011-en-welding TR.indd
Transkript
011-en-welding TR.indd
Hardox® ve Strenx® Sacların Kaynak İşlemi Bu broşür genel önerileri içermektedir. SSAB AB, söz konusu önerilerin farklı uygulamalara uygunluğu hususunda herhangi bir sorumluluk kabul etmez. Dolayısıyla, farklı durumlar için gerekli uyarlamaların yapılması kullanıcı sorumluluğundadır. Strenx® ve Hardox® Sacların Kaynak İşlemi Strenx yüksek dayanımlı levha ve Hardox aşınma levhasının üstün performansları mükemmel kaynak edilebilme özelliği ile birleştirilmiştir. Geleneksel kaynak yöntemleri ile, kaynak edilebilir her türlü çelikle kaynak edilebilirler. Bu broşür kaynak işlemlerinin basitleştirilmesini, geliştirilmesini ve kaynak etkinliğinin arttırılmasını amaçlamaktadır. Ayrıca, ön ısıtma, geçiş sıcaklıkları, ısı girdisi, kaynak dolgu malzemeleri, koruyucu gaz ve daha birçok konuda tavsiyelerde bulunur. Amacımız Strenx ve Hardox kullanıcılarının ürünlerimizin eşsiz özelliklerinden tam olarak faydalanmalarını sağlamaktır. Kaynak işleminin önemli parametreleri Hidrojen çatlağının oluşmaması için ön ısıtma ve pasolararası sıcaklıklarının doğru seçilmesi önemlidir. Tavsiye ettiğimiz sıcaklıklar bir sonraki sayfada tablo halinde verilmiştir. Ön ısıtma ve pasolararası sıcaklık Isı girdisi Kaynak dolgu malzemeleri Koruyucu gaz Kaynak sırası ve bağlantı arası mesafe Ön ısıtma ve pasolararası sıcaklıkları Hidrojen çatlağının oluşmaması için ön ısıtma ve pasolararası sıcaklıklarının doğru seçilmesi önemlidir. Tavsiye ettiğimiz sıcaklıklar bir sonraki sayfada tablo halinde verilmiştir. ÖN ISITMA VE PASOLARARASI SICAKLIKLARININ SEÇİMİNDE ALAŞIM ELEMENTLERİNİN ETKİSİ Alaşım elementlerinin benzersiz kombinasyonu Strenx ve Hardox ‘un mekanik özelliklerini optimize eder. Bu kombinasyon kaynak sırasında ön ısıtma ve pasolararası sıcaklıklarının kontrol edilmesini sağlar ve karbon eşdeğerinin hesaplanmasında da kullanılabilir. Karbon eşdeğeri aşağıdaki CEV veya CET olarak ifade edilir ve aşağıdaki formüllere göre hesaplanır. CEV = C + Mn (Mo+Cr+V) (Ni+Cu) + + [%] 6 15 5 Alaşım elementleri levhanın sertifikasında belirtilir ve bu formüllerde de karbon eşdeğerine etkisi yüzde olarak belirtilir. Daha yüksek karbon eşdeğeri genellikle daha yüksek ön ısıtma ve pasolararası sıcaklıklarını gerektirir. Tipik karbon eşdeğerleri ürün reçetelerimizde verilmektedir. CET = C + (Mn+Mo) (Cr+Cu) Ni + + [%] 10 20 40 HİDROJEN ÇATLAĞI Düşük karbon eşdeğerlerinden dolayı, yüksek dayanımlı Strenx ve Hardox pek çok yüksek dayanımlı çeliğe nazaran hidrojen çatlağına karşı daha dirençli ürünlerdir. Tavsiyelerimize uygun çalışıldığı taktirde hidrojen çatlağı oluşma riski en aza indirilir. Hidrojen çatlağı oluşmaması için dikkat edilmesi gereken iki kural: 1.KAYNAK BAĞLANTISINDA VE ÇEVRESİNDE HİDROJEN İÇERİĞİNİ EN AZA İNDİRİNİZ. 2. KAYNAK BAĞLANTISINDAKİ GERİLMELERİ AN AZA İNDİRİNİZ. Doğru ön ısıtma ve pasolararası sıcaklıklarını kullanınız. Gerekli olmadığı takdirde yüksek dayanımlı kaynak dolgu malzemesi kullanmayınız. Düşük hidrojen içerikli kaynak dolgu malzemelerini kullanınız. Kalıcı gerilmelerin azaltılması için kaynak sırasını düzenleyiniz. Kaynak bölgesini temiz tutunuz. Kaynak bağlantısındaki aralığı maksimum 3 mm olarak ayarlayınız. STRENX VE HARDOX İÇİN ÖN ISITMA VE PASOLARARASI SICAKLIKLARI Kaynak sırasında kullanılan en düşük ön ısıtma ve pasolararası sıcaklıkları aşağıdaki şemada gösterilmektedir. Aksi belirtilmediği taktirde, bu değerler alaşımsız veya düşük alaşımlı kaynak dolgu malzemeleri ile yapılan kaynak işlemleri için geçerlidir. Farklı kalınlıkta fakat aynı cins çelikten yapılmış levhalar birlikte kaynak edildiğinde, gerekli ön ısıtma ve geçiş sıcaklıklarını en kalın levha belirler. Farklı cins çelikler birlikte kaynak edildiğinde, gerekli ön ısıtma ve geçiş sıcaklıklarını en yüksek ön ısıtma sıcaklığı gerektiren levha belirler. FARKLI TEK LEVHA KALINLIKLARI İÇİN [mm] ÖNERİLEN MİNİMUM ÖN ISITMA VE PASOLARARASI SICAKLIKLARI 3 10 20 30 Strenx 700 60 70 80 90 120 130 100°C 100°C 75°C 100°C 75°C Strenx 1100* Strenx 1300* 50 75°C Strenx 900* Strenx 960* 40 125°C 100°C Hardox HiTuf 100°C Hardox 400 75°C Hardox 450 Hardox 500 125°C 175°C Hardox 600 150°C 175°C Hardox 600 200°C 150°C 175°C Hardox 550 175°C 100°C 125°C 125°C 200°C 200°C 100°C Paslanmaz sarf malzemeleri Hardox Extreme 100°C Paslanmaz sarf malzemeleri Oda sıcaklığı (yaklaşık 20 °C) Kalınlık limitleri dışında Sadece paslanmaz sarf malzemeleri Not: Tablo 1,7 kJ /mm. ısı girdisi kullanılan kaynak işlemlerinde tek levha kalınlıkları için geçerlidir. ÖNERILEN MAKSIMUM PASOLARARASI SICAKLIKLARI Strenx 700** 300°C Strenx 900** 300°C Strenx 960** 300°C Strenx 1100 200°C Strenx 1300 200°C Hardox HiTuf** 300°C Hardox 400 225°C Hardox 450 225°C Hardox 500 225°C Hardox 550 225°C Hardox 600 225°C Hardox Extreme 100°C * Karbon eşdeğeri levhanınkinden yüksek ise sarf malzemesi ön ısıtma sıcaklığını belirler. ** Strenx 700–960 ve Hardox HiTuf için belli durumlarda takribi 400 °C’kadar pasolararası sıcaklıkları kullanılabilir. Böyle durumlarda WeldCalc kullanınız. t1 = t 2 (boyutlar mm. cinsinden) Aynı tür çelik kullanıldığında, tablodaki tek levha kalınlığı t1 veya t 2, dir. t 1= t 2 (boyutlar mm. cinsinden) Aynı tür çelik kullanıldığında, tablodaki tek levha kalınlığı t1 veya t 2, dir. t1 < t 2 (boyutlar mm. cinsinden) Aynı tür çelik kullanıldığında, tablodaki tek levha kalınlığı t 2, dir. Ortamdaki nem oranı yüksek veya sıcaklık +5 °C’nin altında ise, bir önceki sayfada önerilen en düşük ön ısıtma sıcaklığı 25°C arttırılmalıdır. Isı girdisi 1.0 kJ/ mm olduğu ortamda ve çok iyi tutturulmuş kaynak bağlantılarında da aynı durum geçerlidir. Bir önceki sayfada yer alan çizelgede önerilen en düşük ön ısıtma sıcaklıkları ve pasolararası sıcaklıkları 1.7 kJ/mm’nin üzerindeki ısı girdilerinde değişmezler. Bu bilgiler kaynak bağlantısının havada soğutulması varsayımına dayanmaktadır. Bu öneriler punta kaynakları ve kök pasolar için de uygulanır. Her bir punta kaynağının uzunluğu en az 50 mm olmalıdır. Punta kaynakları arasındaki mesafe isteğe bağlı olarak değiştirilebilir. ÖN ISITMA VE PASOLARARASI SICAKLIKLARINA ULAŞMA VE BU SICAKLIKLARIN ÖLÇÜMÜ Gereksinim duyulan ön ısıtma ve geçiş sıcaklıklarına çeşitli şekillerde erişilebilir. Bölgede eşit ısınma sağladıkları için, kaynak bağlantısı civarında elektrikli ön ısıtma elemanları kullanmak genellikle en iyi seçimdir. Sıcaklık, kontak termometre gibi bir alet kullanılarak kontrol edilmelidir. Ön ısıtma sıcaklığını buradan ölçünüz 75 mm Amaçlanan kaynak bağlantısı Kaynak bağlantısındaki en kalın levhanın sıcaklığını ölçünüz. Levha kalınlığı 25 mm olduğu taktirde, sıcaklığı ısıtma işleminden 2 dakika sonra ölçünüz. Levha kalınlığı 12,5 mm olduğu taktirde, sıcaklığı 1 dakika sonra ölçünüz, vs.. Pasolararası sıcaklık kaynak metalde veya en yakındaki ana metalde hemen ölçülebilir. Ön ısıtma elemanlarının kullanılması Isı girdisi TAVSİYE EDİLEN ISI GİRDİSİ İLE KAYNAK EDİLMESİ, ISIDAN ETKİLENEN BÖLGEDE (IEB) İYİ MEKANİK ÖZELLİKLER ELDE EDİLMESİNİ SAĞLAR. Kaynak işleminden ortaya çıkan ısı kaynak bağlantısının mekanik özelliklerini etkiler. Bu durum, aşağıdaki formül kullanılarak hesaplanabilen ısı girdisi (Q) ile tanımlanır. k x U x I x 60 Q = v x 1000 Farklı kaynak yöntemlerinde termal verimlilik (k) değişkendir. Bu özelliğe ait takribi değerler için aşağıdaki tabloya bakınız. Termal verim Q = Isı girdisi [kJ/mm] U = Voltaj [V] I = Akım [A] v = Kaynak hızı [mm/min] k = termal verim [dimensionless] k [birimi yok] MMA0.8 MAG, all types 0.8 SAW1.0 TIG0.6 ISI GİRDİSİNİN KAYNAK BAĞLANTISINDAKI ETKİLERİ Daha iyi tokluk Mukavemet artışı Deformasyonda azalma Daha düşük kalıcı gerilim Daha dar IEB Düşük ısı girdisi Yüksek ısı girdisi Klasik kaynak yöntemleri için daha yüksek üretkenlik Yüksek mukavemetli Strenx çelikleri için tavsiyelerimiz, ısıdan etkilenen bölgede -40 °C de en az 27 J tipik tokluk değerine ulaşma amacına dayanır. Hardox aşınma levhasının kaynak bağlantılarındaki tokluk gereksinimi genellikle daha düşüktür. Bu yüzden Hardox için önerilenler 11 mm yaklaşık değerler olarak kabul edilir. Kaynak bağlantısında farklı kalınlıkta levhalar bulunduğunda, ısı girdisi kaynak bağlantısındaki levhaların en incesine göre belirlenir. 20 mm Bu durumda, izin verilen ısı girdisi 11 mm levha kalınlığına göre belirlenir. EN DÜŞÜK ÖN ISITMA SICAKLIĞINDA, STRENX İÇİN TAVSİYE EDİLEN MAKSİMUM ISI GİRDİSİ: 4.0 Qmax Strenx 700 3.5 Qmax Strenx 900 Qmax Strenx 960 3.0 Qmax Strenx 1100 Qmax Strenx 1300 Isı girdisi [kJ/mm] 2.5 2.0 1.5 1.0 0.5 0.0 0 5 10 15 20 25 30 35 40 –130 Levha kalınlığı [mm] HARDOX İÇİN TAVSİYE EDİLEN MAKSİMUM ISI GİRDİSİ 4.0 Hardox 3.5 3.0 Isı girdisi [kJ/mm] 2.5 2.0 1.5 1.0 0.5 0.0 0 5 10 15 20 Levha kalınlığı [mm] 25 30 35 40-130 DAHA YÜKSEK SICAKLIKLARDA KAYNAK Daha yüksek çalışma sıcaklıklarında, mesela çok paso geçilecek kaynak bağlantılarında, tavsiye edilen ısı girdisi de değişir. Aşağıdaki grafikler 125 °C ve 175°C bağlantı sıcaklıklarında tavsiye edilen ısı girdilerini göstermektedir. 125ºC KAYNAK BAĞLANTI SICAKLIĞINDA TAVSİYE EDİLEN MAKSİMUM ISI GİRDİSİ 4.0 Qmax Strenx 700 3.5 Qmax Strenx 900 Qmax Strenx 960–1300 3.0 Isı girdisi [kJ/mm] 2.5 2.0 1.5 1.0 0.5 0.0 0 5 10 15 20 25 30 35 40–130 Levha kalınlığı [mm] 175ºC KAYNAK BAĞLANTI SICAKLIĞINDA TAVSİYE EDİLEN MAKSİMUM ISI GİRDİSİ 4.0 Qmax Strenx 700 3.5 Qmax Strenx 900 Qmax Strenx 960–1300 3.0 Isı girdisi [kJ/mm] 2.5 2.0 1.5 1.0 0.5 0.0 0 5 10 15 20 25 30 35 40 –130 Levha kalınlığı [mm] 175 °C üzerindeki ön ısıtma ve pasolararası sıcaklıkları için WeldCalc bilgisayar programı kullanılabilir. WeldCalc programı ağır levhaların kaynak edilmesi konusunda dünyanın önde gelen uzmanlarını bünyesinde bulunduran SSAB tarafından geliştirilmiştir. Program www.ssab.com internet sitesinden ücretsiz olarak sipariş edilebilir. Kaynak dolgu malzemeleri Strenx ve Hardox’un kaynağı için alaşımsız, düşük alaşımlı ve paslanmaz çelik türünde dolgu malzemeleri kullanılabilir. DÜŞÜK ALAŞIMLI VE ALAŞIMSIZ KAYNAK DOLGU MALZEMELERİNİN DAYANIMI. Kaynak dolgu malzemelerinin akma dayanımı bir sonraki sayfadaki tabloya göre seçilmelidir. Düşük dayanımlı sarf malzemelerinin kullanımıyla kaynak metalinde yüksek tokluk, hidrojen çatlağına karşı daha fazla direnç ve kaynak bağlantısındaki kalıcı gerilmelerde düşüş gibi birçok avantajlar elde edilir. Strenx 700–1300 çeliğinin çok pasolu kaynak bağlantılarında, farklı dayanıma sahip sarf malzemelerinin kullanılması özellikle faydalıdır. Punto kaynakları veya ilk pasoda düşük dayanımlı dolgu malzemeleri ile kaynak edildikten sonra geri kalan geçişler için yüksek dayanımlı dolgu malzemeleri kullanılır. Bu teknik, tokluk ve hidrojen çatlağına karşı direnci arttırabilir. >700 MPa değerinde akma dayanımına sahip dolgu malzemesinin karbon eşdeğeri, aynı dayanımdaki levhaların karbon eşdeğerinden yüksek olabilir. Kaynak metalleri ve dolgu malzemeleri için farklı ön ısıtma sıcaklıkları tavsiye edildiğinde, en yüksek değerin kullanılması gerekir. Hardox bir sonraki sayfadaki tabloda görüldüğü üzere düşük dayanımlı dolgu malzemeleri ile kaynak edilmelidir. Yüksek dayanımlı kaynak dolgu malzemeleri Düşük dayanımlı kaynak dolgu malzemeleri Yüksek dayanımlı kaynak dolgu malzemeleri Düşük dayanımlı dolguALAŞIMLI malzemeleri KAYNAK DOLGU MALZEMELERİNİN HİDROJEN İÇERİĞİ ALAŞIMSIZ VEkaynak DÜŞÜK Alaşımsız veya düşük alaşımlı kaynak dolgu malzemeleri kullanıldığı durumda hidrojen içeriği en fazla 5 ml/100 g. MAG ve TIG kaynaklarında kullanılan teller, bu düşük hidrojen içeriğinin kaynak metalinde de oluşmasını sağlar. Diğer sarf malzemelerine ait hidrojen içerikleri konusunda en doğru bilgi dolgu üreticisinden temin edilebilir. Dolgu malzeme örnekleri www.ssab.com sitesinde yayınlanan TechSupport #60’da detaylı olarak bulunmaktadır. Sarf malzemeleri üreticisinin tavsiyelerine uygun şekilde depolandığı takdirde, hidrojen içeriği istenilen seviyede tutulabilecektir. Yukarıda verilen bütün bilgiler kaplanmış dolgu malzemeleri ve özlü tel için geçerlidir. Yüksek gerilimli kaynak bağlantıları için tavsiye edilen dolgu malzemesi dayanımları Kaynak dolgu malzemeleri, EN sınıfı R p0.2 [MPa] Diğer kaynak bağlantıları için tavsiye edilen dolgu malzemesi dayanımları MMA SAW MAG (Katı Tel/- Özlü Tel Kombinasyonu) MAG (Katı Tel) TIG (Tüm Özlü Teller) 900 EN 757 E 89 X EN ISO 26304 (-A) S 89X EN ISO 16834 (-A) G 89X EN ISO 18276 (-A) T 89X EN ISO 16834 (-A) W 89X EN 757 E 79 X EN ISO 26304 (-A) S 79X EN ISO 16834 (-A) G 79X EN ISO 18276 (-A) T 79X EN ISO 16834 (-A) W 79X EN 757 E 69 X EN ISO 26304 (-A) S 69X EN ISO 16834 (-A) G 69X EN ISO 18276 (-A) T 69X EN ISO 16834 (-A) W 69X EN 757 E 62 X EN ISO 26304 (-A) S 62X EN ISO 16834 (-A) G 62X EN 757 E 55 X EN ISO 26304 (-A) S 55X EN ISO 16834 (-A) G 55X EN ISO 18276 (-A) T 55X EN ISO 16834 (-A) W 55X EN ISO 2560 E 50 X EN 756 S 50X EN ISO 14341 (-A) G 50X EN ISO 16834 (-A) T 50X EN ISO 636 (-A) W 50X EN ISO 2560 (-A)E 46 X EN 756 S 46X EN ISO 14341 (-A) G 46X EN ISO 16834 (-A) T 46X EN ISO 636 (-A) W 46X EN ISO 2560 (-A) E 42 X EN 756 S 42X EN ISO 14341 (-A) G 42X EN ISO 16834 (-A) T 42X EN ISO 636 (-A) W 42X 800 700 EN ISO 16834 (-A) W 62X 600 500 X’in bir veya birden fazla karakteri ifade eder Strenx 1300 Strenx 1100 Strenx 960 Strenx 900 Strenx 700 Hardox HiTuf Hardox 400 Hardox 450 Hardox 500 Hardox 550 Hardox 600 400 Kaynak dolgu malzemeleri, AWS sınıfı R p0.2 [MPa] Yüksek gerilimli kaynak bağlantıları için tavsiye edilen sarf malzemesi dayanımları Diğer kaynak bağlantıları için tavsiye edilen sarf malzemesi dayanımları MMA SAW MAG (Katı Tel/- Özlü Tel Kombinasyonu) 900 (Katı Tel) MAG MAG (Özlü Tel) (Metal Özlü Tel) TIG 800 AWS A5.5 E120X AWS A5.23 F12X AWS A5.23 F11X AWS A5.28 ER120S-X AWS A5.29 E12XT-X AWS A5.29 E11XT-X AWS A5.28 E120C-X AWS A5.28 ER120X AWS A5.28 ER110X 700 AWS A5.5 E110X AWS A5.28 E110C-X AWS A5.28 ER100S-X AWS A5.5 E100X AWS A5.5 E90X AWS A5.5 E80X AWS A5.5 E70X AWS A5.23 F10X AWS A5.28 ER110S-X AWS A5.29 E10XT-X AWS A5.28 E100C-X AWS A5.28 ER100X AWS A5.23 F9X AWS A5.28 ER90S-X AWS A5.29 E9XT-X AWS A5.28 E90C-X AWS A5.28 ER90X AWS A5.23 F8X AWS A5.28 ER80S-X AWS A5.29 E8XT-X AWS A5.28 E80C-X AWS A5.28 ER80X AWS A5.23 F7X AWS A5.28 AWS A5.29 E7XT-X AWS A5.28 E70C-X AWS A5.28 ER70X 500 Strenx 1300 Strenx 1100 Strenx 960 Strenx 900 Strenx 700 Hardox HiTuf Hardox 400 Hardox 450 Hardox 500 Hardox 550 Hardox 600 400 ER70S-X X’in bir veya birden fazla karakteri ifade eder PASLANMAZ ÇELİK KAYNAK DOLGU MALZEMELERİ, Ostenitik paslanmaz çelik dolgu malzemeleri tüm ürün çeşitlerimizin kaynağında kullanılabilir. Bu dolgu malzemesi ile, tabloda görüldüğü üzere Hardox 600 haricindekileri, oda sıcaklığında (+ 20°C) ön ısıtma yapmadan kaynak etmek mümkündür. İlk tercih olarak AWS 307’e, ikinci tercih ise AWS 309’a uygun dolgu malzemelerine öncelik verilmesini tavsiye ederiz. Bu tür dolgu malzemelerinin akma mukavemetleri tüm kaynak metallerinde yaklaşık 500 MPa değerine kadar çıkmaktadır. AWS 307’nin sıcak çatlama direnci AWS 309’dan daha iyidir. Paslanmaz çelik dolgu malzemesi üreticileri genellikle hidrojen içeriklerini belirtmez, çünkü bu dolgu malzemelerinde hidrojen, alaşımsız ve düşük alaşımlı dolgu malzemelerinde olduğu gibi performansı etkilemez. Farklı tip paslanmaz çelik dolgu malzemelerine ait öneriler www.ssab.com sitesinde TechSupport #60’da verilmektedir. Stainless steel welding consumables, EN class SAW MAG MAG (Katı Tel) (Katı Tel) (tellerin tüm çeşitleri) İlk tercih: EN ISO 14343-A: B 18 8 Mn/ EN ISO 14343-B: SS307 İlk tercih: EN ISO 14343-A: B 18 8 Mn/ EN ISO 14343-B: SS307 İlk tercih: EN ISO 17633-A: T 18 8 Mn/ EN ISO 17633-B: TS307 İlk tercih: EN ISO 14343-A: W 18 8 Mn/ EN ISO 14343-B: SS307 İkinci tercih: EN ISO 14343-A: S 23 12 X/ EN ISO 14343-B: SS309X İkinci tercih: EN ISO 14343-A: B 23 12 X/ EN ISO 14343-B: SS309X İkinci tercih: EN ISO 17633-A: T 23 12 X/ EN ISO 17633-B: TS309X İkinci tercih: EN ISO 14343-A: W 23 12 X/ EN ISO 14343-B: SS309X MMA TIG 500 Tüm Strenx ve Hardox çelikleri İlk tercih: EN 1600: E 18 8 Mn İkinci tercih: EN 1600: E 19 12 X X’in bir veya birden fazla karakteri ifade eder. Stainless steel welding consumables, AWS class MMA SAW MAG MAG (Katı Tel) (Katı Tel) (Özlü Tel) AWS 5.9 ER307 AWS 5.9 ER307 MAG TIG (Metal Özlü Tel) Tüm Strenx ve Hardox çelikleri 500 AWS 5.4 E307-X AWS 5.22 E307T-X AWS 5.9 EC307 AWS 5.9 ER307 X’in bir veya birden fazla karakteri ifade eder. Yüzey sertleştirme Özel dolgu malzemeleri ile yapılan yüzey sertleştirme işlemi kaynak bağlantılarının aşınma direncini arttırır. Dolgu malzemelerine ilişkin talimatlara ve Strenx ve Hardox için önerilen genel tavsiyelerin hepsine uyulmalıdır. Kaynak bağlantısı veya levha ve yüzey sertleştirici arasına ekstra yüksek toklukta bir ara tabaka kaynak edilmesinde fayda vardır. Ara tabaka için dolgu malzemesi seçiminde Strenx ve Hardox çelikleri için verilen kaynak tavsiyelerine uyulmalıdır. Ara tabaka için, AWS 307 ve AWS 309’a uygun paslanmaz çelik dolgu malzemeleri kullanılmalıdır. Yüzey sertleştirici Çelik alt tabaka Ara tabaka Koruyucu gaz Koruyucu gaz seçimi ve karışımı kaynak durumuna bağlıdır ve genellikle Ar ve CO2 kullanılır. FARKLI KORUYUCU GAZ KARIŞIMLARININ ETKİLERİ Ark’ın ilerlemesini kolaylaştırır Ar (soy gaz) Ar/CO2 (aktif gaz) CO2 Sıçramaları azaltır Oksitlenme azalır Dengeli ark Düşük gözenek oluşumu Kaynakta sıçrama/ Nozülde tıkanma Kaynak metalinin daha fazla nüfuzu weld metal KORUYUCU GAZ ÖRNEKLERİ AŞAĞIDAKI TABLODA VERİLMİŞTİR: Kaynak yöntemi Ark tipi Koruyucu gaz [Hacim %] MAG, gaz altı MAG, katı tel Kısa ark Ar + 15-25 % CO2 MAG, gaz altı MAG, metal özlü tel Püskürtmeli ark Ar + 8-25 % CO2 MAG, özlü tel Kısa ark Ar + 15-25 % CO2, or pure CO2 MAG, özlü tel Püskürtmeli ark Ar + 8-25 % CO2 MAG, tüm çeşitler Tüm ark çeşitleri Ar + 15-25 CO2 TIG Saf Ar Koruyucu gaz esaslı tüm kaynak yöntemlerinde koruyucu gaz akışı kaynak durumuna bağlıdır. Genel bir ilke olarak, koruyucu gaz akışı [l/dk] nozül iç çapı [mm] ile aynı değere ayarlanmalıdır. Kaynak sırası ve aralık miktarı KAYNAK BAĞLANTISINDA HİDROJEN ÇATLAKLARININ ÖNLENMESI İÇİN: Başlangıç ve bitiş pasoları köşede yer almamalıdır. Mümkünse, başlangıç ve bitiş işlemleri köşedenen az 5–10 cm uzakta yapılmalıdır. Maks. 3mm’lik aralık Kaynak bağlantısındaki aralık maksimum 3 mm olmalıdır. Maks. 3mm’lik aralık Strenx ve Hardox astar boyası üzerinde kaynak Düşük çinko içeriğinden dolayı, Strenx ve Hardox’un mükemmel astarı üzerinde doğrudan kaynak işlemi yapılabilir. Astar kolayca fırçalanarak veya tesviye edilerek veya kaynak bağlantısı çevresinden kaldırılabilir. Kaynak öncesi astarın çıkarılmasının, kaynak metalde gözenek oluşumunun en aza indirgenmesi ve kaynak işleminin yatay konumun dışında başka konumlarda da uygulanabilir olması gibi yararları vardır. Astar, kaynak hazırlığı aşamasında çıkarılmadığı taktirde, kaynak metalinde gözenek oluşumu hafifçe artacaktır. Özlü telle yapılan MAG (gazaltı) kaynağı ve MMA (elektrot) kaynağı daha az gözenek oluşturan metodlardır. Kaynak işlemlerinin tümünde işlem süresince iyi havalandırma yapılmalıdır. Böylelikle astarın kaynak operatörüne ve çevresine zararlı bir etkisi olmayacaktır. En iyi sonuçları elde edebilmek için astar çıkarılmalıdır. Kaynak sonrası ısıl işlem Nadiren gerekse de, Hardox HiTuf ve Strenx 700–960’a kaynak sonrası ısıl işlem (gerilim giderme tavlaması) uygulanabilir. Mekanik özellikleri etkileyebileceğinden, diğer Strenx ve Hardox çeliklerine gerilim giderme tavlaması uygulanmamalıdır. Daha fazla bilgi için, SSAB Kaynak Kılavuzuna bakınız. 011-en-welding-V5-2015-Confetti SSAB, İskandinav ve ABD merkezli bir çelik şirketidir.SSAB, daha güçlü, hafif ve sürdürülebilir bir dünya yaratmak için müşterilerle yakın işbirliği halinde geliştirilen katma değerli ürünler ve hizmetler sunar.SSAB, 50’nin üzerinde ülkede çalışana sahiptir. SSAB, İsveç, Finlandiya ve ABD’de üretim tesislerine sahiptir. SSAB, Stokholm’de Nasdaq OMX Nordic Exchange’de işlem görür ve ikinci olarak Helsinki’deki Nasdaq OMX’de kayıtlıdır. SSAB Swedish Steel Çelik Dış Ticaret Ltd. Şti . Sahrayı Cedit Mah. Güzide Sok. No.14/9 Şişikler Plaza Kozyatağı Kadıköy İstanbul / Turkey Tel: +90 216 445 59 54 Fax: +90 216 445 59 56 www.ssab.com