alüminyum döküm
Transkript
alüminyum döküm
Turkcast Türkdöküm Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği Yayın Organıdır. SAYI: 28 / TEMMUZ - AĞUSTOS - EYLÜL 2013 İSO İlk ve İkinci Beşyüz Büyük Sanayi Kuruluşu Listesine 17 Üyemiz Girdi Kongre Dünya Döküm Kongresi Gezi Programı Ahde Vefa Mümin Erkunt'un Ardından DOSYA: ALÜMİNYUM DÖKÜM Döküm Sektörümüzün Parlayan Yıldızı Alüminyum Döküme Projeksiyon Tutuyoruz başkandan... BAŞIMIZ SAĞ OLSUN Değerli Meslektaşlarım, Bu sayımızda sizlere hüzünlü bir şekilde merhaba diyorum. İnanın bu satırları yazmakta zorlanıyorum. Geçtiğimiz günlerde çok büyük kayıplar yaşadık. Sektörümüzün duayenlerinden 40 yıllık ağabeyim, akıl hocam, dostum Sayın Mümin Erkunt'u kaybettik. Yeri doldurulamaz bir insandı. Bu acının etkisindeyken kıymetli meslektaşımız, Çelikel Alüminyum'un kurucusu alüminyum döküm sektörümüzün duayenlerinden Sayın Osman Deniz'in, geçirmekte olduğu amansız hastalığa yenik düştüğü haberini aldık. Dergimizin bu sayısında onunla söyleşi yapmayı planlamıştık ve gerçekleştirdik. Söyleşiyi takiben hastaneye kaldırılmış ve bir iki gün sonra da son nefesini vermiş. Her ikisine de rahmet, kederli ailelerine, Erkunt ve Çelikel şirketleri çalışanlarına baş sağlığı diliyorum. Bizleri derinden üzen bir diğer kaybımız da derneğimize büyük katkılar vermiş olan eski yönetim kurulu üyemiz Sayın Alaattin Özyurt ve zarif eşinin kıymetli evlatları Kerem'i genç yaşında elim bir motosiklet kazasında yitirmemiz oldu. Yavrumuza da rahmet, Özyurt ailesine baş sağlığı diliyorum. Hayatta en kötü acı evlat acısıdır. Allah onlara sabırlar versin. Her üçünün de mekânları cennet olsun. BERNANKE YAZ AYLARIMIZI ZEHİR ETTİ Geçen sayımızda, Amerika Merkez Bankası FED Başkanı Bernanke'nin mayıs ayında verdiği varlık alımları ile ilgili beyanatından küresel piyasaların ve özellikle gelişmekte olan ülke ekonomilerin çok etkileneceğini bizim de bundan nasibimizi alacağımızdan bahsetmiştik. Beklendiği gibi bütün yaz euro, dolar kurlarındaki faiz, borsa ve altın değerlerindeki oynamaları takip ederek diken üstünde geçti. Dolar kuru arttı, doların arz talep dengesi bozuldu. Merkez Bankamız döviz satarak bu artışı durdurmaya çalıştı. FED'in eylül ayı toplantısından 10–15 milyar dolar alım azaltma kararı çıkacağını bekleyen piyasalar, aylık 85 milyar dolarlık alıma devam kararı çıkınca rahatladı. Bernanke ocak ayında Amerika Merkez Bankası Başkanlığı görevini bırakacak bakalım onun yerine gelen kişi Bernanke'nin ekonomi politikalarını benimseyecek mi? Cari açığı yüksek ve dış finansman ihtiyacı olan Türkiye gibi ülkeler için çok önemli olan bu kararla piyasalardaki likiditenin bir süre daha çekilmeyeceği anlaşıldı. Kararın açıklanmasını takip eden günlerde döviz girişlerinde bir azalma yaşanmayacağı, borçlanma faizlerimizin aynı seviyelerde devam edeceği görüldü. Ayrıca döviz değerinde düşme oldu, borsa ve altın değeri yükseldi. "FED'in bu sürpriz kararı neticesinde dolar kuru, Merkez Bankası başkanımız Sayın Erdem Başcı'nın, dolar kuru artışa geçmişken yaptığı yılsonu 1,92 öngörüsüne yaklaştı. Ama unutmayalım ki bu gelişme Merkez Bankamızın aldığı önlemlerle değil, Amerika Merkez Bankası FED'in aldığı kararla oldu" derken balon patladı. Bu iyimser görüşler ve düşünceler sadece 6 gün sürdü ve ilk dalgalanmanın arkasından kurlar ve faiz oranları yükseldi. FED'in kararının açıklanmasından önceki seviyelere gelindi. Bütün bunlar Türkiye'nin makroekonomik yapısının ne kadar dışa bağımlı ve kırılgan olduğunu gösteriyor. Dolar öksürüyor, bizim ekonomi zatürree oluyor. Er ya da geç FED tahvil alımlarını azaltacak veya kesecek, piyasalarımızdaki bu likidite geldiği yere geri dönecek. Bu duruma hazırlıklı olmalıyız. Cari açığımızı diğer bir deyişle sıcak döviz ihtiyacımızı azaltmaktan başka çaremiz yok. ABD'de 2009 yılı başında 25 civarına düşen tüketici güven endeksi geçtiğimiz aylarda 81'e yükselmişti. Bu endeksin 2014 yılı sonlarında 100'ü aşacağı öngörülüyor. Ayrıca ABD imalat endeksi de buna paralel bir yükseliş içinde, geçtiğimiz aylarda 51 civarında olduğu belirtilen bu endeksin 2014 yılında 59-60'lara yükselmesi bekleniyor. Ekonomistler bu oranlarda ve ev satışlarındaki yükselişi, Amerikan ekonomisinin yeteri kadar olmasa bile iyileşmekte olduğunun bir işareti olarak görüyorlar. Münih’teki IFO Enstitüsü 123 ülkeden 1.180 uzmanla yapmış olduğu ankette, Kuzey Amerika ekonomik ikliminin, ortalamanın üzerinde bir yükseliş içinde olduğu görülüyor. ABD’de ve AB’de yaşanan bu gelişmeler ve Türkiye'de yılın ikinci çeyreğinde yaşanan beklentilerin üzerindeki yüzde 4,4’lük büyüme herkesi sevindirdi. Büyüme yılın ilk altı ayında yüzde 3,7 oldu. Sanayi üretimi temmuz ayı sonunda yüzde 5,77 artış gösterdi. Bu gelişmelere bakınca 3. çeyrekteki büyümenin de bu oranlarda çıkma olasılığı yüksek. Son çeyrekte Suriye probleminin gündemden düşmesinin de etkisiyle 2013 yılını, 2012 yılından çok daha yüksek bir büyüme oranı ile kapatacağımızı söyleyebiliriz. Mahalli seçimler 2014 yılı başında, bu büyüme ve gelişmeleri seçim ekonomisine kurban etmemeliyiz. Tabii içeride veya dışarıda ekonomimizi etkileyecek Gezi Parkı, Suriye gibi olaylardan da kaçınmalıyız. “Yurtta sulh cihanda sulh” diyen büyük Atatürk'e olan hayranlığımı bir kere daha ifade ediyor, bugün bizleri yöneten iktidar ve muhalefet partilerinin de bu ilkeye bağlı kalmalıları gerektiğine inanıyorum. Yine IFO anketine göre euro bölgesinin ekonomik iklimi 15 yıllık ortalamanın altında olmasına rağmen yükseliş göstermekte. Ekonomistler, Slovenya ve Kıbrıs haricinde bütün ülkelerde bir sonraki 6 aylık dönem için iklim değerinin yükseleceğinin beklentisi içinde. Yaz başında İstanbul’da vuku bulan Gezi eylemleri ile ertelemek durumunda kaldığımız bahar yemeğimizi kasım ayının ilk haftası içinde gerçekleştirmeyi planlıyoruz. Uzun aradan sonra siz meslektaşlarımızla hasret gidermeyi dört gözle bekliyoruz. Ekim ayının ilk haftasında alüminyum sanayimizin bölgemizdeki en büyük etkinliği olan Aluexpo fuarı ve beraberinde Alüminyum Sempozyumu gerçek- leşecek. Hızlı bir gelişme trendi gösteren bu sektör mensuplarının, söz konusu etkinliklerden kazanımları olacağına inanıyoruz. Bu fuardaki TÜDÖKSAD standımız, üye firmalarımızın gönderecekleri parçalarla renklenecektir. Kurban bayramı sonrasında Konya bölgesindeki dökümcülerimizin Konya'da KONDÖKÜM 2013 fuarında bir araya geleceklerini öğrendik. Meslektaşlarıma verimli ve başarılı bir fuar diliyorum. Allah kısmet ederse Konyalı meslektaşlarımın bu etkinliğine katılmaya çalışacağım. Üyesi olduğumuz ve Sayın Umur Denizci kardeşimin de yönetim kurulunda görev aldığı, Dünya Döküm Birliği (WFO) tarafından tertip edilen 71. Dünya Döküm Kongresi 2014 yılının Mayıs ayında İspanya’nın Bilbao kentinde gerçekleşecek. Dünya Döküm Kongresi, meslektaşlarımıza teknolojik gelişmeleri takip edebilme, yabancı meslektaşları ile sosyal ilişkilerini geliştirebilme fırsatları yaratmaktadır. Dernek genel sekreterliğimiz Bilbao’daki kongreye geniş katılımı temin için organizasyon hazırlamaktadır. Zamanı müsait olan meslektaşlarımın katılımını bekliyorum. Sektör mensuplarımızın bu teknolojik bilgilendirme toplantıları sayesinde ileri teknoloji platformlarında yer alabilmesinin mümkün olacağına inanıyorum. Yeni dernek merkezimizdeki toplantılara devam ediyoruz. Yaz sonunda Erdoğan Nas başkanlığındaki Çevre Komisyonu bir toplantı daha gerçekleştirdi. Yakında “Dökümhanelerde Enerji Verimliliği” konusunu detaylı ele alacağımız bir toplantının duyurusunu yapacağız. Nisan 2014’de yapılacak Hannover Messe’ye TÜDÖKSAD grup katılımı için çalışmalara başlamış bulunuyoruz. İlerde, genel sekreterliğimiz ve Hannover Fuarcılık firması tarafından bu konu ile ilgili bilgilendirmeler yapılacaktır. Siz kıymetli üyelerimize sağlık ve başarı dileklerimi sunuyorum. Sevgi ve saygılarımla, M.Niyazi AKDAŞ TÜDÖKSAD Yönetim Kurulu Başkanı İÇİNDEKİLER 4 BAŞKANDAN 10 DERNEKTEN HABERLER EYLÜL / 2013 • 7.Uluslararası Ankiros Döküm Kongresi’ne Çağrı • Çevre, Enerji,İş Sağlığı ve Güvencesi Değerlendirildi • Mümin Erkunt’un Ardından • Kerem Özyurt’u Kaybettik 18 DOSYA • Alüminyum Döküm: 14 34 ÜYELERDEN HABERLER • Inductotherm Ocakları Samsun Makina’da Devrede • Kalkancı Pres’ten Enerji Tasarrufu Hamlesi Döküm Sanayimizin Duayenlerinden Mümin Erkunt'u Kaybettik... • Tuna Armağan’a Avrupa İş Ödülleri Yarışması’nda Jüri Üyeliği 40 HABER GE’den Üç Boyutlu Baskı ve Üretim Yarışması 42 HABER İSO İlk ve İkinci Beşyüz Sanayi Kuruluşu Araştırması 48 KONGRE • Dünya Döküm Kongresi • Geçmiş Zaman Olur ki 52 FUAR • Aluexpo Kapılarını Açıyor 42 • Hannover Messe 2014 Partner Ülkesi Hollanda Oldu • Metalurji Şöleni: Ankiros/Annofer/Turkcast 2014 İstanbul Sanayi Odası İlk ve İkinci Beşyüz Büyük Sanayi Kuruluşu Listesinde 17 Tüdöksad Üyesi Yer Buldu KÜNYE TÜRKDÖKÜM / TURKCAST DERGİSİ İMTİYAZ SAHİBİ: Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği adına Yönetim Kurulu Başkanı M. NİYAZİ AKDAŞ SORUMLU YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ: KUBİLAY DAL (Genel Sekreter) YAYIN KURULU: UMUR DENİZCİ - MEHMET ATİK - UĞUR DEMİRCİ - PROF. DR. E. SABRİ KAYALI - M. ERHAN İŞKOL YÖNETİM YERİ: Ortaklar Caddesi Bahçeler Sokak 18 Plaza No:18 Kat:4 Mecidiyeköy - İSTANBUL Tel: 0212 267 13 98 Faks: 0212 213 06 31 www.tudoksad.org.tr YAYINA HAZIRLAYAN: TEMATİK Medya Yayıncılık ve Ajans Hiz. Ltd. Şti. www.tematik.com.tr BASKI: A4 Ofset Matbaacılık San. ve Tic. LTD. ŞTİ. / Oto Sanayi Sitesi Yeşilce Mah. Donanma Sok. No:16 Kağıthane - İSTANBUL Tel: 0212 281 64 48 / Baskı Tarihi: Eylül 2013 YAYIN TÜRÜ: Yerel - Süreli / TÜRKDÖKÜM - TURKCAST dergisi 3 ayda bir yayınlanır. Dergimizdeki yazılar kaynak gösterilerek kısmen veya tamamen yayınlanabilir. 18 58 60 Alüminyum Döküm: NEDEN DÖKÜM MAKALE • Demir ve Demirdışı Alaşımları İçin Metal Tretmanları • Alüminyum Alaşımları İçin Granül ve Toz Flaksların Temizleme Verimliliği, Maliyet ve Çevresel Görünümleri 70 İÇİMİZDEN BİRİ Osman Deniz 76 Demirden sonra dünyanın en fazla tükettiği ikinci metal olan Alüminyum hafif olma özelliği sayesinde her gün artarak kendisine geniş bir kullanım alanı buluyor. Yeni teknolojilerin de etkisiyle kullanımı gittikçe artan Alüminyum günümüzde başta uçak ve uzay araçları, otomobil olmak üzere bütün hava ve kara taşıtlarıyla ambalaj, inşaat ve elektrikelektronik sektörlerinde yaygın kullanılıyor. Bu bağlamda döküm sektörümüzün parlayan yıldızı Alüminyum Döküm’e projeksiyon tutuyoruz. HAMMADDE PİYASALARI • TÜDÖKSAD Hammadde Fiyat Endeksi 80 YAYINLARIMIZ 80 ÜYE REHBERİ 82 ABONE FORMU 70 İçimizden Biri: Osman Deniz İNDEKS AVEKS...........................................................27 EUROGUSS................................................75 METEK MÜHENDİSLİK .....................46-47 S&B ENDÜSTRİYEL ..................................59 BES MÜHENDİSLİK..................................17 FERROTRADE ...........................arka kapak METKO........................................................35 TEKNO METALURJİ .................................51 BUNKAR MAKİNA....................................65 FOSECO.......................................................39 PASİFİK GROUP ........................................13 TOSÇELİK .....................................................7 ÇELİKTAŞ......................................................3 HERAEUS....................................................37 SHENG GUANG......................ön kapak içi YAMER .................................................32-33 EVREN .........................................................11 INDUCTOTHERM.....................................41 SİLTAŞ....................................arka kapak içi ZENMET .....................................................21 KONGRE 7. Uluslararası Ankiros Döküm Kongresi’ne Çağrı Uluslararası Ankiros Döküm Kongresi’nin yedincisi 11-13 Eylül 2014 tarihlerinde TÜYAP Fuar ve Kongre Mekezi’nde gerçekleşecek. Kongre döküm sektörü ile ilgili akademik, teknolojik, ekonomik, ticari ve idari çalışmalara ilişkin bilgi ve deneyimlerin katılımcılara aktarılmasını ve ortak konuların karşılıklı olarak paylaşılmasını amaçlıyor. T ürk Döküm Sanayicileri Derneği (TÜDÖKSAD) tarafından Ankiros, Annofer ve Turkcast fuarları bünyesinde düzenlenen Uluslararası Döküm Kongresi bu yıl Metalurji ve Malzeme Kongresi ile birlikte yapılacak. Fuar ve kongre etkinlikleri metalurji sektörünün iki yılda bir beklediği “metalurji şöleni” olarak görülüyor. Uluslararası Ankiros Döküm Kongresi, döküm sektörünü ilgilendiren teknoloji, tesis ve ekipman üreticisi kuruluşların da en güncel teknolojilerini sektör mensuplarına iletme fırsatı yakalıyor. Önceki kongrelerde dökümhanelerden gelen önemli sayıda bildirinin ilgi ile izlendiği, bildirilerin yurtdışındaki kongrelerde ve etkinliklerde de yer almaya başladığı Kongre Yürütme Kurulu’nun yaptığı duyuruda ifade edildi.Yeni çalışmaların 7. Uluslararası Ankiros Döküm Kongresi’nde yine bildiri şeklinde sunulması çağrısında bulunuldu. Amacını, ürün kalitesi ile kendini gelişmiş ülkelere kabul ettiren dökümhanelerin bilimsel platformlarda da sesini yeterince duyurmasını sağlamak ifadesiyle ortaya koyan Yürütme Kurulu şu çağrıda bulundu: “Kongremizin başarısı siz değerli meslektaşlarımızın katkılarıyla artacaktır. Bu nedenle kongreye çok sayıda bildiri ile destek vermenizi beklemekteyiz. Bildiri sunacak meslektaşlarımızın, bildiri başvuru formu ile bildiri özetini en geç 30 Nisan 2014 tarihine kadar TÜDÖKSAD merkezine e-posta veya faks ile iletmeleri gerekiyor.” 10 Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013 Türkdöküm 11 DERNEKTEN Çevre, Enerji, İş Sağlığı ve Güvencesi Değerlendirildi Çevre Komisyonu iş güvenliği, işçi sağlığı, enerji verimliliği konuları çerçevesinde sektördeki farklı ölçekteki firma ve temsilcileri ile 6 Eylül tarihinde biraraya geldi. “Çevre, Enerji, İş Sağlığı ve Güvencesi Toplantısı”nda gündemdeki sorunlar değerlendirildi, çözüm önerileri paylaşıldı. T oplantıda atık döküm kumunun inşaat çalışmalarında dolgu malzemesi olarak değerlendirileceği yönünde basına yansıyan haberler değerlendirildi. Atıklarda metal bulunmaması koşuluyla Baştaş Çimento Fabrikası’nın tüm katı atıkları alacağı; döküm atığı kumun İzaydaş’a da verilebileceği bildirildi. Sektörel atıkların geri kazanımı ile ilgili farklı yöntemler mevcut. Bunlardan biri reklamasyon. Maça kumları, reklamasyon işlemi ile geri kazanılabiliyor. Kum ve reçine tasarrufu sağlayan bu yöntemin Erkunt Döküm Fabrikası’nda kullanıldığı ifade edildi. Öte yandan depolama tesislerinin yetersizliği sektör için bir sıkıntı oluşturuyor. Bilecik’te lisanslı bir depolama tesisinin olmadığı, Demisaş firmasının da atıklar konusunda güç bir durumda kaldığı ifade edildi. Sorunlarda biri de tesislerde toplanan atık su. Atık su gönderilecek tesis bulunamaması, nakliye seçeneklerinin kısıtlı olması nakil fiyatları yukarılara çekiyor. Üzerinde durulun bir konu da tehlikeli madde testleri. Testler az sayıda dökümhanenin atıklarının tehlikeli olduğunu gösteriyor. Ancak testler arasındaki uyuşmazlık dikkat çekici. TÜBİTAK aşındırıcı olarak değerlendirdiği silis kumuna tehlikeli atık raporu verirken; atıklar bir sonraki testte inert madde raporu alabiliyor. Enerji verimliliği konusunda Cevher Döküm bir sunum gerçekleştirdi. Sunumda, işletmelerde enerji tüketiminin azaltılarak verimin nasıl artırılacağı tartışıldı. Sektörün sürdürülebilir bir büyümeyi yakalaması için enerjinin önemli maliyet kalemlerinden biri olduğu, TÜDOKSAD üyelerinin bu soruna eğilmeleri gerektiği sonucunda uzlaşıldı. Çevre ve enerji sorunlarının da değerlendirildiği toplantıda, çevre duyarlılığında farkındalığı artırmak amacıyla TÜDÖKSAD bünyesinde planlanan “Yeşil Dökümhane Ödülleri” organizasyonunun yılsonundan önce duyurusunun yapılacağı bilgisi katılımcılarla paylaşıldı. Toplatının ayaklarından biri iş güvenliğiydi. Bu konudaki sıkı tedbir ve denetimler üzerinde duruldu. Cevher Döküm ve Çemaş temsilcileri “50001 Enerji Yönetim Sistemi” 12 Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013 DERNEKTEN belgesini almaya hak kazandıklarını paylaştı. Yanı sıra Kalkancı Pres, geniş çaplı bir enerji verimliliği çalışması yürüttüklerini ifade etti. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu çerçevesinde sıkı denetimler yapılıyor. Bu kanuna atfen 20 firma, kimyasallar nedeniyle meydana gelen patlama ve yangınlar nedeniyle kapatılma cezası aldı. Ancak iş sağlığı ve güvenliğindeki yeni yapılanmaya paralel, firmalar da hazırlıklarını sürdürüyor. Bu yapılanma sürecinde, C sınıfı belgeye sahip çevre mühendisleri iş sağlığı ve güvenliği ko- nusunda yetkili olabiliyorken yeni genelgeyle, çevre mühendislerinin bu yetkileri kaldırıldı. İş güvenliği konusunda ise yeni yapılanmaların ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu üzerinde duruldu. Bu bağlamda denetimlerinin sürdüğü, gözlük takmayan tek bir çalışan nedeniyle firmaların ceza alabildiği belirtildi. Tozla Mücadele Genelgesi hakkında da fikir alışverişi yapıldı. Toplantıda bahsi geçen konular hakkında raporların hazırlanıp TOBB Döküm Meclisi kanalıyla ilgili idarelere iletilmesi kararlaştırıldı. Türkdöküm 13 AHDE VEFA Mümin Erkunt’un Ardından Türk sanayisine yaptığı katkılarla hep anılacak olan Mümin Erkunt aramızdan ayrıldı. " Ben cumhuriyetle yaşıtım. 1923 yılında Cumhuriyet Bayramı’ndan iki ay sonra doğmuşum’’ diye anlatıyor Mümin Erkunt, girişimci olma sürecini. Savaştan yeni çıkan Türkiye’nin o dönemdeki yoksulluğu Erkunt’un karşılaştığı ilk sınır. Ancak, tahta kaşık imalatçısı bir babanın oğlu 14 Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013 alarak dünyaya gelen Erkunt bu sınırı çalışkanlığı ve umudu ile aşmış. Bu bakımdan iş hayatını anlatmaya “ben cumhuriyetle yaşıtım” diye başlaması anlamlı ve İlhan Berk’in o meşhur dizesini anımsatıyor ‘’Cumhuriyetin ilk günleri gibiydi yüzün’’. Diyebiliriz ki o yüzdeki umut, çalışkanlık, özveri Erkunt’un sadece kendi hayatını değil fakat tüm bir çalışma yaşamını şekillendirmiş. Dört buçuk yaşında babasını kaybettiğinde, üç kardeşi ve annesiyle birlikte hayatı çok sıkıntılı bir şekilde sürer. İlk ve orta eğitimini Konya’da tamamlar. Ardından Orman Fakültesi’ne girer. Birkaç ay sonra Devlet Demiryolları'nın sınavını kazanır. 1942’nin sonlarında Almanya’ya yüksek mühendislik eğitimi almaya gönderilen 20 kişiden biridir. 1943 baharında Dresden Yüksek Mühendis Okulu Elektrik Mühendisliği bölümüne kaydolur. İkinci Dünya Savaşı tüm kötülüğü ile sürmektedir ve 1944 yılı ortalarında Türkiye ile haberleşme imkânı ortadan kalkmıştır. Şubatta Dresden bombardımana uğramış, şehrin büyük bölümü tahrip olmuştur. 1945 Mayıs’ında İsviçre’ye geçer. Zürih’te ETH Zürih Politeknik Yüksek Mühendis Okulu’nda eğitimine devam eder. 1949 yazında artık elektrik yüksek mühendisidir. Zürih’te bir trafo imalathanesinde çalışmaya başlar ve daha o yıllarda ışıklı zekâsıyla dikkat çeker. Yaptığı hesaplar sonucu, çalıştığı imalathaneye yüzde 10 – 30 arasında maliyet tasarrufu sağlamayı başarmıştır. Ardından Westfalya Elektrik Şirketi’nde çalışır. Burada, daha önce yapılan bir işin hatasını bulur ve saygınlık kazanır. Bu firmayla birlikte 2. Dünya Savaşı’nda tahrip edilmiş elektrik üretim tesislerinin onarımında çalışır. 1950 Haziran’ında Türkiye’ye dönme kararı aldığında kendisine Almanya’da kalması ve çalıştığı şirket adına doktora çalışması yapması teklif edilir. Ancak burslu okuduğu için Türkiye’ye dönüp borcunu çalışarak ödemesi gerektiğini belirten Erkunt 1950 yazında Türkiye’ye döner ve Haydarpaşa işletmelerinde revizör kadrosunda görevlendirilir. Üç hafta sonra Ankara’da genel müdürlükte çalışması teklif edilir. 1950’ler Türkiye’si siyasi olarak kırılgan bir süreçtedir. Bu dönemde askerlik görevi için istifa ettiği TCDD’ye bir daha dönmemeye karar verir. Hava Meydanları İnşaat Müdürlüğü’nde ve Toprak Mahsulleri Ofisi Fen Şubesi’nde çalışır. Ardından Mardin ve İslahiye elektrik şebeke ve santrallerinin kurulmasında ve Hazar elektik santralı ile Hazar Maden, Hazar Erzincan hava hatları inşaatında şantiye şefi olarak görev alır. Türkiye’nin 1954’te girdiği ekonomik darboğaz, müteahhit şirketin işlerini durma noktasına getirdiğinden, Erkut bu görevinden de ayrılır. 1953’te kardeşinin kurduğu, kendisinin de küçük tasarruflarla katkıda bulunduğu “Erkunt Model ve Döküm Atölyesi”ne 1955’te Et Balık Kurumu’ndan ayrılarak katılır. “Erkunt Kolektif Şirketi Yüksek Mühendis Mümin Erkunt ve Ortakları” adlı şirketin temellerini AHDE VEFA atar. Şirket 1961 Mart’ında anonime dönüşür. Takip eden aylar sıkıntılıdır. Konya’da anne evindeki bağı satarak kaynak sağlayabilmiştir. Bugünkü kuruluşun çekirdeğini oluşturan döküm ve makine fabrikası bu süreç ve zorlukta inşa edilir. Döküm fabrikasında basınçlı boru bağlantı parçaları, makineler için gövde ve teferruatı ile kırılan makine parçalarının dökümleri yapılır. Türkiye’de NATO standardına göre ilk dökümler Erkunt döküm atölyesinde yapılmaya başlanmıştır. Başarılı sonuçlar elde edilmiş, boru ürünleri TSE standardı olarak kabul edilmiştir. Sonrasında Türkiye’de üretilmeye başlanan taşıtların pik döküm parçaları üretilmiş, yapılan işleme tesisi yatırımı ile dökülen parçalar kullanıcısına işlenip montaja hazır hale getirilerek teslim edilmeye başlanmıştır. Uzun süren uğraşları sonucunda 1963’te Ankara Sanayi Odası’nın kurulmasını sağlar. Burada Yönetim Kurulu Başkan Yardımcılığını üstlenir. 19921995 döneminde ASO Meclis Başkanı, 1985-1989 döneminde de Oda Yönetim Kurulu Başkanı olur. Aynı dönemde yönetim kurulu üyeliğinde de bulunur. Öte yandan MESİS’in Yönetim Kurulu Başkanlığını da sürdürür. 1998’deki ekonomik krizde bile yatırım arayışı ve enerji>> Türk sanayinin önderleri… si kesilmeyen Erkunt, Avrupa’ya Sayın Vehbi Koç’a Türk Sanayiiine hizmetlerinden dolayı Şeref Plaketi ve Onur üyeliği Sayın Mümin satış yapmak amacı ile komplike Erkunt tarafından verilmişti. ( 19 Ocak 1996 ) parçaların üretimine ağırlık vesanayiden ana sanayi yaratmayı başardı. Onun gerir. Motor, motor parçaları ve transmisyon parçalaçişinin ardından, “kahramanlık” bir yakıştırma değil rı üzerinde ihtisaslaşma kararı alır. ama Erkunt’un ağırbaşlılıkla taşıdığı bir sıfat olarak Mümin Erkunt, lisans hakları ve tasarımı Türkiye'ye gözüküyor. ait bir traktör markasını düşlemişti. 2003 yılında kızı Türkdöküm’ün 2006 yılındaki ilk sayısında kendisiyle Zeynep Erkunt Armağan ve damadı Tuna Armağan'ın söyleşme fırsatını bulduğumuz Erkunt’un hayatı yalkuruculuğunu yaptığı Erkunt Traktör Sanayi A.Ş. ile nızca bir başarı hikayesi değil. Onun sözleriyle “çabu düşü de gerçekleşir. Takip eden yıl, ilk traktör palışkan, yaratıcı, sabırlı, tutumlu, dünyaya açık, işbirzara sunulmuştur bile. “Kısmet”, “Nimet”, “Bereket”, liğine hazır” olmanın hikayesi onunki. Hatırlıyoruz, Kudret” adlı traktörler Türk çiftçisine “Türkçe” mergençlere tavsiyeleriniz nedir diye sorduğumuzda da haba demiştir. Bugün yıllık 6 bin civarında traktör bunları öğütlemişti. üretilmekte ve bu sayının 10 bine çıkarılması tasarMümin Erkunt, 13 Eylül Cuma günü sabaha karşı aralanmaktadır. mızdan ayrıldı. Mümin Erkunt’un karşılaştığı, çarptıCumhuriyetle yaşıt bir girişimci… Bu “tarih” sınırlar, ğı son sınır ölüm. Onu kimsenin aşamamış olması tesavaşlar, olanaksızlıkla dolu. Mümin Erkunt, bu tarihselli ediyor bizleri. ten iş etiği ile geçti. Sağgörüsü ve önderliği ile yan Türkdöküm 15 VEFAT Kerem Özyurt’u Kaybettik 16 Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013 Kerem Özyurt 7 Eylül’de geçirdiği bir kaza sonucu hayatını kaybetti. Genç yaşında pek çok işin üstesinden başarıyla gelmiş olan Özyurt, Çukurova Kimya Genel Müdür Yardımcısı Alaaddin’in Özyurt’un oğluydu. Y as, olanca ağırlıyla sürerken insanın ölüme yazgılı oluşuna sırt çevirmez, tersine bu bilgiyle keskinleşir. Oğulların babalarını, annelerini uğurlaması daha kolaymış gibi gözükür. Ama bazen anne babalar evlatlarını uğurlar. İkisi de zordur. Ebeveynler de o yas dizesini bu kez tersinden şöyle okur: “Oğlumdan ummazdım bunu kör oldum” Kerem Özyurt, 1979’un 20 Kasım’ında İzmir’de doğdu. 2002-2003 yılında İstanbul Yıldız teknik Üniversitesi’nden Elektrik Mühendisi olarak mezun oldu. 2007’de İstanbul Maltepe Üniversitesi’nde işletme mastırı yaptı. İş hayatına 2004’te kurulan Maça Teknik Servisi Makine İmalatı Sanayi ve Ticaret Limitet Şirketi’nin ortaklarından biri olarak atıldı. Aynı tarihte, firmanın Bursa Orhangazi’de açmış olduğu fabrikada şube müdürü olarak çalışmaya devam etti. 2010’da ise Maça Teknik Servisi’nde bulunan hissesini devrederek firma ile ilişkisini kesti. Ardından demir çelik firmalarına refrakter malzemesi üreten, İspanya’ da faaliyetine devam eden Magnesıtas Navarras S.A. firmasının Türkiye sorumlu müdürü olarak çalışmalarını sürdürmekteyken 7 Eylül’de geçirdiği bir kazayla yaşamını yitirdi. İnsan yeterince yaşlanınca zamanın boyunduruğundan kurtulur. Sonun başın, ortanın anlamını yitirdiği bir gün, yaşamı artık kendi malı olmuştur. Kerem Özyurt çok genç. Ama yaptıklarıyla, başarılarıyla, söyledikleri, fotoğraflarıyla hep hatırlanacak. Zaman anlamını yitirmiş olacak onun için, bizim “bugün”ümüzden bağımsız olacak o. Artık söyleyebiliriz: Yaşam, Kerem’in malı olmuştur. DOSYA DOSYA: Alüminyum Döküm Demirden sonra dünyanın en fazla tükettiği ikinci metal olan Alüminyum hafif olma özelliği sayesinde her gün artarak kendisine geniş bir kullanım alanı buluyor. Yeni teknolojilerin de etkisiyle kullanımı gittikçe artan Alüminyum günümüzde başta uçak ve uzay araçları, otomobil olmak üzere bütün hava ve kara taşıtlarıyla ambalaj, inşaat ve elektrik-elektronik sektörlerinde yaygın kullanılıyor. Bu bağlamda döküm sektörümüzün parlayan yıldızı Alüminyum Döküm’e projeksiyon tutuyoruz. 18 Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013 DOSYA Alüminyum Dökümün Yükselişi Türkdöküm bu sayısında dosya konusunu, döküm sektörünün, yükselişi umutla izlenen öğesi alüminyum döküme yer ayırdı. Dosyamızda, döküm sanayimizin öncü markaları sorularımızı yanıtlıyor; sektöre dair değerlendirme ve öngörülerini paylaşıyor. G ümüş renkli, oldukça dirençli bu metal, dünya ekonomisinde vazgeçilmez bir yere sahip. İnsanoğlunun binlerce yıl boyunca kullandığı bakır, kalay ve kurşunun bugünkü toplam üretimlerinden çok daha fazla bir miktarda alüminyum üretiliyor. Metallere şekil vermekte kullanılan en eski üretim tekniği döküm ile üretilen alüminyum mamuller sanayinin her alanında kullanılıyor. Alüminyuma endüstriyel ve gündelik milyonlarca üründe rastlamak mümkün. Alüminyumdan üretilmiş yapısal bileşenler hava, uzay, otomotiv, ulaştırma sektörü ile ambalaj, inşaat, kimya, gıda, elektrik elektronik sektörlerinde kullanılıyor. Modern standartlardaki bir evdeki 4 yüz kg'dan fazla döküm malzemenin yüzde 12 ila 15'inin alüminyumdan oluştuğu biliniyor. Bununla beraber özellikle gelişmiş ülkelerde, 1980’lerde doruğa ulaşan, bugünlerde kendini yeniden hissettiren çevreci taleplerin baskısı, alüminyumu alternatif malzemelere göre avantajlı hale getiriyor. Dekoratifliği, hafifliği, mukavemeti, tassaruf sağlanabilirliği, yeni alaşımlarla ihtiyaçlara cevap vermesi alüminyuma büyük bir pazar payı sağlıyor. Yeni üretim teknolojileri kullanılarak elde edilen ürünler alüminyumun gelecekte daha geniş uygulama sahaları bulacağını gösteriyor. Türkiye’de alüminyumun bir sektör olarak varlık göstermesi yarım yüzyılı biraz aşıyor. Türkiye alüminyum ile ancak 1950’lilerde tanışır. O dönemde alüminyum çok küçük ve az sayıda atölyede işlenmektedir. 1960’larda farklı alanlardaki yatırım alüminyuma olan talebi görece artırır. Bu ivmenin tetikleyicisi de inşaat sektörüdür. Takip eden dönem bir dizi yatırımın, çalışmanın gerçekleştiği bir süreçtir: MTA tarafında işletilebilir boksit rezervlerinin tespit edilmesi, Etibank Seydişehir Alüminyum Tesisleri’nin hayata geçirilmesi, hammaddenin yurtiçinde üretilmesiyle küçük boyutlu işletmelerin hızla kendini göstermesi, Türkiye Alüminyum Sanayicileri Derneği’nin kurulması… Ancak sektördeki teknolojik gelişim ve kapasite artışından bahsetmek için daha 1980’leri beklemek gerekir. 1990’lı yıllarla birlikte Türkiye’deki alüminyum kullanım alanlarında artış gözlenir. 1971’de kurulan Türkiye Alüminyum Sanayicileri Derneği’nin Avrupa Alüminyum Birliği’ne üyeliği de 1992’de, bu süreçte gerçekleşir. 2000’lerden bu yana ise sektördeki teknolojik yatırımlar, altyapı çalışmaları, kurumsallaşan işletmele- rin AR-GE deneyimleri alüminyum dökümü geçmişe kıyasla şaşırtıcı bir yere taşıdı. Alüminyum döküm, Türk sanayisi için belki genç bir sektör fakat o, şimdiden önemli ilerlemeler kaydetti. 21. yy’ın metali olduğu konusunda fikir birliği edilen alüminyum sektöründe büyümenin gelecek yıllarda da süreceği öngörülüyor. Ancak sektöre ilişkin ve genel olarak ekonomiye, konjonktüre bağlı sorunlar hala mevcut. Değinilen tüm bu sektörler için vazgeçilmez olan alüminyum bir zamanlar altından bile kıymetli olarak bilinirdi. Endüstriyel alandaki yerine bakınca, onun hala altından bile kıymetli olduğu görülüyor. Alüminyumun ticari üretimi 100 yıldan biraz fazla. Ama alüminyum sektörü, insanlığın bilimsel ve teknolojik her atılımında kendine upuzun bir ömür daha biçecek. Türkdöküm 19 DOSYA Avrupa Toplam Demir Dışı Metaller Döküm Üretimi 1000 ton 2011: 2012: 2010 2011 +/-% Ülke 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Avusturya 128,4 130,8 133,9 135,6 104,8 138,0 149,1 142,4 8,0 -4,5 Belçika 21,3 26,3 24,6 16,7 2,6 1,3 1,2 0,8 -7,6 -32,1 Çekya 84,8 94,5 103,9 105,1 49,7 80,3 87,5 9,0 Danimarka 6,1 6,5 4,4 4,7 6,9 Finlandiya 11,0 20,7 11,1 14,4 6,9 11,6 7,8 6,9 -32,6 -12,1 Fransa 373,2 345,1 355,3 327,4 246,2 332,6 371,8 362,3 11,8 -2,6 Almanya 895,3 972,6 1.085,2 998,3 689,7 929,9 974,8 931,0 3,8 -4,8 Macaristan 83,9 99,9 103,3 95,2 85,6 94,5 105,2 102,6 11,3 -2,5 1.023,8 1.073,7 1.087,1 982,3 666,0 868,2 978,3 844,3 12,7 -13,7 0,061 0,062 0,072 Norveç 27,6 26,4 27,8 18,0 6,2 8,6 7,0 5,6 -18,8 -20,0 Polonya 205,3 217,7 235,5 252,4 200,0 263,4 279,2 250,0 6,0 Portekiz 30,0 33,1 33,7 31,8 27,1 29,1 24,4 29,2 -15,9 19,4 Slovenya 39,5 40,0 43,7 23,7 30,7 34,9 33,4 13,6 -4,3 İspanya 163,7 161,4 157,2 137,5 101,6 117,7 132,4 133,4 12,4 0,8 İsveç 63,2 68,5 71,7 63,2 38,3 47,3 57,2 55,0 20,9 -3,8 İsviçre 22,1 25,8 28,2 25,9 17,7 24,2 24,4 21,6 0,8 -11,6 Türkiye 95,7 117,0 149,2 155,1 122,0 149,0 170,5 185,0 14,4 8,5 İngiltere 244,0 220,0 166,0 136,0 94,9 116,5 135,1 124,0 16,0 -8,2 CAEF Toplamı 3.519,0 3.680,1 3.817,5 3.502,2 2.483,0 3.247,3 3.545,5 3.227,5 Hırvatistan 18,0 18,5 21,1 18,5 13,0 13,0 13,0 Romanya 23,4 37,7 41,7 40,2 35,3 51,8 57,8 İtalya Litvanya 7,3 Hollanda Rusya Slovakya 1.220,0 30,2 1.200,0 500,0 30,2 Ukrayna Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013 46,0 45,0 CAEF Toplamı 20 473,0 İlk 5 Döküm Ülkesi Demirdışı Grubu Üretim Miktarı Avrupa 2012 Bin Ton DOSYA Talep Artışına AR-GE Yatırımları Cevap Verebilir Otomotiv sektörü başta olmak üzere alüminyum döküme olan ihtiyacın ülke genelinde artacağını düşünen Componenta Dökümcülük Alüminyum Bölümü Kıdemli Başkan Yardımcısı Sabri Özdoğan, alüminyum sektörünün gelişimi ve sorunları hakkında görüşlerini paylaştı. F irmanızın alüminyum döküm üretim kapasitesi hakkında bilgi verir misiniz? Componenta Dökümcülük AŞ, ülkemizin döküm sektöründeki en köklü kuruluşlarından biri. 2006 yılına kadar Türk Sanayisine DÖKTAŞ markası ile hizmet veren şirketimiz aynı yıl Finlandiya’lı Componenta Group tarafından hisseleri devralınmış olup halen yoluna Componenta bünyesinde devam ediyor. Orhangazi tesislerinde pik ve sefero döküm ve işleme üzerine çalışıyorken Manisa tesislerinde otomotiv sektörü için alüminyum parça döküm ve işlemesi ile Jant üretimi üzerine de çalışmayı sürdürüyoruz. Şu an Türkiye’de toplam 2 bin 500’ün üzerinde çalışanı bünyemizde barındırıyoruz ve yeni yatırımlarla büyümeyi hedefliyoruz. Özellikle Manisa’da inşaat projesi süren 20 bin ton kapasiteli yeni alüminyum döküm tesisimiz, gelecekte alüminyum döküm alanında Componenta’nın pazar payını artıracak önemli bir yatırım. Alüminyum dökümde 10 bin 500 ton/yıl, jant bölümünde ise 1 milyon 440 bin adet üretim kapasitemiz bulunuyor. İlerleyen yıllarda yeni yatırımlarımızla bunları yükseltmeyi hedefliyoruz. Ağırlıklı hangi sektörlere ve pazarlara (yurt içi/yurt dışı) yönelik olarak üretim yapıyorsunuz? Bilgi verir misiniz? Manisa tesislerimiz ağırlıklı olarak otomotiv sektörüne hizmet veriyor. Otomotivi sırası ile ağır vasıta ve tarım 22 Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013 makinelerinin takip ettiğini söyleyebiliriz. 2013 yılı itibariyle üretimimizin yüzde 75’lik kısmı yurtdışı müşterilerimiz için yapılırken yüzde 25’lik kısmı yurtiçi müşterilere yapılıyor. Alüminyum döküm her geçen yıl farklı iş kollarından artan bir talep görüyor. Bu talep artışını önümüzdeki yıllarda da devam edeceğini düşünüyor musunuz? Bu alandaki üretim ve talep dengesinin nasıl bir gelişme ivmesi izleyeceğini ön görüyorsunuz? Alüminyum özellikle otomotiv sektöründe hızla büyüyen bir yere sahip. Bunda hiç kuşkusuz muadil metallere göre daha hafif oluşu etken. İlerleyen yıllarda başta otomotiv sektörü olmak üzere alüminyuma olacak talebin artmasını bekliyoruz. Talep arttıkça, bunun üretime doğru orantı ile yansıyacağı aşikar. Ancak burada biz ve diğer firmalara düşen görev, AR-GE çalışmalarına yoğunluk vererek, başta demir olmak üzere diğer metallerle yapılmış parçalara alternatif olacak parçalar geliştirebilmek. Alüminyum döküm üretiminde artan taleple birlikte hammadde temini ve fiyatı konusunda sektörünüz sorun yaşıyor mu? Bu alanda yerli üreticilerin ihracat pazarında sürdürülebilir ve rekabetçi bir üretim yapabilmeleri için beklentileriniz ve talepleriniz nelerdir? HABER DOSYA Sektörümüzün yüksek kalitede alüminyum hammadde tedariki genel olarak ithal olarak yapılıyor. Her geçen gün dünyada artan talep ile fiyatlar da ne yazık ki yükseliyor. Primer (birincil) alüminyum prim fiyatlarının yükselmesi ile birlikte yurtiçinde seconder (ikincil) alüminyuma olan talep de artıyor ve bu da doğal olarak fiyatları etkiliyor. Her ne kadar dahilde işleme rejimleri olmasına karşın, vadeli alımlarda yüzde 6 KKDF ödenmesi uygulaması finansman maliyetlerinin artmasına neden oluyor ve ne yazık ki ihracat pazarında rekabetçiliğimizi düşürüyor. Sektörünüz teknoloji yatırımları konusunda dünya ölçülerini yakalayabiliyor mu? Bu alanda tesis, teknoloji ve AR-GE yatırımları konusunda teşvik ve desteklerden faydalanabiliyor musunuz? Sektörümüze yönelik teknolojileri katıldığımız fuarlar, yayınlar ve temasda olduğumuz tüm taraflar (tedarikçiler, müşteriler, üniversiteler vs.) aracılığı ile takip ediyoruz. Fiyat ve ekonomi dengesini de gözönüne alarak, yatırımlarımızda son teknolojileri adapte etmek ana hedefimiz. Geçmişe baktığımızda, çok sayıda AR-GE projesi gerçekleştirdik. Bu projelerimiz için devlet desteğide Alüminyum özellikle otomotiv sektöründe hızla büyüyen bir yere sahip. Bunda hiç kuşkusuz muadil metallere göre daha hafif oluşu etken. İlerleyen yıllarda başta otomotiv sektörü olmak üzere alüminyuma olacak talebin artmasını bekliyoruz. aldığımız oldu. Projelerimiz, ara ürün üretmemiz nedeniyle daha çok mevcut proseslerimizi geliştirmeye yönelik oluyor. Ancak müşterilerimize yönelik çözümler gerçekleştirmek için de ciddi çalışmalar yürütüyoruz. Özellikle geçmiş dönemde FIAT Auotmotive Group ve Ford Automotive Group ile çok başarılı projelere imza attık. Projelerde özellikle yerel üniversiteler ile işbirliği gerçekleştiriyoruz ve bu yöndeki taleplerine destek veriyoruz. Bu amaçla global olarak uyguladığımız ”Professor Network” adlı bir çalışmamız da bulunuyor. Türkdöküm 23 DOSYA Hedef: Sektöre Yön Verecek Yeni Ürünler Geliştirmek CMS Jant Yönetim Kurulu Başkanı Berat Ösen ile hem CMS Grubu hem de sektöre dair sorunları konuştuk. Sektördeki alüminyum ihtiyacının ise artarak devam edeceğini müjdeleyen Ösen, CMS Jant’ın AR-GE yatırımlarına da değindi. F irmanızın alüminyum döküm üretim kapasitesi hakkında bilgi verir misiniz? Ağırlıklı olarak hangi sektöre ve pazara yönelik üretim yapıyorsunuz? CMS Jant ve Makina Sanayi A.Ş'nin kurucusu Tonguç Ösen'in en büyük hedefi otomotiv yan sanayi sektörüne yatırım yapmaktı. Tonguç Ösen bu hedefinin ilk adımını 1955 yılında ortağı ile birlikte Türkiye'nin ilk alüminyum gravite/enjeksiyon döküm şirketini kurarak motor parçası imalatıyla attı. Türkiye'nin en büyük jant üreticisi ve jant ihracatında lider olan şirketin temelleri ise 1980 yılında CMS Jant ve Makina Sanayi A.Ş.'nin İzmir'de kurulmasıyla atıldı. 1984-88 yıllarında yaklaşık 400 bin adet ile Renault Tr (OYAK – Renault), Tofaş (Fiat Türkiye) ve Ford Türkiye için alüminyum alaşımlı jant üreten CMS bugün ise en son teknoloji ve yeniliklerin uygulayıcısı olarak yılda 7 milyon 500 bin adet "Hafif Metal Jant" üreterek sektöründe dünyanın önde gelen jant üreticilerinden biri olarak yerini koruyor. Bu üretim ve satış adetleri ile CMS, son 10 yılda üretim kapasitesini yüzde 375 oranında arttırıyor. Üretiminin yaklaşık yüzde 85‘i ihraç eden şirketimiz, ihracatta sektöründe Türkiye’ de her yıl ilk 50 içerisinde yer alıyor. CMS Grubu, hafif alaşımlı alüminyum jant sektöründe Avrupa’daki en büyük 3 şirketten birisi. Son olarak, Mini markasının da portföyüne eklenmesiyle müşteri profili toplam 20 markaya ulaşmıştı. 24 Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013 BMW Grubu (BMW, Mini), Daimler Grubu (AMG, Mercedes), Fiat Grubu (Alfa Romeo, Fiat ve Lancia), Ford, Honda, Renault Grubu (Renault, Nissan, Dacia), Toyota Grubu (Toyota ve Lexus) ve VW AG Grubu (Audi, Bentley, Seat, Skoda, Porsche ve Volkswagen) markaları için ihracat odaklı üretim gerçekleştiren CMS Türkiye’de ise yine üretici firmalardan Toyota Türkiye, Oyak Renault, Tofaş, Ford Otosan ve Honda Türkiye markaları için jant üretetiyor. Otomotiv sektörünün tüm bu dev kuruluşları jant konusunda mühendislik ve tasarım ortağı olarak CMS ile iş birliği yapıyor ve CMS kalitesine güveniyor. Merkezi İzmir'de olan CMS'nin Pınarbaşı fabrikası, kapalı alanı 20 bin 944 m2 olmak üzere toplam 32 bin 175 m2 dir. Şirketin yıllık jant üretim kapasitesi yaklaşık 3 milyon adettir. 2003 yılında açılan Çiğli fabrikası ise kapalı alanı 14 bin 770 m2 olmak üzere toplam 30 bin 838 m2 dir. Şirketin yıllık jant üretim kapasitesi yaklaşık 2 milyon 400 bin adettir. CMS Jant Sanayi A.Ş’nin temelleri 2011 yılında Gaziemir Ege Serbest Bölge’de atılmıştır. En genç CMS grup şirketi olma özelliğini taşıyan tesis aynı zamanda CMS’ye ait üretim tesislerinin üçüncüsüdür. 2012 yılında seri üretime başlayan CMS Gaziemir Üretim Tesisi, 103 bin 700 m2 toplam alanda kuruludur. İki fazda tamamlanması planlanan fabrika yatırımımızın birinci fazında 37 bin m2’lik kapalı alan bulunmaktadır. Tesisin yatırımı 2014 yılında tamamlandığında yıllık jant DOSYA üretim kapasitesinin yaklaşık 4 milyon adet olacağı öngörülüyor. 2014-2015 dönemi itibariyle CMS Grubu toplamda 10 milyon jant üretim kapasitesine ulaşacaktır. CMS'nin satış şirketinden biri olan CMS GMBH, 1997 yılında Almanya Frankfurt'ta kurulmuş olup, Avrupa alüminyum jant yenileme pazarının önemli oyuncularından biridir. Alüminyum döküm her geçen yıl farklı iş kollarından artan bir talep görüyor. Bu talep artışının önümüzdeki yıllarda da devam edeceğini düşünüyor musunuz? Özellikle otomotiv sektöründe çevre regülasyonlarına uyum çerçevesinde CO2 emisyon kuralları nedeni ile hafifleştirme çalışmaları devam ettiği için alüminyum kullanımı artarak devam edecek. Alüminyum jant sektörüne spesifik olarak da satışları arttırmak için alüminyumlaşma oranı artarak devam edecek. Bu alandaki üretim ve talep dengesinin nasıl bir gelişme ivmesi izleyeceğini ön görüyorsunuz? Değerlendirmelerinizi alabilir miyiz? Çin merkezi hükümetinin yerel yönetimlere alüminyum üretiminde kısıtlamalar getirmeyi planlıyor olması nedeni ile Çin dışındaki üreticilerin kapasite kullanım oranlarını arttırması bekleniyor. Talep ise Çin ve Amerika da artmaya devam edecek. Bu gelişmeler doğrultu- Sürdürülebilir ihracat ve rekabet için alüminyum ithalatını kolaylaştıracak ve ithalat maliyetlerini azaltacak düzenlemelerin getirilmesini ve ihracat teşviklerinin arttırılmasını bekliyoruz. sunda üretim ve talep dengesinin iki yönlü artış ile bozulmayacağı öngörülüyor. Alüminyum döküm üretiminde artan taleple birlikte hammadde temini ve fiyatı konusunda sektörünüz sorun yaşıyor mu? Bu alanda yerli üreticilerin ihracat pazarında sürdürülebilir ve rekabetçi bir üretim yapabilmeleri için beklentileriniz ve talepleriniz nelerdir? Alüminyum hammadde temininde tamamen yurtdışına bağlıyız. Yurtiçinde kullandığımız alüminyum alaşımı üretecek teknoloji ve kapasiteye sahip bir firma bulunuyor. Yurtdışına bağımlılık nedeniyle lojistik süreçte sorunlar yaşanıyor. Yol sürelerinin uzun ve değişken olması, ithalat operasyonunda gümrüksel işlemlerin zor Türkdöküm 25 DOSYA ve uzun olması sorunlarımızın başında yer alıyor. Alüminyum LME, Londra Metal Borsası’nda fiyatlandırılıyor. Borsa fiyatı arz ve talep dengesi ile hareket etmiyor, spekülatif işlemler nedeniyle fiyat değişkenliği yüksek seyrediyor. Fiyat değişkenliğinin yüksek olması hammaddeyi borsa fiyatı ile kullanarak üretim yapan firmaların riskini arttırıyor. Sürdürülebilir ihracat ve rekabet için alüminyum ithalatını kolaylaştıracak ve ithalat maliyetlerini azaltacak düzenlemelerin getirilmesini ve ihracat teşviklerinin arttırılmasını bekliyoruz. Sektörünüz teknoloji yatırımları konusunda dünya ölçülerini yakalayabiliyor mu? Bu alanda tesis, teknoloji ve AR-GE yatırımları konusunda teşvik ve desteklerden faydalanabiliyor musunuz? Beklentileriniz nelerdir? Son yıllarda otomotiv ana sanayi firmaları tarafından gelen talepler doğrultusunda, daha hafif ürünlerin üretilebilmesi için AR-GE çalışmaları sürdürülüyor. Jant sektöründe çalışan firmalar da bu hedeflere ulaşabilmek için farklı teknolojiler geliştiriyor ve yatırım yapıyor. Özellikle yurtdışında yaygınlaşmaya başlayan “flowform” üretim teknolojisini alüminyum jantların üretimi için Türkiye’de ilk yatırımı yapan CMS sektördeki dinamik gelişmeleri takip ediyor. Sadece bu teknoloji için 2 milyon euronun üzerinde kaynak ayırarak süreçlerimizde teknolojiye verdiğimiz önemi bir defa daha göstermiş oluyoruz. İşletme olarak önceliklerimiz arasında ilk sırada yer alan “müşterilerimizin değişen ihtiyaçlarına zamanında ve başarılı bir şekilde cevap vermek için, hızla yenilenen otomobil endüstrisinin dinamizmine uygun hareket etmek” ilkesi şirket kültürümüzde teknolojiye verilen önemi gösteren önemli örneklerden biri. Firmamız için sadece teknolojik yeniliklere sahip olmak yeterli değil. Güncel alt yapının geliştirilmesi ile hem işletmemize hem de sektöre yön verecek yeni ürün ve ürün özelliklerini geliştirmeyi kendimize hedef olarak görüyoruz. Bu hedeflere ulaşmak amacıyla 2009 yılından itibaren AR-GE Merkezi kurulumu ile de çalışmalarımıza daha dinamik bir yapı kazandırdık. Kurulduğu ilk yıllardan itibaren gerek nitelikli personel gerekse de yapılan çalışmalar açısından her geçen gün çalışmalarını genişleten AR-GE Merkezimiz bugün 77 kişi ile çalışmalarına devam etmektedir. AR-GE merkezimizin üniversite sanayi işbirliklerine önem veren ve temelinde üniversite ile birlikte yapılan bilimsel çalışmaların sektöre aktarılmasını hedefleyen bir politikası var. Bu hedef doğrultusunda TÜBİTAK’ın düzenlemiş olduğu destek programları yakından takip edilerek, geliştirilen projeler kapsamına uygun destek programlarına başvurular yapılıyor. Özellikle 2013 yılında sayısını arttırdığımız AR-GE çalışmaları; Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın yapılandırdığı SAN-TEZ destekleri ile üniversitelerde araştırılan son teknolojilerin firmamıza kazandırılması hedeflenmektedir. Üniversite sanayi işbirliklerinin arttırılma- 26 Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013 sına imkan sağlayan bu program, özellikle sektöre akademisyenlerin gözünden bakabilme avantajını da içinde barındırıyor. Gerek işletme öz kaynakları ile gerekse de TÜBİTAK ve SAN-TEZ programlarından alınan destekler ile çalışmalarına devam eden AR-GE merkezimiz otomotiv ana sanayisinde marka haline gelmiş işletmeler ile de ortak çalışmalar yürütüyor. TÜBİTAK ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın geliştirdiği teşvik programları özellikle kapsamlı AR-GE çalışmalarını gerçekleştirebilmek için işletmeleri önemli ölçüde destekliyor. Ancak teşvik programlarına başvurunun yapılmasından itibaren destek kararının alınması arasındaki resmi sürecin daha kısa sürede tamamlanması gerektiğini düşünüyoruz. Benzer bir durum SAN-TEZ projeleri kapsamında çalışmalarda bulunulan üniversite rektörlükleri ile de yaşanıyor. Rektörlüklerde özellikle sanayi ile çalışmaların koordinasyonunu sağlamak ve işlem sürelerini hızlandırmak için gerekli düzenlemelerin yapılması projelerin ilerlemesinde önemli bir etken olacaktır. Özellikle finansal açıdan kurların gösterdiği değişkenlik proje kapsamında tedarik edilecek ekipman fiyatlarının değişmesine yol açıyor. Değişen fiyatlar kapsamında proje teşviğini sağlayan kurumu tekrar bilgilendirildiği ve proje bütçelerinde revizyona gidildiği durumlar yaşanıyor. Benzeri olumsuzlukları gidermek adına, projeye başladığınız ilk heyecanla projeyi hayata geçirebilmek için değerlendirme sürelerinin ve rektörlüklerden alınacak kararların yasal yaptırımlar ile düzenlenmesi gerekiyor. Grup şirketlerinin farklı tüzel kişilik ve farklı yerleşkelerdeki AR-GE ekiplerinin güncel mevzuat gereği aynı AR-GE Merkezi kapsamında değerlendirilememesi projelerdeki sinerjiyi azaltıyor. Örneğin, ortak TEYDEB başvurusu yapılan bir projede denetleme ve raporlama süreçlerinde iki kez zaman ve personel kaynağı ayırmak gerekmektedir. Grup içindeki görece küçük olan şirketin proje başvurusu yapması da denetimlerde farklı hakem yorumlarına neden olabiliyor. Benzer nedenlerle görece küçük olan şirketlerden gelen başvuruların kabulü daha zor oluyor. Grup şirketleri kapsamında olup AR-GE merkezinin bulunmadığı bir şirket ile ortak proje geliştirilmesi durumunda, proje iş adımlarına göre ilgili yerlerde proje çalışmalarını yapmak ve denetimlere katılmak gerekmektedir. Bu çalışmalara ve denetimlere AR-GE merkezinden nitelikli bir personelin de görevlendirilmesi ihtiyacı projenin doğası gereği ortaya çıkıyor. Güncel mevzuatta AR-GE personelinin, AR-GE merkezi sınırları içinde çalışmalar yapması gerekliliği proje yönetiminde aksamalara neden oluyor. Merkezi bir AR-GE merkezinin olması ve farklı yerleşkelerdeki AR-GE ekiplerinin de bu merkeze bağlı olması daha verimli çalışmaların yapılmasını sağlayacak. Ülkemizdeki AR-GE projelerinin ve nitelikli AR-GE personelinin artabilmesi için gerekli yasal ve mevzuata içkin düzenlemelerin yapılarak hayata geçirilmesi gerektiğine inanıyoruz. DOSYA Otomotiv Alüminyuma Yeşil Işık Yaktı Avrupa’nın ilk ve dünyanın ikinci yeşil bina belgesine sahip dökümhanesini bünyesinde barından Çelikel Alüminyum’un Yönetim Kurulu Üyesi Okan Deniz, Türkdöküm’e sektöre ilişkin gelişmeleri, sorunları ve öngörülerini anlattı. F irmanızın alüminyum döküm üretim kapasitesi hakkında bilgi verir misiniz? Ağırlıklı hangi sektörlere ve pazarlara yönelik üretim yapıyorsunuz? Çelikel Alüminyum Döküm firması, Osman Deniz tarafından İstanbul’da 1968 yılında küçük bir kuma döküm atölyesi olarak kuruldu.1971 yılında ilk enjeksiyon presini alarak basınçlı döküme başladı ve diğer metotlar ile dökümü bıraktı.1996 yılında Samandıra tesisine taşınan firmamız 2002 yılına dökümünü yaptığı parçaları işlemeye başladı. 2013 yılında taşındığımız Gebze‘deki yeni fabrikamız da mevcut makineleri ile bir yıl için 13 bin ton üretim kapasitesine sahip. Fabrikamızda ilave yatırım için ayırdığımız boş alanda önümüzdeki yıllarda yeni makinelerin üretime geçmesiyle kapasitemiz bir yıl için 26 bin ton olacak. Ürettiğimiz alüminyum döküm parçaların yüzde 70’i otomotiv sektöründe aydınlatma, elektrik sistemleri ve motor aksam parçaları olarak kullanılmaktadır ve ürünlerin tamamı ihracata gidiyor. Kapasitemizin yüzde 30’unu ise beyaz eşya ve ev aletlerinde kullanılan parçaların üretimi oluşturuyor. Alüminyum döküm her geçen yıl farklı iş kollarından artan bir talep görüyor. Bu talep artışını önümüzdeki yıllarda da devam edeceğini düşünüyor musunuz? Bu alandaki üretim ve talep dengesinin nasıl bir gelişme ivmesi izleyeceğini ön görüyorsunuz? Alüminyum döküm parça kullanımı özellikle otomotiv sektöründe giderek artacak. Avrupa’da bir yılda üretilen araç sayısı ortalama 15 milyondur. Araç başına kullanılan alüminyum parçaların ağırlıklarının toplamı 28 Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013 1990 yılında 50kg, 2000 yılında 100kg, 2010 yılında ise 120 kg olarak kaydedilmiştir. Otomobil üreticileri tarafından 2020 yılında 170kg alüminyum kullanılacağı öngörülüyor. Otomotiv sektörünün alüminyumu daha fazla kullanmaya iten sebeplerin başında artan çevresel baskılar ve ülkelerin düşük emisyon hedefleri geliyor. Demire göre 1/3 oranında daha hafif olması ve korozyon dayanımının fazla olmasından dolayı tercih ediliyor. Ayrıca yeni jenerasyon çevre aydınlatma, makine ve beyaz eşya sektörleri de giderek yükselen miktarlarda alüminyum döküm parçalar talep ediyor. Son yıllarda Avrupa’da kapanan dökümhanelerin sayısının artması ve döviz kuru avantajı Türk döküm sektörüne rekabetçilik sağlanıyor. Yükselen talep ile beraber ülkemizdeki basınçlı döküm firmalarına ilgi de artıyor. Alüminyum döküm üretiminde artan taleple birlikte hammadde temini ve fiyatı konusunda sektörünüz sorun yaşıyor mu? Bu alanda yerli üreticilerin ihracat pazarında sürdürülebilir ve rekabetçi bir üretim yapabilmeleri için beklentileriniz ve talepleriniz nelerdir? Alüminyum döküm üretiminde artan taleple birlikte sektörümüzde hammadde temini ve fiyat konusunda da global pazarın etkilerini gözlemliyoruz. Hammadde üretimlerindeki enerji tüketimleri ve işçiliklerin etkisinin yanı sıra global pazardaki hurdaya olan aşırı talebin hammadde fiyatlarındaki artışı tetiklediğini söyleyebiliriz. Geçtiğimiz yıllarda Japonya’nın hammadde pazarı üzerindeki alım baskısının bu dönemde değiştiğini görüyoruz. Son dönemde Avrupa’da açığa çıkan alüminyum hurdasına karşı Hindistan’ın ve Almanya’nın bu rolü üstlenmeye başladığını gözlem- DOSYA liyoruz. İtalya, Almanya, İspanya gibi ülkelerin özellikle Yunanistan, Ukrayna, Bulgaristan ve Rusya’dan çeşitli alımlara devam ettiğini izlemekteyiz. Ülkemizde ise alüminyum sanayine olan ilginin artışı ile birlikte rekabetçiliğimizin halen devam ettiği bir süreç yaşıyoruz. Ancak özellikle yerli üreticilerimizin ihracat pazarında sürdürülebilir ve rekabetçi bir üretim yapabilmeleri adına kalite, fiyat ve termin konularında gelişmelerini sürdürmeleri gerekiyor. Otomotiv sanayisinin her gün artan beklentileri doğrultusunda değişik alaşım gruplarına doğru bir trend artışı olacağını öngörerek, şimdiden teknik ve kalite anlamında altyapı hazırlık süreçlerini tamamlamış olmaları gerekiyor. Sektörünüz teknoloji yatırımları konusunda dünya ölçülerini yakalayabiliyor mu? Bu alanda tesis, teknoloji ve AR-GE yatırımları konusunda teşvik ve desteklerden faydalanabiliyor musunuz? Beklentileriniz nelerdir? Çelikel firması olarak, yüksek teknolojiye sahip yeni bir bina inşa ettik. Fabrika binası emsallerine oranla yüzde 40 enerji, yüzde 25 su tasarrufu sağladığı aldığımız LEED SİLVER belgesi ile tescillendi. Avrupa’nın ilk ve dünyanın ikinci yeşil bina belgesine sahip dökümhanesi, Türkiye’de Çelikel oldu. Binamızın tasarımını yaparken ideal iş akışı, ergonomik çalışma alanları, enerji tasarrufu, iş kazası önlemleri ve yalın üretim prensipleri göz önünde bulunduruldu. İnsan sağlığına son derece önem verdik. Yeni dökümhanede makine ve ocaklara monte ettiğimiz toz toplama ve elektrostatik filtreler sayesinde hava kalitesini iyileştirmekle beraber klima santralleri ile içerideki havayı saatte beş kere yeniliyoruz. Bu da bize dökümhane içerisinde adeta mon- Çelikel firması olarak, yüksek teknolojiye sahip yeni bir bina inşa ettik. Fabrika binası emsallerine oranla yüzde 40 enerji, yüzde 25 su tasarrufu sağladığı aldığımız LEED SİLVER belgesi ile tescillenmiştir. taj yapan bir fabrika ortamındaki havanın kalitesini sağlıyor. Ergitme fırınlarının bacasından atık isi olarak dışarıya bıraktığımız enerjiyi ekonomizör ve absorbsiyonlu çiller sistemi ile ofislerin ve bazı üretim alanlarının iklimlendirilmesinde kullandık. Böylece ocaklarımızın bacasından çıkan atık ısının atmosferdeki sera etkisi de azalıyor. Baca gazı emisyon değerlerine baktığımızda Avrupa Birliği normlarına uyan tesislerin üçte biri bizim proseslerimizde çalışılıyor. Bütün bu teknolojik ve çevreye duyarlı altyapı çalışmalarımız sırasında maalesef teşvik anlamında sadece “yatırım teşvik” başvurumuz ile KDV anlamında bir destekten faydalanabildik. Bunun dışındaki tüm yatırımlarımızı kendimiz gerçekleştirdik. Yeni dönemde teşvik yasası kapsamının genişletilmesi ile birlikte bizlerden sonra yatırım planlayan işletmelerin bu konuda istifade edebileceği daha kapsamlı olanaklar sağlanacaktır. Diğer taraftan AR-GE yatırımları konusunda devletin sağladığı çeşitli destekler mevcut olup, TEYDEB, SANTEZ gibi proje destekleri bulunuyor. Türkdöküm 29 DOSYA Pastadan Pay Almanın Şartı Yeniden Yapılanma 1975 yılından beri Türk sanayiciliğinde kendini gösteren Süperpar Otomotiv Genel Müdürü Şener Yüce, Türkdöküm’ün sorularını yanıtladı. Yüce, sektördeki sorunları ele alırken iyimser öngörülerde de bulunuyor. Ancak şu uyarıyı da ekleyerek: Eski anlayış ile artık Avrupa OEM’den iş almak mümkün değildir. F irmanızın alüminyum döküm üretim kapasitesi hakkında bilgi verir misiniz? Ağırlıklı hangi sektörlere ve pazarlara (yurt içi/yurt dışı) yönelik olarak üretim yapıyorsunuz? Şirketimiz yüksek basınçlı alüminyum döküm yapmakta; yıllık üretimimiz 2 bin 200 tonu buluyor. Kapasitemiz bir yıl için 2 bin 600 tondur. Müşterilerimizin yüzde 97’sini otomotiv sanayi, yüzde 3’ünü beyaz eşya sanayisi oluşturuyor. Yüzde 73 oranında ihracat gerçekleştirirken, yüzde 27 oranında iç piyasaya satış yapıyoruz. Mevcut durumda satışlarımızın yüzde 50’si yüksek basınçlı döküm ürünleri kapsıyor. 2020 yılına kadar bu oran yapılacak yatırımlar ile yüzde 85’lere çıkıyor. 1975 yılında kurulan Süperar Otomativ, yakıt pompa üretimiyle iş yaşamına başladı. 1982 yılında Kemalpaşa tesisine taşındı. 1988 yılında da yüksek basınçlı döküm alanında kendini gösteren Süperpar Otomotiv bu yıl itibarıyla Kemalpaşa tesisini genişletme çalışmalarını sürdürüyor. Alüminyum döküm her geçen yıl farklı iş kollarından artan bir talep görüyor. Bu talep artışının önümüzdeki yıllarda da devam edeceğini düşünüyor musunuz? Bu alandaki üretim ve talep dengesinin nasıl bir gelişme ivmesi izleyeceğini 30 Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013 ön görüyorsunuz? Değerlendirmelerinizi alabilir miyiz? Önümüzdeki yıllarda alüminyum dökümün Türkiye’de gelişme içinde olacağını bekliyorum. Bu gelişmenin ilk sebebi Avrupa’daki döküm fabrikalarının mali dezavantaja sahip olması, yaşlanması ve yeni yatırım ihtiyacının ortaya çıkmasıdır. Bu da Avrupalı dökümcüleri yatırım yapmak için yeni ülke arayışı içine sokuyor. Ayrıca araçlarda ağırlık avantajından dolayı alüminyum kullanımının artması toplam alüminyum döküm marketini büyütüyor. Sonuç olarak Türkiye, alüminyum dökümde özellikle Avrupalı OEM’ler için önemli avantajlara sahip. Bu avantajları düşük maliyet, lojistik yapı ve verimlilik olarak sıralayabiliriz. Bu arada Türkiye ekonomisinin gelişmesi, Avrupa Birliği uyum süreci dolayısıyla yeniden düzenlenen çalışma hayatı, ticari kanunlar, Gümrük Birliği, çevre, iş güvenliği vs gibi unsurlarla ilgili uygulamaya konulan pratikler de önemli etkenler. Türkiye’de üretim yapan ve yeni yatırım yapacak şirketlerin bu pastadan pay alabilmeleri için profesyonel anlamda yapılanması, altyapılarını, insan kaynaklarını ve makine parklarını bu çerçevede yapılandırması gerekiyor. Eski anlayış ile artık Avrupa OEM’den iş almak mümkün değil. HABER DOSYA Alüminyum döküm üretiminde artan taleple birlikte hammadde temini ve fiyatı konusunda sektörünüz sorun yaşıyor mu? Bu alanda yerli üreticilerin ihracat pazarında sürdürülebilir ve rekabetçi bir üretim yapabilmeleri için beklentileriniz ve talepleriniz nelerdir? Hammadde temininde bu gün itibarı ile bir sorun yaşamıyoruz. Ancak yoğun enerji tüketimi olan bir sektörde çalıştığımız için enerji fiyatlarında destekler bizim için çok önemli. Ayrıca teşvik sisteminin coğrafi anlamda İzmir bölgesini kapsamaması bizim için bir dezavantaj yaratmaktadır. Ege Bölgesi’ndeki teşvik kapsamına giren şehirlerde de arsa fiyatları çok yükselmiş durumdadır. Devletin organize sanayi bölgelerinde arsa konusunda yer göstermesi ve fiyatlarına sınırlamalar getirmesi gerektiği de önemli bir konudur. Sektörünüz teknoloji yatırımları konusunda dünya ölçülerini yakalayabiliyor mu? Bu alanda tesis, teknoloji ve AR-GE yatırımları konusunda teşvik ve desteklerden faydalanabiliyor musunuz? Beklentileriniz nelerdir? Dünyada gelişen son teknolojileri kullanmakta bir sıkıntı yaşamıyoruz. Ancak laboratuar ekipmanları, çeşitli simülasyon programlarını ve yeni projeler için yapacağımız test, devreye alma çalışmaları- Enerji tüketimi olan bir sektörde çalıştığımız için enerji fiyatlarında destekler bizim için çok önemli. Ayrıca teşvik sisteminin coğrafi anlamda İzmir bölgesini kapsamaması bizim için bir dezavantaj yaratmaktadır. nı AR-GE teşvikleri kapsamına sokmakta zorlanıyoruz. Bu konu tam anlamıyla bir malzeme geliştirme konusu olmadığı için projeleri kabul ettirmek mümkün olmuyor. AR-GE merkezi kurmak ise belli bir büyüklük gerektiriyor. Her yeni yaptığımız ürünün projesi için harcadığımız mühendislik ve proses geliştirme çalışmaları ciddi maliyetler tutuyor; bu çalışmalar en az bir sene sürüyor. Bu harcamaların ürün devreye girdikten sonra en az bir buçuk iki sene içinde geri dönüşü oluyor. KOBİ ve ya orta ölçekli firmalar bu dönemi finanse etmekte zorluyor. Beklentimiz AR-GE kapsamının genişletilerek, ürün geliştirme aşamalarının teşvik kapsamına alınmasıdır. Türkdöküm 31 32 Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013 ÜYELERDEN Inductotherm Ergitme Ocağı Samsun Makina’da Devrede İSO ilk 500 büyük sanayi kuruluşları arasında yer alan TÜDÖKSAD üyesi Samsun Makina, altı ay önce Inductotherm’den sipariş ettiği 2x15 Ton Steel Shell ergitme ocağını devreye aldı. D öküm sanayinin önemli kuruluşlarından Samsun Makina Inductotherm indüksiyon ocaklarını tercih etti. Samsun Makina, Inductotherm’den sipariş ettiği 2x15 Ton Steel Shell ergitme ocağını geçtiğimiz aylarda devreye alarak sorunsuz şekilde üretim yapmaya başladı. Inductotherm yetkilileri bu yeni ocakla Samsun Makina’nın yüzde 7 oranında verimlilikle maliyetlerinde tasarruf sağladığını ve hemen ardından 10 MW 2x15 Ton’luk yeni ocak siparişi vererek kendilerine olan güveni gösterdiklerini söylediler. Samsun Organize Sanayi Bölgesi’nde 310 bin metrekarelik alanda üretim yapan Samsun Makina’nın 1967 yılında santrifüj pompalar ile başlayan imalat programı bugün kelebek vanalar, metal ve elastomer yataklı sürgülü vanalar, tilting, çalpara ve nozzle tip çek vanalar, hava tahliye vanaları, demontaj parçaları, yangın hidrantları ve düktil boru bağlantı parçaları (fittings) ile geniş bir program dahilinde sürmekte. 2003 yılı sonu itibariyle faaliyete geçen düktil döküm boru üretimi bu konuda Türkiye’nin ilk fabrikası olma özelliğini taşımakta. Yeni sistemin avantajları Samsun Makina’ya kurulacak İnductotherm sisteminin özellikleri 10,000 KW, 15 tonluk iki ocak arasında yüzde 100 paylaştırılabilir. 1150 Volt besleme voltajı, 24 pulse ve 200 Hz ocak frekans verileri ile ortalama 485 kws/ ton enerji harcanmakta. Inductotherm, “müşteri verimlilik hesapları yapıldığında ve eski sistemleri ile kıyaslandığında yeni sistemle yüzde 7 verimlilik artışına ulaşıldığını” açıkladı. “Büyük sistemlerde İnductotherm üstünlüğü” Doksanlı yıllardan bu yana Türkiye’de üretim yapan İnductotherm Group, her geçen gün artan referansları, bilgi birikimi, AR-GE ve tecrübeli teknik kadrosuyla hem iç pazarın hem de dış pazarın taleplerini alarak büyümeye devam ediyor. Değerli metallerden, çelik sanayi ve demirdışı ergitme ürünlerinin yanında indüksiyonla ısıtma sektörlerinde de faaliyet gösteren Inductot- 34 Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013 herm Balkanlar, Türki Cumhuriyetleri ve Ortadoğu pazarlarında da adından öz ettiriyor. Inductotherm, Alüminyum buluşması olan 3-6 Ekim tarihleri arasında İstanbul Fuar Merkezi’nde gerçekleşen Aluexpo fuarında yer alarak demirdışı sektöründeki müşterileriyle buluşacak. Salon 10, F/100 no’lu standda Inductother’mi ziyaret edebilirsiniz. ÜYELERDEN Kalkancı Pres’ten Enerji Tasarrufu Hamlesi Kalkancı Pres, enerji tasarrufunun öneminin arttığı günümüzde İstanbul Tuzla Organize Sanayi Bölgesi (ITOSB)’ndeki fabrikasında yaptığı proje ile enerji tasarrufunda önemli bir adım attı. K alkancı Pres Döküm ITOSB’deki fabrika binasında Enerji Etüdü ve Verimlilik Arttırıcı Proje’sini EVD şirketiyle beraber, kendi öz kaynakları ile yatırım yaparak projeyi başarı ile tamamladı. Proje kapsamında yapılacak yatırımlar ve mevcut durum analizi ile beraber detaylı enerji etüdü konusunda akredite olan Siemens ile işbirliği yapan Kalkancı Pres, trafo gücü hesaplanarak, yeni bir trafo kurulması ve kapasitesinin ne olacağı konusunda detaylı bir araştırma, etüdün ana amacı olarak öne çıktı. Çalışmanın kapsamı: Tesiste bulunan enjeksiyon makinası, soğutma sistemi, kompresörler, ergitme fırın ve ocakları, elektrik motorları, trafo iç aydınlatmaları. Etüd sırasında kullanılan cihazlar: Termal kamera, enerji analizörü, infrared ısı ölçer, göstergeli sıcaklık ölçer Yapılan çalışmalar ve sonuçları 1.Enjeksiyon makinalarındaki ısınmaların önlenmesi ve soğutma suyu sıcaklıklarının istenen düzeye indirilmesi için, sistemin debileri ölçülülerek istenen soğutma suyu hesapları yapıldı. Ayrıca, 625.000 kcal’lik bir soğutma kulesi konuldu, pompalar değiştirilerek soğutma suyu istenen sıcaklıklara düşürüldü. Yaz aylarında yapılan ölçmelerde makinalarda yağ sıcaklığın 28-35°c arasında olduğu saptandı. Pompaların değiştirilmesi ile eski sistemde bulunan 51 kw /h’lik elektrik harcanımı ortalama 25 kw/h’ya düşürülerek yüzde 50’lik tasarruf sağlandı. 2. Piston soğutma kulesi hesapları yapıldı. Bahsedilen hat’ta da 625 bin kcal’lik bir kule konuldu. 4,5kw/h’lik bir pompa yerine 7,5 kw’lik bir pompa konularak piston soğutma suları 60°c’nin altına kalıp şartlandırıcı sıcaklıklarıyla birlikte düşürüldü. 3. İç aydınlatmalarda 400 watlık projektörler T5 yeni nesil floresanlarla değiştirilerek her 400 w yerine 216 w’lık floresan grubu yerleştirilerek aydınlatma gücü 25-50 36 Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013 Kalkancı Pres Döküm enerji tasarrufu projesi ile bina gelinde yüzde 17'lik enerji tasarrufu sağlamayı hedefliyor. lüksten 200 lüxe çıkarıldı ve her projektör için yüzde 45 elektrik enerji tasarrufu sağlandı. 4. Enjeksiyon preslerinin ana besleme elektrik motorları sürekli yükte çalışırken 22 kw ve üstü motorlara invertör bağlanarak üretim sırasında yani presin boşta kaldığı parça alma, spreyleme ve malzeme koyma işlemleri süreci yüzde 5’lere çekilerek her motorda yaklaşık yüzde 40-54 arasında elektrik enerji tasarrufu yapıldı. Kalkancı Pres Döküm bu çalışmalarından sonra bina genelinde net yüzde 17’lik bir enerji tasarrufu sağladı. Tüm harcamaların geri dönüşümü 28 ay olarak gerçekleşecektir. Çalışmayı güncelleştiren Kalkancı Pres ekibi: Selah Paçacı - Makina Mühendisi Şinasi Karabulut - Makina Mühendisi ÜYELERDEN Tuna Armağan, Avrupa İş Ödülleri Yarışması'nda Jüri Üyesi Oldu Erkunt Sanayi A.Ş. Döküm ve Makine Fabrikaları Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su Tuna Armağan, “Avrupa İş Ödülleri 2013-14”te, alanında öncü kurumların temsilcilerinden oluşan 135 jüri üyesi arasında yerini alacak. A vrupa İş Ödülleri (The European Business Awards), 2007 yılından bu yana Avrupa’nın en prestijli iş ödülleri yarışması. Yarışma; ticari başarı, inovasyon, iş ahlakı ile parlayan Avrupalı şirketleri ödüllendiriyor. Şirketler yarışmanın tüm aşamalarında Avrupalı ünlü iş adamları, akademisyenler ve girişimcilerden oluşan seçkin bir jüri heyeti tarafından titizlikle değerlendiriliyor. 60 yıllık bilgi, deneyim ve vizyoner bakış açısıyla “Infosys €26-150 milyon Ciroya Sahip İşletme” (The Infosys Business of the Year Award with Turnover of €26150m) kategorisinde yarışarak Mayıs 2012’de “Ülke Finalisti” olan Erkunt Sanayi, Aralık 2012’de “Ulusal Şampiyon” seçilerek yerli sermayesi ve işgücü ile Türkiye’yi Avrupa’da temsil etmeye hak kazandı. Erkunt Sanayi A.Ş. Döküm ve Makine Fabrikaları, “Avrupa İş Ödülleri 2012-13”te de 6 ay süresince Avrupa’daki 28 ülkeden 15 bin şirket ile 10 kategori ve 4 aşamada yarıştı. Haziran 2013’te “Ruban Onur Ödülü”ne (Ruban 38 Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013 d’Honneur) layık görülen 11 Türk ve 100 Avrupa firmasından biri seçilerek başarısını tescilledi. Bugüne kadar “Unilever”, “Pirelli”, “IKEA”, “H&M”. “DHL Express” gibi dev firmalar “Ruban Onur Ödülü” için aday olmuştu. “Avrupa İş Ödülleri”nin jüri üyesi Tuna Armağan, diğer jüri üyeleriyle birlikte Avrupa’nın, alanındaki en iyi işletmelerini ticari başarı, inovasyon ve iş ahlakı ilkeleri çerçevesinde değerlendirecek. Bu sayede, işletmelerin farklılık yaratan uygulamalarına dikkat çekecek. Erkunt Sanayi A.Ş. Döküm ve Makine Fabrikaları bu sayede işletmelerin farklılık yaratan uygulamalarına dikkat çekerek, işletmelerin kendilerini rakipleriyle kıyaslamasını sağlayacak. Daha iyi uygulamalar için teşvik edilecek kuruluşlar Avrupa iş dünyasına katkıda bulunacak. Bilgi, deneyim ve geniş ufuklu bakış açısını Avrupa İş Ödüllerine jüri olarak taşıyacak olan Erkunt Sanayi A.Ş. “bayrak yarışını” Mümin Erkunt’un kaldığı yerden çok daha ileriye taşımaya kararlı. Sadece Foseco Yeter Foseco, gittikçe artarak karşınıza çıkan zorluklara, sonuçları açıkça görülen yenilikçi çözümler sunarak operasyonlarınızı kolaylaştırmaktadır. Seksen yılı aşkın bir süredir sektörde oyunun kurallarını değiştiren, fikirleriyle benzersiz bir ün sahibi olan şirketimiz, bütün işlerinize yeni değerler katmaktadır. Her zaman üstün kaliteli sonuçlar sağlayan Foseco, bugün artık dünyanın dört bir yanındaki dökümhaneler tarafından tercih edilen bir ortaktır. Gerçek potansiyelinizi ortaya çıkarmak için: Sadece Foseco Yeter. + Ortaklık + Küresel Teknoloji - Yerel Hizmet + Yaratıcı, Yenilikçi Çözümler + Uzman Tavsiyesi + Güvenilirlik + Bilgide Öncülük 0262 677 1050 foseco.turkiye@foseco.com www.foseco.com.tr HABER GE’den 3 Boyutlu Baskı ve Üretim Yarışması General Electric firması, düzenlediği Açık İnovasyon projesinin ilk bölümünün finalisti olan 10 ismi açıkladı. Katkı maddesi üretimi üzerine gerçekleştirilen yarışmanın “3 Boyutlu Baskı Deseni” alanında galip gelecek olan projeler bizzat GE tarafından üretilip test edilecek. D ünya çapında ev, ofis, fabrika ve satış tesisleri için gereç, ışıklandırma, güç sistemleri gibi ürünler imal eden General Electric, Temmuz ayında düzenlediği Açık İnovasyon projesi ile girişimcileri, firmaları ve enstitüleri bir araya getirdi. 56 ülkeden yaklaşık 700 adaylık bir katılımın olduğu proje, 2 farklı katkı imalatı yarışmasından oluştu. Bunlardan ilki “3 Boyutlu Baskı Deseni”, diğeri ise “3 Boyutlu Baskı Üretimi; Yüksek Hassasiyet ve Geliştirilmiş Gereçler”. Katkı imalat tekniklerini yeni açılımlar getiren ve jet motoru kulağının ağırlığını azaltmayı amaçlayan tasarımların yarıştığı 3 Boyutlu Baskı Deseni kategorisinde galip gelecek olan tasarım 8 bin dolar ödülün de sahibi olacak. “Bugünün tasarım mühendisleri artık geleneksel imalat süreçlerine mecbur bir konumda değil” diyen GE yetkilileri, “Katkı imalatı, her biçimde ve boyutta ürünün üretilebilmesine imkan sağlıyor” şeklinde konuşuyor. GE Açık İnovasyon’un diğer kategorisini ise “3 Boyutlu Baskı Üretimi” oluşturuyor. “Üretim Kapasitelerini Kanıtla” başlığıyla düzenlenen bu yarışmanın galibi ise tam 55 bin dolarlık ödülün sahibi olacak. “Katkı imalatı, geleneksel fabrikasyon süreçlerine ‘hız, esneklik ve ürün optimizasyonu’ gibi yeni öğeler getiriyor” denilen GE açıklamasında, şu sözlere yer veriliyor: “3 Boyutlu Baskı Üretimi, katkı teknolojilerinin sınırlarını zorlayacak ve 3 boyutlu baskının üretim öncülerini ortaya çıkaracak.” 40 Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013 Ayrıntılı Bilgi için: http://www.ge.com/about-us/openinnovation HABER 17 Dökümhane Türkiye’nin En Büyükleri Arasında İstanbul Sanayi Odası tarafından bu yıl 45. kez düzenlenen “Türkiye’nin İlk 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” ve “Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” araştırmalarının sonuçları açıklandı. Araştırmaya göre TÜPRAŞ, uzun yıllardır elinde tuttuğu birinciliği bu yıl da bırakmadı. TÜPRAŞ’ı, bir önceki yıl olduğu gibi 2012’de de Ford Otomotiv ve Oyak-Renault takip ediyor. İ stanbul Sanayi Odası’nın (İSO) her yıl Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşlarını belirlediği “Türkiye’nin İlk 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” ve “Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” listeleri 2012 yılı sıralamasıyla açıklandı. Temmuz ayının sonlarında yayınlanan “İlk 500” listesinde birinci sırayı geçtiğimiz yıl olduğu gibi TÜPRAŞ A.Ş. alırken, 2. ve 3. sıra da değişmedi. 40 milyar TL’yi aşkın üretimden satışı ile rakiplerine fark atan TÜPRAŞ’ı sırasıyla Ford Otomotiv ve OyakRenault izliyor. Listede, 7 milyar 221 milyon TL üretimden satışı ile Arçelik A.Ş. ise iki sıra birden yükselerek 4.’lüğe yerleşti. İlk 10’da yer alan tek kamu kuruluşu olan Elektrik Üretim A.Ş. ise 5. sırada bulunuyor. 42 Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013 17 TÜDÖKSAD üyesi listede Kuruluşların üretimden satışları baz alınarak oluşturulan ilk ve ikinci 500 listesinde TÜDÖKSAD üyesi kuruluşlar da yer alıyor. “İlk 500”e 5 dernek üyesi şirket yer alırken, Ağustos ayında açıklanan “İkinci 500” listesinde ise 12 TÜDOKSAD üyesi dikkat çekiyor. “İlk 500”ün en üstteki ismi Componenta Dökümcülük 127. sıradaki yeriyle döküm sektörünü başarıyla temsil ederken, CMS Jant ve Makine Sanayii ise 162. sırada bulunuyor. Hızlı bir büyüme ile bu yıl 303. sıraya yükselen Samsun Makina’nın yanı sıra Erkunt Traktör ve Trakya Döküm de altın karmaya giren diğer firmalar oldu. HABER da birçok şey söylemektedir” diyen Bahçıvan, şöyle devam etti: “Bunlardan en önemlisi, Türkiye'nin rekabet gücünü arttırma zorunluluğudur. Bunun yegane yolunun, kendi üretim teknolojisine sahip ve geliştiren, ayrıca faaliyetleriyle yüksek katma değer yaratabilen işletmelerden geçtiğini biliyoruz. Bu nedenle sanayimizi gelişmiş ülkelerle rekabet edebilecek niteliğe kavuşturmak, Türkiye'nin temel önceliklerinden biri olmalı.” “İlk 500” istihdamda “İkinci 500” ihracatta Araştırma sonuçlarını değerlendiren Bahçıvan, dönem kârı açısından geçtiğimiz yıla oranla 6,3’lük bir artış gösteren İlk 500 Büyük Sanayi Kuruluşunun bunu önemli ölçüde faaliyet dışı gelirlerdeki artışa borçlu olduğunu dile getirdi. Bahçıvan, 2011 yılına oranla ihracatta toplam binde 6 oranında büyüme gösterebilen ihracatı ise, 500’ler karmasına giren firmaların bu yıl en düşük performans gösterdiği alan olarak tanımladı. “İkinci 500” listesinde bulunan şirketlerin ihracat performansı ise en büyük 500 şirketi geride bırakıyor. Toplamda yüzde 4,6’lık bir ihracat artışı yakalayan ikinci büyük 500 kuruluşun toplam üretimden satışı ise bir önceki yıla oranla yüzde 5,9’luk bir artış sergiliyor. Ancak ilk 500’lük liste ikincisini istihdam alanında geride bırakmış durumda. Toplam 596 bin 55 kişinin çalışmakta olduğu “İlk 500” raporuna giren kuruluşlar, 2012 yılında toplamda yüzde 3,7 oranında bir istihdam artışı yakaladı. Buna karşın ikinci 500’te gözlenen istihdam artışı yüzde 0,8 seviyesinde kaldı. Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesinde ise yükseliş gösteren TÜDÖKSAD üyesi firmalar Yılmaz Redüktör ve Hisar Çelik Döküm olarak göze çarpıyor. “İkinci 500” listesinde döküm sanayisini temsil eden diğer firmalar ise Cevher Döküm, Erkunt Sanayi, Ferro Döküm, Demisaş, Cevher Jant, Çukurova İnşaat, Akdaş Döküm, Çelikel Alüminyum, Hema Otomotiv ve Eku Fren Kampana ve Döküm firmaları oldu. “Nispeten başarılı bir yıl” Son 5 yıldır global finansal krizin etkilerinin yaşandığına dikkat çeken İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, yaptığı açıklamada “Bu etkiler birçok ülkede reel ekonomileri sarsarken ve ekonomisi bir türlü ayağa kalkamayan Euro Bölgesi'nin hali ortadayken, Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu'nu oluşturan şirketlerin nispeten başarılı bir yıl geçirdiklerini söyleyebiliriz” şeklinde konuştu. “500 Büyük Sanayi Kuruluşu raporu bize sanayimizin geleceği hakkın- Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesinde ise yükseliş gösteren TÜDÖKSAD üyesi firmalar Yılmaz Redüktör ve Hisar Çelik Döküm olarak göze çarpıyor. Taşıt araçları ve metal eşyacılarda istihdam artışı En yoğun istihdam artışının elektrik, gıda ve diğer imalat sanayisinde gözlemlendiğini dile getiren Bahçıvan, “Birinci 500 büyük şirketin verilerinde taşıt araçları sanayisinde yüzde 10 gibi belirgin bir istihdam kaybı var. Oysa bu sektörün küçük şirketleri bunun tam tersi bir performans sergiledi. İkinci 500'de istihdamın eksilere düşmemesinin belki de en büyük nedeni taşıt araçları sanayisinin yüzde 33'lük istihdam artışı performansı. İstihdam artışında bu sektörü yüzde 21'e yaklaşan artışla metal eşyacılar izle- Türkdöküm 43 HABER di. İkinci 500'ün istihdam performansını en çok etkileyen sektör ise istihdamı 6 binlerden yüzde 73 gibi büyük oranlardaki düşüşle bin 500'lere gerileyen madencilik ve taş ocakçılığı oldu. İkinci 500'in toplam istihdamına baktığımızda da yüzde 0,8 ile yerinde sayıyor” şeklinde konuşuyor. “Reel kesimin kaynak yapısı bozuk” Bahçıvan, her iki raporda yer alan şirketler için borç ve özkaynaklarla ilgili verileri şu şekilde değerlendiriyor: "İkinci 500'de de oran yüzde 133,5 ile yüksek ve özel kuruluşlar için oran yüzde 134,9 ile İlk 500'le hemen hemen aynı gerçekleşti. Toplam borç/özkaynak oranları 2011 yılına göre nispi bir küçülme göstermişken, oranlar hala oldukça yüksek seviyelerde seyrediyor. Oranların bu kadar büyük olması, Türkiye ekonomisinde reel kesimin kaynak yapısının bozuk olmasını ve dışa bağımlılığı göstermesi bakımından son derece önemli. Ekonomide düşük tasarruf oranları sonucu ortaya çıkan kaynak yapısındaki bu bozukluklar, ekonominin üretim-tüketim dengesindeki açığını yüksek cari açıkla fonlamak zorunda olduğunu gösteriyor." “Finansal istikrar korunmalı” Finansal istikrarın sanayi kesiminin korunması için “olmazsa olmaz” bir önkoşul olduğunu vurgulayan Bahçıvan, “Bu istikrar bozulduğu takdirde sanayi kesimi 2012’de olduğu gibi 2013 yılında da esas faaliyetleri bazında yeterli ölçüde genişleyemeyecektir” yorumunu yaptı. Bahçıvan, açıklamasında 2013 44 Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013 yılı ilgili şu tahmin ve öngörülere de yer verdi: “Döviz kurları ve faiz oranlarındaki yüksek dalgalanmalar, faaliyet dışı alanlarda da şirketlerin yüksek zararlar ile karşılaşabileceği riskini doğurmaktadır. Finansal istikrarın riske girmesi halinde sanayi kesiminin kârlılığı bu yıl gözle görülür ölçüde zayıflayabilir. Bu nedenle en azından yılın ikinci yarısında bu konudaki dengeler gözetilmeli ve hassasiyet sürdürülmelidir. Yılın geri kalan döneminde döviz kurları ve faizlerin sanayiciler için makul olacak dengelerde oluşmasına çaba gösterilmelidir. Ayrıca iç talepte kademeli toparlanma korunarak sanayicilerin faaliyet karlarına destek olunmalıdır." İkinci 500'ün istihdam performansını en çok etkileyen sektör ise istihdamı 6 binlerden yüzde 73 gibi büyük oranlardaki düşüşle bin 500'lere gerileyen madencilik ve taş ocakçılığı oldu. HABER ISO - TÜRKİYE'NİN 500 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU - 2012 500 Büyük Kuruluş Sıra No 500 Büyük Kuruluş Sıra No Kuruluşlar 2012 2011 2010 2009 2008 2012 2011 2010 2009 2008 127 112 145 220 111 162 132 158 209 178 CMS Jant ve Makina Sanayii A.Ş. 477.702.907 545.434.622 354.265.610 242.046.420 288.948.025 303 441 429 360 424 Samsun Makina San. A.Ş. 273.538.237 177.930.157 143.228.384 138.315.667 127.009.175 393 313 523 - - Erkunt Traktör San. A.Ş. 213.243.706 253.580.034 119.401.152 403 364 393 514 414 Trakya Döküm San. ve Tic. A.Ş. 206.020.467 217.321.200 153.814.066 402 480 463 455 Cevher Döküm San. A.Ş. 436 577 385 471 Erkunt Sanayi A.Ş Componenta Dökümcülük Tic. ve San. A.Ş. 560.485.684 622.516.164 386.945.817 229.491.207 452.684.024 - - 96.036.260 130.660.623 193.705.453 129.136.996 107.909.776 117.480.130 180.967.480 109.052.664 52.689.592 111.564.786 ISO - TÜRKİYE'NİN İKİNCİ 500 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU - 2012 500 Büyük Kuruluş Sıra No 500 Büyük Kuruluş Sıra No Kuruluşlar 2012 2011 2010 2009 2008 2012 2011 546 402 480 463 455 Cevher Döküm Sanayii A.Ş. 152.091.482 570 436 577 385 471 Erkunt Sanayi A.Ş 145.581.656 605 571 624 891 503 Ferro Döküm San. ve Dış Tic. A.Ş. 612 524 485 439 360 Demisaş Döküm Emaye Mamulleri San. A.Ş. 136.637.397 152.777.259 128.207.303 112.810.725 149.818.138 620 599 685 686 559 Cevher Jant San. A.Ş. 134.025.872 133.467.345 87.251.907 72.503.512 93.701.078 660 793 705 827 755 Yılmaz Redüktör San. ve Tic. A.Ş. 126.531.055 97.294.321 85.226.303 57.340.405 65.157.483 736 620 755 427 480 Çukurova İnşaat Mak. San. ve Tic. A.Ş. 113.609.416 128.441.089 79.313.511 49.585.921 108.035.558 798 792 810 786 571 Akdaş Döküm San. ve Tic. A.Ş. 104.687.651 97.307.486 73.266.206 61.459.962 91.907.764 802 876 840 533 456 Hisar Çelik Döküm San. ve Tic. A.Ş. 104.103.466 86.805.223 69.661.311 93.661.378 117.212.808 863 766 834 897 876 Çelikel Alüminyum Döküm İmal. San. Tic. A.Ş. 94.484.113 101.456.706 70.293.858 51.650.575 52.523.813 937 908 Hema Otomotiv Sistemleri A.Ş. 84.614.560 83.486.311 990 - Eku Fren Kampana ve Döküm San. A.Ş. 75.859.811 137.901.972 139.297.510 2010 98.185.060 2009 2008 52.059.082 104.000.000 Türkdöküm 45 KONGRE Türkiye Döküm Sanayicileri İspanya Yolunda Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği’nin üyesi olduğu World Foundry Organization’ın organize ettiği Dünya Döküm Kongresi 19-21 Mayıs 2014 tarihlerinde İspanya’nın Bilbao kentinde düzenleniyor. 7 1.si gerçekleştirilecek kongre ile Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği üyelerinin İspanya’nın döküm sanayisini inceleyebileceğiz 19-25 Mayıs tarihlerini kapsayan turistik bir seyahat programı planlanıyor. Dünya Döküm Kongresi döküm sektöründen uzmanları, öncü profesyonelleri bir araya getiren oldukça prestijli bir etkinlik. 2 yılda bir gerçekleştirilen kongre firmalar, teknik merkezler ve üniversitelere uluslararası bir sektörel ağ yakalama fırsatı sunuyor. Kongre kapsamında düzenlenen Uluslararası Döküm Fuarı, döküm endüstrisine hizmet ve- 48 Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013 renler için önemli bir buluşma ve tanıtım organizasyonu organizasyonu. Bu yönüyle katılımcı genç araştırmacılara, doktora öğrencilerine çalışmalarını sunma olanağı veriyor. En İyi Genç Araştırmacı Ödülü, çalışmalarını sunma şansı yakalayan araştırmacıları onurlandırıyor. 4 gün sürecek etkinlikler süresince ve sonrasında dökümhaneler ve İnternational Foundry Exhibition gezilebilir. Sense Turizm tarafından hazırlanan operasyon ile Türk Döküm Sanayicileri Derneği üyeleri, 19-25 Mayıs tarihleri arasında Bilbao, Zaragosa ve Barcelona’yı içeren bir seyahat olanağı bulabilir. KONGRE HABER DÜNYA DÖKÜM KONGRESİ’NİN ORGANİZE EDİLDİĞİ DİĞER ÜLKELER Türkiye’nin de üyesi olduğu World Foundry Association ülkeleri dünyadaki döküm üretiminin önemli bir bölümünü gerçekleştiriyor. WFA, bir ülkenin sektörel gelişmişliğini anlamak için önemli bir anahtar. WFA’nın organize ettiği Dünya Döküm Kongresi’ne ev sahipliği yapan ülkeler kronolojik olarak şöyle: 2014’te Bilbao İspanya, 2012’de Monterrey Meksika, 2010’da Pekin Çin, 2008’de Chennai Hindistan, 2006’da Harrogate İngiltere, 2004’te İstanbul Türkiye, 2002’de Gyeongju Kore, 2000’de Paris Fransa, 1998’de Budapeşte Macaristan, 1996’da Philadelphia Amerika, 1995’te Beijing Çin, 1993’te Lahey Hollanda, 1992’de Sao Paulo Brezilya, 1991’de Krakow Polonya, 1990’da Osaka Japonya, 1989’da Düsseldorf Almanya, 1988’de Moskova Rusya, 1987’de Yeni Delhi Hindistan, 1986’da Prag Çekoslovakya, 1985’te Melbourne Avustralya, 1984’de Lizbon Portekiz, 1983‘de Kahire Mısır, 1982’de Chicago Amerika, 1981’de Varna Bulgaristan, 1980’de Kudüs İsrail, 1979‘da Madrid İspanya, 1978’de Budapeşte Macaristan, 1977’de Floransa İtalya, 1976’da Bükreş Romanya, 1975’te Lizbon Portekiz, 1974’te Liege Belçika, 1973’te Moskova Rusya, 1972’de Philadelphia Amerika, 1971’de Düsseldorf Almanya, 1970’de Brighton İngiltere, 1969’da Belgrad Yugoslavya, 1968’de Kyoto Japonya, 1967’de Paris Fransa, 1966’da Yeni Delhi Hindistan, 1965’de Varşova Polonya, 1964’de Amsterdam Hollanda, 1963’de Prag Çekoslovakya, 1962’de Detroit Amerika, 1961’de Viyana Avusturya, 1960’da Zürih İsviçre, 1959’da Madrid İspanya, 1958’de Liege Belçika, 1957’de, Stockholm İsveç, 1956’da Düsseldorf Almanya, 1955’de Londra İngiltere, 1954’de Floransa İtalya, 1953’de Paris Fransa, 1952’de Atlantic City Amerika, 1951’de Brüksel Belçika, 1949’da Amsterdam Hollanda, 1948’de Prag Çekoslovakya, 1939’da Londra İngiltere, 1938’de Varşova Polonya, 1937’de Paris Fransa, 1936’da Düsseldorf Almanya, 1935’de Brüksel Belçika, 1934’de Philadelphia Amerika, 1933’de Prag Çekoslovakya, 1932’de Paris Fransa, 1931’de Milan İtalya, 1930’da Liege Belçika, 1929’da Londra İngiltere, 1928’de Barselona İspanya, 1927’de Paris Fransa, 1926’da Detroit Amerika, 1923 Paris Fransa. Türkdöküm 49 KONGRE Geçmiş Zaman Olur ki 1990 ylında Japonya'nın Osaka kentinde yapılan Dünya Döküm Kongresi'ne katılan Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği delegasyonu. Ayaktakiler: Mümin Erkunt, Mithat Ural, Mete Nakiboğlu, WFO Başkanı ve Eşi, Sami Sucu, Önay Çekin, Metin Başaran, Mehmet Ali Berkman, Akın Aydınceren, Cihan Bektaş, Yılmaz Turhan, Oturanlar: Yaylalı Günay Ayaktakiler: Erdoğan Alkan, Mümin Erkunt, Cahit Ensari, Yaylalı Günay, Cihan Bektaş, Sami Sucu, Oturanlar: Akın Aydınceren, Mehmet Ali Berkman 50 Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013 Dökümhaneler ve Çelikhanelerdeki Partneriniz TAŞLAMA TAŞLARI, KESME TAŞLARI, ELMASLAR VE AŞINDIRICI ÜRÜNLER TYROLIT Dökümhaneler ve Çelikhaneler de ihtiyaç duyulan her türlü taşlama ve kesme işlemleri için çözümler üreten Avusturya orijinli aşndrc ürünler üreten firmadr. - Askl – Sabit taşlama ve kesme taşlar, - Elmas kesme ve taşlama diskleri, - Karbür çapak alma frezeleri, - Merdane ve Çubuk taşlama taşlar, - 2000 mm çapa kadar kesme taşlar, - Laboratuvar kesiciler, Çanak taşlar, Flex taşlar. OTOMATİK TAŞLAMA VE KOMPLE İŞLEME MAUS Döküm sektörüne ve metal imalat sanayine yönelik olarak döküm taşlama – kesim makinalar, dik tornalar ve müşteriye özel makine imalatlar yapan İtalyan orijinli makine üreticisi firmadr. * 1 kg’dan 10.000 kg’a kadar parçalar için taşlama çözümleri, * 200 mm’den 800 mm’ye kadar yuvarlak parçalarn komple işlenmesi. - Dökümhaneler için Flexible SAM serisi taşlama ve kesim makinalar, - Robotik taşlama hücreleri, - Yuvarlak parça işlemeleri için dik tornalar. Tekno Metalurji Malzeme Makina İç ve Dş Tic. Ltd. Şti. İnönü Cad. 19 Mays Mah. Sümko Sit. A4 Blok Kat:4 D:10 34736 Kozyatağ - İstanbul T. 0216 463 33 90 F. 0216 384 36 77 www.teknometalurji.com satis@teknometalurji.com FUAR Alüminyum Sektörü Fuara Hazır Hannover-Messe Ankiros Fuarcılık tarafından, 03-06 Ekim 2013 tarihleri arasında İstanbul Fuar Merkezi’nde düzenlenecek ALUEXPO 2013 “3.Alüminyum Teknolojileri, Makina ve Ürünleri İhtisas Fuarı” kapılarını açıyor. H annover-Messe Ankiros Fuarcılık, global alüminyum sektörünün lider firmalarını 3. Kez bir araya getiriyor. ALUEXPO 2013 “3.Alüminyum Teknolojileri, Makine ve Ürünleri İhtisas Fuarı”, 03-06 Ekim 2013 tarihleri arasında, İFM (İstanbul Fuar Merkezi) 9-10-11 no’lu hollerde düzenleniyor. Alüminyum sektörünün Türkiye’deki tek, Avrasya Bölgesi’nin de en önemli fuarı olan “ALUEXPO”, alüminyum ve ilgili sanayi dallarına geniş iş hacmi sağlamanın yanı sıra, fuar süresince üreticiler, ithalatçılar ve ihracatçılar dahil tüm sektör paydaşlarını bir araya getiriyor. Fuar, alüminyum sektörünün temsilcisi konumundaki TALSAD-Türkiye Alüminyum Sanayicileri Derneği tarafından da destekleniyor. Fuar süresince sergileme yapacak katılımcılar, ülkemizin alüminyum sektöründeki üreticilerine, alümin- 52 Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013 yum ürünlerinin kullanıldığı inşaat, otomotiv, ambalaj, gıda ve içecek, havacılık ve savunma, ulaştırma, denizcilik, kimya vb alanlarda faaliyet gösteren firmalara, tasarımcı, mimar ve mühendislere, ürünlerini tanıtma fırsatı buluyorlar. Ülkemizin ve dünyanın önde gelen üreticilerinin sergilediği birincil alüminyumdan, yarı bitmiş her türlü alüminyum ürüne kadar tüm ihtiyaçlar, alüminyum yapı sistemleri ile cephe ve çatı kaplama malzemeleri, bu endüstride kullanılan en yeni teknolojilerle üretilmiş makine, ekipman, hammadde ve sarf malzemeler ALUEXPO’da alıcılarıyla buluşuyor. 32 ülkeden toplam 308 katılımcı Aluexpo 2013, sektörün önde gelen uzmanlarıyla, yeni yatırımlar için Türkiye’nin potansiyel fırsatlarını değerlendirmek isteyen yabancı firmalar ve aynı za- FUAR manda farklı ülkeler ile işbirliği yapmak isteyen yerli firmaları da bir araya getirmeyi hedefliyor. Fuar, yeni teknolojilerin de etkisiyle kullanımı günden güne artan ve ülkemizde 5 milyar doları aşkın ticaret potansiyeli yaratan alüminyumun ticari dünyasını keşfetmek ve sektörde yaşanan gelişmelerden haberdar olmak isteyenler için önemli bir fırsat sunuyor. Alüminyum sektörünün uzmanları “6. Alüminyum Sempozyumu” nda buluşuyor Aluexpo 2013 fuarı ile eş zaman ve mekânda, TALSAD, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi ve TMMOB Metalurji Mühendisleri Odası işbirliği ile alüminyum üretim teknolojileri ve alüminyum sektörünün tüm yönlerini, akademik dünya ile aynı platformda bir araya getirmeyi amaçlayan 6. Alüminyum Sempozyumu da düzenleniyor. Ziyaretçi çalışmaları kapsamında Alım Heyetleri oluşturuldu Yurtdışı tanıtım faaliyetleri ve uluslararası ziyaretçi profilinin arttırılması amacıyla, Ekonomi Bakanlığı’nın yurt dışı alım heyetleri programı kapsamında verdiği destek ile alüminyum sektörünün hedeflediği Avusturya, Almanya, Bosna Hersek, BAE, Cezayir, Fas, Hollanda, Irak, İran, İsrail, Karadağ, Lübnan, Libya, Makedonya, Mısır, Umman, Ukrayna, Ürdün, Rusya ve Sırbistan’ı içeren 20 ülkeden sektörel ziyaretçileri içeren Alım Heyetleri oluşturuldu. Programa dahil olan delegelerin talepleri doğrultusunda fuar süresince, katılımcı firmalar ve ziyaretçiler ara- sında İMMİB’in koordinatörlüğü altında ikili görüşmeler de düzenleniyor. HM Ankiros Fuarcılık’tan uluslararası ziyaretçilere destek Aluexpo 2013’ün organizatörü Hannover Messe Ankiros Fuarcılık A.Ş. yurtdışından ziyaretçi çekmek için uluslararası ziyaretçi çalışmalarına ağırlık vererek; sektöründe uzman bir firma ile iş birliği yaptı. Fuarın uluslararası piyasada görünürlüğünü arttırmak amacıyla çeşitli hizmetler sunan HM Ankiros, programa dâhil olan ziyaretçilerin konaklama giderlerini kendi bütçesinden karşılayarak fuarı ziyaret etmelerini amaçlıyor. Ücretsiz otobüs tahsisi Aluexpo Fuarı’nın gelişiminde büyük önem arz eden ziyaretçilerin memnuniyetini sağlama anlayışı ile bölgesel ziyaretçi çalışmaları kapsamında, ülkemizdeki birçok ilden Organize Sanayi Bölgeleri ile alüminyum üretiminin yoğun olduğu bölgelerden, fuarı ziyaret etmek isteyenler için ücretsiz otobüsler tahsis ediliyor. Fuara ulaşım ve ziyaret saatleri Dünyanın ve ülkemizin dört bir yanından gelecek ziyaretçiler, Aluexpo 2013 Fuarı’nı, 3 Ekim 2013 günü saat 11.00 - 18.30, 4-5 Ekim günlerinde saat 10.00 18.30 ve 6 Ekim’de saat 10.00 - 17.30 arasında ziyaret edebilirler. Fuar süresince fuar alanına belirtilen noktalardan ücretsiz servisler sağlanıyor. Türkdöküm 53 FUAR Hannover Messe 2014 Partner Ülkesi Açıklandı: HOLLANDA Dünya endüstrisinin her yıl sabırsızlıkla beklediği endüstri fuarı Hannover Messe 2014 yılında 7-11 Nisan tarihleri arasında gerçekleşecek. Türkiye’den de bu yıl katlımcı ve ziyaretçi bakımından büyük ilgi gören Hannover Messe endüstri fuarında partner ülke ise Hollanda oldu. Döküm sanayimizin önde gelen kuruluşlarının her yıl boy gösterdiği Hannover Messe yeni alımlara kapı aralıyor. 2013 yılı fuarında 229 Türk katılımcısı ürünlerini sergilemişti. D ünyanın en önemli endüstri fuarı olarak kabul edilen Hannover Messe 7-11 Nisan 2014 tarihleri arasında Almanya’nın Hannover şehrinde katılımcılarını ve ziyaretçilerini ağırlayacak. Her yapılan fuarın en önemli konularında biri de “Partner Ülke” nin kim olacağı. Partner ülke olarak Almanya ile ekonomik ilişkileri üst düzeyde olan Hollanda seçildi. Son teknoloji ülkesi ve ihracat şampiyonu olarak bilinen Hollanda’nın 54 Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013 Hannover Messe 2014'ün partner ülke olarak belirlenmesini değerlendiren Deutsche Messe Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Jochen Köckler “Hollanda ve Almanya – birbirine çok yakın olan ve başarılı ekonomik ilişkiler içerisinde bulunan bu iki ülke Hannover Messe 2014'te tüm dünyaya güç gösterisinde bulunacak." dedi ve sözlerine “Hollanda, mekanik ve tesis mühendisliğinde olduğu kadar enerji teknolojilerinde de sürekli yeniliklere imza atmaktadır. Ayrı- HABER FUAR ca çok dinamik bir ihracatları olduğu gibi Almanya'nın en önemli ticaret ortaklarından biridir. Kısaca dünyanın lider endüstriyel ticaret fuarı için en ideal partner ülkedir.” dedi. Hollanda'nın teknoloji ve endüstri girişimcileri derneği FME-CWM'nin başkanı Ineke Dezentjé Hamming-Bluemink ise “Hollanda'nın demografik özellikleri gereği ve aynı zamanda yaratıcı ve pratik fikirli girişimcileri sayesinde, Hollandalı firmaların büyümesine ve tekonolojik yenilikleri hızla ihrac etmesine olanak sağlamaktadır. Almanya bizim en önemli ticaret ortağımızdır. Hannover Messe ise dünyanın en büyük ve önemli endüstriyel ticaret fuarıdır. Bu kombinasyon mükemmel bir eşleşmeyi beraberinde getirmektedir. Bu yüzden ülkemizin Hannover Messe fuarında partner ülke olarak yer almasından büyük onur duymaktayım. Bu sayede Hollandalı firmalar, Alman ve uluslararası ziyaretçiye öncü ve yenilikçi çözümlerimizi sunabilecekler." dedi. Hollanda hükümeti de partner ülke projesine tam destek vereceğini açıkladı. Ekonomi Bakanı Henk Kamp ve Lilianne Ploumen'in yanı sıra, Dış Ticaret ve Geliştirme Bakanlığı da Hollanda'nın Hannover Messe'deki katılımını tüm gücüyle destekleyeceklerini bildirdi. Hollanda, Hannover Messe çalışmalarında "Dış ticaret ülkeye iş olanakları olarak geri dönmektedir" sloganını kullanacak. Uzmanlaşmış KOBİ'leri sayesinde, Hollanda'nın mekanik ve tesis mühendisliği, ülkenin en hızlı büyüyen endüstriyel sektörü olarak biliniyor. Bu alanda 2013 yılında yüzde 8'lik bir büyüme bekleyen Hollanda ayrıca yenilenebilir enerji ve enerji verimliliğinde lider ülke konumunda. Hollanda 2020 yılında enerji gereksiniminin yüzde 16'sını yenilenebilir kaynaklardan karşılamayı hedef olarak koyuyor. Deutsche Messe Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Jochen Köckler "Mekanik mühendislikte ve enerji teknolojilerinde olduğu kadar araştırma ve geliştirme konularında yan sanayi sektöründe lider rol oynayan Hollanda, Hannover Messe fuarının ana konularına mükemmel bir uyum sağlayacak” diyor. HANNOVER MESSE 2014 fuarında endüstriyel otomasyon ve IT, enerji ve çevre teknolojileri, endüstriyel tedarik, üretim mühendisliği ve hizmetleri ile Araştırma - Geliştirme konuları önemli bir şekilde yer alıyor. Türkdöküm 55 FUAR Metalurji Sektörünün 2014 Buluşması Global metalurji sektörünün en prestijli teknoloji ve ticaret etkinliklerinden biri olan Ankiros/Annofer/Turkcast fuarları 11-13 Eylül 2014 tarihleri arasında İstanbul Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi’nde düzenleniyor. Metalurji sektörünün yerli yabancı tüm bileşenlerinin oldukça önem verdiği fuarlara Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği TÜDÖKSAD üyeleri de Turkcast holünde göz dolduruyor. 56 Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013 H annover-Messe Ankiros Fuarcılık A.Ş. tarafından 1992 yılından bu yana düzenlenen olan, ANKIROS Fuarlarının yeni halkası ANKIROS 2014 “12. Uluslararası Demir-Çelik ve Döküm Teknolojileri, Makina ve Ürünleri İhtisas Fuarı” 11-13 Eylül 2014 tarihlerinde, TÇÜD – Türkiye Demir Çelik Üreticileri Derneği, TÜDOKSAD - Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği ve TMMOB Metalurji Mühendisleri Odası’nın destekleri ile İstanbul TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezi’nde düzenlenecek. Metalurji sektörünün önde gelen yerel ve uluslararası tüm profesyonelleri ve ticari markalarının yer alacağı bu etkinlik ile eş zaman ve yerde ANNOFER 2014 “11. Uluslararası Demirdışı Metaller Teknolojileri Makina ve Ürünleri İhtisas Fuarı” ve TURKCAST 2014 “6.Döküm Ürünleri İhtisas Fuarı” da düzenlenecek. ANKIROS 2014 Fuarın’da özel demir çelik holleri ANKIROS 2012’de olduğu gibi bu yıl da, ülkemizin toplam ihracatı içinde büyük önem taşıyan demir çelik sektörüne yönelik, sektörün önde gelen demir çelik üreticilerinin ve çelik servis merkezlerinin yanısıra global tedarikçilerin de yer alacağı özel bir hol kurulacak. Ürünlerle beraber teknoloji ve hizmetler de bu özel holde sergilenecek. Demir-çelik tesisleri, haddehaneler ve çelik servis merkezleri, ANKIROS 2014 çatısı altında kurulacak bu özel holde bir araya gelerek, ürünlerini sergileyecekler ve FUAR fuara katılan makina, ekipman, fırın, hammadde, sarf malzemesi, kontrol ve test cihazları ve benzeri her türlü tedariği sağlayan çok sayıda uluslararası firma ile iş birliği yapabilme fırsatını bulacaklar. Fuar, tüm işletmelerin ihtiyaçlarına yönelik çözümler sunarak, global metalurji sanayi için vazgeçilmez bir iş platformu haline gelecek ve demir-çelik ürün kullanıcılarının çeşitlenen taleplerini karşılamak, talepte bulunan firmaların tedarikçisi olmak ve demir-çelik ürünleri ticareti yapmak isteyen çelik servis merkezlerini bir araya getirecek. Otomotiv ve yan sanayi, inşaat, beyaz eşya, ağır sanayi, gemicilik, demiryolu, savunma ve havacılık, enerji, çimento, tarım, gıda ve ambalaj gibi sektörlerden çok sayıda yerli ve yabancı alıcının, ülkemizin önde gelen demir çelik üreticilerinin ve çelik merkezlerinin standlarını ziyaret etmesi bekleniyor. Fuar, ziyaretçiler için; dünyadaki en gelişmiş teknolojileri yakından takip edebilmeleri ve ihtiyaçlarına en uygun biçimde tedarik alternatifleri bulabilmeleri, demir çelik üreticileri için; üretimini yapmakta oldukları ürünleri tanıtabilmeleri ve uluslararası piyasalardaki rekabet gücünü koruyup arttırabilmeleri, çelik servis merkezleri için de sağladıkları hizmetleri sunabilmeleri ve tedarikçiliğini yapabilecekleri firmalarla tanışabilmeleri açısından büyük önem taşıyor. yanın her yerinden gelen döküm alıcıları, ihtiyaçları konusunda sayısız alternatifle tanışacak ve özel taleplerine TURKCAST katılımcılarıyla birlikte çözüm üretme imkanı bulacaklar. Fuar kongre ve etkinlikleri Fuar süresince düzenlenecek kongreler de sektördeki son gelişmeleri yansıtacak, Metalurji sektöründeki teknolojik gelişmelere dikkat çekmek, sektörün problemlerini dile getirmek ve sanayideki eğilimlerini ortaya koymak ve tartışmak amacıyla, fuara eş zamanlı TMMOB Metalurji Mühendisleri Odası tarafından “17. Uluslararası Metalurji ve Malzeme Kongresi” ve TÜDOKSAD - Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği tarafından “7. Uluslararası Ankiros Döküm Kongresi” düzenlenecek. ANKIROS/ANNOFER/TURKCAST Fuarları’nın başarısı Metalurji sektöründe büyük yankı uyandıran 2012 yılında düzenlenen ANKIROS/ANNOFER/TURKCAST, 2010 yılına oranla net stand alanını yüzde 33 arttırarak 15 bin 148m²'den 20 bin141 m²'ye ulaşmıştı. 39 ülkeden 319’u yerel, 526’sı yabancı olmak üzere toplam 845 katılımcı ve 71 farklı ülkeden 15 bin 750 ziyaretçi ile metalurji sektöründe büyük bir başarıya imza atan fuarlar, özellikle Almanya, Çin, İtalya, İspanya, İran, İngiltere ve Kore ülke pavyonlarının yer aldığı güçlü bir uluslararası katılımı gerçekleştirmişti. ANNOFER 2014 Demir dışı metaller ile ilgili tüm ihtiyaçlarınızı karşılamaya hazırlanan ANNOFER 2014 “11. Uluslararası Demirdışı Metaller Teknolojileri Makina ve Ürünleri İhtisas Fuarı” katılımcılarına demir dışı metaller alanında en son ve en gelişmiş ürün, araç ve ekipmanları sergileyebilecekleri bir ortam yaratırken, ziyaretçileri için de özellikle metal enjeksiyon presleri başta olmak üzere demir dışı metal sektörlerinde kullanılan hertürlü makina, ekipman, fırın, sarf malzemesi konusunda sayısız alternatifler sunuyor. Döküm alıcılarının buluşma noktası: TURKCAST Başta TÜDÖKSAD üyeleri olmak üzere döküm sektörü bileşenlerinin yer alacağı TURKCAST 2014, Döküm Ürünleri İhtisas Fuarı’nda dökümhanelerimiz yine göz dolduracak. Döküm ürünü kullanan tüm sanayi sektörlerinde, dün- Türkdöküm 57 NEDEN DÖKÜM? Neden Dökümü Tercih Etmeliyiz? Komünikasyon Cihazı Bir Komünikasyon Cihazının Temel Çerçevesi Üretim Verilerinin Karşılaştırılması Eskiden Üretim Yöntemi Malzeme Ağırlık (ilk / bitmiş) Üretim operasyon sayısı Aparat / veya model maliyeti * Malzeme maliyeti Üretim maliyeti Toplam maliyet Talaşlı imalat, Montaj ve Kaynak Al alaşımı ve Çelik 27 Kg ~ 60 28,5 % 33 % 100 % 100 % Günümüzde Sophia prosesi ile Hassas döküm GF-AlSi7Mg0,6 12 Kg ~ 10 100 % 100 % 16 % 57,4 % * Yıllık üretim miktarı 200 adettir. SATILIK DÖKÜMHANE EKİPMANLARI Erkunt Sanayi A.Ş. ORTA FREKANSLI JUNKER İNDÜKSİYON OCAĞI Erkunt Sanayi A.Ş.’den satılık çalışır durumda olan Orta Frekanslı Junker marka indüksiyon ocağı. Tel: (0312) 397 2500 Fax: (0312) 397 2507 Yetkili: Oktay Başarır oktayb@erkunt.com.tr Teknik özellikleri: Markası : Otto Junker Tip : MFT Ge 6000/3300 WA : 27080 Modeli : 1988 Kapasite : 6.000 kg Trafo gücü : 3800kVA 34 500V 64…72A//770V 1425/822A 6Ph 50Hz Ocak gücü : 3300KW 250Hz Paralel rezonanslı akım kaynaklı invertörlü ve su soğutma kapasitörlü endüksiyon ocağı 2x700V 1556A 12 pulse rectifier, 3700KW 2200V 3x1524A 250Hz invertor. 58 Kaynak: DGV Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013 Türkdöküm 59 MAKALE Demir ve Demirdışı Alaşımlar için Metal Tretmanları Metko Hüttenes Albertus Kimya Birçok sıvı metal gaz kapmaya (örneğin alüminyumda hidrojen gazı) elverişlidir ve kontrol dilmesi gerekir. Flakslar bu amaçla metal ergitme başladığından beri metal kalitesini ve ergitme verimliliğini artırmak için kullanılmaktadır. Flaks nedir? Temel olarak flakslar özel tretmanları yapmak veya ergimiş metalde belirli etkiler sağlamak için tasarlanmış ve harmanlanmış tuz bileşiklerinin karışımıdır. Mevcut flaks tretmanları temizleme, oksit giderme, gaz alma, modifikasyon, tane inceltme gibi bazı amaçları gerçekleştirmek için tasarlanmıştır. G enel olarak ergitme prosesi sırasında sıvı metaller oksit oluşturmak için oksijenle güçlü bir şekilde reaksiyona girerler. Bu oksitlerin yanında kir, yağ ve refrakter parçaları da döküm parçada hataları önlemek için dökümden önce metalden uzaklaştırılmalıdır. Birçok sıvı metal gaz kapmaya (örneğin alüminyumda hidrojen gazı) elverişlidir ve kontrol edilmesi gerekir. Flakslar bu amaçla metal ergitme başladığından beri metal kalitesini ve ergitme verimliliğini artırmak için kullanılmaktadır. Geçen yıllar boyunca dökümhanelerde çevresel koşulları iyileştirme ihtiyacının devam etmesi, çalışma ortamında toz, duman gibi zararlı etkileri azaltmaya yöneltmiştir. Huttenes Albertus’un’un bu metallerin tretmanı için flaks ve gaz alıcılar üretimi ve yeniliğinde büyük bir uzmanlığı var. HA Grup’taki kardeş şirketi Chemex GmbH ile birlikte verimlilik ve çevresel sorumluluğu dengede tutarak ürün geliştirmeye devam etmekte. Bununla birlikte düşük florit ve florit içermeyen ECOFLUX tipi flakslar alüminyum alaşımları tretmanında uygun fiyat, çevreyle dost bir sistem sağlamakta. 60 Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013 Neden flaks kullanıyoruz? Flaks kullanarak gelişmiş mekanik özelliklerle birlikte daha iyi kalitede metal elde edilebilir. Flakslar • Oksit Giderme • Cüruftan metali ayırma • Hidrojen gazını kontrol etme • Alaşım yapısını geliştirme Cüruf alma flaksları Bazı oksitler kendiliğinden metal yüzeyine çıkarlar. Bununla birlikte bazı oksitler metalin içinde askıda kalırlar. Tipik olarak bu oksitler alüminyumun merkezi çekirdeğiyle oksitin dış kabuğudur. Cüruf alma flaksları parçacıkların yüzeyinde parçacıkları ayırır ve onların metal yüzeyine çıkmasını sağlar. Yüzeyde flaks cürufta cürufu alüminyumdan ayıran reaksiyon başlatır, böylece ocakta metal geri kazanımını arttırır. Rafinasyon/Örtü flaksları Bu flakslar ergitme sırasında maruz kalan alüminyum metal yüzeyi için düşük ergime noktasına sahiptirler ve sıvı koruma örtüsü sağlaması için kullanılırlar böylece yüzey oksidasyonu ve hidrojen kapma eğilimini MAKALE azaltırlar. Bu flakslar, iyi veya döndü gibi düşük kalitede malzemeleri yüksek kapasitede oksit kapmalarından dolayı ergitmek için kullanılırlar. Aynı zamanda oksidasyona karşı koruyucu bariyer oluşturarak magnezyum içeren alaşımlarda magnezyum kayıplarını azaltmaya yardımcı olurlar. Tane inceltici flakslar Bu flakslar alaşım yapısında çok iyi tane boyutu sağlar ve alüminyum alfa fazının boyutunu değiştirir. Titanyum ve boron içeren flaksların ilavesiyle gelişmiş mekanik özelliklerle birlikte daha iyi tane boyutu elde edilir. Gaz Alma/ Gaz verme flaksları Alüminyum alaşımları ergiyik halde hidrojeni çözerler. Katılaşma sırasında, alüminyum içerisindeki hidrojen çözünürlüğü azalır ve hidrojen çözeltiden çıkar. Bu olay döküm parçada gaz gözenekleri (pinhole) hatasına yol açar ve kum veya hassas döküm gibi birçok proseste çözünmüş hidrojen düzeyini döküm sırasında minimuma düşürmek için gaz alma flaksları kullanılır. Gaz verme flaksları çekinti hatalarını engellemek için kontrollü miktarda hidrojen verilmesi gereken gravite döküm prosesine özeldir. Ecoflux ürünleri Ecoflux çeşitleri içerisinde bütün ürünler alüminyum alaşımlarının tretmanı için çevresel olarak geliştirilmiştir. Bu ürünler florit içermez veya düşük florit içeriklidir. Ecoflux ürünleri, drosta metalin cüruftan ayrılması için gerekli olan minimum ekzotermik reaksiyonu başlatmayı sağlayan dengeli bir reaksiyon vermesi için tasarlanmıştır. Silisyum modifikasyonu/ Fosfor rafinasyon flaksları Silindir kafası, manifold ve jant üretimi gibi yerlerde kullanılan alüminyum silisyum alaşımları mekanik özelliklerini yapıdaki silisyum fazının oluşumunu değiştirerek geliştirilir. “Modifikasyon” düşük silisyum alaşımlarına (ötektik altı) uygulanır ve iğneli yapının özellikle sodyum, stronsiyum ve antimon ilavesiyle küresel veya telsi yapıya dönüşmesini tarif eder. Fosfor rafinasyonu silisyum fazının iri küboid form oluşturduğu yüksek silisyum (ötektik üstü) alaşımlarına uygulanır. Bu durumda fosfor iyi küboid dispersiyonu üretmek için kullanılır gelişmiş işlenebilirlik ve diğer mekanik özellikler sağlar. Geleneksel flakslar Hüttenes Albertus’un geleneksel flaksları oksit giderme, cüruf ayırma, hidrojen gazı kontrolü ve eser elementlerin ilavesi veya ortadan kaldırılmasıyla metal yapısının geliştirilmesi geniş çeşitlilikte özel metal tretmanlarını gerçekleştirmek için tasarlandı. Bazı durumlarda gerekli olan metal tretmanı tipine bağlı olarak Ecoflux ürünleri kullanılabilir. Alüminyum alaşımları için tablet flakslar HA ürünleri, metal yüzeyinin altına daldırarak uygulanabilmesi için, tablet veya briket formunda dizayn edilmiştir. Bu form, katkı malzemelerinin oranlarını kontrol edebilmek ve bazı metalürjik uygulamaların, örneğin hidrojen giderme ve tane inceltme, etkin alt yüzey uygulamaları için geliştirilmiştir. ALÜMİNYUM ALAŞIMLARI İÇİN ECOFLUX SERİSİ Cinsi Formu Fonksiyonu Sıc. Aralığı °C Ocak Tipi Tedarik Sınıfı Ecoflux 142 T Temizleme/Cüruf Alma (Sodyum içermez) 720-780 Pota Ocağı Z Ecoflux 143 T Temizleme/Cüruf Alma 740-800 Pota Ocağı Z Ecoflux 146 T Temizleme/Cüruf Alma 720-780 Pota Ocağı S Ecoflux 150 T Rafinasyon 680-800 Reverber/İndüksyion S Ecoflux 151 T Rafinasyon 680-800 Reverber/İndüksiyon S Ecoflux 152 T Rafinasyon/Duvar Temizleme 680-800 Reverber/İndüksiyon S Ecoflux 154 T Rafinasyon 680-800 Reverber/İndüksiyon S Ecoflux 161 T Temizleme/Cüruf Alma 720-780 Pota Ocağı/Reverber Z Ecoflux 163 T Temizleme/Cüruf Alma (Sodyum içermez) 720-760 Pota Ocağı/Reverber Z Ecoflux 164 T Temizleme/Cüruf Alma 720-780 Pota Ocağı/Reverber S Ecoflux 165 T Temizleme/Cüruf Alma 730-800 Pota Ocağı/Reverber Z Türkdöküm 61 MAKALE Bakır ve bakır alaşımları için flakslar Hüttenes Albertus’un bakır ve bakır alaşımları için flaksları, rafinasyon, örtü, cüruf ayırma, oksit giderme, deoksidasyon, alüminyum giderme, cüruf kıvamlaştırma, ergiyik içerisinde bulunan istenmeyen empüritelerin çökelmesi için dizayn edilmiştir. Çinko ve magnezyum-alüminyum alaşımları için flakslar HA çinko alaşımları için flaksları, çinko buharlaşmasına karşı ve çinko alaşımları uygulama sıcaklıklarında çok iyi cüruf toplama özellikleri için dizayn edilmiştir. Mag- nezyum alaşımları için geliştirilen flakslar ergiyik metal yüzeyini çok iyi kaplama ve yüzeydeki metal yanmalarını önlemek için dizayn edilmiştir. Ayrıca ergiyik içerisinde bulunan istenmeyen empüritülerin çökelmesini sağlar. Ekzotermik ürünler LINOFEED ürünleri; yüksek kalorifik değerler ve yüksek yalıtım seviyeleri elde etmek için ya da bu iki özelliğin kombinasyonları ile alaşım türlerini ve döküm boyutunu geniş bir aralıkta beslemeyi teşvik etmek amacıyla tasarlanmıştır. ALÜMİNYUM ALAŞIMLARI İÇİN GELENEKSEL FLAKSLAR 62 Cinsi Formu Fonksiyonu Sıc. Aralığı °C Ocak Tipi Tedarik Sınıfı HMC 37 T Temizleme/Cüruf Alma 670-720 Pota Ocağı/Reverber Z Injection Flux 618 T Temizleme/ Modifikasyon 720-780 Pota Ocağı Z Cover 134 T Temizleme/Cüruf Alma 670-760 Pota Ocağı/Reverber S Cover 302 T Temizleme/Cüruf Alma (Sodyum İçermez) 720-780 Pota Ocağı/Reverber S Coverlux KS 3 T Temizleme/Cüruf Alma 720-780 Pota Ocağı/Reverber Z HMC 15 T Temizleme/ Modifikasyon 720-780 Pota Ocağı Z Diecasting Flux 17 T Gaz Verme 660-800 Pota Ocağı/Pota S Demagger B T Magnezyum Giderici 750-800 Reverber/İndüksiyon Z EXF 335 T Eser Element Giderici 700-800 Reverber/İndüksiyon S Cover 901G G Temizleme/Cüruf Alma 720-780 Reverber/İndüksiyon S Cover 902G G Temizleme/Cüruf Alma 660-760 Reverber/İndüksiyon S Cover 903G G Temizleme/Cüruf Alma (Sodyum İçermez) 720-780 Pota Ocağı/Reverber S Coverlux DG G Temizleme/Cüruf Alma 670-760 Pota Ocağı S Diecasting Flux 5 G Gaz Verme 660-800 Pota S Gasex N3/100 T Gaz Alma 720-760 Pota Ocağı Z Ecogas 16 T Gaz Alma 720-760 Pota Ocağı Z Gasinal 108/100 T Gaz Verme 660-800 Pota Ocağı S Silifin 165 T Tane İnceltici 720-780 Pota Ocağı Z Silifin VM 1655 T Tane İnceltici 720-780 Pota Ocağı Z Grain Refiner 3 T Tane İnceltici 720-780 Pota Ocağı Z Veralux SH10 T Modifikasyon 720-780 Pota Ocağı T Veralux 041 T Modifikasyon 720-780 Pota Ocağı Z Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013 MAKALE BAKIR VE BAKIR ALAŞIMLARI İÇİN FLAKSLAR Cinsi Formu Fonksiyonu Sıc. Aralığı °C Ocak Tipi Tedarik Sınıfı Oxicover 501 T/TB Oksidasyon/Rafinasyon Belirtilmemiş Pota Ocağı Z Cuprocover B503 T Koruyucu/Rafinasyon Belirtilmemiş Pota Ocağı/Reverber T Cuprocover B505 T Düşürücü/Rafinasyon Belirtilmemiş Pota Ocağı T Cuprocover 511 T Rafinasyon Belirtilmemiş Pota Ocağı S Cudox Tubes KP Deoksidasyon Belirtilmemiş Pota Ocağı S Aluminium Remover T Al Giderici/Rafinasyon Belirtilmemiş Pota Ocağı Z Slag Coagulant G Cüruf Kıvamlaştırıcı/ Izolasyon 970ºC ve üzeri Pota Ocağı/Pota S Cuprocover AB520 T Koruyucu/Rafinasyon Belirtilmemiş Pota Ocağı/Reverber Z ÇİNKO VE MAGNEZYUM ALAŞIMLARI İÇİN FLAKSLAR Cinsi Formu Fonksiyonu Sıc. Aralığı °C Ocak Tipi Tedarik Sınıfı Cover ZLT P Temizleme/Cüruf Alma 410-460 (Zn) Pota Ocağı Z Yaklaşık 250 (Sn) Pota Ocağı K Belirtilmemiş Pota Ocağı/Reverber T HMC 24 P Koruyucu/Rafinasyon 650-800 Pota Ocağı/Reverber Z Nilflame P Metal Akış Kontrolü Belirtilmemiş Belirtilmemiş S Inhibitor B P Kum İnhibitörü Belirtilmemiş Belirtilmemiş Z ÇİNKO VE MAGNEZYUM ALAŞIMLARI İÇİN FLAKSLAR Cinsi Formu Linofeed 430 T Linofeed 450 T Linofeed 460 T Linofeed 470 T EXF 282 T EXF 323 T EXF 341 T Luxotherm S/L9 T Fonksiyonu Ekzotermik Besleme Amaçlı Ekzotermik Besleme Amaçlı Ekzotermik Besleme Amaçlı Ekzotermik Besleme Amaçlı Ekzotermik Besleme Amaçlı Ekzotermik Besleme Amaçlı Ekzotermik Besleme Amaçlı Ekzotermik Besleme Amaçlı Formu T TB G KP Toz Tablet Granül Kapsul H T C S Sıc. Aralığı °C Ocak Tipi Tedarik Sınıfı Belirtilmemiş Belirtilmemiş S Belirtilmemiş Belirtilmemiş S Belirtilmemiş Belirtilmemiş Z Belirtilmemiş Belirtilmemiş Z Belirtilmemiş Belirtilmemiş Z Belirtilmemiş Belirtilmemiş S Belirtilmemiş Belirtilmemiş T Belirtilmemiş Belirtilmemiş Z Tedarik Sınıfı Zararlı Tahriş Edici Korozif Sınıflandırılmamış (Düşük Zararlı) Türkdöküm 63 CAEF - FISI Avrupa Döküm Sanayi Eğilim Göstergeleri CAEF tarafından Avrupa ülkeleri dökümhanelerinden alınan bilgiler ile hazırlanan göstergelerde sektörün mevcut durumu ve altı ay sonrası için beklentileri değerlendirilerek grafik hale getirilmektedir. FISI – Avrupa Döküm Sanayi Eğilim Göstergeleri (Demir grubu) Ağustos 2013 (Yeni ölçek 2010=100) FISI – Avrupa Döküm Sanayi Eğilim Göstergeleri (Demirdışı grubu) Ağustos 2013 (Yeni ölçek 2010=100) KAYBETTİKLERİMİZ Döküm Sanayimizin Duayenlerinden Erkunt Sanayi A.Ş. Kurucusu Sayın Mümin ERKUNT, 13 Eylül 2013 tarihinde, Alüminyum Döküm Sanayimizin Duayenlerinden Çelikel Alüminyum Döküm Firmasının Kurucusu Sayın Osman DENİZ, 23 Eylül 2013 tarihinde, Döküm Sanayimizin Duayenlerinden Pireks Bakır A.Ş. Kurucusu Sayın Baha ÇAKIROĞLU, 19 Temmuz 2013 tarihinde, Kalkancı Pres Döküm Sanayi İdari Müdürü Sayın Alparslan PAÇACI 4 Ağustos 2013, Maça Teknik Servisi ortaklarından Sayın Kerem ÖZYURT, 7 Eylül 2013 tarihinde vefat etmiştir. Merhumlara Allah’tan rahmet, ailelerine, yakınlarına ve camiamıza sabır ve başsağlığı diliyoruz. TÜDÖKSAD Yönetim Kurulu 64 Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013 Türkdöküm 65 MAKALE Alüminyum Alaşımları İçin Granül ve Toz Flaksların Temizleme Verimliliği, Maliyet ve Çevresel Görünümleri Murat Kezkiç Foseco Türkiye Giriş Uzun yıllar boyunca toz flakslar geleneksel olarak, alüminyum ve alüminyum alaşımları metal tretmanı için kullanılmaktadır, ancak bu flakslar uygulama sırasında toz oluşumu, yüksek zehir yayma, morfolojilerine bağlı olarak kararlı olmayan verimlilik değerleri gibi bazı dezavantajlara sahiptir. Toz içermeyen granül halindeki flakslar bu dezavantajların üstesinden gelmek için geliştirilmiştir. Bu yazı granül ve toz flakslar arasındaki farklılıkları verimlilik, çevre emisyonları ve maliyet tasarrufu açısından açıklar. Alüminyum dökümhanelerinde hem temizleme hem cüruf alma flaksları uygulamada kullanılır ve ergiyik temizliğinde bu iki grup flaks arasındaki fark gösterilir. Prefil ® (basınç filtreleme) testi erimiş metal temizliğini doğrulamak için kullanılmış ve altı üründe testlerin sonuçları sunulmuştur. Teori Geleneksel olarak, toz flakslar dökümhanelere yaklaşık 70 yıldır ticari olarak fayda sağlamıştır. Son yıllarda flaks morfolojisi üzerine fazlaca araştırma ve geliştirme çalışmaları yapıldığını ve bu çalışmalar sonunda Foseco alüminyum dökümhanelerindeki her türlü uygulama için tam bir yelpazeye sahip granül flaksları geliştirmiştir. Toz flakslar ile karşılaştırıldığında, granül flakslar toz içermediği ve daha ince taneli olduğundan beri uygulanması ve erimiş metal yüzeyine serpilmesi kolaylaşmıştır, bu nedenle uygulama oranları genellikle önemli ölçüde azaltılabilir. Ek faydaları kimyasındaki taneden taneye olan kararlılığı daha iyidir ve gerçek şu ki flaksın taşınması veya ambalajlanması esnasında aşınmaz. Granül flakslar kimyasal olarak yüzde 100 değişmeyen tane yapısına sahiptir ve her tane flaks reçetesindeki aynı kimyasal tepkiyi gösterir. Ayrıca granül flaksların atmosfere daha az kirletici etkileri vardır, bu yüzden emisyonları büyük ölçüde azalmıştır. Temizleme flaksları alüminyum oksit ve diğer yabancı mad- 66 Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013 delerin ergiyikten giderilmesi için tasarlanmıştır. Temizleme flaksı eylemi ergiyik içindedir, oksit partikülleri yakalamak ve onları yukarı doğru yüzmesi için teşvik ederler. Flaks ergiyik ile sıkı bir temas içinde olmalıdır, bu nedenle sıvı metale daldırılmış olmalı ve içinde yoğun bir şekilde karıştırılmalıdır. Cüruf alma flaksları, cüruftaki oksitleri toplamak ve sıvı metalden bunları ayırarak kuru ve toz halinde cüruf bırakmak için tasarlanmıştır. Kaymak alma işlemini böylece kolaylaştırarak cüruftaki alüminyum sıkışmasına bağlı metal kaybını azaltır. Flaks, oksit ve diğer empüritelerin ergiyik içine yeniden girişini önlemek için sadece ergiyik yüzeyindeki cüruf ile karıştırılmalıdır. Alüminyum ergiyiklerindeki temizleme etkinliğini daha iyi anlamak amacıyla farklı flaks reçeteleri, morfolojileri ve uygulamalarının kullanılması ile ergiyik kalitesini karşılaştırmak için bir test programı tasarlanmıştır. • Temizleme ile cüruf alma flaksı karşılaştırması • Granül ile toz flaksı karşılaştırması • Standart ile Na-Ca içermeyen flaks karşılaştırması Flakslara genel bakış Pratik çalışmada aşağıda - Tablo 1 de verilen ürünler incelenmiştir. Deneysel çalışma Prefil testi (Şekil 1), sıvı metal temizliğini saptamak ve oksit filmlerin ve diğer inkluzyonların gerçek zamanlı nicel ölçümü için kullanılmıştır. Sabit sıcaklık ve basınç altında sıvı metalin mikro filtreden akış hızı izlenmiştir ve filtreden geçen ağırlığın zamana karşı grafiği çizilmiştir. Oksit filmler gibi metaldeki inkluzyonlar, test sırasında hızlıca filtre yüzeyinde artarak akış hızını düşürürler. Bu nedenle filtreden geçen ağırlığın eğimi ve genel şekli zaman içerisinde metaldeki mevcut inkluzyonların seviyesini belirtir (Şekil 2). Oksit filmler grafiğin başlangıç eğimini (30 saniye 20) etkiler, oksit film sayısı arttıkça eğim artar. TiB2, ince Al2O3 veya karbürler gibi ince taneli inkluzyonlar Prefil test eğrisinin düz bir çizgiden sapmasına neden olur. Grafiğin başlangıç eğiminin sapmaya başladığı nokta ince tanelerin dolmaya başladığı anlamına gelebilir. Kabul edilebilir temizlik bu yüzden alt ve üst sınır eğrileri kullanılarak tanımlanabilir. Bir test eğrisi bu sınırlar arasına MAKALE Ürün Tedarik Şekli Uygulama Alaşım tipi COVERAL * 90 Toz Cüruf Alma Standart COVERAL GR 2510 Granül Cüruf Alma Standart COVERAL 105 Toz Temizleme Standart COVERAL GR 2410 Granül Temizleme Standart COVERAL 67 (Na - Ca içermez) Toz Temizleme ve Cüruf Alma AIMg ve hiperötektik ALSi alaşımları COVERAL GR 6512 (Na - Ca içermez) Granül Temizleme ve Cüruf Alma AIMg ve hiperötektik ALSi alaşımları Tablo 1 - Test edilen flaksların uygulama ve tedarik şekli Şekil 1 – Prefil test operasyonu, metalografik analiz için filtrede kalan artıklar ve zaman içerisinde filtreden geçen metal ağırlığının çıktısı 1400 Clean (High Flow Rate) 1200 Ağırlık (g) 1000 1000 800 600 High Inclusion Content (Low Flow Flate 400 800 Lower boundary Dirty metal 600 400 200 200 0 Upper boundary Clean metal 1200 Increasing Inclusion Content Ağırlık (g) 1400 0 30 60 90 120 150 Zaman (s) 0 0 30 60 90 120 150 Zaman (s) Şekil 2 – Prefil eğrilerinin tanımı, temiz veya kirli metal Şekil 3 - Prefil dünya standartlarında üretim penceresi girerse metal testi kabul edilir. Sınırlar geçmiş testlerdeki bilgilere göre tanımlanır. İnkluzyon bandı olarak bilinen, filtrede biriken inkluzyonlar, metalografik numunelerde çıplak gözle görülebilirler. Bu bandın genişliği metaldeki inkluzyon seviyesi hakkında hızlı bir işarettir. Prefil eğrileri genellikle endüstriyel verilerin karşılaştırılmasında tanımlanırlar. Her bir ayak izi süper temiz malzemeye karşılık gelen üst sınırdan endüstriyel aralığa karşılık gelen alt sınıra doğru verileri toplar. Şekil 3 tane inceltme işlemi yapılmamış alaşımlar için Prefil grafik penceresi örneğini göstermektedir. tır. Başlangıçta 750 ° C'de ergitilen ve tutulan 50 kg ingot şarj edilmiştir. Daha sonra geri dönüş malzemesi ocağa şarj edilerek, ergiyik yüzeyinde bekletilip üzerindeki yağların yanması sağlanmıştır. Yağların yanması bittikten sonra geri dönüş malzemesi ergiyik içine daldırılarak kuvvetli bir şekilde karıştırılmıştır. Sonra ocak 30 dakikalık bir beklemeye bırakılıp arkasından Prefil testi başlamadan yüzeydeki kaymak alınmıştır. Benzer şekilde Prefil tekniği ile ölçülmüş endüstriyel çalışmaları tekrarlayabilmek için metal yeteri kadar kirlenene dek artan miktarda geri dönüş malzemesi ilave edilmiştir. Metal transferi için önceden ısıtılmış kil grafit potalar kullanılmıştır. Taşıma öncesi pota 700 ° C'ye ısıtılmış ve flaks ilavesi öncesi (granül olarak metal ağırlığının yüzde 0,1 / toz olarak metal ağırlığının yüzde 0,35) iyice karıştırılmıştır. İndüksiyon gücü kesilerek flaks 1 dakika boyunca elle karıştırma işlemine tabi tutulmuştur. Daha sonra ergiyik 740° c'ye Deneysel prosedür Testler dökümhane içinde imal edilen AlSi9Cu3 alaşımı külçe ve geri dönüş malzemeleri ile yapılmıştır (Şekil 4). Ergitme işlemi 230 kg’lık devirmeli elektrikli ocakta yapılmış- Türkdöküm 67 MAKALE 200 180 Cleaning efficiency (%) 160 140 120 100 80 60 40 20 Şekil 4 – Ergiyik hazırlamak için kullanılan stok malzemesi 0 Coarse inclusions Mixed inclusions COVERAL GR 2410 COVERAL GR 2510 COVERAL GR 6512 Fine inclusions COVERAL 105 COVERAL 90 COVERAL 67 Şekil 6 – Tüm test yapılan flakslar için temizlik verimi ısıtılarak 10 dakika bekletilmiştir. İndüksiyon gücü kesildikten sonra metal cürufu alınmıştır (Şekil 5). Sonuçlar Prefil grafiği (Şekil 6) her flaksın temizlik karakterini göstermektedir. Bu karakter aşağıda verilen eğri çıkarma tekniğinin sonucudur. Bu etkili bir karşılaştırma tekniğidir, farklı referans değerlerine karşın her flaks testinin yan yana karşılaştırılmasına imkan tanır. Dikey Y sütunu Temizlik Verimliliğini, yukarı doğru artan verimliliği, aşağı doğru azalan verimliliği ifade etmektedir. Sıfır noktasının üzerindeki değerler temiz ve inkluzyonların giderildiği, altındaki değerler metal ile karmaşık etkileşimler sonucu inkluzyon oluşumuna işaret etmektedir. Yatay X satırı, test süresi ile inkluzyon şekli ve ebatı arasındaki karmaşık etkileşim olan Prefil inkluzyon karakterini gösterir. İnkluzyon ebat aralığı aşağıdaki yaklaşık değerleri yansıtır. Verimlilik = Flaks eğrisi - Control x 100 % Temizlik referansı - control • İnce oksitler, 1-10 μm • Karışık inkluzyonlar, 10-100 μm • İri inkluzyonlar, >100 μm Temizlik verimi ergiyikten inkluzyon gidermenin özetini sunmaktadır. Tüm test yapılan flaks reçeteleri metal kalitesini artırmış ve olumlu temizleme etkisi göstermiştir. Temizlik verimi ortalama yüzde 25’ten başlayıp yüzde 160’lara kadar çıkmıştır. Şekil 6 her flaks için metal temizliğinde farklı inkluzyon ebatları arasında belirgin değişiklikler olmadığını göstermektedir. 68 Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013 200 180 160 Cleaning efficiency (%) Şekil 4 – Ergiyik hazırlamak için kullanılan stok malzemesi Temizleme ve cüruf alma flaksı karşılaştırması COVERAL GR 2410 granül temizleme flaksı testte en iyi ergiyik kalitesini vermiştir. COVERAL GR 2510 cüruf alma flaksı ile inkluzyon giderme açısından karşılaştırıldığında yüzde 20 daha iyi performans göstermiştir. Benzer sonuç COVERAL 105 toz temizleme flaksı ile COVERAL 90 toz cüruf alma flaksı karşılaştırmasında görülmektedir (Şekil 7). Ek olarak kuvvetli temizleme etkisinin yanı sıra temizleme flaksı hafif ve kuru bir cüruf sağlamaktadır ve cüruftaki metal miktarı cüruf alma flaksı uygulaması ile karşılaştırıldığında yaklaşık değerler vermektedir. 140 120 100 80 60 40 20 0 Fine inclusions Coarse inclusions Mixed inclusions COVERAL GR 2410 COVERAL 105 COVERAL GR 2510 COVERAL 90 Şekil 7 – Temizleme ve cüruf alma flaksları arasında Temizlik verimi karşılaştırması Granül ve toz flaks karşılaştırması Bu testteki tüm granül flakslar, toz flakslara oranla belirgin olarak daha iyi metal kalitesi sağlamıştır. Granül flakslar tozlardan yüzde 100 varacak şekilde daha iyi performans göstermiştir. Daha düşük ilave oranlarında dahi yüzde 0,1 ile yüzde 0,35 karşılaştırıldığında, granül flakslarla yapılan ergiyik temizliği daha etkilidir (Tablo 2). Standart ve Na-Ca içermeyen flaks karşılaştırması Bu testte kullanılan Na-Ca içermeyen flakslar hem te- MAKALE Granül Uygulama Toz Granül - Toz farkı Ürün Granül Cüruf Alma Granül Temizleme COVERAL GR 2410 158 % COVERAL 105 % 102 % + 56 % Cüruf alma COVERAL GR 2510 137 % COVERAL 90 % 65 % + 72 % Na - Ca içermez COVERAL GR 6512 125 % COVERAL 25 % 25 % + 100 % Tablo 2 – Granül ve Toz flaks arasındaki temizlik karşılaştırması Flaks A 200 180 Toz Cleaning efficiency (%) 160 Flaks B Granül Toz Granül Konsantrasyon mg / m3 140 120 Toplam tanecik 1,50 0,46 1,35 0,52 80 Toplam Cl 0,73 0,72 0,83 0,82 60 F 11,00 3,40 7,50 3,60 Nox - - - - SOX 8,50 1,60 4,90 2,50 100 40 20 0 Coarse inclusions Mixed inclusions COVERAL GR 2410 COVERAL GR 6512 Fine inclusions COVERAL 105 COVERAL 67 Şekil 8 – Standart ve Na-Ca içermeyen flaks arasındaki Temizlik verimi karşılaştırması mizleme hemde cüruf alma flaksı olarak kullanılabilirler. Sodyum ve kalsiyum tuzları içermediğinden uygun hammadde ve reçete aralığı sınırlıdır. Ergiyik temizlik verimi, standart granül flakslar ile birbirine çok yakındır (Şekil 8). Eğer alaşıma bağlı olarak, Na veya Ca içermeyen flaks kullanılacağı açıkça belirtilmişse, sonuç az metal içeren kuru cüruflu ölçülebilir kalite artışı göstermiştir. Çevresel açıdan bakış Bir sonraki çalışmada flaks kullanımı esnasındaki çevre emisyonları ölçülmüştür. Çalışma granül ve toz formunda iki farklı flaks ile yürütülmüştür. Test farklı koşullar altında farklı tipteki ocaklarda yapılmıştır. Tablo 3 iki flaks reçetesinin ortalama analizini göstermektedir. • Flaks A - Ekzotermik cüruf alma flaksı • Flaks B - Sodyum içermeyen temizleme ve cüruf alma flaksı Çalışma sonucunda tüm belirtiler göstermektedir ki granül flaks kullanımı ile emisyonlar belirgin şekilde düşmektedir. Bu çalışma toz flaks formilasyonunu değiştirmek yerine toz flakstan granül flaksa geçişin çok belirgin avantajları olduğunu vurgulamaktadır. Bu da gerçekten flaks morfolojisi metale yayılmaya çalışan kirleticilerin kalitesinin ve tipinin en belirgin katılımcısı ve etkileyicisidir teorisini desteklemektedir. Tozdan granül flakslara geçiş atmosferdeki kirleticileri azaltarak çalışma koşullarının iyileşmesini sağlayacaktır. Maliyet açısından bakış Üretim süreçleri açısından bakıldığında granül flaksın Tablo 3 – Birkaç ocak tipinde farklı koşullardaki tüm emisyon karşılaştırması Toz A Granül B Satış fiyatı 1 birim / kg 2 birim / kg İlave oranı 0,35 % 0,10 % Tretman başına fiyat (100 kg için) 0,35 birim 0,20 birim Tablo 4 – Granül ve Toz flaks örnek maliyet hesabı maliyeti toza gore daha yüksektir, ancak denemelerde görülmüştür ki ilave oranı belirgin şekilde daha düşüktür. Bunun dışında daha kuvvetli temizlik etkisi ve çevresel faydaları ile aşağıda örneği verilen ekonomik faydaları da olabilir (Tablo 4). Granül flaks yüksek birim maliyeti ile değil de tretman başına maliyet noktasından bakıldığında toz flaksa göre kayda değer ekonomik avantaj sağlamaktadır. Tespitler/Özet Granül ve toz flakslar Prefil testi kullanılarak yapılan metal temizlik verimi karşılaştırmasında granül flakslar her şartta daha üstün değerler vermiştir. Farklı uygulamalar farklı reçetelere ihtiyaç duyarlar, fakat genel olarak temizleme flaksları basit cüruf alma flakslarına göre daha iyi ergiyik kalitesi sunmuşlardır, ancak her iki flakstaki cüruf kalitesi benzerdir. Toz flakstan granül flaksa geçiş atmosferdeki kirleticilerin miktarını azaltarak çalışma koşullarında belirgin iyileşme sağlamaktadır. Teknik ve çevresel faydalara ek olarak, granül flaksların yüksek verimlilik değerleri sayesinde daha düşük ilave oranları ile toplam tretman maliyetinde çok belirgin düşüşler çoğunlukla sağlanabilir. Türkdöküm 69 İÇİMİZDEN BİRİ 70 Osman Deniz Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013 TÜRKDÖKÜM ilk sayısından bu yana ara vermeden “İçimizden Biri” sayfalarına döküm sanayimizin duayenlerini konuk ediyor. Bugüne kadar konuk ettiklerimize hiç tereddütsüz “duayen” diyebilmemin rahatlığını yaşadık. Çünkü hepsinin ortak özelliği ‘yoktan var etmeleri’ idi. Bugünkü döküm sanayimizin temellerinin atıldığı 1960’lı ve 70’li yıllarda binbir zorluk içinde meslektaşlık ve mesleğe bağlılık kültürünü en derinlerde yaşayan bu bir avuç insanın sanayimize kattığı değeri kimsenin yadsımayacağını düşünüyoruz. Elinizde tutmuş olduğunuz TÜRKDÖKÜM’ün bu sayısındaki duayen konuğu Çelikel Alüminyum Kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkanı Osman Deniz’in hikayesi de yoktan var etme hikayesi. İş hayatında çok çalışmayı kendisine düstur edinen ve başarının çok çalışmak ve mesleğe bağlılıkla geleceğini söyleyen Osman Deniz ile kendi hayat hikayesini ve alüminyum dökümü konuştuk. İÇİMİZDEN BİRİ Nerede doğdunuz? Hayatınızın ilk yılları nerelerde geçti? Aldığınız eğitimler nelerdir? 1943 yılında Denizli’de doğdum. 1 yaşımdayken annemi kaybettim. Babam ve babaannemle birlikte 14 yaşına kadar Denizli’de yaşadım. Babaannem büyüttü beni o yaşıma kadar. Biz aile olarak dokumacılıkla uğraşıyorduk, el tezgahlarımız vardı. Denizli’de ilkokulu bitirdikten sonra 3 yıl da sanat okulunda okudum. İstanbul’da dayım vardı ona mektup yazdım ve okumak için yanına gelmek istediğimi söyledim. Dayım da sağ olsun gelmeme yardımcı oldu. İstanbul’a gelip Sultanahmet Sanat Okulu’nda okumaya başladım. Okulu bitirdikten sonra iş hayatına hazırlandım. Babaannemin isteğiyle geri dönerek Denizli Sümer Bank’a gittim. Ancak sıkıldım oradan, daha farklı bir şeyler yapmak istiyordum. Dokumacılık yapmak istemiyordum. Denizli’de o zaman dokumacılıktan başka iş imkanı yoktu. Babaannemden izin alarak tekrar İstanbul’a dayımın yanına döndüm. İyi bir işe başlamayı düşünüyordum. Arçelik’te gece amirliği yapan tanıdığım Talat ağabey vardı. O dönem Arçelik de kalite kontrol elemanı arıyordu, Talat ağabeyin aracılığıyla 1966 yılının Haziran ayında Arçelik’te işe başladım. Sekiz ay boyunca her birimde çalıştım. Emekli subay bir şefim vardı, bana “her birimde çalıştırdım seni, bu kadar yordum hiç itiraz etmedin, git giriş ambarında çalışmaya başla” dedi. Böylece Arçelik’te kadrolu olarak çalışmaya başladım. Sektörle ilgili ilk iş deneyiminiz nasıl geçti? Arçelik, o zamanlar yerli yan sanayine dönmeye başlamıştı. İngiltere’den gelen bütün malzemeler, dökümler yerli olarak üretilmek isteniyordu. Bahsettiğim dönemde Arçelik’te merdaneli çamaşır makineleri üretiliyordu. Biz orada kablo grubunu başlattık. Pendik’te Sebat firması vardı. Aslında onun da kurucusu bendim. 2 bin lira sermaye koymuştum. Baktım birlikte çalıştığım arkadaşlarla bazı uyumsuzluklar yaşıyorum, kısmetimin burada olmayacağını düşünerek ayrıldım. Tabii ben Arçelik’teki işime devam ediyordum, giriş ambarında da olduğumdan gelen tüm malların ne olduğunu, nelere önem verildiğini, nasıl olması gerektiğini çok iyi biliyordum. Arçelik’te o zamanlarda birilerinin Türkiye’de bir şeyleri yapmasını çok istiyorlardı. Arçelik fabrikasını 1967 yılında Çayırova’ya taşıdık. O zamanlar, Arçelik’e yan sanayi olarak çalışan PDK, Elba, Zatel vardı, bunların malları geliyordu, birçoğu reddediliyordu. O günlerde döküm konusunda çok az tecrübe ve bilgi vardı. Bana da artık bıkkınlık gelmişti. Orada dedim ki ”kabloculuğu yapamadım ama gücüm olursa dökümü yapacağım”. Tabii o sıralarda dökümcülük ile ilgili temaslara başladım. Kader bizi Zatel firmasının kokil döküm ustası İzzet Oral ile bir araya getirdi. Bahsettiğiniz dönemde kokil döküm var mıydı? Vardı, biz ilk olarak Arçelik’ten buzdolabı kapı kolu işini aldık, kalıbı da Karaköy’de bir kalıpçıda yaptırdık. Tüm alıştırmaları gayet düzgün yaptım, sonra dökümü yaptık, pırıl pırıl bir döküm oldu, çok beğenildi, pres dökümden çıkmış gibiydi. Zamaktan yapıyorduk, kokilde dökün- 1966 yılının Haziran ayında Arçelik’te işe başladım. Sekiz ay boyunca her birimde çalıştım. Emekli subay şefim vardı, bana “her birimde çalıştırdım seni, bu kadar yordum hiç itiraz etmedin,git giriş ambarında başla” dedi. Böylece Arçelik’te kadrolu olarak çalışmaya başladım. ce kaplamaya da uygundu. Biz gece gündüz mal dökerdik. Yine çamaşır makinesinin şanzıman dişlisi vardı, hem sonsuz olarak pik döküm hem de zamaktan göbek dişlisi yapılacaktı. Satın almadan bir arkadaş geldi, “bana bunu yapar mısın?” dedi, yaparım dedim. Yaptım ve numunesini verdim, dışarıda özel dişlilerini de açtırmıştık. Kabul gördü ve o işte de muvaffak olduk. Yani kapı kolu ve şanzıman dişlisiyle döküm işine başladınız, diyebilir miyiz? Evet bu parçalarla beyaz eşya ana sanayine ürünler yapmaya başladık. Daha sonra da Genoto’ya yani otomotiv sektörüne parçalar yaptık. Bu parçalar belediye otobüslerinin amblemleri, biletçi yerinin kapı kolları vb. ürünlerdi. İlk atölyeniz neredeydi? İlk atölyemizi Küçükyalı’da açtık, 2 yıl orada kaldık. Belediye başkanı geldi, “Evlat çalışma ruhsatı vereceğim sana ama 2 yıl içinde çıkacaksın buradan, sen çalışkan birisin, işini büyüteceksin ve burası yetmeyecek sana” dedi. Gerçekten de öyle oldu, işler büyüyünce de taşındık. Ortağınız var mıydı? Arçelik’te çalışırken tesadüf eseri bir araya geldiğimiz İzzet Usta. Küçükyalı’da birlikte çay içtik, görüştük, anlaştık ve ortak olduk. Her birimiz 25 bin lira koyduk. Bizim tanışmamıza vesile olan şoför arkadaş da ortak olmak istedi, 4 bin liram var dedi, olur dedik, onu da ortak ettik. Bir yıl sonra, ayrılıyorum dedi. Bize 55 bin liraya mal oldu. Benim de İzzet Usta’nın da 3 tane çocuğumuz var. Ben ilk zamanlar Arçelik’teki işime de devam ediyordum. Sonra Maltepe’ye taşındık. Orada 700 metrekarelik bir yer yaptık. Gece gündüz çalışıyoruz, Arçelik’e iş yapıyoruz. Elba ve Zatel’in Arçelik’e yetiştiremedikleri işlerini bize yaptırıyorlardı. Biz başarıyorduk, herkesin pres dökümde döktüğünü ben kokilde döküyordum. Kalıplarımızı çok iyi ayarladık, parçalı saclardan yapardık kalıbı, her bölümün içerisinden hava atardık dışarıya ve döküldüğü zaman pres dökümden çıkmış gibi pırıl pırıl çıkardı dökümlerimiz. Alüminyumu da çok iyi seçmeye çalışırdım. Çok şükür tuttuğumuz tüm işlerde başarılı olduk. 1994 yılına kadar or- Türkdöküm 71 İÇİMİZDEN BİRİ tiği çok kuvvetli çok da başarılı olur”. Babam bana bunu dedi, başka bir nasihat almadım. Ama çok büyük mücadele verdim, hep çalıştım, çocukluktan beri hep çalıştım. Ve yaptığım işleri de hep iyi yapmaya çalıştım. Şımarmak yoktu, kötü düşünce hiç olmadı, hep en iyisini düşünerek dürüst bir şekilde işimi yapmaya çalıştım. Türkiye ne dönmelerden geçti ama ben her zaman önümdeki işimle çalıştım. Çocuk yaşta bile kendimi tamamen işe verdim, başarılı olabildiysem bunun anahtarı çok çalışmaktı. taklık yapımız devam etti. Ortağım vefat edene kadar birlikte çalıştık, sonra ortağımın çocukları döküm işini yapmak istemedi. 1995 yılında onlar Yakacık’taki fabrika binasını aldı, ben de makinaları ve firmayı alarak ortaklığımızı sonlandırdık. Samandıra’daki yerimizi yaptık. Buradaki yatırımımız en önemli dönüm noktasıydı. Arçelik’ten ne zaman ayrıldınız? 1971 yılında ayrıldım. Arçelik’te önemli işler yaptık. Çamaşır makinasını tamamen yerliye çevirdik. Ayrıldıktan sonra da uzun yıllar Arçelik ile çalışmaya devam ettik. Çelikel olarak 2003 yılına kadar Arçelik’e yan sanayi olarak ürün verdik. Arçelik ile o kadar bütünleşmiş idik ki ona, Çelikel ismimizde de yer verdik. Osman Bey 1960’lardan bugüne geldiğimizde gördüğünüz neydi? Başarıyı getiren ne oldu? Başarı için ne yapmak gerekiyordu? Ben ilkokul 2. sınıfa giderken 3.sınıfa giden kuzenim ve matematik dersi aldığım Mehmet amcanın kızı vardı, birlikte okula giderdik. Ben tüm ödevlerimi birincilikle yapar teslim ederdim. Matematik dersi aldığım hoca babama demiş ki “Osman çok iyi okumayabilir ama matema- 72 Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013 Bahsettiğiniz dönemde alüminyum döküm, sektör olarak nasıldı? Aslında sektör demek zor, sadece Zatel, Elba, PDK, Balıkçıoğlu vb. firmalar vardı. Sektörde bilgi birikimi oldukça azdı, ben alüminyumla ilgili her şeye bakıyordum. Gördüğüm her yazıyı okuyor, kataloga bakıyor, nerede, ne, nasıl yapılıyor araştırıyordum. İdra’dan 180 tonluk makineyi 1974 senesinde ardından Balıkçıoğlu’ndan 350 tonluk İdra makineyi 1975 senesinde aldık. Ankara’da kapanan Alpres firmasından 500 ve 700 tonluk döküm preslerini aldım. Makinayı yüklemek için vinç bile yoktu. 15 gün bekledim, 2 kamyon kereste götürdüm. Koyuyorduk takozları, kaydırıyorduk makineyi. Dışarı çıkarıp, caraskal ile çekip kamyonun üstüne yükleyip getiriyorduk. Sektör bu durumdaydı. Ama bir yıl sonra istemediğim kadar makinem oldu. Yerlilerle de ilave yaptık. Zamak parçaları yerlilerle döküyordum. Kalıplar üzerinde çok tecrübe ve görüşüm vardı, kalıpçıları yönlendirirdim. Adam kalıbı yapıp getiriyor, kalıpta mal yürümüyor. Önünde bir set oluşmuş, döküyorsun gelip takılıyor, gitmiyor yukarı. Tüm detayları bilirdim, hatayı da muhakkak bulurdum. Alüminyum hammaddeyi rahat buluyor muydunuz? 1970’li yıllarda yerli birkaç firma vardı, ayrıca ithalatını bile yapıyordum. Hem de en popüler olan AluSwiss’den... Alüminyum malzemenin maliyeti de yüksektir aslında? İÇİMİZDEN HABER BİRİ Evet pahalıydı ama bizim yaptığımız Aksa’nın sulama boruları vardı, onların bağlantıları kokil döküm ile yapılıyordu. Özel bir alaşımdı ama kokilden harika döküyorduk. Kuma döküyor muydunuz? Kokil yani metal kalıba döküyorduk. Kuma da döküm yaptık. Örneğin Arçelik’in buzdolabı iç gövde plastikleri, vakumlu kalıplarda yapılırdı. O kalıpları alüminyum döküyorduk. Hep beyaz eşya sektörüne mi çalışıyordunuz? Beyaz eşyaya çalıştım. Kullandığımız malzemenin çoğu ithal olduğu için ve ihtilal dönemlerinde ithalatın yasaklanmasından dolayı birçok sarf malzemelerini kendimiz üretirdik. Otomotive bu şartlarda parça üretmeme kararı almıştım… Çocuklarınız, Oğuz ve Okan Beyler mesleğe sizinle erken yaşlarında mı başladılar? Aslında ortağım çocukları erken yaşta yetiştirmeme izin vermedi. Sadece kendisinin bir oğlunu yetiştirmem için yanıma verdi. Ama olmadı çünkü işe ilgisizdi. Benim çocuklarıma ise izin vermedi. Meğerse bizim çocuklar benden habersiz geceleri ustamın yanına gidip iş öğreniyorlarmış. Kendileri bu işe ilgiliydi, dolayısıyla ben zorlamadan bu işi öğrenip ileriye de götürdüler ve daha da götürecekler. Çocuklar bundan dolayı yani heveslerinden dolayı da işe hızlı hakim oldular. Ben onlara şu olacak demedim, sadece benim çevremdekiler bana senin sonun yok diyorlardı. Ben de çocuklarıma benim sonum yokmuş kendinize iş bakın diyordum, yani yetiştirin kendinizi diyordum. Bu yüzden 1995 senesine kadar başka işlerle uğraştılar. Ben de destek olmaya çalıştım. Bu durumda çocuklarınız gerekli katkıyı sundular diyebiliriz? Katkıdan daha fazlasını verdiler, beni geçtiler, kimsenin buraya zarar veremeyeceği kadar bu işi öğrendiler ve sürdürüyorlar şimdi. Kadromuzu da bu anlayışımıza göre oluşturduk. Samandıra’daki personelimizi buraya taşıdık. Çağın gerekliliklerini de yerine getiriyoruz. Çocuklarım işine çok hakim ve gözüm hiç arkada kalmıyor. Türkiye’de şu an alüminyum döküm nasıl? Nasıl bir aşama kaydetti başladığınız dönemden bu yana? Biz elimizden geldiğince örnek olmaya çalıştık. Sektördeki diğer firmalarla iyi geçindik, aynı şekilde şimdi de devam ediyoruz. Sektör tabi iyi bir aşama kaydetti. İşini düzgün yapanlar bugünlere geldi, diğerleri kaybolup gitti. Önemli olan kendinizle birlikte sektörü de geliştirmek. Bilgi paylaşımından kaçınmamak. Ancak bu şekilde ilerleme kaydedilebilirdi. Bunlarla birlikte tabi gelişen teknolojiyi ve piyasayı da iyi anlamak gerekiyordu. Sektör kısıtlı kaynaklarla başlamasına rağmen bugün iyi noktalarda ve daha iyi olabilmesi için önünde bir engel yok. Siz Koç Grubu yani Arçelik ile uzun süre çalıştınız? Sanayinin gelişmesine, buna paralel olarak da yan sanayinin gelişmesinde bu tür firmaların Türkiye için katkısı büyüktü diyebilir miyiz? Biz Arçelik ile 30 yıl çalıştık. Başladığımızda çok fazla ana sanayi firması yoktu tabi. Sanayinin gelişmesine, daha Türkdöküm 73 İÇİMİZDEN BİRİ aldığımız işlerin tümünü layıkıyla tamamlayıp teslim ettik. İş hayatınızda pişman olduklarınız var mı? Şunu yapmasaydım dediğiniz bir şey var mı? Pişmanlık duyacağım bir iş yapmadım veya keşke şunu yapsaydım dediğim bir şey yok. Önce kendime sonra da olabildiğince çevreme, sektörüme ve ülkeme faydalı biri olmaya çalıştım. Bunu bir nebze başarabildiysem ne mutlu bana. doğrusu yan sanayinin gelişmesine kurulan montaj fabrikalarının katkısı vardır. Ama buradaki satın almacıların payı bence daha büyüktü. O dönemki satın almacıların yerli pazara olan merakı olmasa idi her şey ithal edilirdi ve yerli piyasa diye bir şey olmazdı. Bizim nesil zaten çok heyecanlıydı, biz yaparız diyorduk, hiç bir şey olmaz diye bakmıyorduk. İşin gelmesi yeterliydi. Yapmaktan kaçınmıyorduk. Kafamıza yatan her şeyi yapıyorduk, olmayacak şeye de amin demezdik. Aslında bu anlayış hem yan sanayiyi hem de ana sanayiyi geliştirdi. Burada ortaya çıkan güven idi. Biz bunu başardık. Yaptığınız işi sevmek gerekiyor, yaptığınız işle mutlu olmanız gerekiyor. İster alüminyum döküm olsun, ister demir döküm olsun yapılmayacak şey yoktur, önemli olan inanmak gerekiyor, sevmek gerekiyor. Türk döküm sanayisi de bu anlayışın katkısıyla büyüdü, başarı sağladı. Müşterini seveceksin, müşterine kazık atmayacaksın, işini seveceksin, işinin gerekliliklerini yerine getireceksin. İşini sevmek aynı zamanda titizliği de beraberinde getiriyor? Her şeyi ince eleyip sık dokuyoruz. Yatırım yaparken de bu şekilde hareket ettik ve ediyoruz. Makine alırken saniyesine kadar her şeyi hesaplıyoruz. Herkes o makinayla vardiyada 500 parça döküyorsa biz 800 parça dökmeliyiz diyoruz. Süreklilik de böyle sağlanıyor. Maliyetleri düşürmek önemli 500 parça döken kazanmıyor ama biz 800 parça döküp kazanıyoruz. Üretim şeklimiz yani teknolojimiz verimliliği arttırmalı. Üretimdeki verimlilik kazanç sağlar. Makine artırımından çok, var olan makinelerin verimliliğini artırmak önemlidir. Kazanç böyle sağlanır. Alüminyum dökümde iş çok mu? İş istemediğin kadar var. İş almanın aslında sonu yok. Gelen tüm işleri almak önemli değil, önemli olan yapıp kazanacağın işle devam edebilmek. Tüm işlere saldırmamak gerek, her yere gidip iş istememek lazım. İşi yapmak önemli, yapamayacağın işi almamak en doğrusudur. Bizim meslekte mahcup olmak çok kötüdür. Çok şükür şimdiye kadar yapamayacağımız hiçbir iş almadık, 74 Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013 Hedeflerinizi yerine getirdiğinizi söyleyebiliyorsunuz yani? En büyük hedefim çocuklarımı yetiştirmekti, onları da yetiştirdiğimi düşünüyorum. İşimizin her yönüne hakim olmalarını istedim. İmalat, finans vs. çare yok yapılan işlerin tümünü bilmek zorundalar. Onlar da bu konuda gerçekten başarılı oldu. Çocuklarımın dürüst olmasını, her şeyiyle işimize sahip olmasını istedim, onlar da yüzümüzü kara çıkarmadı. Bundan dolayı çok mutluyum. Hiç kimsenin, hiçbir firmanın veya arkadaşın işini almadım. Bu önemliydi. Bu bana kaybettirmedi, hep kazandırdı. Benim bu yönüm iş yaptığım firmalarda da ilişkilerimin derinleşmesini getirdi. Dolayısıyla iş de kaybetmedim. Başarılı olan arkadaşlarım ve meslektaşlarımla hep gurur duydum. Biraz da yeni fabrikadan söz edersek, Samandıra’dan TAYSAD Organize Sanayi’ne taşıma ihtiyacı nasıl oldu? Samandıra’daki yerimize sığmıyorduk. Önce Adapazarı Akyazı’da bir yer alıp yatırım yapmayı düşündük ama iş ciddileşince zorluklarını erken fark ettik. Sonra bu sanayi bölgesinin kurucusu, benim çok eski bir dostum olan Ahmet Arkan'ı ziyaret ettiğimde tesadüfen öğrendim, şu an bulunduğumuz nokta satılıkmış. Biz de satın alıp fabrikamızı kurduk. Tabii bu tür işler çok kolay değildir. İşin içinde inşaatı bitirememek de vardır. Çok şükür çocuklarımın inanılmaz emek ve becerisiyle yatırımımızı tamamladık. Fabrikayla ilgili kafanızda oluşan tüm her şeyi yaptınız herhalde? Şu an fabrikada 22 makinelik yerimizi doldurduk, toplam 35-36 makinelik yerimiz var. Diğer makinelerimizin yeri hazır zaten. Bağlantıları, trafoları bile hazır. Ona göre her şeyi ayarlayacağız. LEED belgeli bina yaptık, iyi bir yatırımdı fabrikamız. Ama çok uğraştık. Oğuz ve Okan her şeyi çok iyi hesapladı, güzel bir çalışma ortamı yakaladık. Bizim işimiz durmaz, dünyada alüminyum çıktığı müddetçe, ikincil mal döndüğü müddetçe biz işsiz kalmayız. Alüminyum döküm de budur zaten. Önemli olan düzgün çalışmaktır. Türkdöküm 75 HAMMADDE PİYASALARI TÜDÖKSAD Hammadde Fiyat Endeksi Hammadde fiyat endeks tablosu, her ayın ilk haftası güncellenmekte ve TÜDÖKSAD’ın web sitesi www.tudoksad.org.tr ‘den yayınlanmaktadır. Hammadde fiyatları TL / ton Dönem 76 Hurda (1) SferoPiki (2) Hematit Pik (3) Çelik Piki (4) Ort Ort Max Max Ort Max Ort Max Sfero Pik Çelik Döküm Döküm Döküm (5) (6) (7) 2005 ORT/AVE 373 2006 ORT/AVE 407 2007 ORT/AVE 487 560 589 717 594 641 521 592 535 515 483 2008 ORT/AVE 612 910 978 1605 982 1416 859 1227 795 766 612 2009 ORT/AVE 502 639 698 897 656 992 564 840 600 2009 / 12 497 543 880 1340 822 992 678 940 689 624 497 2010 / 01 545 565 700 780 692 725 675 747 623 614 545 2010 ORT/AVE 651 708 842 929 834 878 779 847 746 729 651 2010 / 12 715 770 924 1016 906 939 848 905 820 796 715 2011 / 01 818 845 1030 1002 1030 875 960 890 878 818 2011 / 02 806 900 962 980 1152 980 1040 898 970 893 873 806 2011 / 03 800 820 1008 1065 966 1014 901 970 904 867 800 2011 / 04 771 792 996 1065 972 1014 893 973 884 852 771 2011 / 05 817 830 1058 1090 999 1028 912 942 938 886 817 2011 / 06 810 840 1059 1130 1042 1053 962 1020 935 906 810 2011 / 07 798 845 1072 1182 1127 1190 1059 1055 1028 966 798 2011 / 08 852 880 1203 1275 1102 1190 1059 1102 1028 966 852 2011 / 09 863 880 1202 1350 1210 1260 1120 1270 1033 1014 863 2011 / 10 860 900 1228 1300 1208 1260 1130 1280 1044 1015 860 2011 / 11 848 900 1110 1260 1106 1250 1015 1150 979 954 848 2011 / 12 918 950 1162 1300 1146 1260 1017 1100 1040 1000 918 2011 ORT/AVE 830 865 1087 1183 1072 1132 987 1066 966 931 830 2012 / 01 931 944 1159 1275 1141 1230 1005 1098 1045 1002 931 2012 / 02 895 940 1090 1280 1082 1220 930 1100 993 951 895 2012 / 03 881 950 1152 1355 1058 1177 980 1170 1017 950 881 2012 / 04 889 960 1130 1412 1035 1165 994 1150 1010 952 889 2012 / 05 918 970 1167 1450 1057 1160 1007 1150 1043 975 918 2012 / 06 863 920 1121 1410 1048 1130 962 1190 992 934 863 2012 / 07 835 930 1122 1313 1056 1130 1011 1200 979 934 835 2012 / 08 840 900 1085 1370 997 1095 962 1120 963 910 840 2012 / 09 836 900 1088 1358 993 1080 890 925 962 889 836 2012 / 10 750 800 1000 1220 966 1004 856 900 875 831 750 2012 / 11 810 890 1080 1270 956 998 888 929 945 866 810 2012/12 814 890 1084 1220 929 980 870 930 949 857 814 2012 ORT/AVE 855 916 1107 1328 1027 1114 946 1072 981 921 855 2013/01 815 890 1054 1270 938 970 850 931 935 855 815 2013/02 804 860 997 1160 913 960 829 880 901 838 804 2013/03 835 890 1005 1260 966 1028 857 885 920 873 835 2013/04 808 860 999 1160 936 976 836 870 904 847 808 2013/05 784 810 980 1096 992 1025 854 887 882 854 784 2013/06 823 900 1.047 1.220 1.026 1.073 889 950 935 890 823 2013/07 838 909 1.075 1.225 1.056 1.090 910 962 957 911 838 2013/08 836 950 1.102 1.350 1.068 1.100 992 1.127 969 933 836 428 472 462 515 Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013 373 423 407 461 556 502 HAMMADDE PİYASALARI Hurda Fiyatı (1) Çolakoğlu Metalurji A kalite fiyatı ve Türkiye genelindeki dökümhanelerce satın alınan paketli veya dökme, kaplamasız, DKP sac hurdalarının maliyet fiyatlarının günlük hesap edilmiş ağırlıklı aylık ortalaması Sfero Piki (2) İthal kaynaklardan temin edilen Sfero pikinin güncel fiyatlar ve bağlanan sözleşmeler ile dökümhanelere maliyet fiyatlarının ortalaması Hematit Piki (3) İsdemir, Kardemir ve ithal kaynaklı pikin güncel fiyatlar ile dökümhanelere maliyet fiyatlarının ortalaması Çelik Piki (4) İsdemir, Kardemir ve ithal kaynaklı pikin güncel fiyatlar ile dökümhanelere maliyet fiyatlarının ortalaması Sfero Döküm Hammadde Maliyeti (5) Sfero Döküm Hammadde Maliyeti Ortalama % 50 sfero piki ve % 50 hurda ile hesaplanan malzeme maliyeti Pik Döküm Hammadde Maliyeti (6) Ortalama % 50 hurda ile % 25 hematit ve %25 çelik piki ile hesaplanan malzeme maliyeti Çelik Döküm Hammadde Maliyeti (7) % 100 hurda ile hesaplanan malzeme maliyeti Çolakoğlu Metalurji Hurda Fiyat Değişimleri (TL/kg) Aylık Ortalama - A Kalite DKP Çolakoğlu Hurda Fiyatları Değişimi Aylık % CAEF Metallic Material Endeksi (Euro / ton) x (June 2003 = 100) Türkdöküm 77 HAMMADDE PİYASALARI Eurofer Avrupa hurda endeksi (euro: 2001=100) 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 January 76 96 103 99 130 163 251 182 221 259 227 219 364 319 298 February 74 96 99 99 135 178 252 187 232 264 194 221 339 309 287 March 76 97 98 107 139 205 231 200 247 269 163 255 339 322 290 April 75 98 100 108 137 203 213 211 247 343 166 319 326 320 290 May 76 99 103 110 125 190 178 214 237 428 178 306 327 319 278 June 80 101 103 114 110 167 150 227 238 439 157 289 340 301 July 79 96 102 114 113 202 172 229 239 445 173 279 335 289 August 79 95 100 114 123 247 194 218 231 398 186 300 337 298 September 78 100 101 112 139 259 214 212 230 302 200 311 327 293 October 78 103 100 113 138 275 181 220 228 238 179 277 312 275 November 79 103 95 116 138 273 186 218 223 182 173 296 294 286 December 82 105 96 121 148 254 183 213 224 228 195 325 301 290 Average Index 78 99 100 111 131 218 200 211 233 316 183 283 328 302 Avrupa Hurda Fiyatı Endeksi (2001=100; Euro bazında Aylık Ortalama Eurofer Avrupa Hurda Fiyatı Endeksi 2001=100 New Arisings Monthly Averages in Euros 78 Temmuz - Ağustos - Eylül / 2013 259 257 263 Türkdöküm 79 TÜRKİYE DÖKÜM SANAYİCİLERİ DERNEĞİ ÜYE FİRMALARI FİRMA ADI ŞEHİR ADARAD DÖKÜM ÜRÜNLERİ SAN. TİC. A.Ş. BURSA 0224 714 82 00 0224 714 87 49 www.adarad.com.tr AKDAŞ DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş. ANKARA 0312 267 18 80 0312 267 18 88 www.akdas.com.tr AKMETAL METALURJİ ENDÜSTRİSİ A.Ş. İSTANBUL 0216 593 03 80 0216 593 03 82 www.akmetal.com AKPINAR DÖKÜM ve MAKİNA SAN. A.Ş. ANKARA 0312 267 04 50 0312 267 04 51 www.akpinardokum.com ALFA DÖKÜM MAK.SAN. TİC. ITH. IHR. LTD.ŞTİ. ANKARA 0312 267 17 97 0312 267 05 63 www.alfadokum.com.tr ANADOLU DÖKÜM SANAYİ A.Ş. KOCAELİ 0262 527 23 51 0262 527 28 76 www.anadoludokum.com.tr ARAL DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. İSTANBUL 0212 567 51 66 0212 612 90 33 www.araldokum.com.tr ARDEMİR ÇELİK DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş. KONYA 0332 248 25 00 0332 249 40 40 www.ardemir.com ARDÖKSAN SFERO KAL. PİK DÖK. SAN. LTD. ŞTİ. İSTANBUL 0212 871 00 49 0212 873 00 49 www.ardoksan.com ARPEK ARKAN PARÇA ALUM. ENJ. KALIP SAN. TİC. A.Ş. KOCAELİ 0262 658 97 44 0262 658 97 49 www.arpek.com.tr AS ÇELİK DÖKÜM İŞLEME SAN. TİC. LTD. ŞTİ SAMSUN 0362 266 88 47 0362 266 67 46 www.ascelik.com Atik Metal San. Tic. A.Ş. İZMİR 0232 328 35 10 0232 328 35 18 www.atikmetal.com.tr AY DÖKÜM MAK. SAN. TİC. A.Ş. ANKARA 0312 267 04 57 0312 267 04 56 www.aydokum.com AYHAN METAL PRES DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş. KOCAELİ 0262 751 21 94 0262 751 21 98 www.ayhanmetal.com.tr AYZER DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ. İSTANBUL 0212 771 51 00 0212 771 51 02 www.ayzerdokum.com BİLGE DÖKÜM MAKİNA SAN. TİC. A.Ş. İSTANBUL 0212 565 60 65 0212 565 61 70 www.bilgedokum.com BMC SANAYİ TİCARET A.Ş. İZMİR 0232 477 18 00 0232 477 18 77 www.bmc.com.tr BORAN ÇELİK DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş. ANKARA 0312 640 11 66 0312 640 11 77 www.borancelik.com BURDÖKSAN DÖKÜM MAD. NAK. TİC.SAN.LTD.ŞTİ. BURSA 0224 493 26 06 0224 493 26 09 www.burdoksan.com CANBİLENLER DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. KONYA 0332 342 10 70 0332 342 09 98 www.canbilenler.com CEVHER DÖKÜM SANAYİ A.Ş. İZMİR 0232 478 10 00 0232 478 10 10 www.cevherdokum.com CMS JANT ve MAKİNA SAN. A.Ş. İZMİR 0232 399 10 00 0232 399 10 10 www.cms.com.tr COMPONENTA DÖKÜMCÜLÜK TİC. SAN. A.Ş. BURSA 0224 573 42 63 0224 573 42 73 www.componenta.com ÇELİK GRANÜL SANAYİ A.Ş. İSTANBUL 0212 771 45 55 0212 771 20 57 www.celikgranul.com ÇELİKEL ALÜMİNYUM DÖKÜM İML. SAN. TİC. A.Ş. İSTANBUL 0262 672 22 00 0262 658 06 96 www.celikel.com ÇEMAŞ DÖKÜM SANAYİ A.Ş. KIRŞEHİR 0386 234 80 80 0386 234 83 49 www.cemas.com.tr ÇUKUROVA-İNŞAAT MAK. SAN. TİC. A.Ş. MERSİN 0324 221 84 00 0324 221 50 20 www.cimsatas.com DALOĞLU DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. ADAPAZARI 0264 275 48 07 0264 275 14 11 www.daloglu.com DEMİSAŞ DÖKÜM EMAYE MAM. SAN. A.Ş. KOCAELİ 0262 677 46 00 0262 677 46 99 www.demisas.com.tr DENİZCİLER DÖKÜMCÜLÜK SAN. TİC. A.Ş. İZMİR 0232 376 72 80 0232 376 72 83 www.denizcast.com DİRİNLER DÖKÜM SAN. TUR. LİMAN İŞL. TİC. A.Ş. İZMİR 0232 376 87 87 0232 376 85 67 www.dirinlerdokum.com DOĞRU DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. BURSA 0224 482 29 35 0224 482 29 39 www.dogrudokum.com DOĞU DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ. ELAZIĞ 0424 255 50 77 0424 255 56 56 www.dogudokum.com.tr DÖKÜMAŞ MALATYA METAL İŞLEME MERKEZİ SAN. TİC. A.Ş. MALATYA 0422 237 50 62 0422 237 50 47 www.dokumas.com.tr DUDUOĞLU ÇELİK DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş. ÇORUM 0364 254 90 01 0364 254 90 04 www.duduoglu.com.tr DUYAR VANA MAKİNA SANAYİ TİC. A.Ş. İSTANBUL 0212 668 18 08 0212 594 73 42 www.duyarvalve.com EKSTRA METAL DÖKÜM İZABE MAK. SAN. İTH. İHR. LTD. ŞTİ. ANKARA 0312 267 05 56 0312 267 05 59 www.ekstrametal.com.tr EKU FREN KAMPANA DÖKÜM SAN. A.Ş. KOCAELİ 0262 658 10 01 0262 658 10 00 www.eku.com.tr ELBA BASINÇLI DÖKÜM SAN. A.Ş. ODÖKSAN OSMANELİ ŞB. BİLECİK 0228 461 58 30 0228 461 58 36 www.odoksan.com.tr ENTİL END. YAT. TİCARET A.Ş. ESKİŞEHİR 0222 237 57 46 0222 237 26 79 www.entil.com ER DÖKÜM MAK. SAN. TİC. A.Ş. İSTANBUL 0216 377 01 42 0216 377 01 47 www.erdokum.com ERGENEKON ÇELİK SAN. TİC. A.Ş. ANKARA 0312 280 86 97 0312 280 86 99 www.ergenekon.com.tr ERGİN MAKİNA MODEL DÖKÜM SAN. TİC.LTD.ŞTİ. KAYSERİ 0352 327 27 38 0352 327 29 45 www.erginmodel.com ERKUNT SANAYİ A.Ş. ANKARA 0312 397 25 00 0312 397 25 07 www.erkunt.com.tr ERTUĞ METAL DÖKÜM MAK.SAN.TİC.LTD.ŞTİ İSTANBUL 0212 691 02 72 0212 691 02 72 www.temsidokum.com FERRO DÖKÜM SANAYİ DIŞ TİC. A.Ş. KOCAELİ 0262 653 42 60 0262 653 41 60 www.ferrodokum.com.tr FORMMET METALURJİ MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. TEKİRDAĞ 0282 746 10 98 0282 746 11 00 www.formmet.com.tr GEDİK DÖK. VANA SAN. TİC. A.Ş. İSTANBUL 0216 307 12 62 0216 307 28 68 www.gedikdokum.com.tr GÜRMETAL HASSAS DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ. İSTANBUL 0216 394 33 31 0216 394 32 88 www.gurmetal.com.tr GÜVEN PRES DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ. İSTANBUL 0216 365 94 34 0216 365 29 82 www.gpdpress.com HAYTAŞ DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş. İSTANBUL 0216 365 10 56 0216 314 19 80 www.haytas.com.tr HEKİMOĞLU DÖKÜM SAN. NAK. TİC. A.Ş. TRABZON 0462 325 00 25 0462 325 00 72 www.hekimogludokum.com HEMA OTOMOTİV SİSTEMLERİ A.Ş. TEKİRDAĞ 0282 758 10 40 0282 758 10 90 www.hattatholding.com HİSAR ÇELİK DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş. İSTANBUL 0216 464 70 00 0216 464 70 20 www.hisarcelik.com İĞREK MAKİNA SAN. TİC. A.Ş. BURSA 0224 243 16 06 0224 243 13 20 www.igrek.com.tr İSTANBUL DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ. KOCAELİ 0262 728 13 00 0262 728 13 08 www.istanbuldokum.com İSTİKAMET DÖKÜM İNŞ. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. İSTANBUL 0212 691 11 03 0212 691 12 67 www.istikamet.com KALKANCI PRES DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ. İSTANBUL 0216 593 07 55 0216 593 17 42 www.kalkanci.com KARAMAN DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ. DÜZCE 0380 537 52 67 0380 537 54 58 www.karamandokum.com KARDÖKMAK – KARDEMİR DÖKÜM MAKİNA A.Ş. KARABÜK 0370 418 22 34 0370 424 36 81 www.kardokmak.com.tr KAYDÖKSAN – KAYSERİ DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş. KAYSERİ 0352 321 12 57 0352 321 11 94 www.kaydoksan.com.tr KIZILIRMAK DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş. ÇORUM 0364 235 03 16 0364 235 03 20 www.kizilirmakdokum.com TÜRKİYE DÖKÜM SANAYİCİLERİ DERNEĞİ ÜYE FİRMALARI FİRMA ADI ŞEHİR KÖRFEZ DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş. KOCAELİ 0262 754 51 77 0262 754 51 80 www.korfezdokum.com MEDAŞ METALURJİ DÖK. MAK. SAN. TİC. A.Ş. ANKARA 0312 267 45 75 0312 267 57 02 www.me-das.com.tr MENSAN OTOMOTİV MAK. AKS. SAN. TİC. A.Ş. MANİSA 0236 213 02 30 0236 213 02 29 www.mensanotomotiv.com.tr MERT DÖKÜM MAKİNA İNŞ. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. İSTANBUL 0216 364 32 12 0216 415 74 51 www.mertdokum.com.tr MES DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ. İSTANBUL 0212 886 90 00 0212 886 54 57 www.mesdokum.com.tr MESA MAKİNA DÖKÜM A.Ş. KONYA 0332 239 18 72 0332 239 18 76 www.mesamakina.com.tr MOTUS OTOMOTİV MAK. MET. SAN. TİC. A.Ş. KONYA 0332 239 12 41 0332 239 12 43 www.motusdokum.com NORMSAN TİCARET METAL İML. SAN. LTD. ŞTİ. İSTANBUL 0216 593 11 61 0216 593 05 15 www.normsan.com ÖNMETAL DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ. İSTANBUL 0212 485 48 74 0212 485 48 73 www.onmetal.com.tr ÖZGÜMÜŞ DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş. ADANA 0 322 441 07 07 0322 441 14 14 www.ozgumus.com.tr ÖZGÜR DÖKÜM MAD. MAK. LTD. ŞTİ. ANKARA 0312 267 12 10 0312 267 12 11 www.ozgurdokum.com.tr ÖZGÜVEN DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. ANKARA 0312 267 41 61 0312 267 51 61 www.ozguvendokum.com PINAR DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş. İZMİR 0232 479 03 53 0232 479 05 16 www.pinardokum.com.tr RUBA FERMUAR PRES DÖKÜM SAN. A.Ş. MANİSA 0236 213 08 86 0236 213 08 08 www.rubapresdokum.com SAMSUN MAKİNA SANAYİ A.Ş. SAMSUN 0362 266 51 60 0362 266 51 62 www.samsunmakina.com.tr SERPA HASSAS DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ. İSTANBUL 0216 394 23 52 0216 394 23 55 www.serpahassasdokum.com SİLVAN SANAYİ A.Ş. İSTANBUL 0216 399 15 55 0216 383 31 38 www.silvansanayi.com SUPERPAR OTOMOTİV SAN. TİC. AŞ. İZMİR 0232 877 02 12 0232 877 02 17 www.superpar.net ŞAHİN DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ. İZMİR 0232 437 01 83 0232 437 01 85 www.sahindokum.com ŞENKAYA ÇELİK DÖKÜM VE YEDEK PARCA FABR. İZMİR 0232 877 21 23 0232 877 21 24 www.senkaya.com TAN ÇELİK DÖKÜM MAK. SAN. TİC. A.Ş. ELAZIĞ 0424 255 55 60 0424 255 55 63 www.tancelik.com TOSÇELİK GRANÜL SAN. A.Ş. İSTANBUL 0216 544 36 00 0216 544 36 06 www.toscelikgranul.com.tr TRAKYA DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş. İSTANBUL 0212 315 52 40 0212 274 01 12 www.trakyadokum.com.tr ÜMİT DÖKÜM TİCARET SANAYİ LTD. ŞTİ. İSTANBUL 0216 499 46 46 0216 499 46 50 www.umitcasting.com ÜNİMETAL HASSAS DÖKÜM MAK. YED. PAR. A.Ş. İSTANBUL 0216 591 08 70 0216 591 08 79 www.unimetal.com.tr YAZKAN MÜH. DÖKÜM MAK. SAN. LTD. ŞTİ. ANKARA 0312 641 32 10 0312 641 31 82 www.yazkan.com.tr İSTANBUL PİK DÖKÜMCÜLER ESNAF VE SANATKARLAR ODASI İSTANBUL 0212 576 60 10 0212 576 80 75 halilgv@varollar.com ANKARA MADENİ DÖKÜMCÜLER ESNAF VE SANATKARLAR ODASI ANKARA 0312 267 13 93 0312 267 04 97 www.ankaradokumculerodasi.org.tr İZMİR BİLUMUM DÖKÜMCÜ KÜÇÜK ESNAF VE SANATKR. ODASI İZMİR 0232 437 02 43 0232 437 01 46 SİNAN DÖKÜMCÜLER TEMİN TEVZİ KOOPERATİFİ KAYSERİ 0352 326 80 00 0352 326 89 69 5M ELEKTRO MEKANİK İML. İNŞ. TUR. DAH. TİC. LTD. ŞTİ. İSTANBUL 0216 527 83 54 0216 527 85 24 www.5mtr.com ACARER METAL SANAYİ TİC. A.Ş. İSTANBUL 0212 280 50 50 0212 280 50 51 www.acarermetal.com AMCOL MİNERAL MAD. SAN. TİC. A.Ş. İSTANBUL 0216 414 96 16 0216 414 96 20 www.amcol.com.tr AVEKS İÇ VE DIŞ TİC. A.Ş. İSTANBUL 0216 410 00 60 0216 410 00 90 www.aveks.com.tr BES MÜHENDİSLİK SAN. TİC. A.Ş. İSTANBUL 0216 420 89 09 0216 364 66 48 www.besmuhendislik.com BİLGİNOĞLU ENDÜSTRİ MALZ. SAN. VE TİC. A.Ş. İZMİR 0232 433 72 30 0232 457 37 69 www.bilginoglu-endustri.com.tr ÇELİKTAŞ SINAİ KUMU MADEN SAN. NAK TİC. A.Ş. İSTANBUL 0212 275 57 13 0212 347 87 07 www.celiktassilis.com ÇUKUROVA KİMYA END. A.Ş. MANİSA 0236 233 23 20 0236 233 23 23 www.cukurovakimya.com.tr EGES ELEKTRİK&ELEKTRONİK GER. SAN. TİC. A.Ş İSTANBUL 0212 446 41 21 0212 447 36 00 www.eges.com.tr EVREN İTH. İHR. PAZ. A.Ş. İSTANBUL 0212 325 96 60 0212 283 77 78 www.evren.ws EXPERT MÜMESSİLLİK TURİZM TİC. LTD. ŞTİ. İSTANBUL 0216 573 38 88 0216 573 06 28 www.expert.com.tr FERROMET MÜMESSİLLİK TİC. A.Ş. İSTANBUL 0212 275 33 00 0212 275 11 42 www.ferromet.com.tr FOSTEMA METALURJİ SAN. TİC. LTD. ŞTİ. ANKARA 0312 440 82 28 0312 439 66 84 www.fostema.com HANNOVER-MESSE ANKİROS FUARCILIK A.Ş. ANKARA 0312 439 67 92 0312 439 67 66 www.ankiros.com HERAEUS ELECTRO-NİTE TERMO TEKNİK SAN. TİC. A.Ş. ANKARA 0312 267 08 88 0312 267 08 87 www.electro-nite.com INDUCTOTHERM İNDÜKSİYON SİST. SAN. A.Ş. KOCAELİ 0262 646 34 24 0262 646 29 62 www.inductotherm.com.tr KADIOĞLU MADENCİLİK SAN. TİC. A.Ş. KARABÜK 0370 424 10 50 0370 415 66 50 www.kadioglumaden.com.tr KUMSAN DÖKÜM MALZEMELERİ SAN. TİC. A.Ş. İSTANBUL 0216 593 09 57 0216 593 09 59 www.kumsandokum.com.tr LMA MOTİF ALÜM. DÖKÜM SAN. MÜM. LTD. ŞTİ. İSTANBUL 0216 593 13 61 0216 593 13 62 www.lma.com.tr MAGMA BİLİŞİM TEKN. HİZM. LTD. ŞTİ. İSTANBUL 0216 557 64 00 0216 557 50 26 www.magmasoft.com.tr MARMARA METAL MAM. TİC. A.Ş. İSTANBUL 0216 447 29 55 0216 447 29 69 www.marmarametal.com META-MAK METALURJİ MAK. MÜM. LTD. ŞTİ. İSTANBUL 0212 270 07 08 0212 270 08 88 www.metamak.com.tr METKO HÜTTENES ALB. KİMYA SAN. TİC. A.Ş. İSTANBUL 0216 411 69 11 0216 369 64 59 www.metkoha.com NEDERMAN MAKİNA SAN. TİC. LTD. ŞTİ. İSTANBUL 0212 438 07 78 0212 438 07 78 www.nederman.com S&B ENDÜSTRİYEL MİNERALLER A.Ş. İSTANBUL 0212 247 49 85 0212 247 49 91 s.erdogan@sandb.com SİLTAŞ SİLİS KUMLARI SAN. TİC. A.Ş. İSTANBUL 0216 335 70 09 0216 335 71 57 www.siltas.com.tr SİLVAN DIŞ VE İÇ TİC. A.Ş. İSTANBUL 0216 380 36 18 0216 416 91 59 www.silvanticaret.com UNİKON METALURJİ VE KİMYA SAN. TİC. LTD. ŞTİ. İSTANBUL 0216 399 98 68 0216 442 11 90 www.unikon.com.tr VESUVIUS İSTANBUL REFRAKTER SAN. TİC. A.Ş. FOSECO KOCAELİ 0262 677 10 50 0262 677 10 60 www.foseco.com.tr YILKAN MAÇA SUP. ÜRETİM PAZ. SAN. TİC. A.Ş. BURSA 0224 573 88 72 0224 573 74 93 www.yilkanchaplet.com BÖLGESEL KURULUŞLAR KATILIMCI ÜYELER DÖKÜM/KUM SOĞUTMA TAMBURLAR DÖKÜM/KUM SOĞUTMA TAMBURLARI KALIPLAMA MAKİNALARI KALIPLAMA MAKİNALARI KUM TESİSLERİ KUMHAZIRLAMA HAZIRLAMA TESİSLERİ KUM KUMSOĞUTUCU SOĞUTUCU MİKSERLER MİKSERLER POTALAR POTALAR YAŞ KUM KONTROL EKİPMANLARI YAŞ KUM KONTROL EKİPMANLARI AŞILAYICILAR GRAFİT ELEKTRODLAR AŞILAYICILAR FERRO ALAŞIMLAR GRAFİT ELEKTRODLAR FERRO SİLİKO MAGNEZYUM FERRO ALAŞIMLAR SFERO VE DÖKÜM PİKİ FERRO SİLİKO MAGNEZYUM KARBON VERİCİLER SFERO VE DÖKÜM PİKİ KROMİT KUMU KARBON VERİCİLER METALİK SİLİSYUM /MAGNEZYUM KROMİT KUMU METALİK SİLİSYUM /MAGNEZYUM