içindekiler pdf
Transkript
içindekiler pdf
Prof. Dr. Nuray EKŞİ Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Milletlerarası Özel Hukuk Anabilim Dalı Başkanı Spor Tahkim Hukuku Beta Yayın No : 3322 Hukuk Dizisi : 1605 1. Baskı – Ekim – 2015 - İSTANBUL ISBN 978 - 605 - 333 - 467 - 5 Copyright© Bu kitab›n bu bas›s›n›n Türkiye’deki yay›n haklar› BETA Bas›m Yay›m Da€›t›m A.fi.’ye aittir. Her hakk› sakl›d›r. Hiçbir bölümü ve paragraf› k›smen veya tamamen ya da özet halinde, fotokopi, faksimile veya baflka herhangi bir flekilde ço€alt›lamaz, da€›t›lamaz. Normal ölçüyü aflan iktibaslar yap›lamaz. Normal ve kanunî iktibaslarda kaynak gösterilmesi zorunludur. Dizgi : Beta Bas›m A.fi. Bask›-Cilt : Ertem Basım Yayın Dağıtım San. Tic. Ltd. Şti. Eskişehir Yolu 40. Km. Başkent Organize Sanayi Bölgesi 22. Cadde No: 6, Malıköy - Sincan / Ankara Tel: 0312 640 16 23 (Sertifika No. 26886) Kapak Tasarım: Gülgonca Çarpık Beta BASIM YAYIM DAĞITIM A.Ş. (Sertifika No. 16136) Narlıbahçe Sokak Damga Binası No: 11 Cağaloğlu - İSTANBUL Tel : (0-212) 511 54 32 - 519 01 77 Fax: (0-212) 511 36 50 www.betayayincilik.com ÖNSÖZ Kitabımız, 2013-2014 Eğitim döneminde Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde seçimlik olarak okutulan Spor Hukuku dersi kapsamında hazırladığımız ders notlarının geliştirilmiş halidir. Özellikle spor camiasının eleştiri ve yorumlarıyla daha da geliştirilecek olan eserimizin faydalı olmasını temenni ederim. Kitabın kapağında yer alan CAS’ın fotoğrafı, CAS Genel Sekreteri Bien Codialement’ın 15 Ekim 2015 tarihli yazılı izni ve İsviçre Federal Mahkemesi’nin fotoğrafı, İsviçre Federal Mahkemesi Genel Sekreteri Nathalie Cochard’ın 16 Ekim 2015 tarihli yazılı izni ile kullanılmıştır. TFF Riva tesislerinin fotoğrafı Özyeğin Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Ozen Turhan; Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın fotoğrafı ise Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Milletlerarası Özel Hukuk Anabilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Rıfat Erten tarafından çekilmiştir. Kitaba görsel katkılarından dolayı değerli meslektaşlarıma içten teşekkür ederim. Kitabım okuyucunun eline hatasız bir şekilde geçmesi için her satırı titizlikle okuyan ve düzeltmeleri yapan İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Milletlerarası Hukuk Anabilim Dalı öğretim üyeleri Ar. Gör. Dr. Elif Başkaracaoğluna; Ar. Gör. Dr. V. Neslihan Akün’a; Ar. Gör. N. Pelin Mantı’ya; İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Milletlerarası Özel Hukuk Anabilim Dalı öğretim üyeleri Yard. Doç. Dr. A. Elif Ulusu Karataş’a, Ar. Gör. Dr. H. Zeynep Nalçacıoğlu Erden’e, Ar. Gör. Dr. Yasemin Aydoğmuş’a, Ar. Gör. İlyas Arslan’a, Ar. Gör. Rümeysa Partalcı’ya ve Ar. Gör. Melis Avşar’a içten teşekkür ederim. Gerek Spor Hukuku dersinde gerekse Kitabın yazımı aşamasında katkı ve yardımlarını esirgemeyen Fenerbahçe Kulübü Yönetim Kurulu üyesi Av. Şekip Mosturoğlu’na; Spor Hukuku dersine katkıda bulunan, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Deniz Ticareti Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Emine Yazıcıoğlu’na ve Kadir Has Üniversitesi Spor Araştırmaları Merkezi Müdürü Emir Güney’e; yorumlarıyla katkıda bulunan Türkiye Binicilik Federasyonu Millî Hakemi Sayın Efe Çehreli’ye ve TFF eski başkanvekili Av. Kemal Kapulluoğlu’na; kaynak göndererek katkıda bulunan Lévy Kaufmann-Kohler Hukuk Bürosu ortağı ve Neuchâtel Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Antonio Rigozzi’ye; Adam Mickiewicz Üniversitesi doktora öğrencisi Jan Lukomski’ye ve Cenevre Üniversitesi Hukuk IV Fakültesi doktora öğrencisi Ürün Tekin’e; İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Milletlerarası Hukuk Anabilim Dalı öğretim üyeleri Ar. Gör. Dr. Enver Arıkoğlu’na ve Ar. Gör. N. Pelin Mantı’ya; atlıspor kulüplerini gezdirerek rehberlik eden Hatice Ekşi’ye; kaynak temininde katkılarından dolayı Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi uzmanı Fuat Türker’e, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi uzmanı Necmiye Özcan’a, Yeditepe Üniversitesi Kütüphanesi uzmanı Handan Karaçam ve Semra Güneyli’ye teşekkürü borç bilirim. Kitabın basısının kısa sürede gerçekleşmesini sağlayan Beta Yayınevi’nin değerli yöneticisi Sayın Seyhan Satar’a; kitabın dizgisini titizlikle yapan Sayın Veysel Coşkun’a; kapak tasarımını yapan Gülgonca Çarpık’a teşekkür ederim. Prof. Dr. Nuray EKŞİ Ekim 2015, Çekmeköy İÇİNDEKİLER Önsöz...............................................................................................................III Kısaltmalar............................................................................................... XXIX Giriş...................................................................................................................1 Birinci Bölüm BAĞIMSIZ HUKUK DALI OLARAK SPOR HUKUKU, SPOR UYUŞMAZLIKLARI VE BU UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜM YOLLARI I. Spor Hukukunun Tanımı, Kapsamı ve Spor Hukukuna İlişkin Ayrımlar........................................................................................5 A. Spor Hukukunun Tanımı, Kapsamı ve Lex Spotiva..........................5 B. “Millî Spor Hukuku” “Milletlerarası Spor Hukuku” “Global Spor Hukuku” ve “Uluslarüstü Spor Hukuku” Ayrımı.......... 12 II. Bağımsız Hukuk Dalı Olarak Spor Hukuku.....................................16 A. Sporun İlgili Olduğu Hukuk Dalları................................................16 1. Anayasa Hukuku.......................................................................16 2. İdare Hukuku. ..........................................................................20 3. Ceza Hukuku............................................................................21 4. Çevre Hukuku............................................................................22 5. Vergi Hukuku............................................................................23 6. Milletlerarası Hukuk.................................................................24 7. Medeni Hukuk...........................................................................26 8. Borçlar Hukuku........................................................................27 9. Dernekler Hukuku.....................................................................30 10. Ticaret Hukuku.........................................................................30 11. Fikrî ve Sınai Mülkiyet Hukuku...............................................31 12. Rekabet Hukuku.......................................................................33 13. Sermaye Piyasası Hukuku........................................................35 VI 14. Vatandaşlık Hukuku..................................................................36 15. Yabancılar Hukuku...................................................................37 16. Milletlerarası Özel Hukuk........................................................38 17. Tahkim Hukuku........................................................................42 18. İş Hukuku....... ..........................................................................42 19. Avrupa Birliği Hukuku..............................................................43 B. Spor Hukukunun Bağımsız Hukuk Dalı Olarak Kabul Edilmesinin Sebepleri......................................................................46 III. Spor Hukukunun Kaynakları ve Bu Kaynakların Bağlayıcılığı.......51 A. Spor Hukukunun Kaynakları...........................................................51 1. Milletlerarası Antlaşmalar........................................................52 a. Sportif Karşılaşmalarda ve Özellikle Futbol Maçlarında Seyircilerin Şiddet Gösterilerine ve Taşkınlıklarına Dair Avrupa Sözleşmesi........................52 b. Avrupa Dopingle Mücadele Sözleşmesi............................53 c. Sporda Dopinge Karşı Uluslararası Sözleşme..................53 d. Gençlik ve Spor Alanında İşbirliğine İlişkin İki Taraflı Antlaşmalar.............................................................54 2. Ulusal Yasal Düzenlemeler.......................................................56 3. Uluslararası Kuruluşlar Tarafından Yapılan Başlıca Düzenlemeler............................................................................56 a. Avrupa Konseyi Spor Etik Kodu.......................................56 b. Avrupa Konseyi Avrupa Spor Şartı....................................57 c. UNESCO Tarafından Hazırlanan Sporda Dopinge Karşı Uluslararası Sözleşme..............................................57 d. Avrupa Birliği Tarafından Hazırlanan Beyaz Kitap.........57 4. Uluslarüstü Sportif Yapıların Düzenlemeleri..........................58 a. Uluslararası Olimpiyat Komitesi Tarafından Yapılan Düzenlemeler......................................................................58 b. WADA Tarafından Hazırlanan Düzenlemeler...................58 5. Uluslararası ve Ulusal Federasyonlar Tarafından Hazırlanan Statü, Talimat ve Kurallar.....................................58 6. Spora İlişkin Mahkeme İçtihatları, Hakem Kararları ve Doktrin.......................................................................................59 B. Spor Hukuku Kaynaklarının Bağlayıcılık Gücü.............................60 VII 1. Milletlerarası Antlaşmalar ve Ulusal Yasaların Bağlayıcılık Gücü......................................................................60 2. Sportif Yapılar Tarafından Hazırlanan Düzenlemelerin Bağlayıcılık Gücü.........................................................................60 IV. Spor Uyuşmazlıkları . ..........................................................................64 A. Genel Olarak Spor Uyuşmazlıkları....................................................64 B. Spora İlişkin Uyuşmazlık Türleri.....................................................65 1. Kamu Hukukuna İlişkin Uyuşmazlıklar–Özel Hukuka İlişkin Uyuşmazlıklar................................................................65 2. Amatör Spor Uyuşmazlıkları–Profesyonel Spor Uyuşmazlıkları..........................................................................66 3. Oyun Kurallarının İhlaline İlişkin Uyuşmazlıklar–Sporun Disiplinine İlişkin Uyuşmazlıklar..............................................67 4. Doping Uyuşmazlıkları.............................................................70 5. Ulusal Uyuşmazlıklar–Uluslararası Uyuşmazlıklar.................71 V. Spor Uyuşmazlıklarının Çözüm Yolları.......................................... 76 A. Spor Uyuşmazlıklarının Sportif Yargı Mercileri Tarafından Çözümü..........................................................................77 1. Genel Olarak Ulusal ve Uluslararası Sportif Yapılar...............77 2. Spor Uyuşmazlıklarının Türkiye’deki Ulusal Sportif Yargı Mercileri Tarafından Çözümü........................................79 a. Futbola İlişkin Uyuşmazlıklarda Ulusal Sportif Yargı Mercileri....................................................................79 b. Futbol Dışında Kalan Diğer Spor Dallarına İlişkin Uyuşmazlıklarda Ulusal Sportif Yargı Mercileri..............80 3. Spor Uyuşmazlıklarının Uluslararası Sportif Yargı Mercileri Tarafından Çözümü..................................................84 a. Uluslararası Olimpiyat Komitesi (International Olympic Committee-IOC)..........................84 b. Avrupa Futbol Federasyonları Birliği (Union des Associations Européennes de Football-UEFA).................89 c. Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği (Fédération Internationale de Football Association-FIFA)....................93 d. Dünya Anti-Doping Ajansı (World Anti-Doping Agency-WADA)...............................105 VIII 4. FIBA Örneği Işığında Spor Uyuşmazlıklarının Uluslararası Federasyonlar Tarafından Çözümü..................106 a. Genel Olarak FIBA ve FIBA Uyuşmazlık Çözüm Kurulları . ........................................................................106 b. FIBA Basketbol Tahkim Mahkemesi...............................109 c. Basketbol Uyuşmazlıklarında CAS’ın Yetkisi.................114 B. Spor Uyuşmazlıklarının Mahkemeler Tarafından Çözümü.........114 1. Sporun Yönetimi ve Disiplini Dışında Kalan Uyuşmazlıklar İçin Mahkemelere Başvurulması..................114 2. Uyuşmazlık Mahkemesi Tarafından Sportif Yapılarla Mahkemeler Arasındaki İlişkinin Görev Uyuşmazlığı Sayılmaması............................................................................116 C. Spor Uyuşmazlıklarının Tahkim Yoluyla Çözümü.......................120 1. Spor Uyuşmazlıklarının Zorunlu Tahkim Yoluyla Çözümü....120 2. Spor Uyuşmazlıklarının İhtiyari Tahkim Yoluyla Çözümü.....126 D. Avrupa Birliği Adalet Divanı’nın Spor Uyuşmazlıklarının Çözümündeki Rolü.........................................................................126 1. ABAD Kararlarında Sporcuların Serbest Dolaşımı...............126 2. ABAD Kararlarında Türk Sporcularının Serbest Dolaşımı....134 VI. Spor Tahkimine İlişkin Esaslar.................................................... 138 A. Futbola ve Binicilik Sporuna İlişkin Uyuşmazlıkların Tahkim Yoluyla Çözümünün Diğer Spor Dallarından Ayrı Tutulması........138 B. Spor Uyuşmazlıklarında Tahkime Elverişlilik..............................138 C. Spor Uyuşmazlıklarının Tahkim Yoluyla Çözümü İçin Tahkim Sözleşmesinin Yapılmasının Her Zaman Gerekli Olmaması.........139 D. Spor Tahkiminin Türleri................................................................139 1. Zorunlu Spor Tahkimi............................................................139 a. Genel Olarak Zorunlu Tahkim.........................................139 b. Sportif Faaliyetlerden Kaynaklanan Uyuşmazlıklarda Zorunlu Tahkim..................................141 c. Sporla Dolaylı Bağlantılı Uyuşmazlıkların 3533 Sayılı Kanun Uyarınca Zorunlu Tahkim Yoluyla Çözümü................................................................143 2. 3. 4. 5. 6. İhtiyari Spor Tahkimi.............................................................145 Ad Hoc Spor Tahkimi.............................................................146 Kurumsal Spor Tahkimi.........................................................147 Millî Spor Tahkimi..................................................................149 Milletlerarası Spor Tahkimi....................................................149 IX 7. Beyzbol Tahkimi/Ücret Tahkimi (Baseball Arbitration/Salary Arbitration)..............................151 E. Federasyonların Hâkim Durumlarını Kullanarak Sporcularla Yaptıkları Tahkim Anlaşmalarının Geçerliliği................................152 VII.Başlıca Spor Tahkim Merkezleri......................................................156 A. Spor Tahkim Mahkemesi (Court of Arbitration for Sport-CAS).....156 B. FIBA Basketbol Tahkim Mahkemesi (Basketball Arbitral Tribunal-BAT)................................................156 C. Amerikan Tahkim Derneği (American Arbitration Association-AAA)......................................156 D. DIS Alman Spor Tahkim Mahkemesi (DIS-Deutsche Sportschiedsgericht).............................................161 E. Uluslararası Binicilik Federasyonu Tahkim Mahkemesi (FEI Arbitration Tribunal).............................................................162 F. Futbol Tahkim Mahkemesi’nin Kurulması Fikrî ve Bu Fikirden Vazgeçilmesinin Sebepleri........................................162 İkinci Bölüm BİNİCİLİK VE FUTBOL DIŞINDAKİ SPOR UYUŞMAZLIKLARININ TAHKİM YOLUYLA ÇÖZÜMÜ I. Genel Olarak Binicilik ve Futbol Dışındaki Diğer Spor Uyuşmazlıkları . ........................................................................165 A. Diğer Spor Uyuşmazlıklarının Kapsamı.......................................165 B. Diğer Spor Dallarına İlişkin Uyuşmazlıkların Çözüm Mercileri.............................................................................166 C. Diğer Spor Dallarına İlişkin Ulusal Yapılar..................................166 1. Gençlik ve Spor Bakanlığı......................................................166 2. Spor Genel Müdürlüğü’nün Kuruluşu, Yapısı ve Görevleri..................................................................... 167 3. Diğer Spor Dallarına İlişkin Kulüpler....................................169 4. Diğer Spor Dallarına İlişkin Federasyonlar...........................170 II. Diğer Spor Dallarının Yönetimi ve Disiplinine İlişkin Uyuşmazlıkların Çözümü...................................................................172 A. Diğer Spor Dallarına İlişkin Federasyonlarca Düzenlenmeyen Yarışma ve Faaliyetlerin Disiplinine İlişkin Uyuşmazlıkların Spor Genel Müdürlüğü Disiplin/Ceza Kurulları Tarafından Çözümü............................................................................................ 172 X 1. Federasyonların Faaliyet Alanına Girmeyen Disiplin İşlemleri...................................................................................172 2. Spor Genel Müdürlüğü Ceza Kurulları..................................175 a. Merkez Ceza Kurulu........................................................175 b. Genel Müdürlük Ceza Kurulu.........................................175 c. İl Ceza Kurulu..................................................................176 d. İlçe Ceza Kurulu...............................................................176 3. Disiplin Suçları ve Cezaları....................................................176 4. Disiplin Soruşturması ve Karar.............................................180 5. Disiplin Soruşturması Sonucunda Verilen Karara İtiraz.....181 a. İtiraz Edilemeyecek Kararlar..........................................181 b. İtirazın Yapılacağı Kurullar.............................................181 B. Diğer Spor Dallarının Yönetimi ve Disiplinine İlişkin Uyuşmazlıkların Federasyonların Disiplin/Ceza Kurulları Tarafından Çözümü........................................................................182 1. Diğer Spor Dallarının Yönetimi ve Disiplinine İlişkin Uyuşmazlıklarda Federasyonların Disiplin/Ceza Kurullarının Görev ve Yetkileri..............................................182 2. Diğer Spor Dallarının Yönetimi ve Disiplinine İlişkin Uyuşmazlıklarda Federasyonların Disiplin/Ceza Kurullarınca Verilen Kararlarına Karşı Yalnızca SGM Tahkim Kurulu’na Başvurulmasının Nedeni.........................183 a. Genel Olarak Spor Genel Müdürlüğü Tahkim Kurulu.....183 b. Diğer Spor Dallarına İlişkin Federasyon Kararlarına Karşı Spor Genel Müdürlüğü Tahkim Kurulu’na Başvurulmasının Nedenleri.............................................. 185 C. Diğer Spor Dallarının Yönetimi ve Disiplinine İlişkin Uyuşmazlıkların Zorunlu Tahkim Yoluyla SGM Tahkim Kurulu Tarafından Çözümü...........................................................187 1. SGM Tahkim Kurulu’na İlişkin Yasal Dayanaklar................187 a. Anayasa’nın 59. Maddesi.................................................187 b. Spor Genel Müdürlüğü’nün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un Ek 9. ve Ek 9A Maddeleri..............187 c. Spor Genel Müdürlüğü Tahkim Kurulu Yönetmeliği.....187 2. SGM Tahkim Kurulu’nun Oluşumu ve Görevleri..................188 a. SGM Tahkim Kurulu’nun Oluşumu................................188 b. SGM Tahkim Kurulu’nun Görevleri................................189 XI 3. Zorunlu Tahkim Kurulu Olarak SGM Tahkim Kurulu.........190 a. Zorunlu Tahkimin Sporun Yönetimine ve Disiplinine İlişkin Uyuşmazlıklarla Sınırlı Olması........190 b. Spor Sözleşmelerinden Doğan Uyuşmazlıklarda SGM Zorunlu Tahkimine Başvurulamaması..................191 4. SGM Tahkim Kurulu Zorunlu Tahkimine Başvurulabilmesi İçin Gerekli Şartlar...................................196 5. SGM Tahkim Kurulu Zorunlu Tahkim Yargılama Usulü.....198 a. SGM Tahkim Kurulu’na Başvuru Süresi ve Başvuru Usulü.................................................................................198 b. SGM Tahkim Kurulu’nun Toplantı ve Karar Nisabı, Koordinatörlük ve Sekreterya Hizmetleri.......................199 c. SGM Tahkim Kurulu Tarafından Yapılacak Ön İnceleme, Tebligat ve Cevap Dilekçesi.......................200 d. SGM Tahkim Kurulu’nun Yürütmeyi Durdurma ve İhtiyati Tedbir Kararı Verme Yetkisi................................ 201 e. SGM Tahkim Kurulu Karar Verme Süresi, Kararda Esas Alınacak Düzenlemeler ve Kararın İçeriği.............201 f. SGM Tahkim Kurulu Kararı’nın İlam Mahiyetinde Olması...............................................................................202 g. SGM Tahkim Kurulu Kararı’na Karşı Başvuru Yolları................................................................................. 204 aa. SGM Tahkim Kurulu Kararı’na Karşı Mahkemelere Başvurulamaması.............................204 bb. SGM Tahkim Kurulu Kararına Karşı Karar Düzeltme Yoluna Başvurulması..............................205 cc. SGM Tahkim Kurulu Kararının Açıklattırılması ve Maddi Hatalarının Düzelttirilmesi.....................206 dd. SGM Tahkim Kurulu Kararı’na Karşı Yargılamanın Yenilenmesi Yoluna Başvurulması.....206 III. Diğer Spor Dallarına İlişkin Sözleşmelerden Doğan Uyuşmalıkların Çözümü.....................................................................206 A. Diğer Spor Dallarına İlişkin Sözleşmelerden Doğan Uyuşmalıkların İlgili Federasyon Kurulları Tarafından Çözümü...206 B. Diğer Spor Dallarına İlişkin Sözleşmelerden Doğan Uyuşmalıkların Mahkemelerce Çözümü.......................................210 1. Diğer Spor Dallarına İlişkin Sözleşmelerden Doğan Uyuşmalıkların Adli Mahkemelerce Çözümü........................210 XII 2. Diğer Spor Dallarına İlişkin Sözleşmelerden Doğan Bazı Uyuşmazlıkların İdare Mahkemelerince Çözümü................215 C. Diğer Spor Dallarına İlişkin Sözleşmelerden Doğan Uyuşmalıkların İhtiyari Tahkim Yoluyla Çözümü........................217 D. Diğer Spor Dallarına İlişkin Federasyonların Üyesi Olmadıkları Uluslararası Federasyonlarla Olan Uyuşmazlıklarının Türk Mahkemeleri Tarafından Çözümü........218 Üçüncü Bölüm FUTBOL UYUŞMAZLIKLARININ TAHKİM YOLUYLA ÇÖZÜMÜ I. Futbol Uyuşmazlıklarının Tahkim Yoluyla Çözümüne İlişkin Yasal Dayanaklar.....................................................................221 A. Anayasa’nın 59. Maddesi................................................................221 B. 5894 Sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun............................................................221 1. 5894 Sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’un Kapsamı...............................221 2. 5894 Sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’da Hukuk Kurulları ve Bu Kurullara İlişkin Genel Esaslar........................................224 a. İlk Derece Hukuk Kurulları.............................................224 b. Üst Hukuk Kurulu: TFF Tahkim Kurulu........................226 C. TFF Statüsü.....................................................................................226 1. TFF Statüsü’nün Kapsamı......................................................226 2. TFF Statüsü Uyarınca Hukuk Kurulları................................227 D. TFF Tahkim Kurulu Talimatı.........................................................228 E. TFF Uyuşmazlık Çözüm Kurulu Talimatı.....................................228 1. TFF Uyuşmazlık Çözüm Kurulu Talimatı 2011....................228 2. Uyuşmazlık Çözüm Kurulu Talimatı 2015............................228 F. TFF Futbol Disiplin Talimatı.........................................................230 II. Futbol Uyuşmazlıklarının TFF Hukuk Kurullarında Çözümü....231 A. Etik Kurulu.....................................................................................231 B. Kulüp Lisans Kurulu......................................................................236 C. Disiplin Kurulları (İl Disiplin Kurulları, AFDK, PFDK)...............240 XIII D. 2011-2015 Döneminde Uyuşmazlık Çözüm Kurulu.....................246 1. 2011-2015 Döneminde TFF Uyuşmazlık Çözüm Kurulu’nun Oluşumu ve UÇK Hakem Listesinde Yer Almak İçin Gerekli Şartlar...............................................246 2. 2011-2015 Döneminde TFF Uyuşmazlık Çözüm Kurulu’nun Görevleri..............................................................249 3. 2011-2015 Döneminde TFF Uyuşmazlık Çözüm Kurulu’nun “İhtiyari Tahkim Kurulu” ve “Zorunlu Tahkim Kurulu” Fonksiyonları..............................................251 4. 2011-2015 Döneminde TFF Uyuşmazlık Çözüm Kurulu Zorunlu Tahkimine Tabi Uyuşmazlıklar: Sportif Cezalar ve Yetiştirme Tazminatları......................................................256 a. Sportif Cezalar..................................................................256 b. Yetiştirme Tazminatı ve Dayanışma Payı.......................263 aa. Yetiştirme Tazminatı Kavramı ve Amacı................263 bb. Yetiştirme Tazminatına İlişkin Düzenlemeler........270 aaa. Oyuncuların Statüsü ve Transferine İlişkin FIFA Talimatı’nda Yetiştirme Tazminatı ve Dayanışma Payı................................................ 270 bbb. TFF Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transferleri Talimatı’nda Yetiştirme Tazminatı ve Dayanışma Payı.........................275 c. Yetiştirme Tazminatına İlişkin Uyuşmazlıkların Çözümü.............................................................................279 aa. Yetiştirme Tazminatına İlişkin Uyuşmazlıkların TFF Uyuşmazlık Çözüm Kurulu Tarafından Çözümü.....................................................................279 aaa. Sportif Cezalar ve Yetiştirme Tazminatlarına İlişkin Uyuşmazlıklarda Uyuşmazlık Çözüm Kurulu’na Başvuru, Başvuru Ücretinin Yatırılması, Uyuşmazlık Çözüm Kurulu Hakem Heyetinin Oluşumu ve Hakemlerin Reddi................................................................280 bbb. Sportif Cezalar ve Yetiştirme Tazminatlarına İlişkin Uyuşmazlıklarda Uyuşmazlık Çözüm Kurulu Yargılama Usulü................................... 280 ccc. Uyuşmazlık Çözüm Kurulu’nun Sportif Cezalar ve Yetiştirme Tazminatlarına İlişkin Kararlarına Karşı Başvuru Yolları................... 281 XIV aaaa. Uyuşmazlık Çözüm Kurulu’nun Sportif Cezalar ve Yetiştirme Tazminatlarına İlişkin Kararlarına Karşı Yargı Yoluna Başvurulamaması..................................281 bbbb. Uyuşmazlık Çözüm Kurulu’nun Sportif Cezalar ve Yetiştirme Tazminatlarına İlişkin Kararlarına Karşı TFF Tahkim Kurulu’na İtiraz Edilmesi...............................................281 bb. Yetiştirme Tazminatına İlişkin Uyuşmazlıklarda FIFA Uyuşmazlık Çözüm Dairesi, CAS ve Avrupa Birliği Adalet Divanı’nın Yetkisi..............................282 aaa. Yetiştirme Tazminatına İlişkin Uyuşmazlıklarda FIFA Uyuşmazlık Çözüm Dairesi.................................................282 bbb. Yetiştirme Tazminatına İlişkin Uyuşmazlıklarda CAS’ın Yetkisi.....................286 ccc. Yetiştirme Tazminatına İlişkin Uyuşmazlıklarda Avrupa Birliği Adalet Divanı’nın Yetkisi.................................291 5. 2011-2015 Döneminde Futbolla İlgili Sözleşmelerden Doğan İhtilafların Uyuşmazlık Çözüm Kurulu Tarafından İhtiyari Hakem Heyeti Olarak Karara Bağlanması.................293 a. Futbolla İlgili Sözleşmelerden Doğan İhtilafların Uyuşmazlık Çözüm Kurulu Tarafından İhtiyari Hakem Heyeti Olarak Karara Bağlanmasına İlişkin Şartlar.............295 aa. Uyuşmazlığın Futbola İlişkin Bir Sözleşmeden Doğması.............................................................................296 bb. UÇK’nın Yetkisinin Uyuşmazlık Ortaya Çıktıktan Sonra Kabul Edilmesi......................................................300 cc. UÇK’nın Yetkisinin Yazılı Olarak Kabul Edilmesi.........305 dd. Uyuşmazlık Çözüm Kurulu’nun Yetkisinin Mahkemece Resen Dikkate Alınıp Alınamayacağı Meselesi...................................................313 b. Futbolla İlgili Sözleşmelerden Doğan İhtilafların Uyuşmazlık Çözüm Kurulu’na Başvuru Usulü ve Hakemlerin Seçimi.................................................................320 c. Futbolla İlgili Sözleşmelerden Doğan İhtilaflarda Uyuşmazlık Çözüm Kurulu Yargılama Usulü.......................322 XV d. Uyuşmazlık Çözüm Kurulu’nun Futbolla İlgili Sözleşmelerden Doğan İhtilaflara İlişkin Kararlarına Karşı Başvuru Yolları............................................................... 323 aa. Uyuşmazlık Çözüm Kurulu’nun Futbolla İlgili Sözleşmelerden Doğan İhtilaflara İlişkin Kararlarına Karşı Başvuru Yolları Hususunda HMK Hükümlerine Atıf Yapılması....................................................................323 bb. HMK Hükümlerine Göre Uyuşmazlık Çözüm Kurulu’nun Futbolla İlgili Sözleşmelerden Doğan İhtilaflara İlişkin Kararlarına Karşı Başvuru Yolları.....325 aaa.Hakem Kararının Tavzihi, Düzeltilmesi ve Tamamlanması İçin HMK Hükümlerine Göre Uyuşmazlık Çözüm Kurulu’na Müracaat Edilmesi....................................................................325 bbb.HMK Hükümlerine Göre İptal Davası Açılması.....326 ccc. HMK Hükümlerine Göre Yargılamanın İadesi.......328 E. Uyuşmazlık Çözüm Kurulu’nun 1.8.2015 Tarihinden İtibaren Yeniden Şekillendirilmesi ve Uyuşmazlık Çözüm Kurulu Talimatı 2015........................................................329 1. TFF Statüsü’nün Uyuşmazlık Çözüm Kurulu’na İlişkin 55-56. Maddelerinde 25.6.2015 Tarihinde Yapılan Değişiklik.................................................................................. 329 2. 1.8.2015 Tarihinde Uygulamaya Konulan Uyuşmazlık Çözüm Kurulu Talimatı..........................................................331 a. Genel Olarak Uyuşmazlık Çözüm Kurulu Talimatı 2015....................................................................331 b. TFF Statüsü’nün 55-56. Maddelerindeki Değişiklikliklerin ve Uyuşmazlık Çözüm Kurulu Talimatı 2015’in İptali ve Yürürlüğünün Durdurulması İçin Açılan Davaya İlişkin Kararlar........331 c. Uyuşmazlık Çözüm Kurulu Talimatı 2015 Uyarınca Uyuşmazlık Çözüm Kurulu’nun Oluşumu......................332 3. Uyuşmazlık Çözüm Kurulu Talimatı 2015 Uyarınca Uyuşmazlık Çözüm Kurulu’nun Görevleri............................333 4. Uyuşmazlık Çözüm Kurulu Talimatı 2015 Uyarınca Yargılama Usulü......................................................................334 a. Uyuşmazlık Çözüm Kurulu Başvuru Usulü....................334 b. Uyuşmazlık Çözüm Kurulu Hakem Heyetinin Oluşumu, Koordinatörlük ve Sekreterya Hizmetleri.....335 XVI c. Uyuşmazlık Çözüm Kurulu Hakem Heyeti Üyelerinin Reddi ve Görevden Çekilmesi..........................................336 d. Uyuşmazlık Çözüm Kurulu Hakem Heyeti Toplantı Yeri ve Müzakere Usulü...................................................337 e. Uyuşmazlık Çözüm Kurulu Tarafından Usule ve Esasa Uygulanacak Hükümler........................................337 f. Uyuşmazlık Çözüm Kurulu Tarafından Yürütmenin Durdurulması...................................................................338 g. Uyuşmazlık Çözüm Kurulu Kararı ve Kararın Tebliği....338 h. Uyuşmazlık Çözüm Kurulu Kararlarına Karşı Başvuru Yolları.................................................................. 339 5. Uyuşmazlık Çözüm Kurulu Talimatı 2015’in Değerlendirilmesi....................................................................339 F. TFF Tahkim Kurulu........................................................................342 1. TFF Tahkim Kurulu’nun Oluşumu........................................342 2. TFF Tahkim Kurulu’nun Görevleri........................................343 a. TFF Yönetim Kurulu Tarafından Verilecek Kararlara Karşı Yapılan Başvuruları Karara Bağlamak.................345 b. İl Disiplin Kurulları, AFDK ve PFDK Kararlarına Karşı Yapılan İtirazları Karara Bağlamak......................346 c. UÇK Kararlarına Yapılan İtirazlarını Karara Bağlamak. ........................................................................350 aa. UÇK’nın Sportif Cezalarla Yetiştirme Tazminatına İlişkin Kararlarına Karşı Tahkim Kurulu’na İtiraz Edilmesi........................................350 bb. UÇK’nın İhtiyari Hakem Heyeti Olarak Verdiği Kararlara Karşı Tahkim Kurulu’na mı Başvurulacağı Yoksa HMK Hükümleri Uyarınca İptal Davası mı Açılacağı Meselesi..........................351 d. Kulüp Lisans Kurulu Kararlarına Yapılan İtirazları Karara Bağlamak.............................................................352 e. Etik Kurulu Kararlarına Yapılan İtirazları Karara Bağlamak. ........................................................................354 f. Diğer Kurulların Verdikleri Hukuki Sonuç Doğuran Kararlarını İncelemek......................................................356 g. TFF Yönetim Kurulu Tarafından Hazırlanan Talimatların Ulusal ve Uluslararası Kurallara Uygunluğunu Denetlemek...............................................356 XVII 3. TFF Tahkim Kurulu’nun Zorunlu Hakem Heyeti Sıfatı.......356 4. TFF Tahkim Kurulu’na Başvuru Şartları ve Süresi...............364 5. TFF Tahkim Kurulu’nun Yargılama Usulü............................366 6. TFF Tahkim Kurulu Tarafından Usule ve Esasa Uygulanacak Hükümler..........................................................368 a. Usule Uygulanacak Kurallar............................................368 b. Esasa Uygulanacak Hükümler........................................368 7. TFF Tahkim Kurulu Tarafından Yürütmenin Durdurulması...369 8. TFF Tahkim Kurulu Kararı ve Kararın Tebliği.....................369 9. TFF Tahkim Kurulu Kararlarının İlam Niteliğinde Olup Olmadığı Meselesi...................................................................371 10. TFF Tahkim Kurulu Kararlarına Karşı Başvuru Yolları.......372 a. HMK Uyarınca TFF Tahkim Kurulu Kararının Açıklattırılması.................................................................374 b. HMK Uyarınca TFF Tahkim Kurulu Kararındaki Maddi Hataların Düzeltilmesi.........................................376 c. HMK Uyarınca TFF Tahkim Kurulu Kararlarına Karşı Yargılamanın İadesi Yoluna Başvurulması...........376 d. TFF Uyuşmazlık Kurulu’nun İhtiyari Hakem Heyeti Sıfatıyla Verdiği Kararlara Yapılan İtirazlara İlişkin TFF Tahkim Kurulu Kararları Aleyhine Yargı Yoluna Başvurulması....................................................................382 Dördüncü Bölüm ATLISPORLARA İLİŞKİN UYUŞMAZLIKLARIN TAHKİM YOLUYLA ÇÖZÜMÜ I. Genel Olarak Atlısporlar, Bu Sporlara İlişkin Yapılar ve Yasal Düzenlemeler.............................................................................385 A. “Atlıspor”, “Geleneksel Atlısporlar”, “Binicilik Sporu” ve “At Yarışı” Ayrımı............................................................................385 B. Atlısporların Türkiye’de Tarihi Gelişimi........................................388 C. Atlısporlarla İlgili Yapılar...............................................................389 1. At Yarışlarına İlişkin Yapılar..................................................389 a. Tarım Gıda ve Hayvancılık Bakanlığı.............................389 b. Türkiye Jokey Kulübü......................................................390 2. Binicilik Sporuna İlişkin Yapılar............................................391 XVIII a. Binicilikle İlgili Kulüpler.................................................391 b. Türkiye Binicilik Federasyonu........................................392 3. Geleneksel Atlısporlara İlişkin Yapılar...................................394 a. Geleneksel Atlıspor Kulüpleri..........................................394 b. Geleneksel Spor Dalları Federasyonu.............................394 D. Atlısporlara İlişkin Yasal Düzenlemeler........................................394 1. At Yarışlarına İlişkin Yasal Düzenlemeler.............................394 a. At Yarışları Hakkında Kanun ve At Yarışları Yönetmeliği.......................................................................394 b. Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu.....................................................................395 c. Doping Muayene Yönetmeliği.........................................397 2. Binicilik Sporuna İlişkin Yasal Düzenlemeler.......................397 a. Türkiye Binicilik Federasyonu’nun Ana Statüsü............397 b. Türkiye Binicilik Federasyonu’nun Talimatları..............398 3. Geleneksel Atlıspor Dallarına İlişkin Yasal Düzenlemeler....399 a. Türkiye Geleneksel Spor Dalları Federasyonu Ana Statüsü..............................................................................399 b. Türkiye Geleneksel Spor Dalları Federasyonu Talimatları........................................................................399 II. Atlısporlara İlişkin Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları......................400 A. Geleneksel Spor Dalları Olan Atlı Cirit, Rahvan Binicilik ve Atlı Kızak Spor Dallarından Doğan Uyuşmazlıklarının Çözümü....400 B. At Yarışlarına İlişkin Uyuşmazlıklar ve Bu Uyuşmazlıkların Çözümü...........................................................................................407 1. At Yarışlarının Yönetimi, Disiplini ve At Yarışlarına İlişkin Sözleşmeler Dışında Kalmakla Beraber At Yarışlarıyla Dolaylı Bağlantılı Uyuşmazlıklar...........................................407 2. At Yarışlarının Disiplinine İlişkin Uyuşmazlıklar.................411 a. Yarış Komiserleri Kurulu ve Yüksek Komiserler Kurulu Tarafından Verilecek Disiplin Cezaları...............411 aa. Yarış Komiserleri Kurulu ve Yüksek Komiserler Kurulu...................................................411 bb. Aleyhinde Disiplin Cezası Verilecekler....................411 cc. Disiplin Cezasının Türleri........................................412 b. Yüksek Komiserler Kurulunca Verilen Kararlara Karşı SGM Tahkim Kurulu’na Başvurulamaması..........413 XIX 3. At Yarışlarıyla İlgili Şikâyet ve İtirazlar.................................415 a. Koşulara Yönelik Şikayet ve İtirazların Tartı Hakemine Yapılması........................................................415 b. Yarış Hizmetleri ile İlgili Diğer Görevliler Hakkındaki Şikayet ve İtirazların Yarış Komiserler Kuruluna Yapılması.........................................................415 c. At Yarışlarıyla İlgili Şikayet ve İtirazların Süresi ve Usul...................................................................................416 4. At Yarışlarında Doping İhlali..................................................416 5. At Yarışlarıyla İlgili Sözleşmelerden Doğan Uyuşmazlıkların Mahkemelerde Çözümü.............................423 C. Binicilik Sporuna İlişkin Uyuşmazlıklar ve Bu Uyuşmazlıkların Çözümü.........................................................424 1. Binicilik Sporuna İlişkin Disiplin Cezaları............................424 a. Disiplin Cezası Vermeye Yetkili Kurullar: Hakem Heyeti ve Temyiz Kurulu....................................424 b. Yarışmalar Sırasında Hakem Heyeti Tarafından Verilecek Disiplin Cezaları...............................................425 c. Yarışmalar Sırasında Hakem Heyeti Tarafından Verilecek Disiplin Cezalarına Karşı Temyiz Kurulu’na İtiraz................................................................. 426 2. Binicilik Sporunun Yönetimine İlişkin İtirazlar...................427 3. Türkiye Binicilik Federasyonu Tarafından Verilen Disiplin Cezaları......................................................................428 a. Disiplin Cezası Türleri.....................................................429 b. Aleyhine Disiplin Cezası Verilecek Kişiler......................431 c. Disiplin Suçlarında Süre, İnceleme Usulü, Disiplin Cezasını Hafifleten veya Ağırlaştıran Nedenler ve Karar................................................................................. 431 d. Disiplin Kurulu Tarafından Verilen Kararlara İtiraz.....433 aa. Soruşturmanın İadesi..............................................433 bb. Spor Genel Müdürlüğü Tahkim Kurulu’na İtiraz...433 cc. İtiraz Edilmesi Yasak Olan Disiplin Kurulu Kararları...................................................................433 dd. Türkiye Binicilik Federasyonu’nun Disiplin Cezasına İlişkin Kararlarında Esas Alacağı Düzenlemeler............................................................434 XX 4. Binicilik Yarışmaları ve Disipline İlişkin Uyuşmazlıkların Zorunlu Tahkim Yoluyla Çözümü...........................................434 a. Binicilik Yarışmalarına İlişkin Olarak Türkiye Binicilik Federasyonu Temyiz Kurulu Tarafından Verilen Kararlara Karşı SGM Tahkim Kurulu’na Başvurulamaması.............................................................434 b. Türkiye Binicilik Federasyonu’nun Disiplin Cezasına İlişkin Kararlarına Karşı Spor Genel Müdürlüğü Tahkim Kurulu’na Başvurulması....................................435 5. Doping İhlalleri.......................................................................436 6. Binicilikle İlgili Sözleşmelerden Doğan Uyuşmazlıkların İhtiyari Tahkim Yoluyla Çözümü...........................................437 III. Uluslararası Binicilikle İlgili Uyuşmazlıkların Çözümü...............440 A. Uluslararası Binicilik Federasyonu (FEI).....................................440 1. Genel Olarak FEI....................................................................440 2. FEI’nin Organları....................................................................441 3. FEI’nin Uyuşmazlık Çözüm Organları..................................441 B. Uluslararası Binicilik Yarışmalarına ve Binicilik Sporunun Disiplinine İlişkin Uyuşmazlıkların Uluslararası Binicilik Federasyonu (FEI) Bünyesinde Çözümü........................................ 442 1. Uluslararası Binicilik Yarışmalarına ve Binicilik Sporunun Disiplinine İlişkin Cezalarını Vermeye Yetkili Organlar.......................................................................442 a. FEI Saha Jürisi (Ground Jury) Tarafından Verilecek Disiplin Cezaları ve Bu Cezalara İtiraz...........................442 b. FEI Temyiz Komitesi’nin (Appeal Committee) Görevleri ve Bu Komite Tarafından Verilecek Disiplin Cezaları...............................................................444 c. FEI Tahkim Mahkemesi (FEI Tribunal)..........................445 2. FEI Uyuşmazlık Çözüm Organları Kararlarına Karşı Başvuru Yolları........................................................................449 a. FEI Bünyesindeki Organlara Başvuru............................449 b. Spor Tahkim Mahkemesi’ne (CAS) Başvuru...................450 aa. Binicilikle İlgili Ulusal Yapıların Kararlarına Karşı CAS’a Başvuru................................................450 bb. FEI Uyuşmazlık Çözüm Organları Tarafından Verilen Kararlara Karşı CAS’a Başvuru..................452 c. FEI’nın Yetkili Organları ve CAS Tarafından Verilen Kararlarının İcrası...........................................................455 XXI Beşinci Bölüm DOPİNG UYUŞMAZLIKLARININ TAHKİM YOLUYLA ÇÖZÜMÜ I. Genel Olarak Doping..................................................................... 457 II. Dopinge İlişkin Mevzuat....................................................................458 A. Türkiye’nin Taraf Olduğu Dopingle Mücadeleye İlişkin Sözleşmeler.....................................................................................459 1. Avrupa Dopingle Mücadele Sözleşmesi.................................459 2. Sporda Dopinge Karşı Uluslararası Sözleşme.......................460 B. WADA Dünya Anti-Doping Kodu 2015..........................................460 C. Yönetmelikler..................................................................................463 1. Doping Muayene Yönetmeliği................................................463 2. Hacettepe Üniversitesi Türkiye Doping Kontrol Merkezi (TDKM) Yönetmeliği................................................463 D. Talimatlar........................................................................................465 1. Türkiye Millî Olimpiyat Komitesi Dopingle Mücadele Komisyonu Türkiye Dopingle Mücadele Talimatı 2015........465 a. Türkiye Dopingle Mücadele Talimatı’nın Dopingle Mücadele Komisyonu Tarafından Uygulanması............465 b. Türkiye Dopingle Mücadele Talimatı’nın Federasyonlar Tarafından Uygulanması.........................465 c. Türkiye Dopingle Mücadele Talimatı’nın Kişiler Tarafından Uygulanması..................................................467 2. Türkiye Futbol Federasyonu Futbolda Dopingle Mücadele Talimatı...................................................................469 E. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi..................................................469 III. Dopinge İlişkin Kuruluşlar................................................................472 A. Dünya Dopingle Mücadele Ajansı–WADA.....................................472 B. Hacettepe Üniversitesi Türkiye Doping Kontrol Merkezi (TDKM).............................................................................473 C. Türkiye Millî Olimpiyat Komitesi Dopingle Mücadele Komisyonu......................................................................................473 D. SGM Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı Dopingle Mücadele ve Destek Hizmetleri Şube Müdürlüğü........................475 E. Ulusal ve Uluslararası Federasyonların Bünyesinde Kurulan Dopingle Mücadele Kurulları.........................................475 XXII IV. Dopingle Mücadele Komisyonu’nun Doping İhlal Kararı ve Bu Kararın Ardından Takip Edilecek Usul.....................................476 A. Dopingle Mücadele Kural İhlali Sayılan Haller............................476 B. Dopingle Mücadele Kurallarının İhlali Halinde Uygulanacak Yaptırımlar................................................................478 C. Doping İhlal Kararına Uyulması veya İtiraz Edilmemesi Üzerine İlgili Federasyonun Disiplin Yargılaması Başlatmadan Kararı İcra Etmesi...................................................480 D. Doping İhlal Kararı Üzerine İlgili Federasyonun Disiplin Yargılaması Başlatması..................................................................481 1. Doping İhlal Kararı Üzerine İlgili Federasyonun Disiplin Yargılaması Usulü ve Verilecek Cezalar...................481 2. İlgili Federasyonun Disiplin Yargılamasında Verdiği Kararlara Karşı İtiraz.............................................................486 a. İtiraz Edilebilecek Kararlar.............................................486 b. İtiraz Edebilecek Kişiler ve Spor Yapıları.......................487 c. İtirazın Yapılacağı Merciler.............................................488 aa. Futbol Dışında Kalan Diğer Spor Dallarında Dopinge İlişkin Federasyon Disiplin Kurulu Kararlarına İtiraz.....................................................492 aaa. Futbol Dışında Kalan Diğer Spor Dallarında Dopinge İlişkin Federasyon Disiplin Kurulu Kararlarına Karşı SGM Tahkim Kurulu’na İtiraz Edilmesi..................................................492 bbb. Futbol Dışında Kalan Diğer Spor Dallarında Dopinge İlişkin Federasyon Disiplin Kurulu Kararlarına Karşı CAS’a İtiraz Edilmesi.................................................495 bb. Futbolda Dopinge İlişkin Disiplin Kararlarına Karşı İtiraz................................................................502 aaa. Futbolda Dopinge İlişkin Disiplin Kararlarına Karşı TFF Tahkim Kurulu’na İtiraz Edilmesi.................................................504 bbb. Futbolda Dopinge İlişkin Disiplin Kararlarına Karşı CAS’a İtiraz Edilmesi........505 XXIII Altıncı Bölüm SPOR TAHKİM MAHKEMESİ VE SPOR TAHKİM MAHKEMESİ KARARLARININ TÜRKİYE’DE SONUÇ DOĞURMASI I. Genel Olarak Spor Tahkim Mahkemesi (Court of Arbitration for Sport-CAS)...............................................507 A. Spor Tahkim Mahkemesi’nin Kuruluşu........................................507 B. Spor Tahkim Mahkemesi’nin Kurulduğu Ülke ve Şubelerinin Bulunduğu Ülkeler.....................................................512 C. Spor Tahkim Mahkemesi’nin Görevleri........................................512 D. Spor Tahkim Mahkemesine İlişkin Düzenlemeler........................515 II. Spor Tahkim Mahkemesi’nde Götürülecek Uyuşmazlıklar ve Başvuruda Bulunacaklar....................................................................516 III. Spor Tahkim Mahkemesi’nin Yetkisinin Gerçekleşmesine İçin Gerekli Şartlar.............................................................................517 A. Spor Tahkim Mahkemesi’nin Yetkisinin Yazılı Olarak Kararlaştırılması.............................................................................517 B. Uyuşmazlığın Spora İlişkin Olması...............................................518 IV. Spor Tahkim Mahkemesi Tahkim Usulü...................................... 519 A. Tahkim Yeri ve Yargılama Lisanı...................................................519 B. Spor Tahkim Mahkemesi’nin “Olağan Tahkim Usulü”, “Temyiz Tahkim Usulü” ve “Ad Hoc Tahkim Usulü”....................520 1. Olağan Tahkim Usulü.............................................................521 2. Temyiz Tahkim Usulü.............................................................521 a. Temyiz Tahkim Usulünün Şartları..................................521 b. Sportif Yapıların Statülerinde ve Talimatlarında Temyiz Tahkim Usulüne Başvurunun Yasaklanması.....523 c. Sportif Yapıların Statü ve Talimatlarında Öngörülen Hukuki Yollar Tüketilmeden Doğrudan CAS Temyiz Tahkim Usulüne Başvurulması....................................................................524 3. Ad Hoc Tahkim Usulü.............................................................525 C. CAS Tahkimine Başvuru................................................................526 1. Olağan Tahkim Usulüne Başvuru..........................................526 2. Temyiz Tahkim Usulüne Başvuru..........................................527 XXIV D. CAS Tahkiminde Tarafların Temsili...............................................529 E. Hakemlerin Seçimi.........................................................................530 1. Olağan Tahkim Usulünde Hakemlerin Seçimi......................530 2. Temyiz Tahkim Usulünde Hakemlerin Seçimi......................531 F. CAS Tahkim Usulünün İşleyişi......................................................531 1. Olağan Tahkim Usulünde Tahkim Usulünün İşleyişi............531 2. Temyiz Tahkim Usulünde Tahkim Usulünün İşleyişi............533 G. CAS Tahkiminde Uygulanacak Hukuk..........................................535 1. Olağan Tahkim Usulünde Uygulanacak Hukuk....................535 2. Temyiz Tahkim Usulünde Uygulanacak Hukuk....................536 H. CAS Tahkim Yargılama Masrafları................................................536 I. Spor Tahkim Mahkemesi’nin Yargılama Süresi...........................538 1. Olağan Tahkim Usulünde Yargılama Süresi..........................538 2. Temyiz Tahkim Usulünde Yargılama Süresi..........................539 J. Geçici ve Koruyucu Tedbirler........................................................539 K. Spor Tahkim Mahkemesi Tahkiminde Gizlilik.............................542 V. Spor Tahkim Mahkemesi Hakem Kararı.........................................542 A. Kararın İçeriği ve Niteliği..............................................................542 1. Olağan Tahkim Usulünde Kararın İçeriği ve Niteliği...........542 2. Temyiz Tahkim Usulünde Hakem Kararının İçeriği ve Niteliği.....................................................................................544 B. CAS Hakem Kararlarına Karşı Başvuru Yolları............................544 1. Hakem Kararının Hakem Heyeti Tarafından Yorumu İçin Başvurulması...........................................................................544 2. Hakem Kararının İptali İçin Dava Açılması..........................545 a. CAS Kararlarına Karşı Yalnızca İsviçre Federal Mahkemesine Başvurulması............................................545 b. İsviçre Milletlerarası Özel Hukuku Hakkında Kanun’da Yeralan İptal sebepleri....................................554 3. Yargılamanın İadesi................................................................562 VI. Spor Tahkim Mahkemesi Arabuluculuk Usulü..............................565 A. CAS Arabuluculuk Usulü...............................................................565 B. CAS Arabuluculuk Usulünün İşleyişi............................................565 XXV VII. CAS Kararlarının Tanınması ve Tenfizi........................................... 567 VIII. CAS Tahkim Yargılamasının Türk Spor Hukukundaki Yeri ve Önemi......................................................................................569 A. Uluslararası Federasyonların Türk Spor Federasyonları, Kulüpleri ve Sporadamları Aleyhine Verdikleri Kararlara Karşı CAS’a Başvurulması.................................................................569 B. Türkiye’deki Spor Tahkim Kurulları ve TMOK Açısından CAS’ın Temyiz Tahkim Kurulu Olarak Yetkisinin Sınırları..........572 1. UÇK Kararlarına Karşı CAS Temyiz Tahkim Usulüne Başvurulup Vurulamayacağı Meselesi...................................572 2. TFF Statüsü’nün TFF Tahkim Kurulu Kararlarına Karşı CAS’a Başvurulamayacağına İlişkin 64. Maddesi.................574 3. SGM Tahkim Kurulu Kararlarına Karşı CAS Temyiz Tahkim Yoluna Başvurulup Vurulamayacağı Meselesi.........577 4. Türkiye Millî Olimpiyat Komitesi Tüzüğü’nün 40. Maddesi Uyarınca Yüksek Danışma ve Disiplin Kurulu Tarafından Alınan Kararlara Karşı CAS Temyiz Tahkim Yoluna Başvurulması............................................................................ 577 C. Türk Sportif Yapılarının ve Spor Adamlarının Taraf Olduğu Uyuşmazlıklar Açısından CAS Olağan Tahkim Usulü..................581 D. Türk Sporuna İlişkin Uyuşmalıklarda Doğrudan CAS’a Başvuru....581 1. Türk Futboluna İlişkin Uyuşmazlıklarda Doğrudan CAS’a Başvuru.........................................................................581 2. Futbol Dışında Kalan Spor Uyuşmazlıklarında Doğrudan CAS Tahkimine Başvurulması..............................586 Yedinci Bölüm SPOR UYUŞMAZLIKLARINA İLİŞKİN YABANCI KARARLARIN TANINMASI VE TENFİZİ I. Spor Uyuşmazlıklarına İlişkin Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi....................................................589 A. Spor Uyuşmazlıklarına İlişkin Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizinde Özellik Arzeden Hususlar.....................589 B. İsviçre Federal Mahkemesi’nin Spora İlişkin Kararlarının Tanınması ve Tenfizi.......................................................................594 II. Yabancı Sportif Yapılar Tarafından Verilen Kararların Tanınması ve Tenfizi............................................................................595 XXVI III. Spor Uyuşmazlıklarına İlişkin Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi............................................................................596 A. Spor Uyuşmazlıklarına İlişkin Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizinin Hukuki Dayanakları...............................596 B. CAS Kararlarının Tanınması ve Tenfizi.........................................596 1. CAS Kararlarının Tanınması ve Tenfizine İlişkin Görüşler..... 596 2. Görüşlerin Değerlendirilmesi ve Kanaatimiz........................600 C. Yabancı Federasyonların Tahkim Kurulları Kararlarının Tanınması ve Tenfizi.......................................................................603 Sekizinci Bölüm İNSAN HAKLARI BAĞLAMINDA SPORTİF UYUŞMAZLIKLARIN TAHKİM YOLUYLA ÇÖZÜMÜ I. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin Spor Alanında Uygulanacak Hükümleri....................................................................605 A. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin Spor Alanında Uygulanacak Hükümlerinin Tespiti...............................................605 B. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6. ve 13. Maddelerinin Spor Alanında Uygulanıp Uygulanamayacağı Meselesi...............613 1. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6. Maddesi.................613 2. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 13. Maddesi...............615 II. Spora İlişkin AİHM Kararları...........................................................616 A. AİHM Tarafından Karara Bağlanan Başvurular...........................617 1. Larisa Yevgenyevna Lazutina ve Olga Valeryevna Danilova (Başvuru No: 38250/03)..........................................617 2. Antikainen v. Finlandiya (Başvuru No. 38742/97).................618 3. FC Mretebi v. Gürcistan (Başvuru No. 38736/04).................621 4. Önder Deniz Kolgu v. Türkiye (Başvuru No. 2935/07)..........626 B. AİHM’de Derdest Olan Davalar.....................................................634 1. Adrian Mutu v. İsviçre (Başvuru No. 40575/10)....................634 2. Claudia Pechstein v. İsviçre (Başvuru No. 67474/10)............638 III. Ulusal ve Uluslararası Federasyonlara Karşı Mahkemelerde Dava Açılamamasının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine Aykırı Olup Olmadığı Meselesi..........................................................643 XXVII IV. Sportif Yapıların Tahkim Kurulları Tarafından Verilen Kararlara Karşı Mahkemelere Başvuru Yasağının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Hükümleri Açısından Değerlendirilmesi................................................................................645 A. Sportif Yapılara Yapıların Tahkim Kurulları Tarafından Verilen Kararlara Karşı Mahkemelere Başvuru Yasağı................645 B. Sportif Yapıların Tahkim Kurulları Tarafından Verilen Kararlara Karşı Ulusal Mahkemelere Başvuru Yasağının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Hükümleri Açısından Değerlendirilmesi...........................................................................650 V. Sportif Yapıların Tahkim Kurullarının Verdiği Kararlara Karşı AİHS’in 6. Maddesi Uyarınca AİHM’e Başvurulup Vurulamayacağı Meselesi...................................................................651 A. Sportif Yapıların Tahkim Kurulları Kararlarına İlişkin Başvurunun Kabul Edilebilirlik Koşulları....................................651 B. AİHS’in 6. Maddesinin Sportif Yapıların Tahkim Kurullarının Verdiği Kararlara Uygulanması İçin Gerekli Şartlar......................652 1. Ulusal ve Uluslararası Sportif Yapıların Tahkim Kurullarının İşlemlerinin Belirli Bir Devlete Atfedilip Edilemeyeceği Meselesi..........................................................653 a. AİHM’de Sadece Devletlere Karşı Dava Açılabilmesi Kuralı................................................................................653 b. Devlet Olmayan Aktörlere (Non-State Actors) Karşı AİHM’e Başvurulup Vurulamayacağı Meselesi....654 c. Ulusal ve Uluslararası Sportif Yapıların Tahkim Kurullarının İşlemlerinin Belirli Bir Devlete Atfedilebilmesinin Şartları..............................................657 2. AİHS’in 6. Maddesinin Uygulanabilmesi İçin Sportif Yapıların Tahkim Kurulları Tarafından Verilen Kararların Özel Hukuka veya Ceza Hukukuna İlişkin Olması.................659 3. Sportif Yapıların Tahkim Kurullarının, AİHS’in 6. Maddesi Anlamında Mahkeme Olarak Kabul Edilip Edilmeyeceği Meselesi...................................................................................659 a. Sportif Yapıların Tahkim Kurullarının, AİHS’in 6. Maddesi Anlamında Mahkeme Olarak Kabul Edilip Edilmeyeceği Meselesinin AİHM Kararları Işığında Değerlendirilmesi...............................................659 XXVIII aa. SGM Tahkim Kurulu’nun AİHS’in 6. Maddesi Anlamında Mahkeme Olup Olmadığı Meselesi......668 bb. Türkiye Futbol Federasyonu Uyuşmazlık Çözüm Kurulu ile Tahkim Kurulu’nun AİHS’in 6. Maddesi Anlamında Mahkeme Olup Olmadığı Meselesi........668 VI. Uluslararası Federasyonların ve CAS’ın İnsan Haklarına Aykırı Kararları Dolayısıyla İsviçre Devleti Aleyhine AİHM’e Başvurulup Vurulamayacağı Meselesi...............................................670 A. Uluslararası Federasyonların İnsan Haklarına Aykırı Kararları Dolayısıyla İsviçre Devleti Aleyhine AİHM’e Başvurulup Vurulamayacağı Meselesi..........................................670 B. CAS’ın Verdiği Kararlardan Dolayı İsviçre Devleti Aleyhine AİHM’e Başvurulup Vurulamayacağı Meselesi................................671 VII.İsviçre Federal Mahkemesi’nin İnsan Haklarına Aykırı CAS Kararını İptal Etmemesi Sebebiyle İsviçre Devleti Aleyhine AİHM’e Başvurulup Vurulamayacağı Meselesi..............................673 VIII.Millî Mahkemelerin Sporcuların İnsan Haklarının Korunmasındaki Rolü........................................................................673 A. Sagen v. VANOC Kararı Işığında Millî Mahkemelerin Sporcuların İnsan Haklarını Korumada Rolü..............................673 B. Sporcuların İnsan Haklarının İhlaline Karşı Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Hakkı..........................................675 YARARLANILAN KAYNAKLAR................................................................679 KISALTMALAR AAA :American Arbitration Association AAU :Amateur Athletic Union AB :Avrupa Birliği ABAD :Avrupa Birliği Adalet Divanı ABP :Athlete Biological Passport ADR :Alternative Dispute Resolution ADRHA :Anti Doping Rules for Human Atlets AET :Avrupa Ekonomik Topluluğu AFC :Asian Football Confederation AFDK :Amatör Futbol Disiplin Kurulu AİHM :Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi AİHS :Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ALR :Ankara Law Review ANOCA :Association of National Olympic Committees of Africa ASA :Amateur Sports Act ATP :Association of Tennis Professionals Tour AÜHFD :Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi BAT :Basketball Arbitral Tribunal BATİDER :Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi Bkz. (bkz.) :Bakınız BMMYK :Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği BREEF :Bahrain Royal Equestrian and Endurance Federation CAF :Confédération Africaine de Football CAS :Court of Arbitration for Sport CBA :Collective Bargaining Agreement CIAF :International Chamber for Football Arbitration CONCACAF :Confederation of North, Central American and Caribbean Association Football CONMEBOL :Confederación Sudamericana de Fútbol XXX CYIL :Czech Yearbook of International Law DESG :Deutsche Eisschnelllauf Gemeinschaft DEÜHFD :Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi DIS :Deutsche Institution für Schiedsgerichtsbarkeit DNA :Deoksiribo Nükleik Asit DRC :FIFA Dispute Resolution Chamber E. :Esas ECR :European Court Reports EEA :European Economic Area EOC :European Olympic Committees ERs :Endurance Rules ESLPB :European Sports Law and Policy Bulletin ESOSDER: Elektronik :Sosyal Bilimler Dergisi EU :European Union FAO :Food and Agriculture Organization FAPLAC :Football Association Premier League Appeal Committee FEI :Fédération Equestre Internationale FIBA :International Basketball Federation FIFA :Fédération Internationale de Football Association FIGC :Federazione Italiana del Gioco del Calcio FINA :la Fédération Internationale de Natation FINADA :Finnish Anti-Doping Agency FIS :International Ski Federation Fordham Intell. Prop. Media & Ent. L.J. : Fordham Intellectual Property, Media and Entertainment Law Journal FSEK :Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu GFF :Georgian Football Federation GÜHFD :Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi GVK :Gelir Vergisi Kanunu Hacettepe HFD :Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Harv. J. Sports & Ent. L. :Harvard Law School Journal of Sports & Entertainment Law HD :Hukuk Dairesi XXXI HMK :Hukuk Muhakemeleri Kanunu IBA :International Bar Association IBAF :International Basketball Federation ICANN :Internet Corporation for Assigned Names and Numbers ICAS :International Council of Arbitration for Sport IFs :International Sports Federations Int J. Law Context :International Journal of Law in Context Int. Sports Law J. :International Sports Law Journal IOC :International Olympic Committee ISLJ :International Sports Law Journal ISAF :International Sailing Federation ITC :International Transfer Certificate ITU :International Telecommunication Union IYRU :International Yacht Racing Union İİK :İcra ve İflas Kanunu İnönüÜHFD :İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi J. Disp. Resol. :Journal of Dispute Resolution JIDS :Journal of International Dispute Settlement K. :Karar KDV :Katma Değer Vergisi KLK :Kulüp Lisans Kurulu KLM :Kulüp Lisans ve Mali Fair Play Müdürlüğü KVK :Kurumlar Vergisi Kanunu LGBT :Lesbian, Gay, Bisexual And Trans LLJ :Law Library Journal Marq. Sports L. Rev. :Marquette Sports Law Review md. :Madde MHB :Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni MoU :Memorandum of Understanding MÖHUK :Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun NADA :German National Anti-Doping Agency NBA :National Basketball Association New Eng. L. Rev. :New England Law Review XXXII NOCs :National Olympic Committees OCA :Olympic Council of Asia OFC :Oceania Football Confederation Ohio St. J. on Disp. Resol. :Ohio State Journal on Dispute Resolution OJ :Official Journal of the European Union ONOC :Oceania National Olympic Committees PASO :Pan American Sports Organization Pepp. Disp. Resol. L.J. :Pepperdine Dispute Resolution Law Journal PFDK :Profesyonel Futbol Disiplin Kurulu PFSTT :Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transferi Talimatı RFEF :Real Federación Española de Fútbol RG :Resmî Gazete s. :Sayfa SAEF :South African Equestrian Federation SASCOC :South African Sports Confederation and Olympic Committee SGM :Spor Genel Müdürlüğü Spormetre :Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Spormetre Dergisi St. Louis U. L.J. :Saint Louis University Law Journal SUSBED :Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi SYBTD :Spor Yönetimi ve Bilgi Teknolojileri Dergisi T. :Tarih TAAD :Türkiye Adalet Akademisi Dergisi TAF :Tribunal Arbitration for Football TAKİ :Tedavi Amaçlı Kullanım İstisnası TAS :Tribunal Arbitral du Sport TBF :Türkiye Binicilik Federasyonu TBFDT :Türkiye Bincilik Federasyonu Disiplin Talimatı TBK :Türk Borçlar Kanunu TCK :Türk Ceza Kanunu TDKM :Türkiye Doping Kontrol Merkezi TFF :Türkiye Futbol Federasyonu THD :Terazi Hukuk Dergisi XXXIII TİGEM :Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü TJK :Türkiye Jokey Kulübü TLR :Tulane Law Review TMK :Türk Medeni Kanunu TMS :Transfer Matching System TTK :Türk Ticaret Kanunu Tul. L. Rev. :Tulane Law Review TVK :Türk Vatandaşlığı Kanunu UCI :Union Cycliste Internationale UÇK :TFF Uyuşmazlık Çözüm Kurulu UEFA :Union des Associations Européennes de Football UNDP :United Nations Development Program UNEP :United Nations Environmental Program) UNESCO :United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization UNHCR :United Nations High Commissioner for Refugees UNODC :United Nations International Office on Drugs and Crime UOK :Uluslararası Olimpiyat Komitesi UPK :Uluslararası Paralimpik Komite UPU :Universial Postal Union USADA :United States Anti-Doping Agency USOC :United States Olimpic Committee VANOC :Vancouver Organizing Committee for the 2010 Olympic and Paralympic Winter Games vb. :Ve benzeri vd. :Ve devamı Vol. :Volume WADA :World Anti-Doping Agency WHO :Wealth Health Organization WMO :World Meterological Union YCA :Yearbook of Commercial Arbitration YUKK :Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu YYÜVFD :Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi