01-Teknoloji ve Yenilik Yonetimi
Transkript
01-Teknoloji ve Yenilik Yonetimi
İşletme Bölümü Yönetim ve Organizasyon Anabilim Dalı Teknoloji Nedir? Teknoloji ve Yenilik Yönetimi Giriş – Temel Kavramlar Öğr. Grv. M. Volkan Tü Türker Teknoloji (yunancadan); yunancadan); technologia (τεχνολογια), τεχνολογια), techne (τεχνη) τεχνη) “yapma becerisi" + logia (λογια) λογια) “söylemek“ ylemek“ anlamı anlamına gelmektedir. İnsanoğ lamada nsanoğlunun ihtiyaç ihtiyaçları larını karşı karşılamada yararlandığı ığı bilgi ve beceriler bü ü yararland b tünüdür. Bir insan etkinliğ etkinliği olarak teknoloji, tarihte bilim ve mühendislikten önce anlam kazanmış kazanmışttır. 2 Teknoloji Tanımları Teknoloji Tanımları Sözlü zlük anlamı anlamı; bir sanayi koluyla ilgili yapı yapım yö yöntemlerinin, aygı aygıtları tların incelenmesiyle oluş oluşan bilgi kolu. Ticari bir değ değer elde etmek iç için gerç gerçekleş ekleştirilen bilimsel uygulamalar. Üretim faaliyetlerinde kullanı kullanılan yol ve yöntemler. 3 İnsanı nsanın çevresini değ değiştirmek iç için sahip olduğ olduğu ve kullandığı kullandığı teknikler bü bütünü. Teknik üretme ve bu tekniğ tekniğin uygulanması uygulanması ile ilgili gerekli alet, makine ve malzemeler geliş geliştirebilme bilgisi. 4 1 Farklı açılardan teknoloji Farklı açılardan teknoloji Araç Araç olarak teknoloji; Sıkça kullanı kullanıldığı ldığı şekliyle, teknoloji insanları lamada ve insanların ihtiyaç ihtiyaçları larını karşı karşılamada problemlerini çözmede çözmede yararlandı yararlandıkları kları alet ve araç araçları ları işaret eder. Bu bakış ndan, bakış açısında, çorba kaşığı kaşığından, uzay mekiğ mekiğine dek çok çeşitli alet ve araç araçlar yer alı alır. Yöntem olarak teknoloji; İhtiyaç lamak, problemleri htiyaçları ları karşı karşılamak, çözmek çözmek iç için kaynakları kaynaklarımızı nası nasıl bir araya getirip hangi yolu izlediğ izlediğimize iliş ilişkin bilgi birikimimizdir. Bilgisayar teknolojisi, inş inşaat teknolojisi… teknolojisi… 5 6 Farklı açılardan teknoloji 7 Kültü ltürel bir etken olarak teknoloji; Kültü ltürel yapı yapıları ları oluş oluşturan esas unsur olmasa da, teknoloji kü kültü ltürel yapı yapıları ları değ değiştirebilen bir aktivitedir. Ör: Üretim Teknolojisi, Bilgi Teknolojisi… Teknolojisi… 8 2 Toplumsal dö dönüşüm kaynağı kaynağı olarak teknoloji Toplumsal dönüşüm kaynağı olarak teknoloji 9 Teknolojik buluşlarla birlikte bir yandan insan hayatı kolaylaşmakta diğer yandan toplumsal yapıda önemli değişikler meydana gelmektedir. “Devrim niteliğ yan teknolojik bir niteliği taşı taşıyan ilerleme üretimde kullanı nda ve kullanıldığı ldığında büyük çapta sü sürdü rdürülebilir baş başarı arı sağ ğ ladığı ığında nda toplumun; sosyal, kü sa lad kültü ltürel, ekonomik, siyasi, hukuki alanları alanlarında kalı kalıcı değ değişimler meydana getirir.” getirir.” Toffler, Toffler, 3 Dalga kuramı. a i vrim i De y a San teknoloji Tarım toplumu 1. Dalga 9 ri Dev ilgi aB mi teknoloji Sanayi toplumu 2. Dalga Bilgi toplumu 3. Dalga ALVIN TOFFLER - 3 DALGA KURAMI 10 Neden Yenilik, Neden Şimdi? Sanayi Devrimi Teknolojik ilerlemenin üretimde kullanı kullanılması lması Rekabetin gereği mi? Stratejik tercih mi? Fransız Devrimi 1765 SANAYİ DEVRİMİ 1789 1776 Milletlerin Zenginliği 11 12 3 Rekabetin Değişen Yüzü Yenilik İnovasyon Yenileşim 2000 Yenilik ve Yaratıcılık Üst. ile Rek. Gücü 1990 Hız Üstünlüğü ile Rekabet Gücü 1980 Innovation Kalite Üstünlüğü ile Rekabet Gücü 1970 Maliyet Üstünlüğü ile Rekabet Gücü IN ; “İÇİNDE” NDE” NOVA ; “PARLAYAN, PATLAYAN YILDIZ” YILDIZ” 1960 Üretim Üstünlüğü ile Rekabet Gücü 13 İnovasyon, Latince bir sözcük olan "innovatus"tan türemiştir. "Toplumsal, kültürel ve idari ortamda yeni yöntemlerin kullanılmaya başlanması" anlamındadır. 15 Yenilik Nedir? Günümüzün hızla değişen rekabet ortamında ayakta kalabilmek için şirketlerimizin ürünlerini, hizmetlerini ve üretim yöntemlerini sürekli olarak değiştirmeleri ve yenilemeleri gerekmektedir. Bu değiştirme ve yenileme işlemi “yenilik / inovasyon" olarak adlandırılır. 16 4 Yenilik Yönetimi Nedir? Yeniliğin doğal ikilemi Yenilik Yönetimi; yeni veya iyileştirilmiş ürün (mal,hizmet), üretim yöntemi, vbg. geliştirmek ve bunu ticari bir kazanç haline getirmek için yürütülen tüm faaliyetleri kapsayan bir süreçtir. Örgü rgütler yaratı yaratıcılığı destekleyecek tarzda yapı yapılandı landırılmı lmıyor; bü büyük çapta aynı aynı şeyleri mü mümkü mkün olduğ olduğunca tekrar ve tekrar yapacak şekilde yapı yapılandı landırılıyor. Müşterilerin örgü rgütlerden bekledikleri; Tutarlı Tutarlılık ve gü güvenilirlik olmakta… olmakta… 17 Yeniliğin doğal ikilemi 18 Yenilik ile buluş ilişkisi Bu nedenle; üst yö yönetimlerin, günümüz guruları gurularının “ya yenilik ya da baş başarı arısızlı zlık” çağrıları larını dikkate almakta bu kadar çekimser davranmaları labilir… … davranmaları anlaşı anlaşılabilir Değ Değişim ve istikrarı istikrarı birlikte istiyoruz. İkisini de aynı aynı anda elde etmek mü mümkü mkün mü mü? 19 Yenilikç Yenilikçilik –az çok ileri teknoloji gerektirengerektiren- yeni ürünler yaratma sü süreci olarak kullanı kullanılabilir. Bu bağ bağlamda çoğu zaman “buluş buluş” (icat) ile karış karışttırılır. Buluş Buluşun, satı satılabilir hale gelip piyasaya sürülmesi halinde bir yenilik potansiyeli taşı yabileceğ ği sö taşıyabilece söylenerek, bu ikisi arası arasında basit bir ayrı ayrım yapmak mümkü mkün olabilir. 20 5 Eskimolara buzdolabı satmak? Buzdolabı Buzdolabı yararlı yararlı bir icattı icattır. Gı Gıdaları daların tazeliğ ğ ini koruyan bir alet olarak çok tazeli baş başarı arılı bir yenilik olduğ olduğunu kanı kanıtlamış tlamışttır. Ancak Eskimolara buzdolabı buzdolabını yiyeceklerin donup kaskatı kaskatı kesilmesini engelleyen bir araç araç olarak satan cin fikirli satı ı c ı , aynı sat aynı icattan baş başka bir yenilik yaratmış yaratmışttır. 21 İcat edenler… yeniliğe dönüştürenler… Ürün İcat eden Yenilik haline getiren Transistorlu radyo VCR Regency Sony Ampex Sony, Sony, Victor TV RCA Matsushita Dönel devimli motor CD Vanchel Mazda Philips Sony Elektrikli sü süpürge J. Murray Spengler tarafı ı ndan buluş taraf buluş edilmiş edilmiş olsa da ticarileş nı W. H. ticarileştirilmesini ve satışı satışın Hoover adlı adlı bir deri imalatç imalatçısı gerç gerçekleş ekleştirdi. Bunun iç için de Spengler adı adı değ değil, Hoover adı adı dünya çapı apında bilindi ve yayı yayıldı ldı. 22 Yenilik, Yenilikçilik nedir? 23 Yenilikç Yenilikçilik sö sözcü zcüğü yeni ürünlerin yaratı yaratılması lmasında kullanı kullanılan yöntemi açıklamak iç için de kullanı kullanılabilir. Kimi zaman “yaratı yaratıcılık” sözcü zcüğü ile neredeyse birbirlerinin yerini tutacak şekilde kullanı kullanılmaktadı lmaktadır. 24 6 Yenilik, Yenilikçilik nedir? Yenilikç Yenilikçilik örgü rgütsel bir iş işlevin (fonksiyonun) veya belirli bir bö bölümün adı adı olarak da kullanı kullanılabilir. Antropoloji jargonunda ise yenilik yapma; insanlığı mızı tanı insanlığım tanımlayan bir karakter özelliğ zelliği olarak gö görülür. Yenilik, Yenilikçilik nedir? 25 Yenilik, Yenilikçilik nedir? Bu sü süreç reç çoğu zaman, ilk fikirden ürünün piyasaya sü sürülmesine kadar, bir tü tür montaj hattı biç biçiminde örgü rgütlenip, algı algılanı lanır. Bu metafor; son yı yıllarda eleş eleştirilmektedir. Hammer ve Champy “Değ Değişim Mühendisliğ hendisliği”. Sanayi devriminden bu yana örgü rgütleri işlevsel olarak tasarladı ı k, ç alış ışmay mayı ı ve tasarlad al işçileri, bir mü mühendisin bir makinanı makinanın parç parçaları alarını örgü rgütlemesine çok benzer biç biçimde örgü rgütlemeye devam ediyoruz. Yeniliğ Yeniliğe bu bağ bağlamda bakı bakınca; bir endü endüstriyel sü süreç reç gibi gö görünür; “Yeni ürünlerin –çoğu zaman yü yüksek teknolojiliteknolojili- yaratı yaratılması lması süreci” reci”. 26 Yenilik, Yenilikçilik nedir? Yeni gö görüşe gö göre; yenilikç yenilikçilik, daha az mekanik ve daha çok organik bir görünüme sahiptir. Bir montaj sürecinden çok bir evrim sü süreci, endü endüstriyel bir sü süreç reçten çok biliş bilişsel bir süreç reç; bilginin ve öğrenme kapasitesinin kullanı kullanımını gerektiren bir sü süreç reçtir. 27 28 7 Yenilik, Yenilikçilik nedir? Yenilik; zengin bir “faaliyetler bütününün” sonucu olarak ortaya çıkar; kar; Stratejik planlamanı planlamanın, araş araştırma ve geliş geliştirmenin, pazarlamanı pazarlamanın, proje yönetiminin, ekip çalış masıının, alışmas eğitimin, yaratı yaratıcı düşünmenin bir karışı ışım m ı d ı r. kar Yenilik, Yenilikçilik nedir? Basit bir tanı tanımla; yenilikç yenilikçilik, mü müşteri tatminine yö ö nelik yeni kaynaklar y yaratmaktı yaratmaktır. Bir ürün veya hizmetin yenilik olabilmesi iç için mü müşteri tarafı tarafından fark edilip, yenilik olarak algı algılanması lanması gerekir. 29 Yaratıcılık ve Yenilikçilik 30 Yaratıcılık ve Yenilikçilik Bu iki kavram çoğu zaman birlikte karşı mıza çıkar. Biri olmadan öteki de karşım olmaz gibidir. Hatta uygulamaya –vizyon,misyon tanı mızda tanımları mları, vs.vs.- baktığı baktığım birbirlerinin yerine kullanı nı kullanıldığı ldığın görebiliriz. Ancak bu iki kavramı kavramı birbirinden ayı ayırt etmek gerekir. Yaratı Yaratıcılık; yeni fikirler yaratma yeteneğ yeteneğidir. Yenilikç Yenilikçilik bir süreç reçtir. Yaratı Yaratıcılık ise bu sü süreci mü mümkü mkün kılan beceri ve yetenekler kü kümesidir. 31 32 8 Radikal ve Artımsal Yenilik ayrımı Yaratıcılık ve Yenilikçilik Yaratıcılık, yenilik getiren bir yetenektir yani yenilik yaratıcılığın sonucudur. Özünde yaratıcılık olsa da, başarı getiren unsur yeniliktir. 33 Yenilikçilik Sürekli Bir Uğraştır Yenilik, ya radikal fikirler sonucu daha önce denenmemiş denenmemiş ve geliş geliştirilmiş tirilmiş ürün veya üretim yö yöntemlerinin ortaya çıkarı karıldığı ldığı büyük atı atılımlarla oluş oluşur (radikal yenilik), yenilik), ya da adı adım adı adım yapı yapılan, bir dizi geliş geliştirme ve iyileş iyileştirme faaliyetini iç malarıının bir içeren çalış alışmalar sonucu olarak ortaya çıkar (art (artıımsal yenilik). ). yenilik 34 Neden Yenilikçilik? Günümüzde geliş gelişen teknolojinin, değ değişen müşteri isteklerinin, bilgiye ve teknolojiye kolaylı kolaylıkla eriş erişen rakiplerin yeniliğ yeniliği taklit etme becerilerinin hı hızları zlarını düşünürseniz, tek bir yenilik ile elde edilen rekabet avantajı avantajının ne kadar kı kısa sü sürebileceğ rebileceğini tahmin edebilirsiniz. Bu nedenle, sü sürekli olarak yenilik yapmak gerekir. 35 Farklı Farklılaş laşarak rekabette üstü stün olmak, Satış larıı ve pazar payı Satışlar payını artı artırmak, Maliyetleri dü düşürmek, Gelirleri artı artırmak, Kaynakları Kaynakları ve zamanı zamanı daha iyi kullanmak, Yenilikç Yenilikçi bir firma olarak tanı tanınmak. 36 9 Rakamlarla Internet Sayılarla, teknoloji ve yenilik gerçekleri… 1996’ k 40 milyon kiş 1996’da yaklaşı yaklaşık kişi Internet’ Internet’e bağ bağlıydı ydı. 1996’ 1996’da amazon.com, 16 milyon dolarlı dolarlık satış satış yaptı yaptı. 1996’ 1996’da 627 bin domain adı adı kaydı kaydı vardı vardı. 1997 yı yılında bu rakam 100 milyona ulaş ulaştı. 1997’ larıı 148 milyon dolara 1997’de amazon’ amazon’un satış satışlar ulaş ulaştı. 1997’ ldıı. 1997’de 1.5 milyon domain adı adına ulaşı ulaşıld 2007 yı yılında Internet kullanı kullanıcı sayı sayısı 1 milyar. (Dü (Dünya nü nüfusu; 6.5 milyar) 38 Her bir bankacılık işleminin, işlemin hangi kanaldan yapıldığına göre bankalara maliyeti (ortalama); TEKNOLOJİ YE TEKNOLOJİNİN 50 Mİ MİLYON KİŞİ KİŞİYE ULAŞ ULAŞMASI İÇİN GEÇ GEÇEN SÜ SÜRE (Yıl) 50 m ilyon Kullanıcıya ulaşm ası için geçen süre 80 70 60 50 40 30 20 10 0 74 Internet ATM Telefon Şube 38 13 16 4 İnternet (w w w ) Televizyon Kişisel Bilgisayar (PC) Radyo 0.01$ 0.27$ 0.52$ 1.27$ Telefon 39 40 10 The World's 50 Most Innovative Companies Yenilikçi olmak ile ün yapmış şirketlerden… 41 Söz konusu 50 İşletme İşletme’’nin merkezlerinin bulundukları bulundukları ülkelere gö göre dağı dağıllımı; 31 4 4 4 2 1 1 1 1 1 ABD Almanya İngiltere Japonya Hindistan Kanada Finlandiya Hollanda Singapur Güney Kore 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 APPLE GOOGLE TOYOTA MOTOR GENERAL ELECTRIC MICROSOFT TATA GROUP NINTENDO PROCTER & GAMBLE SONY NOKIA AMAZON.COM IBM RESEARCH IN MOTION BMW HEWLETT-PACKARD HONDA MOTOR WALT DISNEY GENERAL MOTORS RELIANCE INDUSTRIES BOEING GOLDMAN SACHS GROUP 3M WAL-MART STORES TARGET FACEBOOK 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 (17 Nisan 2008) SAMSUNG ELECTRONICS AT&T VIRGIN GROUP AUDI MCDONALD'S DAIMLER STARBUCKS EBAY VERIZON COMMUNICATIONS CISCO SYSTEMS ING GROEP SINGAPORE AIRLINES SIEMENS COSTCO WHOLESALE HSBC BANK OF AMERICA EXXON MOBIL NEWS CORP. BP NIKE DELL VODAFONE GROUP INTEL SOUTHWEST AIRLINES AMERICAN EXPRESS 42 Türkiye’de Yenilikçi olma çabaları ile ün yapmış şirketler UNECE “En Yenilikçi Girişimci Ödülü” * 43 *United Nations Economic Commission for Europe 11 45 136 Gelişmiş ülke hedefine ulaşma sürecinde bilim ve teknolojiden etkin bir araç olarak yararlanılmasını sağlamak üzere, Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 13 Aralık 2000 tarihli toplantısında 2003-2023 yılları için Türkiye’nin Bilim ve Teknoloji Stratejileri Belgesi’nin hazırlanması kararını almıştır. 91 04 05 20 20 02 01 03 20 20 20 99 98 00 20 19 19 96 95 97 19 19 19 94 ce s ön 45 Arç Arçelik A.Ş A.Ş. 2005 Tü Türkiye Patent Şampiyonu 19 94 34 33 11 9 5 1 1 19 i 4 40 46 Türkiye’nin 2023 BilimTeknoloji-Yenilik Vizyonu Arç Arçelik Patent Baş Başvuruları vuruları 33 8 PATENT BAŞVURUSU İLE KORUNMAKTADIR. Yaklaşık bir yıl süren hazırlık çalışmaları ardından, 24 Aralık 2001 tarihli Yedinci Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu toplantısında, Projenin adı "Vizyon 2023: Bilim ve Teknoloji Stratejileri" olarak belirlenmiş; projenin ana teması, temel yaklaşımı ve bu kapsamda yürütülecek alt projelerin ayrıntılı içeriği ile yürütme planı ve yönetim şekli onaylanmıştır. 47 12 Sosyo-Ekonomik Hedefler 2023 BTY Vizyonu Türkiye’ rkiye’nin 2023 BilimBilim-TeknolojiTeknoloji-Yenilik Vizyonu Sürekli yeni bilgi ve teknoloji üreterek; küresel rekabet gü gücü ve sü sürdü rdürülebilir kalkı kalkınmanı nmanın temeli olan nitelikli iş işgücüne dayalı dayalı yüksek katma değ değeri yaratacak; bilgi temelli bir refah toplumu olma hedefine uygun şekilde tü tüm topluma yayı yayılmış lmış;; etkin iş işleyen ve kü küresel sistem ile etkileş etkileşim iç içinde olan bir bilim, teknoloji ve yenilik sistemine sahip olmaktı olmaktır. z Sınai üretimde rekabet üstünlüğü z Yaşam kalitesinin yükseltilmesi z Sürdürülebilir kalkınma z Bilgi temelli toplum için teknolojik altyapının güçlendirilmesi sosyo-ekonomik hedefleri kapsamında; 2023 yılında z Dünya Bankası Rekabet Gücü Endeksinde dünyanın ilk 25 ülkesi arasına girmek; z Birleşmiş Milletler İnsani Kalkınma Endeksinde dünyanın ilk 25 ülkesi arasına girmek. 49 BTY Hedefleri - I 50 BTY Hedefleri - II Bilim-Teknoloji-Yenilik Sisteminin Girdileri ile İlgili Ölçütlerde; Milli gelirden ArGe’ye ayrılan pay Özel sektör ArGe fon kaynaklarının toplam ArGe fon kaynaklarına oranı Özel sektör ArGe harcamalarının yurtiçi ArGe harcamalarına oranı Özel sektör imalat sanayi ArGe harcamaları içinde “ileri teknoloji” alanlarında yapılan harcamaların oranı Bin çalışan nüfus başına düşen araştırmacı sayısı Özel sektör araştırmacılarının toplam içindeki oranı 25-34 yaştaki bin nüfus başına bilim ve mühendislik alanlarında doktora yapanların sayısı BTY Sisteminin Çıktıları ile İlgili Ölçütlerinde; Bir milyon kişi başına düşen bilimsel yayın sayısı Avrupa Patent Ofisine patent başvuruları ABD Patent Ofisinden verilen patent hakları Triadik patentler toplamı Yüksek teknolojili ihraç ürünlerinin toplam ihracattaki payı Teknoloji ihracatının GSYİH içindeki payı Yüksek ve orta-yüksek teknolojili sanayi dallarında yaratılan katma değerin toplam katma değere oranı Yüksek ve orta-yüksek teknolojili sanayi dallarındaki istihdamın toplam istihdama oranı Bilgi yoğun hizmet sektörlerinde katma değerin oranı Bilgi yoğun hizmet sektörlerindeki istihdamın oranı 2013 yılında, mevcut AB-15 ortalamalarını geçmek 2023 yılında, AB’nin ilk 10 ülkesi arasında olmak 51 52 13 1960-1970 MONTAJ 1970-1980 İthal İkamesi YAN SANAYİİNİN GELİŞMESi 1980-1990 KAPASİTE / TEKNOLOJİ YATIRIMLARI 1990-1995 GÜNCEL MODEL//İHRACAT TAM ENTEGRASYON ÜRETİM MERKEZİ 1995-2000 2000-2010 2010 Yılı Hedefi İhracat Ar-Ge, Tasarımda Yetkinlik FİKRİ VE SİNAİ MÜLKİYET Ó MÜKEMMELİYET MERKEZİ 53 14