Lokal anestetikler - Prof. Dr. Öner Süzer

Lokal anestetikler
Prof. Dr. Öner Süzer
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji Anabilim Dalı
www.onersuzer.com
Son güncelleme: 10.03.2009
Lokal anestetik preparatları
2
2
1
3
4
3
4
2
5
5
Lokal anestetikler
z Lokal anestetikler, sinir aksonları ve diğer uyarılabilir
membranlardan uyarı iletimini reversibl olarak bloke
ederler.
z pKA değerleri 8-9 arasında bulunan zayıf bazlardır.
6
6
3
Henderson-Hasselbach denklemi
z pH = pKa + log
bağlanmamış ilaç
( hidrojen
hidrojenle bağlanan ilaç )
)
Asitler için:
z HA ↔ H+ + Az pH = pKa + log(A- ÷ HA)
Bazlar için:
z BH+ ↔ B + H+
z pH = pKa + log(B ÷ BH+)
7
7
Eğer zayıf bir bazın pKa değeri 8.4 ise:
pH=7.4
⇒
7.4= 8.4 + log(B ÷ BH+)
⇒
(B ÷ BH+) = 1 ÷ 10
⇒
BH+ ↔ B + H+
%90 %9
pH=7.2
⇒
7.2= 8.4 + log(B ÷ BH+)
⇒
(B ÷ BH+) = 1 ÷ 19
⇒
BH+ ↔ B + H+
%95
8
%5
8
4
İyon kanalları
Blokerler
Modülatörler
Voltaj kapılı Na+ kanalları
Lokal anestetikler
Tetrodotoksin (TTX)
Veratridin
Renal tubul Na+ kanalları
Amilorid
Aldosteron
Voltaj kapılı Ca2+ kanalları
Divalan
katyonlar
(örn. Mg2+, Cd2+)
Dihidropiridinler
(örn. nifedipin)
Voltaj kapılı K+ kanalları
4-aminopiridin, TEA
ATP duyarlı K+ kanalları
ATP
Kromakalim
Sülfonilüreler
GABA kapılı Cl- kanalları
Pikrotoksin
Benzodiazepinler
Glutamat kapılı (NMDA)
katyon kanalları
Dizosilpin
Ketamin
Glisin
9
9
Dinlenme durumu
Aktive
İnaktive
Hücre dışı
Hücre içi
Lokal anestetik
İyon kanalları
10
10
5
Dinlenme durumu
İnaktive
Aktive
Hücre dışı
Hücre içi
Lokal anestetik
11
11
Aksiyon potansiyeli ve
iyon hareketleri
Hücre dışı
Hücre içi
Kanal akımları
12
Pompa
Değiştirici
Diyastoldeki
kanal
akımları
12
6
Membran eksitabilitesine etki eden ajanlar
13
13
Lokal anestetiklerin dokulardan geçişi
Bağ dokusu
kılıfı
Aksonlar
14
14
7
Lokal anestetiklerin membranlardan geçişi
Kanal açık
Hidrofobik yol
Hidrofilik yol
Kanal kapalı
Hücre dışı
Hücre içi
15
15
Lokal anestetikler
• Ester grubu taşıyanlar
• Amid grubu taşıyanlar
16
1. Kokain (orta etkili)
2. Prokain (kısa etkili)
3.Tetrakain (uzun etkili)
4. Benzokain (yüzeysel kullanım için)
1. Lidokain (orta etkili)
2. Mepivakain (orta etkili)
3. Bupivakain (uzun etkili)
4. Etidokain (uzun etkili)
5. Prilokain (orta etkili)
6. Ropivakain (uzun etkili)
16
8
Ester bağı taşıyan lokal anestetikler
17
17
Amid bağı taşıyan lokal anestetikler
18
18
9
İlaç
Etki hızı
Süresi
Dokuya penetrasyon
Plazma t1/2
(yaklaşık)
Prokain
Orta
Kısa
Yavaş
30 dak.
Lidokain
Hızlı
Orta
Hızlı
2 saat
Tetrakain
Yavaş
Uzun
Orta
1 saat
Dibukain
Orta
Uzun
Orta
3 saat
Yavaş
Uzun
Orta
3 saat
Orta
Orta
Orta
2 saat
Bupivakain
Prilokain
19
20
19
20
10
Lokal anestetiklerin uygulama yolları
z Yüzeyel anestezi (bronşlar, kornea, deri)
z İnfiltrasyon anestezisi
z İntravenöz rejyonel anestezi
z Rejyonel sinir bloğu
z Spinal, epidural uygulama
21
21
Metod
Yüzeyel
anestezi
22
Burun, ağız, bronş
ağacı (genellikle sprey
formuyla) kornea, idrar
yolu. Lidokain ve
prilokaininin yaklaşık 1
saat anestezi sağlayan
ötektik karışımları
(EMLA) dışında
genelde deride etkili
değildir.
İlaçlar
Özellikler
Lidokain,
tetrakain,
dibukain,
kokain.
Yüksek
konsantrasyonlarda
ve geniş alanlarda
kullanıldıklarında
sistemik toksisite
riski.
22
11
Metod
İnfiltrasyon
anestezisi
Sinir dalları ve uçlarına
ulaşmak için lokal
anestetik doğrudan
enjekte edilir. Küçük
cerrahilerde kullanılır.
İlaçlar
Özellikler
Çoğu.
Genellikle
vazokonstriktör
olarak adrenalin
eklenir. Sadece
küçük alanlar için
kullanışlıdır, yoksa
sistemik toksisite
riski çıkar.
23
23
Metod
İntravenöz
rejyonal
anestezi
24
Lokal anestetik turnike
uygulanan
ekstremitenin distaline
enjekte edilir ve
dolaşım yeniden
sağlanana kadar etkin
kalır. Ekstremite
cerrahisinde kullanılır.
İlaçlar
Özellikler
Özellikle
lidokain ve
prilokain.
Turnike erken
açılırsa sistemik
toksisite riski vardır.
Basınç en az 20
dakika uygulanırsa
risk oldukça azdır.
24
12
Metod
Sinir bloğu
anestezisi
Lokal anestetik
periferik duyu kaybı
oluşturmak için, sinir
liflerinin yakınına
enjekte edilir (örn.
brakial pleksus,
interkostal veya dental
sinirler). Cerrahi, diş
hekimliği ve analjezi
amaçlı.
İlaçlar
Özellikler
Çoğu.
İnfiltrasyon
anestezisinden
daha az lokal
anestetik gerekir.
İğnenin doğru
yerleştirilmesi
önemlidir.
Anestezinin
başlaması yavaştır.
Vazokonstriktör
eklenmesiyle
anestezinin süresi
uzatılabilir.
Kullanım oldukça
spesifikleşmiştir.
25
25
Metod
Spinal
anestezi
26
Lokal anestetik spinal
kökler veya kanal
üzerinde etkili olması
için subaraknoit
boşluğa enjekte edilir.
Genel anestezinin
kullanılmasının tercih
edilmediği durumlarda,
karın, pelvis ve alt
ekstremite bacak
cerrahisinde kullanılır.
İlaçlar
Özellikler
Özellikle
lidokain,
tetrakain ve
bupivakain.
Ana riskleri
sempatik bloğa
bağlı bradikardi ve
hipotansiyon, frenik
sinir veya solunum
merkezi
depresyonuna bağlı
solunum
depresyonudur. Bu
durumlar, lokal
anestetiğin
yukarılara çıkması
engellenerek
önlenebilir. Pelvik
otonom sinir
bloğuna bağlı
postoperatif idrar
retansiyonu sık
26
gözlenir.
13
Metod
Epidural
anestezi
Lokal anestetik
epidural boşluğa
enjekte edilir ve spinal
kökler bloke edilir.
Spinal anestezinin
kullanıldığı yerlerde ve
aynı zamanda ağrısız
doğum için kullanılır.
İlaçlar
Özellikler
Özellikle
lidokain ve
bupivakain.
İstenmeyen etkiler
spinal
anestezininkine
benzerdir fakat
lokal anesteziğin
longitüdinal
dağılımı sınırlı
olduğu için daha az
ve daha geç
gözlenir.
Postoperatif idrar
retansiyonu sık
gözlenir.
27
27
Spinal
Epidural
Paravertebral
Kaudal
BLOK
28
28
14
Lokal anestetiklerin yan etkileri
Santral sinir sistemi:
Ajitasyon, konfüzyon, tremor, konvulsiyon, solunum
depresyonu
Kardiyovasküler sistem:
Miyokardiyal depresyon, vasodilatasyon,
hipotansiyon, aritmi
Diğer:
Özellikle esterlerle hipersensitivite reaksiyonları
Methemoglobinemi (prilokain)
Lokal nörotoksisite (özellikle spinal anestezide)
29
29
Teşekkürler
30
30
15