İçindekiler
Transkript
İçindekiler
P R O F. D R . N E V Z AT TA R H A N e - m a i l : n t a r h a n @ m c a t u r k . c o m n t a r h a n @ u s k u d a r. e d u . t r n t a r h a n @ g m a i l . c o m w e b : w w w . n p i s t a n b u l . c o m , w w w . n e v z a t t a r h a n . c o m , w w w . i d e r. o r g Merzifon’da 1952’de doğdu. 1969’da Kuleli Askeri Lisesini, 1975’te İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesini bitirdi. GATA stajı, Kıbrıs ve Bursa kıta hizmetinden sonra, 1982’de GATA’da Psikiyatri uzmanı oldu. Erzincan ve Çorlu’da hastane hekimliği sonunda GATA Haydarpaşa’da yardımcı doçent (1988) ve doçent (1990) oldu. Klinik direktörlüğü yaptı. Albaylığa (1993) ve profesörlüğe (1996) yükseldi. 1996-1999 yılları arasında Yüzüncü Yıl Üniversitesinde öğretim üyeliği ve Adli Tıp Kurumunda bilirkişilik yaptı. Kendi isteğiyle emekli oldu. Halen Memory Center isimli Nöropsikiyatri Merkezi NPİSTANBUL Etiler Polikliniği’nin yöneticiliğini, Türkiye’nin ilk nöropsikiyatri hastanesi NPİSTANBUL Nöropsikiyatri Hastanesi’nin Yönetim Kurulu Başkanlığını ve Üsküdar Üniversitesi Rektörlüğünü yapmaktadır. 1989’da ‘Stres,’ 1991’de ‘Psikofarmakolojide Yenilikler,’ 1992’de ‘Saldırganlık,’ 1993’te ‘Serotonin’ konularında Türkiye’de uluslararası katılımlı ilk sempozyumları düzenledi. Altı yıl Psikofarmakoloji dergisinin editörlüğünü yaptı. Uzun yıllar Sleep and Hypnosis dergisi yayın kurulunda yer aldı. 1991’de Hollanda’da ‘Destructive Drives and Impulse Control’ konulu uluslararası kongrede ‘En İyi Araştırmacı,’ 2003’te STV’de yaptığı Makul Çözüm programı için RTGD En İyi Toplum Programı, 2007’de Türk müziğinin tedavide kullanımına sağladığı katkı nedeniyle Amasya Vakfı ‘Altın Elma,’ 2009’da ‘Ambülansla Hasta Alımı ve Nakil Uygulamaları’ nedeniyle OHSAD (Hasta Güvenliği Derneği) ‘Hasta Güvenliği İyi Uygulama’ ödüllerini aldı. 2005’te SkyTURK’te yaptığı Psikoyorum programı için Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Gn. Müdürlüğünce ‘Aile eğitimine verdiği destek ve topluma yaptığı koruyucu ruh sağlığı hizmetinden’ dolayı ödüle layık görüldü. SOSYAL SORUMLULUKLAR: İnsani Değerler ve Ruh Sağlığı Vakfı (İDER), Adaleti Savunanlar Derneği (ASDER), Mutlu Yuva Mutlu Yaşam Derneği ve Haydi Tut Elimi Derneği’nin Başkanlığını yapmaktadır. ÜYELİKLER: American Psychiatry Assosiation (APA), New York Academy of Science, New York Academia Psychiatrie Foundation, International Psychogeriatric Association (IPA), EEG and Clinical Neuroscience Society (ECNS), International Society for Neuroimaging in Psychiatry (ISNIP), International Society of Neurofeedback and Research (ISNR), Anxiety Disorders Association of America (ADAA) ve National Geographic Society adlı uluslararası derneklerde aktif üyedir. 31’i uluslararası olmak üzere 100’ün üzerinde yayını vardır. İngilizce ve Almanca bilmektedir. Evli ve iki çocuk babasıdır. YAYINLANMIŞ ESERLERİ • • • • • • • • • • • • • • • • • • Kan ve Dolaşım, 1982 Stres ve Hastalıklar, Sempozyum kitabı, 1989 Psikofarmakolojide Yenilikler, Sempozyum kitabı, 1991 Şiddet (Biyopsikososyal Yönleri ile Şiddet), (Prof. Dr. İbrahim Balcıoğlu ile birlikte), 1998 Kendinizle Barışık Olmak, 2001 Mutluluk Psikolojisi, Stresi Mutluluğa Dönüştürmek, 2002 Psikolojik Savaş, Gri Propaganda, 2002 Kadın Psikolojisi, 2005 Evlilik Psikolojisi, 2006 Duyguların Dili, 2006 Hayata Dair (Dr. Elif Ilgaz Aydınlar ile birlikte), 2008 İnanç Psikolojisi, 2009 Var mı Beni Anlamak İsteyen?, 2009 Toplum Psikolojisi, 2010 Aile Okulu, 2010 Son Sığınak Aile, 2010 Bağımlılık, (Dr. Serdar Nurmedov ile ortak yazar), 2011 Güzel İnsan Modeli, 2011 İçindekiler Önsöz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Giriş: Bu kitabı neden yazdım? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Birinci Kısım: Bediüzzaman’ın Hayatına Dair Psikobiyografik Notlar 1. Bediüzzaman’ın eğitimi ve sosyal hayatı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Bediüzzaman’ın çocukluğu ve benliği . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Bediüzzaman’ın eğitim modeli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Bediüzzaman, projesi için istanbul’da . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Bediüzzaman’ın öğrenme modeli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Formel eğitimden uzak kalmanın avantajları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Hiperaktif bir kişilik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Bediüzzaman’ın iletişim yönü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 5 çağın vicdanı bediüzzaman içindekiler Bediüzzaman’ın duygusal okuryazarlığı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Zor şartlarda liderlik Bediüzzaman’ın talebeleri üzerindeki etkisi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Yenilikçi liderlik. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Duygusal lider iyimserlik yayar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 Zor şartlarda verimli eserler çıkarmıştır Mânâ-yı harfî bakışını kullanarak materyalizmi çürüttü . . . . . . . . . . . . . . 45 Nörolojik yakınlık . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 Dünyada tasarımsal varoluş yaklaşımını başlattı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Görev tutkusu uyandırabilmek Bilimsel metodları kullandı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Kalıcı motivasyon için kollektif arzu oluşturabilmek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 Sorumluluk aldı, “neme lazım” demedi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Ruhsal liderlik sloganı: ‘muhabbet fedailiği’ Bediüzzaman’ın eğitim modeli ve sonuçları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Ruhsal liderin yankılama özelliği vardır. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100 Batı eğitim modelindeki taassup . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Gönüllü itaati sağlamak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .101 Sabrı şiar edindi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Duyguların ruh haline çevrilmesi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .101 Kul olduğunu unutmadan bireyselliğini yaşadı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Bütünlük paradigması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .104 Bediüzzaman reformist olmamış, transformist olmuştur . . . . . . . . . . . . . . 58 Zamanın ruhunu okuyan yeni gelenekçi lider . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .105 Toplumsal dönüşümü sağladı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 Sakal bırakmamayı iletişim ve ikna metodu olarak kullanmıştır . . . . .107 Egosunu ön plana çıkarmamayı beynine programladı Analitik düşünen dinî lider Bediüzzaman ego savaşlarına izin vermez . . . . . . . . . . . . . . . . 61 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .109 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 Ruhsal liderde olması gereken dört duygusal zekâ alanı . . . . . . . . . . . . . .111 Bediüzzaman’ın ego ideali . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 ‘Bediüzzaman’ lakabını kullanmasının psikolojik tahlili . . . . . . . . . . . . . .121 Gençlerin ego ideallerinden uzaklaştırılması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 Liderlikte zekânın önemi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .124 İslam’ın sadece zahirî bir kışırdan ibaret olmadığını gösterdi . . . . . . . . . . 67 Bediüzzaman’ın demokrasiye katkısı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 3. Bediüzzaman’ın liderliği ve demokratik değerler. . . . . . . . . . . . . . 127 Özgürlük ve fazilet savaşçısı. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71 Demokrasi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .127 Demokratik kültürü yaşamış bir din alimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 Şahs-ı manevî çoğulculuğa işaret eder. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .132 Şiddete şiddetle cevap vermedi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 Doğu aşiretlerine çoğulculuğu anlattı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .132 Bediüzzaman’ın acz, fakr, şefkat, tefekkür yolu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 Eşit oy hakkına destek vermiştir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .135 Sosyal hayatın terakkisinde şûrânın önemi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .138 2. Bediüzzaman ve liderlik sanatı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 İhlas ve tesanüd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .140 Ruhsal/manevî liderlik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 Vesayet terimini bir asır önce kullandı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .141 Limbik sistem veya kalb . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 Osmanlı devletindeki meşveret dışı uygulamaları eleştirmiştir. . . . . . .143 Duygu ve düşüncenin senkronu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 Hürriyeti ve meşvereti gerçekleştiremeyen, istibdada maruz kalır . . .143 Aynalama fenomeni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 Daha büyük istibdatların geleceğini fark etmişti Duygusal âhenk ve ‘handle’ yöntemi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84 Bediüzzaman eleştirilere açıktır. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .145 Farklı mizaçlar arasında âhengi sağlama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 Bediüzzaman’ın öncelik edindiği konu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .146 Mıknatıs kişiler Dini yaşatma projesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .147 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 6 7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .145 çağın vicdanı bediüzzaman içindekiler 4. Bir psikolojik rehber olarak İhlas Risalesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151 Duygusal zekâ nedir? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .194 Sosyal bilinç oluşturulmasında ihlas kavramı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .151 Ahlâka aykırılık ölçeği . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .194 En büyük dayanak noktası: ihlas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .153 Küresel ahlâk ilkeleri İhlasın sırrı: teslimiyet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .155 Bediüzzaman’ın tezi: iki dehşetli hal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .196 İhlas uzun vadeli kazanımdır . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .156 İki ahlâkın karşılaştırılması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .197 İhlasın düşmanı: nefis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .157 Seküler ahlâkın sonuçları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .199 Kardeşlerini tenkit etmeme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .158 Dinî ahlâkın sonuçları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .201 “Kuvvet hakta ve ihlastadır” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .160 Bediüzzaman’ın kullandığı yöntem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .202 Arkadaşında fani olmak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .163 Çağımızın tedirgin insanına bir çözüm adresi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .207 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .195 Kıskançlığın engellenmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .165 Bediüzzaman sosyal bilinci nasıl oluşturdu? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .167 İhlasın düşmanı: ihtilaf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .169 İkinci Kısım: Bediüzzaman’ın İnsanı Tanıma Yolculuğu İhtilafa düşmekten korunmanın yolları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .170 Hakikatin ortaya çıkmasında ihlaslı davranmak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .174 Sosyal bilinç oluşturmada sosyal sermayenin önemi . . . . . . . . . . . . . . . . . .175 Bediüzzaman şahsını ön plana çıkarmamıştır . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .177 5. Bediüzzaman’ın ahlâk yorumu: ‘ihlas ahlâkı’. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179 İhlas ahlâkı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .181 Üç psikolojik kuvvet görüşü. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .182 Psikolojinin bugünü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .183 Gelecek bilimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .183 Genel sistemler kuramı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .185 Duygular mantıklı olmak için gereklidir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .186 Duyguların biyolojik temelleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .186 Ahlâkın biyolojik temelleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .187 Küreselleşme ve ahlâk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .188 Ya adalet, ya şiddet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .189 Küresel narsizm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .190 Narsistik kişiler çoğalıyor mu? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .191 Machiavelli’nin derin etkisi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .192 Küresel tehlike ve duygusal zekâ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .193 8 6. Bediüzzaman’a göre insanın tanımı ve özellikleri. . . . . . . . . . . . . . 211 İnsan tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .211 ‘İyi insan olmak’ sonradan öğrenilir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .213 Hümanizm insan tanımını bozdu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .214 Mutluluk ekonomik değer gibidir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .216 İyi insan olmanın metodları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .219 Kul olmayı unutan insan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .222 Modernizm insanın ego algısını bozdu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .226 Küfrün kaybettirdikleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .227 Nefisle mücadele . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .230 Âlâ-yı illiyyîne nasıl çıkılır? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .232 İyi insan olmanın kazandırdıkları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .233 İnsanın gerçek terakkisi ya da düşüşü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .236 Cihazat zenginliğinin insana kazandırdıkları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .238 Acziyet, rahmeti cezbeder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .240 Zor şartlar insanı olgunlaştırır . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .241 7. Bediüzzaman’da benlik (ene) kavramı ............................. 245 Zıtların dinamik dengesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .246 9 çağın vicdanı bediüzzaman Mânâ âleminin şifresi: ene . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .248 Ene’nin ‘özgür irade’si . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .249 Bediüzzaman yaratılış şifresini çözdü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .250 Ölçü birimi olarak ene. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .252 Enedeki şifrelerin çözümlenmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .253 Enenin güçsüzlüğünü anlaması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .254 Bilinçli subjektif gözlemci: ‘kuantum ene’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .255 Enenin firavunlaşması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .256 Bediüzzaman ‘tekamül’ yaklaşımını tamamen reddetmemiştir . . . . . . .258 Hz. Havva Hz. Âdem’in DNA’sından mı yaratıldı?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .260 Şeytanın enaniyetine yenilmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .261 Enaniyet algı körlüğüne neden oluyor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .262 Önsöz Peygamberlik zinciri ile felsefe zincirinin birbirinden ayrılmasının zararları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .264 Bediüzzaman varoluş teorisini din ile birleştirdi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .266 Sonsöz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271 Bilim Felsefesine Katkısı. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .271 Liderliği İle Sosyal Yapıya Katkısı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .271 Kültüre Katkısı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .272 Din İlimlerine Katkısı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .272 Toplumsal Muhalefeti Temsil Etmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .272 Bölücülüğü Önlemesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .273 Bireyi Ön Plana Çıkaran Sosyal Psikoloji Ekolünü Uygulaması . . . . . .273 Çağın Zihin Haritasını Değiştirdi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .274 İndeks . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277 Kaynaklar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289 10 B U ESERİ YAZMA GEREKÇEMDEN, giriş bölümünde söz edece- ğim. Bediüzzaman’ı ve eserlerini kendi meslekî bakışımla analiz ederken, bir ‘psikobiyografi’ yazabilmeyi çok arzu ederdim. Fakat, bilgi ve veri eksikliği nedeniyle, bu mümkün olmadı. Aynı zamanda, böyle bir psikobiyografi için kendimi yetkin olarak da hissedemedim. Bir kişiyi bilimsel olarak değerlendirebilmek için profesörlük jürilerinin kullandığı üç ölçüt vardır. Kişinin kişisel özgeçmişi, bıraktığı eserleri ve yakından tanıyanların kanaatleri değerlendirilir. Bu nedenle, Bediüzzaman Said Nursî’yi bilimsel olarak değerlendirirken, onun ‘subjektif paradigmasının ne olduğunu’ anlamak gerekiyordu. Yanısıra, geliştirdiği yeni değerleri, kavramları ve yeni yöntemleri anlamaya çalışırken, kişiliğinin farklı yönlerini de görebilmek gerekiyordu. Zira karşımızda ilk bakışta farklı, tuhaf, kendi tabiri ile ‘ga- 11