uğrayan kişilerin bir çoğunun yaşadıkları olayı şikayet konusu yapmadıkları ve mülteci konumunda olan kişilerin özellikle bu tür saldırılardan sonra şikayette bulunmadıklarının gözlendiği de kuruluş tarafından dile getirilmiştir. Bu tür saldırıya uğrayan vatandaşlarımızın aşağıdaki kuruluşlara destek amaçlı başvurmaları mümkündür: 30 yıl 2 yıl 5 yıl 2 hafta farkına vardıktan sonra derhal Yukarıdaki tabloda yer alan süreler genel ifadelerdir. Olayın kendine has nitelikleri ve bağlantılı vakalar nedeniyle diğer hukuk ilkelerinin de gözetilebileceği, bu ilkelerin süreler üzererinde etkisinin olabileceği unutulmamalıdır. Bu Rehber, bir başvuru kaynağı olma amacının ötesinde değerlendirilmemelidir. Ayrıntılı sorularınız veya hak talepleriniz için bir avukata başvurmanız her zaman tavsiye edilir. Bundesarbeitsgemeinschaft der überörtlichen Träger der Sozialhilfe, Warendorferstr. 26-28, 48133 Münster Weißer Ring e.V., Weberstraße 16, 55130 Mainz Arbeitskreis der Opferhilfen, - Bundesgeschäftsstelle -, Perleberger Straße 27, 10559 Berlin Reach out, Oranienstraße 159, 10969 Berlin AUFANDHALT - Netz von Betroffenen rechtsextremer Gewalt und rassistischer Diskriminierung, CarlSchurz-Str. 13b 07545 Gera Opferberatung des RAA-Sachsen e.V. - Beratungsstelle Dresden, Bautzener Straße 45/47, 01099 Dresden MANEO, Bülowstraße 106, 10783 Berlin THO-Thüringer Hilfsdienst für Opfer rechtsextremer Gewalt, Schleidenstraße 19, 07745 Jena Kontakt- und Beratungsstelle für Opfer rechter Gewalt c/o DOSTO, Breitscheidstraße 43c, 16321 Bernau Anlaufstelle für Opfer rechtsextremer Gewalt, Parzellenstraße 79, 03046 Cottbus Mobile Beratung für Opfer rechter Gewalt, Platanenstraße 9, 06114 Halle Mobile Beratung für Opfer rechter Gewalt, Chüdenstraße 4, 29410 Salzwedel MBT – Mobiles Beratungsteam gegen Rassismus und Rechtsextremismus für demokratische Kultur e.V., Oberzwehrener Str. 103, 34132 Kassel Back Up - Paritätische Kreisgruppe Dortmund, Friedensplatz 7, 44135 Dortmund Bunun dışında vatandaşlarımız yaşadıkları bölgedeki Türkiye Cumhuriyeti Başkonsolosluklarına da danışabilirler. *Avukat Adnan Öztürk’ün katkılarıyla T.C. BERLİN BAŞKONSOLOSLUĞU KONSOLOSLUK SERVİSLERİ: HEERSTRASSE 21 14052 BERLİN Konsolosluk işlemleri hakkında bilgi almak için ilgili birime aşağıda kayıtlı telefon E-POSTA: KONSULAT.BERLIN@MFA.GOV.TR ÇALIŞMA SAATLERI: PAZARTESI - CUMA 08:30 -12:00 Hukuk Danışmanlığı: Çarşamba ve Perşembe günleri saat 09:00-15:00 arası, Tel.: 89680258 numarasından 15.00–16.00 saatleri arası ulaşabilirsiniz. Askerlik : 89680240; 89680238 Doğum : 89680221; 89680237 Evlenme :89680219 Nüfus : 89680221; 89680241 ePasaport : 89680226; 89680227; 89680234; 89680237 ePasaport Teslim: 89680260 Kayıp Pasaport : 89680230; 89680222 Noter : 89680225; 89680244 Tebligat : 89680214 Tereke : 89680222 Vatandaşlık: 89680231; 89680239; 89680241 Vize: 89680220; 89680245 HUKUK BÜLTENİ Sosyal Haklar Birinci Basamak İşsizlik Parası (Arbeitslosengeld I) İşsizlik parası, bir işçinin çalıştığı süreler içinde işsizlik sigortasına ödemiş olduğu işsizlik sigorta primlerinden doğan ve işsizlik durumunda kullanılan sosyal bir haktır. İşsizlik parasını alabilmek için aşağıdaki şartların yerine getirilmiş olması gerekmektedir: İşsiz kalmak; İş ve İşçi Bulma Kurumu’nda (Arbeitsagentur) işsiz olarak kayıtlı olmak; İşsizlik süresinin başlamasından önceki son iki yılda en az on iki ay sigortalı bir işte çalışmış olmak; 65 yaşını doldurmamış olmak. İşsizlik parası alınan süre içinde, işsiz olan şahsın iş araması ve gerektiğinde bunu İş ve İşçi Bulma Kurumu’na kanıtlaması gerekir. Ayrıca, İş ve İşçi Bulma Kurumu tarafından gösterilen işlerin ancak istisnai durumlarda reddedilebileceği hatırda tutulmalıdır. İşsizlik parasının miktarı İşsizlik parasının miktarı, işsizlikten önceki son on iki ayda elde edilen ücrete bağlı olarak hesaplanır. İşsizlik durumunun işsiz tarafından İş ve İşçi Bulma Kurumu’na geç bildirilmesi durumunda, işsizlik parasından kesintiler yapılabilir. İşsiz olan şahıs, iş sözleşmesinin feshine dair yazıyı alınca derhal İş ve İşçi Bulma Kurumu’na başvurmalıdır. Bu bildiriyi yapmakta geciken şahsa ödenecek işsizlik parasından önemli kesintiler yapılabilir. İşsizlik parasının süresi İşsizlik parasının ödenme süresi, şahsın yaşına ve sigortalı olarak çalışma süresine bağlıdır. Bu konuda değişiklikler olabildiğinden, somut rakamları yetkili makamdan (Arbeitsagentur) öğrenmeniz tavsiye olunur. İşsizlik parası alınan dönemde ek iş yapılarak gelir elde edilebilir mi? İşsizlik parası alınan süre içinde kısıtlı sürelerde çalışma hakkı vardır. Bu işlerden edinilen gelirler belirli bir rakamı geçmesi durumunda, işsizlik parası düşürülebilir. Bu rakamların değişken olduğu için, güncel rakamları yetkili makamdan (Arbeitsagentur) öğrenmeniz tavsiye olunur. İkinci Basamak İşsizlik Parası (Arbeitslosengeld II / Hartz IV) Genelde “Hartz 4” olarak tanımlanan işsizlik yardımı, işsizlik parası hakkı doğmamış, işsiz şahıslara mağduriyet durumunda verilen bir devlet yardımıdır. İşsizlik yardımı, aşağıda belirtilen şartların yerine getirilmesi durumunda alınabilir: 15 yaşını doldurmuş ama 65 yaşını aşmamış olmak; Sağlık açısından çalışabilir durumda olmak; İşsiz olmak; İşsizlik parası (Arbeitslosengeld I) hakkının olmaması; Muhtaç olmak (kendisinin ve aile fertlerinin giderlerini karşılayamamak); Almanya’da ikamet etmek; Muafiyet miktarını geçen servetin olmaması; İşsizlik yardımı için yazılı başvurunun yapılmış olması; Ne kadar işsizlik yardımı alınabilir? İşsizlik yardımı oranları değişkendir ve belirli aralıklarla yeniden düzenlenmektedir. Güncel rakamları yetkili kurumdan (Arbeitsagentur) öğrenmeniz tavsiye olunur. Yardım başvurusunda bulunan kişi, öngörülen rakamlarla, kira masrafları hariç, neredeyse tüm giderlerini karşılamak zorundadır. Kira yardımına ek olarak sadece bir defa, doğumlarda, hamilelik durumunda, taşınmalarda ve çocukların okul gezilerine katılmaları durumunda ek yardımlar alınabilmektedir. Öte yandan, Alman Sosyal Güvenlik Yasası'nın (SGB II) 28inci maddesi, çalışamaz durumda olanlar ile ilgili yardım miktarını, ailedeki reşit olmayan çocukların hakkını yetişkinlere tanınan haklara oranla daha düşük olarak belirlemiştir. Engellilere temel yardım miktarının yanı sıra ilave yardım öngörülmektedir. İşsizlik yardımı alınabilmesi için birikimlerin tamamen harcanması gerekli midir? İşsizlik yardımı alabilme şartlarından ilki mağduriyet olduğundan, başvuru sahiplerinin mal varlıkları hakkında yetkili birime ayrıntılı bilgi vermesi gerekir. Yüksek miktarda malvarlığı, işsizlik yardımı hakkını ortadan kaldırabilir. Ancak belirli meblağlar bu durumdan muaftır. Yasal muafiyet hakları da değişkendir ve belirli aralıklarla yeniden düzenlenir. Bu konuda da güncel rakamları yetkili kurumdan, özel sosyal danışmanlardan ve konu hakkında uzmanlaşmış avukatlardan öğrenmeniz tavsiye olunur. Emeklilik Hakları Alman Emeklilik Hukuku, yasal yaşlılık sigortası kapsamında ana hatları ile üç çeşit emeklilik hakkı tanımaktadır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir: Yaşlılık aylığı Malullük aylığı Ölümden doğan emeklilik hakları /Dul ve yetim aylığı 1) Yaşlılık aylığı/Yaş haddinden emeklilik Mevcut yasal duruma göre, emeklilik yaşı sınırı kişinin doğum tarihine orantılı olarak 65 ile 67 yaş arasında bulunmaktadır. Emeklilik sigortasına uzun süre aidat ödemiş olan kişiler, yaş sınırına ulaşmadan ‘erken emekli’ olabilmekteler. Ancak tercih ettikleri emeklilik yaşına göre aylık maaşlarından kesinti yapılır. Bunun yanı sıra en az % 50 oranında özürlü olan kişilerin de belirli süre emeklilik sigortasına aidat ödemiş olmaları durumunda üstte belirtilmiş olan yaş sınırına ulaşmadan emekli olabilmeleri mümkündür. Son olarak uzun süreli işsiz olan kişilerin de erken emekli olma hakkı bulunmaktadır. Erken emeklilik şartlarının yerine getirme koşullarının sürekli yasal değişime tabii olduğu için, bireysel başvuru yapmadan önce emeklilik kurumlarından güncel bilgileri talep etmeniz tavsiye olunur. 2) Malulen emeklilik Malulen emekli olabilmek için şu şartların yerine getirilmiş olması gereklidir: Hastalıktan dolayı tamamen veya kısmen çalışamaz durumda olmak; En az beş yıl emeklilik sigortasına prim ödemiş olmak; Son beş yılda 36 ay yaşlılık sigortasına prim ödemiş olmak. Malulen emekli olan şahısların maaşında, normal emeklilik haklarına oranla kesintiler uygulanabilmektedir. 3) Ölümden doğan emeklilik hakları / Dul ve yetim aylığı Vefat eden bir şahsın aile fertleri, belirli şartlar altında emeklilik haklarından yararlanabilmektedirler. Ölen kişinin eşinin bu haktan kesintisiz yararlanabilmesi için belirli bir yaş sınırını doldurmuş olması veya işgücü kaybı olduğunu ispatlaması veya en azından yetim maaşı hakkı olan bir çocuğa sahip olması gerekir. Eğer bu şartlardan birisi oluşmuşsa, vefat eden eşin, vefat ettiği gün itibariyle hak etmiş olduğu malulen emeklilik hakkının belirli bir oranı, yaşayan eşe emeklilik maaşı olarak bağlanır. Yaşayan eş çalışıyor ve kazanç elde ediyor olsa dahi emeklik hakkı devam eder. Ek kazancın belirli bir miktara kadar emeklilik hakkına herhangi bir etkisi bulunmamaktadır. Güncel rakamı emeklilik kurumundan öğrenebilirsiniz. Yukarıda belirtilen üç koşul kapsamına girmeyen eşin emeklilik hakkı, daha düşük bir oranla hesaplanır. Ancak üç şarttan birinin sonradan yerine getirilmesi halinde kesintisiz emeklilik hakkı doğmaktadır. Ölen sigortalının çocukları da emeklilik hakkından yararlanabilmektedir. Annesini ve babasını kaybeden çocuk, vefat eden sigortalının ölüm anında hak etmiş olduğu malulen emeklilik hakkının beşte birini, ebeveynlerden biri yaşıyorsa onda birini hak eder. Çocuğun okuması veya meslek eğitimi görmesi halinde söz konusu maaş 27 yaşına kadar ödenir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirliğinin www.calisma.de adresinin ziyaret edilmesi ve orada yer alan bilgilerden de yararlanılması önemle tavsiye olunur. *Avukat Ahmet Karadağ’ın katkılarıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirliğinin www.calisma.de adresinin ziyaret edilmesi ve orada yer alan bilgilerden de yararlanılması önemle tavsiye olunur. *Avukat Ahmet Karadağ’ın katkılarıyla İşbu Bültende yer alan bilgiler, günlük hayatta karşılaşabilecekleri hukuki sorunlarda vatandaşlarımıza yardım sağlamak amacıyla hazırlanmıştır. Aynı amaçla 2007 yılında hazırlanarak web sitemizde vatandaşlarımızın hizmetine sunulan Almanya Hukuk Rehberi’nde daha kapsamlı olarak yer alan bilgiler bu bülten aracılığıyla hatırlatılırken, güncel gelişmelerin de yansıtılması amaçlanmaktadır. Hukuk Bülteni ve Almanya Hukuk Rehberi, yönlendirici mahiyette genel bilgiler içermektedir. Bu itibarla, vatandaşlarımızın bütün hukuki sorunlarının çözümlerini içermesi beklenmemelidir. Yardımcı bir kaynak olarak öngörülen bu Bülten ve bahsekonu Rehber’e sorunlarınıza çözüm bulunması bakımından herhangi bir sorumluluk yüklenemez. Bütün hukuki sorunlarınızda en güncel ve sağlıklı bilgilere ulaşmak için, uzman bir hukukçuya başvurmanız gerekmektedir.