Kullanılışı - WebSitem
Transkript
Kullanılışı - WebSitem
12.03.2013 FARMAKOGNOZİ-II FARMASÖTİK SABİT YAĞLAR VE HAYVANSAL YAĞLAR Prof. Dr. Nurgün KÜÇÜKBOYACI Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmakognozi Anabilim Dalı Amygdalae oleum • “Almond oil” “Badem yağı” • Prunus dulcis var. dulcis veya P. dulcis var. amara (Rosaceae) veya bu iki varyetenin tohumlarının soğukta sıkılmasıyla elde edilir. • Badem yağı, başlıca kültürü yapılan Akdeniz ülkelerinde (İtalya, Fransa, İspanya ve Kuzey Afrika) elde edilir. • İki varyete arasındaki tek fark var. amara’nın siyanogenetik heterozit olan amigdalin taşımasıdır. Amygdalae oleum • Tohumlar % 40-55 sabit yağ taşır. • Rafine edilmiş yağ başlıca; oleik asit (% 62-86), linoleik (% 20-30), palmitik (% 4-9) • Amygdalae oleum raffinatum (Almond oil, refined) (EP) • Amydalae oleum virginale (Almond oil, virgin) (EP) • Başlıca kozmetoloji ve dermatolojide kullanılır. • Yağlı enjektabl preparatlarda taşıyıcı olarak kullanılır. 1 12.03.2013 Bileşimi Arachidis oleum • • • • • • • • “Arachis oil, Peanut oil” “Yer fıstığı yağı” Arachis hypogaea (Fabaceae) Güney Amerika, Çin, Hindistan, Avustralya ve Batı Afrika’da kültürü yapılmaktadır. Çeşitli genotipleri olması nedeniyle yağ asiti miktarları farklılık gösterir. Tohumlar soğukta preslenir. Zeytinyağına benzer özelliklerdedir. Diğer yağların içerisine katıştırma amaçlı katılan en uygun yağdır. (örn. Olive oil) Kullanılışı • Dünyada en çok tüketilen yağlardan birisidir. • Kontrollü salım yapan i.m. enjektabl preparatlarda çözücü • Topikal preparatlarda vehikül • Hormon ve vitaminler için çözücü • Beslenme ürünlerinde emülsiyon haz.da • Liniment, merhem sıvağı, enemalarda • Kulak damlalarında • Gıda endüstrisinde (margarin, yemeklik yağ) kullanılır. • • • • • • Tohumlar; % 40-50 sabit yağ taşır; % 50-65 oleik asit % 18-30 linoleik asit % 8-10 palmitik asit Stearik asit, araşidik asit Arachidis oleum raffinatum (Arachis oil, refined) (EP) • Arachidis oleum hydrogenatum (Arachis oil, hydrogenated) (EP) Coconut oil • “Hindistan cevizi yağı” • Cocos nucifera (Palmae) • Meyva lifli bir mezokarpı, sert bir endokarpı olan bir drupadır. • Tohumun endospermasının katı kısmının kurutularak sıkılması ile “coconut oil” elde edilir. • Coconut oil refined (EP) • Yarı katı bir yağdır, 24 ᵒC civarında erir. 2 12.03.2013 Coconut oil • Bileşiminin büyük kısmını doymamış yağ asitleri (% 90) oluşturur; başlıca laurik ve miristik asit. • Daha az miktarlarda kaproik, kaprilik, oleik, palmitik ve stearik asitler taşır. • Özellikle, yüksek oranda orta zincirli yağ asitlerini taşıdığı için GIS den kolaylıkla absorbe olur. Bu nedenle yağ absorbsiyon problemleri bulunan hastaların diyetinde kullanılır. Palm kernel oil • Elaeis guineensis (Palmae)’in kurutulmuş tohumlarının endospermasından elde edilir. • Medium-chain triglycerides (EP)hazırlanmasında kullanılır. • Kaprilik (% 50-80), kaprik (% 2050), kaprilik, laurik, miristik asit • Erime noktası 31-36 ᵒC’dır. • Suppozituvar haz. baz olarak kul. Coconut oil Fraksiyonlanmış coconut oil: • C. nucifera’nın fraksiyonlanmış ve saflaştırılmış endosperma yağıdır. • Kısa ve orta zincirli yağ asitlerini taşır (oktanoik, dekanoik asit vb.) • Düşük vizkozitesini katılaşma noktası (0 ᵒC civarında) yakınlarına kadar sürdürür. Bundan dolayı; Oral kullanılan bazı ilaçlarda nonaköz ortam oluşturmak için kullanılır. • Medium-chain triglycerides (EP) Palm oil • Elaeis guineensis (Palmae) meyvelerinin mezokarpının sıkılmasıyla hazırlanır. • Başlıca palmitik ve oleik asit taşır. • Erime noktası 30 ᵒC’dır. • Margarin haz ve sabun sanayinde kullanılır. 3 12.03.2013 Gossypii oleum • “Cotton seed oil” • “Pamuk tohumu yağı” • Çeşitli Gossypium (Malvaceae) türlerinin tohumlarından sıkma ile elde edilir. • Tohum testaları ayrıldıktan sonra iç kısmı sıcakta preslenir. • Rafine edilerek kullanılır. • Yarı kuru bir yağdır. (havadan oksijen absorbe özelliğine göre) • Hidrojene yağ offisinaldir. Kullanılışı • i.m. enjeksiyonlarda çözücü • Beslenme ürünlerinde i.v. emülsiyonların hazırlanmasında • Gossipol, i.v. emülsiyonların verilmesi sırasında hafif bradikardi, kan basıncında düşmeye neden olabilir • Gıda san. Yemeklik yağ olarak, margarin haz.da Bileşimi • • • • • • • Tohumlar % 15 sabit yağ taşır % 45 linoleik asit % 30 oleik asit % 20 palmitik asit % 3 miristik asit % 1 stearik asit, % 1 araşidik asit GOSSİPOL toksik özellikte polifenolik bir bileşik Lini oleum • “Linseed oil” “Bezir yağı” • Linum usitatissimum (Linaceae) tohumlarından sıcakta sıkma ile elde edilir. • Tohumlar % 30-40 sabit yağ; – % 36-50 α-linolenik asit – % 23-24 linoleik asit – % 101-8 oleik asit – % 5-11 doymamış y.a. (miristik, stearik, palmitik a.) • Hava ile temasta oksijen absoblayarak kurur ve yüzeyde ince bir film meydana getirir. • Boya sanayinde kullanılır. 4 12.03.2013 Lini oleum • Linseed oil, virgin (EP) • Liniment hazırlanmasında kullanılır. • Hidrolize linseed oil; antibiyotiklere dirençli Staphyllococcus aureus suşlarına karşı etkili olduğundan topikal preparatlarda antibakteriyel etkisinden dolayı kullanılır. Bileşimi • Farklı kaynaklardan elde edilen yağların kompozisyonu farklıdır. • Meyveler % 15 sabit yağ taşır; – % 65-75 oleik asit – % 9-15 linoleik asit – % 10-15 palmitik ve stearik asit • • • • • • Kolagog ve laksatif etkileri vardır. Haricen emoliyandır. Parenteral preparatlarda çözücü, taşıyıcı Liniment, pomat, flaster ve sabun yapımında Topik olarak ekzema ve psöriazis’te yumuşatıcı Gıda endüstrisinde yemeklik yağ olarak kullanılır. Olivae oleum • “Olive oil” “Zeytin yağı” • Olea europae (Oleaceae) • Akdeniz ülkelerinde ve güney-batı Amerika ve diğer subtropik ülkelerde kültürü yapılmaktadır. • Olgun meyvelerden sıkma ile elde edilmektedir. • Kalan kısım “pirina” adını alır. • Olivae oleum raffinatum (EP) • Olivae oleum virginale (EP) Brassicae oleum • “Rapeseed oil” “Canola oil” • Brassica napus ve B. campestris (Brassicaceae) tohumlarından ekstraksiyon veya mekanik ekspresyon ile yağ elde edilir (% 40). • Bileşiminde; oleik (% 61), linoleik (% 21), α-linolenik (% 11), eruzik (% 0.2-2) asit, doymuş y.a. (% 7). • Normal olarak tohumlardan e.e. yağ % 20-40 kadar eruzik asit içerir. 5 12.03.2013 Brassicae oleum • Hayvan deneyleri eruzik asit’in miyokardial toksisitesi old. göstermiştir. • Eruzik asit miktarının yemeklik yağlarda %2’den fazla olması istenmez. • Bundan dolayı genetik olarak modifiye edilmiş varyetelerinden yağ hazırlanır. • Biyodizel hazırlanmasında kullanılır. Bileşimi • • • • • • Tohumlar % 50 yağ taşır. Rafine edilmiş susam yağı: % 43 oleik asit, % 43 linoleik asit % 9 palmitik asit, % 4 stearik asit % 0.8 araşidik asit Çok az miktarlarda; % 1 lignan yapısında Sesamin ve Sesamolin ve hidroliz ürünü fenolik bileşik SESAMOL Sesami oleum • “Sesame oil, gingelly oil, teel oil” • “Susam yağı” • Sesamum indicum (Pedaliaceae) tohumlarından sıkma veya ekstraksiyon ile elde edilir. • Hindistan, Çin, Japonya ve birçok tropikal ülkede kültürü yapılmaktadır. • Sesami oleum raffinatum (EP) Bileşimi • Sesamol Baudouin testi ile tespit edilir. • Susam yağı üzerine % 1 sakkaroz içeren kons. HCl ilave edilerek çalkalandığında pembe renk (sesamol hidroksimetil furfural) oluşur. • Diğer yağlar içerisinde susam yağının tespitine imkan sağlar. 6 12.03.2013 Kullanılışı • • • • • Oral ve rektal kapsüllerde Oftalmik preparatlarda Süspansiyon ve emülsiyon formülasyonlarında Liniment, merhem sıvağı ve yakı sıvağı olarak Özellikle kontrollü salım yapan i.m. preparatlarda çözücü (Steroitler: estradiol valerat, hidroksiprogesteron kaproat, testosteron enantat, nandrolon dekanoat ve diğer yağda çözünen ilaç hammaddeleri için- flufenazin dekanoat ve enantat esterleri gibi) • Subkütan enjektabl preparatlarda çözücü Kullanılışı • Rafine edilmiş soya yağı; • Parenteral beslenme ürünlerinde yağ kaynağı olarak, emülsiyonların hazırlanmasında • Oral ve i.v. preparatların hazırlanmasında taşıyıcı olarak • Vitaminler, suda çözünürlüğü zayıf olan steroitler, diazepam, fluorokarbonların emülsiyonlarının hz. • Lipozomların formülasyonlarında Sojae oleum • “Soya oil” “soya yağı” • Glycine soja ve G. max (Fabaceae) tohumlarından elde edilir. • Vatanı Doğu Asya • Bugün ABD, Güney Amerika ve Hindistan’da kültürü yapılmaktadır. • Tohumlar % 20 sabit yağ taşır • Başlıca linoleik (% 50), oleik (% 30), linolenik (% 7) ve doymuş y.a. (% 14) Kullanılışı • Önemli bir protein kaynağıdır. Posa % 45-65 protein taşır. • Tohumlardan yağ e.e. sonra kalan kısımdan lesitin e.e. yararlanılır. • Lesitin lipit ve kolesterol metabolizmasını ayarlar. • Tohumlardaki stigmasterol’den steroidal hormonların yarı sentezinde yararlanılır. • Ülkemizde Marmara ve Doğu Karadeniz’de kültürü yapılır. 7 12.03.2013 Cacao oleum Helianthi oleum • “Sunflower oil” • “Ayçiçek yağı” • Helianthus annuus (Compositae) tohumlardan e.e. • Başlıca: linoleik (% 48-74), oleik (% 10-14) • Enjektabl preparatlarda taşıyıcı • Beslenme desteği • Kozmetikte • • • • “Cocoa butter” “Theobroma oil” “Kakao yağı” Theobroma cacao (Sterculiaceae) • Vatanı Meksika, Güney ve Orta Amerika’da tropikal ormanlarda kültürü yapılır. • 4-6 m, küçük ağaçlar Cacao oleum Theobroma cacao • Elips şeklindeki 20-25 cm boyundaki meyvalarda 40-50 tohum bulunur. • Olgunlaşmış taze tohumlar 10 gün fermentasyona bırakılır. • Fermentasyon sırasında tohumlar kahverengi renge döner ve aroması değişir • Testa kavrulduktan sonra ayrılır, tohumun kalanı (embriyonun kotiledonu) preslenir, kakao yağını verir. Tohumlar % 45-53 yağ taşır. • Bileşimi; % 37 oleik asit % 34 stearik asit % 26 palmitik asit % 2 linoleik asit gliseritleri 8 12.03.2013 Kullanılışı • Kakao yağı oda sıcaklığında katıdır, 30-35 °C de erir • Suppozituvar sıvağı • Kozmetik (güneş yağları) ve gıda endüstrisinde • Stearik asit eldesinde yararlanılır. Stearik asit Mg tuzu tabletlerde kaydırıcı olarak kullanılır. Bileşimi • • • • • • • Tohumlar % 50 sabit yağ; % 50 linoleik asit % 37 oleik asit % 10 palmitik asit % 3 stearik asit % 0.4 araşidik asit, % 0.2 lignoserik asit Maydis oleum • • • • • • “Maize oil, Corn oil” “Mısır özü yağı” Zea mays (Poaceae) Ülkemizde geniş alanda kültürü yapılır Embriyo tohumdan ayrılır ve soğukta sıkılır Yağ rafine edilerek kullanılır Kullanılışı • i.m. enjektabl preparatlarda çözücü • Topikal preparatlarda vehikül • Oral besleme ürünlerinde % 67’ye kadar mısır özü yağı taşıyan emülsiyonlar hazırlanır • Gıda end. 9 12.03.2013 Ricini oleum • “Castor oil” “Hint yağı” • Ricinus communis (Euphorbiaceae) • Ilıman iklimlerde tek yıllık , tropiklerde çok yıllık, 15 m ye kadar boylanabilen bir bitki • Vatanı Hindistan • Tüm tropik ve subtropik ülkelerde yetiştirilmekte • Başlıca Afrika, G. Amerika, D. Asya ve Akdeniz ülkelerinde Ricini oleum • Tohumun sert testası preslerde kırılır, ardından endosperma ve embriyo ayrılarak, endosperma soğukta sıkılır. • Tohumlar % 45-55 sabit yağ, % 20 protit (risin) • Yağın içerisinden su buharı geçirilerek toksik olan proteinler (risin) denature edilir • Rafine edilerek kullanılır (risin taşımaz) • Ricini oleum virginale (EP) • Ricini oleum raffinatum (EP) • Ricini oleum hydrogenatum (EP) Ricini semen • Meyve 3 loblu bir kapsül, her lobda 1 tohum • Tohumlar elipsoid, testası sert ve üzeri renkli Bileşimi • Tohumlar; % 45-55 yağ….% 75 trisinolein • Trisinolein duedonumda lipaz ile hidrolize olarak pürgatif etkili serbest risinoleik asit ve izomerlerine dönüşür. % 85-90 risinoleik asit (12-OH oleik asit) • % 3-7 linoleik asit, % 2-5 oleik asit, % 1-3 stearik asit, % 0.5-2 palmitik asit, az miktarda linoleik ve gadoleik asit 10 12.03.2013 Kullanılışı • Risinoleik asitten dolayı pürgatif etkilidir; Ameliyet öncesi, çeşitli radyografik incelemeler öncesinde kullanılır. • Undesilenik asit kaynağıdır. Risinoleik asit piroliz ile undesilenik asit’i verir. • Undesilenik asit, polimer kimyasının başlangıç maddesidir. Plastik hammaddesidir. • Antifungal etkisinden dolayı kozmetolojide kullanılır. • Hint yağı sülfürik asit ile sülfonlanmış yağ (Türk Kırmızısı yağı) verir, yüzey etken madde olarak kullanılmıştır. Bugün elde edilmez. Kullanılışı • Sert ve yüksek erime noktasına sahip olan tipleri oral ve topikal farmasötik formülasyonlarda kullanılır • Topikal form.da krem ve emülsiyonların katılığını sağlamak için • Oral form.da sürekli salım yapan prep.larda ve kapsüllerin haz.da • Katı matriks veya kaplama materyali olarak • Tablet ve gıdalarda lubrikant • Kozmetikte Hidrojenize hint yağı • Hydrogenated castor oil (EP) • Hint yağının bir katalizör yardımıyla hidrojenize edilmesiyle hazırlanır. • İlaç yardımcı maddesi olarak kullanılır. • Başlıca 12-hidroksistearik asit triglisertlerini taşır. • E.n. 83-88 °C dir. • Pratik olarak suda çözünmez. • 150 °C sıcaklığa kadar stabil kalabilir. • Değişik tipleri var. Hidrojenize hint yağı-polietilen türevleri • Polyoxyl castor oil (EP) • Hydrogenated polyoxyl castor oil (EP) • Hint yağının etilen oksit ile reaksiyona sokulması ile hazırlanır Cremophor EL 1 mol HHY + 35-40 mol etilenoksit Cremophor RH 40 1 mol HHY + 40-45 mol etilenoksit Cremophor RH 60 1 mol HHY + 60 mol etilenoksit 11 12.03.2013 Cremophor Cremophor • Sentetik noniyonik surfaktan (yüzey etken madde) • Sulu sistemlerde nonpolar bileşiklerin emülsiyonlarını stabilize etmek amacıyla kullanılır • Çözünürlük artırıcı • Dispersiyon yapıcı Germ oil • “Buğday ruşeym yağı” • Triticum aestivum (Poaceae) embriyosunun soğukta sıkılmasıyla e.e. • Bşlıca; linoleik (% 52-59), palmitik (% 14-19), oleik (% 12-23), linolenik ( % 3-10), eikosanoik ve stearik asit. • Besin katkı maddesi olarak • Kozmetolojide • Mikonazol (antifungal) • Paklitaksel (antikanser) • Aci-Jel (asetik asit /oksikinolin/risinoleik asit vaginal) • Siklosporin enjeksiyonu • Nelfinavir mesilat (AntiHIV) • Propofol (iv. Anestezik ajan, orijinal olarak Cremophor denenmiş, şimdi bir lipit emulsiyon içerisinde uyg.) • Diazepam inj. (lipit emulsiyon içerisinde) • Vitamin K enj. • Ixabepilone (antikanser) γ-Linolenik (GLA) Asit Taşıyan Yağlar • Vücut için gerekli n-6 PUFA • Karaciğerde, yağ asitlerinin eikozanoitlerin temel prekürsörü olan AA’e metabolizasyonu sırasında, LA’den Δ6 desaturaz enziminin aktivasyonu ile oluşan ilk metabolittir. GLA (C18: 3 n-6) 12 12.03.2013 γ-Linolenik (GLA) Asit Taşıyan Yağlar • Δ6 desaturaz enzimi herediter olarak eksik olabilir veya çeşitli durumlarda (yaşlılık, diyabet, yüksek alkol tüketimi, yetersiz beslenme, stres, yüksek kolesterol seviyesi, viral enfeksiyonlar) eksikliği görülebilir. • Bu durumlarda GLA desteği gereklidir. • γ-Linolenik (GLA) Asit Taşıyan Yağlar • GLA desteğinin atopik ekzemanın semptomlarını ve sıklığını azalttığı gösterilmiştir. • GLA bakımından zengin bitkisel yağlar borage tohum yağı (Borago officinalis), evening primrose yağı (Oenothera biennis) ve black currant tohum yağı (Ribes nigrum) atopik ekzemanın semptomatik tedavisinde kullanılmaktadır. Oenothera sp. (Onagraceae) • “Evening primrose oil” • O. biennis, O. lamarkiana tohumlarından sıkma veya ekstraksiyon ile e.e. • Kültürü başlıca İngiltere’de yapılmakta • O. biennis….% 7-9 GLA • Evening primrose oil refined (EP) • Atopik ekzema tedavisinde • Gıda desteği olarak • Kozmetik amaçla • Diyabetik nöropati ve romatoit artriti olanlara kullanımı önerilmekte 13 12.03.2013 Borago officinalis (Boraginaceae) • • • • • • • • • “Borage oil” Tohumlarından ekstraksiton (SFE) ile sabit yağ e.e. Starflower (borage) oil refined (EP) Kültürü başlıca İngiltere’de yapılmakta O. biennis’ten daha az linoleik asit daha fazla GLA içerir. % 30-41 linoleik, % 17-27 GLA, % 12-22 oleik, % 912 palmitik asit Atopik ekzema tedavisinde Gıda desteği olarak, kozmetik amaçla Diyabetik nöropati ve romatoit artritte önerilmektedir. Hydnocarpi oleum • “Hydnocarpus oil” “Chaulmoogra oil” • Tropiklerde yetişen ağaçlar • Hydnocarpus wightiana ve diğer türleri ile Taraktogenos kurzii türlerinin (Flacourtiaceae) taze olgun meyvelerinin soğukta sıkılması ile e.e. • Hidnokarpik ve şolmogrik asit taşır. • Bakterisit etkiye sahiptirler. Etil esterleri (etil hidnokarpat) ve tuzları Mycobacterium leprae’ya karşı etkilidir. Ribes nigrum (Grossulariaceae) • “black currant oil” • Ribes nigrum tohumları; % 15-20 • Ribes rubrum tohumları da GLA içerir. Morrhuae oleum • “Oleum Jecoris Aselli” “Cod-liver Oil” • “Balık yağı” • Gadus morrhua karaciğerinden ekstraksiyonla elde edilen sıvı bir yağdır. • Ana bileşeni jekolein ve therapin (jekoleik asit ve therapik asit gliseritleri) diğer bileşenler; palmitin (gliserit), iyot, asetik, butirik, valerik ve kaprik asit gliseritleri • Az miktarda demir, manganez, magnezyum, kalsiyum ve sodyum 14 12.03.2013 Morrhuae oleum • Kokusunu gidermek için polimerizasyonla koku veren maddeler uzaklaştırılır. • Nekahat ve zafiyet dönemlerinde kullanılır. • Çocuklarda, gençlerde büyüme dönemlerinde Adeps suillus • “Domuz yağı” • Sus scrofa (Suidae)’nın saflaştırılmış iç yağlarıdır. • % 40’ını katı gliseritler (miristik, stearik ve palmitik asit gliseritleri) • % 60’ını sıvı gliserit karışımları (oleik asit gibi) oluşturur. • 0 ͦC ’de basınçla bu fraksiyonlar ayrılır (“Lard oil” ve “stearin”) • Lard yumuşak, beyaz bir yağdır, e.n. 34-41 ͦC • Merhem sıvağı olarak kullanılır. MUMLAR Düz zincirli yüksek molekül ağırlıklı asitlerle, yüksek molekül ağırlıklı alkollerin esterleridir. Alkolller; Alifatik alkoller (C26-28) yada steroller (C18-22) Yüksek molekül ağırlıklı alifatik alkollerle (setil alkol gibi) oluşan esterler “serit” Sterollerle ile oluşan esterler “sterit” adını alır. MUMLAR 16 C………..setil alkol (palmitik asit) 18 C………..stearil alkol (stearik asit) 26 C………..seril alkol (serotik asit) 30 C………..mirisil alkol (melisik asit) Bu asitlere karşılık gelen alifatik primer alkoller yine bu asitlerle birleşerek SERİT’leri meydana getirirler. 15 12.03.2013 MUMLAR Mumlar bitkilerde meyve ve yaprakların yüzeyinde bulunurlar. Bazı böceklerin salgılara da mum yapısındadır. Oda sıcaklığında katı olduklarından; pomatların katılaştırılmasında, drajelerin kaplanmasında, bazı sert kremlerin hazırlanmasında kullanılır. Cera Carnauba • • • • Cera Carnauba E.n. 83-86oC,yeşilimsi-beyaz bir mum Serotik asit (C26) + mirisil alkol (C30) Kullanılışı drajelerin cilalanmasında yavaş salınımlı tablet formülasyonlarında kozmetikte krem sıvağı Karnauba mumu (EP) Copernicia cerifera (Palmae) Brezilya’da yetişir Yaprak ve yaprak tomurcukları kurutulur, şeritler halinde parçalanır. Sıcak su ile ısıtılır. Yaprak üzerindeki mum tabakası erir. Soğutulduğunda mum tabaka halinde suyun üzerinde ayrılır. Cera Flava Sarı balmumu (EP) Apis mellifera (Apidae) - Bal arısı Elde edilişi: Petek bal su ile ısıtılır. Üst tabakadaki mum sıkılarak suyundan kurtarılır. Santrifüjle suyu ayrılır. 16 12.03.2013 Cera Alba Cera Flava E.n. 62-65oC Esmer-sarı renkte Kullanılışı sertleştirici (% 5- 20 merhem ve kremlerde) draje cilası emülsiyon stabilizörü Kullanılış amacı Krem ve merhemlerde kıvam artırıcı s/y tipi emülsiyonlarda kıvam artırıcı Drajelerin cilalanmasında Emülsiyon stabilizörü Supozituvarların erime noktalarının ayarlanmasında Beyaz balmumu (EP) Hazırlanışı: Sarı balmumu eritilip süzülür. Oksitleyici ve beyazlatıcı ajanlarla muamele edilirek ya da Güneşte su buharı yardımıyla oksitlenerek beyazlatılır. Cetaceum Spermaceti (TF) “Balık nefsi” Physeter macrocephalus (Pyseteridae) Kaşalot balığı , Atlantik ve Hint okyanusu Balıkların buruna yakın bir bölgeden kafa boşluklarına delikler açılır. Akan yağlı sıvı kısım soğukta bekletilir. Çöken kısımlar bez torbalarda sıkılır. KOH çöz ile yıkanarak yağından kurtarılır. Yıkanır, santrifüj ed. suyundan kurtarılır. 17 12.03.2013 Adeps Lanae (EP) Cetaceum Serit ve setil palmitat yapısındadır Erime noktası 45-54 oC Kullanılış amacı Draje cilalanmasında Krem ve merhemlerin kıvamını arttırmak amacıyla kullanılır. Adeps Lanae Anhydricus Lanolin Lanopalmitik asit (C16H32O3) + seril alkol Kolesterol Lanosterol + seril alkol “Anhydrous lanolin” “Wool fat” “Susuz Lanolin” “Yün yağı” Ovis aries (Bovidae) Elde edilişi : Koyun yapağıları kaynar su ile ısıtılır. Üst kısımda toplanan lanolin’in KMnO4 ile rengi giderilir Suyundan ayrılıp, kurutulur. Ya da yapağılar CS2 veya eterle tüketilerek lanolin elde edilir esterler esterler Erime noktası 36-40oC Sarı renklidir, iki katı su alabilir. Adeps lanae cum aqua (EP): Susuz lanolin eritilip, üzerine azar azar su ilave edilirek karıştırılır. Deriden daha kolay absorbe olur. Adeps lanae hydrogenatus (EP) Anhidr lanolin yüksek basınç veya yüksek sıcaklıkta hidrojenlenir. Krem ve merhemler için emoliyan bir bazdır. 18