Trafik Kurul Kararlarının Analizi - Türkiye Değerlendirmesi
Transkript
Trafik Kurul Kararlarının Analizi - Türkiye Değerlendirmesi
T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Kurul Kararlarının Analizi – Türkiye Değerlendirmesi Haziran, 2015 1| Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Yazarlar S.N. ÜNVAN ADI SOYADI BÖLÜMÜ 1 Doç. Dr. Türker ÖZKAN ODTÜ Psikoloji Bl. Güvenlik Araştırma Birimi 2 Psk. İbrahim ÖZTÜRK ODTÜ Psikoloji Bl. Güvenlik Araştırma Birimi 3 Uzm. Psk. Yeşim ÜZÜMCÜOĞLU ODTÜ Psikoloji Bl. Güvenlik Araştırma Birimi 4 Psk. Pınar BIÇAKSIZ ODTÜ Psikoloji Bl. Güvenlik Araştırma Birimi ADI SOYADI BÖLÜMÜ S.N. ÜNVAN 1 3. Sınıf Emniyet Müdürü Ertuğrul YILDIRIM TRAFİK ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜR V. 2 4. Sınıf Emniyet Müdürü Dr. Fatih VURSAVAŞ TRAFİK ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜD. 3 Osman DAŞKIN Komiser TRAFİK ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜD. 4 Sevgi TURGUT Polis Memuru TRAFİK ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜD. 5 İsmail Ersin SAYI Polis Memuru TRAFİK ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜD. 6 Özgür BATTAL Polis Memuru TRAFİK ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜD. 7 Mehmet SÖYLEMEZ İnşaat Mühendisi TRAFİK ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜD. 8 Sedat KURBAN Bilgisayar Mühendisi TRAFİK ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜD. 2| Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ İçindekiler Giriş ......................................................................................................................................................... 5 Haddon Matrisi ........................................................................................................................................ 5 Olay Aşamaları ................................................................................................................. 5 Olay Faktörleri .................................................................................................................. 7 Yol Güvenliği E’leri .............................................................................................................................. 10 Eğitim (E1) ..................................................................................................................... 10 Yasal Uygulamalar/Denetimler (E2) .............................................................................. 10 Mühendislik (E3) ............................................................................................................ 10 Maruz Kalma (E4) .......................................................................................................... 11 Yeterlik ve Uygunluk Denetlemesi (E5) ........................................................................ 11 Acil Durum Müdahalesi (E6) ......................................................................................... 11 Değerlendirme/İzleme (E7) ............................................................................................ 11 İl Raporlarının İncelenmesi ve Raporlama Süreci................................................................................. 13 Karar Analizleri ve Dağılımları ............................................................................................................. 14 Kararların Türkiye Geneli ve İl Bazlı Haddon Matrisi Faktörlerinde Dağılımı ............. 14 Kararların Türkiye Geneli ve İl Bazlı Haddon Faktörlerinde Yüzdelik Dağılımı .......... 16 Kararların Türkiye Geneli ve İl Bazlı Haddon Faktörlerinde Yüzdelik Dağılım Grafikleri ......................................................................................................................... 18 Kararların Türkiye Geneli ve İl Bazlı Haddon Faktörlerinde Yoğunluk Haritası .......... 32 Kararların Türkiye Geneli ve İl Bazlı Haddon Matrisinde Aşamalara Göre Dağılımı ... 33 Kararların Türkiye Geneli ve İl Bazlı Haddon Matrisinde Aşamalara Göre Yüzdesel Dağılımı .......................................................................................................................... 35 Kararların Türkiye Geneli Haddon Matrisinde Aşamalara Göre Yüzdesel Dağılımı..... 37 Kararların Türkiye Geneli ve İl Bazlı Haddon Matrisinde Hücresel Dağılımı ............... 38 3| Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Kararların Türkiye Geneli ve İl Bazlı Haddon Matrisinde Hücresel Yüzdelik Dağılımı42 Kararların Türkiye Geneli Haddon Matrisinde Hücresel Yüzdelik Dağılımı ................. 46 Kararların Türkiye Geneli ve İl Bazlı E’lere Göre Dağılımı .......................................... 47 Kararların Türkiye Geneli ve İl Bazlı E’lere Göre Yüzdesel Dağılımı .......................... 51 Kararların İl Bazlı E’lere Göre Yoğunluk Haritası ......................................................... 55 Kararların Türkiye Geneli E’lere Göre Yüzdesel Dağılımı ............................................ 56 Tartışma ................................................................................................................................................. 57 EKLER .................................................................................................................................................. 60 Ek 1: İllere Göre Toplantı Sayıları ................................................................................. 60 Ek 2: Haddon Matrisi İnsan Faktörü Karar Örnekleri .................................................... 62 Ek 3: Haddon Matrisi Araç Faktörü Karar Örnekleri ..................................................... 69 Ek 4: Haddon Matrisi Fiziksel Çevre Karar Örnekleri ................................................... 72 Ek 5: Haddon Matrisi Sosyo-Ekonomik Çevre Karar Örnekleri .................................... 80 Kaynakça ............................................................................................................................................... 89 4| Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Giriş Bu raporda, 2012 yılında imzalanan ve yürürlüğe giren “Karayolu Trafik Güvenliği Stratejisi ve Eylem Planı” çerçevesinde Türkiye genelinde tüm illerde oluşturulan ve mülki ve idari karar verici ve uygulayıcılardan meydana gelen Trafik Güvenliği İl Koordinasyon Kurullarının yapmış oldukları toplantılarda alınan kararlar analiz edilmiştir. Bu amaçla; önce kurullarda alınan kararlar tek tek belirlenmiştir. Sonrasında Haddon Matrisi kullanılarak bu kararlar sınıflanmış ve ardından Groeger`in (2011) belirlediği genişletilmiş “Yol Güvenliği E`leri”nden faydalanılarak Haddon Matrisi`ndeki her bir hücrede yer alan toplantı kararları tasnif edilmiştir. Bu raporda ilk olarak Haddon Matrisi ve Yol Güvenliği E`leri tanıtılmış, ardından kararların nasıl sınıflandırıldığı açıklanmış ve son olarak da analiz sonuçları tablolar ve grafikler halinde sunulmuştur. Haddon Matrisi Haddon Matrisi William Haddon Jr. tarafından geliştirilmiştir. Bir dönem özellikle Amerika Birleşik Devletleri’nde trafik ve yol güvenliğinin temel çerçevesi şeklinde kullanılmıştır. Yaptığı anlamlı katkı sonrasında kullanımı yaygınlaşmış olup farklı ülkelerde yol güvenliği alanında trafik kazalarının analizlerinde de kullanılmaktadır (Haddon, 1972). Matris ile yapılan çalışmalar mevcut verileri analiz etme ya da ileriye dönük önlemler belirleme amaçları için de kullanılabilir (Albertsson, Björnstig, & Falkmer, 2003). Matris temel olarak 2 ana eksenden oluşmaktadır. Bunlar; Olay Aşamaları ve Olay Faktörleri (Etkenleri) şeklindedir. Aşamaların ve faktörlerin kesişimleri sonucu bir matris ortaya çıkmakta ve bu matriste farklı hücreler meydana gelmektedir. Olay Aşamaları Haddon matrisi olay ile ilgili olan değişkenlerin birbirleri ile etkileşimini üç aşamada incelemektedir (Haddon, 1968, 1972). Bu aşamalar 1) olay öncesi, 2) olay anı ve 3) olay sonrası olarak listelenmektedir. Olay Öncesi aşaması: Olay öncesi aşamasında etkisi olabileceği düşünülen birçok değişkenin olayın gerçekleşmesine neden olan faktörlerden olup olmadığı belirlenmektedir. Olay sonrasındaki kayıpları önlemek için yapılan birçok uygulama, olay öncesi aşamasında değişkenler arası gerçekleşebilecek enerji değişimini düşürerek olayın gerçekleşmesini önlemeyi amaçlamaktadır. Enerji değişiminin gerçekleşmesi durumu zararlara neden olmaktadır. Ancak, alınan bu önlemler istenilen oranda kayıplarda azalma sağlayamamaktadır. Ayrıca, olay öncesi aşamada ne kadar önlem alınırsa alınsın, bazı olayların yine de gerçekleştiği görülmektedir. Bu durumlarda da, enerji alışverişi gerçekleştiği zaman alınacak kimi önlemler sayesinde kayıplar en aza indirilebilmektedir. Trafik eğitimleri, toplu taşıma araçlarının denetlenmesi veya yol bakım ve onarımı yapılması olay öncesinde yapılabilecek çalışmalara örnek gösterilebilir. Olay Anı aşaması: Enerji değişimi bu aşamada gerçekleşir. Bu aşamada gerçekleşen olayın yeri, şiddeti ve zamanı üzerine odaklanır. Bu aşamada alınacak önlemler olaylardaki olası kayıpları ve kayıpların şiddetini düşürmeye yöneliktir. Korkuluk ve bariyer yapılması, 5| Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ emniyet kemeri, kask kullanımı ve çocuk koruma sistemleri denetimleri olay aşamasına yönelik faaliyetlerdir. Olay Sonrası aşaması: Olay sırasındaki enerji değişimi gerçekleştikten sonra bile birçok değişkenin halen kayıpları azaltmada aktif olduğu görülmektedir. Bu değişkenler olay sonrasında oluşabilecek kayıpları ve bu kayıpların şiddetini etkilemektedir. Bu aşamada da alınacak önlemler olay sonrasında gerçekleşebilecek olası yüksek orandaki kayıpları azaltmayı amaçlamaktadır (Haddon, 1968, 1972, Peden et al., 2004). İlkyardım eğitimleri verilmesi, ambulanslara yönelik denetimler yapılması ve fiziki şartların uygun hale getirilmesi olay sonrası aşamasında aktif rol almaktadırlar. Aşamalarda Enerjinin Rolü ve Güvenlik Stratejileri Haddon, herhangi bir olayda var olacak enerjiye ve bu enerjinin yönetilmesine çok önem vermiştir. Aslında, güvenlik ve korunmanın bu enerjinin nasıl ele alınacağı ile doğrudan ilişkili olduğunu düşünmüş ve her türlü önlemin buna göre düzenlenmesi gerektiğini vurgulamıştır. Enerji-Zarar olayında kayıpların en aza indirilmesi için dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, yapılan değişikliklerin olay sonucunda ortaya çıkabilecek kayıpları en etkili biçimde azaltacak şekilde belirlenmesidir. Burada önemli olan, seçeneklerin olayın gerçekleşmesini önlemeye yeterli olmadığı durumlarda dahi olayın sonucuna olan etkilerine göre değerlendirilmesidir. Bu yüzden, olay anı ve olay sonrası aşamalara daha çok önem verilmelidir. Enerji-Zarar kayıplarını azaltmada bir diğer önemli nokta ise alınan önlemlerin olay öncesi, olay anı ve olay sonrası aşamalarını bir arada içermesidir (Haddon, 1972). Haddon tarafından olayda (ya da enerji ortaya çıkışında) yaşanabilecek olası kayıpları azaltmak adına 10 farklı strateji geliştirilmiştir (1995). Haddon yapılacak her türlü düzenlemenin bu stratejilerin ya da temel prensiplerin farklı şekilde yansımaları olacağını da eklemiştir. Bu stratejiler; 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Enerjinin bir araya gelmesini önlemek Bir araya gelen enerji miktarını azaltmak Enerji salınımını önlemek Kaynaktan enerji salınımının uzaysal/mekansal dağılımını değiştirmek Hassas değişkenleri ortaya çıkan enerjiden mekansal ve zamansal olarak ayırmak Zamanı ve mekanı değiştirmeden enerji ile değişkenler arasına engeller koymak Temas alanlarını değiştirmek Enerji transferinden zarar görebilecek canlı ve cansız varlıkları güçlendirmek Hızlıca zararın belirlenmesini ve değerlendirmesini yapmak ve devamlılığını ve genişlemesini engellemek 10. Enerji değişimi ile durumun son hali arasındaki tüm önlemleri hayata geçirmek Haddon’a göre yol güvenliği de diğer enerji değişimleri gibi değerlendirilebilir ve birçok farklı güvenlik önlemi de böylelikle yol güvenliğine uygulanabilirdir. Yol Enerji-Zarar kayıplarında bu üç aşama genellikle Kaza Öncesi, Kaza Anı ve Kaza Sonrası şeklinde kullanılmaktadır (Haddon, 1972). Bir kazaya neden olan tüm nedenleri belirlemek için sadece 6| Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ kaza anını değil kaza öncesini ve sonrasını da incelemek gerekmektedir (Albertsson ve ark., 2003). Kaza Öncesi Kaza Anı Kaza Sonrası Olay Faktörleri Haddon matrisinin ilk versiyonuna 3 farklı faktör kategorisinden oluşan Olay Faktörleri yerleştirilmiştir. Bu faktörler İnsan, Araç ve Ekipmanlar, ve Çevre şeklinde gösterilmiştir. Bunlar kaza öncesi, kaza ve kaza sonrası aşamalarında yer almaktadır (Haddon, 1972). Bu üç faktörün ve üç aşamanın bir araya getirilmesi ile matrisin ilk hali ortaya çıkmıştır (bk. Tablo 1.). İnsan Araç ve Ekipmanlar Çevre Kaza Öncesi Kaza Anı Kaza Sonrası Sonuçlar Tablo 1. Matrisin ilk versiyonu Haddon’a göre (1972), bu yaklaşım ile karayollarında kayıpların azaltılmasının enerjizarar azaltımı alanıyla birleşimi sağlanmıştır. Bu sayede kazalara neden olan birçok genel neden belirlenebilecek ve farklı davranışsal ve çevresel önlemler alınabilecektir. Dünya Sağlık Örgütü ilgili raporunda; Haddon Matrisini, - 10 temel stratejiyi temel alarak - riskli durumlara maruz kalmayı azaltmakta, trafik kazalarını önlemekte, kaza durumunda oluşacak yaralanmaların ciddiyetini azaltmakta, ve gelişmiş kaza sonrası bakım ile yaralanmaların sonuçlarını azaltmakta kullanmaktadır (Peden et al., 2004). Haddon Matrisi ilerleyen aşamada faktörlerin genişletilmesi ve alt kategorilere ayrılması ile değişiklikler göstermektedir (Haddon, 1972). İnsan faktörü kendi içerisinde 6 alt kategoriye ayrılmıştır. Bu kategoriler sürücü, yolcu, yaya, motosiklet sürücüsü, bisiklet sürücüsü ve diğerleridir. Araç ve ekipmanlar “fiziksel karakterler” ve “hareket ve yer” olarak ikiye ayrılmıştır. Çevre, fiziksel ve sosyo-kültürel çevre olmak üzere iki farklı alt kategoride incelenmiştir (bk. Tablo 2). Matriste yer alan faktörler insan faktörü, araç ve ekipmanlar, ve çevre olarak incelenmektedir. İnsan faktörü kaza durumunda yaralanma riski olan kişilerdir. Araç ve ekipmanlar ise kazada enerji değişiminin gerçekleştiği vasıtadır. Kaza anının gerçekleşmiş olduğu alandaki tüm diğer faktörler fiziksel çevreyi oluşturmaktadır. Sosyo-kültürel faktörler ise çevre faktörünün altında incelenmektedir ve daha çok “yumuşak” kısma ve “gözle görülmeyen” unsurlara karşılık gelmektedir. Örneğin, sosyal ve yasal uygulamaları ve normları kapsamaktadır (Runyan, 1998). 7| Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ SosyoKültürel Fiziksel Çevre Hareket ve Yer Fiziksel Karakterler Diğer Araç ve Ekipman Bisiklet Sürücüsü Motosiklet Sürücüsü Yaya Yolcu Sürücü İnsan Kaza Öncesi Kaza Anı Kaza Sonrası Sonuçlar Tablo 2: Trafik kazalarında yer alan faktörlerin detaylandırılmış matrisi Haddon matrisinin bir farklı versiyonu da çevre faktörünün alt kategorilerinin ayrı ayrı faktörler haline getirilmesi ile ortaya çıkmıştır (bk. Tablo 3). Matrisin bu versiyonu, bu alanda yapılan çalışmalarda en yaygın olarak kullanılan halidir ve temel unsurları en yalın hali ile barındırmaktadır (Albertsson, 2003; Deljavan et al, 2012; Runyan, 1998, 2003). Gün geçtikçe raporlama sistemlerinin değişmesi sayesinde, veri sistemlerine ve bilgiye daha kolay ulaşım sağlandıkça bu faktörlerin incelenmesi daha uygun hale gelmiştir. Artan bilgi ve becerilerin beraberinde getirdiği çeşitlilikle faktörlerin ayrı ayrı incelenmesi hem farklı faktörleri birbirinden ayırarak onların bireysel etkilerini anlamayı kolaylaştırmakta hem de alınacak önlemlere yönelik fikirler vermektedir. Bu çalışma kapsamında yapılacak olan analizlerde de matrisin bu versiyonu tercih edilmiştir. İnsan Araç ve Ekipman Fiziksel Çevre Sosyo-Kültürel Faktörler Kaza Öncesi Kaza Anı Kaza Sonrası Tablo 3: Matrisin trafik çalışmaları ile ilgili kullanılan son versiyonu Bu çalışma kapsamında kullanılacak matris, alanda yaygın olarak kullanılan matrisin faktörlerinin genişletilmesi sonucu elde edilmiştir. Her bir faktörün farklı kaza aşamaları ile etkileşimde bulunan farklı özellikleri ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır (bk. Tablo 4). Bu hücreler birçok farklı çalışmanın bir araya getirilmesi ile oluşmuştur (Örn., Albertsson ve ark., 2003; Peden et al., 2004). 8| Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ İnsan Haddon Matrisi* Sürücü Yolcu Yaya Motorsiklet Sürücüsü Araç/Ekipman Bisiklet Sürücüsü Fiziksel Çevre Sosyo-Ekonomik Çevre Lastik patlaması, Teknik arızalar, Araç hız kontrolü, ABS Yol dizaynı (Yolun fiziksel durumu, işaret ve işaretçiler), Hava durumu (Rüzgar, sıcaklık), Hız limiti, Alt ve Üst Geçitler, Otopark, Altyapı, Reklam ve tanıtım araçları Trafik güvenliğine yönelik toplumun, kurumların ve karar vericilerin tutumları (Resmi/Gayriresmi), Zaman çizelgesi, Trafik güvenliğine dair yasalar, Araç kontrolü, Sinyalizasyon, Basın ve yayın organları Araçiçi yolcuların araca temas yerleri Emniyet kemeri, Diğer güvenlik ekipmanları, Kaza koruyucu tasarım Korkuluk, Yol kenarı seti, Ağaç, Köprü, Yol kenarındaki diğer yapılar Yasalar (Takograf, Emniyet Kemeri), Satın alma talepleri, Kurum politikaları Acil çıkışlar, Araç onarım zorluğu ve maliyeti Araç içi kurtarma ortamı, Yangın Araç dışı dış kurtarma, Trafik sıkışıklığı Yetersiz acil durum plan ve organizasyonu (Toplumsal kurtarma çalışmaları, Kurtarma servisleri, Ambulanslar, Acil durum tedavisi ve öncelik belirlenmesi, Polis), Hastanelerdeki medikal ve rehabilitasyon merkezlerindeki psikososyal ilgi Diğer Araç Tipi Ekipman Yaş, Cinsiyet, Sürücü davranışı, Kandaki alkol miktarı, Sürücü eğitimi ve tecrübesi, Polis yaptırımı, Genel trafik bilgisi, Klakson kullanımı ve gürültü kirliliği Araç (Araç tipi, Motor yeri, tekerlek standartları) Kinematik, Yolcu konumu, Emniyet kemeri kullanımı, Yara türleri, dereceleri, ve yaralı vücudundaki yerleri İlk müdahale ekibi, Psikososyal etki, Hipotermi (Kıyafet, Beden pozisyonu), İlkyardım bilgisi Kaza Öncesi Kaza Anı Kaza Sonrası Tablo 4: Haddon Matrisi Hücresel Örneklendirmesi (Albertsson et al., 2003; Runyan, 2003) * Hücrelerde yer alan maddeler literatürde yer alan çalışmalardan örnek olarak alınmış olup kaza raporlarına yönelik analizleri de içermektedir. 9| Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Yol Güvenliği E’leri Haddon Matrisi, aşamaları ve faktörleri ele alan bir matris olmasına karşın yol güvenliğini sağlamak için yapılanların temel olarak hangi faaliyet alanına girdiğini tespit etmemektedir. Bu nedenle, rapor kapsamında yol güvenliği faaliyetlerinin temel sınıflaması olan E’ler her bir hücre içerisinde ayrıca kullanılmıştır. Yol güvenliği konusunda yapılan ilk çalışmalar sonucunda, yol güvenliğini etkileyen faktörler 3 E’ye göre klasik bir şekilde sınıflandırılmıştır. Bu E’ler Eğitim (Education), Yasal Uygulamalar/Denetimler (Enforcement), ve Mühendislik (Engineering) şeklindedir. Groeger (2011) tarafından yol güvenliğini etkileyen faktörler incelenmiş ve bu E’ler daha da geliştirilerek toplam 7 faktör ortaya çıkmıştır. Bu rapor kapsamında da kullanılan bu faktörler Eğitim (Education), Yasal Uygulamalar/Denetimler (Enforcement), Mühendislik (Engineering), Maruz Kalma (Exposure), Yeterlik ve Uygunluk Denetlemesi (Examination of Competence and Fitness), Acil Durum Müdahalesi (Emergency Response), ve Değerlendirme/İzleme (Evaluation) olarak belirlenmiştir. Eğitim (E1) Eğitim faktörü kapsamında yapılan çalışmalar yol güvenliğine ilişkin belirli bilgi ve becerilerde eksiklikleri olan kişilere yönelik faaliyetleri içermektedir. Genel olarak bireysel potensiyellerden ziyade sürücü ve halka açık eğitimleri içermektedir. Eğitim faaliyetlerine sürücülere yönelik eğitimler ve medya kampanyaları gösterilebilir. Eğitim faktörü kapsamında Türkiye örnekleminde örneğin öğrencilere yönelik trafik ve ilkyardım eğitimleri veya ticari taşımacılık yapan sürücülere yönelik eğitimler verilmesi şeklinde kararlar görülmektedir. Yasal Uygulamalar/Denetimler (E2) Yasal uygulamalar yol güvenliğine yönelik olumsuz davranışların görülme olasılığını etkileyen en önemli etkenlerdendir. Bu yasal uygulamalar ayrıca caydırıcılık yönünden de büyük önem taşımaktadır. Yasal uygulamalar kapsamında geleneksel yöntemler kulanılarak yapılan denetimler ve elektronik sistemler kullanılarak yapılan denetimler görülmektedir. Teknolojinin gelişmesi ile birlikte geleneksel yöntemlerle yapılan denetimlerin yanı sıra hız ve kırmızı ışık denetimleri gibi otomatik olarak yapılan denetimler de artış göstermektedir. Yollardaki potansiyel ihlalleri hatırlatması ve sürekli bir gözetim sisteminin uygulanmasının yanı sıra, cezalandırılma olasılığının artması ve cezalandırılmakdan kaçma olasılığının azalmasından dolayı otomatik sistemler caydırıcılığı arttırmaktadır. Otomatik denetim sistemlerinin zorlandığı alanlardan bir tanesi denetlenen aracın sürücüsünün ehliyet sahibi olup olmadığının belirlenmesidir. Hız, emniyet kemeri, araç ekipmanları ve park yasağı olan yerlere yapılan denetimler bu alanda yapılan faaliyetlere örnek olarak gösterilebilir. Mühendislik (E3) Mühendislik faktörü kapsamında ele alınabilecek çalışmalar araç sistemlerine yönelik daha kaliteli ve güvenilir ilerlemeler ve yol içeriklerine yönelik dizayn ve kalite gibi alanlardaki gelişmeleri kapsamaktadır. Son zamanlardaki gelişmelerle birlikte yolcu 10 | Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ güvenliğine yönelik de birçok ilerleme meydana gelmiştir. Bu kapsamda yollarda çevre düzenlemeleri veya alt yapı çalışmaları gibi uygulamalar yapılmaktadır. Maruz Kalma (E4) Kazalara yönelik verilerin analizleri yapılırken hangi tip yol kullanıcılarının (örn., sürücülerin) hangi zaman dilimlerinde kazalara dahil olduğu gibi alanlarda bazı eğilimler tespit edilebilir. Bu eğilimler hem bu kazaların neden meydana geldiğini anlamakta hem de yeni önlemler geliştirme konusunda önemli rol oynamaktadır. Yük ve yolcu taşımacılığı yapan araçların güzergahlarının düzenlenmesi veya seyyar satıcılara yönelik faaliyetler trafikte belirli gruplara maruz kalma oranını etkilemektedir. Yeterlik ve Uygunluk Denetlemesi (E5) Yol kullanıcılarına (örn.,sürücülere) yönelik yapılan değerlendirmelerin yol güvenliğine yönelik olası katkıları çoğunlukla ihmal edilmiştir. Bu kapsamda, örneğin sürücülerin yeterliklerini ve sürücülüğe devam etmek için uygunluklarını test etmek, yol güvenliği açısından önemli ve en az araştırılmış alandır. Yapılacak çalışmalarda sürücülükten men edilen sürücülerin sonrasında sisteme dahil edilmesi de önemli yer tutmaktadır. Bu kapsamda bu men edilme kararıyla baş etmesi için eski sürücü ve ailesine danışmanlık yapılabilir, diğer ulaşım yöntemlerine erişimleri kolaylaştırılabilir ya da eski sürücülerin tekrar sürücülüğe dönmesi için iyileştirici programlar geliştirilebilir. Sürücü kurslarının ve sürücü aday eğitimlerinin denetlenmesi bu alanda yapılan çalışmalara örnek gösterilebilir. Acil Durum Müdahalesi (E6) Trafikte herhangi bir acil durum gerçekleştiği zaman, bu durumlara müdahale edecek ekiplerin ulaşılabilirliği kazalara dahil olan bireylerin ölüm riskini önemli ölçüde etkilemektedir. Acil müdahaleyi gerçekleştirecek birimlere ulaşabilecek diğer insanların az olabileceği zaman ve mekanlar da ölüm riskini etkilemektedir. Bu kapsamda otomatik sistemler yerleşene dek ilk olarak yaralılara hızlıca ulaşmak, ikinci olarak olay yerinde tedavisi yapılabilecek yaralıların tedavi edilmesi, ve son olarak da yaralıların uygun travma merkezlerine en hızlı şekilde ulaştırılması, ileri derecede yaralanmış kazazedelerin ölümle sonuçlanmasını engellemek için önemli faktörlerdir. Bu anlamda ambulans ve personelin hazır bulundurulması, kan alım kampanyalarında devamlılık sağlanması ve olay yerine ulaşım süresinin azaltılması örnek olarak gösterilebilir. Değerlendirme/İzleme (E7) Greoger (2011) tarafından değerlendirme, yol güvenliğine yönelik en önemli faktör olarak belirtilmiştir. Değerlendirmelerde altın kural herhangi bir önlemin etkisini değerlendirirken ölümcül olaylarda meydana gelen azalıştır. Kazaların belirlenmesi ve bunların bazı açıklayıcı değişkenlere bağlanması bu tarz değerlendirmelerin temelini oluşturmaktadır. Bu açıklayıcı değişkenler kimi zaman anlamlı iyileştirme yöntemleri içerirken kimi zaman da toplum içerisindeki diğer değişkenleri içermektedir. Değerlendirme yapılmadan herhangi bir önlemin yol güvenliğine katkısının belirlenmesi, araştırmacılar tarafından bazı önlemlerin neden ve nasıl etkili olduğunun belirlenmesi, karar vericiler tarafında etkili olacak yöntemlerin belirlenerek uygulanması, ve yol güvenliği uzmanları 11 | Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ tarafından uygulamaların en iyi hale getirilmesi beklenilemez. Bunlara ek olarak bu raporda kurum ve kurullarca yapılacak izleme faaliyetleri de değerlendirme faktörü altında yer almıştır. Trafik güvenliğine ilişkin eylem planı oluşturulması ve denetlenmesi, alınan karaların takip edilmesi, kurumlar arası koordinasyon ve işbirliğinin sağlanması, emniyet kemeri takma oranının arttırılması ve mevsimlik tarım işçilerine yönelik faaliyetler değerlendirme veya izleme kapsamında değerlendirilebilecek kararlara çeşitli örneklerdir. 12 | Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ İl Raporlarının İncelenmesi ve Raporlama Süreci 81 İlin değerlendirmeleri; trafik güvenliği kapsamında yapılan toplantıların tutanaklarının incelenmesi ve kararlar bölümleri altında yer alan maddeler üzerinden yapılmıştır. Her bir il için iletilen ve değerlendirmeye alınan toplantı sayıları ekte sunulmuştur (Ek 1). İl raporları incelenirken kararlar kısa maddeler şeklinde özetlenmiş ve bazı kararlar birden çok kısa maddeye bölünmüştür. Bu maddeler Haddon Matrisi kapsamında İnsan, Araç, Fiziksel veya Sosyo-Kültürel-Ekonomik Çevre faktörlerinin birine yerleştirilmiştir. Bir karar matriste sadece tek bir faktöre yerleştirilmiştir. Diğer bir ifade ile, hiçbir karar birden fazla faktöre yerleştirilmemiştir. Haddon Matrisinin her bir hücresinde yer alan maddelerin Yol Güvenliği E`leri sınıflandırmasına göre de E`de yer aldığı da belirlenmiştir. Her bir faktörde yer alan karar örnekleri, madde açılımları ile birlikte eklerde sunulmuştur (Ek 2, 3, 4, & 5). Yapılan bu değerlendirmeler sonucunda her ile ilişkin alınan kararların Haddon Matrisindeki hücrelere yerleştirilmiş hali oluşturulmuş ve sayısal değerleri ileri değerlendirmelerde kullanılmak üzere hesaplanmıştır. Bu kapsamda yapılan kodlama yöntemi İl Plaka Kodu/Toplantı Yılı/Toplantı Numarası/Madde Numarası/Groger’in E’lerine göre Kaza Aşaması/E’lere göre E Tipi/Karar Kodu/ şeklindedir. Haddon Matrisi kapsamında İnsan faktörü Kİ, Araç faktörü KA, Fiziksel Çevre faktörü KF, ve Sosyo-Ekonomik Çevre faktörü KS şeklinde kodlanmıştır. o Örneğin 00/2015/01/02/EÖ/E1/Kİ00/ şeklinde yapılan bir kodlama 00 plaka kodlu ilin 2015 tarihinde yaptığı 01 numaralı toplantıdaki 02 numaralı maddeyi işaret etmektedir. Bu madde Groger’e göre Kaza Öncesi (EÖ) ve Eğitim (E1) aşamasında yer almaktadır. Kİ00 kodlaması ise Haddon Kapsamında İnsan faktöründe alınmış Kİ00 kodlu kararı göstermektedir (Ek 6). 13 | Yüzdesel dağılım grafikleri ilgili boyutlardaki yüzdelik dağılımlara göre, Türkiye geneli ve iller için yüzdelik dağılım grafikleri genelin ve illerin Haddon faktörlerindeki yüzdelik dağılımlarına göre, ve yoğunluk haritaları illerin ilgili boyutlarda en yüksek yüzdeye sahip boyut ya da boyutlarına göre hazırlanmıştır. Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Karar Analizleri ve Dağılımları Kararların Türkiye Geneli ve İl Bazlı Haddon Matrisi Faktörlerinde Dağılımı İl Plaka İnsan Araç Kodu Faktörü Faktörü 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 14 | 52 7 9 29 22 8 44 0 32 6 41 265 6 12 28 32 8 22 8 2 1 14 7 0 13 0 12 1 2 13 4 0 18 12 0 2 Emniyet Genel Müdürlüğü Fiziksel SosyoÇevre Ekonomik Faktörü Çevre Faktörü 52 11 9 29 28 1 191 0 37 20 43 44 0 17 14 11 27 4 21 24 4 24 28 11 92 0 22 31 14 15 6 10 18 28 8 5 İl Plaka İnsan Araç Kodu Faktörü Faktörü 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi 3 0 9 13 16 2 6 16 168 9 35 32 12 12 0 39 10 21 ODTÜ 0 1 0 3 3 1 2 4 44 1 7 2 3 2 0 20 0 0 Fiziksel SosyoÇevre Ekonomik Faktörü Çevre Faktörü 24 1 3 1 3 0 10 3 9 11 12 2 22 12 3 33 84 99 8 2 39 8 22 13 9 21 4 0 14 17 15 15 37 12 1 5 İl Plaka İnsan Araç Kodu Faktörü Faktörü 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 15 | 8 6 50 109 8 5 11 38 0 25 6 21 35 26 28 3 23 27 24 332 168 9 10 0 3 11 41 1 4 6 21 0 3 0 4 11 10 2 0 8 3 3 137 29 0 1 Emniyet Genel Müdürlüğü Fiziksel SosyoÇevre Ekonomik Faktörü Çevre Faktörü 6 5 16 5 48 49 88 99 2 8 8 11 15 17 30 20 0 4 56 37 13 4 20 23 34 21 24 17 18 14 11 0 40 25 9 13 24 20 242 336 153 184 2 12 19 7 İl Plaka İnsan Araç Kodu Faktörü Faktörü 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 Türkiye Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi 20 18 19 12 21 17 6 52 34 17 23 124 3 3 82 16 23 59 11 36 21 501 3116 ODTÜ 4 2 4 2 2 1 0 19 5 3 8 21 1 0 48 5 14 26 1 10 4 16 696 Fiziksel SosyoÇevre Ekonomik Faktörü Çevre Faktörü 8 10 3 7 14 16 28 8 10 5 8 7 4 6 84 58 22 23 26 6 43 64 62 57 9 4 25 1 82 108 51 49 31 55 79 73 32 1 24 11 22 12 254 244 2656 2372 Kararların Türkiye Geneli ve İl Bazlı Haddon Faktörlerinde Yüzdelik Dağılımı İl Plaka İnsan Araç Fiziksel SosyoKodu Faktörü Faktörü Çevre Ekonomik (%) (%) (%) Çevre (%) 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 16 | 39,10 15,91 39,13 30,21 25,88 40,00 12,94 0,00 31,07 10,34 41,00 78,64 37,50 30,77 35,90 38,55 18,60 66,67 10,71 0,00 6,02 4,55 4,35 14,58 8,24 0,00 3,82 0,00 11,65 1,72 2,00 3,86 25,00 0,00 23,08 14,46 0,00 6,06 0,00 20,00 Emniyet Genel Müdürlüğü 39,10 25,00 39,13 30,21 32,94 5,00 56,18 0,00 35,92 34,48 43,00 13,06 0,00 43,59 17,95 13,25 62,79 12,12 85,71 60,00 15,79 54,55 17,39 25,00 32,94 55,00 27,06 0,00 21,36 53,45 14,00 4,45 37,50 25,64 23,08 33,73 18,60 15,15 3,57 20,00 İl Plaka İnsan Araç Fiziksel SosyoKodu Faktörü Faktörü Çevre Ekonomik (%) (%) (%) Çevre (%) 75,00 0,00 25,00 0,00 21 44,83 10,34 34,48 10,34 22 41,03 7,69 23,08 28,21 23 11,76 5,88 70,59 11,76 24 14,29 4,76 52,38 28,57 25 28,57 7,14 5,36 58,93 26 42,53 11,14 21,27 25,06 27 45,00 5,00 40,00 10,00 28 39,33 7,87 43,82 8,99 29 46,38 2,90 31,88 18,84 30 26,67 6,67 20,00 46,67 31 66,67 11,11 22,22 0,00 32 0,00 0,00 45,16 54,84 33 43,82 22,47 16,85 16,85 34 16,95 0,00 62,71 20,34 35 77,78 0,00 3,70 18,52 36 42,11 0,00 31,58 26,32 37 20,00 10,00 53,33 16,67 38 31,65 6,96 30,38 31,01 39 32,34 12,17 26,11 29,38 40 Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ İl Plaka İnsan Araç Fiziksel SosyoKodu Faktörü Faktörü Çevre Ekonomik (%) (%) (%) Çevre (%) 42,11 5,26 10,53 42,11 41 17,86 14,29 28,57 39,29 42 22,45 12,24 30,61 34,69 43 34,86 19,27 27,52 18,35 44 0,00 0,00 0,00 100,00 45 20,66 2,48 46,28 30,58 46 26,09 0,00 56,52 17,39 47 30,88 5,88 29,41 33,82 48 34,65 10,89 33,66 20,79 49 33,77 12,99 31,17 22,08 50 45,16 3,23 29,03 22,58 51 21,43 0,00 78,57 0,00 52 23,96 8,33 41,67 26,04 53 51,92 5,77 17,31 25,00 54 33,80 4,23 33,80 28,17 55 31,71 13,09 23,11 32,09 56 31,46 5,43 28,65 34,46 57 39,13 0,00 8,70 52,17 58 27,03 2,70 51,35 18,92 59 47,62 9,52 19,05 23,81 60 60,00 6,67 10,00 23,33 61 17 | Emniyet Genel Müdürlüğü İl Plaka İnsan Araç Fiziksel SosyoKodu Faktörü Faktörü Çevre Ekonomik (%) (%) (%) Çevre (%) 35,85 7,55 26,42 30,19 62 24,00 4,00 56,00 16,00 63 55,26 5,26 26,32 13,16 64 51,52 3,03 24,24 21,21 65 37,50 0,00 25,00 37,50 66 24,41 8,92 39,44 27,23 67 40,48 5,95 26,19 27,38 68 32,69 5,77 50,00 11,54 69 16,67 5,80 31,16 46,38 70 46,97 7,95 23,48 21,59 71 17,65 5,88 52,94 23,53 72 10,34 0,00 86,21 3,45 73 25,63 15,00 25,63 33,75 74 13,22 4,13 42,15 40,50 75 18,70 11,38 25,20 44,72 76 24,89 10,97 33,33 30,80 77 24,44 2,22 71,11 2,22 78 44,44 12,35 29,63 13,58 79 35,59 6,78 37,29 20,34 80 49,36 1,58 25,02 24,04 81 35,25 7,87 30,05 26,83 Türkiye Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Kararların Türkiye Geneli ve İl Bazlı Haddon Faktörlerinde Yüzdelik Dağılım Grafikleri 18 | Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ 19 | Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ 20 | Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ 21 | Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ 22 | Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ 23 | Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ 24 | Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ 25 | Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ 26 | Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ 27 | Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ 28 | Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ 29 | Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ 30 | Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ 31 | Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Kararların Türkiye Geneli ve İl Bazlı Haddon Faktörlerinde Yoğunluk Haritası 32 | Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Kararların Türkiye Geneli ve İl Bazlı Haddon Matrisinde Aşamalara Göre Dağılımı İl Plaka Kodu Kaza Öncesi 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 120 43 19 90 84 16 327 0 89 54 96 288 13 39 69 69 42 31 25 5 33 | Kaza Anı 6 0 0 2 0 2 4 0 2 0 4 38 3 0 1 5 1 1 3 0 Emniyet Genel Müdürlüğü Kaza Sonrası 7 1 4 4 1 2 9 0 12 4 0 11 0 0 8 9 0 1 0 0 İl Plaka Kodu 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi Kaza Öncesi 11 27 33 14 42 51 331 16 76 44 38 16 31 77 52 27 17 25 138 301 16 26 ODTÜ Kaza Kaza Anı Sonrası 1 0 2 0 6 0 3 0 0 0 5 0 41 23 1 3 9 4 24 1 4 3 2 0 0 0 9 3 4 3 0 0 2 0 5 0 20 0 21 15 3 0 2 0 İl Plaka Kaza Kodu Öncesi 46 43 105 44 4 45 118 46 18 47 64 48 93 49 67 50 54 51 13 52 91 53 44 54 62 55 956 56 491 57 17 58 31 59 38 60 24 61 50 62 47 63 34 | Kaza Kaza Anı Sonrası 0 3 4 0 0 0 2 1 5 0 2 2 3 5 4 6 8 0 1 0 3 2 6 2 8 1 53 38 15 28 6 0 3 3 4 0 2 4 0 3 3 0 Emniyet Genel Müdürlüğü İl Plaka Kodu 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 Türkiye Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi Kaza Öncesi 35 27 10 186 70 48 132 223 17 28 305 104 110 216 29 75 52 837 7865 ODTÜ Kaza Kaza Anı Sonrası 2 1 5 1 6 0 0 27 7 7 3 1 4 2 8 33 0 0 1 0 0 15 1 16 4 9 6 15 0 16 3 3 1 6 110 68 529 446 Kararların Türkiye Geneli ve İl Bazlı Haddon Matrisinde Aşamalara Göre Yüzdesel Dağılımı İl Plaka Kodu 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 35 | Kaza Öncesi (%) 90,23 97,73 82,61 93,75 98,82 80,00 96,18 0,00 86,41 93,10 96,00 85,46 81,25 100,00 88,46 83,13 97,67 93,94 89,29 100,00 Kaza Anı (%) 4,51 0,00 0,00 2,08 0,00 10,00 1,18 0,00 1,94 0,00 4,00 11,28 18,75 0,00 1,28 6,02 2,33 3,03 10,71 0,00 Emniyet Genel Müdürlüğü Kaza Sonrası (%) 5,26 2,27 17,39 4,17 1,18 10,00 2,65 0,00 11,65 6,90 0,00 3,26 0,00 0,00 10,26 10,84 0,00 3,03 0,00 0,00 İl Plaka Kodu 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi Kaza Öncesi (%) 91,67 93,10 84,62 82,35 100,00 91,07 83,80 80,00 85,39 63,77 84,44 88,89 100,00 86,52 88,14 100,00 89,47 83,33 87,34 89,32 84,21 ODTÜ Kaza Kaza Anı Sonrası (%) (%) 8,33 0,00 6,90 0,00 15,38 0,00 17,65 0,00 0,00 0,00 8,93 0,00 10,38 5,82 5,00 15,00 10,11 4,49 34,78 1,45 8,89 6,67 11,11 0,00 0,00 0,00 10,11 3,37 6,78 5,08 0,00 0,00 10,53 0,00 16,67 0,00 12,66 0,00 6,23 4,45 15,79 0,00 İl Plaka Kodu 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 36 | Kaza Öncesi (%) 92,86 93,88 96,33 100,00 97,52 78,26 94,12 92,08 87,01 87,10 92,86 94,79 84,62 87,32 91,31 91,95 73,91 83,78 90,48 80,00 94,34 Kaza Kaza Anı Sonrası (%) (%) 7,14 0,00 0,00 6,12 3,67 0,00 0,00 0,00 1,65 0,83 21,74 0,00 2,94 2,94 2,97 4,95 5,19 7,79 12,90 0,00 7,14 0,00 3,13 2,08 11,54 3,85 11,27 1,41 5,06 3,63 2,81 5,24 26,09 0,00 8,11 8,11 9,52 0,00 6,67 13,33 0,00 5,66 Emniyet Genel Müdürlüğü İl Plaka Kodu 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 Türkiye Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi Kaza Öncesi (%) 94,00 92,11 81,82 62,50 87,32 83,33 92,31 95,65 84,47 100,00 96,55 95,31 85,95 89,43 91,14 64,44 92,59 88,14 82,46 88,97 ODTÜ Kaza Kaza Anı Sonrası (%) (%) 6,00 0,00 5,26 2,63 15,15 3,03 37,50 0,00 0,00 12,68 8,33 8,33 5,77 1,92 2,90 1,45 3,03 12,50 0,00 0,00 3,45 0,00 0,00 4,69 0,83 13,22 3,25 7,32 2,53 6,33 0,00 35,56 3,70 3,70 1,69 10,17 10,84 6,70 5,98 5,05 Kararların Türkiye Geneli Haddon Matrisinde Aşamalara Göre Yüzdesel Dağılımı 37 | Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Kararların Türkiye Geneli ve İl Bazlı Haddon Matrisinde Hücresel Dağılımı İl Plaka Kodu 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 38 | İnsan / Kaza Öncesi İnsan / Kaza Anı İnsan / Kaza Sonrası Araç / Kaza Öncesi Araç / Kaza Anı Araç / Kaza Sonrası Fiziksel / Kaza Öncesi Fiziksel / Kaza Anı Fiziksel / Kaza Sonrası Sosyal / Kaza Öncesi Sosyal / Kaza Anı Sosyal / Kaza Sonrası 44 6 6 27 21 6 39 6 0 0 2 0 2 3 2 1 3 0 1 0 2 8 2 1 14 7 0 11 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 50 11 8 29 28 1 189 0 0 0 0 0 0 0 2 0 1 0 0 0 2 18 24 4 20 28 9 88 0 0 0 0 0 0 1 3 0 0 4 0 2 3 26 5 39 221 5 12 19 26 7 20 1 0 2 0 2 35 1 0 1 4 1 1 2 0 4 1 0 9 0 0 8 2 0 1 0 0 12 1 2 12 3 0 18 10 0 2 0 1 0 0 0 1 1 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 32 20 41 42 0 17 14 9 27 4 23 3 0 0 2 2 0 0 0 0 0 0 1 0 5 0 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 19 28 14 13 5 10 18 24 8 5 1 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 3 3 0 2 0 0 0 4 0 0 0 0 Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ İl Plaka Kodu 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 39 | İnsan / Kaza Öncesi 8 11 12 1 6 11 123 6 24 11 7 10 0 32 6 21 8 3 35 96 6 4 11 35 İnsan / Kaza Anı 1 2 4 1 0 5 40 1 9 21 2 2 0 5 2 0 0 3 15 11 2 1 0 3 Emniyet Genel Müdürlüğü İnsan / Kaza Sonrası 0 0 0 0 0 0 5 2 2 0 3 0 0 2 2 0 0 0 0 2 0 0 0 0 Araç / Kaza Öncesi 0 3 2 0 2 4 44 0 7 1 3 2 0 18 0 0 0 2 11 32 1 4 6 20 Araç / Kaza Anı 0 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 0 1 0 9 0 0 0 1 Araç / Kaza Sonrası 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Fiziksel / Kaza Öncesi 3 10 9 11 22 3 83 8 38 19 9 4 14 15 36 1 6 15 48 87 2 8 12 30 Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi Fiziksel / Kaza Anı 0 0 0 1 0 0 0 0 0 3 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 ODTÜ Fiziksel / Kaza Sonrası 0 0 0 0 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 3 0 Sosyal / Kaza Öncesi 0 3 10 2 12 33 81 2 7 13 19 0 17 12 10 5 3 5 44 86 7 10 17 20 Sosyal / Kaza Anı 0 0 1 0 0 0 1 0 0 0 2 0 0 2 2 0 2 0 5 1 1 1 0 0 Sosyal / Kaza Sonrası 0 0 0 0 0 0 17 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 12 0 0 0 0 İl Plaka Kodu 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 40 | İnsan / Kaza Öncesi 0 23 4 19 29 22 21 2 20 22 16 282 162 4 9 18 13 16 10 18 13 4 41 26 İnsan / Kaza Anı 0 2 2 2 3 1 7 1 2 4 7 40 4 5 1 2 1 0 2 2 3 2 0 4 Emniyet Genel Müdürlüğü İnsan / Kaza Sonrası 0 0 0 0 3 3 0 0 1 1 1 10 2 0 0 0 4 3 0 1 1 0 11 4 Araç / Kaza Öncesi 0 3 0 4 11 9 2 0 8 2 3 122 29 0 0 4 2 4 2 2 1 0 18 5 Araç / Kaza Anı 0 0 0 0 0 1 0 0 0 1 0 13 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Araç / Kaza Sonrası 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 Fiziksel / Kaza Öncesi 0 55 12 18 32 22 18 11 38 9 24 239 144 2 17 8 3 14 27 10 8 4 75 19 Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi Fiziksel / Kaza Anı 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 ODTÜ Fiziksel / Kaza Sonrası 0 1 0 2 2 2 0 0 1 0 0 3 9 0 2 0 0 0 0 0 0 0 9 3 Sosyal / Kaza Öncesi 4 37 2 23 21 14 13 0 25 11 19 313 156 11 5 8 6 16 8 5 5 2 52 20 Sosyal / Kaza Anı 0 0 2 0 0 2 1 0 0 1 1 0 11 1 1 2 1 0 0 0 2 4 0 3 Sosyal / Kaza Sonrası 0 0 0 0 0 1 0 0 0 1 0 23 17 0 1 0 0 0 0 0 0 0 6 0 İl Plaka Kodu 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 Türkiye 41 | İnsan / Kaza Öncesi 14 18 90 3 3 79 14 20 43 11 32 18 389 2545 İnsan / Kaza Anı 2 4 2 0 0 0 0 2 6 0 2 1 96 404 Emniyet Genel Müdürlüğü İnsan / Kaza Sonrası 1 1 32 0 0 3 2 1 10 0 2 2 16 167 Araç / Kaza Öncesi 3 8 20 1 0 46 3 13 26 1 10 4 14 646 Araç / Kaza Anı 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 36 Araç / Kaza Sonrası 0 0 0 0 0 2 2 0 0 0 0 0 2 14 Fiziksel / Kaza Öncesi 26 43 62 9 24 77 50 26 76 16 24 19 237 2539 Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi Fiziksel / Kaza Anı 0 0 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 14 29 ODTÜ Fiziksel / Kaza Sonrası 0 0 0 0 0 5 0 5 3 16 0 3 3 88 Sosyal / Kaza Öncesi 5 63 51 4 1 103 37 51 71 1 9 11 197 2135 Sosyal / Kaza Anı 1 0 5 0 0 0 0 1 0 0 1 0 0 60 Sosyal / Kaza Sonrası 0 1 1 0 0 5 12 3 2 0 1 1 47 177 Kararların Türkiye Geneli ve İl Bazlı Haddon Matrisinde Hücresel Yüzdelik Dağılımı İl Plaka Kodu 42 | İnsan / Kaza Öncesi (%) İnsan / Kaza Anı (%) İnsan / Kaza Sonrası (%) Araç / Kaza Öncesi (%) Araç / Kaza Anı (%) Araç / Fiziksel / Fiziksel / Sosyal / Fiziksel / Kaza Kaza Kaza Kaza Kaza Sonrası Öncesi Sonrası Öncesi Anı (%) (%) (%) (%) (%) Sosyal / Kaza Anı (%) Sosyal / Kaza Sonrası (%) 01 33,08 4,51 1,50 6,02 0,00 0,00 37,59 0,00 1,50 13,53 0,00 2,26 02 13,64 0,00 2,27 4,55 0,00 0,00 25,00 0,00 0,00 54,55 0,00 0,00 03 26,09 0,00 13,04 4,35 0,00 0,00 34,78 0,00 4,35 17,39 0,00 0,00 04 28,13 2,08 0,00 14,58 0,00 0,00 30,21 0,00 0,00 20,83 0,00 4,17 05 24,71 0,00 1,18 8,24 0,00 0,00 32,94 0,00 0,00 32,94 0,00 0,00 06 30,00 10,00 0,00 0,00 0,00 0,00 5,00 0,00 0,00 45,00 0,00 10,00 07 08 11,47 0,00 0,88 0,00 0,59 0,00 3,24 0,00 0,00 0,00 0,59 0,00 55,59 0,00 0,00 0,00 0,59 0,00 25,88 0,00 0,29 0,00 0,88 0,00 09 25,24 1,94 3,88 11,65 0,00 0,00 31,07 0,00 4,85 18,45 0,00 2,91 10 8,62 0,00 1,72 1,72 0,00 0,00 34,48 0,00 0,00 48,28 0,00 5,17 11 39,00 2,00 0,00 2,00 0,00 0,00 41,00 2,00 0,00 14,00 0,00 0,00 12 65,58 10,39 2,67 3,56 0,30 0,00 12,46 0,59 0,00 3,86 0,00 0,59 13 31,25 6,25 0,00 18,75 6,25 0,00 0,00 0,00 0,00 31,25 6,25 0,00 14 30,77 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 43,59 0,00 0,00 25,64 0,00 0,00 15 24,36 1,28 10,26 23,08 0,00 0,00 17,95 0,00 0,00 23,08 0,00 0,00 16 31,33 4,82 2,41 12,05 1,20 1,20 10,84 0,00 2,41 28,92 0,00 4,82 17 16,28 2,33 0,00 0,00 0,00 0,00 62,79 0,00 0,00 18,60 0,00 0,00 18 60,61 3,03 3,03 6,06 0,00 0,00 12,12 0,00 0,00 15,15 0,00 0,00 19 3,57 7,14 0,00 0,00 0,00 0,00 82,14 3,57 0,00 3,57 0,00 0,00 Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ İl Plaka Kodu 20 43 | İnsan / İnsan / İnsan / Kaza Kaza Kaza Öncesi Sonrası Anı (%) (%) (%) 0,00 0,00 0,00 Araç / Araç / Fiziksel / Fiziksel / Sosyal / Sosyal / Araç / Fiziksel / Sosyal / Kaza Kaza Kaza Kaza Kaza Kaza Kaza Kaza Kaza Öncesi Sonrası Öncesi Sonrası Öncesi Sonrası Anı (%) Anı (%) Anı (%) (%) (%) (%) (%) (%) (%) 20,00 0,00 0,00 60,00 0,00 0,00 20,00 0,00 0,00 21 66,67 8,33 0,00 0,00 0,00 0,00 25,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 22 37,93 6,90 0,00 10,34 0,00 0,00 34,48 0,00 0,00 10,34 0,00 0,00 23 30,77 10,26 0,00 5,13 2,56 0,00 23,08 0,00 0,00 25,64 2,56 0,00 24 5,88 5,88 0,00 0,00 5,88 0,00 64,71 5,88 0,00 11,76 0,00 0,00 25 14,29 0,00 0,00 4,76 0,00 0,00 52,38 0,00 0,00 28,57 0,00 0,00 26 19,64 8,93 0,00 7,14 0,00 0,00 5,36 0,00 0,00 58,93 0,00 0,00 27 31,14 10,13 1,27 11,14 0,00 0,00 21,01 0,00 0,25 20,51 0,25 4,30 28 30,00 5,00 10,00 0,00 0,00 5,00 40,00 0,00 0,00 10,00 0,00 0,00 29 26,97 10,11 2,25 7,87 0,00 0,00 42,70 0,00 1,12 7,87 0,00 1,12 30 15,94 30,43 0,00 1,45 0,00 1,45 27,54 4,35 0,00 18,84 0,00 0,00 31 15,56 4,44 6,67 6,67 0,00 0,00 20,00 0,00 0,00 42,22 4,44 0,00 32 55,56 11,11 0,00 11,11 0,00 0,00 22,22 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 33 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 45,16 0,00 0,00 54,84 0,00 0,00 34 35,96 5,62 2,25 20,22 2,25 0,00 16,85 0,00 0,00 13,48 2,25 1,12 35 10,17 3,39 3,39 0,00 0,00 0,00 61,02 0,00 1,69 16,95 3,39 0,00 36 77,78 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3,70 0,00 0,00 18,52 0,00 0,00 37 42,11 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 31,58 0,00 0,00 15,79 10,53 0,00 38 10,00 10,00 0,00 6,67 3,33 0,00 50,00 3,33 0,00 16,67 0,00 0,00 39 22,15 9,49 0,00 6,96 0,00 0,00 30,38 0,00 0,00 27,85 3,16 0,00 40 28,49 3,26 0,59 9,50 2,67 0,00 25,82 0,00 0,30 25,52 0,30 3,56 Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ İl Plaka Kodu 41 44 | İnsan / İnsan / İnsan / Kaza Kaza Kaza Öncesi Sonrası Anı (%) (%) (%) 31,58 10,53 0,00 Araç / Araç / Fiziksel / Fiziksel / Sosyal / Sosyal / Araç / Fiziksel / Sosyal / Kaza Kaza Kaza Kaza Kaza Kaza Kaza Kaza Kaza Öncesi Sonrası Öncesi Sonrası Öncesi Sonrası Anı (%) Anı (%) Anı (%) (%) (%) (%) (%) (%) (%) 5,26 0,00 0,00 10,53 0,00 0,00 36,84 5,26 0,00 42 14,29 3,57 0,00 14,29 0,00 0,00 28,57 0,00 0,00 35,71 3,57 0,00 43 22,45 0,00 0,00 12,24 0,00 0,00 24,49 0,00 6,12 34,69 0,00 0,00 44 32,11 2,75 0,00 18,35 0,92 0,00 27,52 0,00 0,00 18,35 0,00 0,00 45 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 100,00 0,00 0,00 46 19,01 1,65 0,00 2,48 0,00 0,00 45,45 0,00 0,83 30,58 0,00 0,00 47 17,39 8,70 0,00 0,00 0,00 0,00 52,17 4,35 0,00 8,70 8,70 0,00 48 27,94 2,94 0,00 5,88 0,00 0,00 26,47 0,00 2,94 33,82 0,00 0,00 49 28,71 2,97 2,97 10,89 0,00 0,00 31,68 0,00 1,98 20,79 0,00 0,00 50 28,57 1,30 3,90 11,69 1,30 0,00 28,57 0,00 2,60 18,18 2,60 1,30 51 33,87 11,29 0,00 3,23 0,00 0,00 29,03 0,00 0,00 20,97 1,61 0,00 52 14,29 7,14 0,00 0,00 0,00 0,00 78,57 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 53 20,83 2,08 1,04 8,33 0,00 0,00 39,58 1,04 1,04 26,04 0,00 0,00 54 42,31 7,69 1,92 3,85 1,92 0,00 17,31 0,00 0,00 21,15 1,92 1,92 55 22,54 9,86 1,41 4,23 0,00 0,00 33,80 0,00 0,00 26,76 1,41 0,00 56 26,93 3,82 0,96 11,65 1,24 0,19 22,83 0,00 0,29 29,89 0,00 2,20 57 30,34 0,75 0,37 5,43 0,00 0,00 26,97 0,00 1,69 29,21 2,06 3,18 58 17,39 21,74 0,00 0,00 0,00 0,00 8,70 0,00 0,00 47,83 4,35 0,00 59 24,32 2,70 0,00 0,00 2,70 0,00 45,95 0,00 5,41 13,51 2,70 2,70 60 42,86 4,76 0,00 9,52 0,00 0,00 19,05 0,00 0,00 19,05 4,76 0,00 61 43,33 3,33 13,33 6,67 0,00 0,00 10,00 0,00 0,00 20,00 3,33 0,00 Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ İl Plaka Kodu 62 Araç / Araç / Fiziksel / Fiziksel / Sosyal / Sosyal / Araç / Fiziksel / Sosyal / Kaza Kaza Kaza Kaza Kaza Kaza Kaza Kaza Kaza Öncesi Sonrası Öncesi Sonrası Öncesi Sonrası Anı (%) Anı (%) Anı (%) (%) (%) (%) (%) (%) (%) 7,55 0,00 0,00 26,42 0,00 0,00 30,19 0,00 0,00 63 20,00 4,00 0,00 4,00 0,00 0,00 54,00 2,00 0,00 16,00 0,00 0,00 64 47,37 5,26 2,63 5,26 0,00 0,00 26,32 0,00 0,00 13,16 0,00 0,00 65 39,39 9,09 3,03 3,03 0,00 0,00 24,24 0,00 0,00 15,15 6,06 0,00 66 25,00 12,50 0,00 0,00 0,00 0,00 25,00 0,00 0,00 12,50 25,00 0,00 67 19,25 0,00 5,16 8,45 0,00 0,47 35,21 0,00 4,23 24,41 0,00 2,82 68 30,95 4,76 4,76 5,95 0,00 0,00 22,62 0,00 3,57 23,81 3,57 0,00 69 26,92 3,85 1,92 5,77 0,00 0,00 50,00 0,00 0,00 9,62 1,92 0,00 70 13,04 2,90 0,72 5,80 0,00 0,00 31,16 0,00 0,00 45,65 0,00 0,72 71 34,09 0,76 12,12 7,58 0,38 0,00 23,48 0,00 0,00 19,32 1,89 0,38 72 17,65 0,00 0,00 5,88 0,00 0,00 52,94 0,00 0,00 23,53 0,00 0,00 73 10,34 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 82,76 3,45 0,00 3,45 0,00 0,00 74 24,69 0,00 0,94 14,38 0,00 0,63 24,06 0,00 1,56 32,19 0,00 1,56 75 11,57 0,00 1,65 2,48 0,00 1,65 41,32 0,83 0,00 30,58 0,00 9,92 76 16,26 1,63 0,81 10,57 0,81 0,00 21,14 0,00 4,07 41,46 0,81 2,44 77 18,14 2,53 4,22 10,97 0,00 0,00 32,07 0,00 1,27 29,96 0,00 0,84 78 24,44 0,00 0,00 2,22 0,00 0,00 35,56 0,00 35,56 2,22 0,00 0,00 79 39,51 2,47 2,47 12,35 0,00 0,00 29,63 0,00 0,00 11,11 1,23 1,23 80 30,51 1,69 3,39 6,78 0,00 0,00 32,20 0,00 5,08 18,64 0,00 1,69 81 38,33 9,46 1,58 1,38 0,00 0,20 23,35 1,38 0,30 19,41 0,00 4,63 28,79 4,57 1,89 7,31 0,41 0,16 28,72 0,33 1,00 24,15 0,68 2,00 Türkiye 45 | İnsan / İnsan / İnsan / Kaza Kaza Kaza Öncesi Sonrası Anı (%) (%) (%) 30,19 0,00 5,66 Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Kararların Türkiye Geneli Haddon Matrisinde Hücresel Yüzdelik Dağılımı 46 | Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Kararların Türkiye Geneli ve İl Bazlı E’lere Göre Dağılımı İl Plaka Kodu 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 47 | Eğitim (E1) 32 6 7 15 17 7 38 0 22 6 21 90 2 17 21 20 7 19 1 0 7 Yasal Uygulamalar/ Denetimler (E2) 27 4 3 30 14 4 40 0 25 1 23 193 8 3 29 34 5 6 2 1 1 Emniyet Genel Müdürlüğü Mühendislik (E3) 49 9 8 27 27 0 145 0 38 19 42 37 0 11 10 2 20 5 23 3 3 Maruz Kalma (E4) Yeterlik ve Uygunluk Denetlemesi (E5) 1 2 0 1 1 0 14 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 0 Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi 2 0 0 3 1 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 2 0 0 0 1 1 ODTÜ Acil Durum Müdahalesi (E6) 3 0 2 3 0 2 5 0 3 3 0 2 0 0 0 4 0 0 0 0 0 Değerlendirme /İzleme (E7) 19 23 3 17 25 7 98 0 14 29 14 15 6 7 17 21 11 3 2 0 0 İl Plaka Kodu 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 48 | Eğitim (E1) 3 14 3 2 4 142 4 18 1 13 9 1 27 11 13 7 4 35 77 5 6 7 28 0 Yasal Uygulamalar/ Denetimler (E2) 8 14 1 6 15 95 3 22 32 9 6 1 33 6 7 1 4 36 78 6 1 8 37 0 Emniyet Genel Müdürlüğü Mühendislik (E3) 9 5 12 18 0 63 9 33 21 9 1 14 13 32 2 7 17 52 72 2 10 15 31 0 Maruz Kalma (E4) Yeterlik ve Uygunluk Denetlemesi (E5) 4 1 0 0 1 0 0 0 0 3 0 0 3 2 0 1 0 2 0 0 2 2 1 0 Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi 0 1 0 0 0 6 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 22 0 0 0 0 0 ODTÜ Acil Durum Müdahalesi (E6) 0 0 0 0 0 18 3 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Değerlendirme /İzleme (E7) 5 4 1 16 36 71 1 15 15 11 2 15 12 8 5 3 5 33 88 6 9 17 12 4 İl Plaka Kodu 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 49 | Eğitim (E1) 29 4 20 22 23 20 0 15 18 17 175 151 9 4 8 10 13 10 8 16 10 52 25 7 Yasal Uygulamalar/ Denetimler (E2) 7 2 12 32 24 14 1 20 15 10 325 90 0 6 16 9 10 9 17 9 4 31 17 14 Emniyet Genel Müdürlüğü Mühendislik (E3) 37 12 16 30 18 11 12 36 8 21 208 132 0 16 8 4 9 26 9 6 0 69 18 20 Maruz Kalma (E4) Yeterlik ve Uygunluk Denetlemesi (E5) 0 0 1 1 0 1 1 0 0 3 22 19 0 1 0 0 0 0 0 0 0 8 0 2 Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi 1 1 0 0 1 0 0 1 1 7 25 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 6 1 0 ODTÜ Acil Durum Müdahalesi (E6) 1 0 0 0 1 0 0 0 1 0 24 15 0 0 0 0 0 0 0 0 0 8 0 0 Değerlendirme /İzleme (E7) 46 4 19 16 10 16 0 24 9 13 268 127 14 10 10 7 21 4 3 2 2 39 23 9 İl Plaka Kodu 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 Türkiye 50 | Eğitim (E1) 20 111 4 1 96 12 16 34 0 28 19 145 1941 Yasal Uygulamalar/ Denetimler (E2) 22 63 4 5 76 16 27 52 1 23 10 438 2313 Emniyet Genel Müdürlüğü Mühendislik (E3) 34 51 7 20 66 43 27 75 43 18 17 152 2204 Maruz Kalma (E4) Yeterlik ve Uygunluk Denetlemesi (E5) 2 0 0 0 4 5 2 6 0 0 0 6 127 Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi 2 0 0 0 2 0 0 10 0 1 1 28 131 ODTÜ Acil Durum Müdahalesi (E6) 1 1 0 0 14 20 3 2 0 1 1 51 193 Değerlendirme /İzleme (E7) 57 38 2 3 62 25 48 58 1 10 11 195 1931 Kararların Türkiye Geneli ve İl Bazlı E’lere Göre Yüzdesel Dağılımı İl Plaka Kodu 51 | E1 (%) E2 (%) E3 (%) E4 (%) E5 (%) E6 (%) E7 (%) 01 24,06 20,30 36,84 0,75 1,50 2,26 14,29 02 13,64 9,09 20,45 4,55 0,00 0,00 52,27 03 30,43 13,04 34,78 0,00 0,00 8,70 13,04 04 15,63 31,25 28,13 1,04 3,13 3,13 17,71 05 20,00 16,47 31,76 1,18 1,18 0,00 29,41 06 35,00 20,00 0,00 0,00 0,00 10,00 35,00 07 11,18 11,76 42,65 4,12 0,00 1,47 28,82 08 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 09 21,36 24,27 36,89 0,00 0,97 2,91 13,59 10 10,34 1,72 32,76 0,00 0,00 5,17 50,00 11 21,00 23,00 42,00 0,00 0,00 0,00 14,00 12 26,71 57,27 10,98 0,00 0,00 0,59 4,45 13 12,50 50,00 0,00 0,00 0,00 0,00 37,50 14 43,59 7,69 28,21 2,56 0,00 0,00 17,95 15 26,92 37,18 12,82 1,28 0,00 0,00 21,79 16 24,10 40,96 2,41 0,00 2,41 4,82 25,30 17 16,28 11,63 46,51 0,00 0,00 0,00 25,58 18 57,58 18,18 15,15 0,00 0,00 0,00 9,09 19 3,57 7,14 82,14 0,00 0,00 0,00 7,14 20 0,00 20,00 60,00 0,00 20,00 0,00 0,00 Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ İl Plaka Kodu 52 | E1 (%) E2 (%) E3 (%) E4 (%) E5 (%) E6 (%) E7 (%) 21 58,33 8,33 25,00 0,00 8,33 0,00 0,00 22 10,34 27,59 31,03 13,79 0,00 0,00 17,24 23 35,90 35,90 12,82 2,56 2,56 0,00 10,26 24 17,65 5,88 70,59 0,00 0,00 0,00 5,88 25 4,76 14,29 42,86 0,00 0,00 0,00 38,10 26 7,14 26,79 0,00 1,79 0,00 0,00 64,29 27 35,95 24,05 15,95 0,00 1,52 4,56 17,97 28 20,00 15,00 45,00 0,00 0,00 15,00 5,00 29 20,22 24,72 37,08 0,00 0,00 1,12 16,85 30 1,45 46,38 30,43 0,00 0,00 0,00 21,74 31 28,89 20,00 20,00 6,67 0,00 0,00 24,44 32 50,00 33,33 5,56 0,00 0,00 0,00 11,11 33 3,23 3,23 45,16 0,00 0,00 0,00 48,39 34 30,34 37,08 14,61 3,37 1,12 0,00 13,48 35 18,64 10,17 54,24 3,39 0,00 0,00 13,56 36 48,15 25,93 7,41 0,00 0,00 0,00 18,52 37 36,84 5,26 36,84 5,26 0,00 0,00 15,79 38 13,33 13,33 56,67 0,00 0,00 0,00 16,67 39 22,15 22,78 32,91 1,27 0,00 0,00 20,89 40 22,85 23,15 21,36 0,00 6,53 0,00 26,11 41 26,32 31,58 10,53 0,00 0,00 0,00 31,58 42 21,43 3,57 35,71 7,14 0,00 0,00 32,14 43 14,29 16,33 30,61 4,08 0,00 0,00 34,69 Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ İl Plaka Kodu 53 | E1 (%) E2 (%) E3 (%) E4 (%) E5 (%) E6 (%) E7 (%) 44 25,69 33,94 28,44 0,92 0,00 0,00 11,01 45 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 100,00 46 23,97 5,79 30,58 0,00 0,83 0,83 38,02 47 17,39 8,70 52,17 0,00 4,35 0,00 17,39 48 29,41 17,65 23,53 1,47 0,00 0,00 27,94 49 21,78 31,68 29,70 0,99 0,00 0,00 15,84 50 29,87 31,17 23,38 0,00 1,30 1,30 12,99 51 32,26 22,58 17,74 1,61 0,00 0,00 25,81 52 0,00 7,14 85,71 7,14 0,00 0,00 0,00 53 15,63 20,83 37,50 0,00 1,04 0,00 25,00 54 34,62 28,85 15,38 0,00 1,92 1,92 17,31 55 23,94 14,08 29,58 4,23 9,86 0,00 18,31 56 16,71 31,04 19,87 2,10 2,39 2,29 25,60 57 28,28 16,85 24,72 3,56 0,00 2,81 23,78 58 39,13 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 60,87 59 10,81 16,22 43,24 2,70 0,00 0,00 27,03 60 19,05 38,10 19,05 0,00 0,00 0,00 23,81 61 33,33 30,00 13,33 0,00 0,00 0,00 23,33 62 24,53 18,87 16,98 0,00 0,00 0,00 39,62 63 20,00 18,00 52,00 0,00 2,00 0,00 8,00 64 21,05 44,74 23,68 0,00 2,63 0,00 7,89 65 48,48 27,27 18,18 0,00 0,00 0,00 6,06 66 62,50 25,00 0,00 0,00 0,00 0,00 12,50 Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ İl Plaka Kodu E1 (%) E3 (%) E4 (%) E5 (%) E6 (%) E7 (%) 67 24,41 14,55 32,39 3,76 2,82 3,76 18,31 68 29,76 20,24 21,43 0,00 1,19 0,00 27,38 69 13,46 26,92 38,46 3,85 0,00 0,00 17,31 70 14,49 15,94 24,64 1,45 1,45 0,72 41,30 71 42,05 23,86 19,32 0,00 0,00 0,38 14,39 72 23,53 23,53 41,18 0,00 0,00 0,00 11,76 73 3,45 17,24 68,97 0,00 0,00 0,00 10,34 74 30,00 23,75 20,63 1,25 0,63 4,38 19,38 75 9,92 13,22 35,54 4,13 0,00 16,53 20,66 76 13,01 21,95 21,95 1,63 0,00 2,44 39,02 77 14,35 21,94 31,65 2,53 4,22 0,84 24,47 78 0,00 2,22 95,56 0,00 0,00 0,00 2,22 79 34,57 28,40 22,22 0,00 1,23 1,23 12,35 80 32,20 16,95 28,81 0,00 1,69 1,69 18,64 81 14,29 43,15 14,98 0,59 2,76 5,02 19,21 21,96 26,17 24,93 1,44 1,48 2,18 21,84 Türkiye 54 | E2 (%) Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Kararların İl Bazlı E’lere Göre Yoğunluk Haritası E1: Eğitim E2: Yasal Uygulamalar/Denetimler E5: Yeterlik ve Uygunluk Denetlemesi 55 | Emniyet Genel Müdürlüğü E3: Mühendislik E4: Maruz Kalma E7: Değerlendirme/İzleme E6: Acil Durum Müdahalesi Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Kararların Türkiye Geneli E’lere Göre Yüzdesel Dağılımı E1: Eğitim E2: Yasal Uygulamalar/Denetimler E5: Yeterlik ve Uygunluk Denetlemesi 56 | Emniyet Genel Müdürlüğü E3: Mühendislik E4: Maruz Kalma E7: Değerlendirme/İzleme E6: Acil Durum Müdahalesi Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Tartışma Türkiye geneline bakıldığında, alınan kararların %35’i İnsan faktörüne, %30’u Fiziksel Çevre faktörüne, %27’si Sosyo-Ekonomik Çevre faktörüne ve %8’i Araç faktörüne yöneliktir. Her bir faktör için iller bazında analizlere bakıldığında ise bazı illerin bazı faktörlerde yüksek oranlarda kararlar aldığı, bazı illerin ise bazı faktörlerde hiç karar almadığı veya düşük oranlarda karar aldığı görülmektedir. İller arası anlamlı farklar bulunmuştur. Bu, İllerin ortak konularının yanı sıra farklı sorun veya ihtiyaçlarının da olduğuna işaret etmektedir. Faktörlerin kaza aşamalarına yönelik dağılımlarına Türkiye genelinde bakıldığında alınan kararların %89’unun Kaza Öncesi aşamaya %6’sının Kaza Anına ve %5’inin Kaza Sonrasına dahil olduğunu görülmektedir. Bu iki bulguya yönelik detaylı değerlendirmeler yapıldığında Türkiye kapsamında alınan kararlarda çoğunlukla İnsan, Fiziksel Çevre ve Sosyo-Ekonomik Çevre faktörlerinin Kaza Öncesi aşamasına dahil olan alanlarında yoğunlaşıldığı tespit edilmiştir. Haddon Matrisine ek olarak E’lere yönelik sonuçlara bakıldığında da Eğitim (%22), Yasal Uygulamalar/Denetimler (%26), Mühendislik (%25) ve Değerlendirme/İzleme (%22) alanlarında kararların önemli ölçüde baskın çıktığı görülmüştür. Maruz Kalma, Yeterlik ve Uygunluk Denetlemesi ve Acil Durum Müdahalesi alanlarında alınan kararların yüzdesi düşüktür. Bunlar da trafik güvenliği konusunda hangi noktalara daha çok odaklanıldığını ve hangi noktalarda geliştirilmeye ihtiyaç duyulduğuna da işaret edebilir. Rapor kapsamında kullanılan Haddon Matris’i bir olayı iki boyutta incelemektedir. Raporda ayrıca E’ler eklenmiştir. Fakat, alınan yol güvenliğini arttırmaya yönelik alınan kararların; yararlılık, etkinlik, uygunluk, verimlilik, uygulanabilirlik, maliyet, tercih edilirlik, ve sürdürülebilirlik başlıklarıyla/ölçütleri ile de ayrıca incelenmesi ileriki çalışmalarda gerekebilir. Çünkü, alınan kararların “icra gücü” ya da “icracı kurum ya da kuruluş etkisi” ile hayata geçirilmesi noktasında bu başlıklar/ölçütler çok önem taşıyacaktır. Halihazırda var olan tutanaklar ya da kararlarda bu başlıklar/ölçütler konusunda nasıl bir yol izlendiği ve “icra gücünün” tam olarak nasıl teşekkül ettiği net olarak tespit edilememektedir. Toplantı raporları ve alınan kararlar incelendiğinde iller arasında önemli anlamda dil kullanımından kaynaklı farklılıklar görülmektedir. Bu farklılıklar hem illerin kararlarının belirlenen sisteme uygun bir şekilde analizlerini zorlaştırmakta, hem de iller arasında yapılacak kıyaslamalarda kimi illerin diğerlerinden farklı bir alanda yer almasına neden olmaktadır. Bu anlamda en önemli farklılık çoğu ilin aldığı kararları ileriye dönük yapılması planlanan kararlar şeklinde almasına karşın bazı illerin kararlarını geriye dönük faaliyetleri değerlendirme şeklinde almış olmasından kaynaklanmaktadır. Bu rapor kapsamında bu farklılıkların yaratacağı olası bir dengesizliği önlemek adına il toplantı raporlarında eğer ileriye dönük karar yazılmayarak sadece bir önceki döneme dair faaliyetlerin değerlendirilmesi şeklinde maddeler var ise bu maddeler bu alanlarda yapılan çalışmaların ileride de devam edeceği varsayımına dayanılarak rapora işlenmiştir. Ancak eğer bir ilin 57 | Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ toplantı raporunda hem geriye dönük kararların değerlendirilmesi şeklinde hem de ileriye yönelik kararlar alınıyorsa sadece ileriye dönük kararlar rapora işlenmiştir. Üstteki maddede belirtilen durumların ileride sebep olabilecegi karışıklıkları ortadan kaldırmak adına tüm illerde belirli bir toplantı tutanağı düzeni oluşturmak ve tüm illerin bu toplantı tutanağı taslağını temel alarak toplantı akışı ve raporlamasının sağlanması, kararların uygulanmasında, raporlanmasında ve illerin birbirlerine karşı örnek uygulamalar teşkil etmesine de kolaylıklar sağlayacaktır. Ayrıca rapora ek olarak sunulan karar örneklerinin Türkiye örneklemini oluşturduğunu ve önemli ölçüde yapılabilecek çalışmalarda büyük bir çeşitlilik sunduğu düşünüldüğünde bu maddelerin alınacak kararlarda örnek olması iller arasındaki tutarlılığı arttıracaktır. Özellikle belirtmek gerekir ki; bu raporda kullanılan Haddon Matrisi mantığı ve E’ler temelli tasnifler İller için temel ana çerçeveler olmalıdır. Fakat, bu çerçeveler İllerin istatistiksel verileri, ihtiyaçları ve sorunları temel alınarak ilgili hücrelerde yoğunlaşacak karar ve uygulamalarla desteklenmelidir. Ardışık toplantı kararlarının benzerliklerinden yola çıkarak, bazı illerde alınan kararların takiplerinin yeterince sistematik yapıl(a)madığı, önceki toplantılarda alınan kararların ne derece işleme konulduğu ve bu kararları uygulamada ne kadar ilerleme kaydedildiğinin takibinin yapıl(a)madığı izlenimi doğmuştur. Bu nedenle; toplantı raporlarına, alınan kararların takibine de ilişkin bilgilerin eklenmesi (örnek; kararların takibi için kimlerin görevlendirildiği, zaman çizelgesi) önerilebilir. Toplantı raporlarına ilişkin bir diğer konu ise, yapılan toplantı sayıları ve toplantılarda alınan karar sayılarına ilişkindir. Bu değerlere bakıldığında bir il hariç tüm illerin en az bir toplantı raporu bulunmaktadır. Ancak yapılan toplantıların yoğunluklarına bakıldığında 13 il sadece bir tutanak iletirken 12 il 15 ve üzeri toplantı tutanağı iletmiştir. En yüksek miktarda toplantı yapılan ve toplantı tutanağı iletilen il 22 rapor ile Antalya olmuştur. Bu farklılıklara ek olarak toplantılarda alınan karar sayıları da büyük değişkenlikler göstermektedir. Bazı iller toplantı başına ortalama 3 ile 10 karar alırken bazı iller ise 30 ile 60 arasında karar almaktadır. Bu durum da iller arasında yapılan kıyaslamalarda önemli farklılıklar yaratmaktadır. Alınan karar sayılarının yanı sıra alınan bu kararların içerikleri de bu farklılıkları önemli ölçüde etkilemektedir. Farklı zamanlarda yapılan toplantılarda yinelenen kararlar bazı illerde toplam kararların içerisinde önemli bir oran teşkil etmektedir. Bu anlamda iller arasında belirli bir tutarlılık sağlanarak eski toplantılarda alınan maddeleri referans göstererek yapılacak değerlendirmeler, hem kurumların daha sağlıklı çalışmasını sağlayabilir hem de yapılan faaliyetlerin değerlendirilmesini kolaylaştırabilir. Maddeler ayrıca incelenirken bazı maddeler matris kapsamında değerlendirmeye alın(a)mamıştır. Örneğin su havzalarına yönelik alınan kararlar gibi trafik güvenliğini birinci 58 | Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ dereceden etkilemeyen ve matris kapsamında enerji değişimine etkisi olmayan kararlar yapılan değerlendirmeler sonucunda rapor dışı bırakılmıştır. Haddon Matrisi geliştirilme ve genel kullanım amacına da uygun şekilde kaza raporlarının incelenmesinde yaygın olarak ele alınabilir. Bu rapor kapsamında yapılan değerlendirme ve analizler hem Türkiye’de hem de dünya çapında bir ilk olma özelliği taşımaktadır. Faktörlere ilişkin ortaya çıkan kararların kaza aşamalarında olan yerleri de göz önüne alınarak değerlendirilmesi sonucu, karar örneklerinin önemli bir yüzdesinin kaza öncesi aşamalara ait olduğu dikkati çekmektedir. Bu anlamda da trafik kaza raporları üzerinden yapılacak benzer bir analiz, kaza anına ve kaza sonrasına yönelik verilerdeki çeşitliliği arttıracak ve bu alanlarda bulunan eksiliği giderecektir. Bu yüzden Haddon Matrisi ile trafik kazalarına ilişkin raporların benzer bir sistem kullanarak incelenmesi, kaza durumunda enerji değişimi gerçekleşse dahi aktarılan enerji miktarını azaltarak kazanın şiddetinin ve etki düzeyinin azalmasına yönelik önemli saptamalar sunacaktır. Üstte belirtilen hususu desteklemek amacı ile E’ler de kullanılabilir. Kazanın ya da olayın analizi sonrasında ortaya çıkacak ana hücreye ve nedenlere ilişkin en uygun E ya da E’ler hangisi olacağı da belirlenebilir. Son olarak; tüm bu analizler sonucunda ortaya çıkan Türkiye değerlendirmesinin “Karayolu Trafik Güvenliği Stratejisi ve Eylem Planı” ile hangi oranda el ele ve aynı istikamette gidip gitmediği ilgili tüm yapılar ve birimler tarafından ayrıca detaylı bir şekilde değerlendirilmelidir. Bu sayede, tüm yapı için “ortak hedefler ve amaçlar” netleştirilerek kararlar ve sonrasındaki uygulamlarda eş güdüm sağlanabilir ve anlamlı etki oluşturma potansiyeli pratiğe yansıtılabilir. 59 | Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ EKLER Ek 1: İllere Göre Toplantı Sayıları İL İL ADI PLAKA KODU 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 60 | Adana Adıyaman Afyonkarahisar Ağrı Amasya Ankara Antalya Artvin Aydın Balıkesir Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Emniyet Genel Müdürlüğü RAPORDA KULLANILAN TOPLANTI SAYISI 3 10 6 2 11 1 22 0 3 13 14 11 1 1 14 15 2 5 1 1 2 İL İL ADI PLAKA KODU 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi Edirne Elazığ Erzincan Erzurum Eskişehir Gaziantep Giresun Gümüşhane Hakkari Hatay Isparta Mersin İstanbul İzmir Kars Kastamonu Kayseri Kırklareli Kırşehir Kocaeli Konya ODTÜ RAPORDA KULLANILAN TOPLANTI SAYISI 4 4 2 2 9 21 1 9 10 3 2 6 15 3 11 1 3 8 14 2 2 İL İL ADI PLAKA KODU 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 61 | Kütahya Malatya Manisa Kahramanmaraş Mardin Muğla Muş Nevşehir Niğde Ordu Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Tekirdağ Tokat Trabzon Emniyet Genel Müdürlüğü RAPORDA KULLANILAN TOPLANTI SAYISI 3 17 1 13 1 8 3 1 7 1 5 3 4 12 18 4 5 2 3 İL İL ADI PLAKA KODU 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi Tunceli Şanlıurfa Uşak Van Yozgat Zonguldak Aksaray Bayburt Karaman Kırıkkale Batman Şırnak Bartın Ardahan Iğdır Yalova Karabük Kilis Osmaniye Düzce ODTÜ RAPORDA KULLANILAN TOPLANTI SAYISI 9 2 4 1 2 5 8 7 16 17 2 1 16 7 15 14 15 4 2 17 Ek 2: Haddon Matrisi İnsan Faktörü Karar Örnekleri Karar Karşılığı Kod Kİ01 Kİ02 Kİ03 Kİ04 Kİ05 Kİ06 Kİ07 Kİ08 Kİ09 Kİ10 Kİ11 Kİ12 Kİ13 Kİ14 Kİ15 Kİ16 Kİ17 Kİ18 Kİ19 Kİ20 Kİ21 Kİ22 Kİ23 Kİ24 Kİ25 Kİ26 62 | Sürücü ve yaya davranışlarına yönelik çalışma yapılması Genel trafik eğitimi verilmesi Trafik eğitim parklarının yapılması ve yenilenmesi Sol şerit ihlallerinin denetlenmesi Vaaz ve hutbelerde trafik güvenliği işlenmesi Hız limiti denetlemesi Yayalara geçiş önceliği eğitimi verilmesi Yayaların geçiş önceliği davranışlarının denetlenmesi Klakson kullanımı bilgilendirmesi Yaşam boyu öğrenme programları düzenlenmesi Müftülük tarafından trafik bilinçlendirme faaliyetleri düzenlenmesi Emniyet kemeri kullanımının denetlenmesi Kask kullanımının denetlenmesi Camilerde trafik konulu sine vizyon gösterilmesi Alkol denetimleri yapılması Yol kullanıcılarına dair denetimler yapılması Araç kullanırken telefon kullanımına dair denetimler yapılması Mevsimlik tarım işçilerinin takip edilmesi Trafik Dedektifleri Projesi eğitimleri verilmesi Kur'an kurslarında trafik konusunda bilgilendirme yapılması Yaz kuran kurslarında Trafik Dedektifleri Projesi ile çalışmalar yapılması Emniyet kemeri ve/veya kask kullanımı bilgilendirmesi Esnaflara hizmet içi eğitimler ve bilgilendirme yapılması Öğrencilere yönelik trafik eğitimi verilmesi Şoförlerin Trafik-Ulaşım seminer ve eğitimlerine katılması Kaldırım ve yol üzerilerinin işgal edilmemesine yönelik denetimler yapılması Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Karar Aşaması Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Anı Kaza Anı Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Anı Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Aşama Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Anında Anında Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Anında Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi E'ler 1 1 3 2 1 2 1 2 1 1 1 2 2 1 2 2 2 7 1 1 1 1 1 1 1 2 Karar Karşılığı Kod Kİ27 Kİ28 Kİ29 Kİ30 Kİ31 Kİ32 Kİ33 Kİ34 Kİ35 Kİ36 Kİ37 Kİ38 Kİ39 Kİ40 Kİ41 Kİ42 Kİ43 Kİ44 Kİ45 Kİ46 Kİ47 Kİ48 Kİ49 Kİ50 Kİ51 Kİ52 Kİ53 63 | Yetki belgesiz taşıma yapan araç ve sürücülerin denetlenmesi Okullarda ilkyardım eğitimleri verilmesi Sürücü ve yayalara (vatandaşlara) ilkyardım eğitimleri verilmesi Suriyeliler ile ilgili BB ve Aile Sosyal Politikalar B. ile çalışma yapılması Cami imamlarına yönelik trafik eğitimi verilmesi Servis ve diğer toplu taşıma şoförlerine trafik eğitimi verilmesi Modifiye araç sürücülerinin denetimlerinin yapılması Seyyar satıcıların ve el arabalarının şehir içinde yasaklanması Uykusuz ve yorgun sürücülerin denetlenmesi Duraklara yönelik denetimler yapılması Vatandaşların hız sınırı arttırımı ile ilgili bilgilendirilmesi Resmi kurum sürücülerinin trafik kuralları konusunda hassas olması Kamu personeline ileri sürüş eğitimi verilmesi Kaza sonrası kişileri araçtan çıkartma ve araca müdahale eğitimleri verilmesi Kurum içlerinde ilkyardım eğitim merkezleri kurulması Kurum çalışanlarına ilkyardım eğitimi verilmesi Traktör sürücülerine yönelik eğitim verilmesi Geçiş üstünlüğü ile ilgili kurum içlerinde bilgilendirme yapılması Çiftçi sürücülere yönelik proje yapılması Kamyon ve ticari taksi şoförleri ile toplantı yapılması Öğrencilerin üst geçit kullanmaya teşvik edilmesi Okul geçidi görevlisi eğitimi verilmesi Park yasağı olan yerlere park edilmesinin denetlenmesi Genel denetimlerin arttırılması Trafik ekiplerinin eğitilmesi Yaya ve bisiklet yolları kullanımının teşvik edilmesi Askeri personele trafik güvenliği eğitimi verilmesi Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Karar Aşaması Kaza Öncesi Kaza Sonrası Kaza Sonrası Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Sonrası Kaza Sonrası Kaza Sonrası Kaza Sonrası Kaza Öncesi Kaza Sonrası Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Aşama Öncesi Sonrası Sonrası Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Sonrası Sonrası Sonrası Sonrası Öncesi Sonrası Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi E'ler 2 1 1 4 1 1 2 4 2 2 1 1 1 1 6 1 1 1 1 1 4 1 2 2 1 1 1 Karar Karşılığı Kod Kİ54 Kİ55 Kİ56 Kİ57 Kİ58 Kİ59 Kİ60 Kİ61 Kİ62 Kİ63 Kİ64 Kİ65 Kİ66 Kİ67 Kİ68 Kİ69 Kİ70 Kİ71 Kİ72 Kİ73 Kİ74 Kİ75 Kİ76 Kİ77 Kİ78 Kİ79 64 | Trafik konulu derslerin eğitimli kişilerce verilmesi Camilerde trafik konulu bilgilendirme yapılması Sürücü adaylarına kaza analizlerine göre eğitimler verilmesi Müftülüğün taleplerine göre trafik eğitimi düzenlenmesi Emniyet kemeri takma oranının arttırılması Tiyatro gösterileri düzenlenmesi Duyarlı ve bilinçli sürücülerin teşvik edilmesi Sürücü ve yayalara trafik eğitimi verilmesi Trafik ekiplerince yayalara yardımcı olunması Kamu sürücülerine/personeline eğitimler verilmesi Sürücü adaylarına özel konularda trafik eğitimi verilmesi (engelli bireyler, levhalar, gürültü kirliliği vb.) Derslerde Yaya Güvenliği ve Önceliği Projesinin anlatılması Seyyar satıcılara sosyal yardım bağlanması Ticari taşımacılık yapan sürücülere eğitim verilmesi Trafik ışık ve işaret ihlallerinin denetlenmesi Motorlu taşıt sınav sorumlusu kişilere eğitim verilmesi Trafik polisi olay yeri analiz ekiplerinin kurulması Trafik polislerine çeşitli kaza öncesi ve sonrası konularında eğitim verilmesi Jandarmaya hizmet içi eğitimler verilmesi Turistlere yönelik bilgilendirme yapılması Tarım öncesi ve dönemlerinde denetimlerin arttırılması Uyuşturucu madde denetimleri yapılması Fahri trafik müfettişliği eğitimi verilmesi (a) ve aktif kullanılması (b) Karayolları güvenliği için eğitimlerin düzenlenmesi Bisikletli trafik polislerinin görevlendirilmesi Emniyet kemeri takma ve/veya kask oranlarının belirlenmesi Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Karar Aşaması Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Anı Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Aşama Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Anında Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi 1 1 1 1 7 1 1 1 4 1 Kaza Öncesi Öncesi 1 Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Anı Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Anında 1 4 1 2 5 7 1 1 1 2 2 E'ler 1-a, 2-b 1 2 7 Karar Karşılığı Kod Kİ80 Kİ81 Kİ82 Kİ83 Kİ84 Kİ85 Kİ86 Kİ87 Kİ88 Kİ89 Kİ90 Kİ91 Kİ92 Kİ93 Kİ94 Kİ95 Kİ96 Kİ97 Kİ98 Kİ99 Kİ100 Kİ101 Kİ102 Kİ103 Kİ104 Kİ105 Kİ106 65 | Vatandaşlar tarafından trafik işaret ve levhalarının hedef olarak kullanılmaması Araç içinde sigara kullanımının önlenmesi Çocuklar ile trafik haftası etkinlikleri yapılması Servis ve toplu taşıma araçlarının denetlenmesi Araçlarda ihlalleri bildirin yazıları asılması Yük ve yolcu taşımacılığı yapan sürücülere ilkyardım eğitimi verilmesi Emniyet Kemeri Simülasyon aracı ile bilgilendirme yapılması Kamu kuruluşlarında yayın, kısa film ve kamu spotlarının yayınlanması Ticari taşımacılık yapan sürücülere yönelik yeterliliklerin getirilmesi Denetimlerde kurallara uyan sürücülerin ödüllendirilmesi Fayton sürücüleri ile ilgili düzenlemelerin yapılması Motosiklet sürücülerine yönelik denetimler yapılması Okullarda ve üniversitelerde trafik kulübü oluşturulması ve etkinlikler yapılması Korna kullanımını azaltmak için çalışmalar yapılması Seyyar satıcılar için düzenleme yapılması Alt yapı tedbirlerinin sürücülere benimsetilmesi Kırmızı ışık, işaret ihlallerinin denetlenmesi Denetimlerde dikkatli ve özenli davranılması Emniyet kemeri ve kask kullanımının arttırılması Motorlu bisiklet, bisiklet ve motosiklet sürücülerine yönelik bilgilendirme yapılması Vatandaşlara ve sürücülere kış tedbirleri ve kış lastiği bilgilendirmesi yapılması Dinlenme tesislerinde bilgilendirme anonsları yapılması Trafik eğitim pisti ve araçlarının hazırlanması Simsar olarak faaliyet gösteren kişilerin denetlenmesi Ticari araç sürücülerinin denetlenmesi Kaza sonrası kişilere eldiven ile müdahale edilmesi Acil kurtarma uzman personeli görevlendirilmesi Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Karar Aşaması Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Sonrası Kaza Anı Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Anı Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Sonrası Kaza Sonrası Aşama Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Sonrası Anında Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Anında Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Sonrası Sonrası E'ler 1 1 1 2 2 1 1 1 5 2 4 2 1 2 4 1 2 2 7 1 1 1 3 2 2 6 6 Kİ107 Kİ108 Kİ109 Kİ110 Kİ111 Kİ112 Kİ113 Kİ114 Kİ115 Kİ116 Kİ117 Kİ118 Kİ119 Kİ120 Kİ121 Kİ122 Kİ123 Kİ124 Kİ125 Kİ126 Kİ127 Kİ128 Kİ129 Kİ130 Kİ131 Kİ132 Kİ133 66 | Karar Aşaması Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Anı Kaza Öncesi Kaza Sonrası Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Karar Karşılığı Kod Emniyet personeline hizmet içi eğitim verilmesi Araç kullanırken telefon kullanımın oranının düşürülmesi Yol kullanıcılarına yönelik faaliyetlerin devam etmesi Okul geçidi görevlileri belirlenmesi ve aktif çalışması Sürücülerin kural ihlalleri ile ilgili bilgilendirilmesi Güvenli sürüş eğitimi verilmesi Resmi kurum sürücülerine eğitim verilmesi Vatandaşlara bilgilendirme yapılması Trafik cezası uygulayan görevlilere baskı yapılmaması Konvoylarda trafik kurallarına uyulması ve denetlenmesi Bayram süresince tedbirlere ağırlık verilmesi Servis işletmecilerine trafik güvenliği eğitimi verilmesi Direksiyon sınavı yapan personelin eğitilmesi Polis eğitim grupları oluşturulması ve eğitim verilmesi Bisiklet sürücülerine yönelik eğitim verilmesi Traktör sürücülerinin denetlenmesi Okul geçidi görevlisi ile okul önlerinden trafik ekiplerinin kaldırılması Çocuklara yönelik projeler uygulanması Sürücülere yönelik online bilgilendirme sistemi kurulması Yaya geçitlerinde geçiş önceliği ve ihlalleri için uygulamalar yapılması Çocuk trafik kulübü projesinin hayata geçirilmesi Terminallerde emniyet kemeri anonsları yapılması Hazır beton taşıyan araç sürücülerine eğitim verilmesi Kolluk kuvvetlerine ilkyardım eğitimi verilmesi Ticari taşımacılık yapan sürücülerin bilgilendirilmesi Korsan taşımacılık yapan sürücülerin denetlenmesi Araçlara hatalıysam ara yazısı yapıştırılması ve denetlenmesi Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Aşama Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Anında Öncesi Sonrası Öncesi Öncesi Öncesi E'ler 1 7 7 2 1 1 1 1 2 2 2 1 5 1 1 2 2 4 1 2 1 1 1 1 1 2 2 Karar Karşılığı Kod Kİ134 Kİ135 Kİ136 Kİ137 Kİ138 Kİ139 Kİ140 Kİ141 Kİ142 Kİ143 Kİ144 Kİ145 Kİ146 Kİ147 Kİ148 Kİ149 Kİ150 Kİ151 Kİ152 Kİ153 Kİ154 Kİ155 Kİ156 Kİ157 Kİ158 Kİ159 Kİ160 67 | Kurul üyelerine yönelik ilkyardım eğitimi verilmesi Okul önlerinde öğrenci giriş çıkış saatlerinde gerekli tedbirlerin alınması motosiklet sürücülerine yönelik eğitimler yapılması Sürücü eğitim alanlarında diğer sürücülere yönelik tedbirler alınması Okul önlerinde öğrenci giriş çıkış saatlerinde denetimler yapılması Ambulans sürücülerinin trafik kuralları konusunda bilgilendirilmesi Otopark görevlilerinin park yasağı konusunda bilgilendirilmesi Faturalarda bilgilendirici ibareler yer alması Sürücülerin tütün kullanımının denetlenmesi Öğrenci ve velilere kışın trafikte güvenli seyretme kurallarının anlatılması Sürücü aday eğitmenlerinin eğitilmesi Bisiklet eğitim çalışmaları yapılması Motorlu bisiklet, bisiklet ve motosiklet sürücülerinin denetlenmesi Hayvanlarla ilgili kırsal alanda bilgilendirme yapılması ve denetlenmesi Trafik eğitim sınıfları kurulması Ambulans sürücülerinin geçiş üstünlüğünü dikkatli kullanması Yaya güvenliği denetimleri yapılması Pat pat araçlarının denetlenmesi Ambulanslar gereksiz siren kullanmaması Motosiklet kurye cezaları hakkında işletmelere bilgi verilmesi Ambulans sürücülerinin trafik kurallarına uyması Elektrikli bisiklet denetimleri yapılması Serbest bölgede yer alan şoför ve firmalar ile eğitim toplantısı yapılması Ağır tonajlı araç şoförlerin ve firmaları ile eğitim toplantısı yapılması Yol kenarlarına maket polis aracı konulması Trafik sorunları bilgilendirmesi için simülatör kurulması Turizm dönemlerinde bilgilendirilme yapılması Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Karar Aşaması Kaza Sonrası Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Sonrası Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Sonrası Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Aşama Sonrası Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Sonrası Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Sonrası Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi E'ler 1 2 1 2 2 7 1 1 2 1 5 1 2 2 3 1 2 2 1 2 1 2 1 1 2 1 1 Kİ161 Kİ162 Kİ163 Kİ164 Kİ165 68 | Karar Aşaması Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Karar Karşılığı Kod Aşırı hızın zararları ile ilgili bilgilendirme yapılması Toplu taşıma sürücülerine geçiş üstünlüğü eğitimi verilmesi Ağır taşıt sürücülerine eğitim verilmesi Ticari araç ve okul servislerinin yetki belgesi alması sağlanması Motosiklet sürücülerine denetimlerde yakın takipte bulunulmaması Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Aşama Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi E'ler 1 1 1 5 2 Ek 3: Haddon Matrisi Araç Faktörü Karar Örnekleri Kod KA01 KA02 KA03 KA04 KA05 KA06 KA07 KA08 KA09 KA10 KA11 KA12 KA13 KA14 KA15 KA16 KA17 KA18 KA19 KA20 KA21 KA22 KA23 KA24 KA25 KA26 69 | Karar Karşılığı Araç camlarına film takılması engellenmesi Motosiklet ve motorlu bisiklet üzerinde denetimler yapılması Ağır tonajlı araçlar üzerinde denetimler yapılması Gürültü yapan araçların denetlenmesi Egzoz emisyon ölçüm denetimleri yapılması Ekonomik ömrünü tamamlamış araçların hurdaya ayrılması Mermer yüklü araçlara yönelik denetimlerin yapılması Traktör ve römorkların sarı çakar tepe lambası ve reflektör takması ve denetlenmesi Okul servislerinin denetlenmesi Kış lastiği denetimleri yapılması Otobüslerde denetim yapılması Kamu personeli araçlarının ışık ve ses donanımları düzenlenmesi Geçiş üstünlüğü sağlayan ışık ve ses donatımlarının denetlenmesi Toplu taşıma araçlarının denetlenmesi Traktörlerin denetlenmesi Askeri araçlarda donanımsal iyileştirmelerin yapılması Toplu taşıma araçlarının engelli kullanımına uygun hale getirilmesi (a) ve denetlenmesi (b) Toplu taşıma araçlarında oto kontrol sistemi geliştirilmesi Kış lastiği uygulaması ile ilgili il bazında değerlendirme yapılması Emniyet kemeri hatırlatma sistemini yanıltan aparatın denetlenmesi ve yasaklanması Çocuk koruma sistemleri denetimi yapılması Araç muayenelerinde kalma oranının azaltılması Otomotiv ürünlerine yönelik denetimlerin yapılması Deniz ambulanslarının sayısının arttırılması Abartı egzoz kullanımının denetlenmesi Muayeneden geçemeyen araçların trafikte seyir etmemesi Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Karar Aşaması Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Anı Kaza Anı Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Sonrası Kaza Öncesi Kaza Öncesi Aşama E'ler Öncesi 2 Öncesi 2 Öncesi 2 Öncesi 2 Öncesi 2 Öncesi 2 Öncesi 2 Öncesi 2 Öncesi 2 Öncesi 2 Öncesi 2 Öncesi 2 Öncesi 2 Öncesi 2 Öncesi 2 Öncesi 3 Öncesi a-3, b-2 Öncesi 3 Öncesi 7 Anında 2 Anında 2 Öncesi 7 Öncesi 2 Sonrası 6 Öncesi 2 Öncesi 2 Kod KA27 KA28 KA29 KA30 KA31 KA32 KA33 KA34 KA35 KA36 KA37 KA38 KA39 KA40 KA41 KA42 KA43 KA44 KA45 KA46 KA47 KA48 KA49 KA50 KA51 KA52 KA53 KA54 70 | Karar Karşılığı Faytonlar ile ilgili düzenleme ve denetleme yapılması Standart dışı egzoz üretimi yapan esnafın denetlenmesi Yük ve yolcu taşımacılığı yapan araçların denetlenmesi Kış mevsiminde araç ekipmanlarının denetlenmesi Acil kurtarma aracı temin edilmesi ve hazır bekletilmesi Ambulans denetimlerinin yapılması Modifiye araçların denetlenmesi Toplu taşıma araçlarının yenilenmesi Araçlarda (Trafik hizmet araçları) güncel teknoloji kullanılması Yük ve yolcu taşımacılığı yapan araçların çevre yolunu kullanması Tramvayların yenilenmesi Tarım araçlarının denetlenmesi Kış lastiği kullanımının arttırılması Tarım araçlarının eksikliklerinin giderilmesi Hazır beton araçlarının yollara beton dökmesinin engellenmesi Traktörlerde kabin kullanımının arttırılması Tarım araçları ile ilgili çalışmalar yapılması Taksilerde sicil muayene kartlarının denetlenmesi Taksilerde taksimetre denetlemesi yapılması Kamyon ve kamyonetlerin denetlenmesi Işıklı donanım ve reflektör kullanımının arttırılması Eski model araçların denetlenmesi Paletli ambulans hazır edilmesi Araç muayeneleri konusunda çalışma yapılması Araç motorlarına yönelik denetim yapılması Ağır araçlarda halat ve zincir bulundurulması Ambulansların soğuk havalara karşı ekipman olarak hazırlıklı olması Kaza ve yolda kalma durumlarında çekicinin hazır olması Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi Karar Aşaması Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Sonrası Kaza Sonrası Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Sonrası Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Sonrası Kaza Sonrası ODTÜ Aşama E'ler Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Sonrası Sonrası Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Sonrası Öncesi Öncesi Öncesi Sonrası Sonrası 2 2 2 2 6 2 2 3 3 4 3 2 2 3 2 3 1 2 2 2 2 2 6 1 2 2 6 6 Kod KA55 KA56 KA57 KA58 KA59 KA60 KA61 KA62 KA63 KA64 KA65 KA66 KA67 KA68 71 | Karar Karşılığı Karar Aşaması Kaza Sonrası Kaza Sonrası Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Sonrası Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Ambulans sayısının arttırılması Acil servise motosiklet alınması 10 Numara yağ kullanımının denetlenmesi Lastik standartlarının denetlenmesi Araçlarda takograf denetimi yapılması Belediye araçlarında GPS sistemi kurulması Taşıt güvenliğine yönelik çalışmalar yapılması Ambulans helikopterler ile ilgili çalışma yapılması Kamu araçların mevsimsel bakım ve değişimlerinin yapılması Far ve ışık donanımlarının denetlenmesi Emniyet araçlarını taklit eden araçların denetlenmesi Standart dışı yakıt kullanım ve satışının denetlenmesi Taksi ve servislere kamera takılması LPG'li araçların denetlenmesi Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Aşama E'ler Sonrası Sonrası Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Sonrası Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi 6 6 2 2 2 3 1 6 3 2 2 2 2 2 Ek 4: Haddon Matrisi Fiziksel Çevre Karar Örnekleri Karar Karşılığı Kod KF01 KF02 KF03 KF04 KF05 KF06 KF07 KF08 KF09 KF10 KF11 KF12 KF13 KF14 KF15 KF16 KF17 KF18 KF19 KF20 KF21 KF22 KF23 KF24 KF25 KF26 72 | Yol bakım ve onarımı yapılması Alt ve üst geçit yapılması Otopark yapılması veya düzenlemesi Trafik işaret ve levhalarının arttırılması ve çalışmaları bilgilendirmede kullanılması Alt yapı kontrolü yapılması Reklam ve tanıtım araçları denetimleri yapılması Alt yapı standartları denetlenmesi Toplu taşıma araçları için cepli durak yapılması Olası nüfus artışı sebebiyle altyapı çalışmaları yapılması Yaya geçitleri yapılması Yaya veya bisiklet yolu alanları yapılması Kaldırım, durakların ve yolların engelli kullanımına uygun hale getirilmesi Hemzemin yaya geçidi, rampalı ve/veya asansörlü üst geçit yapılması Köprü yapılması ve düzenlemesi Yol yapılması veya düzenlenmesi Yol yapım çalışmalarının hızlandırılması Engelli otoparklarının arttırılması Kuzey-Güney yollarının yapılması Otopark alt yapı çalışmaları yapılması Trafik işaret ve levhalarının düzenlenmesi Yollarda kış bakım ve onarımı yapılması Kaza kara noktalarının tespit edilmesi ve önlemlerin alınması İşaret ve levhaların bakım ve onarımı yapılması Sinyalizasyon yapım veya kontrolü yapılması Akıllı ulaşım sistemleri ile elektronik denetim sistemlerinin kurulması Kaza kara noktalarının tespit edilmesi Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Karar Aşaması Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Aşama Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi E'ler 3 3 3 3 2 2 2 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 7 3 3 3 7 KF27 KF28 KF29 KF30 KF31 KF32 KF33 KF34 KF35 KF36 KF37 KF38 KF39 KF40 KF41 KF42 KF43 KF44 KF45 KF46 KF47 KF48 KF49 KF50 KF51 KF52 KF53 73 | Karar Aşaması Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Sonrası Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Sonrası Kaza Sonrası Karar Karşılığı Kod Trafik ışıklarının düzenlenmesi Mermer yüklü araçlara park yeri gösterilmesi Semt pazarlarının yapılması ve düzenlenmesi Yol yapımı ile ilgili teknik rapor hazırlanması Yarışlar için yer belirlenmesi Çevre yolu raporunun hazırlanması ve incelenmesi Sürücü eğitim alanı çalışmaları yapılması Korna çalınmamasına yönelik uyarı levhaların yerleştirilmesi Durakların düzenlenmesi Cami önüne yaya çizgileri yapılması Kedigözü yerleştirilmesi Acil çıkış yolları ve toplanma yerlerinin değerlendirilmesi Alt yapı çalışmalarının yapılması Yaya geçidi ve yol çizgilerinin yenilenmesi Yeşil alan yapımı Yol kenarlarının temizlenmesi Bisiklet yollarının iyileştirilmesi Yaya geçitlerinin belirgin hale getirilmesi Yaya geçidinin bakım ve onarımının yapılması Kavşak yapılması veya düzenlenmesi Yaya yollarına buton ve sesli ikaz yerleştirilmesi ve düzenlenmesi Bisiklet yolu üzerindeki engellerin kaldırılması Orta refüjlerin yaya kullanımına kapatılması Kaldırımlarda ve yaya geçitlerinde araç parkını önlenmesi Trafik yoğunluğunun çözümüne yönelik çalışmalar başlatılması Ambulans helikopter için alanlar tespit edilmesi ve oluşturulması Yolların ambulanslar için uygun hale getirilmesi Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Aşama Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Sonrası Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Sonrası Sonrası E'ler 3 3 3 3 4 7 3 3 3 3 3 6 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 KF54 KF55 KF56 KF57 KF58 KF59 KF60 KF61 KF62 KF63 KF64 KF65 KF66 KF67 KF68 KF69 KF70 KF71 KF72 KF73 KF74 KF75 KF76 KF77 KF78 KF79 KF80 74 | Karar Aşaması Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Anı Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Karar Karşılığı Kod Yaya geçidi yerlerinin yeniden belirlenmesi Taksi durak yerlerinin yeniden değerlendirilmesi Yağmur suları için önlem alınması Hız sınırlarına dair araştırma yapılması Hız sınırı levhaları yerleştirilmesi Bölünmüş yollardan kaynaklı kazaların karşılaştırılması Menfez yapımı ve düzenlenmesi Yatay düşey işaretleme yapılması Yaya geçitlerinin güvenliğinin arttırılması Okul önlerinde tedbirler alınması Alt ve üst geçitlerin iyileştirilmesi Yayaların yoğun olan pilot alanların belirlenmesi Yaya yollarının amacı dışında kullanılmasının engellenmesi Yaya geçidi dışındaki alanların fiziksel engellerle kapatılması Kar direklerinin montaj edilmesi Orta refüjlerin düzenlenmesi Hemzemin demiryolu geçitlerinin iyileştirilmesi Hız kesicilerin yerleştirilmesi ve düzenlenmesi Yolların trafik güvenliği açısından değerlendirilmesi ve tedbir alınması Akıllı kavşak sisteminin hayata geçirilmesi Kargo şirketlerinin şehir dışına taşınması Trafik denetimleri için yollara cepler yapılması Yol kullanıcıları için park alanları yapılması Korkuluk ve bariyer yapılması veya düzenlenmesi Hayvanların yollara çıkmasının engellenmesi Yol kenarı denetim istasyonları yapılması Engelli rampalarının kullanım kolaylığının sağlanması Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Aşama Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Anında Öncesi Öncesi Öncesi E'ler 7 7 3 7 3 7 3 3 3 3 3 7 2 3 3 3 3 3 7 3 3 3 3 3 3 3 3 Karar Karşılığı Kod KF81 KF82 KF83 KF84 KF85 KF86 KF87 KF88 KF89 KF90 KF91 KF92 KF93 KF94 KF95 KF96 KF97 KF98 KF99 KF100 KF101 KF102 KF103 KF104 KF105 KF106 KF107 75 | Fiziki tedbirlerin denetlenmesi ve eksiklerin giderilmesi Fayton bekleme yerlerinin belirlenmesi ve düzenlenmesi Kazalarda bitki örtüsünün rolünün araştırılması Yarışlarda kullanılacak güzergahların trafiği etkilemeyecek şekilde belirlenmesi Renklerin Dili projesinin hayata geçirilmesi Park ve trafik düzenlemesi yapılması Servis alanlarının yeniden değerlendirilmesi Duba yerleştirilmesi ve yerlerinin yeniden değerlendirilmesi Yollar ile ilgili hız sınırlarının değerlendirilmesi Heyelan, çığ, fırtına gibi afetlere karşı önlemler alınması Acil durumlar için alternatif yolların belirlenmesi ve yönlendirme yapılması Yaya geçitlerinin kapatılması Tünellere yönelik risk haritası çıkartılması Yollarda ışıklandırma yapılması ve değerlendirilmesi Yollara tümsek ayna konulması Bisiklet park alanları yapılması Kaldırım yapılması Köşe başlarında araç parklarının önlenmesi Kaldırımların yaya kullanımına uygun hale getirilmesi Çevre düzenlemesi yapılması Raylı sistem hattı yapılması Akıllı bisiklet noktaları yapılması Kavşaklarda yer alan lambaların görünür hale getirilmesi Rogar ve mazgalların yol ile aynı seviyede ve temiz olması Yollarda kar yağışına dair önlemler alınması Akaryakıt istasyonlarının denetlenmesi Yollardaki geçitlerin sayısının azaltılması Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Karar Aşaması Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Sonrası Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Aşama Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Sonrası Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi E'ler 7 3 7 4 3 3 7 3 7 3 6 3 7 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 2 3 KF108 KF109 KF110 KF111 KF112 KF113 KF114 KF115 KF116 KF117 KF118 KF119 KF120 KF121 KF122 KF123 KF124 KF125 KF126 KF127 KF128 KF129 KF130 KF131 KF132 KF133 KF134 76 | Karar Aşaması Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Sonrası Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Karar Karşılığı Kod Işıklı çakar yerleştirilmesi Elektronik bilgilendirme panoları yerleştirilmesi ve düzenlenmesi İşaret ve levhaların görünürlüğünün arttırılması Yol ve park düzenlemek için delinatör yerleştirilmesi ve yenilenmesi Kaçış rampası yapılması Toplu taşıma araçlarının güzergahlarının düzenlenmesi Ambulanslar için alan yapılması Duraklara araç parklarının önlenmesi Akıllı ulaşım sistemleri kullanılması Turizm faaliyetlerinin arttığı yol güzergahlarının belirlenmesi Yol kenarlarının ağaçlandırılması Demir yolu karayolu kesişimlerinin iyileştirilmesi Yollara konfor bozucu tırtık, çift kat boya yapılması Yollarda şerit düzenlemesi yapılması Kamuya ait bahçelerin ve boş alanların otopark olarak kullanılması Pazar yerlerinin yeniden değerlendirilmesi Orta refüj yapılması Fiziki engellerin bakım onarımı yapılması Bisiklet yollarının yeniden değerlendirilmesi Uygulamalı sınavların yapıldığı yerlere temel ihtiyaçlar için bina yapılması Araba pazarı için yer belirlenmesi Yolların hayvanlara uygun yapılması Engelli araç yerlerine diğer araçların park etmesinin engellenmesi Kışın yolların açık, temiz tutulması Bölünmüş yol oranının arttırılması ve düzenlenmesi Liman ve/veya havaalanı bakım ve onarımı yapılması Flaşör ve ikaz lambaları yerleştirilmesi Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Aşama Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Sonrası Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi E'ler 3 3 3 3 3 4 3 2 3 7 3 3 3 3 3 7 3 3 3 3 3 3 2 3 3 3 3 Karar Karşılığı Kod KF135 KF136 KF137 KF138 KF139 KF140 KF141 KF142 KF143 KF144 KF145 KF146 KF147 KF148 KF149 KF150 KF151 KF152 KF153 KF154 KF155 KF156 KF157 KF158 KF159 KF160 KF161 77 | Dere ıslah çalışması yapılması Üniversite giriş kapısının yerinin düzenlenmesi Acil istasyonu sayısının arttırılması Viyadük yapılması Durakların renklendirilmesi ve ışıklandırılması Alt geçitlere kamera yerleştirilmesi Kestirme yolların kapatılması AVM giriş çıkışlarının düzenlenmesi Köprülü kavşak yapımı Kamyonların güzergahlarının belirlenmesi Virajların yeniden düzenlenmesi Duraklara kamera yerleştirilmesi Park edilmemesi gereken yerlere emniyet şeridi çekilmesi Ağır araçlar için dinlenme tesisi yapılması Bariyerler ile caddeye araç girişinin kapatılması Engelli bireyler için yaya geçitlerine, duraklara vs. kabartılı dokulu yüzeyler yapılması Akıllı geçiş sistemi kurulması Ters yön yollara geçişi engellemek için kapan yerleştirilmesi Yol fonksiyonlarının fiziki olarak belirlenmesi Panolar, afiş, broşür vs ile bilgilendirme yapılması Şehir girişlerine ve uygulama alanlarına görsel materyaller yerleştirilmesi Kaldırım gibi yerlere görsellerin asılması Araçlara uyarıcı ve eğitici materyaller yapıştırılması Okul geçidi görevlileri teçhizat temin edilmesi Kurum binalarına bilgilendirici afiş asılması Spot film ve sloganların halka açık yerlerde yayınlanması Pazar kurulan yerlerin denetlenmesi Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Karar Aşaması Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Sonrası Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Aşama Öncesi Öncesi Sonrası Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi E'ler 3 3 6 3 3 3 3 3 3 4 3 3 3 3 3 3 3 3 7 1 1 1 1 3 1 1 2 Karar Karşılığı Kod KF162 KF163 KF164 KF165 KF166 KF167 KF168 KF169 KF170 KF171 KF172 KF173 KF174 KF175 KF176 KF177 KF178 KF179 KF180 KF181 KF182 KF183 KF184 KF185 KF186 KF187 KF188 78 | Araç giydirmelerinin yenilenmesi Parkmetre/Parkomat sisteminin hayata geçirilmesi Ağır tonajlı araçların şehir merkezine giriş çıkışlarının denetlenmesi Araç işlemleri ile ilgilenen dükkanların yerlerinin değerlendirilmesi Şehirdışına otogalericiler sitesi yapılması Ağır tonajlı araçlara yönelik uygulamalar yapılması Yol kenarlarındaki galerilerin kaldırılması Başıboş atlara çözüm bulunması Cep telefonu çekmeyen yerlerin tespit edilmesi Yol ve altyapı inşaatlarında hayvanları koruyacak düzenlemeler yapılması Yol kenarlarındaki satış yerleri ile ilgili çalışma yapılması Kavşak ve refüjlerde afiş ve pankart asımının yasaklanması Ağır tonajlı araçların güzergahlarının değerlendirilmesi Çevre yerleşim yerlerinden gelen toplu taşıma araçları ile ilgili düzenleme yapılması Traktörlerin şehiriçine girmelerinin engellenmesi Esnafların ürünlerini getirdiklerini getirdiklerini saatlerin düzenlenmesi Park yasağı olan yerler ile ilgili düzenlemeler yapılması Su baskınları için önlemler alınması Buzlanma için tuz yerine kum kullanılması Yolların kapanması durumunda araçların uygun yerlerde bekletilmesi Otobüs terminalinin iyileştirilmesi Koruma hizmetlerinin yerine getirilmesi ve düzenlenmesi Yeni yolların tanzim edilmesi Yellow box uygulamasının Türkçeye uyarlanması Yarış yapılan yerler ile ilgili çalışmalar yapılması Elektrik dağıtım sistemi ile ilgili denetimler yapılması Liman kapılarının yeniden düzenlenmesi Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Karar Aşaması Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Sonrası Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Aşama Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Sonrası Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi E'ler 3 3 2 7 3 2 2 4 7 3 2 2 4 4 4 2 2 3 3 2 3 2 7 3 4 7 3 KF189 79 | Karar Aşaması Kaza Öncesi Karar Karşılığı Kod Feribot iskelesi yapımı ve düzenlenmesi Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Aşama Öncesi E'ler 3 Ek 5: Haddon Matrisi Sosyo-Ekonomik Çevre Karar Örnekleri Karar Karşılığı Kod KS01 KS02 KS03 KS04 KS06 KS07 KS08 KS09 KS10 KS11 KS12 KS13 KS16 KS17 KS18 KS19 KS20 KS21 KS23 KS24 KS25 KS26 KS27 KS28 KS29 80 | Otopark çevresinde park edilmemesi Taksi bekleme yerleri ile ilgili komisyon kurulması Görsel ve yazılı basında faaliyetlerin yer alması Ulaşım Master Planının düzenlenmesi ve devam etmesi Trafik güvenliği ile ilgili çalıştay, toplantı düzenlenmesi Zorunlu seçmeli trafik dersleri konulması Trafik ile ilgili üniversite eğitim programları düzenlenmesi Trafik mühendisliği ve güvenliği dersi ve yüksek lisans programı oluşturulması Sürücü aday eğitimlerinin denetlenmesi Sürücü adaylarına yönelik uygulamalı sınavlara önem verilmesi Bilgilendirme yapacak birimlere kolaylık sağlanması Trafik güvenliği kampanyalarının geliştirilmesi ve desteklenmesi Kazalardan etkilenen insanlara ve kaza faktörlerine yönelik detaylı istatistik tutulması Ambulans ve sağlık hizmetlerinin olay yerine ulaşma süresi azaltılması Ambulans ve personel hazır bulundurulması Kan alımı kampanyalarının devamlılık sağlanması Resmi araç sürücülerinin emniyet kemeri kullanımına örnek olunması Karayollarına uygun olmayan motosiklet üretimi yapan yerlerin denetlenmesi Karayolu güvenliği ile ilgili düzenli toplantılar yapılması Kurulda görüşülecek konuların, değişikliklerin öncesinde trafik denetleme şube müdürlüğüne iletilmesi Toplantılara kurumlarca katılım sağlanması Eylem planlarının izlenmesi ve raporlanması Yılın ilk 6 ayına dair faaliyet raporları değerlendirilmesi Yılın ikinci 6 ayına dair hedefler üzerinden görüşülmesi Kurul toplantı zamanları düzenlenmesi Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Karar Aşaması Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Sonrası Kaza Sonrası Kaza Sonrası Kaza Anı Kaza Öncesi Kaza Öncesi Aşama Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Sonrası Sonrası Sonrası Anında Öncesi Öncesi 2 7 1 7 7 7 7 7 5 5 1 1 7 6 6 6 1 2 7 Kaza Öncesi Öncesi 7 Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi 7 7 7 7 7 E'ler Karar Karşılığı Kod KS30 KS31 KS32 KS33 KS34 KS35 KS36 KS37 KS38 KS39 KS40 KS41 KS42 KS43 KS44 KS45 KS46 KS47 KS48 KS49 KS50 KS51 KS52 KS53 KS54 KS55 KS56 81 | Eylem planının değerlendirilmesi Kaza istatistiklerinin belirlenmesi ve değerlendirilmesi Yazılı ve görsel basında kaza istatistikleri ve denetimler hakkında bilgi verilmesi Karayolu Trafik Güvenliği Eylem Planı Koordinasyon Kurulu oluşturulması Alınan kararların takip edilmesi Resmi kurumların trafik kuralları konusunda örnek olması LPG dönüşümü yapan işyerlerinin denetlenmesi Kaza istatistiklerinin değerlendirilmesi Kurumların toplantıya hazırlıklı gelmesi ve eylem planı sunması Trafik güvenliğine ilişkin alt kurullar oluşturulması ve düzenlenmesi Trafik Güvenliği alt kurulunda alınan kararların uygulanması ve değerlendirilmesi 1 ve 5 yıllık rakamsal hedeflerin belirlenmesi Bakanlık kararlarına göre denetim ve kontroller yapılması Denetim hedeflerine göre denetimlerin devam etmesi Trafik güvenliği toplantılarına trafik kazası sonucu engelli olan bireylerin katılması Kurumların trafik güvenliği konusundaki çalışmalara devam etmesi Parkomat görevlilerinin davranışlarının değiştirilmesi Taksi şoförleri için tek tip kıyafet uygulaması Vatandaşlardan gelen taleplerin komisyon tarafından incelenmesi Gazilerin ve/veya engellilerin otoparkları ücretsiz kullanması Trafik kuralları konusunda tüm vatandaşların/kurumların eşit muamele görmesi Trafik birimlerindeki personel sayısının arttırılması Mevzuat ve düzenlemeler ile ilgili çalışmalar yapılması Parkomat/Parkmetre uygulamasının kapsamlarının değerlendirilmesi Denetimlerin amacına yönelik bilgilendirme yapılması İl genelini kapsayan sunum hazırlanması Trafik cezalarının ödeme sisteminin tartışılması Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Karar Aşaması Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Aşama Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi E'ler 7 7 1 7 7 1 2 7 7 7 7 7 7 7 7 7 2 2 7 2 2 7 7 7 1 1 7 Karar Karşılığı Kod KS57 KS58 KS59 KS60 KS61 KS62 KS63 KS64 KS65 KS66 KS67 KS68 KS69 KS70 KS71 KS72 KS73 KS74 KS75 KS76 KS77 KS78 KS79 KS80 KS81 KS82 KS83 82 | Fahri trafik müfettişlerinin denetlenmesi ve koordinasyonu Yapılan düzenlemeler ile ilgili kurula bilgilendirme yapılması Yol çalışmaları üzerine tez hazırlanması Yapılan faaliyetler ile ilgili kurula bilgilendirme yapılması Kış mevsiminde tüm kurum ve kuruluşların birlikte çalışması Kurula trafik kazaları sonrası neler yapılabileceği hakkında bilgilendirme yapılması Çalıntı veya buluntu araçlardan alınan ücretlerin düzenlenmesi Ambulans ile ilgili alt komisyon kurulması Kurumların trafik güvenliği için projeler sunması Diğer kurullarda alınan kararların okunması Kurula kış tedbirleri ve kış lastiği bilgilendirmesi yapılması Proje spot çalışmalarının yapılması Kurumlar arasında koordinasyon ve işbirliği sağlanması Çocuk, engelli ve yaşlı vatandaşlardan projelere destek alınması Örnek sürücü ve yayaların belirlenmesi Özel şirketler ile görseller ile ilgili çalışmalar yapılması Proje, etkinlik kapsamındaki giderlerin kurumlarca karşılanması Kurumlarca faaliyetler için materyallerinin hazırlanması Slogan, yazı, şiir, ve kompozisyon yarışmaları düzenlenmesi Cezaların caydırıcılığının arttırılması Trafik polisi olmayan polislere de yetki verilmesine yönelik çalışılması Araç ve aksam üreticilerinin denetlenmesi Ambulanslar ile ilgili alt komisyon kararlarının değerlendirilmesi Trafik güvenliği ile ilgili kurumsal sosyal sorumluluk projelerinin devam etmesi Kurumların yönetmelik değişiklikleri ile ilgili bilgilendirilmesi Kurumların dezavantajlı bireylerin erişebilirliğini kolaylaştırması Trafik konuları ile ilgili görüş ve önerilerin iletilmesi Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Karar Aşaması Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Sonrası Kaza Öncesi Kaza Sonrası Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Sonrası Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Aşama Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Sonrası Öncesi Sonrası Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Sonrası Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi E'ler 7 7 7 7 7 6 2 6 7 7 7 7 7 7 1 1 7 7 1 2 2 2 7 7 7 7 7 Karar Karşılığı Kod KS86 KS87 KS88 KS90 KS91 KS92 KS93 KS94 KS95 KS96 KS97 KS98 KS101 KS102 KS103 KS104 KS105 KS106 KS107 KS108 KS109 KS110 KS111 KS112 KS113 KS114 KS116 83 | Kampanya içeriğinin vatandaşlarla belirlenmesi Etkinliklerin raporlanması ve değerlendirilmesi İmar planlarının düzenlenmesi ve denetlenmesi Kurumların talep, öneri ve projelerinin kurula iletilmesi Emniyet kemeri projesinin tüm halka tanıtımı Genel trafik sorunları ile ilgili çalışma yapılması Otopark ücret tarifesi belirlenmesi Otogaleri ve rent a car'ların denetlenmesi ÖSYM sınavlarında trafik konularına yer verilmesi Kaza istatistiklerindeki değişimlerin araştırılması Kazaların araştırılması Kurumların seçimler döneminde trafik güvenliği için gerekli çalışmaları yapması Trafik haftası için etkinlik düzenlenmesi Trafik ihbar sayfası oluşturulması ve denetlenmesi Vatandaşlardan gelen ihbarların değerlendirilmesi Trafik güvenliği platformu oluşturulması Engelli bireylere yönelik faaliyetlerin yapılması Tarımsal dönemler ile ilgili çalışmalar yapılması Toplu taşıma sisteminin düzenlenmesi ve yönetmeliğinin hayata geçirilmesi Trafik güvenliği kurulunun devamlılığının belirlenmesi Emniyet kemeri/hız ve kask projelerinin devam etmesi Çocuk, engelli ve yaşlı vatandaşlara yönelik projeler yapılması Bisiklet, motosiklet vb. kullanımının teşvik edilmesi Trafik ile ilgili ihlaller için hat kurulması ve bilgilendirme çalışmaları Kavşak ve yolların sorumluluk alanı ile ilgili çalışma yapılması Araç kullanmak yerine yaya olarak yürümenin teşvik edilmesi Artan nüfus için ulaşım çalışmaları yapılması Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Karar Aşaması Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Anı Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Anı Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Aşama Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Anında Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Anında Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi E'ler 7 7 7 7 1 7 2 2 1 7 7 4 1 2 2 7 4 4 2 7 7 4 1 2 7 4 7 Karar Karşılığı Kod KS117 KS118 KS119 KS120 KS121 KS122 KS123 KS124 KS125 KS126 KS127 KS128 KS129 KS130 KS131 KS132 KS133 KS134 KS136 KS137 KS138 KS139 KS140 KS141 KS142 KS143 KS144 84 | Çöp toplama işlemlerinin saatlerinin düzenlenmesi Trafik güvenliği ile ilgili basın yayın organlarından yararlanılması Trafik yönetim kontrol merkezlerinin hayata geçirilmesi Ulaştırma yüksekokulunun faaliyete geçirilmesi Cazibe merkezlerine ruhsat verilirken otopark ve ulaşım etütlerinin yapılması Çevre kirliliğine yönelik çalışmalar yapılması Meslek odalarında hizmetiçi eğitim ve denetim mekanizmaları oluşturulması Hız ve emniyet kemeri projelerinde STK ve çocukların desteklerinin alınması Hız limiti uygulamasının kapsamının değerlendirilmesi Kışın yapılan denetlemelerde tepe lambalarının açık tutulması Denetim istatistiklerinin değerlendirilmesi Kaza yerine ulaşma ile ilgili istatistiklerin sunulması ve değerlendirilmesi Emniyet kemeri istatistiklerinin değerlendirilmesi Köy okulları hakkında kurula bilgi sunulması Trafik cezalarının ve/veya kural ihlallerinin posta ile gönderilmesi Gürültü ölçümü yapılarak gürültü haritası çıkartılması Trafik güvenliği ile ilgili anket/bilimsel çalışma yapılması ve değerlendirilmesi Trafikte Sorumluluk Projesi kapsamında çalışmalarına devam etmesi Toplu taşıma araçlarının öğrenci taşımada etkin kullanılması Denetimler ile ilgili mevzuatların iyileştirilmesi İl genelini kapsayan geniş katılımlı sunum hazırlanması Kaldırım özel mülk ayrımının yapılması Servis plakalarının düzenlenmesi Trafik personelinin ödüllendirilmesi/teşvik edilmesi Trafik personeli sayısının arttırılması Projelerde yerel kaynakların kullanılması Kurumların trafik güvenliğine ilişkin sorumluluklarının belirlenmesi Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Karar Aşaması Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Sonrası Kaza Anı Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Aşama Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Sonrası Anında Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi E'ler 2 1 7 7 3 7 7 7 7 2 7 7 7 7 2 7 7 7 4 7 7 7 2 7 7 7 7 Karar Karşılığı Kod KS145 KS146 KS147 KS150 KS151 KS152 KS153 KS154 KS156 KS157 KS158 KS159 KS160 KS162 KS163 KS168 KS169 KS171 KS172 KS173 KS174 KS175 KS176 KS178 KS179 KS182 KS185 85 | Resmi kurum sürücülerine emniyet kemerinin zorunlu hale getirilmesi Marka destekli kaza analizi sistemi oluşturulması Elektrikli bisiklet kullanımına yönelik kanuni yükümlülüklerin belirlenmesi Toplu taşıma yapan araçlarının D4 yetkisi değerlendirmesi Eylem planı hazırlanması İlçelerde eylem planı ve komisyonların çalışma esaslarının anlatılması Emniyet kemeri ile ilgili kurula sunum yapılması Deniz ambulansları ile ilgili araştırma yapılması Tablet PC veri tabanlı çalışmalar yapılması Kış mevsimi tedbirlerinin belirlenmesi ve ekiplerin çalışmalara devam etmesi Kurul sekreterya görevinin Trafik Tescil Denetleme Şube Müdürlüğünce yapılması Sürücü kurslarının denetlenmesi Okul servisleri ile ilgili düzenlemeler yapılması Motosiklet, motorlu bisikletlerin satışta tescil ettirilmesi Gürültü kirliliği için çalışmalar yapılması Emniyet ve jandarma personel sayısı raporlanması İl ile Türkiye istatistiklerinin kıyaslanması Olumlu etkide bulunabilecek kaza görüntülerinin ilgili birimlere iletilmesi Pat pat şeklinde tabir edilen araçlar için düzenlemeler yapılması Acil durumlarda 112 hattı için teknik alt yapı oluşturulması Ceza istatistiklerinin değerlendirilmesi Sürücü aday eğitimlerinin düzenlenmesi Motosiklet kazalarına yönelik istatistiklerin belirlenmesi Motosikletlere yönelik mevzuatların düzenlenmesi Yol yapımında öncelik sırasının belirlenmesi İl bazında kazaya neden olan değişkenler ile ilgili istatistiklerin hazırlanması Piyasa denetimi ve gözetimi Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Karar Aşaması Kaza Anı Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Anı Kaza Sonrası Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Sonrası Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Aşama Anında Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Anında Sonrası Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Sonrası Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi E'ler 2 7 2 5 7 7 7 7 7 7 7 5 2 2 7 7 7 7 2 6 7 5 7 2 7 7 7 Karar Karşılığı Kod KS186 KS187 KS191 KS192 KS193 KS194 KS195 KS196 KS197 KS198 KS199 KS200 KS201 KS202 KS203 KS204 KS205 KS206 KS208 KS209 KS210 KS211 KS212 KS213 KS214 KS216 KS217 86 | 24 saat ekiplerin müteyakkız bulunması Emniyet kemeri muafiyetlerinin ortadan kaldırılması Acil durumlara araç, personel vb. hazırlıkların yapılması Kış döneminde eğitim devamlılık durumunun değerlendirilmesi Elektrik ve telefon kesintisine karşı önlem alınması Kış döneminde mahsur kalan vatandaşlara yardımda bulunulması ve bilgilendirilmesi Etkinlik, tören açılış konuşmalarında trafik güvenliğine yer verilmesi Fahri trafik müfettişleri ile ilgili istatistiki veriler tutulması Verilen eğitimlere dair verilerin belirlenmesi Ambulans helikopter alanı ihtiyaçlarının değerlendirilmesi Yollara dair km cinsinden değerlerin tespiti Trafik yoğunluğunun takip edilmesi Hayvan sayısının belirlenmesi Turizm istatistiklerinin belirlenmesi Araç muayene istatistiklerinin belirlenmesi Geliştirme eğitimleri planlanması Gezi, turlara yönelik tedbirlerin alınması ve hassasiyet gösterilmesi Deniz kenarında çeken akıntı ile ilgili bilgilendirme yapılması Zabıtaların da trafik düzenlemede yer alması Korsan yolcu taşımacılığının denetlenmesi Engelli park yerlerinin kullanılmamasına özen gösterilmesi Yazışma ve materyallerde trafik güvenliği ile ilgili sloganların yer alması Örnek ticari sürücü belirlenmesi çalışması yapılması Denetimler ile ilgili hedeflerin belirlenmesi Akademik ve bilimsel çalışmalar yapılması Sürücü adaylarının derslere devamlılığının denetlenmesi Bekletilen araçlara istenmesi halinde gecikme nedenine dair belge verilmesi Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Karar Aşaması Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Sonrası Kaza Öncesi Kaza Sonrası Kaza Sonrası Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Sonrası Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Aşama Öncesi Anında Sonrası Öncesi Sonrası Sonrası Öncesi Öncesi Öncesi Sonrası Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi E'ler 6 2 6 7 6 6 1 7 7 6 7 7 7 7 7 7 2 1 2 2 2 1 1 7 7 5 2 KS218 KS219 KS220 KS221 KS222 KS223 KS224 KS226 KS227 KS228 KS230 KS232 KS233 KS234 KS236 KS237 KS238 KS239 KS240 KS241 KS243 KS244 KS245 KS246 KS248 KS249 KS250 87 | Karar Aşaması Kaza Sonrası Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Sonrası Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Sonrası Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Karar Karşılığı Kod Kazalar ile ilgili kaymakamlık makamına anında bilgilendirme yapılması Bekletilen araçlar için otel, fırın gibi yerlerin sürekli hizmet vermesi Zabıtaların görev ve çalışmaları ile ilgili düzenlemeler yapılması Kent trafik yönetim platformu kararlarının değerlendirilmesi Yolların hukuki problemleri ile ilgili çalışmalar yapılması RS10 projesinin tanıtılması ve öneminin vurgulanması Trafik güvenliği platformuna vali tarafından başkanlık edilmesi Trafik güvenliği platformunun tanınması ve karar organı olması Ticari taksiler ile ilgili rapor hazırlanması Diğer belediyelerin çalışmalarının takip edilmesi Çalışmalar ile ilgili takvim belirlenmesi Etkinliklere bisiklet sürücülerinin de çağırılması Rapor hazırlayacak öğrenciler ile platform olarak tanışılması Trafik yönetim platformu resmi sitesi yapılması İşyeri servisleri ile ilgili düzenlemeler yapılması Ambulans araçlarına diğer araçların tepkilerinin görüntülerinin izlenmesi Acil servise gelen araçların takip edilmesi Şehiriçi yolcu taşımacılığı için AntaSim aracı ile çalışmalar yapılması Trafik platformunun öneminin belirtilmesi Trafik platformunun vatandaşlarca bilinmesi Boş dönen ambulansların da acil olarak dönmesi Ambulanslar ile ilgili kamu spotu yayınlanması Taşımacılık firmaları ile toplantı yapılması Havaalanı denetimleri yapılması Büyük cenazeler için uygun cami araştırılması Serbest bölgedeki sorunların belirlenmesi ve çözülmesi Değnekçiler ile ilgili çalışma yapılması Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Aşama Sonrası Sonrası Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Sonrası Öncesi Öncesi Öncesi Sonrası Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi E'ler 7 6 7 7 7 1 7 7 7 7 7 4 7 7 2 7 7 1 7 1 6 1 7 2 4 7 2 Karar Karşılığı Kod KS251 KS252 KS253 KS254 KS255 KS256 KS257 KS258 KS259 KS260 KS261 KS262 KS263 KS264 KS265 Maç zamanlarında koordineli çalışmalar yapılması Trafik kanununa yönelik çalışmalar yapılması Park sorununa çözüm bulunması Yol kontrolleri çalışmalarında tedbir alınması ve görünür olması Yeni binalarda otopark bulundurulması şartı getirilmesi Taşımacılıkta deniz, hava, ve demir yollarının teşvik edilmesi Trafik kazalarına müdahalede karşılaşılan sorunlar ile ilgili rapor hazırlanması Havaalanının ambulans helikopterler tarafından kullanılması Şerit disiplini projesinin hayata geçirilmesi Kaza sonrası yapılacaklar ile ilgili sürücü kurslarında eğitim verilmesi Taksilerin duraklara bağlı çalışmasının sağlanması Hastaneye alkol ölçer cihazı temin edilmesi İmar ve otopark yönetmeliğine uygunluğun denetlenmesi Yolcu indirilmemesi gereken yerler ile ilgili çalışma yapılması Eğitim usul, esas ve yöntemlerinin belirlenmesi Karar Aşaması Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Sonrası Kaza Öncesi Kaza Sonrası Kaza Öncesi Kaza Sonrası Kaza Öncesi Kaza Öncesi Kaza Öncesi * Karar kodlarında atlanılan sayılar diğer faktörlerdeki maddeler ile birleştirilmiş veya diğer faktörlere aktarılmıştır. 88 | Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ Aşama Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Öncesi Sonrası Öncesi Sonrası Öncesi Sonrası Öncesi Öncesi Öncesi E'ler 4 7 7 2 7 7 7 6 7 5 2 2 7 7 7 Kaynakça Albertsson, P., Björnstig, U., & Falkmer, T. (2003). The haddon matrix, a tool for investigating severe bus and coach crashes. International Journal of Disaster Medicine, 2, 109–119. doi: 10.1080/15031430310035272 Deljavan, R., Sadeghi-Bazargani, H., Fouladi, N., Arshi, S., & Mohammadi, R. (2012). Application of haddon’s matrix in qualitative research methodology: An experience in burns epidemiology. International Journal of General Medicine, 5, 621–627. Groeger, J. A. (2011). How many e’s in road safety. In B. E. Porter (Ed.), Handbook of Traffic Psychology (pp. 3–12). USA: Elsevier Inc. Haddon, W. Jr. (1968). The changing approach to the epidemiology, prevention, and amelioration of trauma: The transition to approaches etiologically rather than descriptively based. American Journal of Public Health, 58(8), 1431–1438. Haddon, W. Jr. (1972). A logical framework for categorizing highway safety phenomena and activity. The Journal of Trauma, 12(3), 193–207. Haddon, W. Jr. (1995). Energy damage and the 10 countermeasure strategies. Injury Prevention, 1, 40–44. Peden, M., Scurfield, R., Sleet, D., Mohan, D., Hyder, A. A., Jarawan, E., & Mathers, C. (2004). World report on road traffic injury prevention. Geneva: World Health Organization. Runyan, C. W. (1998). Using the haddon matrix: Introducing the third dimension. Injury Prevention, 4, 302–307. Runyan, C. W. (2003). Introduction: Back to the future-revisiting haddon’s conceptualization of injury epidemiology and prevention. Epidemiologic Reviews, 25, 60–64. doi: 10.1093/epirev/mxg005 89 | Emniyet Genel Müdürlüğü Psikoloji Bölümü Güvenlik Araştırma Birimi Ulaşım Araştırma Merkezi ODTÜ