Bildiri PDF
Transkript
Bildiri PDF
Tarımsal Mekanizasyon 18. Ulusal Kongresi Tekirdağ 150 LAZER DÜZLEMİ İLE TARIMSAL MEYİL KONTROL SİSTEMLERİ Agricultural Grade Control Systems Using Laserplane Concept İsmet ÖNAL 1 Hüseyin YÜRDEM 2 ÖZET Bu çalıĢmada, tesviye amaçlı hafriyat makinalarında kullanılan Lazer ıĢınlı meyil kontrol sistemlerinin teknik özellikleri tanıtılmıĢ ve yurdumuzda da geniĢ ölçüde kullanılmaya baĢlanan, lazer kontrollü bir toprak tesviye küreği ile yapılan deneme sonuçları açıklanmıĢtır. AraĢtırma sonuçlarına göre; lazerli tesviye küreği ile yapılan tesviye sonrasında yapılan projeye göre 45,8 m3 kazı ve 55,8 m3 dolgunun eksik kaldığı görülmüĢtür. Bu değerler, proje değerlerine göre; kazıda %20,4, dolguda %19,4 sapmayı ifade etmiĢtir. Bu sapma traktör operatörünün becerisinden de kaynaklanabileceği için ihmal edilebilir sınırlar içindedir. ABSTRACT In this study, the features of grade control systems with laserplane contouring and the results from an experiment conducted by using a dragscraper were presented. Based on the experiment results, it has been found that excavation of 45.8 m3 and filling of 55.8 m3 were not accomplished according to the initial land leveling project. This indicated a variation of 20.4% and 19.4% in excavation and filling, respectively. This variation fell into the acceptable level since it may be resulted from the operator’s skills. 1 2 Prof. Dr., E.Ü. Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümü, Bornova - ĠZMĠR ArĢ. Gör., E.Ü. Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümü, Bornova - ĠZMĠR Tarımsal Mekanizasyon 18. Ulusal Kongresi Tekirdağ 151 1. GİRİŞ Sulama ve drenaj, birçok tarımsal projenin baĢarısını etkileyen en önemli etmenlerdendir. Sulama, drenaj ve erozyon kontrolünü en iyi Ģekilde sağlamanın yolu ise arazi tesviyesidir. Tesviye; sulama suyunun, düzgün bir dağılımla, kayba uğratılmadan ve toprak erozyonuna neden olmaksızın yetiĢtirilen bitkinin kök bölgesi derinliğine verilebilmesi için, arazi yüzeyinin, mevcut topoğrafik duruma uygun olacak Ģekilde eğim verilerek düzeltilmesidir (6,7). Arazinin amaca uygun bir Ģekilde tesviye edilmesi durumunda sulama randımanı artar, tarlanın her yerinde tekdüze bir bitki geliĢimi sağlanır, ürün aynı anda olgunlaĢır, bunun sonucunda üretim artar, sulama suyundan iĢçilikten ve diğer harcamalardan tasarruf sağlanır, toprak erezyonuna engel olunarak toprak verimliliği muhafaza edilir, kimyasal maddeler daha etkin olarak kullanılabilir ve tarımsal mekanizasyon kolaylaĢır. Arazi tesviyesine karar verebilmek için aĢağıda yeralan iki sorunun yanıtlanması gerekir: a) Tesviye edilmesi düĢünülen arazi, yüzey sulama yöntemlerinin kullanılmasına elveriĢli mi ? b) ElveriĢli ise hangi yüzey sulama yöntemi seçilmeli ? Bu soruların yanıt aranırken, arazi tesviyesinin uygulanmasını sınırlayan aĢağıdaki koĢullar da göz önünde bulundurulmalıdır: a) Geçirgenliği çok yüksek olan topraklar: Toprağın su alma hızı 7.5 cm/h’i aĢarsa, bu tip topraklarda yüzey sulama yöntemleri fazla su kaybına neden olacağından önerilmez. Bu nedenle arazi tesviyesi de gereksizdir. b) Üst toprağın yüzeysel olması c) Kaba topoğrafya: Dekardan 150 -200 m3 ve daha fazla toprak hafriyatını gerektiren tesviyeler ağır ve pahalı tesviyelerdir. Bu gibi arazilerin tesviye edilmesini ekonomik etmenler sınırlar. d) Dik meyiller: e) Drenaj eksikliği: f) Çöküntülü ve oyuntulu arazi: g) Sulama suyunun debisinin az olması: Bu durumda özellikle geçirgen olan topraklarda salma sulama ile arazinin sulanması mümkün değildir. Bu koĢullar altında olanaklar elverirse basınçlı sulama yöntemleri kullanılarak arazi tesviyesinden vazgeçilir. Arazi tesviye tipleri genel olarak iki gruba ayrılabilir: a) Toprak iĢleme ve tarım tekniğinin ortaya çıkardığı tesviye: Pulluk çizgileri, ekim tekniğine iliĢkin arazi Ģekillendirmeleri (sırtlar ve karıklar), sulama amacıyla yapılmıĢ hendek, tava, sırt gibi arazi Ģekilleri küçük tesviye araçları veya hafif tesviye araçları ile yapılabilir. b) Topoğrafik arızalarının, sel yarıntılarının, dereciklerin, çukurlukların giderilmesi için yapılması gereken tesviye orta ağır veya çok ağır tesviye olabilir. Çizelge 1’de kazılan ve taĢınan toprak hacmine göre tesviye çeĢitleri verilmiĢtir: Tarımsal Mekanizasyon 18. Ulusal Kongresi Tekirdağ 152 Hafif tesviyede skreyper - float, land plane, Eversman tesviye küreği veya sürgü (tapan) kullanılmaktadır. Çizelge 1. Arazi tesviyesininin, kazılan ve taşınan toprak Son yıllarda Lazer hacmine göre sınıflandırılması. kontrollü tesviye kürekleri hafif ve orta Tesviye cinsi Kazı-Dolgu (cm) Kazı m3/da tesviye iĢlemlerinde yaygın olarak Hafif tesviye 0-7,5 0-50 kullanılmaya baĢlanmıĢ-tır. Ağır ve Orta tesviye 7,5-15 50-100 çok ağır tesviyede, çekme tip veya motorlu Ağır tesviye 15-25 100-150 skreyper, dozer, greyder kullanılır. Çok ağır tesviye 25< 150< Bu çalıĢmada, tesviye amaçlı hafriyat makina-larında kullanılan Lazer ıĢınlı meyil kontrol sistemlerinin teknik özellikleri tanıtılacak ve yurdumuzda da geniĢ ölçüde kullanılmaya baĢlanan, Lazer kontrollü bir toprak tesviye küreği ile yapılan deneme sonuçları açıklanacaktır. . 2. LAZER IŞINLI MEYİL KONTROL SİSTEMLERİ Lazer kontrollü hassas sistemlerle kullanılan arazi tesviye makinalarının özellikleri çizelge 2’de verilmiĢtir. Çizelge 2’de görüldüğü gibi arazi tesviyesinin tüm aĢamalarında (kaba tesviye, ana tesviye hassas tesviye) 4WD (çift diferansiyelli) traktörler kullanılabilir. GeliĢen lastik teknolojisi ile dual lastikli 4WD traktörlerin toprağa uyguladığı basınç oldukça azaltılmıĢtır. Lazer ıĢınlı meyil kontrol sistemlerinden, arazi tesviyesinden baĢka, yol yapımı, sulama, drenaj Ģebekelerinin yapımında da yararlanılır. Lazerle tesviye dünyaca kabul edilmiĢ bir yöntem olup, tam ve doğru sonuçlara ulaĢmayı sağlayan Lazer kontrollü hafriyat ekipmanı ile gerçekleĢtirilir. Çizelge 2. Lazer kontrollü sistemlerde kullanılan arazi tesviye ekipmanları Hassasiyet Derecesi Ekipman Ġlk kaba (ağır) tesviye 1. Paletli dozer 2. Traktör skreyperi 3. 4WD traktör ve skreyperi Ara tesviye (orta) Paletli Dozer Orta ve hafif tesviye Kovalı skreyper 4WD traktör ve skreyper 4WD traktör ve skreyperi Hassas (hafif) tesviye 4WD traktör ve skreyperi 4WD traktör ve skreyperi Greyder TaĢınacak Toprak TaĢıma Mesafesi Yüksek tepeler 40-120 m3/da 40-120 m3/da 40-60 m3/da 40-70 m3/da 40-70 m3/da 20-50 m3/da 10-35 m3/da 10-35 m3/da 10-20 m3/da <50m >50m<500m >50m<350m <50m >50m<500m >50m<350m >50m<350m - Önerilen Lazer IĢınlı Meyil Kontrol Sistemi Elle komutalı Otomatik var gereksiz var gereksiz var var var var var gereksiz var var gereksiz var gereksiz var gereksiz var var var ġekil 1’de Lazer ıĢınlı meyil kontrol sistemlerinin, skreyper, dozer ve dipkazanla birlikte çalıĢması ile drenaj borularının döĢenmesi sırasındaki uygulama Ģekilleri görülmektedir. Geleneksel yöntemlerle yapılan tesviyede meyil, ancak otuzar metre aralıklarla dama tahtası biçiminde araziye daha önceden dikilmiĢ meyil direkleriyle kontrol Tarımsal Mekanizasyon 18. Ulusal Kongresi Tekirdağ 153 Şekil 1. Lazer ışınlı meyil kontrol sistemlerinin arazi tesviyesinde, yol, sulama ve drenaj sistemlerinin yapımında kullanılması edilebilir. Lazer kontrollü sistemlerde ise meyil, traktör ve skreyper tarlada gezindikçe sürekli olarak kontrol edilir. Bu Ģekilde sürekli kontrol, arazi tesviyesinin kalitesini arttırır. Bir lazer donanımı: lazer vericisi (transmitter), 360o lik lazer alıcısı (receiver), kontrol kutusu, ara kablolar, hidrolik aksam, gibi parçalardan oluĢur (3, 5). Lazer vericisi (Ģekil 2) 100m’de 0.8mm; 250m’de 5 mm; 500m’de 20mm; 750 m’de 45mm ve 1000m uzaklıkla 80mm hassasiyetle (hatayla) o algılanabilen 360 dönel kırmızı lazer ıĢını yayar. Vericinin yaydığı ıĢın ile oluĢan lazer düzlemi su düzlemine paralel olabileceği gibi; bir veya iki eğime göre ayarlanabilir (Ģekil 3). Güç kaynağı olarak 12V. Batarya kullanılır. Lazer vericisi, ıĢın yüksekliğini traktör kabin boyunun ve tarla engebelerinin üstünde tutulabilmesi için, üç ayaklı bir alüminyum sehpa Şekil 2. Lazer vericisi (transmitter) üzerine yerleĢtirilir. Verici, normal iklim koĢullarında 400m yarıçapında bir alanda çalıĢmaya olanak verir. Lazer vericisi üzerindeki numaratörler yardımıyla meyil bir veya iki yönde 100m’de Tarımsal Mekanizasyon 18. Ulusal Kongresi Tekirdağ 154 0(m).0(dm).0(cm) olarak ayarlanabilir. Örneğin numaratör 0.00 olduğunda düzlem yatay; numaratör 0.07’ye getirildiğinde ise meyilin100m’de 7cm olduğu (%0.07) anlaĢılır, Meyil, %0...10 arasında ayarlanabilir. Lazer ıĢını dakikada 600 devir yaparak bir referans düzlemi oluĢturur. Lazer vericisinin yaydığı referans düzlemi lazerli tesviye küreğinin ön TEK YÖNDE EĞĠM ĠKĠ YÖNDE ana çatı kiriĢi üzerindeki EĞĠM direğe monte edilmiĢ lazer alıcısı (ġekil 4) tarafından Şekil 3. Lazer verici yardýmýyla tanýmlanabilen düzlemler 360o de her yönde algılanabilir. ÇalıĢma sırasında sistemde oluĢabilecek her türlü Ģok, titreĢim ve sarsıntının azaltılması ve absorbe edilebilmesi için lazer alıcı direği ön ana çatı kiriĢine Ģok bağlantı parçası ile bağlanmıĢtır. Kullanma amacına göre lazer alıcı direği üç opsiyonda sunulmaktadır. Bunlar, rijit elle kumandalı veya hidrolik ve elektrikle kumandalı olabilir. Lazer ıĢın düzleminin alıcı tarafından yakalanması, el ile direğin boyu ayarlanarak yapılabildiği gibi; bir hidrolik devre aracılığı ile de yapılabilir. Vericiden gelen lazer ıĢınının alıcı tarafından algılanabilmesini sağlamak için; teleskobik lazer direğinin boyu traktör kabininden bir elektrik motoru veya hidrolik silindir vasıtasıyla uzaktan kumandalı olarak ayarlanır. Böylece lazer ıĢın düzleminin alıcı tarafından yakalanması, otomatik olarak sağlanır. Kontrol kutusunda alıcının kaç mm aĢağı veya yukarı hareket ettiği dijital olarak görülür. Bu özellik sayesinde, tesviye öncesinde tarlada oluĢturulacak ızgara köĢelerindeki yükseklik (kod) değerleri, lazerli Şekil 10. Lazer algılayıcısı (receiver) tesviye bıçağı yere oturtularak elektrikli lazer verici direği üzerinden okunur. Bu iĢlem geleneksel yöntemde nivo ile yapılan yüzey nivelmanına eĢdeğerdir. Bu iĢlemle arazi yüzeyi hakkında bilgi sahibi olduktan sonra çalıĢma doğrultu ve sırası ortaya koyulur. Tesviye sırasında lazer alıcı, vericiden algıladığı sinyalleri traktörün operatör kabini içinde operatöre yakın bir yere monte edilmiĢ kontrol kutusuna gönderir. Kontrol kutusu, aldığı sinyalleri değerlendirerek tesviye küreğinin pozisyonunu istenilen kod ve meyile göre otomatik ve hassas olarak ayarlar. 3.MATERYAL ve YÖNTEM 3.1 Lazerli toprak tesviye küreği Tarımsal Mekanizasyon 18. Ulusal Kongresi Tekirdağ 155 Denemelerde kullanılan lazerli toprak tesviye küreğinin teknik ölçüleri çizelge 3’de verilmiĢtir (1). Çizelge 3. Denemelerde kullanılan lazerli toprak tesviye küreğinin bazı teknik ölçüleri (Şekil 5.) Genel geniĢlik (Yol durumu) : 2,48 m (ĠĢ durumu) : 3,51 m Genel uzunluk : 5,40 m Genel yükseklik (Bıçak toprak yüzeyinde iken) : 2,71 m Ağırlık : 1710kg Tesviye Bıçağı (ġekil 11) GeniĢliği (Yol durumu) : 2,48 m (ĠĢ durumu) : 3,51 m Yüksekliği : 810 mm Malzeme kalınlığı (Domuz burnu) : 18 mm (Bıçak saçı) : 5 mm Uç demiri Malzeme kalınlığı : 10 mm Malzeme yüksekliği : 120 mm Malzeme sertliği : 350-360 BSD Cıvata adedi : 20 Makina çatısı Ön çatı kiriĢi (Kutu profili) En : 550 mm Boy : 300 mm Uzunluk : 2,77 m Et kalınlığı : 8 mm Arka çatı kiriĢi En : 550 mm Boy : 300 mm Uzunluk : 1,62 m Et kalınlığı : 8 mm Tekerlek kirişi (Kutu profili) En Boy Uzunluk Tekerlek Aksı Çap Uzunluk Tekerlek Tipi Adedi Çeki oku Yerden yüksekliği Pim deliği çapı Lazer vericisi Marka Model Lazer alıcısı Marka Model Lazer verici sehpası Sabit ayak çapı uzunluğu Kayıcı ayak çapı : 8 mm : 16 mm : 107 cm : 135 mm : 1620 mm : : : : : : : : 11,5/80 - 15,3 PR 4 500 mm 32 mm Lazer Plane (Spektra Physics) L 1145-1E Lazer Plane (Spektra Physics) R2S - S G 40 mm : 1680 mm : 50 mm Tarımsal Mekanizasyon 18. Ulusal Kongresi uzunluğu Tekirdağ : 1600 mm : 156 Tarımsal Mekanizasyon 18. Ulusal Kongresi Tekirdağ ġekil 5. Lazerli toprak tesviye küreği 157 Tarımsal Mekanizasyon 18. Ulusal Kongresi Tekirdağ 158 3.2 YÖNTEM MARA Firmasından ithal edilen 45/M-35 model lazerli toprak tesviye küreği (1,2,4) önce laboratuvarda genel bir kontrola alınıp teknik ölçüleri belirlendikten sonra, Söke ve Menemen ovasındaki çiftçi tarlalarında arazi tesviyesinde kullanılmıĢtır. Makina 100 HP gücündeki 4WD traktörle sorunsuz olarak kullanılabilmektedir. Lazerli toprak tesviye küreğinin tarla performansını belirlemek üzere Menemen’de 12 da’lık bir çiftçi tarlasında tesviye öncesi geleneksel yöntemle WILD marka NK10 - 100672 model nivo aleti kullanılarak 20x20 m ızgara sisteminde ızgara köĢelerinde yükseklik (kod) ölçmeleri (yüzey nivelmanı) yapılmıĢtır. Daha sonra bu kod değerleri kullanılarak sulama istikametinde % 0.02 çapraz yönde %.00104 meyilde ortalama profil yöntemine göre Quadro pro paket programıyla hazırlanan bir dosya (file) yardımıyla tesviye projesi yapıldı. Tesviye sonrası aynı ızgara köĢelerinde yükseklik nivelmanı yapılarak tesviye projesinden elde edilen teorik sonuçlarla tesviye sonrası elde edilen yükseklik nivelman değerleri karĢılaĢtırıldı. Lazerli tesviye küreği ile çalıĢmada geleneksel yöntemde olduğu gibi nivo ile yüzey nivelmanına gerek yoktur. Bunun yerine tarlanın hakim yerine lazer vericisi monte edildikten sonra, bir plan dahilinde tarla üzerinde ızgara köĢelerinde lazerli tesviye küreği zemine oturtularak, bu noktaların kot farkları (vericinin oluĢturduğu lazer düzlemine göre) alıcı kulesinin üzerindeki gösterge den okundu. Alıcı kulesindeki gösterge rakamlarının ortalaması alınarak tarlanın ortalama kod yüksekliği bulundu. Tesviyeye arazinin yüksek yerinden baĢlandı. Toprak bünyesine bağlı olarak kademeli kazı derinliği verilerek tesviye gerçekleĢtirildi. 4. ARAŞTIRMA SONUÇLARI -Arazi tesviyesine baĢlamadan önce tarlada bitki artıkları varsa bunların sürülerek toprak altına alınması; ayrıca tarlanın çok sert olması durumunda çizel ile kabartılması gerekmektedir. -Makina üzerinde yapılan değerlendirmeler sonucunda: lazerli tesviye bıçağının konstrüksiyon sağlamlığının iyi, kullanımının kolay, trafik güvenliğinin sağlanmıĢ olduğu anlaĢılmıĢtır. -Tesviye bıçağı uç demirinin sertliği uygundur (350-360 BSD) -Makina en az 100 BG’gücündeki bir traktörle çalıĢtırılabilir. -Makina hafif ve orta tesviye iĢlemlerinde kullanılmak üzere tasarlanmıĢtır. -Menemen’de hafif kazı sınıfında yapılan tesviye çalıĢmasında (19 m3/da kazı) lazerli tesvive bıçağının iĢ verimi 2,5 da/h olarak bulunmuĢtur. 15 cm den fazla kazının gerektirdiği tarlalarda hafriyatı azaltarak makinanın iĢ verimini arttırıp tesviye iĢlerinde ekonomi sağlamak ve toprak karakterini bozmamak amacıyla arazinin kısımlara ayrılarak müstakil sekiler halinde tesviyenin tamamlanması gerekmektedir. -Menemen’de yapılan çalıĢmada elde edilen; tesviye öncesi ölçülen nivelman değerleri, proje hesaplaması sonunda elde edilen değerler, tesviye öncesi ölçülen nivelman değerleri, proje değerleri arasındaki fark (Kazı - dolgu miktarları) ve tesviye sonrası nivelman ölçüm değerleri çizelge 4’te verilmiĢtir. Tarlanın tesviye öncesi eĢ yükselti eğrileri Ģekil 6’da; proje hesaplaması sonucunda elde edilen eĢ yükselti eğrileri Ģekil 7’de; tesviye sonrası eĢ yükselti eğrileri Ģekil 8’de verilmiĢtir. Sulama yönü (kuzey-güney) doğrultusunda tesviye öncesi, tesviye sonrası ortalama tarla yüzeyi Tarımsal Mekanizasyon 18. Ulusal Kongresi Tekirdağ 159 profilleri ve proje sonunda elde edilen ortalama tarla yüzeyi profili Ģekil 9’da verilmiĢtir. Ģekil 9’deki profillerin çiziminde, her profil için en düĢük ortalama yükseklik kodu baz olarak alınmıĢtır. -Lazerli tesviye bıçağının tesviye kalitesini ortaya koyabilmek amacıyla tesviyesi tamamlanan tarla için ikinci kez tesviye projelemesi yapılmıĢtır. Tesviye sonrasında yapılan ikinci projeleme, tesviye alanında 45,8 m3 kazı ve 55,8 m3 dolgunun eksik kaldığını göstermektedir (Çizelge 5). Bu değerler, birinci proje değerlerine göre; kazıda %20,4, dolguda %19,4 sapmayı ifade etmektedir. Bu sapma traktör operatörünün becerisinden de kaynaklanabileceği için ihmal edilebilir sınırlar içindedir. Çizelge 4. Tesviye öncesi ölçülen nivelman değerleri, proje değerleri, tesviye öncesi ölçülen nivelmen değerleri ile proje değerleri arasındaki fark (Kazı - dolgu miktarları) ve tesviye sonrası nivelman ölçüm değerleri (cm) Ölçüm Noktaları 1 2 3 4 5 6 1 2551 D1.33 255 D0.9 259 D4.5 249 K5.9 246 K9.3 256 D0.3 2 253,72 2574 254.1 256 254.5 252 254.9 254 255.3 255 255.7 256 262 D8.5 259 D5.1 266 D11.7 256 D1.3 247 K8.1 245 K10.5 3 253.5 258 253.9 257 254.3 256 254.7 257 255.1 257 255.5 257 258 D4.7 261 D7.3 266 D12.0 253 K2.0 250 K4.9 243 K12.8 4 253.3 257 253.7 256 254.1 258 254.5 258 254.9 257 255.3 257 256 D3.0 259 D5.6 259 D5.2 258 D3.8 248 K6.6 243 K12.5 5 253.0 258 253.4 257 253.8 258 254.2 259 254.6 258 255.0 257 268 D15.2 260 D6.8 255 D1.4 249 K5.0 246 K8.4 242 K12.8 252.8 258 253.2 257 253.6 259 254.0 258 254.4 256 254.8 257 1 Tesviye öncesi ölçülen nivelman değerleri Proje değerleri 3 Tesviye öncesi ölçülen nivelmen değerleri ile proje değerleri arasındaki fark (Kazı - dolgu miktarları) 4 Tesviye sonrası nivelman ölçüm değerleri (cm) 2 Çizelge 5. 1 ve 2. Proje sonuçlarına göre tesviye alanında eksik kalan kazı ve dolgu miktarları Sonuçlar 1. Proje sonuçları 2. Proje sonuçları Eksik kalan kazı, dolgu miktarları (%) Toplam kazı miktarı Toplam dolgu miktarı (m3)) (m3)) 227,5 284,5 45,8 55.8 20,4 19.4 Tarımsal Mekanizasyon 18. Ulusal Kongresi Tekirdağ 160 60 25-30 15-20 40 0-5 5-10 20-25 Doğu-Batı Doğrultusunda Uzaklık (m) 20 10-15 0 20 40 60 0 100 80 Kuzey-Güney Doğrultusunda Uzaklık (m) Şekil 6. Tarlanın tesviye öncesi eş yükselti eğrileri (cm). 60 2-3 40 1-2 0-1 20 0 20 40 60 80 0 100 Kuzey-Güney Doğrultusunda Uzaklık (m) Şekil 7. Proje hesaplaması sonucunda elde edilen eş yükselti eğrileri (cm). Doğu-Batı Doğrultusunda Uzaklık (m) Tarımsal Mekanizasyon 18. Ulusal Kongresi Tekirdağ 161 60 0-5 40 5-10 Doğu-Batı Doğrultusunda Uzaklık (m) 20 0 20 40 10-15 60 80 0 100 Kuzey-Güney Doğrultusunda Uzaklık (m) Şekil 8. Tesviye sonrası eş yükselti eğrileri (cm). Şekil 9. Sulama yönü (kuzey-güney) doğrultusunda tesviye öncesi, tesviye sonrası ortalama tarla yüzeyi profilleri ve proje sonunda elde edilen ortalama tarla yüzeyi profili Tarımsal Mekanizasyon 18. Ulusal Kongresi Tekirdağ 162 5. LİTERATÜR 1. Anonim, 1997, Mara 45/M-35 Model Lazerli Toprak Tesviye Bıçağının Deney Raporu, E.Ü. Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümü, Rapor No:1320, Bornova-ĠZMĠR. 2. Anonim,-, Mara, Maintenance and Use Mara s.r.l.- Via Monviso 65-Vercelli-ITALY. 3. Anonim,-, Laser Control for Construction Machinery. The earthmoving. Spectra-Physics GmbH, Siemensstrasse 20, W-6100 Darmstadt, GERMANY. 4. Anonim,-, MARA Hydraulic Dozers Laser Control. Mara Forniture Per L’agricoltura. 13100 Vercelli Via Monviso-ITALY. 5. Anonim,- Laserplane, Agricultural Grade Control System, Spektra-Physics, 5475 Kellenburger Road, Daytan, OH 45424-1099. 6. Kılıçoğlu, Ġ.,-,Saha Tesviyesi Teksiri 34s. Ġntop inĢaat Ticaret ve Sanayi A.ġ., Alsancak-ĠZMĠR. 7. Önal, Ġ.,1978, Arazi Islahı ve Tesviye Makinaları Ders Notları I, E.Ü.Z.F. Ziraat Alet ve Makinaları Kürsüsü Bornova -ĠZMĠR.