441 Yeşil Alan Makinesi Tasarımı ve İmalatı The
Transkript
441 Yeşil Alan Makinesi Tasarımı ve İmalatı The
27. Tarımsal Mekanizasyon Ulusal Kongresi, 5-7 Eylül 2012, Samsun Yeşil Alan Makinesi Tasarımı ve İmalatı Recep Çağrı ORMAN, Yakup İÇİNGÜR Gazi Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Otomotiv Mühendisliği Bölümü, Ankara cagri_orman19@hotmail.com Özet: Bu çalışmada diğer çim biçme ve çim havalandırma makineleri incelenerek maliyeti azaltılmış ayrıca tek kombine bir makine ile iki iş bir arada yapılmıştır. İmalatı yapılan makine değişik büküm açılı bıçak ile yüksek biçme kalitesi ortaya çıkarılmıştır. Çim bıçaklarıyla akuple çim havalandırma bıçakları, sert ve yabancı maddelere vurulduğunda krankta eğilme bıçaklarda burulma durumlarını ortadan kaldırmıştır. Tozlu ortama dayanıklı yağlı filtre ve yağ müşürü, koldan kolay stop mekanizması, dayanıklı üfürme kalitesi yüksek şase ile çim makinelerine göre dayanıklılığı kıyaslanmıştır. Ayrıca imalatı yapılan makinede şanzıman kullanılmadan ilerleme özelliği makineye yüklenmiştir. Prototipi yapılan yeşil alan makinesi ile klasik çim makinesi aynı koşullarda deneysel olarak karşılaştırılıp makinenin üstünlükleri çimdeki görüntüler ile ortaya çıkarılmıştır. Deneyler sonucunda imalatı yapılan makine ile biçim sonunda görüntü çimdeki sarı otların temizlendiğini ve kaliteli biçimin yapıldığını gözler önüne sermektedir. Anahtar kelimeler: Çim biçme makinesi, çim havalandırma makinesi, tarım aleti tasarımı ve imalatı The Manufacturing and Design of a New Type of Green Machine Abstract: Among the works which are done in lawn areas, mowing lawn often and lawn dethatching in certain intervals lead the field. In this study, we have analyzed other lawn movers and lawn dethatchers and we have brought down the cost of them by producing a combined machine which makes it possible for us to do the both works simultaneously. The machine which has lawn knife which has high quality of mowing and different angle of bend and lawn dethatcher knife together with lawn knives, the property of not warping crank when you hit rigid extrinsic materials, oily filter and oil sensor which are powder-resistant, stop contrivance easy from branch , chassis which is durable and which has high quality of afflation, and also the property of moving along by itself without using a gear has been compared with classic lawn movers and lawn dethatchers in different lawn areas. As a result, the advantages of the machine have been put forward. Key words: Lawn mower, verticut machine, the design and production of agricultural implement Giriş Bilinen en yaygın doğal yer örtücü, çimdir. ’Yer örtücü’ 30 cm’ye kadar yükselebilen ve toprak yüzeyine çok yakın bir yapıya sahip türler olarak tanımlanabilir (Altan S 1989). İyi kaliteli bir çim yüzeyin elde edilmesinde biçme, önemli bir faktördür. Yoğun çim yüzeyi ve ilgi çekici bir görünüm için çim alanlarda düzenli bir biçim gereklidir. Çim biçmenin amacı, sadece çimlerin düzensiz gelişimini kontrol altında tutmak değil, ince ve sık dokulu çim yüzeyinin elde edilmesidir. Doğru yükseklikte çim biçmenin kritik noktası, çim bitkisinin köklerinin aç kalmaması için çim yeşil yapraklarının yeterince uzun bırakılmasının yanı sıra, yeterince kısa biçilerek çim yüzeyinin güzel görünmesinin de sağlanmasıdır (Uluocak N 1994). Biçim bitkinin yayılmasını, kardeşlenmesini ve sıkılaşmasını hızlandırır. İyi bir çim örtüsü, güzel bir yeşil alan için biçimin düzgün yapılması gerekir (Barış G & Erdoğan R). 441 27. Tarımsal Mekanizasyon Ulusal Kongresi, 5-7 Eylül 2012, Samsun Biçim öncesi gelişme devreleri boyunca en az bir kez olarak çim yüzeyinin tırmıklanması gerekir. Çimlerin ve yayılıcı otların taranarak çim makinesi bıçağına hazırlanması ve iyi kesilmesini sağlar. Ayrıca çim dokusu içerisindeki ölü materyali açarak havalanmayı sağlar. Bu amaçla, özellikle nemli ve yağışlı havalarda biçim öncesi çim yüzeylerin çalı süpürgesi ile süpürülmesi yararlıdır (Açıkgöz E 1994). Havalandırma işlemiyle çim yüzeyine su hava, gübre, havalandırma noktalarından içeriye işleyerek çim bitkisi kökleri için uygun koşullar oluşturur. Çim dokusunun zamanla sıkışması (sulama, oyun oynama, üzerinde yürüme ve keçeleşme gibi nedenlerle) çim kök bölgesinde beslenmeyi yetersiz hale getirebilir. Çim yüzeyleri havalandırma amaçları; çim bitkisinin kök bölgesine hava girmesini sağlamak, çim yüzeyin drenajını artırmak, bilhassa üzerine fazla basılan çim sahalarında toprağın fena havalanma şartları ve suyun toprağa nüfuzuna engel olan keçeleşmiş kök tabakası teşkili neticesi, çim bitkilerinde kök gelişmesi zayıflar; ekstrem şartlarında durur. Ağır topraklarda ise toprağın sıkışması geçirgen ve gevşek topraklara nazaran kısa zamanda vuku bulur (Şekil 1) (Uzun, 1989). Bundan dolayı böyle topraklarda havalandırma 2-3 ayda bir yapılır. Kumlu topraklarda ise, çim sahaları üzerine basılmadığı hallerde yılda 1 defa, aksi halde yılda 2 defa havalandırma yapılması yeterlidir. Geniş alanlar için bu aletlerin yaptığı işi çok daha hızlı yapan özel makineler geliştirilmiştir. Kesme işleminden sonra bitkilerde bir gençleşme gözlenir (Oral N & Açıkgöz E 2002). Şekil 1. Çim bölgesine giren hava, su, besin Çim makinesinin yanına çim havalandırma makinesi almak kullanıcılara ayrı bir maliyet oluşturmaktadır. Bu durum göz önünde bulundurularak çim makinelerinde ve çim havalandırma makinelerinde oluşan hatalar ve arızalar daha profesyonel çözümler sunmak için hem çim biçme hem çim havalandırma yapma ve de sadece çim biçme özellikleri ile kullanılabilen bir makinenin imalatı yapılmıştır. İmalatı yapılan makine ile klasik makineler değişik çim alanlarında fonksiyonel deneyi yapılarak karşılaştırılmıştır. Çim Biçme Makineleri Mükemmel biçilmiş bir çim saha için özel üretilmiş ya da çim sahanın ihtiyacına cevap veren bir çim makinesi kullanılması gerekmektedir. Gerektiğinden fazla sık kesilen çimler fazla trafik ve su kayıplarından dolayı çim üzerinde aşırı stres oluşturur (Mclntrye K & Jakobsen B 2000 ). Çim makineleri biçme kalitesi ve özelliklerine göre dikey ( silindirik) ve yatay olmak üzere iki çeşitte incelenir(Dallas W J 1989 ) 442 27. Tarımsal Mekanizasyon Ulusal Kongresi, 5-7 Eylül 2012, Samsun Dikey Çim Biçme Makineleri Günümüzde gelişen teknoloji ile çimlerin daha sağlıklı gelişebilmesi için çimi yaralamadan kesen silindir bıçaklı çim biçme makineleri tercih edilmektedir. Silindir bıçaklar çimi hızlıca keserek aynı zamanda toprağa bastırmak suretiyle hem çimin toprakla temasını kesmemekte hem de çimin yatay gelişimi teşvik ederek sık kardeşlenmesini sağlamaktadır (Şekil 2) (Bernard J B & Bernard N 1971). Şekil 2. Mekanik silindir biçme makinesi Yatay Çim Biçme Makineleri Yatay çim biçme makineleri dikey milden alınan hareketi dairesel şekilde çimlere vurarak kesme sistemdir. Bu tip makineler genellikle dört teker üzerine kurulmuş üfürme sistemi kuvvetli şase ,kol tasarımı , motor, bıçak adaptörü ve dairesel biçimi sağlayan bıçaktan oluşur (Şekil 13) (Paul W M, & Elmer DV & Royce A & Harlan JB 1997). Şekil 3. Klasik çim biçme makinesi Çim biçme makineleri hava soğutmalı olup motor soğutma sistemini üstten volan alttan ise dönen bıçak sayesinde karterden soğutma sağlanır. Start stop sistemi volan ve manyeto üzerine bağlı kablo ve balata tutma kolunun çekilip bırakılması ile devreye girer ve devreden çıkar. İlk hareket sistemi ise ipi çekerek çalışması sağlanır. Karbon hava filtresi kullanıldığı için tozlu ortamdan silindir piston mekanizması kolay zarar görür (Borat O & Sürmen A& Balcı M 2008). Çim Havalandırma Makineleri Çim havalandırma işlemi ile sağlıklı bir çimi teşvik etmek için kök bölgesine besin ve suyun ulaşması gerekmektedir. Havalandırma cihazları yeşil alan sahipleri için satın alınması pahalı bir cihaz olup toprakta delikler oluşturmak için alternatif cihazlara yönelmek ya da bu cihazı kullanamadıkları ortaya çıkmıştır (Morris K 1989). Toprak havasının oksijen miktarı ürün büyümesinin seviyesiyle ve toprağın su miktarına göre çeşitlilik gösterir. Sezon başında sürülmüş toprakta oksijen az sonbaharda ise toprağın nadasa bırakılmış halinde daha da azdır. Nadasa bırakılmış çim toprağı gözeneklerin devamlılığı sağlayarak ve tüm gözenekliliğin miktarını artırarak yüzey toprağın yapısını geliştirir (Lindstroem J & McAfee M 1989). 443 27. Tarımsal Mekanizasyon Ulusal Kongresi, 5-7 Eylül 2012, Samsun Toprakta dikey yönde bıçaklarla vurularak, ölü örtü birikimini ve sıkışma etkili bir şekilde engellenir. Bu sistemde yatık milli bir motordan alınan güç ile özel tasarlanmış yaylı ya da sabit salınım yapan bıçak 90°‘lik açı ile çime dik vurarak çim alanlarında kullanılmaktadır. Böylelikle toprak içerisinde boşluklar oluşturulur, bu boşluklara havanın girmesi sağlanır ve kök gelişmesi zenginleştirilir aynı zamanda köklerin daha derine gitmesi sağlanır. Havalandırma çim yüzeyine yabancı otların gelmesine neden olur, bu yüzden zamanlama ot oluşumunu engelleyecek şekilde ayarlanmalıdır (Şekil 4) (Çelik D 2008). Materyal ve Yöntem Sadece yeşil alanlarda iyi performans elde etmek için değil bozuk ve yıpranmış alanları yeniden hayata kazandırmak içinde doğru makine kullanımı çok önemlidir. Bu makineler kullanılmadığı zaman çim alanlarda oluşacak maliyet artmaktadır. Bu sebeplerden dolayı yapılan projede kullanılacak makine bir çim alanda çim havalandırma yapabilen ve aynı anda çim biçebilen ya da sadece çim biçebilen tekerlekleri, bıçak sistemi, kol tasarımı ve tasarımı farklı bir makine imal etmek tasarlanarak imalatı yapılmıştır (Şekil 5) (Orman Ç 2011). Şekil 5. İmalatı yapılan makine resmi Çim biçme makineleri çim içinde rahat hareket etmesi ve kolay manevra kabiliyetine sahip olması gerekmektedir. Bu durum değerlendirilerek plastik enjeksiyonlu dolma teker yerine havalı lastikler kullanılmaktadır. Çimi istenilen yükseklikte kesmesi makinelerdeki oranla eşdeğerde belirli aylarda çimin uzama durumuna bağlı olarak 28 mm–75 mm arasında ayarlanmıştır. Kendinden hareket etme özelliğine sahip olması çim makinelerinde ilave bir şanzımanla sağlanmaktadır. Ürün çıktısında ise çim biçim esnasında havalandırma bıçakları toprağın içinde olduğu için kendinden ilerleme hareketi vermektedir. Makinenin fazla titreşim yapmaması şasenin dizaynı ve bıçakların makinaya balans yapmaması sayesinde olmaktadır. Sık ve ıslak çime geldiğinde makinenin zorlanıp stop etmemesi bir çim makinesi için çok önemlidir. Klasik makinelerde yaşanılan bu sorun için motordan alınan büyük kasnaklardan alınan çift kayışlı sistem ile bıçaklarda bulunan küçük kasnaklar döndürülmektedir. Bu durum küçük kasnakların daha fazla tur atmasını sağlar böylece yarım gaz durumunda istenilen 3500 d/dak gücüne ulaşılır. Ayrıca bıçakların taş, ağaç kökü, kola kutusu v.b. gibi yabancı maddelere bıçakların değdiğinde bıçak sistemi hareketi motordan aldığından çarpmalardan dolayı bıçak adaptörü, bıçak, krank mili gibi malzemelere zarar görmesini engellemek gerekmektedir. Ürün çıktısındaki bıçaklar salınım hareketi yaptığı için yabancı maddeye geldiğinde geriye atar ve sisteme zararı önlemektedir. Motorun yağsız kullanımına karşı önlem almak için kullanılacak motorda yağ müşürü bulundurulmaktadır. Makine tozlu ortamda çalıştığı için hava filtreli karbon filtre yerine yağlı filtre takılması motor revizyon zamanını uzatır. 444 27. Tarımsal Mekanizasyon Ulusal Kongresi, 5-7 Eylül 2012, Samsun İmalatı yapılacak olan makinede parçaları inceleyerek ve neden bu parçaların seçildiği diğer makinelerde kullanılan benzeri parçaların neden tercih edilmediği gösterilmiştir (Orman Ç 2011). İmalatı Yapılan Makinenin Özellikleri Çim Biçme Bıçak Sistemi Çim biçme bıçakları bir çim biçme makinesi için çime istenilen şekli vermek, çimin büyümesini ve gelişmesini sağlamak, çimlerin türü ve kullanım amacına göre değişik yapı ve malzeme özelliklerine göre değişik şekil ve boyutlarda üretilmesi istenmektedir. Flail mower özellik olarak salınım hareketine sahip olması sebebiyle düzgün yüzey elde etmek için özel çim sahalarda kullanım için tercih sebebidir. Yabani otlarda kullanmak için ortama en uygun çim biçme makinesidir. İmalatını yaptığımız bıçak sistemi flail mower tarzda çalışmaktadır (Şekil 6) (Orman Ç 2011). İmalatını yaptığımız makinede salınım tipi dikey kesme özelliğinden faydanılmak amaçlanmış ve kesim kalitesi yüksek bir biçim oluşturulmuştur. Bıçak lazer kesimden çıkıp sıra ile önce büküm işlemi yapılmış daha sonra üstüne pim tutucu yüzük kaynatılmıştır. Çim bıçağının freze makinesiyle 40o‘lik açı ile ucu taşlanmamıştır (Orman Ç 2011). Bıçak kesim derecesi ve yönü defalarca denemeler sonucunda tersten bilenmesi ve farklı açılarda bilenmesi çimi tam kesmeyerek tüylenmesine sebep olmuştur. Bıçak Üstü Pim Tutucu Şekilde yüzüğün yandan görünümü görünmektedir. Dıştan 10 mm çap ölçüsü içten ise 6 mm çap alınarak tornada malzeme işlenmiştir (Şekil 7). Parça dıştan torna ile işlendikten sonra iç kısmından alınacak çap ölçüleri frezede alınmaktadır. Malzeme genişliği 20 mm olacak şekilde 40 adet olacak şekilde ayarlanmaktadır. Bıçakların birbiri ile yekpare bağlantısını sağlamak için bıçakların üstüne gaz altı kaynak makinesi ile bu yüzükler kaynatılır ve bıçakların sallanması için pimler içinde rahat dönmesi istenmektedir (Orman Ç 2011). Şekil 6. İmalatı yapılan bıçak sistemi 445 27. Tarımsal Mekanizasyon Ulusal Kongresi, 5-7 Eylül 2012, Samsun Şekil 7. Bıçak üstü bıçak pimi geçecek olan parça Bıçak Tutucu Pim Bıçak tutucu pim genişliği 30 mm olarak çapı ise 6 mm olarak tasarlanmıştır. Bıçak tutucu yüzüğün içerisine geçecek şekilde ve bıçağı sallamak üzere pimin içersinde rahat dönecek şekilde hareketi sağlanmaktadır. (Şekil 8) (Orman Ç 2011). Şekil 8. Bıçak pimin görünümü Bıçak Tutucu Şekilde bıçak tutucu kare malzeme görünmektedir. Bu malzeme 5 mm kalınlığında sac malzemeden lazerde kestirilmiştir. Şekilde görülen kare malzeme lazer kesimde işlenerek çıkarılmıştır. Bu malzeme 25.50 mm kesilerek 25mm ‘lik kare mil üzerine tam geçmesini ve kare mil döndüğünde bıçak tutucu pimlerin beraber dönmesini sağlamaktadır. Şekil 9. Kare bıçak tutucu 446 27. Tarımsal Mekanizasyon Ulusal Kongresi, 5-7 Eylül 2012, Samsun Bu sayede bıçakların üstüne sonradan kaynatılan bıçak yüzüklerinin içinde dönebilen ve sıkı geçen pimlerin 8 mm ‘lik çapı bıçağın bir tarafından girerek 6 mm ‘lik bir çapı ise bıçağın diğer tarafından çıkartılarak ucu şişirilmek kaydıyla pimlerin motor 3600-4600 d/d arasında çalışırken yerinden çıkmamasını sağlar. Üst ve alt deliklerin çapları 6 mm olacak şekilde delinmiştir. Malzeme 25 lik kare mile tam geçecek şekilde 38 adet kare mile geçecek şekilde dizilmiştir (Şekil 9) (Orman Ç 2011). Şekil 10. İkili bıçak sistemi Bıçağın üç boyutlu görünümü şekildeki gibi görülmektedir. Bıçaklar bulunduğu şekilden öne doğru dönme hareketi ile çimi sorunsuz kestiği görülmüştür. (Şekil10) (Orman Ç 2011). Komple Bıçak Montaj Kare mil, bıçak tutucu kare, pim, yüzükler, çim bıçakları, iki bıçağın birbirine çarpmasını engelleyen kare profil malzeme, verticut bıçakları, kare mil somunu şekilde montaj halinde olmaktadır. Şaseye iki taraftan bilyeli yataklarla bağlanarak şase üzerine sabitlenmektedir. Komple birbiriyle akuple sistemde bu parçaların birbiriyle uyumlu çalışması ve işlevselliği çalışmalar sonucunda değerlendirilerek imalatı yapılmıştır (Şekil 11) (Orman Ç 2011). Şekil 11. Komple bıçak sistemi Şekilde bahsedilen fark makine ön gidondan yükseklik ayarı yapılırken çim havalandırma yapılması istendiği zaman yükseklik ayarının aşağı indirilmesi istenir ve böylece çim havalandırma bıçakları toprağın içine 10 mm girerek sarı otları temizlemeye başlamaktadır. Aynı zamanda bu ayarda çimi de biçmesi gereken en düşük seviyede biçmesi sağlanmaktadır. Çim havalandırma bıçakları 10 mm ‘ye girdiği zaman çim bıçakları ise 28 mm yükseklikten çimi biçer. Yani çim bıçakları ile havalandırma bıçakları arasındaki 18 mm’lik bırakılan fark bunun içindir. Eğer çim bıçakları daha aşağıdan biçim yaparsa çimde büyüme oldukça geç olmakta ve çim kendini yenileyememektedir. Çim bıçaklarının birbirine çarpmasını engellemek için 25 mm çapındaki kare milden biraz daha geniş ve 30 mm pim genişliğinden biraz daha kısa olmak şartıyla 26 mm genişliğinde kare bıçak tutucunun arasına profiller aynı ölçüde 18 adet kesilerek yerleştirilmektedir. ( Orman Ç 2011 ). 447 27. Tarımsal Mekanizasyon Ulusal Kongresi, 5-7 Eylül 2012, Samsun Çim Havalandırma Bıçakları Çimlerde bulunan sarı otları almak için tasarlanan bu bıçak çimlere dik vurarak dibindeki sarı otları, ölmüş çim dokusunu ve çime yapışmış yosunları yabani otları temizlemektedir (Şekil 12) (Orman Ç 2011). Şekil 12. Çim havalandırma bıçağı Motor Klasik çim makinelerinde motor tozlu ortama dayanıklı olmayan karbon filtre, yağsız kaldığında uyarı sistemi olmayan, genellikle üstten eksantrik ve ya üstten supaplı sistemlerinde sıkça arıza veren makinelerdir. Bunların yerine yatay krank, yağ müşürü sistemi, yağlı tip filtre, üstten supap mekanizması ilk çalıştırmaya zarar vermeyen jikle sistemi bulunan motor tipi imalatını yaptığımız makinede kullanılmıştır (Şekil 13) (Orman Ç 2011). Şekil 13. Kullanılan motor tipi Deney ve Sonuçların Değerlendirilmesi Deneylerin gündelik çim alanlarında ortalama sulama, belirli zamanlarda gübre, çim tohumu ve belirli aralıklarla biçme işlemi yapılan sadece çim biçme makinesi ile bakım yapabilen çim alanlarında uygulanmıştır. İmalatı yapılan makine değişik alanlarda normal makinelerle kıyaslamak amacıyla aynı şartlarda biçimler yapılarak çimlerin belirli oranlarda büyümeleri ve ilk kesimleri izlenmiştir. Bu uygulama özelliklerine göre diğer makinelere göre farkları ortaya konulmuştur (Şekil 14) (Orman Ç 2011). Deney 1 Şekil 14. Alanın biçilmeden önceki resmi 448 27. Tarımsal Mekanizasyon Ulusal Kongresi, 5-7 Eylül 2012, Samsun Şekil 15. Alan üç ayrı parçaya bölünerek biçimler yapılmıştır Belirlenen çim alan üç yarı parçaya bölünmüştür; en soldaki alan klasik çim biçme makinesi ile biçilmiştir, orta kısımdaki alan imalatı yapılan çim makinesinin sadece çim biçme pozisyonunda biçilmiştir. Sağdaki alan ise imalatı yapılan makinenin hem çim biçme hem de çim havalandırma özelliği kullanılmıştır (Şekil 15). Alanda gördüğünüz gibi çim havalandırma yapılan yer gözle görülmektedir. Biçilen alan boy olarak kısalmış ayrıca çizgi görünümü oluşmuş toprak yumuşaklığı ve geçirgenliği sağlanarak drenaj artırılmıştır (Orman Ç 2011). Biçim yapılan alan biçilmeden önceki bakımları aynı düzeyde olacak şekilde biçim sonrası da bakımları optimum düzeyde sulanmaktadır. Alanda görüldüğü gibi en sağdaki kısım yani hem havalandırma hem çim kesilen yerde kare cetvel ile bakıldığında yanındaki çim alanına göre daha fazla kardeşlenme tespit edilmiştir. Bu ölçüm aynı koşullarda iki hafta sonra da tekrarlanmıştır (Şekil 16) (Orman Ç 2011). Şekil 16. Biçimden sonra kardeşlenme ölçümü Alanda biçimden bir hafta sonra bakıldığında kardeşlenme ölçümü yapılmış ve en sağdaki alanın ortadaki alana, ortadaki alanın ise en soldaki alana göre kardeşlenme sayısı daha fazla görülmektedir (Şekil 17) (Orman Ç 2011). Deney 2 Şekil 17. Deneyde kullanılan makineler 449 27. Tarımsal Mekanizasyon Ulusal Kongresi, 5-7 Eylül 2012, Samsun Bu deneyde ise çim alanın iki ayrı bölgesi kalıp kesme makinesi ile kesilmiştir. İlk alan klasik çim makinesi ile diğer alan ise imalatı yapılan makine ile biçilmiştir (Şekil 18) (Orman Ç 2011). Şekil 18. Kalıp kesme makinesi ile kesilmiş alan Şekil 19. Klasik makine ile biçilmiş alanın görünümü Klasik makine ile kesilmiş alan şekil 19 ‘de görülmektedir. Resimde görüldüğü gibi klasik makine biçtikten sonra biçim üstten gayet düzgün görülmektedir. Fakat kesilen yerin altını kaldırdığımızda sarı ot tabakası ve keçeleşmiş toprak görülmektedir (Şekil 20) (Orman Ç 2011). Biçim yapılan alanın üstten görünümü görülmektedir. Şekil 21’de dikkat edilecek olunursa solda biçilmemiş alan sağdaki alan ise biçim yapıldıktan sonra sarı ot tabakasının temizlenmiş hali görülmektedir (Orman Ç 2011). Şekil 20. İmalatı yapılan makine ile biçilen alanın görüntüsü 450 27. Tarımsal Mekanizasyon Ulusal Kongresi, 5-7 Eylül 2012, Samsun Şekil 21. İmalatı yapılan makine ile biçimden sonra görüntü Bulgular ve Tartışma İlk verticut bıçağı dekap malzemeden seçildiği ve ilk vuruş köşesinden aşağı doğru eğimli geldiği için toprağın içinde bıçağın çok beklemediği tespit edilmiştir. Ayrıca bıçak toprakta yüke maruz kaldığı için çok çabuk eğilmeler meydana gelmiştir. Bu sebepten dolayı yeni bıçağımız yukarıda anlattığımız gibi sulu yaylı çelik malzemeden imal edilmiştir ve şekli değiştirilmiştir (Şekil 22) ( Orman Ç 2011 ). Şekil 22. İlk imalatı yapılan çim havalandırma bıçağı Yapılan deneylerde imalatı yapılan makinenin değişik alanlarda klasik makinelerle karşılaştırmak amacıyla uygulamaları yapılmış ve sonuçları gösterilmiştir. Bu gözlemlerin sonucu olarak kesilen yerler fotoğrafla ve kardeşlenme ölçümleri ile gösterilmiştir. Sonuçlara göre klasik bir çim biçme makinesi ile aynı alanda bulunan çim kesildiğinde klasik çim biçme makinesinin çimi kopararak fakat düzgün bir seviyede kestiğini, imalatı yapılan makinenin çimi vurarak daha kaliteli bir şekilde kestiği gözlenmiştir. Ayrıca çim kalıp kesme makinesiyle çim kaldırılarak yapılan deneyde klasik bir makineyle çim kesilip çim toprağından söküldüğündeki görüntü çimi çok düzgün kestiğini, fakat çimin dibindeki sarı ayrık otun aynı şekilde durduğu görülmüştür. Drenajın değişmediği, toprağın hala çok sert olduğu ve toprağın çıkartılarak üzerine su döküldüğünde suyun taş üzerinden kaydığı gibi kaydığı toprağın suyu tutmadığı görülmüştür. Aynı deney imalatını yaptığımız makine ile yapıldığında sarı otların çimden ayrıldığını, toprağın suyu geçirgenliği drenajı arttığı, toprağın yumuşadığı çimin suyu tutmaya başladığı görülmüştür. Tasarlanan makinede daha performanslı motor kullanılmasını sağlanarak, motordan çıkan büyük kasnağı çeviren küçük kasnaklar yardımıyla bıçakların daha yüksek devirli dönmesini sağlamaktadır. Klasik çim biçme makinelerinde krank direk olarak çim ve bıçakla akuple olduğu için taş, musluk başı gibi yabancı maddelere geldiğinde eğilme riski büyüktür. Fakat salınım tip bıçak ve kayışla aktarma organı bulunduğu için musluk başına vurulsa bile bıçaklar kendini geriye atarak kırılma ve mil eğilmelerine karşı önlem alınmıştır. Çim biçme pozisyonunda kullanıldığı zamanlarda bile verticut bıçaklarının dik vurması sayesinde çimin içinde bulunan kardeşlenmeyi engelleyen ölü çimlerinde koparılmasını sağlamaktadır. Profesyonel çim alanlar haricinde çim havalandırma makinesini kullanmak ülkemizde yaygın hale gelmemiştir. Bunun sebebi çim alan için harcanan maliyetin yüksek olmasıdır. Sonuç olarak kısıtlı bütçeyle hazırlanan çim alanının geriye kalan yıllar boyu bakımının da çok 451 27. Tarımsal Mekanizasyon Ulusal Kongresi, 5-7 Eylül 2012, Samsun masraflı olması istenmemektedir. Bu sebepten dolayı çim alanı bulunan herhangibi bir yerde çim makinesi bulundurmak şart haline gelmiştir. Aynı şekilde düzgün bir alan içinde mutlaka yılda dört kez havalandırma yapılması gerekmektedir. Beş bin metrekareye uygun şanzımanlı bir makine almak en kötü şartlarda 1000 TL’ ye mal olmaktadır. Aynı metrekarede iş yapacak bir havalandırma makinesi almak iki bin TL’ne mal olmaktadır. Bu durum ise bakım işi için çim alan sahiplerine büyük külfet olmaktadır. Yapılan imalatta amaçlanan iki kombine makineyi bir makinede toplamak ve fiyat olarakta çok düşük fiyatlara satarak ülkemize ithal yollarla giren bu makineleri yerli imalat yaparak istihdam konusuna katkı sağlamaktır. Prototipi yapılan makine çim makinesi ve havalandırma makinesi kullanıcılarından alınan şikâyetler göz önünde bulundurularak imalatı yapılmış ve seri üretim yapılırsa 700 TL ‘na maliyeti söz konusu olmaktadır. İki makine yerine imalat ettiğimiz tek makineyi kullanmak hem çim kalitesini korumak hem de yerli üretimi desteklemek açısından ülkemizin geleceği açısından önemli yer tutmaktadır. Teşekkür Bu çalışmada bizleri yardımlarını esirgemeyen Prof. Dr. Cengiz SANCAK ‘a teşekkür ediyoruz. Literatür Listesi Açıkgöz E., Çim Alanlar Yapım ve Bakım Tekniği 1. Baskı Çevre LTD ŞTİ Yayınları :4 BURSA Ocak 1994 Altan , S.,. ‘Yerörtücüler’ Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Kitabı No:108 , Adana 1989 Barış, G., Erdoğan, R. ‘Park ve Bahçeler İçin Bakım ve Onarım El Kitabı’ 1.Baskı Barış. G.,Erdoğan.R. MESA Mesken Sanayi A.Ş. Ankara Aralık 1997 975-94556-09 Bernard Joseph Beusink, Oerle; Barteld Niezen , Goningen both of the NETHERLANDS Apr 14 1971 U.S. Philips Corporation ,New York , N.Y. Borat O.,Sürmen A.,Balcı M. ‘İçten Yanmalı Motor’ Cilt İstanbul-Ankara-Bursa Ekim 2008 Çelik D. ‘Çim Alanlarının Tesisinde Ve Bakımında Ortaya Çıkabilecek Sorunlar Üzerine Araştırmalar’ Yüksek Lisans Tezi İstanbul Üniversitesi Fbe. Haziran 2008 Karadeniz, N. ve Kurum, E. ‘Çim Alanların Oluşumu ve Bakım Özellikleri’. Çağdaş Yaşamda Çim Alanları Semineri, Ankara 1991 Lindstroem, J.; McAfee, M. (Sveriges Lantbruksuniv, Uppsala (Sweden). Inst. foer Markvetenskap) Swedish Journal of Agricultural Research ıssn 0049–2701 Mclntyre, K., Jakobsen, B., ‘Practical Drainage For Golf, Sportsturf And Horticulture, Ann Arbor Press’, 2000 Chelsa, Michigan, 1-57504-139-1 Dallas W. Jones New Hardford,N.Y.;Matthew F. Orr, Shawnee Mission, Kans 19 SEP 1989 Oral N., Açıkgöz E. ‘Çim alanlar için tohum karışımları‘ Tmmob Ziraat Mühendisleri Bursa Şube Başkanlığı Yayınları :1 Kasım 2002–Bursa Orman Ç.’Verticut (Kök Havalandırma) Makinesi Tasarımı ve İmalatı’ Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü (2011) Uluocak N. ‘Yerörtücü Bitkiker’ İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Havza Amenajmanı Anabilim Dalı Üniversite Yayın No:3874, Fakülte Yayın No:428, İstanbul 1994 Uzun G. 1989. ‘Peyzaj Mimarlığında Çim ve Spor Alanların Yapımı’ Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yardımcı Ders Kitabı No: 20,Adana 452