Birleşme ve Satın Alma İşlemleri 2014 Raporu
Transkript
Birleşme ve Satın Alma İşlemleri 2014 Raporu
Birleşme ve Satın Alma İşlemleri 2014 Raporu Ocak 2015 Önsöz Dünyanın birçok ülkesinde, yıllardır süren global ekonomik krizin yarattığı olumsuz ortamın etkileri azalma eğilimi gösterirken, politik ve ekonomik sıkıntıların gelişmiş ve gelişmekte olan birçok ülkeyi etkilemeye devam ettiği bir ortamda, Türkiye’nin, önceki yıllar kadar olmasa da, ölçülü büyüyen ekonomisi ile sadece kendi bölgesinde değil, tüm dünyada, önemli ve cazip ülkeler arasında sayıldığı bir yılı daha geride bırakıyoruz. Tüm dünyada birleşme ve satın alma faaliyetlerinin hacim ve sayı olarak arttığı, Türkiye’de ise hacim artışı yaşanırken, işlem sayısında az da olsa düşüş gerçekleşen bu yılda, bu konuda tüm piyasa oyuncuları tarafından kabul gören ve bir başvuru kaynağı olarak yaygın bir şekilde kullanılan, “EY Birleşme ve Satın Alma İşlemleri Raporu”nun on üçüncüsünü sizlerle paylaşmaktan büyük memnuniyet duymaktayız. Raporumuz, 2014 yılında Türkiye’de gerçekleşmiş olan şirket birleşme ve satın alma işlemleri hakkında önemli bilgileri, geçmiş yıllar ile karşılaştırmalı olarak, bir arada sunmaktadır. Rapor ayrıca, geçmiş yıllarda olduğu gibi, Türkiye’nin önde gelen şirketlerinin hissedarları ve üst düzey yöneticileri ile yapılan, Türkiye’de Şirket Birleşme ve Satın Almaları konulu geleneksel anketimizin sonuçlarını da içermektedir. EY Birleşme ve Satın Alma İşlemleri 2014 Raporu’na doğrudan katılımları ile destek veren tüm yönetici ve işadamlarımız ile Rapor’u hazırlayan EY Kurumsal Finansman Ekibi’ne teşekkürlerimizi sunarız. Mustafa Çamlıca Müşfik Cantekinler EY Türkiye EY Türkiye Ülke Başkanı Kurumsal Finansman Bölüm Başkanı 14 Ocak 2015 İçindekiler Genel değerlendirme 5 Yatırımcı profili 8 Sektörel dağılım 12 Kamu kaynaklı işlemler 14 İşlem büyüklükleri 15 2015’e bakış 16 Türk iş dünyasının birleşme ve satın alma faaliyetlerine bakışı 18 2014 yılı birleşme ve satın alma işlemlerinin listesi 25 Raporun hazırlanma prensipleri 32 Birleşme ve Satın Alma İşlemleri - 2014 Raporu Genel değerlendirme Global ekonomiyi 2008 yılından itibaren etkisi altına alan ekonomik krizin yarattığı olumsuz ortamın etkilerinin yavaş da olsa ortadan kalktığı, ancak Ortadoğu’daki siyasi istikrarsızlık ve Rusya ile Ukrayna arasında yaşanan gerilimin etkilerinin tüm dünyada güçlü bir şekilde hissedildiği 2014 yılı, Türkiye’nin beklentilerin altında büyüme kaydettiği bir yıl olarak ön plana çıktı. Ayrıca, yıl içinde gerçekleşen yerel seçimler ve cumhurbaşkanlığı seçimleri de birleşme ve satın alma aktivitesini etkileyen diğer unsurlar olarak dikkat çekmektedir. Öte yandan Türkiye, göreceli olumlu göstergeleri ve yatırım ortamıyla 2014 yılında da geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi, birleşme ve satın alma işlemleri açısından ilgi odağı olmaya devam etti. 2014 yılı Türkiye’nin en önemli ticaret ortağı konumunda olan Avro bölgesinde, 2009 yılından beri süregelen kriz ortamının ardından sınırlı olarak iyileşmenin ve büyümenin yaşandığı bir yıl olarak dikkatleri çekmektedir. Avrupa Merkez Bankası’nın Avro bölgesinde faizleri indirmesi ve varlık alımlarına başlaması, büyümeyi canlandırmak için kararlı olduğuna dair önemli bir gösterge olmakla beraber özellikle son çeyrekte Avrupa’nın önemli ekonomilerinden Almanya ile Fransa'nın büyüme rakamlarının beklentilerin altında kalması ve İtalya'nın halen resesyondan çıkamaması canlanmanın beklenenden daha yavaş olacağına işaret etmektedir. Avrupa’daki sınırlı toparlanmanın Türkiye ekonomisi üzerindeki etkileri ile birlikte, özellikle komşu ülkelerde yaşanan istikrarsızlık ile güvenlik problemi ve Rusya ile Ukrayna arasındaki gerginliğin global ekonomi üzerinde yarattığı belirsizlik, 2014 yılında tırmanarak devam etmiştir. Bölgede yaşanan sorunların sonucu olarak ortaya çıkan belirsizlik ve güvenlik endişeleri, Türkiye’nin ticari açıdan kritik ilişkilerinin bulunduğu Irak, Suriye ve Rusya gibi ülkeler ile ticaretin olumsuz etkilenmesine neden olmuştur. Bunlara ek olarak, sene içerisinde Amerikan Merkez Bankası FED’in tahvil alım programını kademeli olarak sona erdirmesi de Türkiye ekonomisini etkileyen bir diğer gelişme olmuştur. Tüm bu gelişmeler sonucunda, Türkiye ekonomisinin 2014 yılını beklentilerin bir miktar altında bir büyüme ile tamamlaması öngörülmekte olup, enflasyondaki artış ve Türk lirasının ABD doları ile Avro karşısında değer kaybetmesi, ekonomi açısından diğer önemli gelişmeler olarak ön plana çıkmıştır. 2014 yılında işlem sayısında düşüş, işlem hacminde ise artış görülmektedir… Bu gibi gelişmelere rağmen, birleşme ve satın alma işlemleri açısından yatırımcıların ilgisinin devam ettiği gözlemlenmiştir. Ulaşabildiğimiz kaynaklara göre, bu sene Türkiye’de açıklanan toplam birleşme ve satın alma işlemi sayısı 318 olarak gerçekleşmiştir. Bu sayı, geçtiğimiz yıla göre sınırlı düşüşe işaret ederken, dünyada ise gerçekleşen birleşme ve satın alma işlem sayısındaki artış dikkatleri çekmektedir. Ancak, dünyadaki birleşme ve satın alma işlemlerine paralel olarak, Türkiye'deki işlem hacmine bakıldığında 2013 yılına kıyasla yüksek değerli işlemler sayesinde işlem hacminde önemli miktarda artış yaşandığı gözlemlenmektedir. Şekil 1: Açıklanan işlem sayısı (2014) Değeri Açıklanmamış İşlemler %59 188 işlem 130 işlem %41 Değeri Açıklanmış İşlemler Birleşme ve Satın Alma İşlemleri - 2014 Raporu 5 2013 senesindeki raporumuzda, Türkiye’de gerçekleşen ve değeri açıklanan toplam birleşme ve satın alma işlem hacmini 13,7 milyar ABD doları olarak sunmuştuk. 2013 yılında, milyar ABD doları seviyesini aşan 4 işlemin gerçekleştiğini ve 100 milyon ABD dolarının üzerinde değer ile gerçekleşen işlem sayısının sadece 22 olduğunu gözlemlemiş ve 2013’te yatırımcıların Türkiye’de sadece büyük şirketlere değil, çoğu KOBİ boyutunda sayılabilecek şirketlere de önemli ölçüde ilgi gösterdiğini görmüştük. 2014 yılında ise değeri açıklanan 130 adet işlem ile toplam 17,7 milyar ABD doları tutarında işlem hacmi yakalanmıştır. Tüm işlemler arasında milyar ABD doları seviyesini aşan 4 işlem bulunmakta ve bu işlemler toplam işlem hacminin yaklaşık %51’ini oluşturmaktadır. Ayrıca, 100 milyon ABD dolarının üzerinde değer ile gerçekleşen işlem sayısının sadece 21 olduğu göz önüne alındığında büyük hacimli işlemler toplam işlem hacmini yukarı çekerken, KOBİ boyutundaki şirketlere olan yoğun ilginin geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi 2014 yılında da devam ettiği görülmektedir. Öte yandan, değeri açıklanmayan birleşme ve satın alma işlemlerinin arasında 100 milyon ABD doları seviyesinin üstünde gerçekleşen önemli sayıda işlem olduğu bilinmektedir. Değeri açıklanmayan işlemler ile ilgili tahminlerimizi de ekleyerek, 2014 yılında toplam işlem hacminin yaklaşık 22 milyar ABD doları seviyesine ulaşmakta olduğunu görmekteyiz. Şekil 2: Açıklanan işlem değeri* 30 Milyar ABD$ 20 26,4 25,5 25 23,2 18,3 17,7 16,3 15 13,7 11,5 10 5 0 3,9 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 * Bu grafik açısından raporların açıklanma tarihlerindeki işlemler dikkate alınmış olup, sonradan gerçekleşen iptaller göz önünde bulundurulmamıştır. Toplam açıklanan işlem değerinin %38'ine karşılık gelen 6,7 milyar ABD dolarlık kısım 114 adet özel sektör işleminden oluşurken, kamu tarafından gerçekleştirilen ve değeri açıklanan 16 işlem ile de 11 milyar ABD doları tutarında işlem hacmi yaratıldı. Bu sene milyar ABD doları seviyesinin üzerinde gerçekleşen 3 adet kamu kaynaklı işlem, işlem hacmi açısından kamu kaynaklı işlemlerin özel sektör işlemlerinin önemli ölçüde önüne geçmesini sağladı. Ayrıca, işlem hacminde geçtiğimiz yıl olduğu gibi bu yıl da yerli yatırımcılar ağırlıklarını korudu. Yabancı yatırımcılar toplam işlem hacminden %26’lık pay aldı. Yerli yatırımcıların 2014 yılında özellikle özelleştirme ihalelerinde ön plana çıkarak toplam işlem hacminden aldığı %74’lük pay ise dikkat çekti. 2014 yılında Türkiye’nin içinde bulunduğu coğrafyada yaşanan olumsuz gelişmelere ve ekonomide yaşanan yavaşlamaya rağmen yabancı yatırımcıların toplam işlemler içerisinden aldıkları payı koruması Türkiye’yi halen yatırım yapmak için cazip ülkelerden biri olarak değerlendirdiklerini göstermektedir. Ayrıca bu durum, bazı uluslararası bağımsız kredi derecelendirme kuruluşlarının Türkiye için vermiş oldukları yatırım yapılabilir seviyesindeki notların teyidi ile de desteklenmektedir. Geçen seneki raporumuzda, iş dünyasının temsilcileri ile yaptığımız ankette, 2014 yılı için genel olarak 16-20 milyar ABD doları seviyesinde bir işlem hacmi beklendiğini gözlemlemiştik. Bu sene, bu beklentinin yakalandığını ve hatta biraz üzerine çıkıldığını söyleyebiliriz. 6 Birleşme ve Satın Alma İşlemleri - 2014 Raporu Bu husus, halen dünyanın güçlü ve hızlı büyümesi öngörülen ekonomilerinden biri olarak değerlendirilen Türkiye’nin 2015 yılında da birleşme ve satın alma işlemleri açısından aktif bir yıl geçireceği konusunda olumlu bir beklenti yaratmaktadır. Öne çıkan 2013 yılında milyar dolar seviyesini aşan 4 adet işlem gerçekleşirken, en yüksek hacimli ilk 10 işlemin toplam tutarı 9,4 milyar ABD doları seviyesinde olmuştu. Bu işlemler işlemler arasında öne çıkanlar EnerjiSA’nın Toroslar EDAŞ özelleştirme ihalesini 1,7 milyar ABD doları bedelle kazanması, Sembol Uluslararası Yatırım-Ekopark Turizm-Fine Otelcilik Ortak Girişim Grubu’nun Haliçport özelleştirme ihalesini 1,3 milyar ABD doları bedelle kazanması ve EnerjiSA’nın İstanbul Anadolu Yakası EDAŞ (AYEDAŞ) özelleştirme ihalesini 1,2 milyar ABD doları bedelle kazanmasıydı. 2014 yılında ise milyar ABD dolarının üzerinde 4 adet işlem gerçekleşirken bunların çoğunlukla kamu kaynaklı işlemler olması dikkat çekmektedir. En yüksek hacimli ilk 10 işlemin toplam tutarı 13 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşirken, bu işlemlerden sekizi kamu kaynaklı işlemlerden, kalanlar ise özel sektör işlemlerinden oluştu. Net Şans-Hitay Ortak Girişim Grubu’nun Milli Piyango İşletme Hakkı Devri ihalesini 2,8 milyar ABD doları bedelle kazanması, IC İçtaş’ın Kemerköy ve Yeniköy Termik Santrali özelleştirme ihalesini 2,7 milyar ABD doları bedelle kazanması ve Elsan Elektrik’in Yatağan Termik Santrali özelleştirme ihalesini 1,1 milyar ABD doları bedelle kazanması sayesinde kamu kaynaklı işlemlerin ilk 10 işlem içindeki oranı %76 olurken; BBVA’nın Garanti Bankası’nın %14,9 hissesini 2,5 milyar ABD doları bedelle ve Anadolu Endüstri Holding’in Migros’un %40,3 hissesini 799 milyon ABD doları bedelle satın almasının katkısıyla, özel sektör işlemleri de %24’lük bir pay elde etti. Tablo 1: İşlem değeri açıklanan en büyük 10 işlem Hedef Şirket Sektör Satın Alan Şirket Ülke Hisse Oranı Milli Piyango Hizmetler Net Şans-Hitay Ortak Girişim Grubu Türkiye G/D 2.755,0 Kemerköy ve Yeniköy Termik Santralleri Enerji IC İçtaş Türkiye %100,00 2.671,0 Garanti Bankası Finansal Hizmetler BBVA İspanya %14,89 2.463,4 Yatağan Termik Santrali Enerji Elsan Elektrik Türkiye %100,00 1.091,0 Milas-Bodrum Havalimanı Ulaştırma TAV Havalimanları Holding Türkiye G/D 989,0 Dalaman Havalimanı Ulaştırma YDA İnşaat Türkiye G/D 977,0 Migros Perakende Anadolu Endüstri Holding Türkiye %40,25 799,2 Fenerbahçe-Kalamış Marina Ulaştırma Tek-Art Kalamış ve Fenerbahçe Marmara Turizm Tesisleri Türkiye G/D 664,0 Derince Limanı Ulaştırma Safi Katı Yakıt Türkiye G/D 543,0 Çelikler İnşaat Türkiye %100,00 521,0 Orhaneli ve Tunçbilek Termik Enerji Santralleri ile BLİ Taşınmazları* İşlem Değeri (Milyon ABD$) G/D: Geçerli değil * BLİ: Bursa Linyit İşletmeleri 2013 yılında büyük hacimli işlemlerin yoğunluğu sebebiyle ilk 10 işlemin toplam işlem hacminde %68 seviyesinde bir ağırlığının olduğunu gözlemlemiştik. 2014 yılında ise büyük hacimli işlemlerin ağırlığının %76 seviyesine çıktığını görüyoruz. İlk 10 işlemin ortalama büyüklüğü 1,3 milyar ABD doları olurken, değeri açıklanan tüm işlemlerin ortalama büyüklüğü 136 milyon ABD doları olarak gerçekleşti. Kamu kaynaklı işlemler açısından bu ortalama değer 687 milyon ABD doları olurken, özel sektörün gerçekleştirdiği işlemlerin ortalama hacmi 59 milyon ABD doları seviyesinde gerçekleşti. İşlem değeri açıklanan özel sektör birleşme ve satın alma işlemleri arasında 100 milyon ABD doları üzerinde büyüklüğe sahip olanların sayısının 11 olduğu dikkate alınınca, bunlar haricinde kalan 103 adet işlemin ortalama büyüklüğünün 14 milyon ABD doları seviyesine indiği görülmektedir. Bu durum, 2013 yılı ile paralel olarak 2014 yılında da çok sayıda orta ve küçük boyutta işlem gerçekleştiğini göstermektedir. Hem yerli hem de yabancı yatırımcılar tarafından gerçekleştirildiğini gördüğümüz bu tür işlemlerin, gelecek yıllarda da devam etmesini bekliyoruz. Bunda, Türkiye ekonomisine ve büyüyen iç pazarına olan güvenin yanı sıra, Türkiye’deki operasyonlarını bir üs olarak kullanarak, tüm bölgede faaliyet göstermeyi hedefleyen yatırımcıların da katkısı olacaktır. Birleşme ve Satın Alma İşlemleri - 2014 Raporu 7 Yatırımcı profili Dünyanın birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ülkesinde, global ekonomik krizin etkilerinden kurtulma sinyallerinin gözlendiği ve büyüme oranlarında nispeten olumlu gelişmelerin yaşandığı 2014 yılında, Türkiye’de birleşme ve satın alma işlemleri hacminde artış, işlem adedinde ise sınırlı düşüş yaşandığı gözlemlendi. 2011 yılında işlem adedi bazında artışını sürdüren birleşme ve satın alma işlemleri, işlem hacmi olarak 2009 yılından sonra son 6 yılın en düşük seviyesinde gerçekleşmişti. 2012 yılında, hem işlem adedi hem de işlem hacminde bir önceki yıla göre önemli bir artış gerçekleşirken, 2013 yılında işlem adedinde yeni bir rekor yaşandığını, işlem hacminin ise 2012’ye göre düşük seviyelerde gerçekleştiğini gözlemlemiştik. 2014 yılında ise işlem hacminin bir önceki yıla göre artış gösterdiğini, işlem adedinin ise 2013 yılının gerisinde kaldığını görüyoruz. Yatırımcı profiline bakıldığında, yerli yatırımcıların 13,1 milyar ABD doları işlem hacmiyle yabancı yatırımcıları (4,6 milyar ABD doları) önemli ölçüde geride bıraktığını gözlemlemekteyiz. İşlem adedinde ise, Türk yatırımcılar son yıllardaki ağırlığını koruyarak 2014 yılında gerçekleştirdikleri 199 adet işlem ile yabancı yatırımcılardan (119 işlem) önemli sayıda daha fazla işleme imza attı. Yerli yatırımcılar işlem hacminden %74’lük pay aldı… Şekil 3: İşlem değerine göre Türk ve yabancı yatırımcılar* 18 - 16,6 16,9 16,5 16 14 12 - Milyar ABD$ 13,1 12,0 10 - 11,5 11,7 9,9 8,6 86- 4,3 4- 2,4 2 - 1,7 0- 5,1 2006 2007 2008 Türk Yatırımcı 10,4 6,4 3,3 4,6 1,5 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Yabancı Yatırımcı * Bu grafik açısından raporların açıklanma tarihlerindeki işlemler dikkate alınmış olup, sonradan gerçekleşen iptaller göz önünde bulundurulmamıştır. 2011 ve 2012 yıllarında işlem hacmindeki payını 2008 global krizi öncesinde olduğu gibi %50’nin üzerine çıkaran yabancı yatırımcılar, 2013 yılında ise yerli yatırımcıların gerisinde kalmıştı. 2014 yılında da benzer bir performans sergileyen yabancı yatırımcılar toplam işlem hacminin sadece %26’sını gerçekleştirerek yerli yatırımcıların önemli ölçüde gerisinde kaldı. İşlem adedinde ise yine benzer bir seyir gözlemlendi ve yabancı yatırımcılar son beş yılda olduğu gibi yerli yatırımcılardan daha az sayıda işlem gerçekleştirdi. Öte yandan, yabancı yatırımcıların gerçekleştirdiği işlem sayısında 2013 yılına paralel bir seyir izlendiği gözlemlendi. İşlem hacmi esas alındığında ise, 2012 yılındaki güçlü performansın ardından yabancı yatırımcıların işlem hacminin, 2013 yılında önemli ölçüde düştüğünü gözlemlemiştik. 2014 yılında ise yabancı yatırımcıların işlem hacminde az da olsa toparlanma olduğunu ve 4,6 milyar ABD doları seviyesine yükseldiğini görüyoruz. Yerli yatırımcılar 2014 yılında da yabancı yatırımcıları geride bıraktı… 2013 yılında yerli yatırımcılar işlem adedi bazında son on iki yılın rekor seviyesine ulaşmıştı, 2014 yılında ise işlem adedinde düşüş olduğunu ancak 199 işlem ile halen yabancı yatırımcıların önünde yer aldığını söyleyebiliriz. 2014 yılında yerli yatırımcıların işlem hacmi bazında ise son üç yılı geride bıraktığını görüyoruz. 8 Birleşme ve Satın Alma İşlemleri - 2014 Raporu Şekil 4: İşlem sayısına göre Türk ve yabancı yatırımcılar* 250 222 200 148 150 145 131 119 100 71 83 90 92 101 71 62 2006 2007 2008 119 114 93 50 0 199 184 Türk Yatırımcı Yabancı Yatırımcı 54 2009 2010 2011 2012 2013 2014 * Bu grafik açısından raporların açıklanma tarihlerindeki işlemler dikkate alınmış olup, sonradan gerçekleşen iptaller göz önünde bulundurulmamıştır. Değeri açıklanan işlemler göz önünde bulundurulduğunda, yabancı yatırımcıların ortalama işlem tutarları 150 milyon ABD doları (2013: 123 milyon ABD doları) civarında gerçekleşmiştir. 2014 yılında yabancı yatırımcıların gerçekleştirdiği en büyük 2 işlem olan Garanti Bankası-BBVA ve Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı-Malaysia Airports (Khazanah Nasional Berhad) işlemleri hariç tutulduğunda ise, yabancı yatırımcıların ortalama işlem büyüklüğü 64 milyon ABD doları seviyesine gerilemektedir. 2013 yılında ise en büyük 2 işlem hariç tutulduğunda, ortalama işlem tutarı 77 milyon ABD doları seviyesinde gerçekleşmiştir. Dolayısıyla, 2014 yılında yabancı yatırımcıların geçtiğimiz yıla göre benzer ve hatta bir miktar küçük boyutlardaki şirketlere yatırım yaptığı gözlemlenmektedir. 2014 yılında, ABD, İngiltere ve Japonya, işlem adedi bazında yabancı yatırımcı ülkeler arasında öne çıktı… Yabancıların dahil olduğu işlemlerde, geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi, adet bazında AB ülkeleri ve ABD ağırlıklarını korumaktadır. En çok işlem yapan ülkeler listesinde ABD ve AB ülkelerinin yanı sıra Japonya, İsviçre, Kuveyt ve Malezya yer almaktadır. 2014 yılında ABD, işlem adedi bazında 22 işlem ile ilk sırada yer almış ve ABD’yi İngiltere 11, Japonya 10 işlem ile izlemiştir. Şekil 5: İşlem sayısına göre yatırımcıların menşei 200 - 199 180 160 140 120 100 80 60 40 - 22 20 - 26 11 10 9 8 8 6 0Türkiye ABD İngiltere Japonya Fransa Almanya İtalya 5 4 4 3 3 İsviçre Polonya İspanya Kuveyt Malezya Belçika Birleşme ve Satın Alma İşlemleri - 2014 Raporu Diğer 9 İşlem hacmi bakımından İspanya gerçekleşen toplam 2,5 milyar ABD doları işlem hacmi ile yabancı yatırımcılar arasında ilk sırada yer alırken ABD (423 milyon ABD doları) İspanya’yı takip etti. 2012 ve 2013 yıllarında işlem hacmi bazında ağırlığını yitiren AB ülkelerinin, 2014 yılında İspanya’nın etkisiyle tekrar öne çıktığı, ancak diğer AB ülkelerinin işlem hacmine katkısının sınırlı kaldığı dikkat çekmektedir. Bununla beraber İspanya’ya ek olarak İngiltere ve Fransa, AB ülkeleri arasında öne çıkmaktadır. Diğer dikkat çeken ülkeler ise Çin, Malezya ve Singapur’dur. 2014 yılında işlem hacminde İspanya öne çıktı… Şekil 6: İşlem değerine göre yatırımcıların menşei 14.000 - 13.051 12.000 - Milyon ABD$ 10.000 8.000 6.000 4.000 2.463 2.000 0- Türkiye Özel sermaye fonlarının Türkiye’ye ilgisi 2014 yılında azalış gösterdi… İspanya 423 379 ABD Çin 347 318 Malezya Singapur 232 220 72 190 İngiltere Fransa Japonya Diğer Son yıllarda özel sermaye fonlarının Türkiye’ye artan ilgisi, 2014 yılında yavaşlamış ve gerçekleştirdikleri işlem adedi önemli seviyede azalarak 43’e, (2013: 74 işlem) toplam işlem adedindeki payı ise %14’e (2013: %22) gerilemiştir. Şekil 7: İşlem sayısına ve açıklanan işlem hacmine göre özel sermaye fonlarının işlemleri Finansal Yatırımcı %14 Finansal Yatırımcı %2 343 milyon ABD$ 43 işlem Stratejik Yatırımcı %98 Stratejik Yatırımcı %86 275 işlem 17.352 milyon ABD$ İşlem hacmi esas alındığında ise, özel sermaye fonlarının toplam işlem hacmi azalırken, değeri açıklanan işlemler içindeki payı ise düşüş göstermiştir. 2013 yılında finansal yatırımcılar, 503 milyon ABD doları tutarında işleme imza atmıştır. Bu tutar, 2014 yılında 343 milyon ABD doları olarak gerçekleşmiştir. Bu değerleri geçtiğimiz yıllarla karşılaştırdığımızda, 2014 yılında özel sermaye fonlarının hem işlem hacmi hem de işlem adedi bazında durgun bir sene geçirdiğini gözlemlemekteyiz. 10 Birleşme ve Satın Alma İşlemleri - 2014 Raporu Değeri açıklanan işlemler esas alındığında, özel sermaye fonlarının bu yıl gerçekleştirdikleri en yüksek hacimli işlem Goldman Sachs’ın Petlim Limancılık’ın %30 hissesini 250 milyon ABD doları bedelle satın alması olmuştur. Değeri açıklanan işlemler içerisinde diğer bir öne çıkan işlem ise ReAya Holding ve Nesmal Yatırım’ın Avrupa Göz Hastanesi’nin %80 hissesini 28 milyon ABD doları bedelle satın alma işlemidir. İşlem değeri açıklanmamış olmakla beraber Actera ve Esas Holding’in UN Ro-Ro’nun %98,8 hissesini satın alması, NBK Capital’ın Yatsan’ın %78 hissesini satın alması, Partners Group’un Enerya’ya, InfraMed’in Hamitabat Elektrik Üretim’e ortak olması özel sermaye fonlarının diğer dikkat çeken işlemleri olmuştur. Tablo 2: Özel sermaye fonlarının gerçekleştirdiği işlemler Satın Alan Şirket Ülke Hedef Şirket Sektör Hisse Oranı İşlem Değeri (Milyon ABD$) 212 Capital Partners Türkiye parcadeposu.com Bilişim Açıklanmadı 0,5 212 Capital Partners Türkiye iyziCo Bilişim Açıklanmadı 1,3 212 Capital Partners Türkiye solvoyo Bilişim Açıklanmadı 2,0 500 Startups ABD connected2me.com Bilişim %5,00 0,1 Actera, Esas Holding Türkiye UN Ro-Ro Ulaştırma %98,80 Açıklanmadı Aslanoba Capital Türkiye modacruz.com Bilişim Açıklanmadı Açıklanmadı Aslanoba Capital Türkiye OnlineMarket.com.tr Bilişim Açıklanmadı 1,0 Aslanoba Capital Türkiye Webrazzi Bilişim %15,00 Açıklanmadı Aslanoba Capital Türkiye buldumbuldum.com Bilişim Açıklanmadı 2,5 Aslanoba Capital Türkiye Mealbox Bilişim Açıklanmadı 0,8 Atlantis Yatırım Holding Türkiye Orna Tarım Yiyecek ve İçecek %15,00 0,8 Auckland Investment Group BAE Şeker Piliç Yiyecek ve İçecek %70,18 Açıklanmadı Batu Yatırım Holding Türkiye Çorlu Halı Üretim Fabrikası Tekstil %100,00 6,0 Doğa Girişim Türkiye Turshoe.com Bilişim Açıklanmadı 0,1 Doğa Girişim Türkiye Crushmania.com Bilişim Ebullio Capital Management İngiltere Red Crescent Resources Türkiye Operasyonları Madencilik Elemental Holding Polonya Evciler E-Atık Kimya EMF Capital Partners İngiltere Aviva Sigorta Finansal Hizmetler Galata Business Angels Türkiye Joyfoodz.com (Ozon Gıda) Bilişim Galata Business Angels Türkiye Faveeo Bilişim Açıklanmadı 1,0 Galata Business Angels Türkiye Hızlı Çeviri Bilişim Açıklanmadı Açıklanmadı Galata Business Angels, BIC Angel Investments Türkiye Prisync Bilişim Açıklanmadı 0,2 Galata Business Angels, Ingenious Ventures Türkiye, İngiltere Woto.com Bilişim Açıklanmadı 0,5 Gedik Girişim Sermayesi Türkiye Zen Enerji Enerji %20,00 Açıklanmadı Goldman Sachs ABD Petlim Limancılık Ulaştırma %30,00 250,0 Güler Yatırım Holding Türkiye A1 Capital Menkul Değerler Finansal Hizmetler %45,00 3,5 Güler Yatırım Holding Türkiye Dinamo Tamir ve Bakım Ürünleri İmalat %25,00 0,5 Hummingbird Ventures Belçika Armut.com Bilişim Açıklanmadı Açıklanmadı iLab Ventures Türkiye emlakjet.com Bilişim %100,00 Açıklanmadı Infinity Invest Holding Türkiye Özsüt Yiyecek ve İçecek %70,00 Açıklanmadı InfraMed Fransa Hamitabat Elektrik Üretim Enerji %25,00 Açıklanmadı Inventures Türkiye Tazemasa Bilişim Açıklanmadı Açıklanmadı Inventures Türkiye Blesh Bilişim Açıklanmadı Açıklanmadı İş Girişim, Doğuş SK Türkiye Radore Veri Hizmetleri Bilişim Levant Capital BAE Panço Giyim Perakende NBK Capital Kuveyt Yatsan NBK Capital Kuveyt Sistem 9 Medya Partners Group İsviçre PineBridge ABD ReAya Holding, Nesmal Yatırım %8,00 0,1 %100,00 10,2 %51,00 11,0 %98,66 1,0 Açıklanmadı 0,1 %57,00 15,4 Açıklanmadı Açıklanmadı İmalat %78,00 Açıklanmadı Medya %51,00 Açıklanmadı Enerya Enerji %30,00 Açıklanmadı Romatem Sağlık %50,00 Açıklanmadı Suudi Arabistan, Türkiye Avrupa Göz Hastanesi Sağlık %80,00 28,0 Revo Capital Türkiye FIT Solutions Bilişim %20,00 4,0 Revo Capital Türkiye Skyatlas Bilişim Açıklanmadı 1,0 Verusaturk Venture Capital Türkiye Profreight Taşımacılık Hizmetleri Ulaştırma %44,00 1,7 Birleşme ve Satın Alma İşlemleri - 2014 Raporu 11 Sektörel dağılım 2014 yılında, 2013 yılında da olduğu gibi, işlem hacmi bazında enerji sektörünün, işlem adedi bazında ise bilişim sektörünün ilk sırada olduğu görülmektedir. Enerji sektörünün işlem hacmi bazında birinci sırada yer almasının ana sebepleri elektrik üretim şirketleri özelleştirmeleri ve Türkiye’nin artmaya devam eden enerji talebine paralel olarak yerli ve yabancı yatırımcıların bu sektörde yer alabilme stratejileridir. Ayrıca, bu yılın en büyük 10 işlemi içerisinde de enerji sektörüne ait 3 özelleştirme işlemi yer almaktadır. 2015 yılında da bazı elektrik üretim şirketlerinin özelleştirilmesini ve enerji sektörünün son yıllarda olduğu gibi ileriki dönemde de yatırımcılar tarafından ilgi görmesini beklemekteyiz. Öte yandan, 2014 yılında ulaştırma ve finansal hizmetler sektörleri 2013 yılında da olduğu gibi enerji sektörünün ardından işlem hacmi bazında önde gelen sektörlerden olmuştur. Ayrıca, imalat ile yiyecek ve içecek sektörleri işlem sayısı açısından, hizmetler ve perakende sektörleri ise hem işlem hacmi hem de işlem sayısı açısından dikkat çekmektedir. Şekil 8: İşlem hacmine göre hedef şirketlerin sektörel dağılımı 6.000 - Milyon ABD$ 5.000 - 4.899 3.899 4.000 - 2.848 3.000 - 2.823 2.000 986 1.000 - 541 504 821 374 Di ğe r İm al at Ga yr im en ku l İç ec ek ve Yi ye ce k Pe ra ke nd e Hi zm et le r Fi na ns al Hi zm et le r Ul aş tır m a En er ji 0- Şekil 9: İşlem sayısına göre hedef şirketlerin sektörel dağılımı 58 40 - 38 36 30 - 33 27 26 20 - 21 10 - 13 11 19 10 10 8 8 M ed ya 50 - Ki m ya 60 - 12 Birleşme ve Satın Alma İşlemleri - 2014 Raporu Di ğe r Tu riz m Ul aş tır m a Pe ra ke nd e M ad en ci lik Hi zm et le r Sa ğl ık ve İç Fi ec na ek ns al Hi zm et le r İm al at Yi ye ce k En er ji Bi liş im 0- Enerji 2013 yılında 36 işlem adedi ve 6 milyar ABD doları tutarındaki işlem hacmiyle birinci sırada yer alan enerji sektörü, 2014 yılında toplam 38 işlem adedi ve 4,9 milyar ABD doları tutarında işlem hacmiyle işlem hacmi sıralamasında birinci, işlem adedi bazında ise ikinci olmuştur. Enerji sektöründe 2014 yılında gerçekleştirilen Kemerköy ve Yeniköy Termik Santralleri, Yatağan Termik Santrali ile Orhaneli ve Tunçbilek Termik Santrali ile BLİ Taşınmazları özelleştirme ihaleleri önemli bir yer tutmuştur. Sektördeki en yüksek tutarlı işlem 2,7 milyar ABD doları bedelle IC İçtaş’ın kazandığı Kemerköy ve Yeniköy Termik Santralleri özelleştirmesi olmuştur. Enerji sektöründe 2015 yılında, elektrik üretim varlıkları özelleştirme ihaleleri, özel sektör işlemleri, özelleştirmesi tamamlanan elektrik üretim varlıklarında yeni ortaklıklar ve yapılanma işlemlerinin önemli bir yer tutacağını ve bunun sonucu olarak birleşme ve satın almaların devam edeceğini öngörüyoruz. Ulaştırma Ulaştırma sektöründe 2014 yılında 13 işlem ile 3,9 milyar ABD doları tutarında işlem hacmi sağlanmıştır. Sektörde 2013 yılında özellikle yabancı yatırımcıların ilgisinin yoğun olduğu gözlemlenirken, 2014 yılında işlem adedi bazında yerli yatırımcı sayısının yabancı yatırımcı sayısına göre daha fazla olduğu görülmektedir. Buna ek olarak, ulaştırma sektöründe büyük hacimli işletme hakkı devirlerinin sektördeki toplam işlem hacmini yukarıya taşıdığı söylenebilir. Sektördeki en yüksek tutarlı işlem Milas-Bodrum Havalimanı İşletme Hakkı Devri ihalesi olup, 989 milyon ABD doları tutarındaki ihaleyi TAV Havalimanları Holding kazanmıştır. Dikkat çeken bir diğer işlem ise Dalaman Havalimanı işletme hakkının 977 milyon ABD doları bedelle YDA İnşaat’a devredilmesi işlemidir. Finansal Hizmetler 2013 yılında 16 adet işlem gerçekleştirilen finansal hizmetler sektörü 1,7 milyar ABD doları işlem hacmi ile işlem hacmi bakımından üçüncü sırada yer almış ve 2014 yılında toplamda 2,8 milyar ABD doları tutarında 27 işlem ile işlem hacmi bazında sıralamadaki yerini korumuştur. 2014 yılında finansal hizmetler sektöründe en yüksek tutarlı satın alma işlemi Garanti Bankası’nın %14,9 hissesinin BBVA tarafından 2,5 milyar ABD doları bedelle satın alınması işlemidir. Industrial & Commercial Bank of China’nın (ICBC) Tekstilbank’ın %75,5 hissesini 313,8 milyon ABD doları bedelle satın alması, finansal hizmetler sektöründe dikkat çeken diğer bir işlemdir. Hizmetler 2013 yılında işlem hacmi bakımından sıralamanın önlerinde yer alamayan hizmetler sektörü, 2014 yılında 2,82 milyar ABD doları tutarında 21 işlem ile işlem hacmi sıralamasında dördüncü sırada yer almıştır. 2014 yılında hizmetler sektöründeki en önemli işlem Milli Piyango İşletme Hakkı Devri ihalesidir. İhaleyi 2,76 milyar ABD doları bedelle Net Şans-Hitay Ortak Girişim Grubu kazanmıştır. Perakende 2013 yılında 21 işlem ve 989 milyon ABD doları hacmi ile işlem hacmi bazında dördüncü sırada yer alan perakende sektörü, 2014 yılında 11 işlem ve 986 milyon ABD doları hacmiyle işlem hacmi bazında beşinci sırada yer almıştır. 2014 yılında sektörde gerçekleşen en önemli işlemler, Migros’un %40,3 hissesinin 799,2 milyon ABD doları bedelle Anadolu Endüstri Holding tarafından satın alınması ile A101 Süpermarketleri’nin %21,8 hissesinin 164 milyon ABD doları bedelle Aydın Perakendecilik tarafından satın alınması işlemleridir. Yiyecek ve içecek 2013 yılında 32 işlem ve 288 milyon ABD doları hacmi ile işlem hacmi bazında sekizinci sırada yer alan yiyecek ve içecek sektörü, 2014 yılında 33 işlem ve 541 milyon ABD doları işlem hacmiyle işlem hacmi bazında altıncı sırada yer almıştır. 2014 yılında sektörde gerçekleşen en önemli işlemler, Dosu Maya’nın tamamının 220 milyon ABD doları bedelle Lesaffre et Compagnie tarafından satın alınması ile Biskot Bisküvi’nin %30’unun 95,5 milyon ABD doları bedelle Ülker Bisküvi tarafından satın alınmasıdır. Diğer sektörler Yukarıda kısaca değindiğimiz sektörler dışında dikkat çeken işlemlerin başında otomotiv sektöründe gerçekleşen Es Mali Yatırımlar’ın BMC’yi 355,7 milyon ABD doları bedelle TMSF’den satın alması ve gayrimenkul sektöründe gerçekleşen GIC’nin Rönesans Gayrimenkul’ün %21,4 hissesini 318,2 milyon ABD doları bedelle satın alması gelmektedir. Ayrıca, işlem hacmi açısından ön sıralarda yer alamasa da işlem adedi bazında çoğunlukla küçük ölçekli 58 işlem ile ilk sırada bulunan bilişim sektörü de önemli sektörlerden biri olarak 2014 yılında ön plana çıkmaktadır. Birleşme ve Satın Alma İşlemleri - 2014 Raporu 13 Kamu kaynaklı işlemler 2014 yılında birleşme ve %62’sini satın almaların kamu kaynaklı işlemler oluşturdu... 2013 yılında kamu kaynaklı işlemler, toplam 8,4 milyar ABD doları işlem hacmi ile değeri açıklanan işlemlerin %61’ini oluştururken, 2014 yılında kamu kaynaklı işlemlerin toplam işlem hacminden aldığı pay az da olsa artmış ve toplamda 11 milyar ABD doları ile değeri açıklanan işlemlerin %62’sini oluşturmuştur. 2014 yılında kamu kaynaklı işlemlerin 2013 seviyesinin üzerine çıkmasının nedeni büyük hacimli özelleştirme ve İşletme Hakkı Devri işlemlerinin gerçekleşmiş olmasıdır. 2014 yılında kamu kaynaklı işlemlerin %54’ü İşletme Hakkı Devri işlemlerinden oluşurken, özelleştirme işlemlerinin de önemli yer tuttuğunu görmekteyiz. 2014 yılında ön plana çıkan kamu kaynaklı işlemlerin başında Net Şans-Hitay Ortak Girişim Grubu’nun 2,8 milyar ABD doları teklif ettiği Milli Piyango İşletme Hakkı Devri ihalesi, IC İçtaş’ın 2,7 milyar ABD doları teklif ettiği Kemerköy ve Yeniköy Termik Santrali özelleştirme ihalesi, Elsan Elektrik’in 1,1 milyar ABD doları teklif ettiği Yatağan Termik Santrali özelleştirme ihalesi gelmektedir. Ayrıca, İşletme Hakkı Devri yoluyla gerçekleştirilen Milas-Bodrum Havalimanı ihalesini TAV Havalimanları Holding’in 989 milyon ABD doları bedel ile kazanması ve İşletme Hakkı Devri yoluyla gerçekleştirilen Dalaman Havalimanı ihalesini YDA İnşaat’ın 977 milyon ABD doları bedelle kazanması, 2014’te ön plana çıkan diğer kamu kaynaklı işlemlerdir. Bu 5 işlem, toplam kamu kaynaklı işlemlerin %77’sini oluşturmuştur. Geçmiş yıllarda olduğu gibi, 2014 yılında da özelleştirme ihalelerine ağırlıklı olarak yerli yatırımcıların katılmış ve ihaleleri kazanmış olması dikkat çekmektedir. Şekil 10: Kamu kaynaklı işlemlerin sayısı ve hacmi 5 işlem İşletme Hakkı Devri %1 9 işlem Özelleştirme %3 3 işlem TMSF %1 TMSF %2 0,4 milyar ABD$ İşletme Hakkı Devri %34 5,9 milyar ABD$ 301 işlem Özel Sektör İşlemleri %95 Özelleştirme %26 4,7 milyar ABD$ Özel Sektör İşlemleri %38 6,7 milyar ABD$ 2015 yılında gerçekleşmesi muhtemel olan başlıca kamu kaynaklı işlemler; İGDAŞ, Halk Sigorta ve Halk Emeklilik, Spor Toto ve At Yarışı Oyunları, EÜAŞ’ın çeşitli elektrik üretim varlıkları, TCDD ve TDİ’ye ait çeşitli limanlar ve şeker fabrikaları portföylerinin özelleştirilmesi işlemleridir. Bu işlemlerin 2015’te tamamlanması durumunda kamu kaynaklı işlem hacminin 2014 yılı seviyelerine kolaylıkla ulaşması beklenebilir. Ayrıca, 2013 yılında özelleştirme ihalesi iptal edilen Köprüler ve Otoyollar’ın 2015 yılında tekrar özelleştirme ihalesine çıkması ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne ait İSPARK’ın da 2015 yılında özelleştirilme kapsamına alınması ihtimaller dahilindedir. 14 Birleşme ve Satın Alma İşlemleri - 2014 Raporu İşlem büyüklükleri 2013 yılı ile aynı şekilde 2014 yılında da, milyar dolar seviyesini aşan 4 işlem gerçekleşmiştir. 2014 yılında değeri açıklanan işlemler arasındaki en yüksek tutarlı işlemler, 2,8 milyar ABD doları tutarındaki Net Şans-Hitay Ortak Girişim Grubu- Milli Piyango İşletme Hakkı Devri işlemi, 2,7 milyar ABD doları tutarındaki IC İçtaş-Kemerköy ve Yeniköy Termik Santralleri özelleştirmesi, 2,5 milyar ABD doları tutarındaki BBVA-Garanti Bankası işlemi ve 1,1 milyar ABD doları tutarındaki Elsan Elektrik-Yatağan Termik Santrali özelleştirmesi işlemleridir. 2013 yılında milyar dolar seviyesini aşan herhangi bir özel sektör işlemi gerçekleşmezken; 2014’te Garanti Bankası’nın %14,9 hissesinin BBVA tarafından satın alınması milyar dolar seviyesini aşan ve en yüksek değere sahip özel sektör işlemi olarak öne çıkmıştır. Bu işlemlere ek olarak, Milas-Bodrum ve Dalaman havalimanlarının İşletme Hakkı Devri yöntemiyle özelleştirilmeleri ile Migros’un %40,3 hissesinin Anadolu Endüstri Holding tarafından satın alınması da milyar dolar seviyesine yakın işlemler olarak dikkat çekmektedir. Geçmiş yıllarda olduğu gibi, 2014 yılında da yüksek bedelli özelleştirme ihaleleri ve bazı büyük hacimli özel sektör işlemleri toplam işlem hacmini yukarı çekmektedir. Açıklanan işlemler arasında, 50 milyon ABD doları altında gerçekleşen işlem adedi, değeri açıklanan işlemlerin toplamının %77’sini oluşturmaktadır ve bu oran 2012 ve 2013 yılları ile benzerlik göstermektedir. 2014 yılında da, ortalama işlem hacmini düşüren faktörler, küçük boyuttaki işlemlerin toplam işlem sayısı içindeki oranının yüksek olması ve az sayıda büyük hacimli işlemin gerçekleşmesidir. 2014 yılında gerçekleşen en yüksek değerli 10 işlem, açıklanan toplam tutarın %76’sını oluşturmuştur. Değeri açıklanmayan işlemlerle birlikte toplam işlem hacminin yaklaşık 22 milyar ABD doları olduğu dikkate alınırsa bu oran %61 seviyelerine gerilemektedir. Bu oranların, geçtiğimiz yıl gerçekleşen oranlara göre artış gösterdiği ve dolayısıyla ortalama işlem hacminin arttığı söylenebilir. Şekil 11: Açıklanan işlemlerin değer aralığı - işlem sayısı bazında 6 Şekil 12: Açıklanan işlemlerin değer aralığı - işlem hacmi bazında 4 11 8.980 milyon ABD$ 9 867 milyon ABD$ 100 626 milyon ABD$ 4.493 milyon ABD$ 2.729 milyon ABD$ <50 milyon ABD$ <50 milyon ABD$ 50-100 milyon ABD$ 50-100 milyon ABD$ 100-500 milyon ABD$ 100-500 milyon ABD$ 500-1.000 milyon ABD$ 500-1.000 milyon ABD$ 1.000-5.000 milyon ABD$ 1.000-5.000 milyon ABD$ İşlem değerlerine ilişkin dikkat çeken bir diğer husus ise, 2013 yılına göre 2014 yılında işlem değerlerinde belirgin bir artış yaşanmasıdır. 2013 yılında milyar dolar üzerindeki işlem değerlerinin toplamı, açıklanan toplam işlem değerinin %40’ında kalırken, bu oran 2014 yılında %51’e yükselmiştir. Oranlardaki artışın en önemli nedeni olarak, 2013 yılına göre 2014 yılında yüksek hacimli işlemlerin değerlerinin artması görülmektedir. 2013 yılında en büyük 10 işlemin ortalama büyüklüğü 935 milyon ABD doları olarak gerçekleşirken, bu rakam 2014 yılında 1,3 milyar ABD dolarına yükselmiştir. Ayrıca, değeri açıklanan tüm işlemlerin ortalama büyüklüğü de 2013 yılına göre artış göstererek 136 milyon ABD dolarına ulaşmıştır. 2015 yılında beklenen İGDAŞ, Halk Sigorta ve Halk Emeklilik, Spor Toto ve At Yarışı Oyunları, EÜAŞ’ın çeşitli elektrik üretim varlıkları ve TCDD ile TDİ’ye ait çeşitli limanlar gibi yüksek değerli özelleştirmelerin ve özellikle perakende, sağlık ve medya sektörlerinde bazı yüksek hacimli özel sektör işlemlerinin gerçekleşmeleri halinde ortalama işlem değerinin yükselmesini bekleyebiliriz. Birleşme ve Satın Alma İşlemleri - 2014 Raporu 15 2015’e bakış 2014 yılı, tüm dünyada 2008 yılında başlayan global ekonomik krizin etkilerinin azalmasıyla birlikte, ekonomik büyümedeki toparlanmanın etkilerinin sınırlı olsa da hissedildiği; ancak özellikle Avro bölgesinde, büyümenin uzun dönem ortalamalarına göre düşük seviyelerde kaldığı bir yıl oldu. Global ekonomik büyümenin hedeflenen seviyelerden düşük kaldığı bir ortamda, Türkiye ekonomisi gelişmekte olan diğer birçok ekonomiye benzer şekilde beklentilerin bir miktar altında bir büyüme performansı sergiledi. 2014 yılında, Avro bölgesinde beklenenden düşük gerçekleşen büyüme oranları, 2008’de ortaya çıkan global ekonomik krizin etkisinin yıllar içinde azalarak da olsa halen hissedildiğini göstermektedir. Karar alıcılar, geçen süre içinde iç talebi artırmaya yönelik adımlar atsa da, bu adımların etkisinin sınırlı olduğu görülmüştür. Almanya ve Fransa’daki ekonomik büyüme oranlarının beklentilerin altında gerçekleşmesi olumsuz gelişmeler olarak karşımıza çıkarken; İspanya ve Yunanistan gibi ülkelerin ekonomik durgunluktan çıkmaları yıl içindeki olumlu ekonomik gelişmeler olarak dikkat çekmiştir. AB Komisyonu tarafından devreye sokulacak yatırım destek paketinin ve Avrupa Merkez Bankası’nın varlık alımına başlamasının da desteğiyle, Türkiye’nin en önemli ticari partneri olan Avro bölgesindeki ekonomik hareketliliğin 2015 yılında artması beklentiler dahilindedir. 2014 yılında, dünya ekonomisini etkileyen en önemli olaylar arasında Ortadoğu’da yaşanan sorunlar ve Rusya-Ukrayna gerilimi ön plana çıktı. Özellikle, Irak ve Suriye’deki gelişmelerin sonucunda, Türkiye’nin bu ülkelerle yoğun olarak gerçekleştirdiği ticaret hacmi olumsuz olarak etkilenirken, dünyada petrol ve enerji fiyatlarının düşüş göstermesi, FED’in tahvil alımı programını sonlandırması ve yakın gelecekte faiz artırımına gideceği yönündeki beklentiler, Türkiye ekonomisini etkileyen diğer faktörler olarak dikkat çekti. Dünya ekonomisinin itici güçleri olan ülkelerden ABD’de büyüme oranı artış gösterirken, Çin ekonomisinin ise beklenenden daha yavaş büyümesi, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu ve bu ülkelerle yakın ekonomik ilişkileri olan pek çok gelişmekte olan ülkeyi etkilemiştir. Tüm bu gelişmeler sonucunda Türkiye ekonomisi, 2013 yılı performansıyla karşılaştırıldığında, 2014 yılında bir miktar daha düşük bir büyüme gerçekleştirdi. 16 Özellikle, 2011 yılından sonra büyüme hızı yavaşlayan Türkiye ekonomisinde, 2014 yılında da büyümenin %3 gibi ülkemizin kendi dinamikleri açısından mütevazı bir seviyede gerçekleşmesi beklenmektedir. Büyümedeki yavaşlamaya rağmen, dış ticaret hacmindeki olumlu gelişmelerin cari dengedeki iyileşmeyi desteklemesi ve bu iyileşmenin devam etmesi tahmin edilmektedir. Yılın ilk çeyreğinde, seçimin ve politik belirsizliklerin gündemi belirlediği Türkiye ekonomisinde ikinci çeyrekte ise, ekonomik aktivitede bir yavaşlama görüldü. 2014’ün ikinci yarısına Cumhurbaşkanlığı seçimleri damgasını vururken; büyümedeki yavaşlama dikkat çekti. Bu dönemde, düşüşe geçen petrol fiyatlarının Türkiye ekonomisini 2014 yılı son çeyreğinden başlayarak olumlu etkilemesini beklemekteyiz. 2015 yılı içerisinde gerçekleşecek genel seçimlerin ekonomi üzerinde etkili olması beklenmektedir. Avro bölgesi ülkelerinin büyüme oranlarının iyileşmesinin ve FED’in politikalarının da Türkiye ekonomisini önemli ölçüde etkileyeceği beklentiler dahilindedir. Ayrıca, Türkiye’nin yakın coğrafyasındaki siyasi ve ekonomik gelişmelerin de ekonomi üzerinde etkileri olacaktır. Tüm bu etkenlerin bir sonucu olarak; Türkiye ekonomisinin 2015 yılında, 2014 yılına göre daha olumlu bir büyüme performansı sergilemesi beklenmektedir. Birleşme ve satın alma işlemleri, 2014 yılında, 2013 yılında gösterdiği düşüşün ardından, işlem hacmi olarak artışa geçmiştir. İşlem adedinin ise, rekor kırılan bir yıl olan 2013’e göre az da olsa gerilediği ve geçmiş yıllarda da olduğu gibi küçük ve orta çaplı işlemlerin sayıca fazla gerçekleştiği görülmektedir. Ayrıca, 2013 yılında işlem hacmindeki ağırlığını artıran yerli yatırımcıların, 2014 yılında da toplam hacimden daha fazla pay aldığını söyleyebiliriz. 2015 yılında ise, birleşme ve satın alma işlemlerindeki hareketliliğin devam edeceğini ve küçük ve orta ölçekli işlemlerin, geçmiş yıllara benzer şekilde ağırlığını koruyacağını tahmin etmekteyiz. Enerji sektörünün, son yıllarda olduğu gibi, hem özel sektör işlemleri hem de özelleştirmeler sayesinde hareketli sektörler arasında yer almasını; ayrıca ulaştırma, finansal hizmetler, perakende, sağlık, yiyecek ve içecek ile bilişim sektörlerinde birleşme ve satın alma aktivitesinin yoğun olarak devam etmesini beklemekteyiz. Birleşme ve Satın Alma İşlemleri - 2014 Raporu Birleşme ve satın alma performansı açısından oldukça önemli olan özelleştirme işlemlerinde, İGDAŞ, Halk Sigorta ve Halk Emeklilik, Spor Toto ve At Yarışı Oyunları ile EÜAŞ’a ait çeşitli elektrik üretim varlıklarının özelleştirmelerinin gerçekleşmeleri halinde, 2015 yılının öne çıkan işlemleri olmaları mümkündür. Ayrıca, TCDD ve TDİ’ye ait bazı limanlar, şeker fabrikaları portföyleri ile Köprüler ve Otoyollar için de özelleştirme ihalelerine çıkılması ihtimaller dahilindedir. Ek olarak, son yıllarda gündemde olan İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin iştiraki İSPARK’ın muhtemel satışının da, 2015 yılında gerçekleşmesi durumunda; yılın dikkat çekici işlemlerinden biri olacağına şüphe yoktur. Özel sektör işlemlerinde ise 2015 yılının; geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi ağırlıklı olarak küçük ve orta ölçekli işlemlerin yoğun olarak gerçekleşeceği bir yıl olmasını beklemekteyiz. Ancak, perakende, sağlık ve medya sektörlerinde nispeten büyük ölçekli işlemlerin de yer alacağını öngörmekteyiz. Tüm bu veriler ışığında, 2015 yılı için birleşme ve satın alma işlem hacmi beklentimiz, öngörülen kamu sektörü ve büyük ölçekli özel sektör işlemlerinin gerçekleşmesine bağlı olarak, 2014 yılı performansına benzer olup, yaklaşık 20 milyar ABD doları seviyesindedir. Birleşme ve Satın Alma İşlemleri - 2014 Raporu 17 Türk iş dünyasının birleşme ve satın alma faaliyetlerine bakışı Bu bölümde, Türk iş dünyasının önde gelen isimlerinin, 2014 yılı içerisindeki birleşme ve satın alma ortamı ile ilgili değerlendirmelerinin ve beklentilerinin belirlenmesi amacıyla hazırlanmış olan anketin sonuçlarına yer verilmektedir. Bu yıl on üçüncü kez, mektup ve elektronik ortamda anket yöntemi kullanılarak gerçekleştirilen bu çalışma ile örneklenen hedef kitle, Türk iş dünyasına katkısı yüksek, kamu ve özel sektör kurumları ile sektörlerinde öne çıkan firmaların hissedar ve üst düzey yöneticilerinden oluşmaktadır. Katılımcılara, ayırdıkları zaman ve değerlendirmelerini bizlerle paylaştıkları için teşekkürü bir borç biliriz. Sonuçların değerlendirilmesi 2014 yılı birleşme ve satın alma işlemlerinin hacim açısından değerlendirilmesi Katılımcıların, Türkiye'de birleşme ve satın alma işlemleri hacminin 2014 yılındaki seviyesini, olması beklenen seviyelerde olarak değerlendirdiği görülmektedir. Katılımcıların hiçbiri bu sene gerçekleşen işlem hacmini çok yüksek olarak değerlendirmezken, yaklaşık %2’si yüksek, yaklaşık %64’ü normal, yaklaşık %34’ü ise gerçekleşen işlem hacmini düşük olarak değerlendirmektedir. 2014 yılında 2013 yılına oranla daha olumlu bir izlenimin (2013 yılında, gerçekleşen işlem hacmini düşük olarak değerlendirenler %51’di) olduğu görülmektedir. 2014 2013 %2 %3 %34 %46 Düşük Düşük Normal Normal Yüksek Yüksek %51 %64 Yılın işlemi Katılımcıların çoğunluğu tarafından, 2014 yılının öne çıkan işlemleri olarak, Garanti Bankası’nın %14,9 hissesinin BBVA tarafından satın alınması ve Milli Piyango’nun İşletme Hakkı Devri ihalesi görülmektedir. 2014 yılı içinde gerçekleşen Garanti Bankası’nın %14,9 oranında hissesinin 2,46 milyar ABD doları bedelle BBVA tarafından satın alınması %49 oy ile katılımcılar tarafından yılın işlemi seçilmiştir. Bu işlemi Milli Piyango’nun 2,75 milyar ABD doları bedelle işletme hakkının devredilmesi, Kemerköy ve Yeniköy Termik Santralleri’nin 2,67 milyar ABD doları bedelle özelleştirilmesi, Yatağan Termik Santrali’nin 1,09 milyar ABD doları bedelle özelleştirilmesi ve Milas-Bodrum Havalimanı’nın 989 milyon ABD doları bedelle İşletme Hakkı Devri yöntemiyle özelleştirilmesi takip etmekte olup, bu işlemler katılımcılar tarafından yılın diğer önemli işlemleri olarak görülmektedir. 2014 yılı Aralık ayının sonunda sonuçlanması nedeniyle anket çalışmamızda yer bulamayan Anadolu Endüstri Holding-Migros işlemi de 2014 yılının diğer bir önemli işlemi olarak göze çarpmaktadır. 18 Birleşme ve Satın Alma İşlemleri - 2014 Raporu %2 %2 %2 Garanti Bankası’nın %14,9 Hissesinin BBVA Tarafından Satın Alınması İşlemi Milli Piyango İşletme Hakkı Devri %49 %45 Kemerköy ve Yeniköy Termik Santralleri Özelleştirmesi Yatağan Termik Santrali Özelleştirmesi Milas - Bodrum Havalimanı İşletme Hakkı Devri Özel sermaye fonlarının (private equity) Türkiye'de birleşme/satış ve satın alma faaliyetleri açısından değerlendirilmesi 2014 yılında özel sermaye fonlarının yer aldığı Türkiye’deki birleşme ve satın alma faaliyetlerinde hem adet hem de hacim bazında azalış görülmüştür. Bu durumun katılımcıların görüşlerini de etkilediği gözlemlenmektedir. Özel sermaye fonlarının yer aldığı işlemler, katılımcıların %30’u tarafından olumlu bulunurken (2013 yılında olumlu cevap verenlerin oranı %56’ydı), %44’lük bir kesim bu durumun etkilerini belirsiz olarak değerlendirmiştir (2013 yılında özel sermaye fonlarının faaliyetlerini belirsiz bulanların oranı %32’ydi). 2013 yılında %12 seviyesinde olan olumsuz yanıtların oranı ise bu seneki özel sermaye fonu faaliyetlerindeki azalış neticesinde artmış ve %26’ya ulaşmıştır. 2014 2013 %32 %30 %44 Olumlu Olumlu Olumsuz Olumsuz Belirsiz Belirsiz %56 %12 %26 2015’te en fazla hareket beklenen sektörler 2015 yılında birleşme ve satın alma faaliyetleri açısından enerji, yiyecek ve içecek, perakende, sağlık ile hizmetler en çok hareketlilik göstermesi beklenen sektörler olmuştur. 2014 yılı beklentilerinde olduğu gibi, 2015 yılına ilişkin beklentiler açısından da enerji sektörü, ağırlığını arttırarak katılımcılar tarafından en fazla hareket beklenen sektör olarak belirlenmiştir. %25,0 - %22,6 %20,0 %13,0 %11,9 %10,0 - %10,7 %9,6 %7,3 %6,8 %5,0 - %5,6 %5,1 %5,1 %1,7 Birleşme ve Satın Alma İşlemleri - 2014 Raporu Si go rt a Ul aş tır m a İm al at Bi liş im Ga yr im en ku l Ba nk ac ılı k Hi zm et le r Sa ğl ık Pe ra ke nd e Yi ye ce k ve İç ec ek En er ji %0,0 - %0,6 Di ğe r %15,0 - 19 Birleşme, satış ve satın alma işlemi ile ilgili olarak yapılan görüşmeler ve görüşme yapılan yatırımcı profili Katılımcıların yaklaşık %59’u, birleşme ve satın alma işlemleriyle ilgili olarak, 2014 yılı içinde görüşmelerde bulunduğunu belirtmiştir. 2013 yılı için %63 olan bu oran 2014 yılında bir önceki yıla büyük oranda paralel bir seyir izlemiştir. 2014 %41 2013 %59 %37 %63 Evet Evet Hayır Hayır 2014 yılında yapılan görüşmelerin %77’si stratejik yatırımcılarla gerçekleştirilirken, %23’ü özel sermaye fonları ile yapılmıştır. Anket sonuçlarına göre, 2013 yılında %62 oranında olan stratejik yatırımcılar ile yapılan görüşmeler, 2014 yılında artış göstererek %77 seviyesine ulaşmıştır. Özel sermaye fonlarının ise ağırlığını kaybettiği görülmektedir. Bu sonuç, özel sermaye fonlarının 2014 yılındaki işlem hacim ve adedindeki düşüşü de destekler niteliktedir. 2014 2013 %23 %38 Stratejik Stratejik Finansal Finansal %77 20 %62 Birleşme ve Satın Alma İşlemleri - 2014 Raporu İşlemin süresi Katılımcılar, 2014 yılında Türkiye’de gerçekleştirilen birleşme ve satın alma işlemlerinde görüşmelere başlama tarihi ile işlemin sonuçlandırılması arasında geçen süreyi, görüşmelerin %23’ü için 6 aydan kısa bir süre içerisinde, %62’si için 6 ila 12 ay arasında, %15’i için ise 18 aydan fazla bir sürede tamamlandığını belirtmişlerdir. 2013 yılından farklı olarak, hiçbir katılımcı, görüşmelerin 12 ile 18 ay arasında gerçekleştiğini belirtmemiştir. 2013 yılı ile karşılaştırıldığında, bu yıl 18 aydan daha fazla süren işlemlerin bulunması ve oranının önemli seviyede olması, 6 ila 12 ay arasında gerçekleşen işlemlerin oranının %53’ten %62’ye çıkması ve 6 aydan kısa süren işlemlerde azalış görülmesi, ortalama işlem sürelerinin arttığını göstermektedir. 2014 2013 %20 %15 %23 %27 <6 ay <6 ay 6-12 ay 6-12 ay 18 aydan fazla 12-18 ay %62 %53 Anlaşma sağlama sırasında karşılaşılan en önemli sorunlar Anket sonucuna göre, katılımcıların %55’lik kısmı, geçtiğimiz yıllara paralel olarak, 2014 yılında da birleşme ve satın alma işlemlerinde karşılaşılan en büyük sorunun fiyat konusunda anlaşmak olduğunu belirtmiştir. Bunu, %20 ile kurumsal kültür sorunu izlemektedir. Stratejik uyum ile mevzuat ve alınması gereken izinler ise %10’ar oran ile başlıca sorun yaratan diğer faktörler arasında gösterilmiştir. 2014 2013 %5 %9 %10 %9 %10 %13 %48 %55 %20 %21 Fiyat Fiyat Kurumsal kültür Stratejik uyum Stratejik uyum Kurumsal kültür Mevzuat / gerekli izinler Mevzuat / gerekli izinler Diğer Ortaklık anlaşması Birleşme ve Satın Alma İşlemleri - 2014 Raporu 21 Türkiye'de birleşme ve satın alma işlemlerini en çok etkileyen faktörler Katılımcılar, 2014 yılında Türkiye’de birleşme ve satın alma işlemlerini %25 ile siyasi istikrarın, %23 ile uluslararası piyasalardaki gelişmelerin, %19 ile büyüme beklentilerinin ve %15 ile bölgesel siyasi gelişmelerin etkilediğini belirtmişlerdir. Bu faktörleri, %11 ile yurtiçi ekonomik konjonktür, %5 ile de faiz oranları ve kurlar izlemektedir. Enflasyon ve diğer faktörler ise işlemlere etkisi daha düşük faktörler olarak belirtilmiştir. Bu sonuçlar, 2013 yılına ilişkin görüşler ile büyük oranda benzerlik göstermektedir. %5 %1 %1 %25 %11 Siyasi istikrar Uluslararası piyasalardaki gelişmeler Büyüme beklentileri Bölgesel siyasi gelişmeler %15 Yurtiçi ekonomik konjonktür Faiz oranları ve kurlar %23 Enflasyon Diğer %19 2015 yılında birleşme ve satın alma faaliyetlerinin işlem hacmi beklentileri İş dünyası, yerel ve global olarak artan birleşme ve satın alma hacmine rağmen, özellikle Avrupa ekonomilerinde görülen belirsizlikler ve Türkiye’nin de bulunduğu bölgede yaşanan siyasi gelişmeler nedeniyle 2015 senesi için 2014 yılına ilişkin beklentilere paralel bir görüş bildirmiş ve benzer seviyede birleşme ve satın alma tahminlerinde bulunmuştur. Katılımcıların %34’ü 2015 yılında 16–20 milyar ABD doları aralığında bir işlem hacmi, %25’i ise 21–25 milyar ABD doları aralığında bir işlem hacmi beklediklerini belirtmişlerdir. İşlem hacminin 11–15 milyar ABD doları aralığında olmasını bekleyen katılımcıların oranı %19 seviyesindeyken, 6-10 milyar ABD doları aralığında olmasını bekleyen ve 1-5 milyar ABD doları aralığında olmasını bekleyen katılımcıların oranları ise %11 seviyesinde gerçekleşmiştir. Hiçbir katılımcı, işlem hacminin 25 milyar ABD dolarından yüksek olmasını beklememektedir. Bu tablo, iş dünyasının beklentileri açısından, 2015 yılı için katılımcıların %59’unun 15 milyar ABD doları üzerinde bir işlem hacmi beklentisi içerisinde olduğunu göstermektedir. 2013 yılının 2014 beklentilerinde de bu oranın %59 olduğu göz önüne alındığında, anketimizin sonucu 2015 yılının beklentiler açısından 2014 yılı ile benzer seviyelerde bir yıl olacağına işaret etmektedir. 2013 2014 %5 %2 %11 %25 %11 %12 %32 %19 %34 1-5 Milyar ABD$ %7 %42 1-5 Milyar ABD$ 6-10 Milyar ABD$ 6-10 Milyar ABD$ 11-15 Milyar ABD$ 11-15 Milyar ABD$ 16-20 Milyar ABD$ 16-20 Milyar ABD$ 21-25 Milyar ABD$ 21-25 Milyar ABD$ +25 Milyar ABD$ 22 Birleşme ve Satın Alma İşlemleri - 2014 Raporu 2015 yılında Türkiye'deki yatırım ortamı Avrupa ekonomilerindeki belirsizlikler ve Türkiye ekonomisi üzerindeki potansiyel etkileri nedeniyle 2014’te Türkiye’deki yatırım ortamını olumlu olarak bekleyenlerin oranı %20 iken, 2015 yılında katılımcıların sadece %16’sı yatırım ortamının olumlu olacağı görüşündedir. Katılımcıların %70’lik önemli bir bölümü ise 2015 yılında Türkiye’deki yatırım ortamının durağan olacağını öngörmektedir. 2014 yılı için Türkiye’deki yatırım ortamının olumsuz olacağı yönünde görüş bildiren katılımcıların oranı %2 seviyesinde gerçekleşmişken 2015 yılı için bu oran %4 olmuştur. Belirsiz olacağını düşünenlerin oranı ise %2’den bu sene %10’a çıkmıştır. 2014 %10 2013 %2 %2 %16 %4 %20 Olumlu Olumlu Durağan %76 Olumsuz %70 Belirsiz Durağan Olumsuz Belirsiz AB ülkelerinin birçoğunda devam eden ekonomik problemlerin ve geciken toparlanmanın Türkiye’ye etkisi Anket sonuçlarına göre, Avrupa Birliği ülkelerinin birçoğunda devam etmekte olan ekonomik problemlerin ve geciken toparlanmanın 2015 yılında Türkiye’ye muhtemel etkisinin, katılımcıların %57’si tarafından sınırlı olacağı yönünde değerlendirilmiştir. Katılımcıların %23’ü AB ülkelerindeki bu durumun Türkiye’ye yüksek etkisi olacağını ve %20’si ise düşük etkisi olacağını öngörmüştür. Bu sonuçlar, bir önceki sene katılımcıların 2014 yılına ilişkin ortaya koydukları beklentiler ile büyük ölçüde benzerlik göstermektedir. %20 %23 Yüksek etkisi olacaktır Sınırlı etkisi olacaktır Düşük etkisi olacaktır %57 Birleşme ve Satın Alma İşlemleri - 2014 Raporu 23 FED’in, varlık alımlarını kademeli olarak durdurmasının ve olası faiz artırımının Türkiye üzerindeki etkileri Katılımcıların yalnızca %33’lük bir kısmı, ABD merkez bankası FED’in varlık alımlarını durdurmasının Türkiye’nin üzerinde yüksek etkisi olacağını düşünmektedir. Katılımcıların %61’i sınırlı etkisi olacağı düşünmekte iken %6’lık bir kısmı da düşük etkisi olacağını öngörmektedir. Katılımcıların hiçbiri bu durumun Türkiye üzerinde hiçbir etkisi olmayacağını düşünmemektedir. %6 %33 Yüksek etkisi olacaktır Sınırlı etkisi olacaktır %61 24 Düşük etkisi olacaktır Birleşme ve Satın Alma İşlemleri - 2014 Raporu 2014 yılı birleşme ve satın alma işlemlerinin listesi* (*) Liste, hedef şirket isimlerine göre alfabetik olarak hazırlanmıştır. Birleşme ve Satın Alma İşlemleri - 2014 Raporu 25 Hedef Şirket Sektör Satın Alan Şirket Ülke Hisse Oranı Açıklanma Tarihi İşlem Değeri İşlem Yapısı (Milyon ABD$) 3Events (MCI Turkey) Hizmetler MCI Group İsviçre %100,00 Mart 14 Açıklanmadı Satın Alma A.G.T. Tanıtım İmalat D&R Türkiye %90,00 Eylül 14 2,4 Satın Alma A1 Capital Menkul Değerler Finansal Hizmetler Güler Yatırım Holding Türkiye %45,00 Eylül 14 3,5 Satın Alma A101 Süpermarketleri Perakende Aydın Perakendecilik Türkiye %21,83 Nisan 14 164,0 Satın Alma Acarlar Dış Ticaret Hizmetler Haulotte Group Fransa %50,00 Mart 14 Açıklanmadı Satın Alma AE Arma-Elektropanç Hizmetler Özel Yatırımcılar Türkiye %80,00 Ocak 14 29,0 Satın Alma AES-Entek Elektrik Üretim Enerji Koç Holding, Aygaz Türkiye %49,62 Ekim 14 125,0 Satın Alma Ağır Sanayi Makinaları (Asmaş) İmalat CTS Makina Türkiye %84,98 Temmuz 14 13,0 Satın Alma Akcenter AVM Gayrimenkul Strategic Internet Investments, Star Leisure & Entertainment ABD %100,00 Haziran 14 81,3 Satın Alma Aktay Turizm Turizm Özak Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Türkiye %32,00 Ocak 14 27,5 Satın Alma Alan Menkul Değerler Finansal Hizmetler Trustlink Danışmanlık Türkiye %50,42 Aralık 14 11,6 Satın Alma Alartes Enerji Enerji Sekoya Enerji Türkiye %51,00 Nisan 14 Açıklanmadı Satın Alma Alaska Frigo Yiyecek ve İçecek Eti Gıda Türkiye %100,00 Mart 14 5,7 Satın Alma Alemdar Kimya Kimya Cargill ABD Açıklanmadı Nisan 14 Açıklanmadı Satın Alma Alfarm Alarko Leroy Yiyecek ve İçecek Leroy Seafood Norveç %50,00 Aralık 14 5,0 Satın Alma Amasya İplik Fabrikası Tekstil Hasan Ali Cesur, Mehmet Top (Özel Yatırımcılar) Türkiye %100,00 Mart 14 10,0 Satın Alma aMVG (Aerodeon) Bilişim WPP İngiltere Açıklanmadı Mayıs 14 Açıklanmadı Satın Alma Anamur, Bozyazı, Mut-Derinçay, Silifke, Zeyne HES Enerji Cem Veb Ofset Türkiye %100,00 Ağustos 14 8,9 Özelleştirme Anayurt Kömür Madencilik Madencilik Mahmut Can Çalık (Özel Yatırımcı) Türkiye %33,30 Haziran 14 Açıklanmadı Satın Alma Antalya Balık Yiyecek ve İçecek Marines Gıda, Ahmet Saygun (Özel Yatırımcı) Türkiye %33,40 Aralık 14 Açıklanmadı Satın Alma Argos Turizm Turizm Doğuş Holding Türkiye %80,00 Nisan 14 Açıklanmadı Satın Alma Arıtaş Basınçlı Kaplar Sanayi İmalat Worthington Cylinder Corporation ABD %75,00 Ocak 14 Açıklanmadı Satın Alma Finansal Hizmetler Murat Zorlu, Nafiz Kerim Kotan (Özel Yatırımcılar) Türkiye %99,00 Şubat 14 Açıklanmadı Satın Alma Arma Portföy 26 Armada Bilgisayar Bilişim Ingram Micro ABD %57,94 Ekim 14 24,3 Satın Alma Armut.com Bilişim Hummingbird Ventures Belçika Açıklanmadı Ocak 14 Açıklanmadı Satın Alma Satın Alma Artenius Turkpet Kimya Indorama Ventures Tayland %100,00 Şubat 14 Açıklanmadı Artı Döviz Finansal Hizmetler Travelex Group İngiltere %75,00 Mart 14 41,3 Satın Alma As Faktoring Finansal Hizmetler Denge Yatırım Türkiye %100,00 Aralık 14 Açıklanmadı Satın Alma As-Pen Madencilik Madencilik Beykoz Doğa Öğretim Türkiye %100,00 Ekim 14 4,8 Satın Alma Ataköy Yatırım Gayrimenkul Sanport Türkiye %100,00 Temmuz 14 Açıklanmadı Satın Alma A-Tel Pazarlama Hizmetler Bereket Holding Türkiye %50,00 Ağustos 14 14,4 Satın Alma Atlas AVM Gayrimenkul Ziylan Grup Türkiye %100,00 Mayıs 14 40,8 Satın Alma Atlas Medikal Hizmetler Sağlık Parexel International Corporation ABD %100,00 Temmuz 14 Açıklanmadı Satın Alma Atlas Zımpara İmalat Saint Gobain Fransa %100,00 Ekim 14 Açıklanmadı Satın Alma Aviva Sigorta Finansal Hizmetler EMF Capital Partners İngiltere %98,66 Mart 14 1,0 Satın Alma Avrupa Göz Hastanesi Sağlık ReAya Holding, Nesmal Yatırım Suudi Arabistan, Türkiye %80,00 Şubat 14 28,0 Satın Alma AZ Global Portföy Yönetimi Finansal Hizmetler Azimut Holding İtalya %40,00 Aralık 14 2,5 Satın Alma Satın Alma Bağ Yağları, Bagin Yağ, Akdeniz Yağları Yiyecek ve İçecek Seaboard Corporation ABD %25,00 Ekim 14 Açıklanmadı Balaban Gıda Yiyecek ve İçecek Elvan Gıda Türkiye %100,00 Eylül 14 Açıklanmadı Satın Alma Banadora Gıda Yiyecek ve İçecek AVOD Türkiye %100,00 Mayıs 14 10,5 Satın Alma Barici Yiyecek ve İçecek Dardanel Grubu Türkiye %100,00 Ocak 14 Açıklanmadı Satın Alma Başkent Gölbaşı Madencilik Madencilik Anayurt Kömür Madencilik Türkiye %100,00 Haziran 14 Açıklanmadı Satın Alma Batı Anadolu Madencilik Madencilik Nurol Holding Türkiye %100,00 Ekim 14 40,0 Satın Alma bavul.com Bilişim Paravion İspanya %100,00 Kasım 14 Açıklanmadı Satın Alma Baysan Trafo İmalat AGM Avrupa Sağlık Hizmetleri Türkiye %73,31 Şubat 14 8,6 Satın Alma Baysan Transformatör İmalat Mert Öğün (Özel Yatırımcı) Türkiye %99,00 Eylül 14 0,5 Satın Alma Beta Marina, Pendik Turizm Ulaştırma Setur Turistik Türkiye %100,00 Haziran 14 Açıklanmadı Satın Alma bi'kafalar Bilişim listelist.com Türkiye %100,00 Temmuz 14 Açıklanmadı Satın Alma Bilgera Yazılım Bilişim Umut Sevin (Özel Yatırımcı) Türkiye %9,00 Aralık 14 0,3 Satın Alma Bilişimcim Bilişim Exclusive Networks Group Fransa %100,00 Şubat 14 Açıklanmadı Satın Alma Biofarma Sağlık SBK Holding Türkiye %100,00 Kasım 14 Açıklanmadı Satın Alma Biostar Biomedikal Mühendislik Sağlık Medtronic ABD Açıklanmadı Şubat 14 Açıklanmadı Satın Alma Birleşme ve Satın Alma İşlemleri - 2014 Raporu Hedef Şirket Sektör Satın Alan Şirket Ülke Hisse Oranı Açıklanma Tarihi İşlem Değeri İşlem Yapısı (Milyon ABD$) Biskot Bisküvi Yiyecek ve İçecek Ülker Bisküvi Türkiye %30,00 Mayıs 14 95,5 Satın Alma Bismil Lisansı Enerji Çalık Petrol Arama Türkiye %25,00 Mart 14 Açıklanmadı Satın Alma Blesh Bilişim Inventures Türkiye Açıklanmadı Ağustos 14 Açıklanmadı Satın Alma BMC Otomotiv Es Mali Yatırımlar Türkiye %100,00 Mayıs 14 355,7 TMSF Bogaztaksi.com Bilişim Markado Group Türkiye Açıklanmadı Mart 14 Açıklanmadı Satın Alma Borlease Otomotiv Hizmetler Özgür Cem Hancan (Özel Yatırımcı) Türkiye %40,00 Mayıs 14 0,4 Satın Alma Bossa Kocaeli Fabrikası Tekstil Ufuk Doğal Gıda Türkiye %100,00 Ekim 14 17,5 Satın Alma Botego Bilişim SESTEK Türkiye %30,00 Şubat 14 Açıklanmadı Satın Alma Buca Entegre Et Tesisi Yiyecek ve İçecek Et ve Balık Kurumu Türkiye %100,00 Haziran 14 13,1 Satın Alma buldumbuldum.com Bilişim Aslanoba Capital Türkiye Açıklanmadı Aralık 14 2,5 Satın Alma Caribou Coffee Yiyecek ve İçecek Al Sayer Group Kuveyt %50,00 Aralık 14 Açıklanmadı Satın Alma CB'a Turkey Medya WPP İngiltere Açıklanmadı Aralık 14 Açıklanmadı Satın Alma Ccl-Dekopak İmalat Ccl Industries Kanada Açıklanmadı Mart 14 Açıklanmadı Satın Alma Cengiz Makine İmalat Impro Precision Industries Hong Kong Açıklanmadı Eylül 14 Açıklanmadı Satın Alma Center Glass Cam İmalat Te-Mapol Polimer Türkiye %50,00 Kasım 14 1,8 Satın Alma Climart (DJ Cool) İmalat Denso International Japonya %50,00 Temmuz 14 Açıklanmadı Satın Alma CNR Holding Medya Premiere Vision Fransa %51,00 Eylül 14 Açıklanmadı Satın Alma connected2me.com Bilişim 500 Startups ABD %5,00 Kasım 14 0,1 Satın Alma Corpera Turizm Turizm Doğuş Holding Türkiye Açıklanmadı Aralık 14 Açıklanmadı Satın Alma Cosmos Yatırım Finansal Hizmetler Metin Aşık, Hakan Ertaç, Mehmet Akçay (Özel Yatırımcılar) Türkiye %24,98 Nisan 14 3,0 Satın Alma Coverzz.com Bilişim Markado Group Türkiye Açıklanmadı Mart 14 Açıklanmadı Satın Alma Crushmania.com Bilişim Doğa Girişim Türkiye %8,00 Haziran 14 0,1 Satın Alma Çatalağzı Termik Santrali Enerji Elsan Elektrik Türkiye %100,00 Nisan 14 350,0 Özelleştirme Çelik Tekne İmalat Hijazi & Ghosheh Group Ürdün %100,00 Ekim 14 13,0 Satın Alma Çorlu Halı Üretim Fabrikası Tekstil Batu Yatırım Holding Türkiye %100,00 Ocak 14 6,0 Satın Alma Dakick.com Bilişim Turkcell Türkiye %100,00 Haziran 14 Açıklanmadı Satın Alma Dalaman Havalimanı Ulaştırma YDA İnşaat Türkiye G/D Mart 14 977,0 İşletme Hakkı Devri Datmar Turizm Turizm Diana Otel Yatırımları ve İşletmeciliği Türkiye %100,00 Şubat 14 Açıklanmadı Satın Alma Deltom Jeotermal Enerji Alstom Fransa %30,00 Şubat 14 Açıklanmadı Satın Alma Deniz Gaz Enerji Gulf Cyro Kuveyt Açıklanmadı Ağustos 14 Açıklanmadı Satın Alma Denizli Çimento İmalat OYAK Çimento Grubu Türkiye %100,00 Eylül 14 Açıklanmadı Satın Alma Denmar Marketleri Perakende Kim Marketler Zinciri Türkiye %100,00 Nisan 14 Açıklanmadı Satın Alma Dentatürk Diş Hastanesi Sağlık Dentistanbul Türkiye %100,00 Ocak 14 2,9 Satın Alma Dere ve İvriz HES Enerji Ülke Yatırım Türkiye %100,00 Mayıs 14 2,3 Özelleştirme Derince Limanı Ulaştırma Safi Katı Yakıt Türkiye G/D Haziran 14 543,0 İşletme Hakkı Devri Dinamo Tamir ve Bakım Ürünleri İmalat Güler Yatırım Holding Türkiye %25,00 Şubat 14 0,5 Satın Alma Doğan Ofset Medya Marsaş Baskı ve Ambalaj, Fulya Kavak (Özel Yatırımcı) Türkiye %99,30 Temmuz 14 6,2 Satın Alma Doğuş Çay-Kocaeli Fabrikası Yiyecek ve İçecek Reysaş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Türkiye %100,00 Eylül 14 11,1 Satın Alma Dostel Grubu (Su Artıma Kimyasalları Bölümü) Kimya Akferal Su Kimyasalları Türkiye %100,00 Aralık 14 Açıklanmadı Satın Alma Dosu Maya Yiyecek ve İçecek Lesaffre et Compagnie Fransa %100,00 Ocak 14 220,0 Satın Alma Ege İnşaat İnşaat Amstar Global Partners ABD %50,00 Ekim 14 Açıklanmadı Satın Alma Egemen Menkul Kıymetler Finansal Hizmetler Mustafa Sabri, Şefika Günseli Ünlütürk (Özel Yatırımcılar) Türkiye %25,00 Temmuz 14 Açıklanmadı Satın Alma Ege-Tav Yiyecek ve İçecek NH Foods Japonya %60,00 Aralık 14 72,0 Satın Alma ehil.com Bilişim Lütfi Gündüz (Özel Yatırımcı) Türkiye Açıklanmadı Ağustos 14 Açıklanmadı Satın Alma Ekiz Yağ Yiyecek ve İçecek Küçükbay Yağ Türkiye Açıklanmadı Haziran 14 Açıklanmadı Satın Alma Elmacı Pazarı, LOOM Bilişim Pupa Bilişim Türkiye Açıklanmadı Nisan 14 Açıklanmadı Satın Alma Embil İlaç, Edko Pazarlama Sağlık Exeltis Pharmaceuticals İspanya %100,00 Kasım 14 Açıklanmadı Satın Alma emlakjet.com Bilişim iLab Ventures Türkiye %100,00 Mayıs 14 Açıklanmadı Satın Alma Enerya Enerji Partners Group İsviçre %30,00 Eylül 14 Açıklanmadı Satın Alma Eniyihekim.com Bilişim DocPlanner Polonya %100,00 Temmuz 14 Açıklanmadı Satın Alma Eragaz Petrol Ürünleri Enerji Balpet Türkiye %50,00 Aralık 14 Açıklanmadı Satın Alma Erna Sigorta ve Reasürans Brokerlığı Finansal Hizmetler ACP Sigorta ve Reasürans Brokerlığı Türkiye %100,00 Temmuz 14 Açıklanmadı Satın Alma Birleşme ve Satın Alma İşlemleri - 2014 Raporu 27 Hedef Şirket Sektör Satın Alan Şirket Ülke Hisse Oranı Açıklanma Tarihi İşlem Değeri İşlem Yapısı (Milyon ABD$) Es Mali Yatırımlar Otomotiv QAFIC Katar Açıklanmadı Haziran 14 Açıklanmadı Satın Alma Es Mali Yatırımlar Otomotiv Talip Öztürk, Ahmet Öztürk (Özel Yatırımcılar) Türkiye Açıklanmadı Ağustos 14 Açıklanmadı Satın Alma Esendal ve Işıklar (Visera) HES Enerji Metek Hidro Enerji Türkiye %100,00 Mayıs 14 1,9 Özelleştirme Eston Deniz Projesi Turizm Polatyol İnşaat Türkiye %50,00 Şubat 14 Açıklanmadı TMSF Eston İnşaat İnşaat PLT İnşaat Türkiye %100,00 Temmuz 14 52,0 TMSF Etkin Servis Hizmetleri Hizmetler Atalian Fransa %100,00 Şubat 14 Açıklanmadı Satın Alma Evcilbesinleri.com Bilişim Petbox Türkiye Açıklanmadı Eylül 14 Açıklanmadı Satın Alma Evciler E-Atık Kimya Elemental Holding Polonya %51,00 Ekim 14 11,0 Satın Alma Evrensel Tarım Maden Madencilik Murat Çelik (Özel Yatırımcı) Türkiye %100,00 Ağustos 14 5,8 Satın Alma Exotic Meyve Suları Yiyecek ve İçecek Adonis Investments Limited; Ahmet Namık Yarman, Özbek Özşahin (Özel Yatırımcılar) Türkiye, İngiltere Açıklanmadı Temmuz 14 Açıklanmadı Satın Alma Faveeo Bilişim Galata Business Angels, Sofia Business Angels Türkiye, Fransa Açıklanmadı Aralık 14 1,0 Satın Alma Fenerbahçe-Kalamış Marina Ulaştırma Tek-Art Kalamış ve Fenerbahçe Marmara Turizm Tesisleri Türkiye G/D Mayıs 14 664,0 İşletme Hakkı Devri Fırtına Elektrik Üretim Enerji Boydak Enerji Türkiye %100,00 Mart 14 Açıklanmadı Satın Alma FIT Solutions Bilişim Revo Capital Türkiye %20,00 Eylül 14 4,0 Satın Alma Florence Nightingale Hastaneleri Sağlık Fiba Grup Türkiye %50,00 Haziran 14 Açıklanmadı Satın Alma Forum TEM AVM Gayrimenkul Nata Holding Türkiye %100,00 Mayıs 14 64,1 Satın Alma Frita Oil Yiyecek ve İçecek AAK İsveç %100,00 Temmuz 14 Açıklanmadı Satın Alma Galata Enerji Enerji Akkök Sanayi Yatırım ve Geliştirme Türkiye %55,00 Ocak 14 Açıklanmadı Satın Alma Gama Enerji Enerji Gama Holding Türkiye %50,00 Mart 14 Açıklanmadı Satın Alma Gama Enerji Enerji International Finance Corporation (IFC) ABD Açıklanmadı Ağustos 14 Açıklanmadı Satın Alma Gama Görüntüleme Sağlık MNT Tanı ve Tedavi Merkezleri Türkiye %50,00 Ekim 14 Açıklanmadı Satın Alma Game Sultan Bilişim MOL Global Malezya %30,00 Mayıs 14 Açıklanmadı Satın Alma Gamma Knife Sağlık Euromedic Polonya %100,00 Haziran 14 Açıklanmadı Satın Alma Garanti Bankası Finansal Hizmetler BBVA İspanya %14,89 Kasım 14 2.463,4 Satın Alma Gaziosmanpaşa Anadolu Hastanesi Sağlık Medical Park Türkiye Açıklanmadı Ocak 14 Açıklanmadı Satın Alma Geliş Madencilik Madencilik Akkök Sanayi Yatırım ve Geliştirme Türkiye %55,00 Ocak 14 Açıklanmadı Satın Alma Genpower İmalat Müjdat Uslu (Özel Yatırımcı) Türkiye %6,60 Mayıs 14 9,7 Satın Alma Gizem Frit Kimya Ak-Kim Kimya Türkiye %100,00 Aralık 14 Açıklanmadı Satın Alma Global Enerji Enerji Aktin Tekstil Türkiye %28,57 Nisan 14 5,6 Satın Alma Global Menkul Değerler Finansal Hizmetler Global Yatırım Holding Türkiye %10,00 Aralık 14 Açıklanmadı Satın Alma Grace Yapı Kimyasalları Kimya W. R. Grace & Co ABD %50,00 Kasım 14 Açıklanmadı Satın Alma Güden Sağlık Hizmetleri Sağlık Baysan Trafo Türkiye %100,00 Ağustos 14 3,4 Satın Alma Günaydın Et Restoranları Yiyecek ve İçecek Doğuş Holding Türkiye %70,00 Ağustos 14 Açıklanmadı Satın Alma Güneşevi Enerji Enerji Sancak Enerji Türkiye %100,00 Ağustos 14 Açıklanmadı Satın Alma Günsan Elektrik Malzemeleri İmalat Schneider Electric Fransa %100,00 Ağustos 14 Açıklanmadı Satın Alma Hacettepe Teknokent Bilişim Akfen İnşaat Türkiye %45,00 Mayıs 14 13,8 Satın Alma Hamitabat Elektrik Üretim Enerji InfraMed Fransa %25,00 Aralık 14 Açıklanmadı Satın Alma Harranova Besi ve Tarım Ürünleri Yiyecek ve İçecek Morning Star Company ABD %90,00 Haziran 14 2,9 Satın Alma Hero Gıda Yiyecek ve İçecek Hero AG İsviçre %50,00 Mart 14 Açıklanmadı Satın Alma Herry Hazır Giyim Perakende Metro Ticari ve Mali Yatırımlar Türkiye %38,28 Ocak 14 8,1 Satın Alma Herry Hazır Giyim Perakende Kaplan Giyim Türkiye %38,28 Mayıs 14 9,7 Satın Alma Hızlı Çeviri Bilişim Galata Business Angels Türkiye Açıklanmadı Aralık 14 Açıklanmadı Satın Alma Hyundai Assan Otomotiv Kibar Holding Türkiye %15,00 Temmuz 14 Açıklanmadı Satın Alma İlmak Makine Sanayi İmalat Cuki Cofresco İtalya %50,00 Ocak 14 Açıklanmadı Satın Alma İnci Lojistik Ulaştırma Yusen Logistics Japonya %32,00 Ekim 14 Açıklanmadı Satın Alma İstanbul Akvaryum Eğlence Metal Gayrimenkul Türkiye %100,00 Temmuz 14 12,2 Satın Alma İstanbul City Port, Göcek Village Port ve Göcek Exclusive Port Ulaştırma Setur Turistik Türkiye %100,00 Haziran 14 136,0 Satın Alma İşteSosyal Bilişim Kariyer.net Türkiye Açıklanmadı Ocak 14 Açıklanmadı Satın Alma iyziCo Bilişim 212 Capital Partners Türkiye Açıklanmadı Temmuz 14 1,3 Satın Alma İzmirliler Otelcilik Turizm Kürşat Pehlivanlı, Cemil Direkçi (Özel Yatırımcılar) Türkiye %59,45 Aralık 14 0,8 Satın Alma JKS Enerji Güç Sistemleri Hizmetler Andaç Tulgarlar, Eber Samat (Özel Yatırımcılar) Türkiye %50,00 Aralık 14 0,3 Satın Alma Joyfoodz.com (Ozon Gıda) Bilişim Galata Business Angels Türkiye Açıklanmadı Şubat 14 0,1 Satın Alma Jumbo İmalat Fatih Karaca, Adem Atmaca (Özel Yatırımcılar) Türkiye %100,00 Kasım 14 Açıklanmadı Satın Alma Kalite Sistem Grubu Sağlık Merieux NutriSciences ABD %100,00 Ekim 14 Açıklanmadı Satın Alma 28 Birleşme ve Satın Alma İşlemleri - 2014 Raporu Hedef Şirket Sektör Satın Alan Şirket Ülke Hisse Oranı Açıklanma Tarihi İşlem Değeri İşlem Yapısı (Milyon ABD$) Karacabey Salça Fabrikası Yiyecek ve İçecek ABC Salça Türkiye %100,00 Şubat 14 5,3 Satın Alma Kareksan Karşıyaka Ekmek Sanayi Yiyecek ve İçecek Öztatlı Grubu Türkiye Açıklanmadı Ekim 14 Açıklanmadı Satın Alma Karinna Hotel Turizm İç-Me Turizm Türkiye %100,00 Eylül 14 20,0 Satın Alma Kars Plastik Boru Fabrikası İmalat Timet & Tim Üretim Türkiye %100,00 Temmuz 14 Açıklanmadı Satın Alma Kayaköy HES Enerji Veysi Madencilik Türkiye %100,00 Mayıs 14 10,3 Özelleştirme Kemerköy ve Yeniköy Termik Santralleri Enerji IC İçtaş Türkiye %100,00 Nisan 14 2.671,0 Özelleştirme kimdir.com Bilişim Sosyalmedya.co Türkiye %100,00 Mart 14 Açıklanmadı Satın Alma Kırklareligaz Enerji Üretim Sanayi Enerji Mitsubishi Heavy Industries Japonya %50,10 Mart 14 Açıklanmadı Satın Alma KlimaPlus İmalat Mitsubishi Electric Japonya Açıklanmadı Şubat 14 Açıklanmadı Satın Alma Kocaeli Çayırova Makas Fabrikası İmalat Baldur Suspansiyon Türkiye %100,00 Ağustos 14 12,7 Satın Alma Konya İnlice ve Ordu Altıntepe Altın Madenleri Madencilik Bahar Madencilik Türkiye %55,00 Mayıs 14 Açıklanmadı Satın Alma Kordon Kanı Yaşam Bankası Sağlık Polski Bank Komorek Macierzystych (PBKM) Polonya %85,00 Şubat 14 Açıklanmadı Satın Alma Koz Makine Hizmetler TRUMPF Almanya %80,00 Eylül 14 Açıklanmadı Satın Alma Landmark Supply Holding Perakende A101 Süpermarketleri Türkiye %21,83 Ağustos 14 5,3 Satın Alma LeasePlan Türkiye Finansal Hizmetler LeasePlan Corporation Hollanda %49,00 Kasım 14 Açıklanmadı Satın Alma Libadiye Petrol Ürünleri Enerji Ercüment Öztürk (Özel Yatırımcı) Türkiye %100,00 Eylül 14 0,2 Satın Alma Logo Elektronik Bilişim Logo Yazılım Türkiye %20,00 Temmuz 14 0,9 Satın Alma Maret Markası ve Üretim Tesisi Yiyecek ve İçecek Namet Türkiye %100,00 Haziran 14 75,0 Satın Alma Markafoni Bilişim Naspers Güney Afrika %28,80 Nisan 14 Açıklanmadı Satın Alma Marmara Depoculuk Hizmetleri Enerji Shell & Turcas Petrol Türkiye %45,00 Mart 14 46,0 Satın Alma Martur Sünger İmalat Üstünberk Holding Türkiye %50,00 Mart 14 Açıklanmadı Satın Alma Mataş Matbaacılık İmalat Mehmet Çelebi (Özel Yatırımcı) Türkiye %100,00 Haziran 14 0,3 Satın Alma Mealbox Bilişim Aslanoba Capital Türkiye Açıklanmadı Aralık 14 0,8 Satın Alma Medikal 2000 Tıbbi Cihazlar Sağlık Adalan Madeni Eşya Türkiye %57,50 Nisan 14 3,9 Satın Alma Meltem Enerji Enerji Polat Holding Türkiye %87,00 Ağustos 14 Açıklanmadı Satın Alma Merkez Deniz Acenteliği Ulaştırma Inchcape Shipping Services İngiltere %100,00 Eylül 14 Açıklanmadı Satın Alma Mert Şeker-Malatya Fabrikası Yiyecek ve İçecek Aslan Elektronik Türkiye %100,00 Aralık 14 1,1 Satın Alma Mesan Kilit İmalat Essentra İngiltere %100,00 Ocak 14 Açıklanmadı Satın Alma Mesi Medikal Sağlık Elekta AB İsveç %100,00 Temmuz 14 Açıklanmadı Satın Alma Metronet İletişim Bilişim Superonline Türkiye %100,00 Şubat 14 12,8 Satın Alma Migros Perakende Anadolu Endüstri Holding Türkiye %40,25 Aralık 14 799,2 Satın Alma Mikro Ödeme Bilişim Wirecard Almanya %100,00 Eylül 14 34,2 Satın Alma Mikro-Optik Tıbbi Malzeme Sağlık Leica Microsystems Almanya %100,00 Haziran 14 Açıklanmadı Satın Alma Milas-Bodrum Havalimanı Ulaştırma TAV Havalimanları Holding Türkiye G/D Mart 14 989,0 İşletme Hakkı Devri Milli Piyango Hizmetler Net Şans-Hitay Ortak Girişim Grubu Türkiye G/D Temmuz 14 2.755,0 İşletme Hakkı Devri MNG Radyo TV, MNG Sanal Ürün Pazarlama (TV8) Medya Acun Ilıcalı (Özel Yatırımcı) Türkiye %32,00 Ağustos 14 Açıklanmadı Satın Alma modacruz.com Bilişim Aslanoba Capital Türkiye Açıklanmadı Ağustos 14 Açıklanmadı Satın Alma Moova Gıda Yiyecek ve İçecek Tat Gıda Türkiye %100,00 Temmuz 14 15,2 Satın Alma Mor HES, Ağkolu HES Enerji Enso Hydro Avusturya %100,00 Mayıs 14 Açıklanmadı Satın Alma Mutlu Dergi Grubu (MDG) Medya Nikkei Business Publications Japonya %80,00 Haziran 14 Açıklanmadı Satın Alma Münir Şahin İlaç Sağlık SBK Holding Türkiye Açıklanmadı Eylül 14 Açıklanmadı Satın Alma MyPat Bilişim iyziCo Türkiye %100,00 Aralık 14 Açıklanmadı Satın Alma Nesko Metal İmalat Jiangxi Copper, CRM International, Beijing Metal Challenge Global Trading Çin %50,00 Şubat 14 65,0 Satın Alma Nezih Kitap Kırtasiye Perakende Muharrem Ender Karvar, Numan Lir (Özel Yatırımcılar) Türkiye %99,99 Mart 14 Açıklanmadı Satın Alma Notus Portföy Yönetimi Finansal Hizmetler Azimut Holding İtalya %70,00 Mart 14 2,1 Satın Alma Ofisteknik Hizmetler Ricoh Company Japonya Açıklanmadı Şubat 14 Açıklanmadı Satın Alma OGLI Lojistik Ulaştırma Arvato Bertelsmann Almanya %100,00 Ekim 14 Açıklanmadı Satın Alma Oltan Gıda Yiyecek ve İçecek Ferrero İtalya %100,00 Temmuz 14 Açıklanmadı Satın Alma OMK Oluklu Mukavva ve Kutu Ambalaj İmalat SAICA İspanya %100,00 Ocak 14 Açıklanmadı Satın Alma OnlineMarket.com.tr Bilişim Aslanoba Capital Türkiye Açıklanmadı Haziran 14 1,0 Satın Alma Optronik Sağlık Carl Zeiss Meditec AG Almanya Açıklanmadı Ocak 14 Açıklanmadı Satın Alma Orhaneli ve Tunçbilek Termik Santralleri ile BLİ Taşınmazları** Enerji Çelikler İnşaat Türkiye %100,00 Aralık 14 521,0 Özelleştirme Orna Tarım Yiyecek ve İçecek Atlantis Yatırım Holding Türkiye %15,00 Nisan 14 0,8 Satın Alma Otoredi.com Bilişim Kurthan Tarakçıoğlu (Özel Yatırımcı) Türkiye %90,00 Mayıs 14 Açıklanmadı Satın Alma Birleşme ve Satın Alma İşlemleri - 2014 Raporu 29 Hedef Şirket Sektör Satın Alan Şirket Ülke Hisse Oranı Açıklanma Tarihi İşlem Değeri İşlem Yapısı (Milyon ABD$) OTS Dijital Hizmetler Spandex İsviçre Açıklanmadı Kasım 14 Açıklanmadı Satın Alma OYAK İnşaat İnşaat OYAK Türkiye %25,00 Ağustos 14 5,9 Özelleştirme Özlem Et Yiyecek ve İçecek İhsan Yıldız (Özel yatırımcı) Türkiye %50,00 Ağustos 14 Açıklanmadı Satın Alma Özlem Market (5 mağaza) Perakende Altun Market Türkiye %100,00 Haziran 14 Açıklanmadı Satın Alma Özsüt Yiyecek ve İçecek Infinity Invest Holding Türkiye %70,00 Temmuz 14 Açıklanmadı Satın Alma Pamuk HES Enerji Güçlü Grup, Ömer Turanlı (Özel Yatırımcı) Türkiye Açıklanmadı Aralık 14 Açıklanmadı Satın Alma Panço Giyim Perakende Levant Capital BAE Açıklanmadı Mart 14 Açıklanmadı Satın Alma parcadeposu.com Bilişim 212 Capital Partners Türkiye Açıklanmadı Mayıs 14 0,5 Satın Alma Paşabahçe İmalat Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) İngiltere %15,44 Ekim 14 158,1 Satın Alma paybyme Bilişim MOL Global Malezya %51,00 Temmuz 14 9,3 Satın Alma Petfood Yiyecek ve İçecek Aller Petfood Danimarka Açıklanmadı Ocak 14 Açıklanmadı Satın Alma Petlim Limancılık Ulaştırma Goldman Sachs ABD %30,00 Aralık 14 250,0 Satın Alma Pimaş İmalat Deceuninck Belçika %81,23 Ağustos 14 26,4 Satın Alma Plasmar Plastik Hizmetler Toyota Tsusho Japonya Açıklanmadı Ekim 14 Açıklanmadı Satın Alma Polat Enerji Enerji PSP Investments Kanada %45,00 Ocak 14 Açıklanmadı Satın Alma Polat Maden Madencilik Fina Enerji Türkiye %70,00 Şubat 14 Açıklanmadı Satın Alma Polisac Metal İmalat Genpower Türkiye Açıklanmadı Şubat 14 Açıklanmadı Satın Alma Polmot Makine İmalat Caprari İtalya %50,00 Şubat 14 Açıklanmadı Satın Alma Polsan Portföy Yönetimi Finansal Hizmetler Global Yatırım Holding Türkiye %90,10 Aralık 14 Açıklanmadı Satın Alma Polyak Eynez Enerji Enerji Fina Enerji Türkiye %70,00 Şubat 14 Açıklanmadı Satın Alma Pozitron Yazılım Bilişim Monetize Media ABD %100,00 Şubat 14 39,8 Satın Alma Premium Tekirova Rixos Turizm Fiba Grup Türkiye %100,00 Temmuz 14 Açıklanmadı Satın Alma Prestij Turizm & Taşımacılık Hizmetler Ansa Yatırım Türkiye %97,50 Ekim 14 1,8 Satın Alma Prisync Bilişim Galata Business Angels, BIC Angel Investments Türkiye Açıklanmadı Mayıs 14 0,2 Satın Alma Profreight Taşımacılık Hizmetleri Ulaştırma Verusaturk Venture Capital Türkiye %44,00 Ağustos 14 1,7 Satın Alma Projepedia.com Bilişim Özel Yatırımcılar Türkiye Açıklanmadı Ocak 14 0,5 Satın Alma Promoqube Medya Interpublic Group ABD %100,00 Eylül 14 Açıklanmadı Satın Alma Proteksan Turquoise İmalat Oceanco Hollanda %68,00 Aralık 14 Açıklanmadı Satın Alma Provet Sağlık Alivira Animal Health Hindistan %60,00 Eylül 14 Açıklanmadı Satın Alma Provus Kart Hizmetleri Hizmetler Austria Card Avusturya %100,00 Mayıs 14 Açıklanmadı Satın Alma Radore Veri Hizmetleri Bilişim İş Girişim, Doğuş SK Türkiye %57,00 Ekim 14 15,4 Satın Alma RBS Finansal Kiralama Finansal Hizmetler Delfin Holding Türkiye %100,00 Aralık 14 Açıklanmadı Satın Alma Real Hipermarketleri Perakende Beğendik Mağazaları Türkiye %100,00 Haziran 14 Açıklanmadı Satın Alma Recom Alacak Yönetimi Finansal Hizmetler CRIF İtalya Açıklanmadı Ocak 14 Açıklanmadı Satın Alma Red Crescent Resources Türkiye Operasyonları Madencilik Ebullio Capital Management İngiltere %100,00 Şubat 14 10,2 Satın Alma Resvel Enerji Enerji Sancak Enerji Türkiye %100,00 Temmuz 14 Açıklanmadı Satın Alma RM Arşiv Hizmetler Iron Mountain ABD %100,00 Nisan 14 Açıklanmadı Satın Alma Romatem Sağlık PineBridge ABD %50,00 Mart 14 Açıklanmadı Satın Alma Rönesans Gayrimenkul Gayrimenkul GIC Singapur %21,44 Ekim 14 318,2 Satın Alma Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı Ulaştırma Malaysia Airports (Khazanah Nasional Berhad) Malezya %40,00 Kasım 14 337,9 Satın Alma Sacem Hayat Teknolojileri Sağlık RTA Laboratuvarları Türkiye %53,30 Ağustos 14 1,0 Satın Alma SADA Uzmanlık Fuarları Hizmetler Tarsus Group İngiltere %60,00 Şubat 14 9,0 Satın Alma Same Deutz-Fahr Şahsuvaroğlu Traktör Otomotiv Same Deutz-Fahr İtalya %15,00 Ocak 14 Açıklanmadı Satın Alma Saral Büro Pazarlama Hizmetler Ricoh Company Japonya Açıklanmadı Ocak 14 Açıklanmadı Satın Alma Sardis Menkul Değerler Finansal Hizmetler Nusret Altınbaş (Özel Yatırımcı) Türkiye %100,00 Aralık 14 Açıklanmadı Satın Alma SASA Polyester İmalat Indorama Ventures Tayland %51,00 Nisan 14 62,0 Satın Alma Senerji, Düzce Enerji Enerji Yıldırım Holding Türkiye Açıklanmadı Kasım 14 Açıklanmadı Satın Alma Sıla Teknik, STG Otomotiv Otomotiv Orhan Holding Türkiye %51,00 Mayıs 14 Açıklanmadı Satın Alma Siirt Akköy Enerji Enerji Aksa Enerji Türkiye %100,00 Haziran 14 1,9 Satın Alma Sistem 9 Medya Medya NBK Capital Kuveyt %51,00 Kasım 14 Açıklanmadı Satın Alma Skyatlas Bilişim Revo Capital Türkiye Açıklanmadı Nisan 14 1,0 Satın Alma Socar Turkey Enerji Rafineri Holding Türkiye %18,50 Mayıs 14 59,4 Satın Alma Soda Sanayi Kimya International Finance Corporation (IFC) ABD %2,65 Kasım 14 25,0 Satın Alma Solentegre Enerji Yatırımları Enerji Karine Enerji Türkiye %50,00 Nisan 14 Açıklanmadı Satın Alma solvoyo Bilişim 212 Capital Partners Türkiye Açıklanmadı Haziran 14 2,0 Satın Alma sosyalmedya.co Bilişim Webrazzi Türkiye %100,00 Ağustos 14 Açıklanmadı Satın Alma 30 Birleşme ve Satın Alma İşlemleri - 2014 Raporu Hedef Şirket Sektör Satın Alan Şirket Ülke Hisse Oranı Açıklanma Tarihi İşlem Değeri İşlem Yapısı (Milyon ABD$) Spintech Medikal Sistemler Sağlık MESA İsviçre %100,00 Kasım 14 Açıklanmadı Satın Alma STAR Medya Medya Ethem Sancak (Özel Yatırımcı) Türkiye %50,00 Mayıs 14 Açıklanmadı Satın Alma SteamLab Yiyecek ve İçecek Jayanti İsviçre %98,30 Mayıs 14 Açıklanmadı Satın Alma Studio Moderna Türkiye Hizmetler Home Shopping Europe Almanya %100,00 Ocak 14 Açıklanmadı Satın Alma Sümer Faktoring Finansal Hizmetler Altınbaş Holding Türkiye %100,00 Şubat 14 Açıklanmadı Satın Alma Şeker Piliç Yiyecek ve İçecek Auckland Investment Group BAE %70,18 Kasım 14 Açıklanmadı Satın Alma T Bilgi Teknolojileri Hizmetler Escort Teknoloji Türkiye %12,77 Aralık 14 0,3 Satın Alma Taç Yönetim Yatırım Danışmanlık Finansal Hizmetler MT Holding Türkiye %60,00 Ağustos 14 Açıklanmadı Satın Alma TAIB Yatırım Bank Finansal Hizmetler Pasha Bank Azerbaycan %79,20 Eylül 14 Açıklanmadı Satın Alma Tazemasa Bilişim Inventures Türkiye Açıklanmadı Şubat 14 Açıklanmadı Satın Alma Tekkon Teknoloji Hizmetler TUV SUD Almanya %100,00 Ağustos 14 Açıklanmadı Satın Alma Teklifborsasi.com Bilişim Markado Group Türkiye Açıklanmadı Mart 14 Açıklanmadı Satın Alma Teknik Alüminyum İmalat Norsel International BWI Türkiye %51,00 Ağustos 14 Açıklanmadı Satın Alma Tekstilbank Finansal Hizmetler Industrial & Commercial Bank of China (ICBC) Çin %75,50 Nisan 14 313,8 Satın Alma Temsa İş Makinaları Otomotiv Marubeni Japonya %49,00 Mart 14 Açıklanmadı Satın Alma Tera Menkul Değerler Finansal Hizmetler Serdar Sümer (Özel Yatırımcı) Türkiye %1,66 Aralık 14 Açıklanmadı Satın Alma Termo Makine İmalat Danieli & C. Officine Meccaniche İtalya Açıklanmadı Mart 14 Açıklanmadı Satın Alma Tezlidere Elektrik Üretim Enerji Hüseyin Sümer, Salih Yaman (Özel Yatırımcılar) Türkiye %100,00 Ağustos 14 Açıklanmadı Satın Alma TF Fuarcılık Hizmetler ITE Group İngiltere %100,00 Aralık 14 12,5 Satın Alma Topkapı Mineral Kimya Sino Construction Singapur %49,99 Nisan 14 Açıklanmadı Satın Alma TPI Kompozit Kanat Sanayi İmalat TPI Composites ABD %25,00 Mart 14 Açıklanmadı Satın Alma Trendyol Bilişim Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) İngiltere Açıklanmadı Eylül 14 Açıklanmadı Satın Alma Tukaş Gıda Yiyecek ve İçecek Okullu Gıda Maddeleri, Cem Okullu, Cengiz Okullu (Özel Yatırımcılar) Türkiye %93,19 Ağustos 14 7,9 Satın Alma Turkasset Varlık Yönetim Finansal Hizmetler LBT Varlık Yönetimi Türkiye %100,00 Haziran 14 Açıklanmadı Birleşme Turshoe.com Bilişim Doğa Girişim Türkiye Açıklanmadı Ocak 14 0,1 Satın Alma Turyağ Gıda Yiyecek ve İçecek Cargill ABD Açıklanmadı Temmuz 14 Açıklanmadı Satın Alma UCZ Marketleri Perakende Ergun Bodur, İsmet Or, Veysel Taşkın, Ertan Acar ve Ahmet Özaktaç (Özel Yatırımcılar) Türkiye %60,00 Şubat 14 Açıklanmadı Satın Alma Uçkan Medikal Sağlık Omega Pharma Belçika %100,00 Aralık 14 Açıklanmadı Satın Alma Ulnamed Sağlık Menba Holding Türkiye %20,00 Ekim 14 0,1 Satın Alma Ultima Bilgi Teknolojileri Bilişim Pegasystems ABD Açıklanmadı Ekim 14 Açıklanmadı Satın Alma Ulukartal Menkul Değerler Finansal Hizmetler Integral Menkul Değerler Türkiye Açıklanmadı Aralık 14 Açıklanmadı Birleşme Ulus Yatırım Menkul Değerler Finansal Hizmetler A1 Capital Menkul Değerler Türkiye %100,00 Aralık 14 Açıklanmadı Birleşme UN Ro-Ro Ulaştırma Actera, Esas Holding Türkiye %98,80 Ağustos 14 Açıklanmadı Satın Alma United Global Madencilik Madencilik Mehmet Kamil Güner (Özel Yatırımcı) Türkiye %100,00 Nisan 14 0,4 Satın Alma Universal Turizm Turizm Travel Representation Networking (TRN) Hindistan Açıklanmadı Ekim 14 Açıklanmadı Satın Alma Ursa Isı Yalıtım İmalat Knauf Insulation Almanya Açıklanmadı Eylül 14 Açıklanmadı Satın Alma Valide Etfal Özel Sağlık Hizmetleri Sağlık Baysan Trafo Türkiye %100,00 Ağustos 14 4,5 Satın Alma Vilsan İlaç Sağlık Vimar Hayvan Sağlığı Türkiye Açıklanmadı Ekim 14 Açıklanmadı Satın Alma Visilabs Bilişim euro.message Türkiye Açıklanmadı Aralık 14 Açıklanmadı Satın Alma Vivense.com Bilişim Can Yücaoğlu, Gamze Yücaoğlu (Özel Yatırımcılar) Türkiye Açıklanmadı Haziran 14 Açıklanmadı Satın Alma Volt Bilişim Emre Aydın (Özel Yatırımcı) Türkiye Açıklanmadı Mart 14 Açıklanmadı Satın Alma Volt Bilişim Hasan Aslanoba, Alp Saul (Özel Yatırımcılar) Türkiye Açıklanmadı Haziran 14 Açıklanmadı Satın Alma Webrazzi Bilişim Aslanoba Capital Türkiye %15,00 Nisan 14 Açıklanmadı Satın Alma Woto.com Bilişim Galata Business Angels, Ingenious Ventures Türkiye, İngiltere Açıklanmadı Eylül 14 0,5 Satın Alma X Trade Brokers Menkul Değerler Finansal Hizmetler X Trade Brokers DOM Maklerski Polonya %100,00 Ocak 14 5,8 Satın Alma Yatağan Termik Santrali Enerji Elsan Elektrik Türkiye %100,00 Haziran 14 1.091,0 Özelleştirme Yatsan İmalat NBK Capital Kuveyt %78,00 Haziran 14 Açıklanmadı Satın Alma Yelen Gülpınar Enerji Enerji Denge Yatırım Türkiye %70,00 Mayıs 14 5,0 Satın Alma Yoo2 Hotel Taksim Turizm Lucis Global Türkiye Açıklanmadı Nisan 14 Açıklanmadı Satın Alma Zen Enerji Enerji Gedik Girişim Sermayesi Türkiye %20,00 Mart 14 Açıklanmadı Satın Alma G/D: Geçerli değil * İşlem değerleri, hedef şirketlerin 2014 yıl sonu finansal bilgilerine göre değişim gösterebilecektir. Raporumuzda güncel açıklanan işlem değeri dikkate alınmıştır. ** BLİ: Bursa Linyit İşletmeleri Birleşme ve Satın Alma İşlemleri - 2014 Raporu 31 Raporun hazırlanma prensipleri Bu çalışmada yer alan birleşme ve satın alma işlemleri, 1 Ocak 2014 ile 31 Aralık 2014 tarihleri arasında görüşmeleri veya ihaleleri tamamlanmış ve açıklanmış işlemleri kapsamaktadır. Gerçekleşen birleşme ve satın alma işlemlerinin tümünün açıklanmaması ve işlemlere ilişkin çeşitli kaynaklardaki verilerin birbiriyle tutarsızlığı bu raporda yer alan bilgilerin bir ölçüde eksik kalmasına sebep olabilmektedir. Ancak yine de, özellikle önemli işlemler ve işlem değeri açısından, bu raporda yer alan bilgilerin Türkiye’deki birleşme ve satın alma faaliyetlerini genel anlamda doğru bir şekilde yansıttığı görüşündeyiz. Raporda yer alan bilgilerin derlenmesinde halka açık kaynaklar kullanılmış olup yatırım bankaları, danışmanlar ve yatırımcılar ile yapılan görüşmeler de dikkate alınmıştır. Bu çalışmanın hazırlanması sırasında: • ► ► Görüşmeleri veya ihaleleri tamamlanmış olup yasal süreci devam etmekte olan işlemler bu raporda yer almaktadır. • ► İhalesi tamamlanmış olan özelleştirme ve TMSF işlemleri, Özelleştirme Yüksek Kurulu veya Fon Kurulu kararı bekleniyor olsa dahi, tamamlanmış işlem olarak kabul edilmiştir. •► T.C. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı dışında diğer kamu kurumları tarafından İşletme Hakkı Devri ya da satış yolu ile gerçekleştirilen işlemler de listeye dahil edilmiştir. • ► Grup şirketleri arasında gerçekleştirilen birleşme ve devirler ile kredi borçlarının yeniden yapılandırılması çerçevesinde finansal kuruluşların taraf olduğu işlemler göz önüne alınmamıştır. • ► Türk menşeli şirketlerin yurtdışında yaptıkları satın almalar ve birleşmeler ile Türk menşeli şirketlerin yurtdışında kurmuş oldukları bağlı şirketlerinin yurtdışında yaptıkları işlemler, listeye dahil edilmemiştir. • ► BİST’te hisse satın alma ve çağrı yoluyla yapılan satın almalar işlemler listesine eklenmemiştir. •► Projelendirilmemiş arsa satışları, işlemler listesine dahil edilmemiştir. • ► Açıklanan işlem değerlerine, satın alan şirketin yüklendiği finansal borçlar dahil edilmemiştir. 32 Birleşme ve Satın Alma İşlemleri - 2014 Raporu EY Türkiye İstanbul Orjin Maslak Plaza, Maslak Mahallesi Eski Büyükdere Cad. No: 27 Kat: 1-5 Sarıyer 34398 İstanbul Tel : +90 212 315 30 00 Fax: +90 212 230 82 91 Ankara Ufuk Üniversitesi Cad. Farilya Business Center No:8 Kat:11 D:53-54 Çukurambar 06700 Ankara Tel : +90 312 286 38 00 Fax: +90 312 286 07 00 İzmir Akdeniz Mah. Şehit Fethi Bey Cad. Heris Tower İş Merkezi No: 55/A Alsancak 35210 İzmir Tel : +90 232 483 59 59 Fax: +90 232 445 72 16 Bursa Zeno Business Center Odunluk Mah. Akademi Cad. A-2 C Blok Kat: 6 No: 24 Nilüfer 16080 Bursa Tel : +90 224 232 00 03 Fax: +90 224 232 23 96 ey.com/tr vergidegundem.com facebook.com/ErnstYoungTurkiye twitter.com/EY_Turkiye EY | Assurance | Tax | Transactions | Advisory EY Hakkında EY bağımsız denetim, vergi, kurumsal finansman ve danışmanlık hizmetlerinde bir dünya lideridir. Anlayışımız ve kaliteli hizmetlerimiz dünya ekonomisi ve sermaye piyasalarında güvenin oluşmasına katkıda bulunmaktadır. EY, güçlü yönetim ekibiyle tüm paydaş gruplarına verdiği sözleri yerine getirmekte ve bu şekilde çalışanları, müşterileri ve içinde yer aldığı diğer çevreler için daha iyi bir çalışma hayatı oluşturulmasında önemli bir rol üstlenmektedir. EY adı küresel organizasyonu temsil eder ve Ernst & Young Global Limited'in her biri ayrı birer tüzel kişiliğe sahip olan, bir veya daha çok, üye firmasını temsil edebilir. Sınırlı sorumlu bir Birleşik Krallık şirketi olan Ernst & Young Global Limited müşteri hizmeti sunmamaktadır. Daha fazla bilgi için lütfen ey.com adresini ziyaret ediniz. Detaylı bilgi için: Cem Günfer +90 212 408 56 46 cem.gunfer@tr.ey.com © 2015 EY Türkiye. Tüm Hakları Saklıdır. Sadece genel bilgi verme amacıyla sunulan bu yayın muhasebe, vergi veya diğer profesyonel hizmetler alanında geçerli bir kaynak olarak kullanılması amacıyla hazırlanmamıştır. Belirli bir konuya ilişkin olarak ilgili danışmana başvurulmalıdır. ey.com/tr vergidegundem.com facebook.com/ErnstYoungTurkiye twitter.com/EY_Turkiye