Türkiye İstatistik Yıllığı, 2004
Transkript
Türkiye İstatistik Yıllığı, 2004
ISSN 0082-691X TÜRK‹YE ‹STAT‹ST‹K YILLI⁄I 4 200 Turkey’s Statistical Yearbook T.C. BAŞBAKANLIK DEVLET İSTATİSTİK ENSTİTÜSÜ State Institute of Statistics, Prime Ministry, Republic of Turkey İçindekiler Contents Sayfa Number Önsöz III Preface Açıklama V Explanation Arazi ve ćklim 1 Land and Climate Çevre 15 Environment Nüfus 23 Population Demografi 55 Demography Saþlık 81 Health Eþitim ve Kültür 99 Education and Culture Adalet 115 Justice Seçimler 123 Elections Sosyal Güvenlik 131 Social Security Çalıĩma 143 Labour Tarım 163 Agriculture Maden ve Enerji 185 Mining and Energy ćmalat Sanayii 199 Manufacturing Industry Bina ćnĩaatı 219 Building Construction Ulaĩtırma ve Haberleĩme 233 Transportation and Communication Turizm 253 Tourism Ticaret ve Hizmetler 263 Trade and Services Dıĩ Ticaret 271 Foreign Trade Fiyat ve Endeksler 287 Prices and Indexes Satınalma Gücü Paritesi 299 Purchasing Power Parity Para, Banka ve Sigorta 307 Maliye 331 Money, Banking and Insurance Finance Ulusal Hesaplar 345 National Accounts Gelir, Yoksulluk ve Tüketim 359 Income, Poverty and Consumption Bilim, Teknoloji ve Biliĩim 377 Science,Technology and Information Communication Yaĩam Memnuniyeti 393 Life Satisfaction ćstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması (ćBBS) 403 Classification of Statistical Regions (SRE) Veri Kaynakları 405 Data Sources TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 VII Önsöz Preface Toplumun pek çok alanına yönelik resmi istatistiklerin genel çerçeve itibariyle sunulduþu ve ülke profili hakkındaki bilgilere eriĩim imkanı saþlayan Türkiye ćstatistik Yıllıþı, Devlet ćstatistik Enstitüsü tarafından yayımlanmakta ve en çok tercih edilen yayınlar arasında yer almaktadır. Statistical Yearbook of Turkey, in which official statistics related to many aspects of the society are presented generally and which provides immediate access to information regarding country profile, is being published by State Institute of Statistics and is one of the most demanded publications of the Institute. ćstatistik Yıllıþı’nın kökeni, 1897 yılında Osmanlı ćmparatorluþu döneminde yayımlanan “Mahsus ćstatistik-i Umumi”dir. Devlet ćstatistik Enstitüsü tarafından yayımlanan ilk yıllık ise 1928 yılında Osmanlıca olarak hazırlanmıĩtır. The origin of the Statistical Yearbook is “Mahsus ćstatistik-i Umumi” (Special General Statistics), which was published in 1897 at the Ottoman Empire times. On the other hand, the first yearbook which was published in 1928 by State Institute of Statistics was prepared in Ottoman language. Ülkemiz hakkında daha çok bilgiye eriĩim imkanı saþlamak amacıyla yayında yer alan tablolara ek olarak Enstitü tarafından yürütülen eþitim harcamaları, yoksulluk, özürlüler, biliĩim kullanımı, yaĩam memnuniyeti gibi yeni araĩtırmaların yanı sıra göç bilgileri ile ülkemizde yaĩanan depremlere iliĩkin verilere de yer verilmiĩ, bölümlerde yer alan bazı tabloların içerikleri geliĩtirilmiĩtir. In order to provide access to more information about the country; in addition to the tables in the previous publication, information about other surveys of the Institute like education expenditures, disability, IT usage, life satisfaction has been given alongside with migration and earthquakes in our country, while the content of some of the tables had been improved, though the general structure of the publication has been preserved since last year. Yayında yer alan bilgiler, yayımlandıþı zaman dilimindeki mevcut en son verileri içermektedir ve 5 yıllık bilgilerle karĩılaĩtırma imkanı saþlamaktadır. Tablo sonlarında ve yayının son bölümünde yer alan veri kaynaklarının ise, daha detaylı istatistiklere eriĩmek isteyen kullanıcılar için iyi bir baĩlangıç noktası olacaþı düĩünülmektedir. Yayın CD ortamında da mevcuttur ve kaþıt ortamındaki tüm bilgileri içermektedir. Diþer taraftan, http://www.die.gov.tr web adresinden güncel bilgilere eriĩmek de mümkündür. Information in the publication covers the most recent data available during the publication period, and provides comparison with the information of the previous 5 years. Data sources given at the end of tables and the last chapter of the publication are assumed to be a good starting point for the users who want to reach more detailed information. The publication is available in CD-ROM version and this version covers all the information in the paper press. On the other hand, it is also possible to reach most recent data on http://www.die.gov.tr. Türkiye ćstatistik Yıllıþı’nın geniĩ kullanıcı kitlesine hizmet vereceþi ve araĩtırmacıları her bir konunun kaynaþına götüreceþi inancıyla istatistiki bilgi üretilmesine kaynak saþlayan tüm bireylere, kurum ve kuruluĩlara, yayının hazırlanmasında emeþi geçenlere katkılarından dolayı teĩekkür ederim. With the belief that Statistical Yearbook of Turkey would serve its wide range of users and take the researchers to the source of each subject, I thank all individuals and organizations which provided data to the statistical information production, and all people who have contributed in the preparation of the publication. Doç. Dr. Ömer DEMćR Enstitü Baĩkanı Assoc. Prof. Ömer DEMćR President Doç. Dr. Ömer DEMİR Enstitü Başkanı President TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 III Açıklama Explanation Yayında Kapsanan Dönem Period Covered by the Yearbook ćstatistik Yıllıþı, tarihsel veriler ve bazı tablolar dıĩında kullanıcıya beĩ yıllık bir karĩılaĩtırma olanaþı saþlanacak biçimde düzenlenmiĩtir. Belirtilmedikçe "yıl" takvim yılını göstermektedir. Mali yıl ise 12 ay için söz konusu olup 1 Ocak tarihinde baĩlar. The data with the exception of certain tables and historical series, are presented in five year period. Unless otherwise stated, "year” refers to the calender year. Fiscal year refers to st the 12 months and begins with January 1 of each year. Veri Kaynakları Data Sources Yayında sunulan veriler Devlet ćstatistik Enstitüsü'nün sayım ve anketlerinden, ayrıca diþer kuruluĩların idari kayıtlarından derlenmektedir. Kaynak verilmeyen tablolardaki bilgiler Enstitü tarafından hazırlanmıĩtır. Data presented in the publication are compiled from censuses and surveys conducted by the State Institute of Statistics and from administrative registers of the other organizations.Tables for which no source is indicated are based on information prepared by SIS. Konu Açıklamaları Explanations of the Subjects Her bölümün baĩında yer alan konu açıklamalarında, bölümdeki bilgilerin hangi yöntem ve kaynaktan derlendiþi, yapılan çalıĩmalar, kullanılan sınıflamalar ve konu ile ilgili bazı terim ve kavramların tanımları yer almaktadır. In the explanatory notes placed at the beginning of each section, the method used in compiling the data, the studies made, classsifications, definitions and concepts are given. Semboller Symbols Bilgi geçicidir * Data is provisional Uygulanamamıĩtır . Not applicable Bilgi elde edilememiĩtir Bilgi yoktur … - Data not available Denotes magnitude nil 53 Sayılı Kanun gereþi gizlilik ilkesine göre özel sektörde bir veya iki iĩyerine iliĩkin bilgiler verilmemiĩtir. (*) Data pertaining to one or two private sector establishments are not given by law no. 53 which is indicated as confidentiality. Kullanılan birimin yarısından azdır 0 Magnitude less than half of the unit Küçük veya eĩit < Fever/less/smaller than or equal to Büyük veya eĩit > More/greater than or equal to 2000'den - 2002 (dahil) yılına kadar 2001'den baĩlayan ve 2002'de biten ürün yılı, mali yıl, öþrenim dönemi vb. 2000-2002 2001/'02 2000 to 2002 inclusive Crop year, financial year, school year etc. beginning in 2001 ending in 2002 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 V 1 Arazi ve İklim Land and Climate Sayfa Page 2 Açıklama Explanation 1.1 Türkiye'nin uç noktaları 4 1.1 Extreme points of Turkey 1.2 Türkiye ve illerin yüzölçümü 4 1.2 Area of Turkey and provinces 1.3 Seçilmiĩ daþ ve tepelerin yüksekliþi 6 1.3 Height of selected mountains and hills 1.4 Seçilmiĩ akarsuların uzunluþu 6 1.4 Length of selected rivers 1.5 Seçilmiĩ baraj göllerinin alanları (göletler) 6 1.5 Areas of selected dammed lakes (reservoirs) 7 1.6 Areas and altitudes of selected natural lakes 1.7 Seçilmiĩ adaların yüzölçümü ve kıyı uzunluþu 7 1.7 Areas and coastlines of selected islands 1.8 Depremler 8 1.8 Earthquakes 1.9 Seçilmiĩ meteoroloji istasyonlarında en yüksek ve en düĩük sıcaklık 9 1.9 Maximum and minimum meteorological stations 1.10 Seçilmiĩ meteoroloji istasyonlarında ortalama güneĩlenme süresi, oransal nem ve yaþıĩ miktarı 11 1.10 Average hours of sunshine, humidity and precipitation at selected meteorological stations 1.11 Seçilmiĩ meteoroloji istasyonlarında ortalama karla örtülü ve donlu olan gün sayısı 12 1.11 Average number of days of snow fall and frost at selected meteorological stations 1.12 Seçilmiĩ meteoroloji ortalama sıcaklıþı 13 1.12 Average sea temperature at selected meteorological stations 1.6 Seçilmiĩ doþal yüksekliþi göllerin yüzölçümü istasyonlarında ve denizden deniz Haritalar suyu temperature at selected Maps Türkiye ve iller Turkey and provinces ćklim bölgeleri Climate regions Yıllık güneĩlenme süresi Annual hours of sunshine Kuraklık indeksi Aridity indeks TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 1 Land and Climate ARAZć AREA Türkiye'nin uç noktalarına iliĩkin enlem ve boylamlar 1/25 000 ölçekli haritalara göre dakika cinsinden yaklaĩık olarak gösterilmiĩtir. The latitudes and longitudes of the extreme points of Turkey are approximated in minutes according to a map scale of 1/25 000. Seçilmiĩ daþ, tepe, akarsu, göl ve baraj göllerine yer verilmiĩtir. Selected mountains, peaks, rivers, lakes and dammed lakes are included. DEPREM EARTHQUAKE Depremin ĩiddeti: Depremin yer yüzeyindeki etkileri depremin ĩiddeti olarak tanımlanır.a"Modifed Mercalli (MM ĩiddet ölçeþi, deprem etkilerinin ĩiddetini araĩtıran deprembilimciler tarafından yaygınlıkla kullanır. Bu ölçek romen rakamları ile belirtilen en az I ve en fazla XII ile ifade edilir. Ĩiddetin ölçüsü, insanların deprem sırasında uykudan uyanmaları, mobilyaların hareket etmesi, bacaların yıkılması ve toplam hasar gibi çeĩitli kıstaslar gözönüne alınarak yapılır. Depremin yapılar ve insanlar üzerindeki etkilerinin bir ölçüsüdür. Earthquake intensity: The effects of earthquake to the ground expressed as intesity of earthquake. The Modified Mercalli (MM) Intensity Scale is commonly used by seismologists seeking information on the severity of earthquake effects. Intensity ratings are expressed as Roman numerals between I at the low end and XII at the high end. Earthquake intensity identified according to awakened pople during the earthquake, movement of the furnitures, falling down of the chimneys and some total demages. It measures the effects of eartquake on people and buildings. Depremin büyüklüþü: Depremde açıþa çıkan enerjinin bir ölçüsüdür. Her depremin tek bir büyüklüþü vardır. Deprem büyüklüþü bir logoritmik ölçek olan Richter ölçeþi ile ölçülür. Richter büyüklüþü kayıt edilen en yüksek deprem dalgasının geniĩliþinden ölçülmektedir. Earthquake magnitude: It is a measure of the amount of energy released. Each earthquake has a unique magnitude assigned to it. The magnitude of earthquakes is measured on the Richter scale which is based on a logaritmic scale. The Richter magnitude is calculated from the amplitude of the largest seismic wave recorded for the earthquake. ćKLćM CLIMATE Bu bölümdeki veriler Devlet Müdürlüþü' nden alınmaktadır. Meteoroloji ćĩleri Genel The meteorological data presented in this section are collected from the General Directorate of Meteorology. Klimatolojik gözlemler: Bir yerin iklimini, hava durumunu saptamak amacı ile bütün meteorolojik öþeleri kapsayan bir gözlem olup, yerel saatle 7.00, 14.00 ve 21.00' de olmak üzere günde üç kez yapılmaktadır. Climatological observations: These observations cover all the meteorological elements that determine the weather conditions of an area. The observations are made three times a day at 7.00 a.m., 2.00 p.m. and 9.00 p.m according to local time. Fenolojik gözlemler: Bitki yaĩamının iklim koĩulları altında göstermiĩ olduþu çeĩitli yaĩam evrelerinin hangi tarihlerde meydana geldiþini saptamak amacı ile yapılmaktadır. Phenological observations: This type of observation is made in order to determine periodic biological phenomenon of plant life under climatic conditions. Sinoptik gözlemler: Salt hava tahminlerini elde etmek amacı ile günde en az dört defa 00.00, 06.00, 12.00 ve 18.00'de uluslararası Greenwich ortalama saatine (GMT) göre yapılan bir gözlemdir. Synoptic observations: The synoptic recording stations are responsible only for weather forecasts. The observations are made four times daily at 00.00, 6.00 a.m. 12.00 p.m and 6.00 p.m according to GMT. Aerolojik gözlemler: Atmosfer derinliklerindeki kitle hareketlerini ve karakterlerini saptayan bir gözlemdir. Aerological observations: These stations observe and determine the movements of air masses and their characteristics in the upper layers of the atmosphere. Bu yıllıkta en az beĩ yıl boyunca gözlem yapmıĩ olan 40 istasyon hakkında bilgi verilmiĩtir. Bu istasyonlara ait ortalama ve uç deþerler her on yılda bir yeniden hesaplanmaktadır. In this publication data are given for only 40 typical stations which have records for at least a period of five years or more. Average and extreme values belonging to theses stations are recalculated every ten years. Aylık ortalamalar: Gözlem süresi boyunca saptanan aylık ortalamalar toplamının, gözlem yılı sayısına bölünmesiyle hesaplanmıĩtır. Monthly averages: Monthly averages are obtained by dividing the sum of the means of the monthly values to the number of observation years. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 2 Mean temperature: Mean temperatures are determined by finding the weight aritmetic mean of the observations taken at 7.00 a.m., 2.00 p.m. and 9.00 p.m. in a thermometer shelter placed in a representative location with thermometer bulbs two meters above the surface of the ground. En yüksek ve en düĩük sıcaklık: Saptanmıĩ olan günlük yüksek ve düĩük sıcaklıkların uç (ekstrem) deþeridir. Highest and lowest temperature on record: Data refers to observed daily extremes. Güneĩlenme süresi: Güneĩlenme süresini ölçen özel aygıtlarla saptanmıĩ deþerlerin, gözlem yılları için aylık ve yıllık aritmetik ortalamaları bulunmuĩtur. Average hours of sunshine: The average hours of sunshine are obtained by taking the monthly and annual averages of daily values measured by special sunshine recording devices. Deniz suyu ortalama sıcaklıþı: Derinliþi en az 2 m olan yerlerde, deniz düzeyinden 50 cm derinlikte, sabah saat 6.30 ve 9.00 arasında ölçülen deniz suyu sıcaklıþı ortalamasıdır. Average sea temperature: Average sea temperature are measured between 6.30 and 9.00 a.m. by special sea temperature recording devices dipped 50 cm below sea level places with a minimum depth of 2 m. Ortalama oransal nem (yüzde): Havada bulunan su buharı miktarının, o hava sıcaklıþında mümkün olabilen en yüksek doyurucu buhar basıncı miktarına oranı olup yüzde türünden alınmıĩ; ortalaması da saat 7.00, 14.00 ve 21.00'de bulunan deþerlerin toplanıp üçe bölünmesi ile hesaplanmıĩtır. Relative humidity (percent): The amount of moisture in the air as compared with the maximum amount that the air could contain at the same temperature is expressed as a percentage. The daily average is obtained by taking the sum of the values observed at 7.00 a.m., 2.00 p.m. and 9.00 p.m. divided by three. Yaþıĩ miktarı: mm olarak yüksekliþi veya kg olarak metrekareye düĩen yaþıĩ miktarını göstermektedir. Günlük yaþıĩ miktarı, bir gün öncesinde saat 14.00 ve 21.00 rasatlarında ölçülen miktarla, o günün saat 7.00’de ölçülen miktarın toplamıdır. Precipitation: The total rainfall is measured in mm and shown in kg. per square meter. Daily precipitation is obtained by taking the total of the values observed at 2.00 p.m. and 9.00 p.m of the previous day and 7.00 a.m of the present day. Ortalama karla örtülü gün sayısı: Saat 7.00'de yerde en az 0.5 cm kar örtüsünün saptanmıĩ olduþu günlerin ortalama sayısıdır. Average number of days with snow: Refers to days in which at least 0.5 cm of snow is recorded at 7.00 a.m. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 3 Arazi ve İklim Ortalama sıcaklık: Gölgede ve yerden 2 m yükseklikte bulunan serbest havanın saat 7.00, 14.00 ve 21.00'de ölçülen deþerlerinin aþırlıklı ortalaması alınarak saptanmıĩtır. Land and Climate 1.1 Türkiye'nin uç noktaları Extreme points of Turkey Yönler ve uç noktalar Location of points Doþu - East Batı - West Kuzey - North Enlem Latitude Kuzey (North) Boylam Longitude Doþu (East) Küçük Aþrı Daþı'nın 34 km doþusunda Türk-ćranAzerbaycan (Nahcivan) sınırlarının kavĩak noktası Point of intersection of Turkish-Iranian-Azerbaijan boundaires 34 km east of Mt.Küçük Aþrı 39 0 37' 440 48' Gökçeada'da ćnceburun - Cape Inceburun Gökçeada Island 40 0 07' 250 40' Sinop ilinde ćnceburun - Cape Inceburun Sinop province 42 0 06' 340 58' 35 0 51' 360 06' Güney - South Hatay ili Yayladaþ ilçesinin Topraktutan (Beysun) Köyü'nün güneyi - South of Topraktutan (Beysun) village Yayladaþ district Hatay province 1.2 Türkiye ve illerin yüzölçümü Area of Turkey and provinces Yüzölçümü Area 2 (km ) ćl - Province (km2) 783 562.38 14 045.56 7 606.16 14 718.63 11 498.67 5 703.78 25 401.94 20 790.56 7 367.10 7 904.43 14 472.73 4 306.77 8 253.51 7 094.50 8 323.39 7 134.95 10 886.38 9 950.43 7 491.89 12 796.21 11 804.19 Diyarbakır Edirne Elazıþ Erzincan Erzurum Eskiĩehir Gaziantep Giresun Gümüĩhane Hakkâri Hatay Isparta ćçel ćstanbul ćzmir Kars Kastamonu Kayseri Kırklareli Kırĩehir Kocaeli 15 204.00 6 097.91 9 281.45 11 727.55 25 330.90 13 902.03 6 844.84 6 831.58 6 437.01 7 178.88 5 831.36 8 871.08 15 512.25 5 315.33 12 015.61 10 139.09 13 157.98 17 109.33 6 299.78 6 530.32 3 625.29 ćl - Province Türkiye -Turkey Adana Adıyaman Afyon Aþrı Amasya Ankara Antalya Artvin Aydın Balıkesir Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Yüzölçümü Area Yüzölçümü Area (km2) ćl - Province Konya Kütahya Malatya Manisa Kahramanmaraĩ Mardin Muþla Muĩ Nevĩehir Niþde Ordu Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Tekirdaþ Tokat Trabzon Tunceli 40 813.52 12 013.57 12 102.70 13 228.50 14 456.74 8 806.04 12 949.21 8 067.16 5 391.64 7 365.29 5 952.49 3 921.98 4 880.19 9 364.10 5 473.29 5 816.55 28 567.34 6 342.30 10 072.62 4 664.04 7 685.66 Yüzölçümü Area ćl - Province Ĩanlıurfa Uĩak Van Yozgat Zonguldak Aksaray Bayburt Karaman Kırıkkale Batman Ĩırnak Bartın Ardahan Iþdır Karabük Kilis Yalova Osmaniye Düzce (km2) 19 336.21 5 363.09 22 983.06 14 074.09 3 309.86 7 965.51 3 739.08 8 868.90 4 569.76 4 659.21 7 151.57 2 080.36 4 967.63 3 587.81 4 108.80 1 427.76 850.46 3 195.99 2 592.95 Not. Bilgiler Harita Genel Komutanlıþı'ndan alınan 1/1 000 000 ölçekli Note. Data are calculated from the map of administrative division of General Mülki ćdari Bölümleri haritasından hesaplanmıĩ olup, gölleri ve Command of Mapping with scaled to 1/1 000 000 and also cover lakes and islands. adaları da kapsamaktadır. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 4 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 Türkiye ve iller - Turkey and provinces 5 Arazi ve İklim Land and Climate 1.3 Seçilmiĩ daþ ve tepelerin yüksekliþi - Height of selected mountains and hills dþ. Daþ - Mountain tp. Tepe - Hill Daþ veya tepe Mountain or hill Yükseklik Height (m) Daþ veya tepe Mountain or hill Yükseklik Height (m) Daþ veya tepe Mountain or hill Yükseklik Height (m) Akdaþ (Uluk tp.) 3 014 Demirkazık tp. 3 756 Mahya dþ. 1 031 Akdaþ (Kızlar Sivrisi tp.) 3 069 Erciyes dþ. 3 917 Mescit dþ. 3 239 Aladaþ 2 339 Honaz dþ. 2 528 Munzur dþ. (Ziyaret tp.) 3 147 Baĩet tp. 3 684 ćhtiyar Ĩahap dþ. 3 634 Uludaþ tp. 2 543 Bozdaþ 2 414 Kaçkar dþ. 3 932 Samdi dþ. (Satsivrisi) 3 794 Buzul dþ. (Cilo dþ.) 4 116 Kemer dþ. (Vızvız tp.) 2 870 Süphan dþ. 4 058 Büyük Aþrı dþ. 5 137 Kırklar dþ. 3 552 Tendürek dþ. 3 660 Büyük Hasan dþ. 3 268 K. Hacettepe (Çatal ılgaz) 2 546 1.4 Seçilmiĩ akarsuların uzunluþu Length of selected rivers Akarsu Rivers Aras Uzunluk Length (km) Akarsu Rivers Uzunluk Length (km) Akarsu Rivers Uzunluk Length (km) 1 059 Dicle 1 900 Murat Büyük Menderes 584 Fırat 2 800 Sakarya 824 Ceyhan 509 Kızılırmak 1 355 Seyhan 560 Çoruh 466 Meriç Yeĩilırmak 519 490 722 1.5 Seçilmiĩ baraj göllerinin alanları (göletler) Areas of selected dammed lakes (reservoirs) Baraj gölü Dammed lake Yüzölçümü Area (km2) Baraj gölü Dammed lake Yüzölçümü Area (km2) Baraj gölü Dammed lake Keban Altınkaya 118.3 Çatalan 81.7 Aslantaĩ 49.0 Hirfanlı 263.0 Atatürk Büyük Çekmece 817.0 43.0 Karacaören Karakaya Yüzölçümü Area (km2) 675.0 Kılıçkaya 64.4 45.5 Sarıyar 83.8 268.0 Seyhan 67.8 Kaynak: Devlet Su ćĩleri Genel Müdürlüþü Source: General Directorate of State Hydraulic Works Not. Normal su seviyesindeki göl alanını gösterir. Note. Shows usual reservoir surface area. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 6 Yüzölçümü Area Göl - Lake 2 (km ) Denizden yüksekliþi Altitude (m) Yüzölçümü Area Göl - Lake (km2) Denizden yüksekliþi Altitude (m) Yüzölçümü Area Göl - Lake Acıgöl 153 836 Çıldır 115 1 959 Akĩehir 353 958 Eber 126 967 Tuz Kuĩ (Manyas Beyĩehir 656 1 121 Eþirdir 468 916 Ulubat Burdur 200 854 ćznik 298 85 Van (km2) Denizden yüksekliþi Altitude (m) 166 15 1 500 925 134 3 713 5 1 646 1.7 Seçilmiĩ adaların yüzölçümü ve kıyı uzunluþu Areas and coastlines of selected islands Ada - Island Alibey Kıyı uzunluþu Yüzölçümü Coastline Area 2 (km) (km ) 28.5 23.36 Ada - Island ćmralı Kıyı uzunluþu Yüzölçümü Coastline Area (km) (km2) 19.4 9.98 Ada - Island Marmara Kıyı uzunluþu Yüzölçümü Coastline Area (km) (km2) 72.5 117.18 21.37 Avĩar 27.5 20.62 Karaada 19.8 9.08 Paĩalimanı 40.2 Bozcaada 34.5 36.03 Karaada (Goni) 16.0 0.56 Salih 16.5 5.67 Gökçeada 92.0 279.24 Kekova 19.0 5.74 Uzunada 31.0 25.39 Karadeniz - Black sea Ýç Bölge - Central Doðu Yüksek - East Akdeniz Etkili - Mediterranean TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 7 Arazi ve İklim 1.6 Seçilmiĩ doþal göllerin yüzölçümü ve denizden yüksekliþi Areas and altitudes of selected natural lakes Land and Climate 1.8 Depremler - Earthquakes (Ĩiddet - Intensity> 5) Deprem tarihi Date of earthquake Oluĩ zamanı (T.S.) Occurrence time (T.H) Yerleĩim birimi Settlement area 23.05.1961 18.09.1963 30.01.1964 14.06.1964 06.10.1964 13.06.1965 07.03.1966 19.08.1966 22.07.1967 26.07.1967 03.09.1968 23.03.1969 28.03.1970 06.04.1969 28.03.1970 19.04.1970 23.04.1970 12.05.1971 22.05.1971 06.09.1975 24.11.1976 05.07.1983 30.10.1983 18.09.1984 05.05.1986 06.06.1986 07.12.1988 13.03.1992 15.03.1992 06.11.1992 28.01.1994 01.10.1995 05.12.1995 14.08.1996 22.01.1997 13.04.1998 27.06.1998 17.08.1999 12.11.1999 06.06.2000 15.12.2000 25.06.2001 03.02.2002 27.01.2003 01.05.2003 25.03.2004 02.07.2004 04.08.2004 11.08.2004 21.12.2004 04:45 18:58 19:45 15:15 16:31 22:01 03:16 14:22 18:56 20:53 10:19 23:08 03:48 05:49 23:02 15:29 11:01 08:25 18:43 12:20 14:22 15:01 07:12 15:26 06:35 13:39 09:41 19:08 18:16 21:08 17:45 17:57 18:49 01:55 17:57 18:14 16:55 03:01 18:57 05:41 18:44 16:28 09:11 07:26 03:27 21:30 01:30 06:01 18:48 02:02 Fethiye Rodos (Muþla) Çınarcık (ćstanbul) Tefenni (Burdur) Malatya Manyas (Balıkesir) Denizli Varto-Hınıs (Muĩ) Varto (Muĩ) Mudurnu (Adapazarı) Pülümür (Tunceli) Bartın (Zonguldak) Demirci (Manisa) Alaĩehir (Manisa) Karaburun (ćzmir) Gediz (Kütahya) Gediz (Kütahya) Demirci (Manisa) Burdur Bingöl Lice (Diyarbakır) Muradiye (Van) Biga (Çanakkale) Erzurum - Kars Balkaya (Erzurum) Doþanĩehir (Malatya) Doþanĩehir (Malatya) Kars - Ermenistan Erzincan Pülümür (Tunceli) Doþanbey (ćzmir) Manisa Dinar (Afyon) Kıþı (Tunceli) Mecitözü (Amasya) Antakya Karlıova (Bingöl) Ceyhan (Adana) Gölcük (Kocaeli) Düzce Orta (Çankırı) Sultandaþı (Afyon) Osmaniye Çay - Sultandaþı (Afyon) Pülümür (Tunceli) Bingöl Kandilli - Aĩkale (Erzurum) Doþubayazıt (Aþrı) Gökova (Muþla) Sivrice (Elazıþ) Gökova (Muþla) Ĩiddet Intensity MAG MS VIII VIII VIII VIII IX VIII VIII IX IX VIII VIII VIII VIII VIII IX VIII VIII VIII VIII VIII IX VIII VIII VIII VIII VIII X VIII VII VII VI VIII VI+ VI+ VI+ VI VIII X IX VII VII VII VII VII VIII VII VII VI VII VI 6.3 6.3 5.7 6.0 7.0 5.7 5.6 6.9 6.8 5.9 6.5 5.9 6.5 5.9 7.2 5.8 5.6 5.9 6.8 6.6 7.5 6.1 6.9 6.4 5.9 5.6 6.9 6.8 5.8 6.0 5.1 6.1 5.7 5.6 5.4 5.0 6.2 7.8 7.5 6.1 5.8 5.5 6.4 6.2 6.4 5.6 5.1 5.4 5.5 5.2 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 8 Arazi ve İklim 1.9 Seçilmiĩ meteoroloji istasyonlarında en yüksek ve en düĩük sıcaklık Maximum and minimum temperature at selected meteorological stations En yüksek Maximum Meteoroloji istasyonu Meteorological stations Adana Afyon Anamur Ankara Antakya Antalya Aydın Balıkesir Bolu Bursa Çanakkale Diyarbakır Edirne Erzincan Erzurum Eskiĩehir Gaziantep ćstanbul (Göztepe) Isparta ćslâhiye ćzmir Karaköse Kars Kastamonu Kayseri Kırĩehir Konya Kütahya Malatya Merzifon Muþla Rize Samsun Siirt Sivas Ĩanlıurfa Tekirdaþ Trabzon Van Zonguldak Denizden yükseklik Altitude (m) 27 1 034 5 891 100 54 57 147 742 100 6 677 51 1 218 1 758 801 855 33 997 518 29 1 631 1 775 800 1 093 1 007 1 031 969 948 755 646 9 4 896 1 285 549 3 30 1 661 137 Gözlem süresi (yıl) Observation period (years) 75 75 56 78 63 75 64 66 74 75 71 75 75 72 75 74 64 75 75 65 65 65 72 74 70 74 75 75 74 64 69 72 30 62 74 72 63 70 64 67 En düĩük Minimum Yıllık Annual o ( C) 45.6 39.8 44.2 40.8 43.9 45.0 44.6 43.7 39.4 43.8 38.8 46.2 42.2 40.6 35.6 40.6 44.0 40.5 38.0 45.4 43.0 39.9 35.4 42.2 40.7 40.2 40.6 38.8 42.2 42.6 41.6 38.2 38.4 46.0 40.0 46.8 38.4 38.2 37.5 40.5 Gözlem süresi (yıl) Observation period (years) 75 75 58 78 63 75 64 66 75 75 77 75 75 72 75 74 64 75 75 65 65 65 73 74 70 74 75 75 75 65 69 72 30 62 74 72 63 70 64 67 Yıllık Annual o ( C) -8.4 -27.2 -4.7 -24.9 -14.6 -4.6 -11.0 -21.8 -34.0 -25.7 -11.5 -24.2 -22.2 -32.5 -37.0 -26.3 -17.5 -16.1 -21.0 -11.8 -8.2 -45.6 -39.6 -26.9 -32.5 -28.0 -28.2 -28.1 -25.1 -21.0 -12.6 -7.0 -7.0 -19.3 -34.6 -12.4 -13.5 -7.4 -28.7 -8.0 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 9 Land and Climate 10 Yıllık Güneşlenme Süresi - Annual Hours of Sunshine (Saat - Hours) TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 Arazi ve İklim 1.10 Seçilmiĩ meteoroloji istasyonlarında ortalama güneĩlenme süresi, oransal nem ve yaþıĩ miktarı Average hours of sunshine, humidity and precipitation at selected meteorological stations Meteoroloji istasyonu Meteorological stations Güneĩlenme Oransal nem Yaþıĩ miktarı Sunshine Humidity Precipitation Gözlem Gözlem Gözlem süresi süresi süresi (yıl) Observation period (years) (yıl) Observation period (years) Yıllık Annual (saat-hours) Yıllık Annual (%) (yıl) Observation period (years) Yıllık Annual (mm) Adana 51 7.55 72 66 72 647.1 Afyon Anamur 64 37 7.09 8.33 71 53 64 69 72 57 434.4 993.5 Ankara Antakya Antalya Aydın Balıkesir Bolu Bursa Çanakkale Diyarbakır Edirne Erzincan Erzurum Eskiĩehir Gaziantep Göztepe (ćstanbul) Isparta ćslâhiye ćzmir Karaköse Kars Kastamonu Kayseri Kırĩehir Konya Kütahya Malatya Merzifon Muþla 73 17 47 17 51 52 66 50 60 57 45 50 62 36 66 42 45 62 17 41 50 52 59 51 51 46 43 64 7.19 7.15 8.28 7.42 6.56 5.49 6.35 7.31 8.00 6.24 6.57 7.05 6.46 8.00 6.23 7.29 7.46 8.06 6.24 6.27 6.12 7.11 7.17 7.29 6.02 7.40 6.35 7.48 75 60 71 61 63 71 72 69 67 72 63 71 72 61 72 71 63 62 52 64 71 67 71 71 72 68 61 66 60 70 64 63 70 73 69 73 54 70 60 64 68 60 75 61 60 62 68 70 70 65 63 60 67 54 67 62 75 60 71 72 64 72 72 70 71 72 66 72 72 64 72 72 66 62 59 71 71 69 72 72 72 71 71 72 1 124.1 1 052.3 657.7 588.5 536.4 696.3 615.4 491.4 585.9 366.8 447.0 373.9 548.8 677.2 581.0 842.0 691.1 533.3 501.2 461.6 374.6 377.8 325.9 564.7 387.5 392.4 1 196.3 Rize Samsun Siirt Sivas Tekirdaþ 45 25 39 49 17 4.14 4.46 7.43 6.43 5.40 69 27 59 71 60 77 75 51 64 76 70 27 69 72 70 2 300.4 650.3 726.5 417.0 575.4 Trabzon Ĩanlıurfa Van Zonguldak 45 47 50 51 4.36 8.28 7.43 5.54 67 68 61 64 72 49 59 72 68 69 70 70 833.8 463.1 380.4 1 220.2 377.7 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 11 Land and Climate 1.11 Seçilmiĩ meteoroloji istasyonlarında ortalama karla örtülü ve donlu olan gün sayısı Average number of days of snow fall and frost at selected meteorological stations Ortalama karla örtülü Average of snow fall Meteoroloji istasyonu Meteorological stations Adana Afyon Anamur Ankara Antakya Antalya Aydın Balıkesir Bolu Bursa Çanakkale Diyarbakır Edirne Erzincan Erzurum Eskiĩehir Gaziantep Göztepe (ćstanbul) Isparta ćslâhiye ćzmir Karaköse Kars Kastamonu Kayseri Kırĩehir Konya Kütahya Malatya Merzifon Muþla Rize Samsun Siirt Sivas Tekirdaþ Trabzon Ĩanlıurfa Van Zonguldak Gözlem süresi (yıl) Observation period (years) 72 70 57 75 60 71 70 64 72 72 71 71 72 66 70 72 62 72 72 66 62 61 70 71 68 72 72 72 72 68 66 71 27 69 70 70 69 69 69 70 Ortalama donlu olan Average of frost Yıllık Annual (gün-days) 0.0 27.7 0.1 21.6 1.0 0.0 0.2 4.5 38.9 9.4 5.0 12.4 15.0 42.9 112.2 25.5 11.9 8.3 14.4 4.2 0.3 116.8 106.5 39.8 40.6 25.2 21.9 30.8 32.4 20.1 1.6 12.7 4.5 17.7 62.2 7.2 6.8 2.8 80.0 12.0 Gözlem süresi (yıl) Observation period (years) 72 72 53 75 60 71 61 63 72 72 68 72 72 65 72 71 61 72 72 62 62 54 68 71 68 71 72 72 72 62 66 71 27 59 71 60 67 69 61 64 Yıllık Annual (gün-days) 6.1 91.7 0.4 84.8 7.8 1.8 13.2 36.2 96.4 34.8 24.5 62.6 56.6 110.1 155.7 95.1 55.8 20.5 72.3 19.3 6.1 160.7 179.1 108.0 127.9 96.8 99.5 92.0 74.0 75.2 34.1 10.1 7.8 45.3 121.7 27.4 7.6 22.5 131.2 15.7 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 12 Meteoroloji istasyonu Meteorological stations Gözlem süresi Observation period (yıl-years) Alanya Antalya Bodrum Çanakkale Dikili Fethiye Florya (ćstanbul) Giresun Hopa ćskenderun Güzelyalı (ćzmir) Kumköy (ćstanbul) Samsun Sinop Trabzon 42 43 54 54 42 54 64 54 42 64 64 53 64 42 54 o Deniz suyu ortalama sıcaklıþı - Average sea temperature ( C) Yıllık Ĩubat Mayıs Aþustos Annual February May August 21.4 20.9 19.4 15.6 17.7 21.7 14.7 15.6 15.8 21.9 18.4 14.2 15.6 15.1 15.7 16.0 15.8 15.6 8.4 12.6 16.0 7.3 8.2 8.1 15.2 10.7 6.2 7.7 8.3 8.5 20.7 20.1 19.1 15.9 18.4 22.3 14.7 14.4 14.4 22.2 19.6 13.3 15.2 13.5 13.8 27.9 26.9 23.5 23.6 22.6 28.2 22.9 24.7 24.7 29.1 26.2 23.1 24.9 23.6 24.9 Kasım November 21.0 20.7 19.7 14.9 16.7 20.8 14.0 15.6 15.8 21.1 17.1 14.1 14.9 14.7 15.8 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 13 Arazi ve İklim 1.12 Seçilmiĩ meteoroloji istasyonlarında deniz suyu ortalama sıcaklıþı Average sea temperature at selected meteorological stations 2 Çevre Environment Sayfa Page 16 Açıklama Explanation yıllık 18 2.1 Most polluted provincial and district centers by the annual average concentrations of sulphur dioxide (SO 2) 2.2 Partiküler madde (duman) konsantrasyonlarının yıllık ortalamalarına göre en kirli il ve ilçe merkezleri 18 2.2 Most polluted provincial and district centers by the annual average concentrations of particulate matter (smoke) 2.3 Sektörlere göre CO 2 emisyonu 18 2.3 CO2 emissions by sectors 2.4 Belediyelerde içme ve kullanma suyu göstergeleri 20 2.4 Municipality drinking and usage water indicators 2.5 Belediyelerde atıksu göstergeleri 20 2.5 Municipality wastewater indicators 2.6 Belediyelerde katı atık göstergeleri 21 2.6 Municipality waste indicators 2.7 Çevresel konulara göre kamu kuruluĩlarının yatırım harcamaları 21 2.7 Environmental investment expenditures of governmental organisation by environmental domains konsantrasyonlarının 2.1 Kükürtdioksit (SO2) ortalamalarına göre en kirli il ve ilçe merkezleri TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 15 Environment ÇEVRE ENVIRONMENT Hava Kalitesi ćstatistikleri Enstitü, hava kalitesi istatistikleri konusundaki çalıĩmaları, Saþlık Bakanlıþı Temel Saþlık Hizmetleri Genel Müdürlüþü ve Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Baĩkanlıþı ile iĩbirliþi içinde sürdürmektedir. Saþlık Bakanlıþı tarafından Türkiye genelinde periyodik olarak derlenen Devlet ćstatistik Enstitüsü’ne aktarılan kükürtdioksit (SO2) ve partiküler madde (duman) konsantrasyon verileri deþerlendirildikten sonra haber bültenleri ĩeklinde yayımlanmaktadır. Air Quality Statistics The Institute cooperates with General Directorate of Basic Health Services of the Ministry of Health and Refik Saydam Hygiene Center under the Ministry of Health about air quality statistics. The concentrations of sulphurdioxide (SO2) and particulate matter are measured by Ministry of Health and sent periodically to the State Institute of Statistics published as press bulletins after the evaluation studies. Kükürtdioksit (SO2) ve partiküler madde (duman) konsantrasyonlarının aylık, yıllık ve kıĩ sezonu (Ekim-Mart) ortalamaları, minimum ve maksimum deþerleri, deþiĩim oranları, kısa vadeli, uzun vadeli ve birinci uyarı kademesi sınır deþerlerinin aĩıldıþı gün sayıları, hava kalitesi istatistikleri kapsamında deþerlendirilmekte ve yayımlanmaktadır. Annual, monthly and winter season (October-March) average concentrations of sulphurdioxide (SO2) and particulate matter, minimum and maximum concentrations, rate of change, number of days exceeding short term, long term and first warning level limit values are evaluated and published in the content of air quality statistics. Hava Emisyonu ćstatistikleri Devlet ćstatistik Enstitüsü emisyon hesaplamaları ile ilgili çalıĩmalara 1997 yılında baĩlamıĩtır. Çevre ve Orman Bakanlıþının baĩkanlıþını yürüttüþü ćklim Deþiĩikliþi Koordinasyon Kurulunun bir üyesi olarak her yıl emisyon hesaplamalarını güncellemektedir. Bu amaçla ćklim Deþiĩikliþi Çerçeve Sözleĩmesi kapsamında geliĩtirilen IPCC (Hükümetlerarası ćklim Deþiĩikliþi Paneli) Rehberlerinin önerdiþi 1. Yaklaĩım kullanılarak enerji, endüstriyel prosesler, tarımsal faaliyetler ve katı atıklardan kaynaklanan emisyonlar hesaplanmaktadır. Air Emission Statistics The State Institute of Statistics has started emission estimation studies in 1997. As a member of Climate Change Coordination Board under the head of Ministry of Environment and Forestry, The Institute has updated emission estimations in every year. Therefore in the scope of United Nations Framework Convention on Climate Change, the Institute has estimated emissions from energy, industrial processes, agricultural facilities and waste by using IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) st Guidelines 1 approach. Su ćstatistikleri Devlet ćstatistik Enstitüsü sanayi iĩyerleri ve belediyelerden yıllık anketler uygulayarak su kullanımları, atıksu deĩarjları ve arıtımı ile ilgili veri derlemektedir. Bu çalıĩma kapsamında uygulanan anketler aĩaþıda kısaca açıklanmıĩtır. Water Statistics State Institute of Statistics has been collecting data on water supply, wastewater discharges and treatments of industrial establishments and municipalities by applying annual surveys. Surveys are conducted within this context are briefly explained below. 1. Sanayi Atık ćstatistikleri ćmalat sanayi iĩyerleri, termik santraller ve organize sanayi bölgelerine yıllık anket uygulanarak; kaynaklarına göre çekilen su miktarı, atıksu deĩarjı ve arıtma tesislerine iliĩkin veriler derlenmektedir. Bu çalıĩma kapsamında imalat sanayi iĩyerlerinde 25+ kiĩi çalıĩan, üretimin %88.3'ü ve istihdamın % 75.6'sını temsil eden yaklaĩık 3 000 imalat sanayi iĩyerine, termik santral ve organize sanayi bölgelerinin ise tümüne anket uygulanmaktadır. 1. Industrial Waste Statistics Data on water abstraction by resources, wastewater discharges and wastewater treatment plants are being compiled annually from manufacturing industry establishments, power plants and organized industrial regions. Within this study aproximately 2 500 manufacturing industry establishments which having more than 25 employees and representing 88.3% total production and 75.6% of employment, all power plants and organized industrial regiones are being surveyed. 2. Belediye ćçme ve Kullanma Suyu ćstatistikleri 1994 yılından itibaren Türkiye genelinde belediye teĩkilatı kurulmuĩ tüm yerleĩim birimlerine yıllık olarak uygulanan bu anket ile; kaynaklarına göre temin edilen su miktarı, içme ve kullanma suyu ĩebekesinin hizmet ettiþi nüfus yüzdesi, arıtma tesislerinin tipi ve kapasitesi hakkında ayrıntılı veri derlenmektedir. 2. Municipality Drinking and Usage Water Supply Statistics Municipality drinking and usage water statistics survey is being conducted in all municipalities annually since 1994. With this study, detailed information is collected on amount of water supplied by source, percentage of the population served by drinking water system, type and capacity of treatment plant. 3. Belediye Atıksu ćstatistikleri 3. Municipality Wastewater Statistics 1994 yılından itibaren Türkiye genelinde belediye teĩkilatı kurulmuĩ tüm yerleĩim birimlerine yıllık olarak uygulanan bu anket ile; kanalizasyon ĩebekesinin hizmet ettiþi nüfus yüzdesi, alıcı ortamlarına göre deĩarj edilen atıksu miktarı, arıtma tesislerinin tipi ve kapasitesi, arıtma çamuru miktarı ve bertaraf yöntemi ve bertaraf faaliyetlerine yönelik ayrıntılı bilgi derlenmektedir. Municipality wastewater statistics survey is being conducted in all municipalities annually since 1994. With this survey, detailed information is collected on percentage of the population connected to sewerage system, amount of wastewater discharged by receiving bodies, type and capacity of treatment plant, amount and disposal method of treatment sludge. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 16 Waste Statistics Devlet ćstatistik Enstitüsü sanayi iĩyerleri ve belediyelerden yıllık anketler uygulayarak katı atıklar ile ilgili veri derlemektedir. Bu çalıĩma kapsamında uygulanan anketler aĩaþıda kısaca açıklanmıĩtır; State Institute of Statistics has been collecting data on waste by appliying annual surveys to industrial establishments and municipalities. Breif explanination for these surveys are given below; 1. Sanayi Atık ćstatistikleri ćmalat sanayi iĩyerleri, termik santraller ve organize sanayi bölgelerine yıllık anket uygulanarak yaratılan, geri kazanılan ve bertaraf edilen katı atıklara iliĩkin veriler derlenmektedir. Bu çalıĩma kapsamında; imalat sanayi iĩyerlerinde 25+ kiĩi çalıĩan, üretimin %88.3'ü ve istihdamın % 75.6'sını temsil eden yaklaĩık 2500 iĩyerine, termik santral ve organize sanayi bölgelerinin ise tümüne anket uygulanmaktadır. 1. Industrial Waste Statistics Data on water abstraction by resources, wastewater discharges and wastewater treatment plants are being compiled annually from manufacturing industry establishments, power plants and organized industrial regions. Within this study aproximately 2500 manufacturing industry establishments which having more than 25 employees and representing 88.3% total production and 75.6% of employment, all power plants and organized industrial regiones are being surveyed. 2. Belediye Katı Atık ćstatistikleri 1994 yılından itibaren Türkiye genelinde belediye teĩkilatı kurulmuĩ tüm yerleĩim birimlerine yıllık olarak uygulanan bu anket ile; katı atık toplama hizmeti verilen nüfus yüzdesi, belediyelerin katı atık toplama, taĩıma ve bertaraf faaliyetlerine yönelik ayrıntılı bilgi derlenmektedir. 2. Municipality Waste Statistics Municipality waste statistics survey is being conducted in all municipalities annually since 1994. With this survey, detailed information is percentage of the population served by sewerage system, type and capacity of wastewater treatment plant. Çevresel Harcama ćstatistikleri Çevresel harcamalar, çevre koruma amaçlı yapılan harcamaları içermektedir. Çevre koruma, hem kirliliþi önleme ve azaltma faaliyetlerini hem de çevresel bozulmalarla ilgili faaliyetleri kapsar. Sanayi sektörü (imalat sanayi, termik santral ve maden iĩletmeleri) ve belediyelerin ilgili verileri, sektörlere ait atık envanterlerine bazı soruların entegre edilmesi yoluyla yıllık dilimler halinde derlenmektedir. Devlet sektörü çevresel harcamaları ise 1998 yılından itibaren bu amaçla oluĩturulmuĩ bir soru kaþıdı ile yıllık olarak derlenmeye devam edilmektedir. Environmental Expenditure Statistics Environmental protection expenditures (EPE) is the money spent on all purposeful activities directly aimed at the prevention, reduction and elimination of pollution or nuisances resulting from production processes or from the consumption of goods and services. Expenditure data of industrial sectors (manufacturing industry, thermal power plants and mining establishments) and municipalities has been compiled by integrating some questions to related waste inventories of these sectors annually. Environmental expenditures of public sector has been compiled by Environmental Employments and Expenditures Statistics Survey since 1998. Tanım ve Kavramlar Definitions and Concepts Partiküler madde (duman): Partiküler maddeler, gaz halindeki emisyonların kimyasal dönüĩümü ve yıþın halinde ĩekillenmesi ile oluĩurlar. 5-10 mikrometre çaplı partiküller, asılı partiküler madde olarak tanımlanır. Genel olarak heterojen karıĩımları içerirler ve karakteristikleri bir yerden bir baĩka yere önemli ölçüde farklılık gösterir. Particulate matter: Particulate matter in the atmosphere forms by agglomeration and chemical transformation of gaseous emissions. Particulate matters with 5-10 micrometer diameter are defined as suspended particulate matter. They include heterogeneous mixtures generally and their characteristics differ from one place to another significantly. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 17 Çevre Katı Atık ćstatistikleri Environment 2.1 Kükürtdioksit (SO 2) konsantrasyonlarının yıllık ortalamalarına göre en kirli il ve ilçe merkezleri Most polluted provincial and district centers by the annual average concentrations of sulphur dioxide (SO 2) 2002 Yozgat Kütahya Çorum Edirne Erzurum Samsun (Merkez - City Center) Denizli Bingöl Aþrı Kayseri 152 144 134 119 119 119 99 90 88 87 (mg/m3) 2003 Kütahya Tekirdaþ Bingöl Edirne Çorum Samsun (Merkez - City Center) Bursa (Merkez - City Center) Gaziantep Niþde (Merkez - City Center) Manisa 2004 128 117 110 110 96 94 84 84 82 81 Kütahya Erzurum Çanakkale (Merkez - City Center) Çorum Bingöl Bursa (Merkez - City Center) Tekirdaþ Elazıþ Kayseri Gaziantep 2.2 Partiküler madde (duman) konsantrasyonlarının yıllık ortalamalarına göre en kirli il ve ilçe merkezleri Most polluted provincial and district centers by the annual average concentrations of particulate matter (smoke) 2002 Kütahya Kayseri Rize Çorum Sivas Denizli Balıkesir Isparta Ankara Konya 111 88 83 82 79 77 75 73 68 63 2003 Kütahya Balıkesir Kayseri Çorum Gaziantep Bingöl Ankara Antalya Bursa (Merkez - City Center) Sivas 146 132 107 101 98 95 95 84 84 82 3 (mg/m ) 2004 89 76 72 68 68 61 56 56 54 52 Kütahya Balıkesir Çorum Kayseri Gaziantep Bursa (Orhangazi) Kastamonu Aksaray Antalya Bingöl 95 84 81 77 63 58 56 54 52 52 2.3 Sektörlere göre CO2 emisyonu CO2 emissions by sectors Toplam (000 ton) Total (000 tonnes) Yakıtların yanması (000 ton) Fuel combustion (000 tonnes) Elektrik üretimi - Electricity production Sanayi - Industry Ulaĩtırma - Transport Diþer (konut, tarım, vs.) Other (residential, agriculture, etc.) Endüstriyel prosesler (000 ton) Industrial processes (000 tonnes) Kiĩi baĩı CO2 emisyonları (ton/kiĩi) CO2 emissions per capita (tonnes/capita) 1999 2000 2001 2002 2003 202 670 228 164 210 820 216 182 230 181 186 161 64 538 54 577 34 254 211 399 72 320 67 876 36 228 194 286 73 394 55 925 36 171 198 658 65 451 68 539 34 418 212 326 66 295 75 314 37 373 32 792 34 976 28 795 30 249 33 344 16 508 16 765 16 534 17 525 17 855 3.06 3.38 3.08 3.10 3.26 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 18 Çevre CO2 emisyonu - CO2 emissions 250 000 (000 ton - tonnes) 200 000 Genel toplam General total 150 000 Elektrik üretimi Electricity production 100 000 Endüstriyel prosesler Industrial processes 50 000 0 1999 2000 2001 2002 2003 Sektörlere göre yakýtlarýn yanmasý - Fuel combustion by sectors 80 000 (000 ton - tonnes) 70 000 60 000 Elektrik üretimi Electricity production 50 000 Sanayi - Industry 40 000 Ulaþtýrma - Transport 30 000 Diðer (konut, tarým, vb.) Other (residential, agriculture, etc.) 20 000 10 000 0 1999 2000 2001 2002 2003 Veri için tablo 2.3’e bakýnýz. For data, see table 2.3. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 19 Environnent 2.4 Belediyelerde içme ve kullanma suyu göstergeleri Municipality drinking and usage water indicators ćçme ve kullanma suyu ĩebekesi ile hizmet edilen belediye sayısı Number of municipalities served by drinking water network ćçme ve kullanma suyu ĩebekesi ile hizmet edilen nüfusun toplam içindeki oranı Rate of population served by drinking water network in total population (%) 3 3 Temin edilen su miktarı (000 000 m /yıl)- Amount of water supplied (000 000 m /year) ćçme ve kullanma suyu arıtma tesisi ile hizmet edilen belediye sayısı Number of municipalities served by drinking water treatment plants ćçme suyu arıtma tesisi sayısı - Number of drinking water treatment plants ćçme suyu arıtma ile hizmet edilen nüfusun toplam içindeki oranı Rate of population served by drinking water treatment plants in total population (%) 2001 2002 3 092 3 140 74.8 4 610.0 75.0 5 003.2 236 113 252 123 27.3 26.9 ćçme ve kullanma suyu arıtma tesisi toplam kapasitesi (000 000 m /yıl) 3 Total capacity of drinking water treatment plants (000 000 m /year) Fiziksel arıtma - Physical treatment Konvansiyonel arıtma - Conventional treatment Geliĩmiĩ - Advanced 3 244.8 131.5 3 112.8 0.5 3 525.4 149.3 3 375.6 0.5 3 ćçme suyu arıtma tesislerinde arıtılan içme suyu miktarı (000 000 m /yıl) Amount of drinking water treated by treatment plants (000 000 m 3/year) Fiziksel arıtma - Physical treatment Konvansiyonel arıtma - Conventional treatment Geliĩmiĩ - Advanced 1 667.5 34.9 1 632.6 0.0 1 711.2 43.5 1 667.7 0.0 2001 2002 1 879 2 060 59.3 61.8 2 726.9 2 916.0 170 112 210 140 13.2 39.3 3 2.5 Belediyelerde atıksu göstergeleri Municipality wastewater indicators Kanalizasyon ĩebekesi ile hizmet verilen belediye sayısı Number of municipalities served by sewerage system Kanalizasyon ĩebekesi ile hizmet edilen nüfusun toplam nüfusa oranı Rate of population served by sewerage system in total population (%) 3 Deĩarj edilen atık su miktarı (000 000 m /yıl) Amount of wastewater discharged (000 000 m 3/year) Atıksu arıtma tesisi ile hizmet edilen belediye sayısı Number of municipalities served by wastewater treatment plants Atıksu arıtma tesisi sayısı - Number of wastewater treatment plants Atıksu arıtma tesisi ile hizmet edilen nüfusun toplam nüfusa oranı Rate of population served by wastewater treatment plants in total population (%) Derin deniz deĩarjı yapan belediye sayısı Total number of municipalities having deep see discharged 58 46 Atıksu arıtma tesisi toplam kapasitesi (000 000 m /yıl) Total capacity of wastewater treatment plants (000 000 m 3/year) Fiziksel arıtma - Physical treatment Biyolojik arıtma - Biological treatment Geliĩmiĩ arıtma - Advanced treatment 2 354.9 1 009.5 1 078.1 267.3 2 469.9 997.2 1 178.1 294.6 3 Atıksu arıtma tesislerinde arıtılan atıksu miktarı (000 000 m /yıl) Amount of wastewater treated by treatment plants (000 000 m 3/year) Fiziksel arıtma - Physical treatment Biyolojik arıtma - Biological treatment Geliĩmiĩ arıtma - Advanced treatment 1 207.2 456.6 591.4 159.1 1 379.8 416.8 777.3 185.5 3 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 20 Toplam belediye sayısı - Total number of municipalities Katı atık hizmeti verilen belediye sayısı - Number of municipalities receiving waste services Katı atık hizmeti verilen nüfusun toplam nüfusa oranı Rate of population receiving waste services in total population (%) Toplanan katı atık miktarı (000 ton/yıl) - Amount of waste collected (000 tonnes/year) Kiĩi baĩı ortalama katı atık miktarı (kg/kiĩi-gün) - Amount of waste per capita (kg/capita-day) Kiĩi baĩı yaz mevsimi ortalama katı atık miktarı (kg/kiĩi-gün) Amount of waste per capita in summer season (kg/capita-day) Kiĩi baĩı kıĩ mevsimi ortalama katı atık miktarı (kg/kiĩi-gün) Amount of waste per capita in winter season (kg/capita-day) Katı atık bertaraf tesisleri - Waste disposal plants Düzenli depolama tesisi sayısı - Number of landfill Kapasitesi (000 ton) - Capacity (000 tonnes) Bertaraf edilen katı atık miktarı (000 ton/yıl) Amount of waste disposed of (000 tonnes/year) Kompost tesisi sayısı - Number of composting plant Kapasitesi (000 ton) - Capacity (000 tonnes) Bertaraf edilen katı atık miktarı (000 ton/yıl) Amount of waste disposed of (000 tonnes/year) Yakma tesisi sayısı - Number of incineration plant Kapasitesi (000 ton) - Capacity (000 tonnes) Bertaraf edilen tıbbi atık miktarı (000 ton/yıl) Amount of medical waste disposed of (000 tonnes/year) (1) Tıbbi atık miktarı dahil edilerek verilmiĩtir. 2001 2002 3 215 2 915 3 215 2 984 77.44 25 133.7 1.31 76.34 25 373.1 1.34 1.28 1.32 1.32 1.34 12 261 282 12 277 195 8 304.2 3 299.3 7 061.4 4 664.3 218.1 3 43.9 383.1 3 43.9 11 9 (1) Data includes clinical waste amount. 2.7 Çevresel konulara göre kamu kuruluĩlarının yatırım harcamaları Environmental investment expenditures of governmental organisation by environmental domains Çevresel konular - Environmental domains Dıĩ ortam havasını ve iklimi koruma - Protection of ambient air and climate ćçme ve kullanma suyu - Water Atıksu yönetimi - Wastewater management Atık yönetimi - Solid waste management Toprak ve yeraltı suyunu koruma - Protection of soil and groundwater Gürültü ve vibrasyonun azaltılması - Noise and vibration abatement Biyolojik çeĩitliliþin ve peyzajın korunması - Protection of biodiversity and landscape Araĩtırma ve geliĩtirme - Research and development (1) Diþer çevre koruma faaliyetleri - Other environmental protection activities Harcamaları bölünemeyen faaliyetler - Activities leading to indivisible expenditure (2) Toplam yatırım harcamaları - Total investment expenditures (1) Diþer çevre koruma faaliyetleri; genel çevre yönetimi, eþitim vb. (000 000 TL) 2000 2001 2002 3 402 528 160 989 670 143 470 479 2 104 539 101 0 165 941 198 235 584 7 211 726 175 004 92 308 0 124 601 195 682 552 171 367 542 113 228 849 178 0 150 0 42 904 241 206 547 45 000 19 407 273 389 082 0 32 085 237 3 588 009 354 896 282 0 225 539 383 0 400 611 420 (1) Other environmental protection activities includes general faaliyetleri kapsamaktadır. enviromental management, training etc. (2) Harcamaları bölünemeyen faaliyetler baĩlıþı altında, birden fazla çevresel (2) Expenditures which is not possible to separate konuyu içeren ve konulara göre harcamaların ayrılması mümkün olmayan by environmental domains is included in the activities faaliyetler yer almaktadır. Aþırlıklı olarak içmesuyu, atıksu ve katı atık konularını leading to indivisible expenditure. Expenditures of activities içeren faaliyetler bu bölüme dahildir. includes especially water, wastewater and solid waste are included in this part. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 21 Çevre 2.6 Belediyelerde katı atık göstergeleri Municipality waste indicators 3 Nüfus Population Sayfa Page Açıklama 24 Explanation 3.1 Nüfus, yıllık nüfus artıĩ hızı, il, ilçe, bucak, köy sayısı ve nüfus yoþunluþu 27 3.1 Population, annual growth rate of population, number of provinces, districts, sub-districts, villages and population density 3.2 Belediye sayısı ve nüfusu 27 3.2 Number and population of municipalities 3.3 ćBBS' ye göre ĩehir ve köy nüfusu ve yıllık nüfus artıĩ hızı 29 3.3 City and village population and annual growth rate of population by SRE 3.4 ćBBS' ye göre nüfus, yıllık nüfus artıĩ hızı ve nüfus yoþunluþu 33 3.4 Population, annual growth rate of population and population density by SRE 3.5 Cinsiyete göre ĩehir ve köy nüfusu 37 3.5 City and village population by sex 3.6 Medyan yaĩ ve yaĩ baþımlılık oranı 37 3.6 Median age and age dependency ratio 3.7 Yaĩ grubu ve cinsiyete göre nüfus, 2000 37 3.7 Population by age group and sex, 2000 3.8 Yaĩ grubu, medeni durum ve cinsiyete göre nüfus, 2000 39 3.8 Population by age group, marital status and sex, 2000 3.9 Yaĩ grubu, okuryazarlık ve cinsiyete göre nüfus, 2000 40 3.9 Population by age group, literacy and sex, 2000 3.10 Okuryazarlık, eþitim ve doþurganlık durumuna göre kadın nüfus, cinsiyete göre canlı doþan ve yaĩayan çocuk sayısı, 2000 41 3.10 Female population by literacy, education level and fertility, number of live born and living children by sex, 2000 3.11 Okuryazarlık ve cinsiyete göre nüfus 42 3.11 Population by literacy and sex 3.12 Okuryazarlık ve eþitim durumuna göre nüfus 42 3.12 Population by literacy and education level 3.13 ćBBS 'ye göre hanehalkı büyüklüþü ve hanehalkı sayısı, 2000 43 3.13 Number of households and size of households by SRE, 2000 3.14 Seçilmiĩ ülkelerde nüfus göstergeleri 46 3.14 Population indicators in selected countries 3.15 ćllerin aldıþı, verdiþi, net göç ve net göç hızı 48 3.15 Provincial in-migration, out-migration, net migration, rate of net migration 3.16 ćllerin yerleĩim yerlerine göre aldıþı göç 50 3.16 Provincial in-migration by places of residence 3.17 ćllerin yerleĩim yerlerine göre verdiþi göç 52 3.17 Provincial out-migration by places of residence TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 23 Population NÜFUS POPULATION Bu bölüm, Devlet ćstatistik Enstitüsü tarafından uygulanan Genel Nüfus Sayımları sonuçlarına iliĩkin verileri kapsamaktadır. This section covers data relating to the results of the General Population Censuses conducted by State Institute of Statistics. Ülkemizdeki ilk nüfus sayımı 1927 yılında gerçekleĩtirilmiĩtir. Daha sonraki nüfus sayımları 1935 ile 1990 yılları arasında düzenli olarak sonu 0 ve 5 ile biten yıllarda uygulanmıĩtır. 1990 yılından sonra ise nüfus sayımının sonu 0 ile biten yıllarda uygulanması kanunla belirlenmiĩ ve bu kapsamda 22 Ekim 2000 tarihinde ülkemizde ondördüncü Genel Nüfus Sayımı gerçekleĩtirilmiĩtir. The first population census in our country was carried out in 1927. The next population censuses were carried out between 1935 and 1990 regularly, in years ending with 0 and 5. After 1990, population censuses have been decided to be carried out in years ending with 0 by a law and in this regard, the fourteenth nd Population Census was carried out on 22 October 2000. 2000 Genel Nüfus Sayımı'nda sayım günü sınırlarımız içinde bulunan nüfusun büyüklüþü, idari bölünüĩe göre daþılımı ve baĩlıca demografik, sosyal ve ekonomik niteliklerinin tam ve doþru olarak tespit edilmesi amaçlanmıĩtır. The purpose of the 2000 population census is to determine completely and correctly the size, the distribution by the administrative division and the demographic, social and economic characteristics of the population within the boundaries of our country on the census day. Sayım günü ülkemizde bulunan hanehalklarındaki tüm kiĩiler, hanehalkı teĩkil etmeyen yurtlar, askeri birlikler, cezaevleri, hastaneler, oteller vb. yerlerdeki kiĩiler ve göçer nüfus sayılmıĩ ve böylece sınırlarımız içinde bulunan nüfus tam olarak kapsanmıĩtır. Bu doþrultuda ülkemizde ikamet eden fakat sayım günü yurt dıĩında bulunan kiĩiler sayım dıĩı kalmıĩ, sayım günü sınırlarımız içinde bulunan ancak yurtdıĩında ikamet eden kiĩiler sayıma dahil edilmiĩlerdir. All the persons present at places that constitute a household, that do not constitute a household like dormitories, military quarters, prisons, hospitals, hotels etc, and the nomadic population were counted, and thus all the population within the boundaries of our country on the census day were completely covered. In accordance with this, persons who reside in our country but who were abroad on the census day were excluded from the enumeration, persons who reside abroad but who were in our country on the census day were included in the enumeration. 2000 Genel Nüfus Sayımı’nda sayım günü ülkemiz sınırları içinde bulunan nüfusun (de facto nüfus) sayımı gerçekleĩtirilmiĩtir. Bundan önceki sayımlarda da kullanılan bu tanım gereþi sayım günü kiĩiler nerede bulunuyor ise orada sayıma tabi tutulmuĩlardır. In 2000 Population Census, the population (de facto population) present within the boundaries of our country on the census day was enumerated. This definition, which was also used in the previous censuses, requires persons being enumerated at localities where they are physically present on the census day. Daha önceki sayımlarda olduþu gibi 2000 Genel Nüfus Sayımı da bir gün içinde sokaþa çıkma yasaþı uygulanarak gerçekleĩtirilmiĩtir. Nüfus sayım memurları, hanehalkı teĩkil eden ve hanehalkı teĩkil etmeyen yerleri tek tek ziyaret edip, ilgili kiĩi ile yüz yüze görüĩerek soru kaþıdını doldurmuĩlardır. The 2000 Population Census was carried out in one day by application of a curfew, as it was carried out in previous censuses. The enumerators have visited all the places that constitute a household, and that do not constitute a household and filled in the questionnaires by face to face interview. Sayımın birimi kiĩidir. Sayımdan elde edilen bilgiler her bir kiĩiden ayrı ayrı alınmıĩtır. Kiĩilere ulaĩmada iki çerçeve kullanılmıĩtır; haneler (konutlar) ve hane olmayan yerler (hastane, yurt, cezaevi, askeri birlik otel vb.). The unit of the enumeration is the person. Information obtained from the enumeration is taken from each person separately. Two frames are used in reaching the persons; housing units (dwellings) and places that are not housing units (hospital, dormitory, prison, military quarter, hotel, etc.) Tanım ve Kavramlar Definitions and Concepts Yıllık nüfus artıĩ hızı: ćki sayım tarihi arasındaki dönemde her 1 000 nüfus için yıllık artan nüfustur. Annual growth rate of population : In the period between two census dates, population increase per 1 000 population per year. Nüfus yoþunluþu: Bir kilometrekareye düĩen nüfustur. Population density: Population per one square kilometer. Ĩehir nüfusu: ćl ve ilçe merkezlerinin belediye sınırları içindeki nüfusudur. City population: Population of municipal areas of the province and district centers. Köy nüfusu: Bucak ve köylerdeki nüfustur. Village population: Population of sub-districts and villages. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 24 Age: Age completed by the person. Medyan yaĩ: Bir nüfusu oluĩturan kiĩilerin yaĩları küçükten büyüþe sıralandıþında ortada kalan kiĩinin yaĩıdır. Buna göre, nüfusun yarısı bu yaĩtan küçük, diþer yarısı da bu yaĩtan büyüktür. Median age: The age of the person in the middle when all the persons in the population are arranged in ascending order. In this aspect, half of the population is younger than this age and half of it is older than this age. Toplam yaĩ baþımlılık oranı: “15-64” yaĩ grubundaki her 100 kiĩi için "0-14" ve "65 ve daha yukarı" yaĩ gruplarındaki kiĩi sayısıdır. Total age dependency ratio: The number of persons at “0-14” and “65 and over” age groups per 100 persons at “15-64” age group. Genç baþımlılık oranı: “15-64” yaĩ grubundaki her 100 kiĩi için, "0-14" yaĩ grubundaki kiĩi sayısıdır. Youth dependency ratio: The number of persons at “0-14” age group per 100 persons at “15-64” age group. Yaĩlı baþımlılık oranı: “15-64” yaĩ grubundaki her 100 kiĩi için "65 ve daha yukarı" yaĩ grubundaki kiĩi sayısıdır. Elderly dependency ratio: The number of persons at “65 and over” age group per 100 persons at “15-64” age group. Okuryazar nüfus: Okuma ve yazma bilen nüfustur. Literate population: The persons who know how to read and write. Nüfusun eþitim durumu; bir okul bitirmeyen ve ilkokul, ilköþretim, ortaokul, ortaokul dengi meslek, lise, lise dengi meslek okulu ve yüksek öþretim mezunları ayrımında verilmiĩtir. Yüksek öþretim mezunları; yüksek okul, fakülte, yüksek lisans veya doktora mezunlarını kapsamaktadır. The education level of the population is given as no school completed, primary school, primary education, junior high school, vocational school at junior high school level, high school, vocational school at high school level, higher education graduates. The higher education graduates contains college, university, masters and Ph. D graduates. Hanehalkı: Aralarında akrabalık baþı bulunsun veya bulunmasın, aynı konutta veya aynı konutun bir kısmında yaĩayan, hanehalkı hizmet ve yönetimine katılan, gelir ve giderlerini ayırmayan, bir veya birkaç kiĩinin oluĩturduþu topluluktur. Household: One person or group of persons with or without a family relationship who live in the same house or in the same part of a house, who share their earnings and expenditures, who take part in the management of the household and who render services to the household. Ortalama hanehalkı büyüklüþü: Bir hanehalkını kiĩilerin ortalama sayısıdır. Average size of households: The average number of persons in a household. oluĩturan GÖÇ MIGRATION Sayım günündeki daimi ikametgah yeri ile sayımdan beĩ yıl önceki daimi ikametgah yeri farklı olan kiĩiler, göç eden nüfus olarak tanımlanmıĩtır. Bu tanım gereþi göç eden nüfus, 5 ve daha yukarı yaĩtaki nüfusu kapsamaktadır. The person whose permanent resident at the census day is different from the permanent resident five years ago is defined as migrant population. Migrant population covers the population 5 years of age and over. ćç göç: Ülke sınırları içindeki belirli alanlar (il, bölge v.b.) arasındaki nüfus hareketliliþi iç göç olarak tanımlanmaktadır. Internal migration: Internal migration is defined as population movement between the specific areas (province, region, etc.) within the country. Aldıþı göç : Ülke sınırları içindeki, belirli bir alana diþer alanlardan gelen göçtür. In-migration:Migrants who arrive a specific area from other areas within the country. Verdiþi göç : Ülke sınırları içindeki belirli bir alandan, diþer alanlara giden göçtür. Out-migration : Migrants who depart from a specific area to the other areas within the country. Net göç: Belirli bir alanın aldıþı göç ile verdiþi göç arasındaki farktır. Belirli bir alanın aldıþı göç verdiþinden fazla ise net göç pozitif, verdiþi göç aldıþı göçten fazla ise net göç negatiftir. Net migration: The difference between in-migration and outmigration for a specific area. If in-migration is more than outmigration, net migration is positive. If out-migration is more than inmigration, net migration is negative. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 25 Nüfus Yaĩ: Kiĩinin bitirmiĩ (tamamlamıĩ) olduþu yaĩtır. Population Net göç hızı : Göç edebilecek her bin kiĩi için net göç sayısıdır. Net göç hızı aĩaþıdaki formüle göre hesaplanmıĩtır. Net migration rate : It is the number of net migration per thousand persons who are able to migrate. Net migration rate is calculated by the following formula. m(.i-i.) = [(M.i-Mi.)/Pi,t+n-0.5(M.i - Mi.)]*k Burada; m(.i-i.) : Net göç hızı, : Aldıþı göç, M.i : Verdiþi göç, Mi. M.i - Mi. : Net göç, Pi,t+n : i'nin t+n zamandaki daimi nüfusu, i : Göçün incelendiþi alan, k : Sabit sayı (k=1000) m(.i-i.)=[(M.i-Mi.)/Pi,t+n-0.5(M.i - Mi.)]*k Where; m(.i-i.) : Net migration rate M.i : In-migration Mi. : Out-migration M.i - Mi. : Net migration Pi,t+n : Population residing in "i" at the time "t+n" i : The place in which migration is defined. k : Constant (k=1000) Yurt dıĩından gelen göç: Nüfus sayımında ülke sınırları içinde ikamet ettiþi halde beĩ yıl önce yurt dıĩında ikamet eden nüfustur. Immigration: The population who resided abroad five years ago, reside in the border of the country in the census day. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 26 Sayım yılı Census year Nüfus Population Yıllık nüfus artıĩ hızı Annual growth rate of population (‰) 1927 1935 1940 1945 1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 2000 13 648 270 16 158 018 17 820 950 18 790 174 20 947 188 24 064 763 27 754 820 31 391 421 35 605 176 40 347 719 44 736 957 50 664 458 56 473 035 67 803 927 21.10 19.59 10.59 21.73 27.75 28.53 24.62 25.19 25.00 20.65 24.88 21.71 18.28 ćl sayısı Number of provinces 63 57 63 63 63 66 67 67 67 67 67 67 73 81 ćlçe sayısı Number of districts Nüfus 3.1 Nüfus, yıllık nüfus artıĩ hızı, il, ilçe, bucak, köy sayısı ve nüfus yoþunluþu Population, annual growth rate of population, number of provinces, districts, sub-districts, villages and population density Nüfus Bucak ve köy sayısı yoþunluþu Number of sub-districts Population and villages density (1) (2) 40 600 34 876 34 024 34 063 34 252 34 787 35 441 35 638 35 995 36 115 36 155 36 031 36 233 37 366 328 356 370 396 422 493 570 571 572 572 572 580 829 850 18 21 23 24 27 31 36 41 46 52 58 66 73 88 2 (1) Türkiye'nin yüzölçümü 769 604km2'dir. (1) Surface area of Turkey is 769 604 km . (2) Yüzölçümüne doþal göller ve baraj gölleri dahil deþildir. (2) Lakes and dams are excluded from the surface area. Harita Genel Komutanlıþı'ndan temin edilen 1/1 000 000 ölçekli It was calculated according to 1/1 000 000 scaled map provided harita baz alınarak hesaplanmıĩtır. from Genaral Command of Mapping. 3.2 Belediye sayısı ve nüfusu Number and population of municipalities Sayım yılı Census year 1927 1935 1940 1945 1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 2000 ćl, ilçe ve alt kademe belediye nüfusu Population of province center, Belediye Belediye sayısı - Number of municipalities Municipality ćl merkezi ćlçe merkezi Alt district center Province District and sub Sayı Nüfus Büyükĩehir kademe Number Population Main center center Sub municipalities 460 505 549 583 628 809 995 1 062 1 303 1 654 1 725 1 703 2 053 3 228 ... 4 174 542 4 753 304 5 145 020 5 768 665 7 804 354 9 994 644 12 787 663 16 753 979 20 500 442 25 523 604 31 223 447 37 884 455 53 404 784 3 8 16 63 56 62 62 62 65 66 66 66 66 66 64 65 65 328 356 370 396 422 493 570 571 572 572 572 580 829 850 31 3 305 879 3 802 642 4 346 249 4 687 102 5 244 337 6 927 343 8 859 731 10 805 817 13 691 101 16 869 068 19 645 007 26 865 757 33 326 351 44 006 274 Bucak ve köy belediyesi Sub district and village municipalities Sayı Nüfus Number Population 69 92 116 124 143 250 358 424 664 1 015 1 086 1 056 1 151 2 266 ... 371 900 407 055 457 918 524 328 877 011 1 134 913 1 981 846 3 062 878 3 631 374 5 878 597 4 357 690 4 558 104 9 398 510 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 27 Population 28 Nüfus yoðunluðu (km ye düþen kiþi sayýsý) Population density (people per square km) 2 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 13-60 61-107 108-163 164-334 335-1928 2000 Genel Nüfus Sayýmý sonuçlarýna göre hazýrlanmýþtýr. Prepared according to the results of 2000 General Population Census. Yıllık nüfus artıĩ hızı Annual growth Nüfus - Population 1990 ćBBS - SRE TR Türkiye - Turkey Toplam Total Ĩehir City rate of population (‰) 2000 Köy Village Ĩehir City Köy Toplam Village Total Ĩehir Köy City Village 67 803 927 44 006 274 23 797 653 18.28 26.81 4.21 TR1 ćstanbul 7 195 773 6 779 594 416 179 10 018 735 9 085 599 933 136 33.09 29.27 80.72 TR10 7 195 773 7 195 773 6 779 594 6 779 594 416 179 416 179 10 018 735 10 018 735 9 085 599 9 085 599 933 136 933 136 33.09 33.09 29.27 29.27 80.72 80.72 -3.54 ćstanbul TR2 Batı Marmara West Marmara 56 473 035 33 656 275 22 816 760 Toplam Total 2 589 490 1 255 780 1 333 710 2 895 980 1 608 653 1 287 327 11.18 24.76 Tekirdaþ Edirne Kırklareli 1 182 953 468 842 404 599 309 512 618 393 258 440 210 421 149 532 564 560 210 402 194 178 159 980 1 354 658 623 591 402 606 328 461 815 487 395 377 230 908 189 202 539 171 228 214 171 698 139 259 13.55 28.52 -0.49 5.94 27.66 -4.60 42.51 8.12 9.29 -12.30 23.52 -13.87 Balıkesir Çanakkale 1 406 537 974 274 432 263 637 387 468 758 168 629 769 150 505 516 263 634 1 541 322 1 076 347 464 975 793 166 577 595 215 571 748 156 498 752 249 404 9.15 9.96 7.29 21.86 20.87 24.55 7 594 977 4 344 471 3 250 506 8 938 781 5 495 575 3 443 206 16.29 23.50 5.76 ćzmir 2 694 770 2 694 770 2 137 721 2 137 721 557 049 557 049 3 370 866 3 370 866 2 732 669 2 732 669 638 197 638 197 22.38 22.38 24.55 24.55 13.60 13.60 Aydın Denizli Muþla 2 138 507 824 816 750 882 562 809 920 207 384 711 337 416 198 080 1 218 300 440 105 413 466 364 729 2 516 114 950 757 850 029 715 328 1 175 369 493 114 413 914 268 341 1 340 745 457 643 436 115 446 987 16.26 14.21 12.40 23.97 24.47 24.82 20.43 30.35 9.57 3.91 5.33 20.33 Manisa Afyon Kütahya Uĩak 2 761 700 1 154 418 738 979 577 905 290 398 1 286 543 590 374 306 209 243 151 146 809 1 475 157 564 044 432 770 334 754 143 589 3 051 801 1 260 169 812 416 656 903 322 313 1 587 537 714 760 371 868 318 869 182 040 1 464 264 545 409 440 548 338 034 140 273 9.99 8.76 9.47 12.81 10.42 21.02 19.11 19.42 27.10 21.50 -0.74 -3.36 1.78 0.97 -2.34 10.77 TR21 TR22 TR3 Ege - Aegean TR31 TR32 TR33 TR4 Doþu Marmara East Marmara -2.77 -1.35 -5.55 4 688 514 3 005 754 1 682 760 5 741 241 3 867 055 1 874 186 20.25 25.19 Bursa Eskiĩehir Bilecik 2 413 259 1 596 161 641 301 175 797 1 720 914 1 153 007 477 436 90 471 692 345 443 154 163 865 85 326 3 025 475 2 125 140 706 009 194 326 2 312 348 1 630 940 557 028 124 380 713 127 494 200 148 981 69 946 22.60 28.62 9.61 10.02 29.53 2.96 34.67 10.90 15.41 -9.52 31.82 -19.87 Kocaeli Sakarya Düzce Bolu Yalova 2 275 255 920 255 683 281 273 679 262 919 135 121 1 284 840 579 681 404 742 105 834 107 551 87 032 990 415 340 574 278 539 167 845 155 368 48 089 2 715 766 1 206 085 756 168 314 266 270 654 168 593 1 554 707 722 905 459 824 130 632 142 685 98 661 1 161 059 483 180 296 344 183 634 127 969 69 932 17.69 27.04 10.13 13.82 2.90 22.13 19.06 15.89 22.07 34.97 12.76 6.19 21.05 8.99 28.26 -19.40 12.54 37.44 TR41 TR42 TR5 Batı Anadolu West Anatolia 5 204 217 3 905 981 1 298 236 6 443 236 4 975 251 1 467 985 21.35 24.19 12.29 Ankara 3 236 378 3 236 378 2 836 802 2 836 802 399 576 399 576 4 007 860 4 007 860 3 540 522 3 540 522 467 338 467 338 21.37 21.37 22.15 22.15 15.66 15.66 Konya Karaman 1 967 839 1 752 658 215 181 1 069 179 963 128 106 051 898 660 789 530 109 130 2 435 376 2 192 166 243 210 1 434 729 1 294 817 139 912 1 000 647 897 349 103 298 21.31 22.37 12.24 29.40 29.59 27.70 10.75 12.80 -5.49 TR51 TR52 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 29 Nüfus 3.3 ćBBS' ye göre ĩehir ve köy nüfusu ve yıllık nüfus artıĩ hızı City and village population and annual growth rate of population by SRE Population 3.3 ćBBS' ye göre ĩehir ve köy nüfusu ve yıllık nüfus artıĩ hızı (devam) City and village population and annual growth rate of population by SRE (continued) Yıllık nüfus artıĩ hızı Annual growth Nüfus - Population rate of population (‰) Toplam Ĩehir Köy Total City Village Toplam Total 1990 Ĩehir City Köy Village Toplam Total 2000 Ĩehir City Köy Village 7 026 489 4 051 596 2 974 893 8 706 005 5 204 203 3 501 802 21.43 25.03 16.30 Antalya Isparta Burdur 1 821 881 1 132 211 434 771 254 899 961 102 602 194 229 796 129 112 860 779 530 017 204 975 125 787 2 490 235 1 719 751 513 681 256 803 1 377 788 936 330 301 561 139 897 1 112 447 783 421 212 120 116 906 31.24 41.79 16.67 0.74 36.01 44.13 27.17 8.02 25.64 39.07 3.43 -7.32 Adana Mersin (ćçel) 2 816 486 1 549 233 1 267 253 1 913 725 1 125 149 788 576 902 761 424 084 478 677 3 500 878 1 849 478 1 651 400 2 397 073 1 397 853 999 220 1 103 805 451 625 652 180 21.75 17.71 26.47 22.51 21.70 23.67 20.10 6.29 30.92 Hatay Kahramanmaraĩ Osmaniye 2 388 122 1 109 754 894 264 384 104 1 176 769 531 707 407 215 237 847 1 211 353 578 047 487 049 146 257 2 714 892 1 253 726 1 002 384 458 782 1 429 342 581 341 536 007 311 994 1 285 550 672 385 466 377 146 788 12.82 12.19 11.41 17.76 19.44 8.92 27.47 27.13 5.94 15.11 -4.34 0.36 3 818 444 1 925 361 1 893 083 4 189 268 2 365 571 1 823 697 9.27 20.58 -3.73 1 528 813 350 360 330 569 301 691 289 509 256 684 724 581 243 378 144 217 97 286 112 955 126 745 804 232 106 982 186 352 204 405 176 554 129 939 1 690 826 383 508 396 084 348 081 309 914 253 239 896 257 285 294 200 216 126 812 136 523 147 412 794 569 98 214 195 868 221 269 173 391 105 827 10.07 9.04 18.08 14.30 6.81 -1.35 21.26 15.89 32.80 26.50 18.95 15.10 -1.21 -8.55 4.98 7.93 -1.81 -20.52 2 289 631 1 200 780 1 088 851 2 498 442 1 469 314 1 029 128 8.73 20.18 -5.64 944 091 766 821 578 719 606 001 384 832 209 947 338 090 381 989 368 772 1 060 432 755 091 682 919 732 354 421 804 315 156 328 078 333 287 367 763 11.62 -1.54 16.55 18.93 9.17 40.61 -3.01 -13.64 -0.27 4 889 323 2 024 087 2 865 236 4 895 744 2 418 065 2 477 679 0.13 17.78 -14.53 1 103 750 653 739 244 177 205 834 431 677 235 546 152 469 43 662 672 073 418 193 91 708 162 172 1 024 879 615 599 225 102 184 178 456 040 250 282 157 756 48 002 568 839 365 317 67 346 136 176 -7.41 -6.01 -8.13 -11.11 5.49 6.07 3.41 9.47 -16.67 -13.51 -30.87 -17.47 937 703 423 206 249 344 265 153 339 434 148 861 104 132 86 441 598 269 274 345 145 212 178 712 871 405 375 476 270 355 225 574 416 491 174 020 141 186 101 285 454 914 201 456 129 169 124 289 -7.33 -11.96 8.09 -16.16 20.45 15.61 30.43 15.84 -27.39 -30.87 -11.70 -36.31 2 847 870 1 161 207 718 738 608 660 359 265 1 252 976 527 362 308 999 254 272 162 343 1 594 894 633 845 409 739 354 388 196 922 2 999 460 1 209 137 828 027 597 065 365 231 1 545 534 635 254 401 762 311 897 196 621 1 453 926 573 883 426 265 285 168 168 610 5.18 4.04 14.15 -1.92 1.65 20.98 18.61 26.24 20.42 19.15 -9.25 -9.94 3.95 -21.73 -15.52 ćBBS - SRE TR6 Akdeniz - Mediterranean TR61 TR62 TR63 TR7 Orta Anadolu Central Anatolia TR71 Kırıkkale Aksaray Niþde Nevĩehir Kırĩehir TR72 Kayseri Sivas Yozgat TR8 Batı Karadeniz West Black Sea TR81 Zonguldak Karabük Bartın TR82 Kastamonu Çankırı Sinop TR83 Samsun Tokat Çorum Amasya TR9 Doþu Karadeniz East Black Sea TR90 Trabzon Ordu Giresun Rize Artvin Gümüĩhane 2 852 806 1 162 757 1 690 049 3 131 546 1 545 914 1 585 632 9.32 28.47 -6.38 2 852 806 795 849 826 886 499 617 348 776 212 833 168 845 1 162 757 331 321 348 028 223 678 134 082 66 097 59 551 1 690 049 464 528 478 858 275 939 214 694 146 736 109 294 3 131 546 975 137 887 765 523 819 365 938 191 934 186 953 1 545 914 478 954 416 631 283 316 205 245 84 198 77 570 1 585 632 496 183 471 134 240 503 160 693 107 736 109 383 9.32 20.31 7.10 4.73 4.80 -10.33 10.18 28.47 36.84 17.99 23.63 42.56 24.20 26.43 -6.38 6.59 -1.63 -13.74 -28.96 -30.89 0.08 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 30 Nüfus 3.3 ćBBS' ye göre ĩehir ve köy nüfusu ve yıllık nüfus artıĩ hızı (devam) City and village population and annual growth rate of population by SRE (continued) Yıllık nüfus artıĩ hızı Annual growth Nüfus - Population 1990 ćBBS - SRE rate of population (‰) 2000 Toplam Total Ĩehir City Köy Village Toplam Total Ĩehir City Köy Village Toplam Total Ĩehir City Köy Village 2 354 030 965 156 1 388 874 2 507 738 1 289 874 1 217 864 6.32 28.99 -13.14 Erzurum Erzincan Bayburt 1 254 782 848 201 299 251 107 330 586 422 400 983 144 144 41 295 668 360 447 218 155 107 66 035 1 351 588 937 389 316 841 97 358 774 113 560 551 172 206 41 356 577 475 376 838 144 635 56 002 7.43 10.00 5.71 -9.75 27.76 33.49 17.78 0.15 -14.61 -17.12 -6.99 -16.48 Aþrı Kars Iþdır Ardahan 1 099 248 437 093 355 823 142 601 163 731 378 734 158 758 130 391 55 547 34 038 720 514 278 335 225 432 87 054 129 693 1 156 150 528 744 325 016 168 634 133 756 515 761 252 309 142 145 81 582 39 725 640 389 276 435 182 871 87 052 94 031 5.05 19.03 -9.05 16.76 -20.22 30.87 46.31 8.63 38.43 15.45 -11.79 -0.68 -20.92 0.00 -32.15 3 101 812 1 361 937 1 739 875 3 727 034 2 007 378 1 719 656 18.36 38.78 -1.17 Malatya Elazıþ Bingöl Tunceli 1 585 242 704 359 498 225 249 074 133 584 780 735 369 243 274 045 86 648 50 799 804 507 335 116 224 180 162 426 82 785 1 770 597 853 658 569 616 253 739 93 584 1 041 933 499 713 364 274 123 470 54 476 728 664 353 945 205 342 130 269 39 108 11.05 19.22 13.39 1.86 -35.58 28.85 30.25 28.45 35.40 6.99 -9.90 5.46 -8.77 -22.06 -74.97 Van Muĩ Bitlis Hakkari 1 516 570 637 433 376 543 330 115 172 479 581 202 262 562 103 089 144 029 71 522 935 368 374 871 273 454 186 086 100 957 1 956 437 877 524 453 654 388 678 236 581 965 445 446 976 159 503 219 511 139 455 990 992 430 548 294 151 169 167 97 126 25.46 31.96 18.63 16.33 31.59 50.74 53.19 43.64 42.13 66.76 5.78 13.84 7.29 -9.53 -3.87 5 157 160 2 873 801 2 283 359 6 608 619 4 143 136 2 465 483 24.79 36.57 7.67 Gaziantep Adıyaman Kilis 1 651 421 1 010 396 510 827 130 198 1 047 566 738 245 222 102 87 219 603 855 272 151 288 725 42 979 2 023 784 1 285 249 623 811 114 724 1 423 050 1 009 126 338 939 74 985 600 734 276 123 284 872 39 739 20.33 24.05 19.98 -12.65 30.62 31.25 42.26 -15.11 -0.52 1.45 -1.34 -7.84 Ĩanlıurfa Diyarbakır 2 097 902 1 001 455 1 096 447 1 147 054 551 614 595 440 950 848 449 841 501 007 2 806 130 1 443 422 1 362 708 1 659 821 842 129 817 692 1 146 309 601 293 545 016 29.08 36.55 21.73 36.94 42.30 31.71 18.69 29.01 8.42 Mardin Batman Ĩırnak Siirt 1 407 837 558 275 344 121 262 006 243 435 679 181 249 032 194 664 125 264 110 221 728 656 309 243 149 457 136 742 133 214 1 778 705 705 098 456 734 353 197 263 676 1 060 265 391 249 304 166 211 328 153 522 718 440 313 849 152 568 141 869 110 154 23.38 23.34 28.30 29.86 7.98 44.53 45.16 44.62 52.28 33.13 -1.41 1.48 2.06 3.68 -19.00 TRA Kuzeydoþu Anadolu North East Anatolia TRA1 TRA2 TRB Ortadoþu Anadolu Central East Anatolia TRB1 TRB2 TRC Güneydoþu Anadolu South East Anatolia TRC1 TRC2 TRC3 Not: 1990 Genel Nüfus Sayımı sonuçları, 2000 Genel Nüfus Sayımı Note: The results of 1990 Population Census were adjusted günündeki idari bölünüĩe göre yeniden düzenlenmiĩtir. according to the administrative division on the day of 2000 Population Census. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 31 Population Sayým yýllarý arasý nüfus artýþ hýzý Annual intercensal increase of population ( ) 30 25 20 15 10 1990-2000 1985-1990 1980-1985 1975-1980 1970-1975 1965-1970 1960-1965 1955-1960 1950-1955 1945-1950 1940-1945 1927-1935 0 1935-1940 5 Veri için tablo 3.1’e bakýnýz. For data, see table 3.1. ( Bölgelere göre þehir ve köy nüfus artýþ hýzý Annual growth rate of population by region 1990, 2000 ) 40 30 20 10 0 Þehir - City Güneydoðu Anadolu Southeast Anatolia Doðu Anadolu East Anatolia Karadeniz Black Sea Ýç Anadolu Central Anatolia Ege Aegean Marmara Marmara -20 Akdeniz Mediterranean -10 Köy - Village Veri için tablo 3.4’e bakýnýz. For data, see table 3.4. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 32 ćBBS - SRE TR Türkiye - Turkey Nüfus - Population 1990 Nüfus 3.4 ćBBS' ye göre nüfus, yıllık nüfus artıĩ hızı ve nüfus yoþunluþu Population, annual growth rate of population and population density by SRE 2000 Yıllık nüfus artıĩ hızı Annual growth rate of population (‰) Nüfus yoþunluþu Population density 1990 2000 56 473 035 67 803 927 18.28 73 88 TR1 ćstanbul 7 195 773 10 018 735 33.09 1385 1928 TR10 7 195 773 7 195 773 10 018 735 10 018 735 33.09 33.09 1385 1385 1928 1928 2 589 490 2 895 980 11.18 60 68 Tekirdaþ Edirne Kırklareli 1 182 953 468 842 404 599 309 512 1 354 658 623 591 402 606 328 461 13.55 28.52 -0.49 5.94 63 74 67 49 73 99 66 52 Balıkesir Çanakkale 1 406 537 974 274 432 263 1 541 322 1 076 347 464 975 9.15 9.96 7.29 58 68 44 64 75 47 7 594 977 8 938 781 16.29 85 100 ćzmir 2 694 770 2 694 770 3 370 866 3 370 866 22.38 22.38 224 224 281 281 Aydın Denizli Muþla 2 138 507 824 816 750 882 562 809 2 516 114 950 757 850 029 715 328 16.26 14.21 12.40 23.97 66 105 64 44 78 121 73 56 Manisa Afyon Kütahya Uĩak 2 761 700 1 154 418 738 979 577 905 290 398 3 051 801 1 260 169 812 416 656 903 322 313 9.99 8.76 9.47 12.81 10.42 91 88 52 48 54 100 96 57 55 60 4 688 514 5 741 241 20.25 96 118 Bursa Eskiĩehir Bilecik 2 413 259 1 596 161 641 301 175 797 3 025 475 2 125 140 706 009 194 326 22.60 28.62 9.61 10.02 84 153 46 41 106 204 51 45 Kocaeli Sakarya Düzce Bolu Yalova 2 275 255 920 255 683 281 273 679 262 919 135 121 2 715 766 1 206 085 756 168 314 266 270 654 168 593 17.69 27.04 10.13 13.82 2.90 22.13 113 255 141 107 32 160 135 334 156 122 33 199 5 204 217 6 443 236 21.35 72 89 Ankara 3 236 378 3 236 378 4 007 860 4 007 860 21.37 21.37 132 132 163 163 Konya Karaman 1 967 839 1 752 658 215 181 2 435 376 2 192 166 243 210 21.31 22.37 12.24 41 45 24 51 56 27 ćstanbul TR2 Batı Marmara - West Marmara TR21 TR22 TR3 Ege - Aegean TR31 TR32 TR33 TR4 Doþu Marmara - East Marmara TR41 TR42 TR5 Batı Anadolu - West Anatolia TR51 TR52 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 33 Population 3.4 ćBBS' ye göre nüfus, yıllık nüfus artıĩ hızı ve nüfus yoþunluþu (devam) Population, annual growth rate of population and population density by SRE (continued) Nüfus yoþunluþu Population density 1990 2000 2000 Yıllık nüfus artıĩ hızı Annual growth rate of population (‰) 7 026 489 8 706 005 21.43 79 98 Antalya Isparta Burdur 1 821 881 1 132 211 434 771 254 899 2 490 235 1 719 751 513 681 256 803 31.24 41.79 16.67 0.74 51 55 53 37 69 83 62 38 Adana Mersin (ćçel) 2 816 486 1 549 233 1 267 253 3 500 878 1 849 478 1 651 400 21.75 17.71 26.47 96 111 82 119 133 107 Hatay Kahramanmaraĩ Osmaniye 2 388 122 1 109 754 894 264 384 104 2 714 892 1 253 726 1 002 384 458 782 12.82 12.19 11.41 17.76 103 190 62 123 117 215 70 147 3 818 444 4 189 268 9.27 42 46 1 528 813 350 360 330 569 301 691 289 509 256 684 1 690 826 383 508 396 084 348 081 309 914 253 239 10.07 9.04 18.08 14.30 6.81 -1.35 49 77 44 41 54 40 54 85 52 47 58 40 2 289 631 2 498 442 8.73 38 42 944 091 766 821 578 719 1 060 432 755 091 682 919 11.62 -1.54 16.55 55 27 41 62 26 49 4 889 323 4 895 744 0.13 67 67 1 103 750 653 739 244 177 205 834 1 024 879 615 599 225 102 184 178 -7.41 -6.01 -8.13 -11.11 116 198 59 99 108 186 55 89 937 703 423 206 249 344 265 153 871 405 375 476 270 355 225 574 -7.33 -11.96 8.09 -16.16 35 32 33 46 33 29 36 39 2 847 870 1 161 207 718 738 608 660 359 265 2 999 460 1 209 137 828 027 597 065 365 231 5.18 4.04 14.15 -1.92 1.65 76 128 72 48 63 80 133 83 47 64 ćBBS - SRE TR6 Akdeniz - Mediterranean TR61 TR62 TR63 TR7 Orta Anadolu - Central Anatolia TR71 Kırıkkale Aksaray Niþde Nevĩehir Kırĩehir TR72 Kayseri Sivas Yozgat TR8 Batı Karadeniz - West Black Sea TR81 Zonguldak Karabük Bartın TR82 Kastamonu Çankırı Sinop TR83 Samsun Tokat Çorum Amasya TR9 Doþu Karadeniz - East Black Sea TR90 Trabzon Ordu Giresun Rize Artvin Gümüĩhane Nüfus - Population 1990 2 852 806 3 131 546 9.32 81 89 2 852 806 795 849 826 886 499 617 348 776 212 833 168 845 3 131 546 975 137 887 765 523 819 365 938 191 934 186 953 9.32 20.31 7.10 4.73 4.80 -10.33 10.18 81 171 139 73 89 29 26 89 209 149 77 93 26 29 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 34 ćBBS - SRE TRA Kuzeydoþu Anadolu North East Anatolia Nüfus - Population 1990 2000 Nüfus 3.4 ćBBS' ye göre nüfus, yıllık nüfus artıĩ hızı ve nüfus yoþunluþu (devam) Population, annual growth rate of population and population density by SRE (continued) Yıllık nüfus artıĩ hızı Annual growth rate of population (‰) Nüfus yoþunluþu Population density 1990 2000 2 354 030 2 507 738 6.32 33 35 Erzurum Erzincan Bayburt 1 254 782 848 201 299 251 107 330 1 351 588 937 389 316 841 97 358 7.43 10.00 5.71 -9.75 31 33 26 29 33 37 27 26 Aþrı Kars Iþdır Ardahan 1 099 248 437 093 355 823 142 601 163 731 1 156 150 528 744 325 016 168 634 133 756 5.05 19.03 -9.05 16.76 -20.22 37 38 35 40 34 39 46 32 47 28 TRA1 TRA2 TRB Ortadoþu Anadolu Central East Anatolia 3 101 812 3 727 034 18.36 40 48 Malatya Elazıþ Bingöl Tunceli 1 585 242 704 359 498 225 249 074 133 584 1 770 597 853 658 569 616 253 739 93 584 11.05 19.22 13.39 1.86 -35.58 44 60 59 30 18 49 72 67 31 13 Van Muĩ Bitlis Hakkari 1 516 570 637 433 376 543 330 115 172 479 1 956 437 877 524 453 654 388 678 236 581 25.46 31.96 18.63 16.33 31.59 36 33 47 47 24 47 45 56 55 33 TRB1 TRB2 TRC Güneydoþu Anadolu South East Anatolia 5 157 160 6 608 619 24.79 69 88 Gaziantep Adıyaman Kilis 1 651 421 1 010 396 510 827 130 198 2 023 784 1 285 249 623 811 114 724 20.33 24.05 19.98 -12.65 108 148 73 91 132 188 89 80 Ĩanlıurfa Diyarbakır 2 097 902 1 001 455 1 096 447 2 806 130 1 443 422 1 362 708 29.08 36.55 21.73 62 53 73 83 77 90 Mardin Batman Ĩırnak Siirt 1 407 837 558 275 344 121 262 006 243 435 1 778 705 705 098 456 734 353 197 263 676 23.38 23.34 28.30 29.86 7.98 54 63 74 37 44 68 80 98 49 48 TRC1 TRC2 TRC3 Not: 1990 Genel Nüfus Sayımı sonuçları, 2000 Genel Nüfus Sayımı Note: The results of 1990 Population Census were adjusted günündeki idari bölünüĩe göre yeniden düzenlenmiĩtir. according to the administrative division on the day of 2000 Population Census. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 35 Population 36 Ýllerin 1990 ve 2000 sayým yýllarý arasýndaki yýllýk nüfus artýþ hýzý (%0) Annual growth rate of population between 1990 and 2000 census years by provinces (%0) TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 -36- -21 -20- -5 -4-10 11-26 27-42 2000 Genel Nüfus Sayýmý sonuçlarýna göre hazýrlanmýþtýr. Prepared according to the results of 2000 General Population Census. Erkek - Males Ĩehir nüfusu - City population (%) Köy nüfusu - Village population (%) Kadın - Females Ĩehir nüfusu - City population (%) Köy nüfusu - Village population (%) 1975 1980 1985 1990 2000 20 744 730 9 004 842 43.41 11 739 888 56.59 22 695 362 10 272 130 45.26 12 423 232 54.74 25 671 975 14 010 662 54.58 11 661 313 45.42 28 607 047 17 247 553 60.29 11 359 494 39.71 34 346 735 22 427 603 65.30 11 919 132 34.70 19 602 989 7 864 226 40.12 11 738 763 59.88 22 041 595 9 372 877 42.52 12 668 718 57.48 24 992 483 12 855 095 51.44 12 137 388 48.56 27 865 988 16 078 798 57.70 11 787 190 42.30 33 457 192 21 578 671 64.50 11 878 521 35.50 1975 1980 1985 1990 2000 19.46 19.19 19.76 19.88 19.53 20.32 20.91 20.58 21.24 22.21 21.88 22.55 24.83 24.41 25.30 82.33 78.12 71.81 64.68 55.10 8.39 8.45 7.22 7.06 8.83 73.94 69.67 64.59 57.62 46.27 3.6 Medyan yaĩ ve yaĩ baþımlılık oranı Median age and age dependency ratio Medyan yaĩ - Median age Toplam - Total Erkek - Males Kadın - Females Toplam yaĩ baþımlılık oranı Total age dependency ratio Yaĩlı baþımlılık oranı (65+ yaĩ) Elderly dependency ratio (age 65 and over) Genç baþımlılık oranı (0-14 yaĩ) Youth dependency ratio (age 0-14) 3.7 Yaĩ grubu ve cinsiyete göre nüfus, 2000 Population by age group and sex, 2000 Yaĩ grubu - Age group Toplam - Total 0-4 5-9 10 - 14 15 - 19 20 - 24 25 - 29 30 - 34 35 - 39 40 - 44 45 - 49 50 - 54 55 - 59 60 - 64 65 - 69 70 - 74 75 - 79 80 - 84 85 + Bilinmeyen - Unknown Toplam - Total Erkek - Males Kadın - Females 67 803 927 34 346 735 33 457 192 6 584 822 6 756 617 6 878 656 7 209 475 6 690 146 5 895 255 5 009 655 4 854 387 4 068 756 3 368 769 2 717 349 2 058 422 1 829 288 1 645 517 1 172 643 577 597 246 692 216 500 23 381 3 396 690 3 485 746 3 570 657 3 691 218 3 426 714 2 976 430 2 552 370 2 453 579 2 083 531 1 710 757 1 356 391 1 016 254 864 299 794 881 517 870 254 443 98 797 83 572 12 536 3 188 132 3 270 871 3 307 999 3 518 257 3 263 432 2 918 825 2 457 285 2 400 808 1 985 225 1 658 012 1 360 958 1 042 168 964 989 850 636 654 773 323 154 147 895 132 928 10 845 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 37 Nüfus 3.5 Cinsiyete göre ĩehir ve köy nüfusu City and village population by sex Population Cinsiyete göre nüfus - Population by sex Þehir nüfusu - City population 25 000 000 20 000 000 15 000 000 Erkek - Males 10 000 000 Kadýn- Females 5 000 000 0 1975 1980 1985 1990 2000 Köy nüfusu - Village population 13 000 000 12 500 000 12 000 000 Erkek - Males 11 500 000 Kadýn- Females 11 000 000 10 500 000 1975 1980 1985 1990 2000 Veriler için tablo 3.5’e bakýnýz. For data, see table 3.5. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 38 Yaĩ grubu Age group Toplam Total Hiç evlenmedi Never married Nüfus 3.8 Yaĩ grubu, medeni durum ve cinsiyete göre nüfus, 2000 Population by age group, marital status and sex, 2000 [12 > yaĩ - age] Evli Married Eĩi öldü Widowed Boĩandı Divorced Bilinmeyen Unknown 51 724 194 17 622 459 31 239 631 2 276 932 566 339 18 833 Erkek - Males 12-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65+ Bilinmeyen - Unknown 26 040 972 2 147 330 3 691 218 3 426 714 2 976 430 2 552 370 2 453 579 2 083 531 1 710 757 1 356 391 1 016 254 864 299 1 749 563 12 536 10 000 679 2 140 850 3 611 395 2 711 372 964 710 276 271 119 914 62 912 37 247 22 600 14 897 11 620 22 282 4 609 15 493 363 6 480 78 187 706 636 1 986 540 2 242 178 2 296 347 1 983 143 1 637 963 1 298 460 966 063 806 910 1 478 936 5 520 332 116 317 1 016 2 437 3 786 4 945 6 804 9 436 14 980 21 595 35 181 230 482 1 137 203 755 1 034 7 190 21 325 28 859 31 330 29 800 25 227 19 451 13 018 9 926 16 518 77 11 059 285 500 1 418 1 276 1 043 872 884 900 681 662 1 345 1 193 Kadın - Females 12-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65+ Bilinmeyen - Unknown 25 683 222 1 993 032 3 518 257 3 263 432 2 918 825 2 457 285 2 400 808 1 985 225 1 658 012 1 360 958 1 042 168 964 989 2 109 386 10 845 7 621 780 1 985 189 3 063 952 1 535 053 538 490 211 410 116 345 61 508 35 587 22 540 14 087 10 944 24 910 1 765 15 746 268 7 843 448 398 1 698 803 2 322 794 2 167 896 2 180 541 1 796 726 1 471 322 1 156 062 821 421 676 205 993 209 5 048 1 944 816 1 244 5 249 13 980 26 844 48 469 75 019 109 363 151 989 186 582 261 788 1 062 844 1 445 362 584 4 540 24 019 42 765 50 426 54 770 51 366 41 311 29 898 19 712 15 743 27 948 86 7 774 123 308 796 709 683 606 429 469 366 309 475 2 501 Toplam - Total 34.07 60.40 4.40 1.09 0.04 Erkek - Males 12-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65+ Bilinmeyen - Unknown 38.40 99.70 97.84 79.12 32.41 10.82 4.89 3.02 2.18 1.67 1.47 1.34 1.27 36.77 59.50 0.30 2.12 20.62 66.74 87.85 93.59 95.18 95.74 95.73 95.06 93.36 84.53 44.03 1.28 0.01 0.03 0.08 0.15 0.20 0.33 0.55 1.10 2.12 4.07 13.17 9.07 0.78 0.03 0.21 0.72 1.13 1.28 1.43 1.47 1.43 1.28 1.15 0.94 0.61 0.04 0.01 0.01 0.05 0.05 0.04 0.04 0.05 0.07 0.07 0.08 0.08 9.52 Kadın - Females 12-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65+ Bilinmeyen - Unknown 29.68 99.61 87.09 47.04 18.45 8.60 4.85 3.10 2.15 1.66 1.35 1.13 1.18 16.27 61.31 0.39 12.74 52.06 79.58 88.22 90.83 90.50 88.74 84.94 78.82 70.07 47.09 46.55 7.57 0.04 0.16 0.48 1.09 2.02 3.78 6.60 11.17 17.90 27.13 50.39 13.32 1.41 0.13 0.74 1.47 2.05 2.28 2.59 2.49 2.20 1.89 1.63 1.32 0.79 0.03 0.00 0.01 0.03 0.03 0.03 0.03 0.03 0.03 0.04 0.03 0.02 23.06 Toplam - Total (%) TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 39 Population 3.9 Yaĩ grubu, okuryazarlık ve cinsiyete göre nüfus, 2000 Population by age group, literacy and sex, 2000 [6 > yaĩ - age] Toplam Total Okuma yazma bilmeyen Illiterate Okuma yazma bilen Literate Okul bitirmeyen Okul bitiren No school Graduate completed Mezuniyeti bilinmeyen Education level unknown Okuma yazma durumu bilinmeyen Literacy status unknown 59 859 243 7 589 657 52 259 381 39 359 807 12 886 331 13 243 10 205 Erkek - Males 6-11 12-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65+ Bilinmeyen - Unknown 30 245 445 4 204 473 9 265 262 2 976 430 2 552 370 2 453 579 2 083 531 1 710 757 1 356 391 1 016 254 864 299 1 749 563 12 536 1 857 132 495 113 184 525 64 474 64 222 70 721 73 624 78 991 93 108 112 099 143 499 475 976 780 28 384 266 3 709 360 9 080 145 2 911 660 2 487 887 2 382 571 2 009 606 1 631 528 1 263 102 904 034 720 670 1 273 323 10 380 21 869 477 7 159 477 2 866 469 2 443 546 2 334 542 1 958 506 1 569 675 1 180 731 803 214 604 701 939 635 8 981 6 512 324 3 709 360 1 920 066 44 943 44 131 47 782 50 913 61 665 82 252 100 722 115 865 333 273 1 352 2 465 602 248 210 247 187 188 119 98 104 415 47 4 047 592 296 261 287 301 238 181 121 130 264 1 376 Kadın - Females 6-11 12-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65+ Bilinmeyen - Unknown 29 613 798 3 930 576 8 774 721 2 918 825 2 457 285 2 400 808 1 985 225 1 658 012 1 360 958 1 042 168 964 989 2 109 386 10 845 5 732 525 557 654 547 252 279 351 303 528 373 272 398 476 446 271 489 889 458 111 507 893 1 369 037 1 791 23 875 115 3 372 922 8 225 611 2 639 016 2 153 337 2 027 187 1 586 388 1 211 454 870 786 583 854 456 861 739 706 7 993 17 490 330 6 491 779 2 550 264 2 055 914 1 903 800 1 447 379 1 053 436 712 113 449 796 329 198 489 603 7 048 6 374 007 3 372 922 1 729 914 87 670 96 611 122 547 138 286 157 338 158 069 133 579 127 211 248 944 916 10 778 3 918 1 082 812 840 723 680 604 479 452 1 159 29 6 158 1 858 458 420 349 361 287 283 203 235 643 1 061 Yaĩ grubu Age group Toplam - Total Medyan yaþ ve yaþ baðýmlýlýk oraný Median age and age dependency ratio 80 60 Genç baðýmlýlýk oraný (0-14 yaþ ) Youth dependency ratio (age 0-14) 40 Yaþlý baðýmlýlýk oraný (65+ yaþ) Elderly dependency ratio (age 65 and over) 20 0 1975 1980 1985 1990 2000 Veri için tablo 3.6’ya bakýnýz. For data, see table 3.6. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 40 Okuryazarlık ve eþitim durumu (USES, 1997) Literacy and education level (ISCED, 1997) Doþurganlık durumu Fertility Canlı Canlı doþum doþum yapan yapmayan Gave alive Didn’t give births alive births 16 415 301 Toplam - Total Okuma yazma bilmeyen IIIiterate 4 456 413 Okuma yazma bilen fakat bir okul bitirmeyen Literate but no school completed 1 230 344 Okul bitiren Graduates 10 721 542 ćlkokul mezunu 7 889 255 Primary school graduate ćlköþretim mezunu Primary education graduate 5 645 Ortaokul veya ortaokul dengi meslek okul mezunu Junior high school or equivalent vocational school graduate 878 911 Lise veya lise dengi meslek okul mezunu High school or equivalent vocational school graduate 1 355 956 Yüksek öþretim mezunu 591 775 Higher education graduate Mezuniyeti, okuma-yazma durumu bilinmeyen Education level, Iiteracy status unknown 7 002 Canlı doþan çocuk sayısı Number of live born children Erkek Kız Males Females Yaĩayan çocuk sayısı Number of living children Erkek Kız Males Females 1 638 367 30 496 753 28 434 328 26 849 609 25 414 814 247 406 12 725 354 11 790 383 10 692 906 10 092 187 2 670 682 2 438 355 2 317 329 1 313 152 14 888 173 13 962 070 13 707 823 12 995 337 747 940 11 991 224 11 231 125 10 946 983 10 373 465 75 997 2 871 283 8 334 3 952 3 735 3 790 3 573 121 359 1 035 260 971 883 978 974 926 507 276 613 1 329 797 1 255 712 1 271 175 1 209 291 158 906 527 940 499 615 506 901 482 501 1 812 11 943 11 193 10 525 9 961 Okuryazar nüfusun toplam içindeki oraný - Percentage of population by literacy [6>yaþ - age] 100 80 60 40 20 0 1935 1940 1945 1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 2000 Toplam -Total Erkek - Males Kadýn - Females TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 41 Nüfus 3.10 Okuryazarlık, eþitim ve doþurganlık durumuna göre kadın nüfus, cinsiyete göre canlı doþan ve yaĩayan çocuk sayısı, 2000 Female population by literacy, education level and fertility, number of live born and living children by sex, 2000 [12 > yaĩtaki kadın nüfus - 12 > age and over female population] Population 3.11 Okuryazarlık ve cinsiyete göre nüfus Population by literacy and sex [6 > yaĩ - age] Okuryazarlık - Literacy Erkek - Males Okuma yazma bilmeyen - Illiterate (%) Okuma yazma bilen - Literate (%) Bilinmeyen - Unknown Kadın - Females Okuma yazma bilmeyen - Illiterate (%) Okuma yazma bilen - Literate (%) Bilinmeyen - Unknown 1975 1980 1985 1990 2000 4 096 110 23.79 13 118 658 76.21 41 645 3 802 455 20.02 15 188 078 79.98 8 568 2 932 964 13.48 18 824 697 86.52 43 193 2 779 172 11.19 22 066 860 88.81 10 496 1 857 132 6.14 28 384 266 93.86 4 047 8 048 078 49.49 8 212 708 50.51 13 406 8 394 868 45.33 10 123 133 54.67 6 521 6 770 698 31.84 14 497 065 68.16 43 720 6 808 809 28.02 17 488 623 71.98 9 150 5 732 525 19.36 23 875 115 80.64 6 158 Note. Proportions are calculated by excluding unknown. Not. Oranlar hesaplanırken bilinmeyen kapsanmamıĩtır. 3.12 Okuryazarlık ve eþitim durumuna göre nüfus Population by literacy and education level [25 > yaĩ - age] Okuryazarlık ve eþitim durumu Literacy and education level Erkek - Males Okuma yazma bilmeyen - Illiterate Okuma yazma bilen fakat bir okul bitirmeyen Literate but no school completed ćlkokul - Primary school Ortaokul veya ortaokul dengi meslek okulları Junior high school or vocational school at junior high school level Lise veya lise dengi meslek okulları - High school or vocational school at high school level Yüksek öþretim - Higher education Bilinmeyen - Unknown (1) Kadın - Females Okuma yazma bilmeyen - Illiterate Okuma yazma bilen fakat bir okul bitirmeyen Literate but no school completed ćlkokul - Primary school Ortaokul veya ortaokul dengi meslek okulları Junior high school or vocational school at junior high school level Lise veya lise dengi meslek okulları - High school or vocational school at high school level Yüksek öþretim - Higher education Bilinmeyen - Unknown (1) 1975 1980 1985 1990 2000 8 124 998 2 366 034 8 988 685 2 231 044 10 657 795 1 736 159 12 679 888 1 673 221 16 763 174 1 176 714 1 023 259 3 673 688 964 495 4 198 485 977 194 5 653 838 720 893 6 965 653 881 546 8 428 552 368 822 483 788 686 429 1 005 194 1 874 707 423 805 242 051 27 339 593 384 510 044 7 445 955 826 639 870 8 479 1 371 921 927 560 15 446 2 683 334 1 714 426 3 895 8 017 847 5 255 950 9 129 934 5 695 088 10 708 464 4 916 964 12 691 340 5 099 429 16 897 656 4 625 828 409 361 1 920 132 510 490 2 256 963 903 038 3 860 956 713 608 5 273 401 1 270 255 7 644 977 167 014 202 977 302 049 460 074 896 060 199 221 56 453 9 716 317 617 142 384 4 415 520 731 197 302 7 424 774 995 358 982 10 851 1 539 581 910 885 10 070 (1) Bilinmeyen, okuryazarlık ve eþitim durumu bilinmeyenleri kapsamaktadır. (1) Unknown, includes unknown for literacy and education level. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 42 ćBBS - SRE Toplam hanehalkı sayısı Total number of households TR Türkiye - Turkey Toplam Ortalama hanehalkı hanehalkı nüfusu büyüklüþü Average Total household size of population households Nüfus 3.13 ćBBS 'ye göre hanehalkı büyüklüþü ve hanehalkı sayısı, 2000 Number of households and size of households by SRE, 2000 Hanehalkı büyüklüþü - Size of household 1 2 3 4 5+ 15 070 093 67 809 048 4.50 803 120 2 097 823 2 578 281 3 534 911 6 055 958 TR1 ćstanbul 2 550 607 9 822 210 3.85 161 860 403 314 553 816 693 998 737 619 TR10 2 550 607 2 550 607 9 822 210 9 822 210 3.85 3.85 161 860 161 860 403 314 403 314 553 816 553 816 693 998 693 998 737 619 737 619 ćstanbul TR2 Batı Marmara - West Marmara 800 031 2 844 363 3.56 64 614 162 189 177 677 216 457 179 094 Tekirdaþ Edirne Kırklareli 348 973 159 569 103 229 86 175 1 304 850 604 689 384 950 315 211 3.74 3.79 3.73 3.66 22 266 9 040 6 990 6 236 62 144 27 527 18 486 16 131 77 928 35 674 23 228 19 026 97 014 45 392 27 957 23 665 89 621 41 936 26 568 21 117 Balıkesir Çanakkale 451 058 314 022 137 036 1 539 513 1 090 252 449 261 3.41 3.47 3.28 42 348 29 156 13 192 100 045 67 405 32 640 99 749 67 322 32 427 119 443 83 628 35 815 89 473 66 511 22 962 2 311 716 8 813 668 3.81 169 159 406 565 481 258 629 366 625 368 ćzmir 922 729 922 729 3 304 379 3 304 379 3.58 3.58 73 641 73 641 170 530 170 530 217 130 217 130 260 813 260 813 200 615 200 615 Aydın Denizli Muþla 665 966 251 330 223 089 191 547 2 447 793 924 889 858 676 664 228 3.68 3.68 3.85 3.47 52 500 20 843 14 674 16 983 124 841 47 830 37 873 39 138 140 011 51 550 44 996 43 465 185 336 69 322 62 110 53 904 163 278 61 785 63 436 38 057 Manisa Afyon Kütahya Uĩak 723 021 323 491 164 452 152 276 82 802 3 061 496 1 246 050 819 414 660 756 335 276 4.23 3.85 4.98 4.34 4.05 43 018 21 661 8 251 8 017 5 089 111 194 55 213 19 813 22 518 13 650 124 117 65 478 19 573 23 866 15 200 183 217 90 250 33 441 37 338 22 188 261 475 90 889 83 374 60 537 26 675 1 407 936 5 677 462 4.03 79 522 218 399 270 798 375 503 463 714 Bursa Eskiĩehir Bilecik 785 454 545 391 190 284 49 779 3 012 452 2 130 744 696 215 185 493 3.84 3.91 3.66 3.73 49 995 31 457 14 483 4 055 133 090 87 779 35 557 9 754 162 911 112 389 40 967 9 555 219 043 152 107 53 827 13 109 220 415 161 659 45 450 13 306 Kocaeli Sakarya Düzce Bolu Yalova 622 482 283 708 167 487 65 720 62 802 42 765 2 665 010 1 181 086 755 980 299 837 265 875 162 232 4.28 4.16 4.51 4.56 4.23 3.79 29 527 12 363 7 177 2 796 3 926 3 265 85 309 37 809 20 675 8 118 10 962 7 745 107 887 54 043 25 852 9 660 9 944 8 388 156 460 77 071 39 190 14 845 14 150 11 204 243 299 102 422 74 593 30 301 23 820 12 163 1 520 632 6 347 467 4.17 83 341 217 756 280 252 397 549 541 734 1 018 371 1 018 371 3 887 844 3 887 844 3.82 3.82 64 142 64 142 160 623 160 623 215 779 215 779 293 659 293 659 284 168 284 168 502 261 444 354 57 907 2 459 623 2 208 563 251 060 4.90 4.97 4.34 19 199 16 076 3 123 57 133 48 893 8 240 64 473 55 412 9 061 103 890 90 809 13 081 257 566 233 164 24 402 TR21 TR22 TR3 Ege - Aegean TR31 TR32 TR33 TR4 Doþu Marmara - East Marmara TR41 TR42 TR5 Batı Anadolu - West Anatolia TR51 Ankara TR52 Konya Karaman TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 43 Population 3.13 ćBBS 'ye göre hanehalkı büyüklüþü ve hanehalkı sayısı, 2000 (devam) Number of households and size of households by SRE, 2000 (continued) ćBBS - SRE TR6 Akdeniz - Mediterranean Toplam hanehalkı sayısı Total number of households Toplam Ortalama hanehalkı hanehalkı nüfusu büyüklüþü Average Total household size of population households Hanehalkı büyüklüþü - Size of household 1 2 3 4 5+ 1 870 351 8 602 188 4.60 81 529 224 865 296 546 439 561 827 850 563 476 2 266 271 4.02 Antalya Isparta Burdur 383 339 109 015 71 122 1 524 142 483 502 258 627 3.98 4.44 3.64 34 581 22 007 6 656 5 918 89 473 58 104 16 480 14 889 109 446 78 959 16 911 13 576 152 657 108 348 25 452 18 857 177 319 115 921 43 516 17 882 Adana Mersin (ćçel) 769 688 402 243 367 445 3 538 543 1 880 398 1 658 145 4.60 4.67 4.51 31 662 15 692 15 970 86 848 43 844 43 004 122 986 62 720 60 266 186 049 94 888 91 161 342 143 185 099 157 044 Hatay Kahramanmaraĩ Osmaniye 537 187 260 027 185 792 91 368 2 797 374 1 293 835 1 035 089 468 450 5.21 4.98 5.57 5.13 15 286 8 671 4 039 2 576 48 544 26 389 13 955 8 200 64 114 34 027 18 936 11 151 100 855 52 810 30 340 17 705 308 388 138 130 118 522 51 736 867 717 4 315 996 4.97 35 079 99 034 108 234 173 926 451 444 357 941 78 760 78 455 74 911 69 178 56 637 1 730 644 383 882 413 441 356 185 310 239 266 897 4.83 4.87 5.27 4.75 4.48 4.71 15 872 2 661 2 536 4 473 3 881 2 321 42 668 9 459 6 971 9 254 10 049 6 935 46 915 10 616 8 776 10 136 9 886 7 501 74 811 17 234 14 604 15 220 15 235 12 518 177 675 38 790 45 568 35 828 30 127 27 362 509 776 2 585 352 5.07 19 207 56 366 61 319 99 115 273 769 236 030 147 831 125 915 1 095 693 779 054 710 605 4.64 5.27 5.64 9 185 6 377 3 645 27 360 17 536 11 470 33 622 16 297 11 400 55 082 24 944 19 089 110 781 82 677 80 311 1 074 677 5 132 487 4.78 54 029 150 275 148 839 219 756 501 778 Zonguldak Karabük Bartın 247 291 145 593 58 413 43 285 1 099 199 662 174 234 123 202 902 4.44 4.55 4.01 4.69 11 844 6 237 3 393 2 214 34 969 18 291 10 518 6 160 39 980 23 318 10 484 6 178 58 584 35 494 14 532 8 558 101 914 62 253 19 486 20 175 Kastamonu Çankırı Sinop 197 644 91 673 51 123 54 848 902 821 398 253 263 393 241 175 4.57 4.34 5.15 4.40 14 223 7 029 3 167 4 027 37 547 17 997 8 512 11 038 27 295 13 279 6 152 7 864 34 748 16 371 8 689 9 688 83 831 36 997 24 603 22 231 Samsun Tokat Çorum Amasya 629 742 265 702 147 277 135 438 81 325 3 130 467 1 279 064 852 132 631 993 367 278 4.97 4.81 5.79 4.67 4.52 27 962 11 368 4 619 7 488 4 487 77 759 32 109 13 343 20 205 12 102 81 564 37 497 14 096 18 575 11 396 126 424 57 391 23 222 28 084 17 727 316 033 127 337 91 997 61 086 35 613 TR61 TR62 TR63 TR7 Orta Anadolu - Central Anatolia TR71 Kırıkkale Aksaray Niþde Nevĩehir Kırĩehir TR72 Kayseri Sivas Yozgat TR8 Batı Karadeniz - West Black Sea TR81 TR82 TR83 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 44 ćBBS - SRE Toplam hanehalkı sayısı Total number of households TR9 Doþu Karadeniz - East Black Sea Toplam Ortalama hanehalkı hanehalkı nüfusu büyüklüþü Average Total household size of population households Nüfus 3.13 ćBBS' ye göre hanehalkı büyüklüþü ve hanehalkı sayısı, 2000 (devam) Number of households and size of households by SRE, 2000 (continued) Hanehalkı büyüklüþü - Size of household 1 2 3 4 5+ 639 847 3 272 382 5.11 26 844 76 788 75 548 114 551 346 116 639 847 192 851 175 998 114 269 75 484 46 210 35 035 3 272 382 1 009 041 922 222 551 150 389 357 210 032 190 580 5.11 5.23 5.24 4.82 5.16 4.55 5.44 26 844 7 015 6 388 6 137 3 349 2 324 1 631 76 788 20 523 20 465 16 495 8 316 6 953 4 036 75 548 22 258 20 365 14 393 8 985 6 332 3 215 114 551 34 115 32 315 20 199 13 694 9 425 4 803 346 116 108 940 96 465 57 045 41 140 21 176 21 350 421 041 2 528 896 6.01 11 025 33 080 40 297 60 895 275 744 Erzurum Erzincan Bayburt 242 115 163 147 61 028 17 940 1 342 681 934 266 307 734 100 681 5.55 5.73 5.04 5.61 7 871 4 476 2 824 571 22 695 13 583 7 332 1 780 25 489 16 668 7 209 1 612 38 096 25 127 10 519 2 450 147 964 103 293 33 144 11 527 Aþrı Kars Iþdır Ardahan 178 926 70 475 55 506 28 167 24 778 1 186 215 538 272 333 054 173 554 141 335 6.63 7.64 6.00 6.16 5.70 3 154 784 1 051 630 689 10 385 2 640 3 581 1 924 2 240 14 808 4 292 5 342 2 770 2 404 22 799 6 520 8 685 4 076 3 518 127 780 56 239 36 847 18 767 15 927 586 003 3 771 153 6.44 13 755 40 030 54 961 83 656 393 601 Malatya Elazıþ Bingöl Tunceli 335 117 163 718 112 463 39 870 19 066 1 822 052 884 118 586 361 257 158 94 415 5.44 5.40 5.21 6.45 4.95 10 847 5 153 3 915 720 1 059 30 234 14 514 11 038 2 212 2 470 38 787 18 689 13 834 3 541 2 723 59 610 29 734 21 565 5 013 3 298 195 639 95 628 62 111 28 384 9 516 Van Muĩ Bitlis Hakkari 250 886 118 514 55 926 49 046 27 400 1 949 101 892 072 458 256 381 983 216 790 7.77 7.53 8.19 7.79 7.91 2 908 1 425 602 546 335 9 796 4 880 1 923 1 924 1 069 16 174 8 183 3 181 2 889 1 921 24 046 12 675 4 572 4 326 2 473 197 962 91 351 45 648 39 361 21 602 1 019 535 6 680 776 6.55 22 363 65 528 90 055 129 693 711 896 Gaziantep Adıyaman Kilis 375 545 248 213 104 577 22 755 2 067 821 1 298 806 654 178 114 837 5.51 5.23 6.26 5.05 10 523 7 369 2 026 1 128 31 735 22 746 6 312 2 677 41 938 30 482 8 721 2 735 62 333 45 121 13 445 3 767 229 016 142 495 74 073 12 448 Ĩanlıurfa Diyarbakır 415 254 210 046 205 208 2 841 655 1 455 261 1 386 394 6.84 6.93 6.76 7 905 3 933 3 972 22 737 11 073 11 664 32 710 15 259 17 451 46 828 22 429 24 399 305 074 157 352 147 722 Mardin Batman Ĩırnak Siirt 228 736 92 440 61 550 39 873 34 873 1 771 300 713 874 467 799 328 833 260 794 7.74 7.72 7.60 8.25 7.48 3 935 1 748 948 549 690 11 056 4 568 2 881 1 695 1 912 15 407 6 238 4 235 2 383 2 551 20 532 8 356 5 689 3 075 3 412 177 806 71 530 47 797 32 171 26 308 TR90 Trabzon Ordu Giresun Rize Artvin Gümüĩhane TRA Kuzeydoþu Anadolu North East Anatolia TRA1 TRA2 TRB Ortadoþu Anadolu Central East Anatolia TRB1 TRB2 TRC Güneydoþu Anadolu South East Anatolia TRC1 TRC2 TRC3 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 45 Population 3.14 Seçilmiĩ ülkelerde nüfus göstergeleri Population indicators in selected countries Yıllık ortalama nüfus Doþuĩta Beĩ yaĩ altı artıĩ hızı Nüfus beklenen ölüm oranı Nüfus Average annual yoþunluþu ömür (yıl) Under-5 Population population growth Population Life expectancy mortality rate(%0) (000 000) rate(%) density at birth (years) Okuryazar yetiĩkin oranı (15 > yaĩ) Adult literacy rate (15 > age) (%) 2003 1990 - 2003 2003 2002 2002 2002 70.7 1.8 92 70 41 87(1) 291.0 1.2 32 77 8 … Almanya - Germany 82.6 0.3 237 78 5 … Avustralya - Australia … Türkiye - Turkey ABD - USA 19.9 1.2 3 79 6 Avusturya - Austria 8.1 0.3 97 79 5 … Azerbaycan - Azerbaijan 8.2 1.1 95 65 96 … 10.3 0.3 342 79 6 … 7.8 -0.8 71 72 16 99 Belçika - Belgium Bulgaristan - Bulgaria Çek Cumhuriyeti - Czech Republic Çin - China Danimarka - Denmark Finlandiya - Finland Fransa - France Hindistan - India 10.2 -0.1 132 75 5 1 288.4 1.0 138 71 38 … 5.4 0.4 127 77 4 5.2 0.3 17 78 5 … 59.7 0.4 109 79 6 … 91 (1) … (1) 1 064.4 1.7 358 63 90 Hollanda - Netherlands 16.2 0.6 479 78 5 ćngiltere - United Kingdom 59.3 0.2 246 77 7 ćran - Iran Islamic Republic 66.4 1.5 41 69 41 ćrlanda - Ireland 3.9 0.9 57 77 6 … 98 61 … … 77 (2) ćspanya - Spain 41.1 0.4 82 78 6 ćsveç - Sweden 9.0 0.3 22 80 3 … ćsviçre - Switzerland 7.3 0.7 186 80 6 … 57.6 0.1 196 78 6 99 Japonya - Japan ćtalya - Italy 127.2 0.2 349 82 5 … Kanada - Canada 31.6 1.0 3 79 7 … Kolombiya - Colombia 44.4 1.8 43 72 23 92 Macaristan - Hungary 10.1 -0.2 110 72 9 99 Mısır - Egypt Arab Republic 67.6 1.9 68 69 39 ... 4.6 0.6 15 79 4 … Norveç - Norway Pakistan - Pakistan 148.4 2.4 193 64 101 ... Polonya - Poland 38.2 0.0 125 74 9 ... Portekiz - Portugal 10.2 0.2 111 76 6 Romanya - Romania 22.2 -0.3 96 70 21 97 143.4 -0.3 8 66 21 100 22.5 2.7 10 73 28 78 9.9 1.5 64 73 26 73 10.7 0.4 83 78 5 97 Rusya Federasyonu - Russian Federation Suudi Arabistan - Saudi Arabia Tunus - Tunisia Yunanistan - Greece 93 (1) Kaynak - Source: World Development Report, 2005 (1) Sayım verileri baz alınarak ulusal tahminler. (1) National estimates based on census data. (2) Araĩtırma verileri baz alınarak ulusal tahminler. (2) National estimates based on survey data. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 46 Nüfus Seçilmiþ ülkelerde yýllýk nüfus artýþ hýzý Annual population growth rate in selected countries 1990 - 2003 (%) 2.0 1.5 1.0 0.5 0.0 -0.5 -1.0 Türkiye Turkey Azerbaycan Azerbaijan Almanya Germany Bulgaristan Hindistan Ýngiltere India Bulgaria United Kingdom Ýspanya Spain Veri için tablo 3.14’e bakýnýz. For data, see table 3.14. Seçilmiþ ülkelerde doðuþta beklenen ömür Life expectancy at birth in selected countries 2002 90 (Yýl - Years ) 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Türkiye Turkey Belçika Belgium Bulgaristan Bulgaria Pakistan Pakistan Polonya Poland Romanya Romania Rusya F. Russian F. Veri için tablo 3.14’e bakýnýz. For data, see table 3.14. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 47 Population 3.15 ćllerin aldıþı, verdiþi, net göç ve net göç hızı Provincial in-migration, out-migration, net migration, rate of net migration 2000 yılı daimi ikametgahı Permanent place of residence in 2000 2000 yılı daimi ikametgah nüfusu Population of place (1) of residence in 2000 Aldıþı göç In-migration Verdiþi göç Out- migration Net göç Net migration Net göç hızı Rate of net (2) migration ‰ 60 752 995 4 788 193 4 788 193 0 0 Adana Adıyaman Afyon Aþrı Amasya Ankara Antalya Artvin Aydın Balıkesir Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Edirne Elazıþ Erzincan Erzurum Eskiĩehir Gaziantep Giresun Gümüĩhane Hakkari Hatay Isparta ćçel ćstanbul ćzmir Kars Kastamonu Kayseri Kırklareli Kırĩehir 1 669 361 559 772 728 613 451 287 334 884 3 597 662 1 451 771 176 083 857 507 992 564 179 562 222 139 331 728 246 417 234 021 1 933 732 425 212 242 287 549 321 773 169 1 176 390 361 227 513 839 282 662 825 427 650 265 1 119 535 481 779 168 573 186 976 1 110 055 458 365 1 497 575 9 044 859 3 078 981 290 611 350 200 954 397 294 998 233 028 92 684 17 624 35 636 24 586 30 294 377 108 171 982 14 374 76 570 80 207 24 586 13 795 24 270 25 532 17 328 180 171 42 818 20 869 27 073 57 412 62 996 35 973 36 075 29 336 50 809 62 802 68 550 30 844 13 777 13 369 47 298 45 579 117 894 920 955 306 387 28 937 26 171 64 169 29 968 19 273 133 181 58 369 52 252 50 799 39 393 286 224 81 525 25 934 55 017 75 403 14 481 25 202 31 374 35 786 22 702 94 846 31 327 25 340 60 095 42 207 111 060 41 079 48 438 30 661 97 300 53 220 65 051 36 693 17 780 15 715 85 539 31 710 99 465 513 507 186 012 47 268 37 860 67 476 24 698 30 021 - 40 497 - 40 745 - 16 616 - 26 213 - 9 099 90 884 90 457 - 11 560 21 553 4 804 10 105 - 11 407 - 7 104 - 10 254 - 5 374 85 325 11 491 - 4 471 - 33 022 15 205 - 48 064 - 5 106 - 12 363 - 1 325 - 46 491 9 582 3 499 - 5 849 - 4 003 - 2 346 - 38 241 13 869 18 429 407 448 120 375 - 18 331 - 11 689 - 3 307 5 270 - 10 748 -23.97 -70.23 -22.55 -56.45 -26.81 25.59 64.31 -63.56 25.45 4.85 57.91 -50.07 -21.19 -40.76 -22.70 45.12 27.39 -18.28 -58.36 19.86 -40.04 -14.04 -23.77 -4.68 -54.78 14.84 3.13 -12.07 -23.47 -12.47 -33.87 30.72 12.38 46.09 39.88 -61.15 -32.83 -3.46 18.03 -45.08 Kocaeli 1 079 603 119 301 119 090 211 0.20 Konya 1 958 640 107 316 104 529 2 787 1.42 Kütahya 603 765 38 553 39 617 - 1 064 -1.76 Malatya 773 959 49 192 66 015 - 16 823 -21.50 Manisa 1 149 708 76 526 72 839 3 687 3.21 890 448 33 864 59 394 - 25 530 -28.27 Toplam - Total Kahramanmaraĩ TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 48 2000 yılı daimi ikametgahı Permanent place of residence in 2000 Nüfus 3.15 ćllerin aldıþı, verdiþi, net göç ve net göç hızı (devam) Provincial in-migration, out-migration, net migration, rate of net migration (continued) 2000 yılı daimi ikametgah nüfusu Population of place (1) of residence in 2000 Aldıþı göç In-migration Verdiþi göç Out- migration Net göç Net migration Net göç hızı Rate of net (2) migration ‰ 601 621 632 850 390 308 273 293 312 784 809 013 337 609 681 577 1 108 182 218 773 208 376 680 536 555 916 748 680 893 179 83 642 1 243 058 297 112 726 202 614 176 574 182 353 155 87 386 219 055 349 476 390 289 276 300 172 597 119 982 145 602 148 182 208 057 102 002 415 089 281 797 26 083 80 782 13 379 23 171 27 740 35 790 25 050 50 354 59 628 17 932 16 205 43 309 88 618 33 384 52 923 15 705 38 320 18 807 35 053 32 948 27 839 18 892 6 027 13 374 23 455 20 133 28 457 10 069 8 791 11 944 22 774 15 440 7 157 23 845 23 982 68 165 37 861 37 448 25 125 28 439 72 748 32 523 66 252 111 272 34 994 32 592 78 936 37 283 70 556 62 900 18 828 87 632 20 865 67 406 59 223 71 848 23 661 11 387 16 145 35 081 38 165 22 507 25 727 22 317 13 305 22 260 24 080 11 199 34 230 21 739 - 42 082 42 921 - 24 069 - 1 954 - 699 - 36 958 - 7 473 - 15 898 - 51 644 - 17 062 - 16 387 - 35 627 51 335 - 37 172 - 9 977 - 3 123 - 49 312 - 2 058 - 32 353 - 26 275 - 44 009 - 4 769 - 5 360 - 2 771 - 11 626 - 18 032 5 950 - 15 658 - 13 526 - 1 361 514 - 8 640 - 4 042 - 10 385 2 243 -67.58 70.20 -59.82 -7.12 -2.23 -44.66 -21.89 -23.06 -45.54 -75.06 -75.67 -51.02 96.81 -48.45 -11.11 -36.65 -38.90 -6.90 -43.58 -41.88 -73.82 -13.41 -59.51 -12.57 -32.72 -45.16 21.77 -86.78 -106.72 -9.30 3.47 -40.68 -38.86 -24.71 7.99 Mardin Muþla Muĩ Nevĩehir Niþde Ordu Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Tekirdaþ Tokat Trabzon Tunceli Ĩanlıurfa Uĩak Van Yozgat Zonguldak Aksaray Bayburt Karaman Kırıkkale Batman Ĩırnak Bartın Ardahan Iþdır Yalova Karabük Kilis Osmaniye Düzce (1) Daimi ikametgah nüfusu içinde yurt dıĩından gelen (1) Population by place of residence does not cover göç kapsanmamıĩtır. immigrants. (2) Tanım ve açıklamalara bakınız. (2) See definitions and explanations. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 49 Population 3.16 ćllerin yerleĩim yerlerine göre aldıþı göç Provincial in-migration by places of residence 2000 yılı daimi ikametgahı Permanent place of residence in 2000 Toplam - Total Adana Adıyaman Afyon Aþrı Amasya Ankara Antalya Artvin Aydın Balıkesir Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Edirne Elazıþ Erzincan Erzurum Eskiĩehir Gaziantep Giresun Gümüĩhane Hakkari Hatay Isparta ćçel ćstanbul ćzmir Kars Kastamonu Kayseri Kırklareli Kırĩehir Kocaeli Konya Kütahya Malatya Manisa Kahramanmaraĩ Toplam Ĩehirden ĩehire Köyden ĩehire Ĩehirden köye Köyden köye Total From city to city From village to city From city to village From village to village Erkek Males Kadın Females 3 643 375 3 048 888 73 158 17 463 28 565 23 813 23 218 248 188 126 031 12 841 54 421 62 891 19 319 13 397 18 649 19 575 12 878 128 626 35 435 16 326 24 992 53 590 61 067 26 822 32 187 22 446 45 633 43 441 51 367 23 881 10 486 13 464 46 645 38 133 84 727 614 277 211 544 25 574 21 606 61 364 20 835 12 918 95 984 93 628 34 601 40 684 57 465 31 200 71 167 13 983 23 716 11 942 15 519 224 279 103 781 9 626 50 681 54 496 11 029 7 786 12 369 14 534 10 881 123 713 25 228 10 524 21 293 47 841 48 432 19 017 21 878 12 943 34 569 39 959 45 604 20 290 7 113 5 726 40 794 24 099 78 721 545 426 195 863 11 272 17 675 54 595 17 608 11 774 84 051 81 258 24 346 33 250 50 001 23 766 Erkek Males Kadın Females Erkek Males Kadın Females Erkek Males Kadın Females Erkek Males Kadın Females 2 110 130 1 757 849 639 319 528 966 730 646 611 872 163 280 150 201 14 007 4 624 5 228 5 727 4 244 39 093 11 541 2 489 7 284 9 899 3 940 3 011 3 374 3 417 2 260 23 588 5 844 2 402 6 542 10 297 10 476 4 505 5 444 2 747 9 788 6 258 13 178 4 244 1 903 3 126 7 492 6 221 9 276 121 216 31 223 4 785 4 664 12 595 3 922 2 551 12 260 17 945 6 601 7 336 11 367 6 898 13 804 3 387 4 091 3 107 2 790 34 761 9 911 1 805 6 762 8 995 2 190 1 695 1 739 2 336 1 938 23 190 4 222 1 356 5 138 9 080 7 503 3 368 3 583 1 269 6 463 6 257 11 821 3 114 1 159 1 547 6 413 3 686 9 171 106 631 29 627 2 239 3 366 10 944 3 577 2 167 10 985 15 513 4 871 5 793 9 857 5 083 13 441 3 219 5 204 3 433 2 401 29 761 38 236 3 273 12 305 13 189 1 803 3 070 2 118 3 703 2 216 21 400 8 551 2 784 3 902 15 509 15 310 4 129 5 293 4 260 6 322 5 548 4 441 5 537 3 223 1 318 14 479 3 585 27 909 109 868 30 744 3 732 4 543 13 247 3 398 2 014 33 141 12 941 6 375 7 828 9 610 6 269 12 571 2 527 4 382 2 059 2 172 25 842 25 840 2 582 11 697 11 819 1 491 1 723 1 409 3 604 1 890 20 389 5 406 2 204 3 211 13 980 13 755 2 578 3 767 3 320 4 448 4 867 4 275 4 924 2 104 589 13 062 2 673 24 874 100 885 29 062 1 983 3 896 11 776 3 135 1 956 30 383 11 069 4 459 6 579 9 582 5 335 3 305 960 1 145 705 580 5 001 8 752 669 5 154 2 977 448 630 412 706 493 4 622 1 819 400 799 5 266 2 746 1 064 1 548 817 1 480 1 418 845 756 533 562 3 328 1 049 6 101 20 032 8 791 872 1 020 1 770 856 453 6 722 3 200 2 024 1 422 4 056 1 534 3 642 917 1 204 739 607 3 965 7 184 691 5 959 2 938 401 280 392 749 640 4 424 1 489 375 1 003 5 205 2 627 832 1 467 760 1 602 1 298 942 888 326 492 3 536 744 5 021 15 898 9 353 1 044 1 151 1 731 911 554 5 332 2 767 1 546 1 370 4 823 1 457 42 405 8 660 16 988 13 948 15 993 174 333 67 502 6 410 29 678 36 826 13 128 6 686 12 745 11 749 7 909 79 016 19 221 10 740 13 749 22 518 32 535 17 124 19 902 14 622 28 043 30 217 32 903 13 344 4 827 8 458 21 346 27 278 41 441 363 161 140 786 16 185 11 379 33 752 12 659 7 900 43 861 59 542 19 601 24 098 32 432 16 499 41 150 7 152 14 039 6 037 9 950 159 711 60 846 4 548 26 263 30 744 6 947 4 088 8 829 7 845 6 413 75 710 14 111 6 589 11 941 19 576 24 547 12 239 13 061 7 594 22 056 27 537 28 566 11 364 3 524 3 098 17 783 16 996 39 655 322 012 127 821 6 006 9 262 30 144 9 985 7 097 37 351 51 909 13 470 19 508 25 739 11 891 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 50 Nüfus 3.16 ćllerin yerleĩim yerlerine göre aldıþı göç (devam) Provincial in-migration by places of residence (continued) 2000 yılı daimi ikametgahı Permanent place of residence in 2000 Mardin Muþla Muĩ Nevĩehir Niþde Ordu Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Tekirdaþ Tokat Trabzon Tunceli Ĩanlıurfa Uĩak Van Yozgat Zonguldak Aksaray Bayburt Karaman Kırıkkale Batman Ĩırnak Bartın Ardahan Iþdır Yalova Karabük Kilis Osmaniye Düzce Toplam Ĩehirden ĩehire Köyden ĩehire Ĩehirden köye Köyden köye Total From city to city From village to city From city to village From village to village Erkek Males Kadın Females Erkek Males Kadın Females Erkek Males Kadın Females Erkek Males Kadın Females 21 683 62 470 11 859 15 558 19 529 34 787 19 306 42 633 49 408 15 315 12 376 36 189 59 443 29 124 43 823 13 919 39 798 14 109 36 983 26 163 23 993 14 256 4 273 9 526 16 105 16 297 24 913 7 416 7 957 9 093 15 636 12 550 4 396 15 972 21 162 16 464 43 654 8 258 14 062 14 773 29 012 16 539 37 240 46 676 8 326 10 327 26 962 48 716 23 786 37 527 4 290 26 556 13 828 27 577 21 018 21 808 11 701 3 157 8 307 13 870 12 888 9 875 6 221 4 547 5 626 13 590 11 408 4 189 14 575 17 117 12 854 25 208 5 027 7 157 11 111 15 658 9 699 22 784 28 339 9 447 6 005 21 546 34 016 15 023 23 463 8 376 22 074 7 862 18 773 13 755 11 190 7 810 2 198 5 375 11 220 9 542 11 576 3 309 3 857 4 611 7 406 7 639 2 952 10 487 8 682 10 048 18 246 3 595 6 456 8 624 13 197 8 059 17 444 27 030 5 269 5 326 15 739 27 470 12 725 19 544 2 528 14 496 7 764 13 826 11 068 9 755 6 464 1 627 4 679 9 556 7 735 6 718 2 810 1 964 3 277 6 779 6 888 2 935 8 810 6 694 3 924 5 667 2 725 2 499 2 625 7 927 4 074 6 001 9 640 2 530 2 198 7 261 9 395 6 269 6 634 2 181 8 176 3 270 11 426 5 412 4 607 2 546 848 1 949 2 178 3 672 3 039 1 239 1 885 1 336 925 2 531 746 3 266 1 886 3 094 4 433 1 382 2 129 1 906 6 361 3 228 5 223 8 473 1 461 1 731 5 289 8 009 5 029 5 602 719 4 765 3 467 7 873 3 843 3 924 2 311 490 1 757 1 980 3 060 1 656 1 044 1 143 971 813 2 291 624 3 221 1 360 4 084 25 760 3 499 4 221 4 968 9 107 4 652 12 117 9 675 2 669 3 568 6 496 12 251 6 663 11 747 2 649 7 588 2 323 5 209 5 377 6 406 3 274 1 010 1 821 2 277 2 442 8 201 2 370 1 837 2 553 6 309 1 979 531 1 694 8 737 2 725 16 899 2 588 3 804 3 565 7 371 4 331 12 191 8 593 1 262 2 749 5 027 9 976 4 884 10 593 855 5 525 1 949 3 989 4 377 5 908 2 417 807 1 561 1 900 1 635 1 231 1 772 1 095 1 074 5 408 1 774 442 1 813 7 648 Erkek Kadın Males Females 821 5 835 608 1 681 825 2 095 881 1 731 1 754 669 605 886 3 781 1 169 1 979 713 1 960 654 1 575 1 619 1 790 626 217 381 430 641 2 097 498 378 593 996 401 167 525 1 857 597 4 076 693 1 673 678 2 083 921 2 382 2 580 334 521 907 3 261 1 148 1 788 188 1 770 648 1 889 1 730 2 221 509 233 310 434 458 270 595 345 304 590 455 188 731 1 415 Aldýðý göç In-migration %5 %20 Þehirden þehire From city to city %58 Köyden þehire From village to city Þehirden köye From city to village %17 Köyden köye From village to village TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 51 Population 3.17 ćllerin yerleĩim yerlerine göre verdiþi göç Provincial out-migration by places of residence 2000 yılı daimi ikametgahı Permanent place of residence in 2000 Toplam - Total Adana Adıyaman Afyon Aþrı Amasya Ankara Antalya Artvin Aydın Balıkesir Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Edirne Elazıþ Erzincan Erzurum Eskiĩehir Gaziantep Giresun Gümüĩhane Hakkari Hatay Isparta ćçel ćstanbul ćzmir Kars Kastamonu Kayseri Kırklareli Kırĩehir Kocaeli Konya Kütahya Malatya Manisa Kahramanmaraĩ Toplam Ĩehirden ĩehire Köyden ĩehire Ĩehirden köye Köyden köye Total From city to city From village to city From city to village From village to village Erkek Males Kadın Females Erkek Males Kadın Females Erkek Males Kadın Females Erkek Males Kadın Females 3 643 375 3 048 888 2 110 130 1 757 849 639 319 528 966 730 646 611 872 163 280 150 201 62 018 20 804 20 044 18 995 15 467 144 420 43 633 9 996 26 517 34 466 6 489 10 196 13 200 14 284 8 805 54 026 14 778 9 724 23 045 20 689 50 448 16 795 24 074 12 593 38 473 26 191 32 154 14 375 5 801 7 762 38 647 16 138 46 360 232 445 101 659 16 316 14 097 37 736 10 712 11 434 54 549 54 540 17 048 31 155 31 644 23 185 52 478 15 829 16 656 11 652 14 107 123 558 35 334 8 776 23 672 30 784 5 891 7 021 9 683 13 211 7 811 47 591 12 954 8 074 19 281 17 808 37 702 15 014 19 231 10 869 31 491 24 055 25 118 13 325 4 831 4 341 32 279 13 369 39 873 174 689 86 859 13 029 13 051 32 048 9 642 10 392 52 328 47 970 13 879 26 500 28 617 18 049 12 879 10 878 9 700 10 415 5 444 14 353 8 232 4 702 6 932 11 329 2 359 4 848 5 478 3 620 3 170 11 880 5 746 4 831 14 081 8 535 14 644 5 121 6 109 3 094 19 013 4 868 9 021 7 074 3 851 3 129 10 886 5 133 7 890 28 017 14 783 8 328 8 264 11 702 3 462 4 490 7 942 18 890 8 669 9 841 10 843 12 219 11 075 7 321 7 840 6 120 4 727 14 424 6 504 3 912 6 267 10 230 2 351 3 292 3 327 3 587 2 878 11 499 5 204 4 254 11 133 7 328 10 227 5 131 4 758 2 948 13 709 4 756 7 514 6 217 3 116 2 001 8 273 4 065 6 759 27 115 14 575 6 125 7 393 9 289 3 744 4 195 7 970 16 340 7 153 8 143 9 539 9 207 21 721 5 693 5 644 5 508 3 502 44 183 20 900 2 337 8 120 9 808 1 394 2 841 2 566 4 195 2 445 20 443 4 185 1 774 4 526 12 217 19 020 3 678 5 628 3 070 8 646 6 806 9 336 3 262 1 297 1 601 14 379 3 930 20 662 151 159 34 124 3 819 2 924 13 286 2 174 2 178 26 720 14 843 5 348 6 882 9 396 6 784 18 293 4 876 4 003 3 632 2 752 36 866 16 061 2 051 7 071 8 219 1 070 2 044 1 755 3 519 1 887 18 258 3 369 1 239 3 258 10 835 15 618 2 831 4 170 2 415 6 297 5 778 7 709 2 804 1 032 887 13 063 3 046 18 083 130 982 28 712 2 828 2 129 11 762 1 828 1 585 26 211 11 888 3 850 5 512 7 849 4 942 3 401 3 476 2 749 3 136 981 1 894 4 279 1 167 2 384 3 858 336 1 294 1 109 1 005 1 076 1 707 1 461 745 2 239 4 387 5 221 1 204 1 338 904 4 874 710 1 448 1 419 870 963 3 984 1 447 2 870 4 168 3 271 2 422 1 530 1 801 757 579 1 996 4 166 2 324 1 416 3 032 3 359 2 953 3 314 2 261 2 510 856 1 878 4 414 1 086 2 586 3 888 353 1 054 1 004 941 1 061 1 610 1 475 681 1 744 4 429 4 682 1 171 1 119 821 4 190 654 1 172 1 543 805 852 4 170 1 236 2 525 3 694 3 050 2 309 1 582 1 642 853 588 2 104 3 461 1 741 1 306 2 860 2 752 100 019 40 851 38 137 38 054 25 394 204 850 77 044 18 202 43 953 59 461 10 578 19 179 22 353 23 104 15 496 88 056 26 170 17 074 43 891 45 828 89 333 26 798 37 149 19 661 71 006 38 575 51 959 26 130 11 819 13 455 67 896 26 648 77 782 415 789 153 837 30 885 26 815 64 525 17 105 18 681 91 207 92 439 33 389 49 294 54 915 45 547 84 799 31 340 30 760 23 914 22 442 176 726 62 313 15 825 39 596 53 121 9 665 13 411 15 769 21 258 13 637 78 958 23 002 14 248 35 416 40 400 68 229 24 147 29 278 17 053 55 687 35 243 41 513 23 889 9 784 8 081 57 785 21 716 67 240 336 480 133 196 24 291 24 155 54 741 16 067 16 760 88 613 79 659 26 623 41 461 48 865 34 950 Erkek Kadın Males Females TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 52 Nüfus 3.17 ćllerin yerleĩim yerlerine göre verdiþi göç (devam) Provincial out-migration by places of residence (continued) 2000 yılı daimi ikametgahı Permanent place of residence in 2000 Mardin Muþla Muĩ Nevĩehir Niþde Ordu Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Tekirdaþ Tokat Trabzon Tunceli Ĩanlıurfa Uĩak Van Yozgat Zonguldak Aksaray Bayburt Karaman Kırıkkale Batman Ĩırnak Bartın Ardahan Iþdır Yalova Karabük Kilis Osmaniye Düzce Toplam Ĩehirden ĩehire Köyden ĩehire Ĩehirden köye Köyden köye Total From city to city From village to city From city to village From village to village Erkek Males Kadın Females Erkek Males Kadın Females Erkek Males Kadın Females Erkek Males Kadın Females 44 879 35 341 26 246 16 663 19 498 56 137 22 351 47 604 80 606 23 508 20 346 53 538 29 690 48 713 49 201 11 994 65 790 15 863 59 199 39 925 46 583 16 590 7 006 11 196 21 620 26 874 18 163 15 817 14 178 9 157 14 302 16 858 6 934 22 533 18 139 35 350 27 862 17 940 14 911 15 503 44 620 20 967 48 167 67 123 17 194 18 744 45 239 27 134 41 369 42 127 9 338 49 877 14 131 37 713 33 532 43 227 14 136 5 784 9 408 19 981 20 343 10 674 13 478 11 851 6 923 14 408 15 739 5 693 18 398 17 898 25 354 18 639 13 602 9 328 10 310 27 060 13 475 28 190 46 107 14 132 10 564 30 568 18 449 25 749 27 701 7 657 32 003 8 608 29 467 21 023 25 647 9 276 3 983 6 284 15 660 16 796 10 314 8 043 6 211 4 986 9 638 10 488 4 289 13 388 9 214 18 982 14 290 9 347 8 466 8 655 21 686 12 221 27 940 39 894 10 361 9 819 26 477 16 481 22 847 23 077 5 886 23 135 7 501 19 393 18 315 24 147 8 054 3 341 5 331 14 680 12 354 5 720 6 805 5 167 3 698 9 720 9 853 3 637 11 308 8 539 9 147 5 576 6 857 4 583 5 400 15 783 4 826 5 896 18 673 5 709 5 739 15 113 4 786 13 100 10 374 2 189 13 189 3 273 16 426 12 558 9 959 4 218 1 896 2 563 2 869 5 345 4 218 4 454 4 760 2 074 678 3 041 1 623 3 258 2 471 6 696 4 652 4 205 3 963 4 163 12 332 4 787 6 020 14 476 4 190 5 364 12 727 4 979 10 678 8 920 1 920 8 327 3 101 9 889 10 090 8 901 3 557 1 507 2 107 2 757 3 912 2 532 3 749 3 885 1 480 761 2 872 1 193 2 575 2 164 6 935 8 505 3 713 2 047 2 839 8 347 3 201 11 878 11 949 2 618 2 255 5 598 5 451 6 604 8 093 1 514 14 129 3 093 8 550 4 155 7 769 2 346 733 1 760 2 772 3 648 2 547 2 070 1 652 1 339 3 773 2 510 746 4 886 5 667 6 138 6 418 2 692 1 757 1 995 6 335 2 953 12 167 9 405 1 940 1 912 4 102 4 465 5 155 6 988 940 12 098 2 586 5 264 3 173 7 068 1 907 562 1 473 2 206 3 130 1 691 1 670 1 348 1 089 3 689 2 268 581 3 754 6 084 Erkek Kadın Males Females 3 443 2 621 2 074 705 949 4 947 849 1 640 3 877 1 049 1 788 2 259 1 004 3 260 3 033 634 6 469 889 4 756 2 189 3 208 750 394 589 319 1 085 1 084 1 250 1 555 758 213 819 276 1 001 787 3 534 2 502 1 696 725 690 4 267 1 006 2 040 3 348 703 1 649 1 933 1 209 2 689 3 142 592 6 317 943 3 167 1 954 3 111 618 374 497 338 947 731 1 254 1 451 656 238 746 282 761 1 111 Verdiði göç Out-migration %5 %22 Þehirden þehire From city to city %62 Köyden þehire From village to city Þehirden köye From city to village %11 Köyden köye From village to village TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 53 4 Demografi Demography Sayfa Page Açıklama 56 Explanation 4.1 ćBBS 'ye göre evlenmeler 59 4.1 Marriages by SRE 4.2 ćBBS' ye göre boĩanmalar 62 4.2 Divorces by SRE 4.3 Evlilik süresine göre boĩanmalar 65 4.3 Divorces by duration of marriage 4.4 Nedenlerine göre boĩanmalar 65 4.4 Divorces by causes 4.5 Çocuk sayısına göre boĩanmalar 65 4.5 Divorces by number of children 4.6 ćBBS' ye göre ölümler 67 4.6 Deaths by SRE 4.7 Nedenlerine ve cinsiyete göre ölümler 70 4.7 Deaths by causes and sex 4.8 Yaĩ grubuna göre ölümler 71 4.8 Deaths by age groups 4.9 Yaĩ grubuna göre intiharlar 71 4.9 Suicides by age groups 4.10 Kalıĩ amacına göre Türkiye'de bulunan yabancılar 71 4.10 Foreigners who live in Turkey by reasons for their presence 4.11 Ülkelere göre göçmenler 73 4.11 Immigrants by country of origin 4.12 Demografik göstergeler, 2000-2004 73 4.12 Demographic indicators, 2000-2004 4.13 Demografik göstergeler, 2005-2040 74 4.13 Demographic indicators, 2005-2040 4.14 Yaĩ grubuna göre yıl ortası nüfus tahminleri 75 4.14 Mid-year population estimates by age groups 4.15 ćBBS' ye göre yıl ortası nüfus tahminleri 77 4.15 Mid-year population estimates by SRE TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 55 Demography DEMOGRAFć DEMOGRAPHY Göçmenlere iliĩkin bilgiler Köy Hizmetleri Genel Müdürlüþü'nden, sıþınanlara iliĩkin bilgiler ise Emniyet Genel Müdürlüþü'nden alınmaktadır. Data on immigrants is taken from the General Directorate of Rural Affairs and those for refugees from the General Directorate of Public Security. Nüfusun yapısının incelenmesinde yararlanılan hayati istatistikler veya nüfus hareketleri verileri genellikle evlenme, boĩanma, doþum, ölüm ve göçe ait kayıtlardan derlenmektedir. Nüfus sayımları belli aralarla nüfusun belli anlardaki görüntüsünü vermektedir. Oysa hayati istatistiklerde amaç, sayımlar arasındaki yıllarda da nüfus hareketlerinde meydana gelen deþiĩmeleri sürekli olarak izlemektir. Hayati istatistiklerin kapsamına giren konular içinden Devlet ćstatistik Enstitüsü tarafından evlenme, boĩanma, ölüm ve intihar olaylarına iliĩkin veriler toplanmaktadır. Vital statistics used in the interpretation of the population structure and development are taken from the records of marriages, divorces, births, deaths and migrations. The population censuses provide, at certain intervals, an instantaneous picture of the population, whereas the aim pursued in vital statistics is to follow population movements which continuously during intercensal years. The State Institute of Statistics gathers data only on marriages, divorces, deaths and suicides. Evlenme ćstatistikleri Marriage statistics Evlenme ćstatistikleri yasal evlenmeler için derlenmektedir. Evlenme ćstatistikleri 1927 yılından 1967 yılına kadar il ve ilçe merkezlerindeki yasal evlilikleri kapsamakta iken, 1968 yılından itibaren belediyesi olan bucak ve köyleri, 1982 yılı baĩından bu yana ise, belediyesi olmayan bucak ve köylerdeki evlenmeleri de kapsar. The data on marriage statistics collected for legal marriages from 1927 through 1967 marriage statistics collected in provincial and district centers. After 1968 the data included sub-districts and villages with municipalities and at the beginning of 1982 marriages in sub-districts and villages without municipalities were also covered. Evlenme istatistikleri, DćE'ce hazırlanan ve her evlenme olayı için evlendirme memurlukları, nüfus müdürlükleri ve köy muhtarlarınca doldurulan "Evlenme istatistik formları" belediye baĩkanlıkları ve nüfus müdürlükleri kanalı ile aylık ve üçer aylık olarak DćE'ye gönderilen evlenme istatistik formlarına dayanılarak derlenir. The data on marriages is collected monthly and quarterly by means of marriage statistics forms prepared by SIS and filled out by the municipal marriage officers, population directorates, and headmon's duties and are then transmitted to SIS by the municipality directorates and population directorates in provinces. Boĩanma ćstatistikleri Divorce statistics Boĩanma ćstatistikleri, Medeni Kanun'un 4 Ekim 1926 tarihinde yürürlüþe girmesinden bu yana Türkiye’nin tümü için toplanılmaktadır. DćE'ce hazırlanıp gönderilen "Boĩanma ćstatistik Formları" yetkili mahkemeler, kesinleĩen her boĩanma olayı için boĩanma ilamlarına dayanarak doldururlar. Doldurulan bu formların bir örneþi Cumhuriyet Savcılıkları kanalıyla altı ayda bir DćE'ye gönderilir. The statistics on divorces have been collected for Turkey as a whole since the enforcement of the Civil Code on October 4, 1926. The responsible civil courts fill out Divorce Statistics Forms are prepared by SIS for every divorce granted through a final decree. A copy of this registration record is transmitted to SIS every six months by the public prosecutors. Ölüm ćstatistikleri Death statistics 1931 yılında derlenmeye baĩlayan ölüm istatistikleri 1949 yılı sonuna kadar nüfusu en fazla olan 25 il merkezi için toplanmakta iken, 1950 yılı baĩından, 1 Mart 1957'ye kadar bütün il merkezlerinde, bu tarihten sonra ise bütün il ve ilçe merkezlerinde toplanılmaya baĩlanmıĩtır. Bu istatistikler “Ölü gömme izin kaþıdı” vermekle yükümlü görevlilerce doldurulan illerde saþlık müdürlükleri, ilçelerde ise saþlık ocakları tabiplikleri kanalı ile DćE'ye aylık olarak gönderilen "Ölüm istatistikleri formları" ile derlenmektedir. Uluslararası Hastalık Sınıflaması sekizinci versiyonuna göre (UHS8) 50 ve 150 Uluslararası hastalık sınıflamasına göre ayrılır veri iĩlemleri tamamlanarak yayımlanır. Yıllıkta yer alan ölüm nedenleri UHS8'de yer alan baĩlıklara göre gruplandırılmıĩtır. Death statistics, initiated in 1931, were collected until 1949 for the most populous 25 provincial centers. From the beginning of 1950 st until March 1 , 1957 all the provincial centers of Turkey were st covered. Finally after March 1 , 1957, death statistics were complied in all the province and district centers in Turkey. Death statistics are collected by death statistics forms, filled out by the municipal officials responsible for issuing burial permits. Death statistics forms are then transmitted to SIS by health directorates in the provinces and by health clinics in district. The forms, collected monthly, are classified by the international disease categories eighth version (ICD8) 50 and 150 internationally accepted diseases. The classified data is then tabulated and published. In the yearbook causes of deaths are groped by ICD8. ćntihar ćstatistikleri Suicide statistics ćntihar istatistiklerine iliĩkin veriler 1962 yılından bu yana derlenmekte olup tüm yerleĩim yerlerini kapsamaktadır. Yerleĩim yerlerinde meydana gelen her bir intihar olayı için "ćntihar istatistik formu" emniyet veya jandarma teĩkilatı personeli tarafından doldurulur ve her ayın sonunda valilik ve kaymakamlıklar kanalı ile topluca DćE' ye gönderilir. Suicide statistics have been compiled since 1962 and cover all inhabited places. For every suicide case occurring in an inhabited place, a suicide statistics form is filled out by the police officer or gendarme and is sent to the State Institute of Statistics through the governor’s offices in provinces and districts at the end of every month. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 56 National Population Projections Nüfus Projeksiyonları, idari ve planlama kaynaklı amaçlar ve gereksinimler doþrultusunda son nüfus sayımı ile bir sonraki sayım sonuçları elde edilinceye kadar geçen zaman aralıþında kullanılmak üzere üretilir. Projeksiyonlar, geçmiĩteki ve halihazırdaki demografi yapı dikkate alınarak geleceþe yönelik varsayımlar altında üretilir. Ulusal nüfus projeksiyonları, kuĩakbileĩen yöntemi kullanılarak yapılmıĩtır. Kuĩaklar beĩ yıllık doþum kuĩaklarıdır (yaĩ kuĩakları). Bileĩenler ise doþumlar, ölümler ve göçlerdir. Projeksiyonlar beĩ yıllık dönemler halinde yapılmıĩtır. Her dönem bir önceki dönemden baþımsızdır. Bileĩenlerle ilgili varsayımlar beĩ yıllık dönem süresince sabittir. Population projections which serve for administrative and planning purposes and needs are produced to be used for the time interval between the latest census undertaken and upcoming census. Projections are produced with future oriented assumptions taking into account the demographic structure in the past and the current period. The national population projections are made by the cohort-component method. The cohorts are five -year birth cohorts (age cohorts). The components are births, deaths and migrations. Projections are made in five-year cycles. Each cycle is independent of the preceding one.Assumptions concerning the components are constant during each five year cycle. Yerleĩim birimlerinin nüfus tahminleri paylaĩtırma yöntemi ile yapılmıĩtır. Bu yöntem, son sayımdan sonra ulusal nüfusta meydana gelen artıĩı, ülkenin alt alanları (örn; iller veya ĩehirler) arasında daþıtan matematiksel bir tekniktir. Son iki sayım arasındaki artıĩ hızına dayanmaktadır. The subnational population estimates are made by the apportionment method. This is a mathematical technique that distributes the increase in the national population after the last census among the component areas (e.g. Provinces or cities) of the country.It relies on the rate of increase between the last two censuses. Tanım ve Kavramlar Definitions and Concepts Evlenme: Türk Medeni Kanunu'na göre evlenmeye ehil erkek ve kadının, yetkili kanuni merci önünde yapmıĩ oldukları çift taraflı bir akittir. Marriage: In accordance with the Turkish Civil Code, is a contract made between a man and woman to live together, sanctioned by a legal authority. Boĩanma: Evlenmenin yasal olarak sona erdirilmesidir. Erkek ile kadının yeni bir evlenme yapacak ĩekilde hukuki bir kararla evliliklerini tamamen sona erdirmeleridir. Divorce: A final legal dissolution of a marriage, that is, separation of husband and wife by a judicial decree which confers on the parties the right to civil marriage. Toplam doþurganlık hızı: Bir kadının doþurgan olduþu dönem boyunca (15-49 yaĩları arasında) yaĩayacaþı ve belirli yaĩa özel doþurganlık hızını takip edeceþi varsayımı altında ortalama doþurabileceþi canlı çocuk sayısıdır. Total fertility rate: The average number of live births that a woman would have under the assumption that she survived to the end of her reproductive life (15 to 49 years of age) and bore according to a given age specific fertility rate. Katkılı yenilenme hızı: Bir kadının doþurgan olduþu dönem boyunca (15-49 yaĩları arasında) yaĩayacaþı ve belirli yaĩa özel doþurganlık hızını takip edeceþi varsayımı altında ortalama doþurabileceþi kız çocuk sayısıdır. Gross reproduction rate: The average number of female children that a women would have under the assumption that she survived to the end of reproductive life (15 to 49 years of age) and bore according to a given age specific fertility rate . Net yenilenme hızı: Bir nüfusta çocuk doþuran kadınların, kendi çocukları ile yenilenmesini, ölümlülüþü de dikkate alarak gösteren bir ölçümdür. Bu ölçüm tam olarak bir kadının, belli bir yaĩa özel doþurganlık hızı, yaĩa özel ölüm hızı ve doþuĩtaki cinsiyet oranına göre doþurduþu ortalama kız çocuk sayısıdır. Net reproduction rate: Measures the extent to which a population of childbearing women replaces itself with their own children, after allowing for mortality. Precisely, it is the average number of female children born per woman when there is a specified set of age-specific fertility rates, age specific mortality rates and sex ratio at birth. Çocuk doþurmada ortalama yaĩ: Kadınların yaĩa özel doþurganlık hızlarına göre çocuklarını doþurduþu ortalama yaĩ. Ölümlülüþün olmadıþı bir kuĩak ölçümüdür. Mean age of childbearing: The average age at which women bear their children according to the age specific fertility rates. It is a mortality-free cohort measure. Kaba doþum hızı: Bir nüfusta belirli bir dönem içinde olan doþum sayısının, o nüfusun aynı dönemdeki yaĩanan birey-yıl sayısına bölünmesidir. Genellikle 1 000 nüfus için doþum sayısı olarak gösterilir. Bir yıl için kaba doþum hızı, o yıldaki doþumların yıl ortası nüfusa bölünmesiyle bulunur. Crude birth rate: The number of births in a population during a period of time divided by the number of person - years lived by the population during the same period. Usually expressed as births per 1 000 population. The crude birth rate for a single year is usually calculated as the number of births divided by the mid-year population. Doþuĩta beklenen yaĩam süresi: Yeni doþmuĩ bir bireyin yaĩamı boyunca belirli bir dönemdeki yaĩa özel ölümlülük hızlarına maruz kalması durumunda yaĩaması beklenen ortalama yıl sayısı. Expectation of life at birth: It is the average number of years an infant is supposed to live having been exposed to age specific mortality rates at certain periods all through his/her life. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 57 Demografi Ulusal Nüfus Projeksiyonları Demography Kaba ölüm hızı: Bir nüfusta belirli bir dönem içinde olan ölüm sayısının, o nüfusun aynı dönemdeki yaĩanan birey-yıl sayısına bölünmesidir. Genellikle 1 000 nüfus için ölüm sayısı olarak gösterilir. Bir yıl için kaba ölüm hızı, o yıldaki ölümlerin yıl ortası nüfusa bölünmesiyle bulunur. Crude death rate: The number of deaths in a population during a period of time divided by the number of person-years lived by the population during the same period. Usually expressed as deaths per 1 000 population. The crude death rate for a single year is usually calculated as the number of deaths divided by the mid-year population. Bebek ölüm hızı: Genellikle, belli bir zaman döneminde ölen bebeklerin (birinci doþum gününe ulaĩmadan ölen) sayısının, aynı zaman dönemindeki doþum sayısına bölünmesidir. Çoþunlukla her 1000 doþum için ölen bebek sayısı olarak ifade edilir. Infant mortality rate: In generally, the number of infant deaths (died before reaching first birthday) during a period of time divided by the number of births during the same period. Usually expressed as infant deaths per thousand births. Nüfus artıĩ hızı: Yıllık olarak her 1 000 nüfus için artan nüfus olarak ifade edilir. Population increase rate: Expressed as population increase per 1 000 population. Yıl ortası nüfus: 1 Temmuz tarihindeki nüfustur. Mid-year population: The population on July 1. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 58 ćBBS - SRE TR Türkiye - Turkey 1999 2000 2001 2002 2003* 475 613 461 417 453 213 447 820 477 451 TR1 ćstanbul 64 266 73 468 72 389 70 332 78 389 TR10 64 266 64 266 73 468 73 468 72 389 72 389 70 332 70 332 78 389 78 389 20 561 20 668 19 469 18 470 20 423 9 150 3 844 2 898 2 408 9 296 3 863 2 998 2 435 8 950 3 939 2 729 2 282 8 742 3 995 2 710 2 037 9 510 4 562 2 555 2 393 11 411 8 459 2 952 11 372 8 580 2 792 10 519 7 798 2 721 9 728 7 081 2 647 10 913 8 049 2 864 63 615 63 899 61 401 61 890 67 222 ćzmir 22 930 22 930 24 161 24 161 22 924 22 924 23 327 23 327 25 251 25 251 Aydın Denizli Muþla 18 044 6 874 7 036 4 134 17 767 6 895 6 997 3 875 16 651 6 415 6 605 3 631 16 384 5 937 6 280 4 167 18 492 7 200 7 281 4 011 Manisa Afyon Kütahya Uĩak 22 641 9 085 5 987 4 867 2 702 21 971 9 336 5 445 4 834 2 356 21 826 9 205 5 896 4 589 2 136 22 179 9 504 5 553 4 516 2 606 23 479 9 641 6 048 4 959 2 831 35 796 34 142 32 405 31 552 32 485 17 530 11 215 5 308 1 007 15 495 9 163 5 224 1 108 14 557 8 280 5 170 1 107 15 151 9 075 4 788 1 288 14 616 8 207 5 178 1 231 18 266 7 868 5 135 4 171 1 092 18 647 7 771 5 591 1 773 2 227 1 285 17 848 7 504 5 202 1 799 2 104 1 239 16 401 6 261 4 405 2 275 2 244 1 216 17 869 8 484 4 638 1 266 2 164 1 317 37 359 39 579 39 831 39 028 43 524 Ankara 20 069 20 069 20 799 20 799 21 761 21 761 22 272 22 272 23 760 23 760 Konya Karaman 17 290 15 355 1 935 18 780 16 848 1 932 18 070 16 273 1 797 16 756 14 958 1 798 19 764 17 676 2 088 ćstanbul TR2 Batı Marmara - West Marmara TR21 Tekirdaþ Edirne Kırklareli TR22 Balıkesir Çanakkale TR3 Ege - Aegean TR31 TR32 TR33 TR4 Doþu Marmara - East Marmara TR41 Bursa Eskiĩehir Bilecik TR42 Kocaeli Sakarya Düzce Bolu Yalova (1) TR5 Batı Anadolu - West Anatolia TR51 TR52 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 59 Demografi 4.1 ćBBS 'ye göre evlenmeler Marriages by SRE Demography 4.1 ćBBS 'ye göre evlenmeler (devam) Marriages by SRE (continued) ćBBS - SRE 1999 2000 2001 2002 2003* 60 763 58 839 58 411 55 371 59 311 Antalya Isparta Burdur 16 076 10 838 2 979 2 259 16 016 11 147 2 870 1 999 16 000 11 178 3 040 1 782 15 960 11 255 2 762 1 943 16 378 11 535 2 919 1 924 Adana Mersin (ćçel) 21 610 12 044 9 566 19 985 13 337 6 648 20 279 12 551 7 728 17 159 11 550 5 609 20 248 14 447 5 801 Hatay Kahramanmaraĩ Osmaniye 23 077 9 328 9 250 4 499 22 838 9 745 8 637 4 456 22 132 8 925 9 032 4 175 22 252 9 139 8 720 4 393 22 685 9 254 9 015 4 416 37 703 32 411 33 145 31 977 34 526 Kırıkkale Aksaray Niþde Nevĩehir Kırĩehir 15 840 3 144 3 991 3 213 2 717 2 775 13 726 2 963 4 219 2 603 1 851 2 090 13 849 2 843 4 248 2 860 1 774 2 124 13 601 2 574 3 895 2 556 2 500 2 076 14 827 2 827 4 124 3 034 2 702 2 140 Kayseri Sivas Yozgat 21 863 8 021 7 179 6 663 18 685 7 383 6 001 5 301 19 296 7 609 6 031 5 656 18 376 8 161 5 361 4 854 19 699 8 318 5 881 5 500 44 539 42 121 39 532 35 154 37 425 Zonguldak Karabük Bartın 9 994 6 115 2 114 1 765 9 640 5 710 2 027 1 903 9 234 5 600 1 831 1 803 8 456 5 117 1 764 1 575 8 980 5 225 1 892 1 863 Kastamonu Çankırı Sinop 7 306 3 185 2 046 2 075 6 146 2 557 1 774 1 815 6 421 2 671 1 913 1 837 6 294 2 695 1 786 1 813 6 455 2 803 1 795 1 857 27 239 11 865 5 884 6 557 2 933 26 335 11 705 5 132 6 807 2 691 23 877 11 074 5 026 5 059 2 718 20 404 9 140 4 395 4 320 2 549 21 990 10 297 4 306 4 727 2 660 TR6 Akdeniz - Mediterranean TR61 TR62 TR63 TR7 Orta Anadolu - Central Anatolia TR71 TR72 TR8 Batı Karadeniz - West Black Sea TR81 TR82 TR83 Samsun Tokat Çorum Amasya TR9 Doþu Karadeniz - East Black Sea TR90 Trabzon Ordu Giresun Rize Artvin Gümüĩhane 21 900 20 877 19 512 17 859 18 264 21 900 5 458 7 416 4 131 2 304 1 392 1 199 20 877 5 121 6 709 3 817 2 469 1 539 1 222 19 512 5 113 5 945 3 611 2 285 1 424 1 134 17 859 5 229 4 715 3 455 2 203 1 304 953 18 264 4 972 5 292 3 447 2 154 1 336 1 063 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 60 ćBBS - SRE 1999 2000 2001 2002 2003* 18 597 16 708 16 564 17 950 17 164 Erzurum Erzincan Bayburt 9 325 6 556 1 852 917 8 528 5 985 1 726 817 8 420 5 919 1 768 733 8 349 6 099 1 580 670 8 593 6 342 1 589 662 Aþrı Kars Iþdır Ardahan 9 272 2 917 3 531 1 390 1 434 8 180 2 984 2 464 1 182 1 550 8 144 3 272 2 351 1 289 1 232 9 601 4 217 2 543 1 556 1 285 8 571 3 354 2 606 1 624 987 24 053 18 437 20 157 21 532 23 648 Malatya Elazıþ Bingöl Tunceli 13 268 5 491 4 924 2 188 665 10 466 4 601 4 014 1 267 584 10 178 4 140 4 198 1 306 534 10 716 5 133 3 895 1 153 535 11 769 5 677 4 295 1 245 552 Van Muĩ Bitlis Hakkari 10 785 4 583 2 812 2 216 1 174 7 971 3 503 1 478 1 819 1 171 9 979 5 559 1 375 1 762 1 283 10 816 5 484 2 207 2 135 990 11 879 6 326 2 532 2 004 1 017 46 461 40 268 40 397 46 705 45 070 Gaziantep Adıyaman Kilis 17 226 9 799 5 925 1 502 16 291 9 309 5 596 1 386 15 363 9 122 4 940 1 301 16 835 10 766 4 699 1 370 17 323 11 714 4 362 1 247 Ĩanlıurfa Diyarbakır 17 273 10 181 7 092 16 044 9 180 6 864 15 215 8 220 6 995 18 699 10 002 8 697 18 075 8 975 9 100 Mardin Batman Ĩırnak Siirt 11 962 4 789 3 250 1 619 2 304 7 933 4 386 874 1 042 1 631 9 819 4 171 1 935 1 142 2 571 11 171 4 697 2 891 1 786 1 797 9 672 4 383 1 348 2 126 1 815 TRA Kuzeydoþu Anadolu North East Anatolia TRA1 TRA2 TRB Ortadoþu Anadolu Central East Anatolia TRB1 TRB2 TRC Güneydoþu Anadolu South East Anatolia TRC1 TRC2 TRC3 (1) 1999 yılında il olduþu için bu yıla ait bilgiler daha önce (1) Data couldn't be given because of this province was established ait olduþu il bilgileri içinde verilmiĩtir. in 1999. But, data related to this new province were given in related province as a district. Evlenmeler - Marriages 480 000 470 000 460 000 450 000 440 000 430 000 1999 2000 2001 2002 2003* TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 61 Demografi 4.1 ćBBS 'ye göre evlenmeler (devam) Marriages by SRE (continued) Demography 4.2 ćBBS' ye göre boĩanmalar Divorces by SRE ćBBS - SRE TR Türkiye - Turkey 1999 2000 2001 2002 2003* 31 540 34 862 50 402 51 096 50 108 TR1 ćstanbul 6 144 6 546 9 638 8 947 7 834 TR10 6 144 6 144 6 546 6 546 9 638 9 638 8 947 8 947 7 834 7 834 1 640 1 831 2 673 2 577 2 769 Tekirdaþ Edirne Kırklareli 729 329 261 139 861 377 304 180 1 147 537 369 241 1 196 637 391 168 1 134 495 375 264 Balıkesir Çanakkale 911 638 273 970 734 236 1 526 1 166 360 1 381 934 447 1 635 1 272 363 7 284 8 028 10 703 11 372 10 415 ćzmir 4 356 4 356 4 406 4 406 5 258 5 258 5 140 5 140 4 912 4 912 Aydın Denizli Muþla 1 043 539 300 204 1 626 621 662 343 2 280 871 838 571 3 033 1 077 1 287 669 2 163 1 070 500 593 Manisa Afyon Kütahya Uĩak 1 885 737 523 316 309 1 996 804 460 459 273 3 165 1 242 809 565 549 3 199 1 366 755 589 489 3 340 1 333 770 612 625 1 943 2 327 4 171 4 790 5 179 1 007 232 648 127 1 095 397 568 130 1 984 1 118 764 102 2 305 1 319 833 153 2 669 1 677 840 152 936 329 324 283 - 1 232 530 268 48 171 215 2 187 701 633 264 278 311 2 485 891 731 371 287 205 2 510 969 746 265 313 217 ćstanbul TR2 Batı Marmara - West Marmara TR21 TR22 TR3 Ege - Aegean TR31 TR32 TR33 TR4 Doþu Marmara - East Marmara TR41 Bursa Eskiĩehir Bilecik TR42 Kocaeli Sakarya Düzce Bolu (1) Yalova (2) TR5 Batı Anadolu - West Anatolia 3 319 3 799 5 229 4 055 3 876 Ankara 2 090 2 090 2 217 2 217 3 113 3 113 1 978 1 978 1 735 1 735 Konya Karaman 1 229 995 234 1 582 1 370 212 2 116 1 886 230 2 077 1 777 300 2 141 1 859 282 TR51 TR52 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 62 ćBBS - SRE 1999 2000 2001 2002 2003* TR6 Akdeniz - Mediterranean 4 039 4 381 6 138 6 336 6 358 Antalya Isparta Burdur 1 475 928 310 237 1 548 1 007 326 215 2 015 1 326 383 306 2 300 1 616 381 303 2 476 1 707 429 340 Adana Mersin (ćçel) 1 462 335 1 127 1 603 369 1 234 2 159 615 1 544 2 183 589 1 594 2 104 875 1 229 Hatay Kahramanmaraĩ Osmaniye 1 102 600 380 122 1 230 736 312 182 1 964 1 065 617 282 1 853 1 004 556 293 1 778 1 134 343 301 1 712 2 216 3 433 3 753 3 440 Kırıkkale Aksaray Niþde Nevĩehir Kırĩehir 933 137 203 179 193 221 1 100 145 296 213 232 214 1 822 236 483 273 502 328 2 099 201 747 195 595 361 1 789 218 585 314 389 283 Kayseri Sivas Yozgat 779 129 384 266 1 116 312 474 330 1 611 623 510 478 1 654 542 574 538 1 651 503 408 740 2 310 2 386 3 675 3 946 4 607 Zonguldak Karabük Bartın 617 171 167 279 652 295 167 190 1 103 635 154 314 1 241 743 214 284 1 740 1 273 210 257 Kastamonu Çankırı Sinop 500 146 118 236 457 156 106 195 634 243 147 244 723 312 158 253 686 254 161 271 1 193 263 343 410 177 1 277 475 353 283 166 1 938 743 427 595 173 1 982 765 483 533 201 2 181 836 490 633 222 TR61 TR62 TR63 TR7 Orta Anadolu - Central Anatolia TR71 TR72 TR8 Batı Karadeniz - West Black Sea TR81 TR82 TR83 Samsun Tokat Çorum Amasya TR9 Doþu Karadeniz - East Black Sea TR90 Trabzon Ordu Giresun Rize Artvin Gümüĩhane 1 013 1 076 1 440 1 687 1 730 1 013 223 291 319 102 53 25 1 076 303 290 227 128 66 62 1 440 394 376 318 169 79 104 1 687 504 464 325 168 109 117 1 730 477 464 381 177 126 105 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 63 Demografi 4.2 ćBBS' ye göre boĩanmalar (devam) Divorces by SRE (continued) Demography 4.2 ćBBS' ye göre boĩanmalar (devam) Divorces by SRE (continued) ćBBS -SRE 1999 2000 2001 2002 2003* 525 398 619 600 728 Erzurum Erzincan Bayburt 305 134 145 26 278 119 123 36 308 92 174 42 448 194 182 72 410 188 172 50 Aþrı Kars Iþdır Ardahan 220 30 53 96 41 120 31 15 49 25 311 53 67 157 34 152 43 22 42 45 318 57 89 118 54 560 689 915 1 042 1 210 Malatya Elazıþ Bingöl Tunceli 506 253 143 58 52 617 364 174 43 36 809 422 282 51 54 920 475 298 89 58 951 502 314 74 61 Van Muĩ Bitlis Hakkari 54 30 10 13 1 72 39 14 14 5 106 55 21 20 10 122 66 29 17 10 259 152 49 36 22 1 051 1 185 1 768 1 991 1 962 Gaziantep Adıyaman Kilis 665 548 97 20 736 603 125 8 1 093 826 260 7 1 132 832 287 13 1 021 834 178 9 Ĩanlıurfa Diyarbakır 224 182 42 302 173 129 452 277 175 630 343 287 649 402 247 Mardin Batman Ĩırnak Siirt 162 96 24 16 26 147 86 14 19 28 223 122 47 31 23 229 132 35 36 26 292 179 45 43 25 TRA Kuzeydoþu Anadolu North East Anatolia TRA1 TRA2 TRB Ortadoþu Anadolu Central East Anatolia TRB1 TRB2 TRC Güneydoþu Anadolu South East Anatolia TRC1 TRC2 TRC3 (1) 1999 yılında il olduþu için bu yıla ait bilgiler daha önce (1) Data couldn't be given because of this province was established ait olduþu il bilgileri içinde verilmiĩtir. in 1999. But, data related to this new (2) Yalova ilinde, 1999 yılında deprem olması nedeniyle, (2) Data for divorces could not be collected in Yalova province boĩanma verileri derlenememiĩtir. province were given because of earthquake in 1999. Boþanmalar - Divorces 54 000 50 000 46 000 42 000 38 000 34 000 30 000 26 000 1999 2000 2001 2002 2003* TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 64 Evlilik süresi (yıl) Duration of marriage (year) Toplam - Total (%) -1 1 2 3 4 5 6 - 10 11-15 16+ 1999 2000 2001 2002 2003* 31 540 34 862 50 402 51 096 50 108 1.79 10.14 10.45 8.58 7.59 6.34 22.79 12.19 20.13 2.83 16.52 3.65 7.74 7.47 6.68 21.77 12.64 20.70 1.82 9.21 9.36 8.38 7.17 6.35 22.19 13.47 22.05 1.73 8.52 9.22 8.82 7.41 7.04 23.64 13.37 20.25 2.32 9.98 9.30 8.51 6.98 6.57 21.77 13.03 21.54 1999 2000 2001 2002 2003* 31 540 34 862 50 402 51 096 50 108 0.57 0.38 0.27 0.36 0.39 0.26 0.18 0.19 0.35 0.35 0.27 1.79 0.33 93.64 3.14 0.20 1.70 0.27 94.21 3.06 0.18 1.12 0.30 95.11 2.83 0.32 1.68 0.46 93.79 3.04 0.27 1.41 0.33 93.03 4.23 1999 2000 2001 2002 2003* 31 540 34 862 50 402 51 096 50 108 44.39 25.73 18.30 6.68 2.79 1.09 1.02 43.85 25.14 18.61 7.24 2.71 1.29 1.16 40.47 25.23 20.74 8.13 3.08 1.23 1.12 43.78 23.73 19.46 8.07 2.94 1.01 1.01 43.51 23.34 19.49 7.81 3.20 1.44 1.21 4.4 Nedenlerine göre boĩanmalar Divorces by causes Boĩanma nedeni Cause of divorce Toplam - Total (%) Zina - Adultery Cana kast ve pek fena muamele Attempt against life, cruelty and serious insult Cürüm ve haysiyetsizlik Infamous crime and dishonorable conduct Terk - Will full desertion Akıl hastalıþı - Insanity Geçimsizlik - Incompatibility Diþer - Other 4.5 Çocuk sayısına göre boĩanmalar Divorces by number of children Çocuk sayısı Number of children Toplam - Total (%) 0 1 2 3 4 5 6+ TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 65 Demografi 4.3 Evlilik süresine göre boĩanmalar Divorces by duration of marriage Demography Evlilik süresine göre boþanmalar Divorces by duration of marriage 50 (%) 45 40 35 1-5 yýl - years 30 6-10 yýl - years 25 11-15 yýl - years 20 16 + yýl - years 15 10 5 0 1999 2000 2001 2002 2003* Veri için tablo 4.3'e bakýnýz. For data, see table 4.3. Çocuk sayýsýna göre boþanmalar Divorces by number of children (%) 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 1999 2000 2001 2002 2003* Veri için tablo 4.5'e bakýnýz. For data, see table 4.5. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 66 ćBBS - SRE TR Türkiye - Turkey 1999 2000 2001 2002 2003* 185 141 174 315 175 137 175 434 184 330 TR1 ćstanbul 39 005 38 600 38 242 34 378 38 732 TR10 39 005 39 005 38 600 38 600 38 242 38 242 34 378 34 378 38 732 38 732 8 037 8 033 7 828 8 117 8 616 Tekirdaþ Edirne Kırklareli 3 660 1 497 1 352 811 3 758 1 601 1 354 803 3 744 1 687 1 320 737 3 968 1 713 1 495 760 4 213 1 843 1 539 831 Balıkesir Çanakkale 4 377 3 451 926 4 275 3 361 914 4 084 3 095 989 4 149 3 129 1 020 4 403 3 277 1 126 27 483 28 093 27 675 28 865 29 600 16 469 16 469 16 955 16 955 16 901 16 901 17 514 17 514 17 562 17 562 Aydın Denizli Muþla 4 785 2 250 1 577 958 4 836 2 287 1 589 960 4 703 2 090 1 656 957 5 033 2 116 1 902 1 015 5 348 2 406 2 039 903 Manisa Afyon Kütahya Uĩak 6 229 2 896 1 202 1 267 864 6 302 2 909 1 265 1 313 815 6 071 2 911 1 226 1 158 776 6 318 2 946 1 164 1 391 817 6 690 3 120 1 239 1 460 871 28 175 18 164 18 815 19 505 19 354 13 186 8 980 3 790 416 13 266 9 037 3 843 386 13 281 9 097 3 809 375 13 657 9 361 3 881 415 13 330 9 148 3 794 388 14 989 10 332 2 341 614 1 702 4 898 2 848 1 260 144 288 358 5 534 3 072 1 523 275 312 352 5 848 3 115 1 518 464 346 405 6 024 3 194 1 684 301 439 406 23 878 23 308 23 768 23 935 24 898 18 271 18 271 17 519 17 519 18 089 18 089 18 235 18 235 18 713 18 713 5 607 5 148 459 5 789 5 330 459 5 679 5 215 464 5 700 5 240 460 6 185 5 710 475 ćstanbul TR2 Batı Marmara - West Marmara TR21 TR22 TR3 Ege - Aegean TR31 ćzmir TR32 TR33 TR4 Doþu Marmara - East Marmara TR41 Bursa Eskiĩehir Bilecik TR42 Kocaeli Sakarya Düzce Bolu Yalova (1) TR5 Batı Anadolu - West Anatolia TR51 Ankara TR52 Konya Karaman TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 67 Demografi 4.6 ćBBS' ye göre ölümler - Deaths by SRE [ćl ve ilçe merkezleri - Provinces and district centers] Demography 4.6 ćBBS' ye göre ölümler (devam) - Deaths by SRE (continued) [ćl ve ilçe merkezleri - Provinces and district centers] ćBBS - SRE 1999 2000 2001 2002 2003* 18 074 18 692 18 427 19 136 20 103 Antalya Isparta Burdur 4 814 3 304 980 530 5 254 3 575 1 164 515 4 976 3 442 1 043 491 5 268 3 625 1 084 559 5 860 4 093 1 178 589 Adana Mersin (ćçel) 9 855 6 878 2 977 10 140 7 000 3 140 10 100 7 032 3 068 10 215 7 067 3 148 10 609 7 204 3 405 Hatay Kahramanmaraĩ Osmaniye 3 405 1 314 1 333 758 3 298 1 244 1 251 803 3 351 1 326 1 215 810 3 653 1 396 1 256 1 001 3 634 1 365 1 326 943 8 199 7 851 7 937 8 284 8 729 Kırıkkale Aksaray Niþde Nevĩehir Kırĩehir 2 752 1 009 495 433 434 381 2 851 996 528 402 408 517 2 703 1 009 450 351 420 473 2 795 1 007 460 432 417 479 2 980 1 044 526 468 464 478 5 447 5 000 5 234 5 489 5 749 Kayseri Sivas Yozgat 3 170 1 787 490 2 826 1 665 509 2 997 1 644 593 3 081 1 702 706 3 320 1 728 701 9 616 9 673 10 046 10 575 10 872 Zonguldak Karabük Bartın 1 453 580 651 222 1 316 521 577 218 1 555 620 715 220 2 289 1 307 730 252 2 197 1 117 779 301 Kastamonu Çankırı Sinop 1 630 847 380 403 1 611 899 337 375 1 596 901 338 357 1 556 843 353 360 1 578 860 354 364 Samsun Tokat Çorum Amasya 6 533 3 432 1 414 916 771 6 746 3 498 1 437 1 008 803 6 895 3 602 1 363 1 181 749 6 730 3 409 1 403 1 141 777 7 097 3 664 1 384 1 290 759 TR6 Akdeniz - Mediterranean TR61 TR62 TR63 TR7 Orta Anadolu - Central Anatolia TR71 TR72 TR8 Batı Karadeniz - West Black Sea TR81 TR82 TR83 TR9 Doþu Karadeniz - East Black Sea TR90 Trabzon Ordu Giresun Rize Artvin Gümüĩhane 3 842 3 777 4 147 4 181 4 567 3 842 1 619 868 596 480 221 58 3 777 1 655 800 616 388 247 71 4 147 1 720 840 816 403 288 80 4 181 1 700 968 718 446 274 75 4 567 1 971 1 007 801 456 254 78 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 68 ćBBS - SRE 1999 2000 2001 2002 2003* TRA Kuzeydoþu Anadolu North East Anatolia 3 000 3 081 2 985 3 100 3 276 Erzurum Erzincan Bayburt 2 383 1 839 463 81 2 447 1 868 482 97 2 322 1 838 406 78 2 458 1 914 462 82 2 608 2 068 445 95 Aþrı Kars Iþdır Ardahan 617 162 275 112 68 634 186 285 87 76 663 221 258 92 92 642 224 263 61 94 668 228 239 96 105 5 099 4 814 5 030 5 160 5 035 Malatya Elazıþ Bingöl Tunceli 3 533 2 073 1 260 95 105 3 329 1 915 1 208 104 102 3 467 1 924 1 349 98 96 3 636 2 049 1 357 121 109 3 631 2 026 1 331 142 132 Van Muĩ Bitlis Hakkari 1 566 1 108 192 128 138 1 485 1 079 135 104 167 1 563 1 152 149 129 133 1 524 1 083 147 177 117 1 404 1 021 143 127 113 10 733 10 229 10 237 10 198 10 548 Gaziantep Adıyaman Kilis 5 156 4 182 630 344 5 216 4 143 742 331 5 520 4 538 646 336 5 639 4 592 699 348 5 658 4 631 723 304 Ĩanlıurfa Diyarbakır 4 342 1 647 2 695 3 854 1 654 2 200 3 554 1 452 2 102 3 614 1 436 2 178 3 721 1 524 2 197 Mardin Batman Ĩırnak Siirt 1 235 434 371 183 247 1 159 551 234 144 230 1 163 536 261 133 233 945 414 133 228 170 1 169 552 225 232 160 TRA1 TRA2 TRB Ortadoþu Anadolu Central East Anatolia TRB1 TRB2 TRC Güneydoþu Anadolu South East Anatolia TRC1 TRC2 TRC3 (1) 1999 yılında il olduþu için bu yıla ait bilgiler daha önce (1) Data couldn't be given because of this province was established ait olduþu il bilgileri içinde verilmiĩtir. in 1999. But, data related to this new province were given in related province as a district. Ölümler - Deaths 190 000 185 000 180 000 175 000 170 000 165 000 1999 2000 2001 2002 2003* TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 69 Demografi 4.6 ćBBS' ye göre ölümler (devam) - Deaths by SRE (continued) [ćl ve ilçe merkezleri - Provinces and district centers] Demography 4.7 Nedenlerine ve cinsiyete göre ölümler - Deaths by causes and sex [ćl ve ilçe merkezleri - Provinces and district centers] Ölüm nedeni (UHS8) - Cause of deaths (ICD8) 1999 2000 2001 2002 2003* Erkek - Males Enfeksiyon ve parazit hastalıkları Infectious and parasitic diseases Urlar - Neoplasms ćç salgı hastalıkları - Endocrine diseases Kan ve kan yapıcı organların hastalıkları Diseases of blood and forming organs Sinir sistemi hastalıkları - Nervous system diseases Dolaĩım sistemi hastalıkları - Circulatory system diseases Solunum sistemi hastalıkları - Respiratory system diseases Sindirim sistemi hastalıkları - Digestive system diseases Üro-genital sistemi hastalıkları Genito-urinary system diseases Doþuĩtan gelme anomaliler - Congenital anomalies Perinatal mortalite - Perinatal mortality Semptomlar ve iyi tanımlanmayan haller Symptoms and ill-defined conditions Bütün diþer hastalıklar - All other diseases Kazalar - Accidents Kendini öldürme (intihar) ve kendini travmatize etme Suicide and self - inflicted injury Bütün dıĩ sebepler - All external causes 104 213 98 368 99 360 98 757 103 082 3 396 15 298 1 253 3 221 15 543 1 602 3 023 16 910 1 496 2 598 16 872 1 363 3 235 15 258 988 90 189 43 493 1 707 1 637 86 188 42 661 1 582 1 877 86 160 42 943 1 523 1 348 71 142 43 654 1 457 1 299 56 90 47 374 961 1 359 28 1 932 4 201 49 1 944 4 227 40 2 103 4 251 32 1 756 3 890 46 1 551 3 823 7 103 12 803 9 810 7 673 11 777 4 556 8 004 11 867 3 791 7 321 13 749 3 085 8 913 14 895 2 973 973 300 1 004 378 1 446 369 1 222 246 1 131 429 Kadın - Females Enfeksiyon ve parazit hastalıkları Infectious and parasitic diseases Urlar - Neoplasms ćç salgı hastalıkları - Endocrine diseases Kan ve kan yapıcı organların hastalıkları Diseases of blood and forming organs Sinir sistemi hastalıkları - Nervous system diseases Dolaĩım sistemi hastalıkları - Circulatory system diseases Solunum sistemi hastalıkları - Respiratory system diseases Sindirim sistemi hastalıkları - Digestive system diseases Üro-genital sistemi hastalıkları Genito-urinary system diseases Gebelik, doþurma ve lohusalık halinin komplikasyonları Complications of pregnancy, childbirth and the puerperium Doþuĩtan gelme anomaliler - Congenital anomalies Perinatal mortalite - Perinatal mortality Semptomlar ve iyi tanımlanmayan haller Symptoms and ill-defined conditions Bütün diþer hastalıklar - All other diseases Kazalar - Accidents Kendini öldürme (intihar) ve kendini travmatize etme Suicide and self - inflicted injury Bütün dıĩ sebepler - All external causes 80 928 75 947 75 777 76 677 81 248 2 474 7 773 1 950 2 295 8 138 2 155 2 185 8 630 2 121 1 944 8 603 1 928 2 360 8 517 1 401 104 160 36 815 1 285 790 75 161 36 005 1 172 1 000 79 136 36 823 1 089 735 85 91 37 627 1 059 790 52 88 41 703 681 804 21 29 30 26 16 15 1 425 3 259 17 1 552 3 109 17 1 549 3 113 1 1 239 2 772 1 1 122 2 610 7 752 9 336 7 079 9 352 8 520 1 711 8 096 8 936 1 448 8 266 10 177 1 280 8 902 11 022 1 122 624 66 570 86 703 87 727 62 732 115 Kaynak : Dünya Saþlık Örgütü Source : The International Disease Categories of the Uluslararası Hastalık Sınıflaması (1965) World Health Organization (1965) TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 70 Yaĩ grubu - Age group Erkek - Males -1 1- 4 5-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65 + Bilinmeyen - Unknown Kadın - Females -1 1- 4 5-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65 + Bilinmeyen - Unknown 1999 2000 2001 2002 2003* 104 213 98 368 99 360 98 757 103 082 8 931 1 976 2 240 3 564 3 913 6 367 11 420 17 294 48 035 473 8 765 1 622 1 251 2 577 2 847 5 468 10 882 17 332 47 624 - 8 579 1 639 1 215 2 424 2 948 5 419 11 114 16 904 49 118 - 7 573 1 294 1 061 2 024 2 328 4 701 11 167 17 184 51 425 - 7 503 1 387 1 160 2 344 2 803 5 018 11 751 17 860 53 256 - 80 928 75 947 75 777 76 677 81 248 6 939 1 722 1 727 2 432 2 447 3 533 5 442 9 450 46 661 575 6 778 1 285 857 1 495 1 596 2 623 4 868 9 068 47 377 - 6 368 1 276 908 1 457 1 541 2 611 4 876 8 786 47 954 - 5 552 1 071 769 1 327 1 502 2 535 5 014 8 957 49 950 - 5 375 1 041 840 1 412 1 660 2 738 5 639 9 630 52 913 - 4.9 Yaĩ grubuna göre intiharlar - Suicides by age groups Yaĩ grubu - Age group 1999 2000 2001 2002 2003* Toplam - Total 1 853 1 802 2 584 2 301 2 705 (%) -15 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75+ 2.38 32.60 24.39 15.70 9.98 6.31 5.83 2.81 3.16 34.46 22.14 14.60 10.32 7.49 5.33 2.50 2.32 32.55 22.99 16.18 10.99 7.04 5.53 2.40 3.17 32.42 22.99 16.47 11.95 6.00 4.39 2.61 2.96 34.08 21.22 14.12 11.13 7.06 5.66 3.77 2000 2001 2002 2003 2004 168 047 119 275 24 574 24 198 161 254 114 894 23 946 22 414 157 670 113 566 21 548 22 556 152 203 108 743 21 810 21 650 157 562 114 315 22 107 21 140 4.10 Kalıĩ amacına göre Türkiye'de bulunan yabancılar Foreigners who live in Turkey by reasons for their presence Toplam - Total ćkamet eden - Resident Öþrenim gören - Education Çalıĩan - Work Kaynak: Emniyet Genel Müdürlüþü Source: General Directorate of Public Security Not. Turistik amaçla gelenleri kapsamaz. Note. Doesn't include tourists. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 71 Demografi 4.8 Yaĩ grubuna göre ölümler - Deaths by age groups [ćl ve ilçe merkezleri - Provinces and district centers] Demography Cinsiyete göre ölümler - Deaths by sex 120 000 100 000 80 000 Erkek - Males 60 000 Kadýn- Females 40 000 20 000 0 1999 2000 2001 2002 2003* Veri için tablo 4.7’ye bakýnýz. For data, see table 4.7 ( ) Demografik göstergeler - Demographic indicators 2000-2004 45 40 35 Kaba ölüm hýzý - Crude death rate 30 25 Bebek ölüm hýzý - Infant mortality rate 20 Nüfus artýþ hýzý - Population increase rate 15 10 5 0 2000 2001 2002 2003 2004 Veri için tablo 4.12’ye bakýnýz. For data, see table 4.12. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 72 Toplam - Total Hanehalkı - Household Nüfus - Population Bulgaristan - Bulgaria Hanehalkı - Household Nüfus - Population Romanya - Romania Hanehalkı - Household Nüfus - Population Yugoslavya - Yugoslavia Hanehalkı - Household Nüfus - Population Makedonya - Macedonia Hanehalkı - Household Nüfus - Population Diþer ülkeler - Other countries Hanehalkı - Household Nüfus - Population 2000 2001 2002 2003 2004 121 342 96 320 82 337 79 306 47 166 64 94 17 24 2 8 3 5 - - 1 1 - - 1 1 57 248 78 295 66 280 58 234 30 96 - - - 18 67 16 69 - - 14 49 - - Source:The Prime Ministry, General Directorate of Rural Affairs Kaynak: Baĩbakanlık, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüþü 4.12 Demografik göstergeler, 2000-2004 Demographic indicators, 2000-2004 Toplam doþurganlık hızı (kadın baĩına) Total fertility rate (per woman) Katkılı yenilenme hızı (kadın baĩına) Gross reproduction rate (per woman) Net yenilenme hızı (kadın baĩına) Net reproduction rate (per woman) Çocuk doþurmada ortalama yaĩ Mean age of childbearing Kaba doþum hızı - Crude birth rate (‰) Doþumlar - Births (000) Doþuĩta beklenen yaĩam süresi (yıl) Expectation of life at birth (year) Toplam - Total Erkek - Males Kadın - Females Kaba ölüm hızı - Crude death rate (‰) Ölümler - Deaths (000) Bebek ölüm hızı - Infant mortality rate (‰) Toplam - Total Erkek - Males Kadın - Females Nüfus artıĩ hızı - Population increase rate (‰) Yıl ortası nüfus - Mid-year population (000) Not. Yıl ortası nüfus tahminleri. 2000 2001 2002 2003 2004 2.57 2.52 2.46 2.43 2.41 1.25 1.23 1.20 1.18 1.17 1.18 1.15 1.13 1.12 1.11 27.9 22.2 1 494 27.8 21.7 1 486 27.8 21.3 1 482 27.7 20.9 1 479 27.6 20.6 1 478 68.0 65.8 70.4 7.1 477 68.3 66.0 70.6 7.1 485 68.5 66.2 70.9 7.0 491 68.7 66.4 71.0 7.0 498 68.8 66.6 71.2 7.1 506 41.9 46.6 37.0 16.6 67 420 40.6 45.2 35.9 16.1 68 529 39.4 43.8 34.7 15.7 69 626 38.3 42.6 33.8 15.3 70 712 37.4 41.6 32.9 14.9 71 789 Note. Mid-year population estimates. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 73 Demografi 4.11 Ülkelere göre göçmenler - Immigrants by country of origin Demography 4.13 Demografik göstergeler, 2005-2040 Demographic indicators, 2005-2040 Toplam doþurganlık hızı (kadın baĩına) Total fertility rate (per woman) Katkılı yenilenme hızı (kadın baĩına) Gross reproduction rate (per woman) Net yenilenme hızı (kadın baĩına) Net reproduction rate (per woman) Çocuk doþurmada ortalama yaĩ Mean age of childbearing Kaba doþum hızı - Crude birth rate (‰) Doþumlar - Births (000) Doþuĩta beklenen yaĩam süresi (yıl) Expectation of life at birth (year) Toplam - Total Erkek - Males Kadın - Females Kaba ölüm hızı - Crude death rate (‰) Ölümler - Deaths (000) Bebek ölüm hızı - Infant mortality rate (‰) Toplam - Total Erkek - Males Kadın - Females Nüfus artıĩ hızı Population increase rate (‰) Yıl ortası nüfus Mid-year population (000) 2005 2010 2010 2015 2015 2020 2020 2025 2025 2030 2030 2035 2035 2040 2.33 2.18 2.10 2.10 2.10 2.10 2.10 1.137 1.063 1.024 1.024 1.024 1.024 1.024 1.080 1.017 0.986 0.991 0.997 1.00 1.00 27.1 19.5 1 472 26.5 17.5 1 406 25.8 16.6 1 401 25.8 16.3 1 438 25.8 15.8 1 448 25.8 15.1 1 434 25.8 14.4 1 413 69.33 67.06 71.72 7.1 537 70.06 67.77 72.47 7.3 581 70.90 68.57 73.35 7.5 628 71.73 69.36 74.22 7.7 682 72.61 70.19 75.15 8.1 746 73.41 70.92 76.03 8.6 823 73.41 70.92 76.03 9.6 940 34.4 38.4 30.3 30.1 33.6 26.4 25.7 28.8 22.6 21.4 24.0 18.7 17.2 19.3 14.9 15.0 17.0 12.9 15.0 17.0 12.9 13.5 11.0 9.6 8.6 7.6 6.4 4.8 75 338 80 099 84 347 88 272 91 922 95 209 97 924 Note: Mid-year population projections. Not: Yıl ortası nüfus projeksiyonları. Nüfus artýþ hýzý - Population increase rate 16.0 (‰) 14.0 12.0 10.0 8.0 6.0 4.0 2.0 0.0 2005 2010 2010 2015 2015 2020 2020 2025 2025 2030 2030 2035 2035 2040 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 74 Yaĩ grubu - Age group (000) 2000 2001 2002 2003 2004 Toplam - Total 0- 4 5- 9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75+ 67 420 7 152 6 780 6 276 6 645 6 811 6 270 5 252 4 597 4 050 3 382 2 557 2 128 1 898 1 507 1 059 1 056 68 529 7 188 6 859 6 325 6 562 6 831 6 435 5 443 4 710 4 159 3 523 2 684 2 167 1 918 1 552 1 077 1 097 69 626 7 221 6 940 6 423 6 457 6 816 6 571 5 653 4 821 4 261 3 651 2 832 2 214 1 929 1 599 1 103 1 137 70 712 7 224 7 023 6 555 6 357 6 775 6 678 5 871 4 939 4 360 3 769 2 991 2 273 1 940 1 641 1 140 1 177 71 789 7 182 7 099 6 691 6 299 6 715 6 756 6 082 5 080 4 463 3 882 3 150 2 352 1 960 1 673 1 188 1 217 Erkek - Males 0- 4 5- 9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75+ 34 053 3 644 3 451 3 212 3 405 3 485 3 194 2 648 2 321 2 069 1 724 1 287 1 053 921 712 480 448 34 605 3 664 3 490 3 233 3 361 3 495 3 281 2 748 2 374 2 120 1 796 1 352 1 073 930 734 488 466 35 149 3 682 3 530 3 279 3 306 3 487 3 352 2 859 2 427 2 165 1 862 1 428 1 096 935 756 501 483 35 688 3 683 3 573 3 342 3 253 3 464 3 408 2 976 2 485 2 209 1 922 1 511 1 126 940 776 518 501 36 220 3 662 3 614 3 407 3 221 3 432 3 448 3 088 2 556 2 254 1 979 1 592 1 166 950 791 542 518 Kadın - Females 0- 4 5- 9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75+ 33 367 3 508 3 329 3 064 3 240 3 326 3 076 2 604 2 276 1 981 1 658 1 271 1 075 977 795 578 607 33 925 3 524 3 369 3 091 3 201 3 336 3 154 2 695 2 336 2 039 1 727 1 332 1 095 988 818 588 631 34 477 3 539 3 409 3 144 3 151 3 330 3 219 2 794 2 394 2 095 1 789 1 403 1 118 994 843 602 654 35 025 3 540 3 449 3 213 3 104 3 310 3 270 2 896 2 454 2 151 1 847 1 480 1 147 1 000 865 621 677 35 566 3 520 3 485 3 284 3 077 3 283 3 308 2 993 2 524 2 208 1 904 1 557 1 186 1 010 882 646 699 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 75 Demografi 4.14 Yaĩ grubuna göre yıl ortası nüfus tahminleri Mid-year population estimates by age groups Demography Yaþ Piramidi - Age Pyramide 1990 Yaþ grubu Age group 75 + 2000 Yaþ grubu Age group 75 + 70 - 74 70 - 74 65 - 69 65 - 69 60 - 64 60 - 64 55 - 59 55 - 59 50 - 54 50 - 54 45 - 49 45 - 49 40 - 44 40 - 44 35 - 39 35 - 39 30 - 34 30 - 34 25 - 29 25 - 29 20 - 24 20 - 24 15 - 19 15 - 19 10 - 14 10 - 14 5-9 5-9 0-4 0-4 4000 2000 0 2000 2020 Yaþ grubu Age group 75 + 4000 4000 2000 70 - 74 70 - 74 65 - 69 60 - 64 60 - 64 55 - 59 55 - 59 50 - 54 50 - 54 45 - 49 45 - 49 40 - 44 40 - 44 35 - 39 35 - 39 30 - 34 30 - 34 25 - 29 20 - 24 25 - 29 20 - 24 15 - 19 15 - 19 10 - 14 10 - 14 5-9 5-9 2000 4000 2040 Yaþ grubu Age group 75 + 65 - 69 0 0-4 0-4 4000 2000 0 2000 4000 Erkek Males 4000 2000 0 2000 4000 Kadýn Females Veri için tablo 4.14’e bakýnýz. For data, see table 4.14. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 76 ('000) 2002 ćBBS - SRE 2003 2004 Toplam Total Ĩehir City Köy Village Toplam Total Ĩehir City Köy Village Toplam Total Ĩehir City Köy Village TR Türkiye - Turkey 69 626 45 808 23 818 70 712 46 894 23 818 71 789 47 985 23 804 TR1 ćstanbul 10 526 9 493 1 033 10 834 9 739 1 095 11 144 9 986 1 157 TR10 10 526 10 526 9 493 9 493 1 033 1 033 10 834 10 834 9 739 9 739 1 095 1 095 11 144 11 144 9 986 9 986 1 157 1 157 Tekirdaþ Edirne Kırklareli 1 380 651 399 330 850 421 233 196 530 230 166 134 1 394 667 396 330 871 436 235 200 523 231 162 130 1 408 684 394 331 892 452 236 204 517 232 158 127 Balıkesir Çanakkale 1 557 1 089 468 819 596 224 738 493 244 1 566 1 096 470 835 606 228 731 490 241 1 574 1 103 471 850 617 233 723 486 238 ćzmir 3 485 3 485 2 835 2 835 650 650 3 553 3 553 2 896 2 896 657 657 3 621 3 621 2 957 2 957 664 664 Aydın Denizli Muþla 2 575 969 864 741 1 219 512 427 281 1 355 458 437 461 2 609 980 872 757 1 245 523 434 288 1 364 457 438 469 2 643 991 880 773 1 272 534 442 296 1 372 457 438 477 Manisa Afyon Kütahya Uĩak 3 088 1 272 821 668 326 1 637 735 383 332 188 1 450 537 439 336 138 3 108 1 279 826 675 329 1 667 747 389 340 191 1 441 532 437 335 137 3 127 1 285 831 681 331 1 697 759 395 348 195 1 430 526 435 333 136 Bursa Eskiĩehir Bilecik 3 129 2 218 714 197 2 417 1 717 569 130 712 501 145 66 3 191 2 274 718 198 2 480 1 770 576 134 711 505 142 64 3 253 2 331 722 199 2 544 1 823 583 138 709 508 139 61 Kocaeli Sakarya Düzce Bolu Yalova 2 786 1 256 765 320 270 174 1 598 747 468 135 149 100 1 187 509 298 185 121 74 2 827 1 286 770 324 270 178 1 625 761 472 137 153 101 1 203 525 298 186 117 76 2 868 1 316 775 327 269 181 1 650 776 477 140 156 102 1 218 540 299 187 113 79 Ankara 4 136 4 136 3 659 3 659 478 478 4 213 4 213 3 729 3 729 484 484 4 290 4 290 3 800 3 800 490 490 Konya Karaman 2 513 2 266 247 1 499 1 354 146 1 014 913 101 2 560 2 310 249 1 538 1 389 149 1 021 922 100 2 606 2 355 252 1 578 1 425 153 1 029 930 99 ćstanbul TR2 Batı Marmara - West Marmara TR21 TR22 TR3 Ege - Aegean TR31 TR32 TR33 TR4 Doþu Marmara - East Marmara TR41 TR42 TR5 Batı Anadolu - West Anatolia TR51 TR52 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 77 Demografi 4.15 ćBBS' ye göre yıl ortası nüfus tahminleri Mid-year population estimates by SRE Demography 4.15 ćBBS' ye göre yıl ortası nüfus tahminleri (devam) Mid-year population estimates by SRE (continued) ('000) 2002 ćBBS - SRE 2003 2004 Toplam Total Ĩehir City Köy Village Toplam Total Ĩehir City Köy Village Toplam Total Ĩehir City Köy Village Antalya Isparta Burdur 2 609 1 828 526 255 1 454 998 314 141 1 156 830 212 114 2 682 1 894 533 254 1 499 1 036 322 142 1 182 858 212 112 2 754 1 961 540 253 1 546 1 074 329 142 1 208 887 211 110 Adana Mersin (ćçel) 3 615 1 897 1 718 2 478 1 443 1 035 1 137 454 683 3 684 1 926 1 758 2 527 1 471 1 057 1 157 455 702 3 752 1 954 1 799 2 576 1 498 1 078 1 176 456 721 Hatay Kahramanmaraĩ Osmaniye 2 761 1 274 1 017 471 1 470 587 559 325 1 291 687 458 146 2 788 1 285 1 025 478 1 495 590 572 333 1 293 695 453 145 2 814 1 296 1 033 485 1 519 593 586 341 1 295 703 447 144 1 711 387 407 355 312 250 925 292 210 132 140 151 786 96 196 223 171 100 1 722 389 413 359 313 249 942 296 216 135 143 152 781 94 196 224 170 96 1 733 391 419 363 313 247 959 299 223 138 145 154 774 92 196 225 168 92 2 522 1 513 1 008 2 535 1 540 995 2 547 1 566 981 1 076 747 699 753 426 335 323 320 365 1 085 741 709 765 429 346 320 312 362 1 094 735 718 777 431 358 317 304 360 1 000 603 219 178 457 251 158 49 543 351 62 130 984 594 216 174 458 252 157 49 526 343 58 126 968 586 212 170 458 252 157 49 509 333 55 121 851 363 273 216 429 178 148 104 421 185 125 112 837 354 274 209 437 180 152 105 400 174 122 104 823 346 275 203 444 182 156 106 379 163 119 96 3 007 1 209 844 590 364 1 594 653 418 321 202 1 413 557 426 268 161 3 010 1 209 854 585 362 1 623 663 428 327 205 1 387 546 426 258 157 3 011 1 208 863 580 361 1 652 673 437 333 209 1 359 534 426 247 152 3 164 1 005 893 525 367 186 189 1 613 506 428 293 218 87 81 1 551 499 466 231 148 99 109 3 183 1 022 896 525 367 182 191 1 654 522 434 300 226 89 83 1 529 500 462 225 140 93 108 3 200 1 040 899 525 367 178 192 1 695 539 441 306 235 91 84 1 505 501 458 219 132 87 107 TR6 Akdeniz - Mediterranean TR61 TR62 TR63 TR7 Orta Anadolu - Central Anatolia TR71 Kırıkkale Aksaray Niþde Nevĩehir Kırĩehir TR72 Kayseri Sivas Yozgat TR8 Batı Karadeniz - West Black Sea TR81 Zonguldak Karabük Bartın TR82 Kastamonu Çankırı Sinop TR83 Samsun Tokat Çorum Amasya TR9 Doþu Karadeniz - East Black Sea TR90 Trabzon Ordu Giresun Rize Artvin Gümüĩhane TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 78 (000) 2002 ćBBS - SRE 2003 2004 Toplam Total Ĩehir City Köy Village Toplam Total Ĩehir City Köy Village Toplam Total Ĩehir City Köy Village Erzurum Erzincan Bayburt 1 361 948 318 94 807 589 177 41 554 359 141 53 1 366 955 318 93 827 607 179 41 539 348 139 52 1 370 961 319 91 847 624 182 41 523 336 137 50 Aþrı Kars Iþdır Ardahan 1 162 544 316 173 129 540 270 143 86 40 621 274 173 86 89 1 164 552 310 175 127 555 280 144 89 41 610 272 166 86 86 1 167 561 304 177 124 570 291 145 92 41 597 270 159 85 83 Malatya Elazıþ Bingöl Tunceli 1 799 878 580 253 88 1 088 523 380 130 54 711 355 200 123 34 1 815 892 586 252 85 1 115 537 390 134 54 700 355 196 118 31 1 831 907 592 251 82 1 143 551 399 138 54 689 356 192 113 28 Van Muĩ Bitlis Hakkari 2 032 920 466 398 248 1 038 482 170 233 152 995 439 296 164 96 2 078 946 473 403 255 1 082 503 176 242 160 996 443 297 161 95 2 124 973 481 408 262 1 126 525 183 251 169 997 448 298 158 93 Gaziantep Adıyaman Kilis 2 085 1 332 642 111 1 490 1 057 361 72 595 275 282 39 2 122 1 360 653 108 1 530 1 087 374 70 592 274 280 38 2 158 1 389 664 105 1 571 1 116 387 68 587 273 277 37 Ĩanlıurfa Diyarbakır 2 931 1 524 1 407 1 753 896 857 1 178 628 550 3 007 1 573 1 434 1 810 929 881 1 197 644 552 3 083 1 622 1 461 1 867 962 906 1 215 660 555 Mardin Batman Ĩırnak Siirt 1 842 730 477 369 266 1 131 418 325 228 161 711 312 152 142 104 1 879 745 488 379 267 1 174 434 337 237 166 705 311 152 142 101 1 917 760 500 389 268 1 218 450 349 247 171 699 310 151 141 97 TRA Kuzeydoþu Anadolu North East Anatolia TRA1 TRA2 TRB Ortadoþu Anadolu Central East Anatolia TRB1 TRB2 TRC Güneydoþu Anadolu South East Anatolia TRC1 TRC2 TRC3 Not .Yıl Ortası Nüfus Tahminleri Note. Mid-year population estimates TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 79 Demografi 4.15 ćBBS' ye göre yıl ortası nüfus tahminleri (devam) Mid-year population estimates by SRE (continued) 5 Sağlık Health Sayfa Page Açıklama 82 Explanation 5.1 Yataklı, yataksız saþlık kurumları ve tedavi edilenler 86 5.1 In-patient and out-patient medical institutions and persons under treatment 5.2 Saþlık personelinin kurumlara göre daþılımı, 2002 86 5.2 Distribution of health personnel by establishments, 2002 5.3 ćBBS' ye göre saþlık kurumlarına iliĩkin istatistikler, 2003 88 5.3 Statistics on medical institutions by SRE, 2003 5.4 Türkiye'de tespit edilen AIDS vakası ve taĩıyıcı sayısı 91 5.4 Distribution of reported AIDS cases and carriers in Turkey 5.5 Yaĩ ve cinsiyete göre Türkiye'de tespit edilen AIDS taĩıyıcı sayısı 91 5.5 Distribution of reported AIDS cases and carriers by age groups and sex in Turkey 5.6 Bildirimi zorunlu bazı bulaĩıcı hastalıkların vaka sayısı 91 5.6 Number of cases of selected infection diseases obligatory to be reported 5.7 Bulaĩıcı hastalıklara karĩı aĩılama oranı 93 5.7 Rates of vaccinations for infectous diseases 5.8 Seçilmiĩ OECD ülkelerinde saþlık harcamaları, 2000 93 5.8 Health expenditures in selected OECD countries, 2000 5.9 Özürlülük oranı, 2002 94 5.9 The proportion of disability, 2002 5.10 Özrün türüne göre özürlü nüfus oranı, 2002 95 5.10 The proportion of disabled population by type of disability, 2002 5.11 ćĩgücü durumuna göre özürlü nüfus oranı, 2002 96 5.11 The proportion of disabled population by labor force status, 2002 5.12 Sosyal güvenliþe sahip olma ve kayıtlı olma durumuna göre özürlü nüfus oranı, 2002 96 5.12 The proportion of disabled population by having social security and the registration status of social security, 2002 5.13 Özrün türü ve özrün ortaya çıkıĩ zamanına göre özürlü nüfus oranı, 2002 97 5.13 The proportion of disabled population by type of disability and the appearance time of disability, 2002 5.14 Özre yönelik kurum ve kuruluĩlardan beklentilere göre özürlü nüfus oranı, 2002 97 5.14 The proportion of disabled population by expectations from organizations, 2002 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 81 Health SAýLIK HEALTH Bu bölümde yer alan bilgiler Saþlık Bakanlıþı'ndan alınmaktadır. Bakanlık, genellikle koruyucu ve tedavi edici saþlık hizmetlerini yürütmek, saþlık personeli yetiĩtirmek, hizmet öncesi ve hizmet içi eþitim yapmak, saþlık kurumları kurmak ve iĩletmek, diþer kamu kuruluĩları ile özel kesime saþlık kurumları kurma ve iĩletme izni vermek ve bunları denetlemekle yükümlüdür. Ayrıca ilaç fiyatlarını düzenlemek, ilaç üretimini ve eczaneleri denetlemek de Bakanlıþın görevleri arasındadır. The data presented in this section is obtained from the Ministry of Health. The Ministry is vested with the authority to provide medical care and preventive health services, train health personnel, provide pre-service and in-service training, establish and operate health institutions and authorize the establishment and oversee medical institutions by other public and private organizations. The Ministry also regulates prices of medical drugs and controls drug production and operations of pharmacies. Halk Saþlıþı Hizmetleri Public Health Services Halk saþlıþı hizmetleri, görülen hizmetin niteliþine göre ikiye ayrılır: Public health services are grouped in two categories according to the type of services offered. Koruyucu saþlık hizmetleri: Bu hizmetler çevre saþlık koĩullarının düzeltilmesi, halkın saþlık konusunda eþitilmesi, bulaĩıcı hastalıkların yok edilmesi, beslenme koĩullarının geliĩtirilmesi, ana-çocuk saþlıþı ve aile planlaması gibi konuları kapsamaktadır. Preventive health services: These services include the improvement of sanitary conditions in the community, public instruction on health care, control of communicable diseases, improvement of nutrition conditions, maternal and child health and family planning. Tedavi edici saþlık hizmetleri: Muayene, teĩhis, tedavi rehabilitasyon çalıĩmaları bu tür hizmetlerin kapsamındadır. ve Medical care services: This type of service includes examination, diagnosis, treatment and rehabilitation service. Ülkemizde Devlet adına koruyucu ve tedavi edici saþlık hizmetlerini yürütmek yukarıda da bahsedildiþi gibi Saþlık Bakanlıþı'nın görevleri içerisindedir. Bunun yanısıra, tedavi edici hizmetlere diþer bakanlıklar, iktisadi kamu kuruluĩları, Sosyal Sigortalar Kurumu, tıp fakülteleri ve diþer özel kuruluĩlar da katılmaktadır. Koruyucu saþlık hizmetleri ise sadece Saþlık Bakanlıþı tarafından yürütülmektedir. As mentioned above, the responsibility for providing medical care and preventive health services in the country is undertaken by the Ministry of Health. In addition, other ministries, public economic enterprises, faculties of medicine, and private institutions also take part in providing medical care services. Preventive health services are provided only by the Ministry of Health. Verem Savaĩ Çalıĩmaları Activities for Tuberculosis Control Koruyucu saþlık hizmeti içinde özellikle bulaĩıcı hastalıklarla mücadele önemli yer tutmaktadır. Geçmiĩte verem kontrol faaliyetlerinin en önemli prensibini "koruma" oluĩturmaktaydı, ancak, günümüzde "baĩarılı vaka bulma ve tedavi yöntemi" verem kontrol programında önemli hale gelmiĩtir. Bu nedenle, verem ilaçlarının yanı sıra teĩhis de ücretsiz olarak saþlanmaktadır. Information is given on the work carried out in Turkey for the control of communicable diseases which constitutes an important part of preventive health services. In the past, prevention used to be the main part of tuberculosis control activities in Turkey, but at the present, successful case detection and treatment have become major components of tuberculosis control program. Therefore, besides anti-tuberculosis drugs, diagnosis has also been provided free of charge to patients. Halen Bakanlıþımıza baþlı 244 adet ve derneklere baþlı 31 adet Verem Savaĩ Dispanseri ve 22 Göþüs Hastalıkları Hastanesi ve 11 Gezici Verem Savaĩ Grubu ile veremli hastaların tanı ve tedavisi için hizmet vermektedir. Bu birimler her yıl 2,5 milyondan fazla kiĩinin kontrolünü yapmakta ve yılda 18 000 civarında hastanın tedavisini gerçekleĩtirmektedir. Today, tuberculosis control services are provided by 244 dispensaries of which belong to the Ministry of Health, 31 dispensaries of which belong to voluntary organizations, 22 Chest Diseases Hospitals and 11 mobile tuberculosis group These units are controlling approximately 2,5 million person each year and providing healt care of 18 000 patients. Ana Çocuk Saþlıþı ve Aile Planlaması Çalıĩmaları Works on Maternal Child Health and Family Planning Koruyucu saþlık hizmetleri kapsamına giren ve ana-çocuk saþlıþını korumak, anne ve bebek ölümlerini azaltmak amacıyla yürütülen çalıĩmalar bulunmaktadır. Ana-çocuk saþlıþı; 0 - 6 yaĩ çocuk, 7-14 yaĩ okul çocuþu ve 15 - 49 yaĩ kadın nüfuslarını kapsamakta bu da toplam nüfusumuzun %56'ını oluĩturmaktadır. Summary information will be presented on population planning activities aimed at protecting maternal and child health and reducing mother and infant deaths. In Maternal Child Health those included in the age group of 0 - 6 are children, those included in the age group of 7-14 are the students and those included in the group of 15 - 49 are women which take up the 60 % of the total population. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 82 In order to solve the problems related to Maternal Child Health the services regarding to their previous work are being implemented in the direction of the programs. Special programs are being implemented in the provisions that have priority to services and through out the country in order to provent the health problems which cause Maternal Child Health by using simple and cheap methods and in order to improve and to make the existing services more effective. Ana-çocuk ve kadın grubuna verilen hizmetler. Ana Çocuk Saþlıþı ve Aile Planlaması Merkezleri ile Saþlık Ocakları ve Saþlık Evlerinde, ayrıca doþumevi / hastaneler bünyesinde kurulan Nüfus Planlaması Kliniklerinde yürütülmektedir. Services provided to Maternal Child Group, Maternal Child Health and Family Planning Services with the Major Health Services, and it is implemented in Population Planning Clinics within maternal hospitals / state hospitals. Ülke genelinde 163'ü il merkezinde, 98'i ilçe merkezinde olmak üzere toplam 261 Ana Çocuk Saþlıþı ve Aile Planlaması Merkezi bulunmaktadır. Ayrıca, saþlık personelinin aile planlaması beceri eþitim programlarının yürütülmesi için 136 adet Aile Planlaması Eþitim Merkezi mevcuttur. Adolesan yaĩ grubuna hizmet vermek üzere 17 adet Gençlik Danıĩma Merkezi kurulmuĩtur. There are total of 261 Maternal Child Health (MHC) and Family Planning Centers in the country, 163 of which situated in provincial Centers and 98 situated in district centers. In addition, there are 136 Family Planning Training Centers for the implementation of the family planning training programmes. In order to give advisory services to the adolescent persons, 17 Youth Advisory Center have been established. Ayrıca, ana-çocuk saþlıþı ve üreme saþlıþı konularında görseliĩitsel eþitim materyali üretmek ve saþlık personeline eþitim araçgereçlerinin etkili kullanımı konusunda hizmet içi eþitim vermek ve ulusal ve uluslararası araĩtırmalar yapmak üzere Ankara, Bursa ve Sivas illerinde 3 ćletiĩim Merkezi bulunmaktadır. Besides, 3 Communication Centers established in Ankara, Bursa and Sivas to produce audio-visual training materials about maternal child health and family planning and to provide in-service training to health personnel about the effective use of the training materials and to carry out national and international researches. Saþlık Kurumları ve Saþlık Personeli Health Institutions and Health Personnel Tedavi edici ve koruyucu saþlık hizmetlerini yürütmek için kurulan saþlık kurumları, yataklı ve yataksız olmak üzere ikiye ayrılır. Health institutions that provide medical care and preventive health services are grouped as in-patient and out-patient institutions. Yataklı saþlık kurumlarının baĩlıcaları hastaneler, saþlık merkezleri ve revirlerdir. Ayrıca, ülkemizde çok az sayıda yataklı tedavi yapan dispanserlerde vardır. Muayene ve tedavi edilmek için bu kurumlara baĩvuran ve saþlık durumlarına göre yataklı tedavi edilenler hasta kabul defterine, ayakta tedavi edilenler ise poliklinik defterine yazılmakta ve bunlar her üç ayda bir özel formlara doldurularak Saþlık Bakanlıþı'na gönderilmektedir. In-patient institutions cover hospitals and health centers. Moreover, a few in-patients dispensaries are also available in our Country. In-patients undergoing treatment in the medical institutions are recorded in the in-patient registers and out-patients in the polyclinic registered. Tables prepared from these registers are sent to Ministry of Health for every 3 months. Yataksız saþlık kurumları içerisinde saþlık ocakları, saþlık evleri, ana ve çocuk saþlıþı merkezleri ve dispanserler yer almaktadır. Yapılan muayeneler, saþlık ocaklarında kiĩisel saþlık fiĩlerine yazılmakta, kiĩilerin almıĩ oldukları tanılar hastalık istatistik fiĩi ile veya formlarla ay sonunda, bulaĩıcı hastalık olması durumunda ise anında Bakanlıþa bildirilmektedir. Out-patients institutions include health units, health houses infirmaries, MCH centers and dispensaries. Services provided by these institutions are recorded in personal health cards, and these are sent to the Ministry at each month together with the definition of illnesses. In case of the infectious cases they are immediately informed to the Ministry. Tanım ve Kavramlar Definitions and Concepts Hekim: Lise öþreniminden sonra 6 yıllık tıp öþrenimini bitirenlere hekim denir. Özel alanlarda belirli bir süre ihtisas yapmıĩ olanlara ise mütehassıs (uzman hekim) denir. Physician: The definition of the physician is the person who has completed 6 years of higher training in medicine. Those who have had a further period of training in a special field of medicine are called specialists (specialized physician). Saþlık memuru, ebe, hemĩire: Orta öþrenimden sonra 4 yıllık bir öþrenim yapan, saþlık meslek liselerinin toplum saþlıþı bölümünden mezun olanlara saþlık memuru, ebelik bölümünden mezun olanlara ebe, hemĩirelik bölümünden mezun olanlara da hemĩire denir. Sanitarian, midwife, nurse: Health personnel trained in health high schools which have community health, nursing and midwifery departments and give training for a period of 4 years after junior high schools. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 83 Sağlık Ana-çocuk saþlıþı ile ilgili sorunları çözmek için, öncelikler dikkate alınarak yapılan programlar doþrultusunda hizmetler yürütülmektedir. Anne ve çocuk ölümlerine neden olan ve basit, ucuz yöntemlerle önlenebilecek saþlık sorunlarının giderilmesi, mevcut hizmetlerin daha etkili hale getirilmesi ve geliĩtirilmesi amacıyla ülke genelinde ve hizmet önceliþi olan bölgelerde özel programlar uygulanmaktadır. Health Hastane: Yatırılarak veya ayakta hasta muayene ve tedavi eden, gerekli sıhhi ve fenni ĩartlara uygun kuruluĩlardır. Hospital: Institutions which provide in-patient and out-patient medical care and have the necessary health and medical facilities for rendering those services. Saþlık merkezi: Hastanelere göre daha az olanaklara sahip bulunan yataklı ve yataksız tedavi kurumlarıdır. Health centers: In-patient and out-patient medical institutions which have fewer facilities than a hospital. Poliklinik defteri: Hastaneye muayene için baĩvuran hastaların poliklinikte kaydedildikleri defterdir. Polyclinic register: Register in which the record of cases examined in the hospital polyclinic is kept. Hasta kabul defteri: Hastaneye yatan hastaların kaydedildikleri defterdir. In patient register: Register in which the record of cases admitted to the hospital is kept. ÖZÜRLÜLER ARAĨTIRMASI DISABILITY SURVEY Özürlüler konusundaki bilgi ve veri eksikliþini gidermek amacıyla Baĩbakanlık Devlet ćstatistik Enstitüsü Baĩkanlıþı ve Baĩbakanlık Özürlüler ćdaresi Baĩkanlıþı iĩbirliþi ile "Türkiye Özürlüler Araĩtırması” 2002 yılında gerçekleĩtirilmiĩtir. For eliminating information and data deficiency in this field, Turkey Disability Survey was carried out in 2002 by the collaboration of State Institute of Statistics and Presidency of Administration on Disabled People. Araĩtırmada, Türkiye’de özürlülerin sayısı, oranı, sosyo-ekonomik yapısı, sosyal yaĩamda karĩılaĩtıkları sorunlar, beklentileri, özürlülük türü, özrün oluĩ sebebi, bölgesel farklılıkların ölçülmesi ile süreþen hastalıþa sahip olma oranlarının ölçülmesi hedeflenmiĩtir. In this survey, it has been targeted to measure number of disabled people, disability proportion, their socio-economic characteristics, their problems in social life, expectations, type of disability, causes of disability and regional differences and also the proportion of population having chronic illnesses. Kapsam: Türkiye genelinde, her bir yerleĩim yerindeki haneler, örnek seçimi için kapsama dahil edilmiĩtir. Nüfusu 100’ün altında olan yerleĩim yerleri yeterli hane sayısı içermediþi varsayılarak kapsam dıĩı bırakılmıĩtır. Ancak, geniĩletme katsayıları hesaplanırken bu yerleĩim yerleri toplama dahil edilmiĩtir. Kurumsal nüfus, bu araĩtırmanın kapsamında yer almamaktadır. Coverage: Countrywide, houses in each residential area are included in the coverage for selecting samples. Place of residence with population less than 100 are excluded because it is assumed that they have inadequate number of households. Yet, these place of residences are included in total population while factor coefficients (weighting) are calculated. Institutional population is excluded in this survey. Örnek hacmi: Hedeflenen tahmini vermek için 1206 blok örneþe seçilmiĩtir. Alan çalıĩması sonucunda 97433 hane ile görüĩme gerçekleĩtirilmiĩtir. Sample size: To targeted estimation, it is selected 1206 blocks for the sampling. At the result of field study, it was interviewed with 97433 households. Örnekleme yöntemi: Örnek tasarımı, Türkiye, 7 coþrafi bölge ve kent-kır tahminlerini verecek ĩekilde oluĩturulmuĩtur. Örnekleme yöntemi tek aĩamalı küme örneklemesidir. Sampling method: Sampling is constituted to be given estimations based on Turkey, 7 geographical regions and urbanrural. Sampling method is a single-stage stratified cluster sampling. Tanım ve Kavramlar Definitions and Concepts Özürlü: Doþuĩtan veya sonradan herhangi bir hastalık veya kaza sonucu bedensel, zihinsel, ruhsal, duyusal ve sosyal yetilerini çeĩitli derecelerde kaybetmiĩ, normal yaĩamın gereklerine uyamayan kiĩilerdir. Disabled person: Person unable to ensure by himself or herself, wholly or partly, the necessities of a normal individual and/or social life, as a result of deficiency, either congenital or not, in his or her physical capabilities. Özürlülük oranı: Özürlü olan nüfusun toplam nüfusa oranıdır Disability proportion: The proportion of disabled population to the total population. Ortopedik özürlü: Kas ve iskelet sisteminde yetersizlik, eksiklik ve fonksiyon kaybı olan kiĩidir. El, kol, ayak, bacak, parmak ve omurgalarında, kısalık, eksiklik, fazlalık, yokluk, hareket kısıtlılıþı, ĩekil bozukluþu, kas güçsüzlüþü, kemik hastalıþı olanlar, felçliler, Serebral Palsi, spastikler ve spina bifida olanlar bu gruba girmektedir. Orthopedically disabled person: Person having a functional limitation as a result of a deficiency in his/her muscular and skeleton system. This orthopedical group includes lack of shortness and excess of hands, arms, foots, legs, fingers, backbones and also with restricted movement, disfigurement, weakness of muscle, bone disease, paralysis, cerebral palsy, spastic and/or spina bifida. Görme özürlü: Tek veya iki gözünde tam veya kısmi görme kaybı veya bozukluþu olan kiĩidir. Görme kaybıyla birlikte göz protezi kullananlar, renk körlüþü, gece körlüþü (tavuk karası) olanlar bu gruba girer. Seeing disabled person: Person who have partial or no vision in one or both eyes. This group includes the persons using eye prosthesis who have color blindness and/or night blindness. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 84 Hearing disabled person: Person who is completely deaf or has partial hearing in one or both ears. The using hearing apparatus is also included in this hearing group. Dil ve konuĩma özürlü: Herhangi bir nedenle konuĩamayan veya konuĩmanın hızında, akıcılıþında, ifadesinde bozukluk olan ve ses bozukluþu olan kiĩidir. ćĩittiþi halde konuĩamayan, gırtlaþı alınanlar, konuĩmak için alet kullananlar, kekemeler, afazi, dildudak-damak-çene yapısında bozukluk olanlar bu gruba girmektedir. Speaking disabled person: Persons who can not speak or have a deficiency in speech flow. Person not speaking but hearing, who lack of throat, who use apparatus, who stammer, and who have deficiency in tongue-lip-palate-chin are all included in this group. Zihinsel özürlü: Çeĩitli derecelerde zihinsel yetersizliþi olan kiĩidir. Zeka geriliþi olanlar (mental retardasyon), Down Sendromu, Fenilketonüri (zeka geriliþine yol açmıĩsa) bu gruba girer. Mentally disabled person: Persons who have a mental impairment at different levels. Persons having mental retardation and down syndrome are also included in this group. Süreþen hastalık: Kiĩinin çalıĩma kapasitesi ve fonksiyonlarının engellenmesine neden olan, sürekli bakım ve tedavi gerektiren hastalıklardır (Kan hastalıkları, kalp-damar hastalıkları, solunum sistemi hastalıkları, sindirim sistemi hastalıkları, idrar yolları ve üreme organı hastalıkları, cilt ve deri hastalıkları, kanserler, endokrin ve metabolik hastalıklar, ruhsal davranıĩ bozuklukları, sinir sistemi hastalıkları, HIV). Chronic illness: It is illness which obstructs a person’s capacity to work and functions and which makes necessary for the person’s continuous care and treatment (Blood diseases, heartvein diseases, respiratory system diseases, digestive system diseases, urethra and productory organ disease, skin diseases, cancers, metabolic diseases, the deficiency of psychological behaviour, nerves system diseases and HIV). TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 85 Sağlık ćĩitme özürlü: Tek veya iki kulaþında tam veya kısmi iĩitme kaybı olan kiĩidir. ćĩitme cihazı kullananlar da bu gruba girmektedir. Health 5.1 Yataklı, yataksız saþlık kurumları ve tedavi edilenler In-patient and out-patient medical institutions and persons under treatment Yataklı saþlık kurumu - In-patient institutions Hastane - Hospital (1) Yatak sayısı - Number of beds Tedavi edilenler - Persons under treatment Ayakta - Out-patient Yatakta - In-patient Yataksız saþlık kurumu - Out-patient institutions Saþlık merkezi - Health center Saþlık ocaþı - Health center Saþlık evi - Health station (2) Dispanser - Dispensary Ana çocuk saþlıþı ve aile planlaması merkezi Center of maternal - child health and family planning Aile planlaması eþitim merkezi Training center for family planning Semt polikliniþi - District polyclinic 1999 2000 2001 2002 2003 1 018 1 018 1 043 1 043 1 112 1 112 1 156 1 156 1 172 1 172 153 465 156 549 159 290 162 235 180 797 102 667 724 105 794 119 120 268 687 124 317 359 129 733 118 97 803 590 4 864 134 100 718 949 5 075 170 114 978 663 5 290 024 118 809 096 5 508 263 123 996 601 5 736 517 18 456 153 5 614 11 766 473 18 055 141 5 700 11 747 18 109 128 5 773 11 737 18 131 113 5 840 11 735 468(3) 470(3) 496(3) 18 761 114 5 936 11 740 504 288 291 295 280 298 110 52 123 53 123 53 129 34 129 40 (1) Number of hospitals cover public and private hospitals excluding (1) Askeri hastaneler dıĩında kalan kamu ve özel hastaneler kapsanmıĩtır. military hospitals. (2) Yataklı dispanser sayısı çok az olduþundan yataksız (2) Dispensaries are classified as out patient institutions because of saþlık kurumları içinde gösterilmiĩtir. Deri ve tenasül the small number of in-patients. They include skin and veneral disease hastalıkları dispanserleri ile özel idare, belediye, SSK, dispensaries and sick bays for local goverments, municipalities, Social dernek vb. dispanserler ve revirler kapsanmıĩtır. Insurance Institutions (SII), associations, etc. (3) Verem savaĩ ve ruh saþlıþı dispanserlerini de (3) The number of dispensaries cover tuberculosis and mental kapsamaktadır. health dispensaries. 5.2 Saþlık personelinin kurumlara göre daþılımı, 2002 Distribution of health personnel by establishments, 2002 Saþlık personeli Health personnel Hekim - Physician Uzman hekim - Specialist Pratisyen hekim - Practitioner Diĩ hekimi - Dentist Eczacı - Pharmacist Saþlık memuru - Sanitarian Hemĩire - Nurse Ebe - Midwife Bir personele düĩen nüfus Population Toplam per Total personnel 95 190 43 660 51 530 17 108 22 322 49 324 79 059 41 513 721 1 571 1 331 4 010 3 074 1 391 868 1 653 Saþlık Bakanlıþı Ministry of Health SSK Social Insurance Institute Üniversite University Diþer kamu Other organizations Özel Private 47 330 15 868 31 462 3 211 779 34 974 45 812 37 674 9 961 6 230 3 731 610 817 2 067 11 698 1 807 19 568 9 478 10 090 904 665 3 374 11 267 169 6 565 2 598 3 967 926 236 4 431 4 175 448 11 766 9 486 2 280 11 457 19 825 4 478 6 107 1 415 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 86 Sağlık Saðlýk personeli sayýsý - Number of health personnel 2002 100 000 90 000 80 000 70 000 60 000 50 000 40 000 30 000 20 000 10 000 0 Hekim Physician Diþ hekimi Eczacý Dentist Pharmacist Saðlýk memuru Sanitarian Hemþire Nurse Ebe Midwife Veri için tablo 5.2’ye bakýnýz. For data, see table 5.2. Saðlýk kurumlarý sayýsý - Number of medical institutions 2003 700 600 500 400 300 200 100 0 Saðlýk Bakanlýðý Ministry of Health SSK SII Üniversite University Özel Private Diðer Other Veri için tablo 5.3’ e bakýnýz. For data, see table 5.3. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 87 Health 5.3 ćBBS' ye göre saþlık kurumlarına iliĩkin istatistikler, 2003 Statistics on medical institutions by SRE, 2003 Saþlık Bakanlıþı Ministry of Health ćBBS - SRE Üniversite University SSK - SII Özel - Private Diþer - Other (1) (2) Kurum Yatak Kurum Yatak Kurum Yatak Kurum Yatak Kurum Yatak sayısı sayısı sayısı sayısı sayısı sayısı sayısı sayısı sayısı sayısı Number Number Number Number Number Number Number Number of hospitals of beds of hospitals of beds of hospitals of beds of hospitals of beds of hospitals of beds TR Türkiye - Turkey TR1 ćstanbul TR10 ćstanbul 668 32 32 32 91 202 11 355 11 355 11 355 121 13 13 13 29 157 6 799 6 799 6 799 50 5 5 5 26 162 5 998 5 998 5 998 247 122 122 122 11 834 6 537 6 537 6 537 45 19 19 19 6 552 4 057 4 057 4 057 TR2 Batı Marmara West Marmara TR21 Tekirdaþ Edirne Kırklareli 46 20 8 6 6 4 628 1 940 875 515 550 9 5 2 1 2 989 264 120 50 94 1 1 1 - 663 663 663 - 11 8 5 2 1 382 262 181 63 18 - 14 - 26 16 10 2 688 1 851 837 4 3 1 725 615 110 - - 3 3 - 120 120 - - 14 14 - 91 21 21 12 905 4 495 4 495 22 4 4 4 025 1 912 1 912 7 3 3 2 743 2 182 2 182 32 13 13 1 363 662 662 6 5 5 730 699 699 Aydın Denizli Muþla 28 8 11 9 3 345 1 140 1 120 1 085 6 2 1 3 729 364 117 248 2 1 1 - 161 120 41 - 13 4 3 6 502 89 146 267 1 1 31 31 Manisa Afyon Kütahya Uĩak 42 16 15 6 5 5 065 2 070 1 620 700 675 12 4 1 6 1 1 384 450 301 533 100 2 1 1 - 400 300 100 - 6 4 1 1 199 129 50 20 - - 51 27 17 6 4 7 173 3 973 2 780 965 228 12 6 3 2 1 2 650 1 327 743 534 50 6 3 1 2 - 2 536 1 646 611 1 035 - 15 4 3 1 - 531 188 166 22 - 4 2 2 - 488 428 428 - 24 6 8 3 6 1 3 200 875 920 525 780 100 6 4 1 1 - 1 323 863 280 180 - 3 1 2 - 890 370 520 - 11 6 4 1 - 343 156 177 10 - 2 2 - 60 60 - 52 26 26 9 720 6 985 6 985 12 8 8 3 059 2 469 2 469 9 8 8 5 324 4 924 4 924 18 13 13 943 794 794 11 8 8 886 708 708 26 23 3 2 735 2 320 415 4 4 - 590 590 - 1 1 - 400 400 - 5 5 - 149 149 - 3 3 - 178 178 - TR22 Balıkesir Çanakkale TR3 Ege - Aegean TR31 ćzmir TR32 TR33 TR4 Doþu Marmara East Marmara TR41 Bursa Eskiĩehir Bilecik TR42 Kocaeli Sakarya Düzce Bolu Yalova TR5 Batı Anadolu West Anatolia TR51 Ankara TR52 Konya Karaman Number Number TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 88 Saþlık Bakanlıþı Ministry of Health ćBBS - SRE Sağlık 5.3 ćBBS' ye göre saþlık kurumlarına iliĩkin istatistikler, 2003 (devam) Statistics on medical institutions by SRE, 2003 (continued) Üniversite University SSK - SII Diþer - Other (1) (2) Özel - Private Kurum Yatak Kurum Yatak Kurum Yatak Kurum Yatak Kurum Yatak sayısı sayısı sayısı sayısı sayısı sayısı sayısı sayısı sayısı sayısı Number Number Number Number Number Number Number Number Number Number of hospitals of beds of hospitals of beds of hospitals of beds of hospitals of beds of hospitals of beds 70 28 13 11 4 11 190 4 720 1 715 2 380 625 10 3 1 1 1 3 208 805 560 200 45 7 3 2 1 - 1 995 451 326 125 - 26 10 10 - 1 131 425 425 - 2 1 1 - 100 55 50 5 - Adana Mersin 20 12 8 3 965 2 285 1 680 4 2 2 1 808 756 1 052 3 2 1 1 450 1 250 200 9 5 4 471 267 204 1 1 40 40 Hatay Kahramanmaraĩ Osmaniye 22 9 8 5 2 505 980 975 550 3 2 1 - 595 445 150 - 1 1 - 94 94 - 7 4 2 1 235 142 80 13 - 5 5 - 69 33 6 9 7 5 6 6 315 2 675 605 640 610 395 425 6 4 1 1 1 1 1 220 534 220 125 89 100 4 1 1 - 1 687 150 150 - 5 1 1 - 120 50 50 - 2 - 194 - 36 13 12 11 3 640 1 380 1 380 880 2 1 1 - 686 310 376 - 3 2 1 - 1 537 817 720 - 4 4 - 70 70 - 2 1 1 - 194 57 137 - 80 14 6 5 3 9 115 1 440 650 530 260 16 5 3 1 1 3 337 1 334 1 102 180 52 3 1 1 - 1 231 450 450 - 5 1 1 - 217 53 53 - - 21 3 3 - Kastamonu Çankırı Sinop 24 13 6 5 1 950 980 540 430 3 2 1 590 460 130 - - 1 1 - 15 15 - - 8 8 - Samsun Tokat Çorum Amasya 42 14 10 13 5 5 725 2 435 1 300 1 340 650 8 2 2 2 2 1 413 800 222 241 150 2 1 1 - 781 721 60 - 3 2 1 - 149 101 48 - - 10 10 53 53 13 12 11 5 7 5 5 411 5 411 1 710 1 290 1 085 541 430 355 8 8 1 2 1 2 2 - 1 114 1 114 300 277 110 277 150 - 1 1 1 - 600 600 600 - 1 1 1 - 67 67 67 - - - TR6 Akdeniz - Mediterranean TR61 Antalya Isparta Burdur TR62 TR63 TR7 Orta Anadolu Central Anatolia TR71 Kırıkkale Aksaray Niþde Nevĩehir Kırĩehir TR72 Kayseri Sivas Yozgat TR8 Batı Karadeniz West Black Sea TR81 Zonguldak Karabük Bartın TR82 TR83 TR9 Doþu Karadeniz East Black Sea TR90 Trabzon Ordu Giresun Rize Artvin Gümüĩhane TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 89 Health 5.3 ćBBS' ye göre saþlık kurumlarına iliĩkin istatistikler, 2003 (devam) Statistics on medical institutions by SRE, 2003 (continued) Saþlık Bakanlıþı Ministry of Health ćBBS - SRE Üniversite University SSK - SII Diþer - Other (1) (2) Özel - Private Kurum Yatak Kurum Yatak Kurum Yatak Kurum Yatak Kurum Yatak sayısı sayısı sayısı sayısı sayısı sayısı sayısı sayısı sayısı sayısı Number Number Number of beds of hospitals of beds Number Number Number Number Number Number Number of hospitals of beds of hospitals of beds of hospitals of beds of hospitals Erzurum Erzincan Bayburt 33 18 8 9 1 2 870 1 980 1 350 530 100 4 3 2 1 - 525 475 355 120 - 1 1 1 - 1 250 1 250 1 250 - 1 1 1 - 45 45 45 - - 1 1 1 - Aþrı Kars Iþdır Ardahan 15 7 4 1 3 890 280 355 100 155 1 1 - 50 50 - - - - - - - Malatya Elazıþ Bingöl Tunceli 44 23 8 8 6 1 5 010 3 040 745 1 765 430 100 4 2 1 1 - 881 721 316 405 - 3 2 1 1 - 835 510 340 170 - 3 3 2 1 - 70 70 43 27 - - 11 11 11 - Van Muĩ Bitlis Hakkari 21 8 4 6 3 1 970 930 460 425 155 2 1 1 - 160 110 50 - 1 1 - 325 325 - - - - - Gaziantep Adıyaman Kilis 47 12 5 6 1 5 510 2 120 1 200 730 190 5 2 1 1 - 1 350 630 580 50 - 3 1 1 - 1 300 150 150 - 8 4 4 - 428 340 340 - 1 1 1 - 50 50 50 - Ĩanlıurfa Diyarbakır 17 10 7 2 150 975 1 175 2 1 1 670 250 420 2 1 1 1 150 100 1 050 3 1 2 54 19 35 - - Mardin Batman Ĩırnak Siirt 18 5 3 5 5 1 240 500 210 215 315 1 1 - 50 50 - - - 1 1 - 34 34 - - - TRA Kuzeydoþu Anadolu North East Anatolia TRA1 TRA2 TRB Ortadoþu Anadolu Central East Anatolia TRB1 TRB2 TRC Güneydoþu Anadolu South East Anatolia TRC1 TRC2 TRC3 (1) Dernek, yabancı, azınlık, KćT, belediye ve diþer bakanlıklara (1) Includes hospitals belonging to associations, foreigners, minorities, ait hastaneleri kapsar. public ecomomic enterprises, municipalities and other ministries. (2) Milli Savunma Bakanlıþı'na ait hastaneleri kapsamaz. (2) Not covers hospitals belonging to National Defense Ministry. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 90 Toplam - Total Vaka - Cases Taĩıyıcı - Carriers 1995 2000 2001 2002 2003 91 34 57 158 46 112 184 40 144 190 48 142 197 52 145 5.5 Yaĩ ve cinsiyete göre Türkiye'de tespit edilen AIDS taĩıyıcı sayısı Distribution of reported AIDS cases and carriers by age groups and sex in Turkey [1 Ekim 1985 - 31 Aralık 2003 / 1 October 1985 - 31 December 2003] Yaĩ grupları Age groups Toplam - Total 0 1-4 5-9 10 - 12 13 - 14 15 - 19 20 - 24 25 - 29 30 - 34 35 - 39 40 - 49 50 - 59 60+ Bilinmeyen - Unknown Toplam Total Erkek Males Kadın Females 1 712 1 176 536 9 9 10 4 2 44 243 264 307 204 227 135 62 192 8 3 3 3 1 15 113 178 238 168 178 93 45 130 1 6 7 1 1 29 130 86 69 36 49 42 17 62 5.6 Bildirimi zorunlu bazı bulaĩıcı hastalıkların vaka sayısı Number of cases of selected infection diseases obligatory to be reported Boþmaca - Whooping cough Difteri - Diphtheria Kızamık - Measles Polio - Poliomyelitis Tetanoz - Tetanus (1) A Dizanteri - A Dysentery B Dizanteri - B Dysentery Hepatit A - Hepatitis A Hepatit B - Hepatitis B Kızıl - Scarlet fever Menenjit - Meningitis Paratifo - Paratyhoid fever Tifo - Typhoid fever Kuduz - Rabies Brucella - Brucellosis Kanser - Cancer Sıtma - Malaria Tüberküloz - Tuberculosis (1) Neonatal tetanoz vakaları hariçtir. 1999 2000 2001 2002 2003 222 4 16 329 30 22 980 1 120 14 323 4 362 4 455 667 929 27 915 7 10 742 25 942 20 963 18 418 510 4 58 12 23 723 1 093 10 435 4 115 4 814 485 767 25 731 3 10 565 22 000 11 432 17 970 182 5 30 509 24 25 756 1 321 10 601 5 578 5 910 587 1 100 25 626 3 15 510 … 10 812 18 038 193 2 7 810 16 26 683 1 047 10 600 5 813 3 706 592 467 23 390 1 17 799 … 10 224 16 435 255 2 5 844 17 16 984 452 6 919 5 206 3 664 658 322 20 804 1 14 572 … … 17 193 (1) Neonatal tetanous cases are excluded. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 91 Sağlık 5.4 Türkiye'de tespit edilen AIDS vakası ve taĩıyıcı sayısı Distribution of reported AIDS cases and carriers in Turkey Health Bildirimi zorunlu bazý bulaþýcý hastalýklarýn vaka sayýsý Number of cases of selected infection diseases obligatory to be reported Kýzamýk - Measles 35 000 30 000 25 000 20 000 15 000 10 000 5 000 0 1999 2000 2001 2002 2003 2002 2003 A Dizanteri - A dysentery 27 26 25 24 23 22 21 20 19 18 17 16 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 1999 2000 2001 Hepatit A - Hepatitis A 16 000 14 000 12 000 10 000 8 000 6 000 4 000 2 000 0 1999 2000 2001 2002 2003 Veriler için tablo 5.6’ya bakýnýz. For data, see table 5.6. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 92 (%) 1999 2000 2001 2002 2003 BCG - BCG Difteri, boþmaca, tetanoz Diftheria, whooping cough, tetanus 78 78 81 77 75 st 1.doz - 1 dose nd 2.doz - 2 dose 3.doz - 3rd dose Kızamık - Measless 85 82 79 80 87 84 80 81 90 86 83 84 82 80 78 82 76 71 68 75 5.8 Seçilmiĩ OECD ülkelerinde saþlık harcamaları, 2000 Health expenditures in selected OECD countries, 2000 (%) Toplam saþlık harcamasında kamu harcaması General Government expenditure on health as % of total expenditure on health ABD - USA Almanya - Germany Çek Cumhuriyeti - Czech Rebuplic Fransa - France ćngiltere - United Kingdom ćtalya - Italy ćspanya - Spain Japonya - Japan Kanada - Canada Meksika - Mexico Portekiz - Portugal Yunanistan - Greece Türkiye - Turkey Toplam saþlık harcamasında özel harcamalar Private expenditure on health as % of total expenditure on health GSYćH'da toplam saþlık harcaması Total expenditure on health as % of GDP 55.6 25.1 8.6 24.0 17.8 24.7 28.6 22.1 29.2 55.7 31.0 44.0 37.1 13.9 10.8 7.4 9.6 7.6 8.4 7.5 8.0 9.5 6.1 9.2 9.4 6.6 44.4 74.9 91.4 76.0 82.2 75.3 71.4 77.9 70.8 44.3 69.0 56.0 62.9 Kaynak: Dünya Saþlık Raporu, 2003 Source: World Health Report, 2003 SB,RSHMB,Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüþü, MoH,School of public Health, 1999-2000 Ulusal Saþlık Hesapları Çalıĩması Turkey National Health Accounts Survey,1999-2000 Seçilmiþ OECD ülkelerinde saðlýk harcamalarý, 2000 Health expenditures in selected OECD countries, 2000 (%) 12.0 10.0 8.0 6.0 4.0 2.0 0.0 Türkiye Turkey Almanya Germany Ýtalya Italy Japonya Japan Portekiz Portugal TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 93 Sağlık 5.7 Bulaĩıcı hastalıklara karĩı aĩılama oranı Rates of vaccinations for infectous diseases [0-1 yaĩ-age] Health 5.9 Özürlülük oranı, 2002 The proportion of disability, 2002 (%) Toplam özürlü nüfus Total disabled population Toplam Total Erkek Kadın Males Females Ortopedik, görme, iĩitme, dil ve konuĩma, zihinsel özürlü nüfus Orthopedically, seeing, hearing, speaking and mentally disabled population Süreþen hastalıþa sahip olan nüfus Population having chronic illnesses Toplam Total Erkek Males Kadın Females Toplam Total Erkek Kadın Males Females Türkiye - Turkey 12.29 11.10 13.45 2.58 3.05 2.12 9.70 8.05 11.33 Yaĩ grubu - Age group 0-9 10-19 20-29 30-39 40-49 50-59 60-69 70+ Bilinmeyen - Unknown 4.15 4.63 7.30 11.44 18.07 27.67 36.96 43.99 11.68 4.69 4.98 7.59 10.43 15.15 22.56 31.60 39.77 6.30 3.56 4.28 7.04 12.42 21.08 32.67 42.02 47.77 14.17 1.54 1.96 2.50 2.56 2.65 3.23 5.14 7.89 0.34 1.70 2.26 3.34 3.18 3.29 3.73 5.65 8.45 0.53 1.37 1.65 1.74 1.95 1.99 2.74 4.65 7.38 0.25 2.60 2.67 4.80 8.89 15.43 24.44 31.82 36.10 11.33 2.98 2.72 4.24 7.26 11.86 18.83 25.95 31.32 5.77 2.20 2.63 5.30 10.46 19.09 29.94 37.37 40.39 14.09 Yerleĩim yeri - Place of residence Kent - Urban Kır - Rural 12.70 11.67 11.38 10.69 13.99 12.63 2.20 3.16 2.60 3.74 1.81 2.59 10.49 8.50 8.78 6.95 12.18 10.04 13.13 11.86 12.16 12.52 12.98 11.80 11.66 10.69 11.15 10.78 11.62 11.29 14.59 13.00 13.15 14.23 14.32 12.30 2.23 2.59 2.60 2.60 3.22 2.53 2.60 3.15 2.99 3.01 3.66 3.18 1.87 2.05 2.21 2.20 2.80 1.90 10.90 9.27 9.56 9.92 9.76 9.26 9.05 7.55 8.16 7.77 7.97 8.10 12.73 10.95 10.93 12.03 11.52 10.41 9.90 9.86 9.94 2.72 3.45 1.99 7.18 6.41 7.96 Bölge - Region Marmara - Marmara Ege - Aegean Akdeniz - Mediterranean ćç Anadolu - Central Anatolia Karadeniz - Black Sea Doþu Anadolu - East Anatolia Güneydoþu Anadolu Southeast Anatolia 60.0 Yaþ grubuna göre özürlülük oraný The proportion of disability by age group 2002 (%) 50.0 40.0 Erkek - Males 30.0 Kadýn- Females 20.0 10.0 0.0 0-9 10-19 20-29 30-39 40-49 50-59 60-69 70+ Bilinmeyen Unknown TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 94 (%) Ortopedik özürlü Orthopedical disability aGörme özürlü Seeing disability 1.25 0.60 0.37 0.38 0.48 0.64 0.77 1.21 1.26 1.39 1.79 2.80 3.94 0.33 0.36 0.45 0.46 0.62 0.91 1.56 2.98 0.20 0.29 0.32 0.35 0.35 0.41 0.77 1.70 0.46 0.43 0.42 0.31 0.26 0.30 0.41 0.39 0.42 0.58 0.65 0.54 0.39 0.26 0.27 0.31 1.09 1.49 0.52 0.73 0.32 0.45 0.33 0.46 0.38 0.64 1.48 1.02 0.70 0.50 0.41 0.33 0.48 0.28 0.58 0.38 1.11 1.19 1.22 1.27 1.60 1.27 0.53 0.61 0.58 0.63 0.66 0.57 0.37 0.36 0.34 0.37 0.45 0.31 0.33 0.38 0.38 0.38 0.46 0.40 0.37 0.53 0.55 0.50 0.63 0.44 1.25 0.70 0.36 0.45 0.45 Türkiye - Turkey ćĩitme özürlü Dil ve konuĩma özürlü Hearing disability Speaking disability Zihinsel özürlü Mental disability Yaĩ grubu - Age group 0-9 10-19 20-29 30-39 40-49 50-59 60-69 70+ Yerleĩim yeri - Place of residence Kent - Urban Kır - Rural Cinsiyet - Sex Erkek - Males Kadın - Females Bölge - Region Marmara - Marmara Ege - Aegean Akdeniz - Mediterranean ćç Anadolu - Central Anatolia Karadeniz -Black Sea Doþu Anadolu - East Anatolia Güneydoþu Anadolu Southeast Anatolia 30.0 (%) Bölgelere göre özürlü iþsizlik oraný, 2002 Unemployment rate of disabled population by region, 2002 25.0 20.0 15.0 10.0 5.0 0.0 Marmara Marmara Ege Akdeniz Ýç Anadolu Karadeniz Doðu Anadolu Güneydoðu Aegean Mediterranean Central Black Sea East Anatolia Anadolu Southeast Anatolia Anatolia Veriler için tablo 5.11’e bakýnýz. For data, see table 5.11 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 95 Sağlık 5.10 Özrün türüne göre özürlü nüfus oranı, 2002 The proportion of disabled population by type of disability, 2002 Health 5.11 ćĩgücü durumuna göre özürlü nüfus oranı, 2002 The proportion of disabled population by labor force status, 2002 [15>=yaĩ - age] (%) Ortopedik, görme, iĩitme, zihinsel, dil ve konuĩma özürlü nüfus - Orthopedically, seeing, hearing, mentally and speaking disabled population Süreþen hastalıþa sahip olan nüfus Population having chronic illnesses ćĩgücüne ćĩgücüne dahil katılma oranı ćĩsizlik oranı olmayan nüfus Labor force Unemployment Population rate participation rate rate not in labor force ćĩgücüne ćĩgücüne dahil katılma oranı ćĩsizlik oranı olmayan nüfus Labor force Unemployment Population rate participation rate rate not in labor force Türkiye - Turkey Yerleĩim yeri Place of residence Kent - Urban Kır - Rural Cinsiyet - Sex Erkek - Males Kadın - Females Bölge - Region Marmara - Marmara Ege - Aegean Akdeniz - Mediterranean ćç Anadolu - Central Anatolia Karadeniz - Black Sea Doþu Anadolu - East Anatolia Güneydoþu Anadolu Southeast Anatolia 21.71 15.46 78.29 22.87 10.77 77.13 25.61 17.76 17.43 12.58 74.39 82.24 23.08 22.48 12.72 7.08 76.92 77.52 32.22 6.71 14.57 21.54 67.78 93.29 46.58 7.21 10.28 12.84 53.42 92.79 24.75 24.50 20.03 22.51 17.38 19.58 10.48 15.61 20.25 16.04 14.42 25.40 75.25 75.50 79.97 77.49 82.62 80.42 24.04 25.60 24.10 18.67 19.76 23.97 10.36 11.56 11.81 7.39 9.23 12.67 75.96 74.40 75.90 81.33 80.24 76.03 19.85 16.19 80.15 25.97 15.89 74.03 5.12 Sosyal güvenliþe sahip olma ve kayıtlı olma durumuna göre özürlü nüfus oranı, 2002 The proportion of disabled population by having social security and the registration status of social security, 2002 Ortopedik, görme, iĩitme, zihinsel, dil ve konuĩma özürlü nüfus - Orthopedically, seeing, hearing, mentally and speaking disabled population Sosyal güvenliþi olan Having social security Türkiye - Turkey Yerleĩim yeri Place of residence Kent - Urban Kır - Rural Cinsiyet - Sex Erkek - Males Kadın - Females Bölge - Region Marmara - Marmara Ege - Aegean Akdeniz - Mediterranean ćç Anadolu - Central Anatolia Karadeniz - Black Sea Doþu Anadolu - East Anatolia Güneydoþu Anadolu Southeast Anatolia Kayıtlılık durumu Registration status (%) Kendi adına Baþımlı Own Dependent Süreþen hastalıþa sahip olan nüfus Population having chronic illnesses Sosyal güvenliþi olan Having social security Kayıtlılık durumu Registration status (%) Kendi adına Baþımlı Own Dependent 842 797 45.21 54.79 4 239 777 44.36 55.64 540 228 302 569 44.86 45.84 55.14 54.16 3 076 541 1 163 237 45.23 42.06 54.77 57.94 466 309 376 488 67.96 17.04 32.04 82.96 1 711 475 2 528 303 86.42 15.89 13.58 84.11 236 286 108 236 89 898 195 751 130 214 37 987 47.54 46.45 38.34 50.45 41.08 38.54 52.46 53.55 61.66 49.55 58.91 61.46 1 399 118 517 409 482 951 925 018 545 589 213 345 46.10 44.54 44.24 44.87 42.74 39.79 53.90 55.46 55.76 55.13 57.26 60.21 44 424 38.47 61.53 156 348 37.51 62.49 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 96 (%) Özrün ortaya çıkıĩ zamanı - The appearance time of disability Doþuĩtan - Congenital Erkek Males Kadın Females Sonradan - Subsequent Erkek Males Kadın Females Bilinmeyen - Unknown Erkek Males Kadın Females Türkiye - Turkey Ortopedik özürlü - Orthopedical disability Görme özürlü - Seeing disability ćĩitme özürlü - Hearing disability Dil ve konuĩma özürlü - Speaking disability Zihinsel özürlü - Mental disability 21.51 20.46 29.14 45.73 46.12 27.33 20.35 29.92 48.14 50.64 76.17 76.49 68.13 51.81 51.98 69.21 76.09 65.85 47.39 46.73 2.32 3.05 2.73 2.46 1.90 3.46 3.56 4.24 4.46 2.63 Kent - Urban Ortopedik özürlü - Orthopedical disability Görme özürlü - Seeing disability ćĩitme özürlü - Hearing disability Dil ve konuĩma özürlü - Speaking disability Zihinsel özürlü - Mental disability 19.22 19.06 23.83 38.81 42.17 25.33 20.69 25.43 46.17 51.23 78.61 78.21 73.66 58.98 56.09 71.05 77.20 69.71 48.83 45.56 2.17 2.73 2.51 2.20 1.74 3.62 2.10 4.85 5.00 3.21 Kır - Rural Ortopedik özürlü - Orthopedical disability Görme özürlü - Seeing disability ćĩitme özürlü - Hearing disability Dil ve konuĩma özürlü - Speaking disability Zihinsel özürlü - Mental disability 24.15 21.88 34.53 53.22 49.45 29.45 19.93 35.17 50.38 50.05 73.36 74.75 62.52 44.03 48.51 67.26 74.76 61.32 45.76 47.92 2.49 3.38 2.96 2.74 2.03 3.29 5.31 3.51 3.86 2.04 5.14 Özre yönelik kurum ve kuruluĩlardan beklentilere göre özürlü nüfus oranı, 2002 The proportion of disabled population by expectations from organizations, 2002 (%) Eþitim Evde uzman personel Parasal olanakları tarafından bakım ve katkıda yaratma ćĩ bulmaya Yasal hakları tedavi hizmeti verme bulunma Creation of yardım etme savunma Having treatment and Financial educational Helping to Defense of care services by health find job legal rights personnel at home support opportunities Diþer Bilinmeyen Other Unknown Türkiye - Turkey Yerleĩim yeri - Place of residence 61.22 3.31 9.55 3.51 4.12 13.53 4.76 Kent - Urban Kır - Rural Cinsiyet - Sex Erkek - Males Kadın - Females Bölge - Region Marmara - Marmara Ege - Aegean Akdeniz - Mediterranean ćç Anadolu - Central Anatolia Karadeniz - Black Sea Doþu Anadolu - East Anatolia Güneydoþu Anadolu Southeast Anatolia 55.28 68.03 4.23 2.25 10.20 8.80 4.60 2.26 4.71 3.45 15.37 11.41 5.60 3.80 59.34 63.76 3.63 2.88 12.33 5.78 4.10 2.72 2.97 5.67 12.65 14.72 4.98 4.46 53.76 64.40 65.58 56.34 72.20 64.86 4.64 3.06 2.57 4.06 0.59 2.66 9.33 8.53 8.33 10.43 9.17 12.01 5.30 3.13 2.17 3.51 3.86 2.69 4.31 4.27 5.14 3.95 2.36 2.53 15.60 11.72 11.04 19.29 11.82 12.82 7.07 4.90 5.18 2.41 2.43 66.47 2.67 10.24 1.62 5.07 5.90 8.03 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 97 Sağlık 5.13 Özrün türü ve özrün ortaya çıkıĩ zamanına göre özürlü nüfus oranı, 2002 The proportion of disabled population by type of disability and the appearance time of disability, 2002 6 Eğitim ve Kültür Education and Culture Sayfa Page 100 Açıklama Explanation 6.1 Öþretim yılı ve okul grubuna göre okullaĩma oranı 103 6.1 Schooling ratio by group of schools and the education year 6.2 Eþitim kurumlarına göre öþretmen, öþrenci ve mezunlar 103 6.2 Teachers, enrollments and graduates by educational institutions 6.3 ćlköþretim okullarında öþretmen, öþrenci ve mezun olanlar 104 6.3 Teachers, education 6.4 Orta öþretimde öþretmen, öþrenci ve mezun olanlar 104 6.4 Teachers, enrollments and graduates in secondary education 6.5 ćBBS 2'ye göre okul / sınıf, öþrenci, öþretmen ve derslikler, 2004 - 2005 öþretim yılı 105 6.5 Schools, enrollments, teachers and classrooms by SRE2, 2004 - 2005 education year 6.6 Yüksek öþretim kurumlarında öþretim alanına göre öþrenci ve mezun olanlar 106 6.6 Higher educational institutions graduates by fields of study 6.7 Yurt dıĩında öþrenim yapan öþrenciler 107 6.7 Students educating in abroad 6.8 Türkiye eþitim harcaması matrisi, 2002 108 6.8 Turkey's education expenditure matrix, 2002 6.9 Eþitim seviyelerine göre öþrenci baĩına düĩen eþitim harcamaları, 2002 110 6.9 Education expenditure per student by level of education, 2002 6.10 Seçilmiĩ ülkelerde eþitim harcamalarının GSYćH'deki payı* 111 6.10 Share of education expenditures at GDP in selected countries 6.11 Kütüphaneler, yararlananlar 111 6.11 Libraries, number of books and library users 6.12 Konulara göre kitap ve süreli yayınlar 112 6.12 Books and periodicals by subject 6.13 Sinema, gösterilen film ve seyirciler 112 6.13 Cinemas, movies and attendances 6.14 Tiyatro, oynanan eser, gösterim sayısı ve seyirciler 113 6.14 Theaters, shows, performances and attendances 6.15 Opera ve bale, oynanan eser, gösterim sayısı ve seyirciler 113 6.15 Operas and attendances 6.16 Müzeler, ziyaretçiler ve mevcut eserler 113 6.16 Museums, visitors and artifacts 6.17 Müze ve müzelere baþlı halka açık ören yeri ziyaretçileri ve gelirleri 113 6.17 Museums and ruins under the responsibility of the museums open to the public, visitors and receipts kitap sayısı ve kütüphanelerden enrollments ballets, and graduates shows, in primary enrollments performances and and TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 99 Education and Culture EýćTćM EDUCATION Bu bölümdeki eþitime iliĩkin veriler Milli Eþitim Bakanlıþı ve ilgili diþer bakanlıkların iĩbirliþi ile derlenmektedir. The data on education presented in this section are collected with the collaboration of Ministry of National Education and other related ministries. Fakülte ve yüksek okul verileri, bu okullara doþrudan gönderilen formlarla saþlanmakta iken, 1982/'83 öþretim yılı sonundan itibaren Yüksek Öþretim Kurulu Baĩkanlıþı’nca derlenip yayınlanmaktadır. Data of faculties and higher education institutions were used to gathered by questionnaires directly sent to school administrations. Since 1982/'83 education year, these data are being collected and published by the Council of Higher Education. Eþitim Sistemi Education System Türkiye’de eþitim; örgün eþitim ve yaygın eþitim olarak iki ana eþitim bölümden oluĩmaktadır. Örgün eþitim; okulöncesi eþitim, ilköþretim, orta öþretim ve yüksek öþretim kurumlarını kapsar. Yaygın eþitim ise örgün eþitimin yanında veya dıĩında tüm eþitim faaliyetlerini kapsar. The education system in Turkey can broadly be defined in two parts; adult education and formal education. Formal education covers pre-school education, primary education, secondary education, and higher education institutions. Adult education covers all educational activities a outside formal education. Milli Eþitim Bakanlıþı’nın izniyle özel kiĩi ve kuruluĩlar tarafından açılan Türk azınlık ve yabancılara ait okulların (okulöncesi, ilköþretim, orta öþretim) dıĩında, her düzeydeki öþretim devlet tarafından açılan okullarda parasız olarak saþlanmaktadır. Education at all levels is provided as a free of charge in schools supervised by the government, with the exception of some preschools, primary education and secondary education schools for Turkish minorities and foreigners which are opened by private persons and organizations with the approval of the Ministry of National Education. Okulöncesi eþitim: Zorunlu ilköþretim çaþına gelmemiĩ çocukların eþitimini kapsar. Okulöncesi eþitim kurumları; baþımsız ana okulları, ilköþretime baþlı ana sınıfları ve uygulamalı ana sınıflarından oluĩmaktadır. Pre-school education: Covers the education of children under the mandatory schooling age. Pre-school educational institutions include independent kindergardens, nursery classes in primary education and preparation classes. ćlköþretim: Her Türk çocuþunun iyi birer vatandaĩ olabilmesi için, gerekli temel bilgi, beceri, davranıĩ ve alıĩkanlıkları kazanmasını, milli ahlak anlayıĩına uygun olarak yetiĩmesini, ilgi ve yetenekleri doþrultusunda hayata ve bir üst öþrenime hazırlanmasını saþlamayı amaçlamaktadır. Primary education: Aim of primary education is to gain necessary basic knowledge, behaviour and ability in order to be a good citizen for each Turkish child, to bring up them according to national morals, and to prepare them for the upper education according to their capabilities and skills. 18 Aþustos 1997 tarihinde çıkan 4 306 sayılı yasa ile 1997/'98 öþretim yılından itibaren 8 yıllık kesintisiz zorunlu ilköþretime geçilmiĩtir. ćlköþretim 6-13 yaĩ grubundaki çocukların eþitimini kapsamaktadır. It has been undergone 8-year compulsory education with law no. 4306 dated 18-August-1997 since 1997/'98 education year. Primary education covers the education of children in the age group 6-13. Orta öþretim: ćlköþretime dayalı, en az 3 yıllık öþrenim veren genel, mesleki ve teknik öþretim kurumlarının tümünü kapsar. Secondary education: On the basis of primary school education, it covers all general vocational and technical educational institutions giving at least 3 years of education. Yüksek öþretim: Orta öþretime dayalı en az 2 yıllık yüksek öþrenim veren eþitim kurumlarının tümünü kapsar. Higher education: On the basis of secondary education, it covers all education institutions giving at least 2 years of higher education. Brüt okullaĩma oranı: ćlgili öþrenim türündeki tüm öþrencilerin, ait olduþu öþrenim türündeki teorik yaĩ grubunda bulunan toplam nüfusa bölünmesi ile elde edilir. Gross schooling ratio: It is obtained by dividing the total number of students in a specific level of education to the population in the theoretical age group. A: Toplam öþrenci sayısı B: Teorik yaĩ grubundaki toplam nüfus Brüt okullaĩma oranı= A / B A: Total number of enrollment B: Total population in the theoretical age group Gross schooling ratio= A / B Net okullaĩma oranı: ćlgili öþrenim türündeki teorik yaĩ grubunda bulunan öþrencilerin, ait olduþu öþrenim türündeki teorik yaĩ grubunda bulunan toplam nüfusa bölünmesi ile elde edilir. Net schooling ratio: It is obtained by dividing the number of students of a theoretical age group enrolled in a specific level of education to the population in that age group. A: Teorik yaĩ grubundaki öþrenci sayısı B: Teorik yaĩ grubundaki toplam nüfus Net okullaĩma oranı= A / B A: Number of enrollment in the theoretical age group B: Total population in the theoretical age group Net schooling ratio= A / B TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 100 The theoretical age groups at primary education, at secondary education and at higher education are accepted respectively 6-13; 14-16 and 17-21 on the basis of the completed age of enrollments. EýćTćM HARCAMALARI ARAĨTIRMASI EDUCATION EXPENDITURE SURVEY Eþitim sürecinin, bireysel ve toplumsal geliĩmedeki önemi dikkate alındıþında, planlı kalkınmanın, doþru veriler üzerine kurulacak, saþlıklı bir eþitim planlamasına ihtiyaç duyduþu bilinen bir gerçektir. Eþitim harcamalarının ayrıntılı hesaplanabilmesi için, Devlet ćstatistik Enstitüsü tarafından Devlet Planlama Teĩkilatı iĩbirliþi ile, 2003 yılında ilk kez referans yılı 2002 olmak üzere “Türkiye Eþitim Harcamaları Araĩtırması” gerçekleĩtirilmiĩtir. When the importance of educational process on personal and social improvements is taking into account, it is clear that the wellplanned development requires reliable educational planning that based on accurate data. To calculate education expenditure in detail, “Turkey’s Education Expenditure Survey” was conducted by State Institute of Statistics in cooperation with the State Planning Organization for the first time in 2003 on the basis of the reference year 2002. Bu araĩtırma ile; toplam eþitim harcaması; eþitim seviyelerine göre öþrenci baĩına düĩen eþitim harcamaları; eþitim harcamalarının GSYćH içindeki oranı; hanehalkı, vakıf, dernek, hayır kurumları, özel ĩirket, ĩahıs, firmalar, kar amacı gütmeyen organizasyonların, bakanlık ve kurumların eþitime yaptıkları katkının hesaplanması; AB uyum çalıĩmaları kapsamında ulusal plan gereþi eþitim konusunda karĩılaĩtırılabilir veri üretilmesi amaçlanmıĩtır. The followings were aimed to obtain through this study; total education expenditure; education expenditure per enrollments by level of education; the ratio of education expenditure at GDP; the calculation of educational contributions of households, foundations, associations, charities, private firms, persons, firms, non-profit institutions, ministries and institutions; The production of comparable data on education within the EU compliance studies according to the national plan. Eþitim Harcamaları Araĩtırması 7 ayrı alt araĩtırmadan oluĩmuĩtur. Bunlar sırasıyla; Milli Eþitim Bakanlıþı Eþitim Harcamaları Araĩtırması; Yükseköþretim Kurulu Eþitim Harcamaları Araĩtırması; Üniversiteler Eþitim Harcamaları Araĩtırması; Bakanlık ve Kurumlar Eþitim Harcamaları Araĩtırması; Özel Kreĩler Eþitim Harcamaları Araĩtırması; Eþitim-Öþretim Kurumları Eþitim Harcamaları Araĩtırması; Hanehalkı Eþitim Harcamaları Araĩtırması'dır. Education Expenditure Survey consists of following 7 separate sub-studies. These are Education Expenditure Study of Ministry of National Education; Education Expenditure Study of Council of Higher Education; Education Expenditure Study of Universities; Education Expenditure Study of Ministries and Organizations; Education Expenditure Study of Private Nurseries; Education Expenditure Study of Education and Training Institutions; Education Expenditure Study of Households. Eþitim harcamaları, ülkemiz sınırları içerisinde finansman kaynaklarına göre, MEB, YÖK, Üniversiteler, Bakanlık ve kurumların, Belediyelerin, ćl özel idarelerinin, özel-tüzel kiĩi ve kuruluĩların, hanehalklarının, hizmet sunucularına göre eþitim amaçlı yapılan nakdi (maddi), ayni (mal ve hizmet) harcamalarının tümünü kapsar. Education Expenditure covers the expenditure of Ministry of National Education, Council of Higher Education, Universities, Ministries and Organizations, Municipalities, Provincial Special Administration, Private and Juristic Persons and Institutions and Households by sources of financing in our country’s borders, and all expenses made “both in cash and in kind (supply and service) for education by service providers. Tanım ve Kavramlar Definitions and Concepts Finansman kaynakları: Merkezi hükümet, Yerel idareler, Özel kaynaklar ve uluslararası kaynaklar finansman kaynakları olarak tanımlanmıĩtır. Financial sources: The financial sources are defined as central government, local administrations, private and international sources. Fonksiyonlar: Merkezi hükümetin fonksiyonları, MEB, YÖK, bakanlık ve kurumlar, üniversiteler, eþitim-öþretim kurumları, yerel idarelerin fonksiyonları belediyeler ve il özel idareleri; özel kaynakların fonksiyonları ise vakıf, dernek, ĩahıs, kar amacı gütmeyen organizasyonlar ile hanehalklarıdır. Functions: The functions of central government are defined as Ministry of National Education (MNO), Higher Education Council (HEC), other ministries and organizations, universities and education and training institutions; the functions of local administrations are defined as municipalities and provincial special administrations and functions of private sources are defined as foundations, associations, individuals, non-profit institutions and households. Hizmet sunucuları: Eþitim seviyesine göre resmi-özel ayırımında deþerlendirilen eþitim-öþretim birimleridir. (okul öncesi, ilköþretim, ortaöþretim, yükseköþretim vb.) Service providers: They are the units of education and training institutions that are evaluated as being public or private by level of education. (pre-primary school, primary school, general high school, etc.) Eþitim borcu: Eþitim hizmet ücretleri veya fon kaynakları için eþitim amacıyla ödünç alınan ama borç verene henüz geri ödenmemiĩ olan toplam tutardır. Dept of education: It is the total amount of unpaid dept for educational service fee or sources of funds for educational needs in 2002. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 101 Eğitim ve Kültür Öþrencilerin bitirdiþi yaĩ baz alınarak; ilköþretimde teorik yaĩ 6-13, orta öþretimde teorik yaĩ 14-16 ve yüksek öþretimde teorik yaĩ 17-21 olarak kabul edilmiĩtir. Education and Culture Yaygın eþitim: Yaygın eþitim, Milli Eþitimin genel amaçlarına ve temel ilkelerine uygun olarak, örgün eþitim sistemine hiç girmemiĩ olan, herhangi bir kademesinde bulunan ya da bu kademeyi tamamlamıĩ kiĩilere örgün eþitimin yanında veya dıĩında fertlerin ilgi, istek ve yetenekleri doþrultusunda ekonomik, toplumsal ve kültürel geliĩmelerini saþlayıcı nitelikte çeĩitli süre ve kademelerde yaĩam boyu eþitim, öþretim, rehberlik ve uygulama etkinliklerinin tümüdür. Informal education: In accordance with the overall purposes and basic principles of national education, it covers all the activities of lifelong learning training, guidance and implementation in various characteristics and periods providing economic, cultural and social developments in line with skills and interests of individuals together with or without formal training for those who have never been included in formal education or for those who are at some stage of formal education or who have completed a stage in formal education. Ayni yardım: Herhangi bir eþitim seviyesindeki öþrenciye herhangi bir kaynaktan (devlet, belediye, il özel idareleri, vakıflar, bireyler, dernekler, özel ĩirketler ve kar amacı gütmeyen kuruluĩlar) yapılan mal yardımlarıdır. Assistance in kind: It covers goods assistance such as clothing, books, notebooks, stationeries made by any source (state, municipalities, provincial special administrations, foundations, individuals, associations, private companies, and non-profit institutions) to individuals enrolled at any education level. Nakdi yardım: Herhangi bir eþitim seviyesindeki öþrenciye herhangi bir kaynaktan (devlet, belediye, il özel idareleri, vakıflar, bireyler, dernekler, özel ĩirketler ve kar amacı gütmeyen kuruluĩlar) yapılan para yardımlarıdır. Financial assistance: It covers incentive or financial assistance made by state, municipalities, provincial special administrations, foundations, individuals, associations, private companies and nonprofit institutions to individuals enrolled at any education level. KÜLTÜR CULTURE Kültüre iliĩkin bilgiler tablo altlarında belirtilen kaynaklardan derlenmektedir. Information related to culture are collected from the sources indicated at the end of the tables. Tanım ve Kavramlar Definitions and Concepts Kütüphane: Bünyesinde kitap, süreli yayınlar ile diþer tüm basılı ve yazılı malzemelerin teknik yöntemler ile tasnif edilerek toplandıþı, korunduþu, belirli kurallar içinde halkın kullanımına açık olan yerlerdir. Libraries: They are the places where collection of books, periodicals, pamphlets and other printed or written materials are technically classified, indexed and submitted to the use of public. Milli Kütüphane: Milli kültür ile eþitim, ilim, sanat çalıĩma ve araĩtırmalarına imkan saþlayacak her türlü eser ve belgeleri bir araya getiren ve bilgi birikim merkezi olarak, yurt içi ve yurt dıĩı bilgi akımını temin etmekle görevli bir kuruluĩtur. National Library: The National Library is the Central Library responsible for acquiring and keeping copies of all significant publications and documents in order to provide and facilitate the use of such materials by researchers. It also serves as a depository library and data center and can provide both domestic and international information flow. Halk kütüphaneleri: Kadın, erkek, her yaĩta ve her düzeyde meslekten okuyucunun çeĩitli konularda hazırlanmıĩ eserlerden ücretsiz ve serbestçe yararlanılmasını saþlayan, hizmet verdikleri bölgenin kültürel, sosyal ve teknik alanda kalkınmasına yardımcı kaynak oluĩturan kurumlardır. Public libraries: These are free general libraries that serve the public regardless of age, sex, or occupation. They aim to assist cultural, social and technological developments of the region in which they are located by supplying library material relevant to regional characteristics and needs. Kitap: El yazması, taĩ veya matbaa baskısı veya teksirle çoþaltılmıĩ bir veya birkaç konudan meydana getirilmiĩ yapraklardan meydana gelen ciltli veya ciltsiz müstakil bir yayındır. Süreli yayın: Ortak bir baĩlık taĩıyan, devamlılıþı olan, belirli aralıklarla çıkartılan, birbirini takip eden sıralar halinde çıkan, içerisinde çeĩitli yazarların yazıları bulunan, dergi ve gazeteleri kapsayan yayınlardır. Books: They are the independent bound or unbound publications, manuscripts, lithography or machine printed or duplicated, without limitation of the number of pages or subjects. Müzeler: Müzeler; tarih öncesi ve sonrasının kültür ve sanat deþerine sahip her türlü taĩınır ve taĩınmaz eserlerinin korunup tanıtıldıþı yerlerdir. Periodicals: They are the publications issued in successive parts at regular intervals under the same title, comprising articles by different authors and including journals, magazines and newspapers. Museums: They are the places where the works of art, history, nature and other curiosities are preserved and exhibited. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 102 1999/'00 Brüt Net Gross Net Eþitim seviyesi Level of educational ćlköþretim - Primary education Erkek - Males Kadın - Females Orta öþretim - Secondary education Erkek - Males Kadın - Females Yüksek öþretim - Higher education Erkek - Males Kadın - Females (%) 2000/'01 Brüt Net Gross Net 2001/'02 Brüt Net Gross Net 2002/'03* Brüt Net Gross Net 2003/'04* Brüt Net Gross Net 94.30 90.45 96.18 90.80 96.63 89.79 96.40 90.91 98.17 91.95 99.89 88.45 95.15 85.53 99.95 92.15 93.62 87.78 100.04 93.00 92.37 87.04 99.48 93.11 93.20 88.47 100.49 95.67 93.57 90.21 57.00 39.12 55.96 40.09 60.90 43.16 76.70 43.70 84.04 46.47 65.21 48.42 42.81 35.27 63.44 47.97 43.87 36.06 68.64 52.67 47.29 38.77 89.02 63.49 48.07 39.01 95.98 71.19 50.24 42.41 21.05 11.62 20.77 11.49 21.32 11.49 24.04 12.99 24.08 13.09 24.55 17.42 12.68 10.52 23.87 17.53 12.26 10.61 24.13 18.17 12.58 11.07 27.55 20.37 13.98 11.96 27.49 20.48 14.18 11.95 Note. The mid-year population projections were used. Not. Yıl ortası nüfus projeksiyonları kullanılmıĩtır. 6.2 Eþitim kurumlarına göre öþretmen, öþrenci ve mezunlar Teachers, enrollments and graduates by educational institutions Eþitim kurumu - Educational institutions 1999/'00 2000/'01 2001/'02 2002/'03* 2003/'04* (1) Okul öncesi eþitim - Pre-school Okul sayısı - Number of schools (4) Öþretmen - Teachers Öþrenci - Enrollments (5) Mezun olan - Graduates 7 660 11 591 212 603 - 8 255 11 896 227 464 - 9 480 14 295 253 513 - 11 314 18 921 320 038 - 13 692 19 122 358 499 - ćlköþretim- Primary education Okul sayısı - Number of schools Öþretmen - Teachers (4) Öþrenci - Enrollments (5) Mezun olan - Graduates 33 317 325 140 10 028 979 824 789 36 072 345 015 10 480 721 1 071 189 35 052 372 687 10 477 616 1 093 503 35 168 390 275 10 331 619 1 147 850 36 117 384 029 10 479 538 - Genel lise - General high schools (1) Okul sayısı - Number of schools (4) Öþretmen - Teachers Öþrenci - Enrollments (5) Mezun olan - Graduates 2 656 70 137 1 399 912 295 263 2 747 71 502 1 487 415 289 300 2 635 72 621 1 673 363 290 116 2 559 76 735 2 053 735 335 213 2 831 86 051 1 963 998 - 3 344 73 242 916 438 240 861 3 544 69 467 875 238 243 652 3 732 72 263 906 456 207 280 3 575 71 828 981 224 193 812 3 681 73 998 1 050 394 - Fakülte ve yüksek okul - Higher educational institutions (3) 1 053 Okul sayısı - Number of schools (4) 65 204 Öþretmen - Teachers 1 419 927 Öþrenci - Enrollments (5) 212 028 Mezun olan - Graduates 1 084 67 880 1 508 205 234 181 1 131 71 290 1 568 384 267 791 1 203 76 090 1 798 623 289 579 1 248 78 804 1 841 546 - Mesleki ve teknik lise Vocational and technical high schools Okul sayısı - Number of schools (4) Öþretmen - Teachers Öþrenci - Enrollments (5) Mezun olan - Graduates (1) (2) (1) Resmi ve özel okulları kapsar. (2) Öþretmen olmayıp ders okutanları da kapsar. (3) Bilgiler Yüksek Öþretim Kurulu Baĩkanlıþı'ndan alınmıĩtır. (4) Resmi ilköþretim okulları bünyesinde bulunan ana sınıfı öþretmenleri resmi ilköþretim okulu öþretmenleri içinde kız teknik okulu bünyesindeki uygulamalı ana sınıfı öþretmenleri kız meslek lisesi içinde bir kere daha gösterilmiĩtir. (5) Okul dıĩından mezun olanı da kapsar. (1) Covers public and private schools. (2) Teachers who are not qualified as a teacher but are teaching are included. (3) Data are provided by the Council of Higher Education. (4) Similarly, practical pre-school teachers which are affiliated both at pre-school and vocational technical high school has been shown in vocational technical high school for girls. (5) Covers those who have graduated from outside. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 103 Eğitim ve Kültür 6.1 Öþretim yılı ve okul grubuna göre okullaĩma oranı Schooling ratio by group of schools and the education year Education and Culture 6.3 ćlköþretim okullarında öþretmen, öþrenci ve mezun olanlar Teachers, enrollments and graduates in primary education Okul sayısı Number of schools ćlköþretim - Primary education Resmi - Public Ĩehir - City Köy - Village Özel - Private Ĩehir - City Köy - Village Öþretmen - Teachers Kadın Females Toplam Total (%) Öþrenci - Enrollments Kadın Females Toplam Total (%) Mezun olan - Graduates Kadın Females Toplam Total (%) 2001/'02 2002/'03* 2003/'04* 35 052 35 168 36 117 372 687 390 275 384 029 44.13 44.07 49.57 10 477 616 10 331 619 10 479 538 46.58 46.73 46.96 1 093 503 1 147 850 - 43.99 44.33 - 2001/'02 2002/'03* 2003/'04* 2001/'02 2002/'03* 2003/'04* 9 295 9 366 9 657 25 129 25 188 25 846 241 382 251 546 252 258 116 472 123 989 115 662 47.35 47.40 48.18 34.03 34.08 34.46 7 523 675 7 273 819 7 548 977 2 782 487 2 901 932 2 769 673 46.73 46.88 47.09 46.28 46.41 46.68 794 483 842 254 278 211 282 298 - 44.58 44.74 42.34 43.08 - 2001/'02 2002/'03* 2003/'04* 2001/'02 2002/'03* 2003/'04* 574 544 553 54 70 61 13 650 13 407 14 662 1 183 1 333 1 447 70.72 71.31 69.11 73.03 69.61 69.03 159 815 143 117 148 135 11 639 12 751 12 753 45.05 45.53 45.53 45.12 45.95 46.04 19 289 21 623 1 520 1 675 - 43.92 44.42 42.89 43.76 - Note. Data covers those who have graduated from outside. Not. Okul dıĩından mezun olanları da kapsar. 6.4 Orta öþretimde öþretmen, öþrenci ve mezun olanlar Teachers, enrollments and graduates in secondary education Okul sayısı Number of schools Öþretmen - Teachers Kadın Toplam Females Total (%) Öþrenci - Enrollments Kadın Toplam Females Total (%) Mezun olan - Graduates Kadın Toplam Females Total (%) Genel toplam - General total 2001/'02 2002/'03* 2003/'04* 6 367 6 134 6 512 144 884 148 563 160 049 40.43 39.85 40.55 2 579 819 3 034 959 3 014 392 41.93 41.01 42.70 497 396 529 025 … 43.07 45.02 … Genel lise General high schools 2001/'02 2002/'03* 2003/'04* 2001/'02 2002/'03* 2003/'04* 2001/'02 2002/'03* 2003/'04* 2 635 2 559 2 831 2 175 2 217 2 287 460 342 544 72 621 76 735 86 051 64 429 70 417 78 396 8 192 6 318 7 655 43.04 42.80 43.27 41.58 42.79 42.62 54.53 53.28 49.94 1 673 363 2 053 735 1 963 998 1 600 174 1 997 306 1 894 699 73 189 56 429 69 299 44.24 42.68 45.42 44.21 42.61 45.41 45.00 45.28 45.71 290 116 335 213 … 277 222 320 077 … 12 894 15 136 … 46.84 48.16 … 46.97 46.33 … 43.87 44.53 … 2001/'02 Mesleki ve teknik liseler Vocational and technical high schools 2002/'03* 2003/'04* 2001/'02 Resmi - Public 2002/'03* 2003/'04* 2001/'02 Özel - Private 2002/'03* 2003/'04* 3 732 3 575 3 681 3 710 3 564 3 659 22 11 22 72 263 71 828 73 998 72 162 71 771 73 902 101 57 96 37.82 36.69 37.38 37.80 36.66 37.37 48.51 77.19 42.71 906 456 981 224 1 050 394 905 361 980 288 1 049 230 1 095 936 1 164 37.67 37.50 37.60 37.67 37.50 37.59 35.16 34.71 39.52 207 280 193 812 … 206 756 193 059 … 524 753 … 37.79 39.58 … 37.76 39.52 … 49.81 53.39 … Resmi - Public Özel - Private Not. Açık öþretim liseleri, ortopedik özürlüler, iĩitme engelliler ve Note. It also covers the data for open education high schools, orthopedic çok programlı liseleri, saþlık ve anadolu saþlık, ziraat, teknik, difficulties, deaf schools and comprehensive high schools, health and anatolion ev ekonomisi, veteriner ve laborant meslek liselerini kapsar. high schools for health, vocational high schools for agriculture, technical domestic economy, veterinary and high schools for laboratory asistance. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 104 ćlköþretim Primary education Okul öncesi eþitimi Pre-school ćBBS 2 - SRE 2 Derslik Okul Okul Öþrenci Sınıf Enroll- Öþretmen ClassSınıf School ments Teachers room School TR Türkiye-Turkey 16 016 434 771 Okul Class- Sınıf room School Derslik Enroll- Öþretmen ments Teachers Öþrenci Derslik Enroll- Öþretmen ments Teachers 399 002 286 290 1 454 1 658 948 50 255 30 254 800 465 557 166 571 6 998 6 255 169 58 155 3 844 183 542 9 079 7 193 215 60 462 4 734 2 518 1 073 457 223 20 284 11 746 338 152 263 9 762 4 516 1 376 1 307 328 787 16 225 12 982 287 96 406 7 306 3 888 1 026 1 783 376 736 16 997 14 514 375 107 612 7 675 4 290 1 027 1 159 949 417 032 16 661 10 956 334 142 245 8 878 4 256 20 098 936 1 453 1 109 409 624 16 244 13 274 318 132 189 7 586 4 174 910 31 472 2 931 2 370 979 567 228 26 383 14 267 420 204 053 14 867 6 154 549 11 979 608 793 1 148 328 616 13 602 9 964 269 80 473 5 481 3 021 TR61 Antalya 703 15 828 849 1 279 1 142 309 404 13 995 11 195 266 90 519 6 207 3 658 TR62 Adana 758 21 551 1 141 1 337 1 297 569 213 22 293 13 751 318 157 558 9 206 4 538 TR63 Hatay 750 20 377 747 1 030 1 703 468 794 18 254 12 062 260 114 714 6 633 3 542 TR71 Kırıkkale 607 13 059 537 765 948 229 523 11 256 8 860 231 60 477 4 523 2 357 TR72 Kayseri 532 12 683 466 733 1 744 353 542 15 094 12 605 283 98 918 6 351 3 556 TR81 Zonguldak 286 6 242 368 405 537 128 748 6 777 4 911 139 44 281 3 406 1 754 TR82 Kastamonu 249 4 609 256 320 872 95 296 5 150 4 724 149 28 391 2 371 1 405 TR83 Samsun 777 16 471 736 1 079 2 642 414 831 19 210 15 006 307 114 662 7 809 3 876 TR90 Trabzon 706 15 958 680 997 1 994 357 424 16 995 14 714 374 112 363 7 321 4 639 TRA1 Erzurum 220 4 440 191 294 1 372 183 727 8 024 6 593 149 39 693 2 615 1 738 TRA2 Aþrı 371 7 606 176 396 1 460 221 664 6 651 6 327 93 30 825 1 475 1 002 TRB1 Malatya 476 11 015 445 641 1 544 258 599 11 124 8 105 192 70 965 4 368 2 283 TRB2 Van 394 11 438 300 546 1 841 399 311 11 037 8 876 120 49 033 2 153 1 311 TRC1 Gaziantep 510 14 006 527 718 1 460 415 866 13 142 8 736 170 80 925 4 117 2 184 TRC2 Ĩanlıurfa 408 13 277 403 565 2 343 585 776 15 998 9 770 150 78 663 3 402 2 022 TRC3 Mardin 511 20 590 419 752 1 567 412 621 11 274 8 650 111 50 117 2 006 1 389 1 616 58 635 3 815 4 525 TR21 Tekirdaþ 430 11 323 496 680 516 TR22 Balıkesir 468 10 659 541 699 796 TR31 ćzmir 765 22 564 1 553 1 401 TR32 Aydın 844 20 529 1 102 TR33 Manisa 749 17 502 748 TR41 Bursa 631 20 860 TR42 Kocaeli 796 TR51 Ankara TR52 Konya Kaynak: Milli Eþitim Bakanlıþı 6 837 2 721 519 167 614 Classroom 35 580 10 298 646 TR10 ćstanbul 21 998 27 339 Öþrenci Ortaöþretim Secondary education 88 874 23 518 12 741 2 062 Source: Ministry of National Education Notlar: Notes: 1- 12 919 okul öncesi öþretmen kadrolarının bulunduþu kurumların 1- 12 919 pre-school teachers are also shown in the institutions öþretmen sayılarında da gösterilmiĩtir. that the teachers are belonging to. 2- Okul öncesi eþitimde 13 305 resmî anasınıfı ile 241 özel anasınıfı 2- In pre-school education, 13 305 public pre-school and 241 okul sayısına dahil edilmiĩtir. private pre-school are included in the number of school. 3- Açık ćlköþretim, Açık Lise ve diþer Bakanlıklara baþlı meslek liseleri 3- Open Primary Education, Open Secondary Education and bilgileri dahil deþildir. Vocational high schools belong to other Ministries are not included. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 105 Eğitim ve Kültür 6.5 ćBBS 2'ye göre okul / sınıf, öþrenci, öþretmen ve derslikler, 2004 - 2005 öþretim yılı Schools, enrollments, teachers and classrooms by SRE 2, 2004 - 2005 education year Education and Culture 6.6 Yüksek öþretim kurumlarında öþretim alanına göre öþrenci ve mezun olanlar Higher educational institutions enrollments and graduates by fields of study Öþretim alanı - Education field Toplam - Total Öþrenci - Enrollments 2003/'04 Kadın Erkek Toplam Females Males (%) Total Mezun olan - Graduates 2002/'03 Kadın Erkek Toplam Females Males (%) Total 1 278 869 42.68 57.32 180 513 44.22 55.78 243 477 239 667 3 810 53.11 53.23 46.04 46.89 46.77 53.96 43 822 43 165 657 52.28 52.24 55.10 47.72 47.76 44.90 73 459 59 537 13 922 55.65 56.35 52.64 44.35 43.65 47.36 13 963 12 100 1 863 55.28 54.93 57.54 44.72 45.07 42.46 Sosyal bilimler, iĩ yönetimi, hukuk Social sciences, business, law Sosyal ve davranıĩ bilimleri - Social and behavioral sciences Kitle iletiĩimi ve araçları - Mass com. and mass media ćĩ ve yönetim - Business and management Hukuk - Law 619 190 285 475 17 362 293 837 22 516 40.58 38.50 46.68 41.71 47.48 59.42 61.50 53.32 58.29 52.52 71 719 29 625 2 680 34 893 4 521 39.99 38.67 58.21 39.52 41.41 60.01 61.33 41.79 60.48 58.59 Müsbet ve doþal bilimler - Positive and natural sciences Yaĩam bilimleri - Life sciences Fiziksel bilimler - Physical sciences Matematik ve istatistik - Mathematics and statistics Bilgisayar - Computer 102 897 17 528 45 813 26 967 12 589 39.76 57.16 37.42 41.53 20.26 60.24 42.84 62.58 58.47 79.74 14 700 2 773 6 425 4 100 1 402 47.65 63.76 46.89 45.80 24.68 52.35 36.24 53.11 54.20 75.32 113 681 21.60 78.40 16 481 22.89 77.11 53 422 10.18 89.82 7 367 11.24 88.76 29 536 30 723 35.30 28.28 64.70 71.72 4 518 4 596 36.59 28.11 63.41 71.89 33 370 27.53 72.47 5 496 30.99 69.01 26 876 6 494 30.04 17.14 69.96 82.86 4 524 972 31.56 28.29 68.44 71.71 Saþlık ve sosyal hizmetler - Health and social services Saþlık - Health Sosyal hizmetler - Social services 71 429 66 365 5 064 61.18 62.70 41.35 38.82 37.30 58.65 10 951 10 211 740 64.88 66.21 46.49 35.12 33.79 53.51 Hizmetler - Services Personel hizmetleri - Personnel services Ulaĩtırma hizmetleri - Transport services Çevre koruma - Environmental protection Güvenlik hizmetleri - Security services 21 366 8 147 957 5 780 6 482 27.84 38.11 23.93 42.42 2.51 72.16 61.89 76.07 57.58 97.49 3 381 1 002 89 812 1 478 27.21 45.81 14.61 48.03 3.92 72.79 54.19 85.39 51.97 96.08 Eþitim - Education Öþretmen yetiĩtirme - Teacher training Eþitim bilimleri - Educational sciences ćnsani bilimler ve sanat - Human sciences and art ćnsani bilimler - Human sciences Sanat - Art Mühendislik, üretim ve yapı Engineering, production and construction Mühendislik ve mühendislik bilimleri Engineering and engineering sciences Üretim ve üretim süreci Production and production processing Mimarlık ve yapı - Architecture and construction Ziraat, ormancılık, su ürünleri ve veterinerlik Agriculture, forestry, fishery and veterinary Ziraat, ormancılık ve su ürünleri Agriculture, forestry and fishery Veterinerlik - Veterinary Kaynak: Yükseköþretim Kurulu, Source: Higher Education Council, Öþrenci Seçme ve Yerleĩtirme Merkezi Student Selection and Placement Center TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 106 1999 2000 2001 2002 2003 Erkek - Males Lisans - Undergraduate Yüksek lisans - Master Doktora - Doctorate 23 715 18 634 3 799 1 282 16 365 13 074 2 475 816 14 841 11 206 2 388 1 247 15 868 11 406 3 052 1 410 14 951 10 395 2 827 1 729 Kadın - Females Lisans - Undergraduate Yüksek lisans - Master Doktora - Doctorate 4 836 3 166 1 175 495 2 246 1 559 481 206 1 629 1 375 196 58 1 439 1 120 227 92 1 222 923 219 80 Source: The Ministry of National Education; General Directorate of Higher Education Kaynak: Milli Eþitim Bakanlıþı; Yükseköþretim Genel Müdürlüþü Öðretim yýlý ve okul grubuna göre net okullaþma oraný Net schooling ratio by group of schools and the education year (%) 100.00 80.00 60.00 Ýlköðretim Primary education 40.00 Orta öðretim Secondary education Yüksek öðretim Higher education 20.00 0.00 1999/2000 2000/2001 2001/2002 2002/2003* 2003/2004* Veri için tablo 6.1’e bakýnýz. For data, see table 6.1. Yurt dýþýnda öðrenim yapan öðrenciler Students educating in abroad 28 000 24 000 20 000 Erkek - Males 16 000 Kadýn - Females 12 000 8 000 4 000 0 1999 2000 2001 2002 2003 Veri için tablo 6.7’ye bakýnýz. For data, see table 6.7. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 107 Eğitim ve Kültür 6.7 Yurt dıĩında öþrenim yapan öþrenciler Students educating in abroad Education and Culture (000 000 TL) 6.8 Türkiye eþitim harcaması matrisi, 2002 Merkezi Hükümet - Central Government Finansman kaynakları Fonksiyonlar Diþer bakanlık Milli Eþitim Bak. Yükseköþretim ve kuruluĩlar Ministry Kurulu - Council Other Toplam of National of Higher Ministries and Total Education Education institutions Hizmet sunucuları Eþitim kurumları Education Üniversiteler and training Universities institutions 20 155 207 669 8 043 014 606 6 265 881 1 021 062 515 3 920 495 401 71 300 005 79 837 176 26 336 000 0 0 0 928 044 ćlköþretim 6 842 267 026 4 169 676 000 0 96 060 702 Genel lise 2 471 753 624 1 346 463 000 0 10 516 284 Mesleki teknik lise 1 719 491 603 1 338 886 000 0 140 779 855 0 Önlisans ( 2 ve 3 yıllık) 403 214 579 0 0 73 868 157 33 753 381 0 Lisans (4 yıllık fakülte ) 1 790 229 254 0 0 19 991 529 288 649 631 0 0 Toplam Okul öncesi 0 27 062 158 0 12 450 052 6 730 855 297 061 913 0 0 5 600 144 233 281 Yüksek lisans 48 738 417 0 0 3 899 778 7 949 015 0 Doktora 16 345 715 0 0 4 446 721 776 742 0 3 751 222 384 0 6 265 881 334 758 487 3 314 806 295 0 373 953 093 206 777 000 0 3 996 520 0 0 43 971 612 4 347 301 0 39 553 815 70 496 0 Lisans ( 5 - 6 yıllık fakülteler ) Üniversitelerde eþitim seviyelerine göre daþıtımı yapılamayan miktar Yaygın eþitim Hizmet içi eþitim Yaz okulu (Üniversitelerde eþitim kurs ücreti) 35 859 589 0 0 0 0 0 Özel dershaneler 587 332 071 0 0 0 0 0 Lise mezunu, üniversiteye hazırlanan 277 411 649 - - - - - 83 520 543 67 538 000 0 977 944 0 136 197 105 067 038 0 0 0 81 074 339 23 992 699 49 182 221 0 0 0 49 182 221 0 1 178 748 163 882 991 305 0 292 207 122 0 0 Özel eþitim okulları Borç hizmeti Ar-ge harcamaları Eþitim seviyesine göre daþıtımı yapılamayan miktar Not: UNESCO, OECD ve EUROSTAT'ın ortak kullandıkları veri tabanına göre (UOE Data Collection) eþitim personelinin saþlık harcamaları da kapsanmıĩtır. Türkiye eðitim harcamalarýnýn finansman kaynaklarýna göre daðýlýmý Distribution of Turkey’s education expenditures by financial sources 2002 2% 1% Merkezi hükümet Central government 33% Hanehalký Households Özel ve tüzel kiþi ve kuruluþlar Private and juristic persons and institutions 64% Yerel idareler Local administrations TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 108 Yerel idaraler - Local administrations (000 000 TL) Özel kaynaklar - Special sources Financial sources Functions Belediyeler Municipalities ćl özel idareleri Provincial special administrations Özel ve tüzel kiĩi ve kuruluĩlar Private and juristic persons and institutions 13 426 825 127 615 368 313 006 081 6 620 064 983 18 956 004 97 216 35 417 754 035 51 683 054 3 410 8 914 419 125 267 675 107 408 231 2 293 495 558 14 382 282 958 007 1 063 539 18 364 529 1 081 773 177 165 035 366 810 563 578 20 951 353 211 163 847 49 306 32 625 0 2 879 678 292 680 737 0 1 702 116 576 686 60 995 459 1 414 081 388 4 232 445 0 0 2 317 521 150 505 511 0 Graduate (5 - 6 year faculty) 0 0 1 153 065 35 736 559 0 Post graduate 0 0 0 11 122 252 0 Ph.D 1 214 239 37 883 94 018 536 0 121 063 0 0 0 163 179 573 0 Informal education 0 0 0 0 0 In-service education 0 0 0 35 859 589 0 Summer school (Course fee at universities) 0 0 0 587 332 071 0 Private teaching centers 115 316 55 276 276 851 276 964 206 - Graduates from high school and preparing for university 26 076 15 315 337 087 14 487 461 2 463 0 0 0 0 0 Debt service 0 0 0 0 0 R & D expenditure 0 0 3 549 735 0 0 The amount that could not distributed according to level of education Uluslararası kaynaklar Hanehalkı International Households resources Service providers Total Pre-primary education Primary education General high school Vocational and technical high school Undergraduate ( 2 - 3 years) Graduate (4 year faculty) The amount that could not distributed by universities according to level of education Special education Note. It also covers health expenditure of teaching staffs by the UOE data base used jointly by UNESCO, OECD and EUROSTAT. Seçilmiþ ülkelerde eðitim harcamalarýnýn GSYÝH içindeki payý * Share of education expenditures at GDP in selected countries (%) 8.0 7.0 6.0 5.0 4.0 3.0 2.0 1.0 0.0 Türkiye Turkey ABD USA Ýngiltere United Kingdom Norveç Norway Avustralya Australia Kanada Canada Almanya Germany Veri için tablo 6.10’a bakýnýz. For data, see table 6.10 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 109 Eğitim ve Kültür 6.8 Turkey's education expenditure matrix, 2002 Education and Culture 6.9 Eþitim seviyelerine göre öþrenci baĩına düĩen eþitim harcamaları, 2002 Education expenditure per student by level of education, 2002 Açıkilköþretim, açıklise, açıköþretim fakültesi dahil - Included open primary education, open high school, open education faculty Harcama miktarı Öþrenci Expenditure sayısı (000 000 TL) Enrollments Okul öncesi - Pre primary education Resmi - Public Özel - Private ćlköþretim - Primary education Resmi - Public Özel - Private Genel lise - General high school Resmi - Public Özel - Private Mesleki-Teknik lise Vocational and technical high school Resmi - Public Özel - Private (2) Üniversiteler - Universities (Önlisans, lisans, y. lisans,doktora) (Undergraduate, graduate, post graduate,Ph.D) ('000 TL) ($) Açıkilköþretim, açıklise, açıköþretim fakültesi hariç - Not included open primary education, open high school, open education faculty (1) Harcama miktarı Öþrenci Expenditure sayısı (000 000 TL) Enrollments ('000 TL) ($) (1) 83 215 448 48 153 105 35 062 343 7 666 506 354 7 278 038 742 388 467 612 3 004 846 252 2 855 484 918 149 361 334 320 038 310 279 9 759 10 331 619 10 175 751 155 868 2 053 735 1 997 306 56 429 260 017 171 155 193 102 3 592 821 2 363 742 043 488 715 234 470 2 492 286 1 639 1 463 113 962 1 429 668 940 2 646 890 1 741 83 215 448 320 038 260 017 48 153 105 310 279 155 193 35 062 343 9 759 3 592 821 7 660 995 601 10 111 890 757 623 7 272 527 989 9 956 022 730 465 388 467 612 155 868 2 492 286 2 996 613 692 1 588 800 1 886 086 2 847 252 358 1 532 371 1 858 070 149 361 334 56 429 2 646 890 171 102 2 363 498 480 1 639 1 240 1 222 1 741 1 977 142 766 1 973 376 336 3 766 430 981 224 980 288 936 2 014 976 1 325 2 013 058 1 324 4 023 963 2 647 1 977 142 766 1 973 376 336 3 766 430 884 103 2 236 326 1 471 883 167 2 234 432 1 470 936 4 023 963 2 647 6 573 911 235 1 918 483 3 426 619 2 254 6 549 659 682 1 256 629 5 212 087 3 428 Notlar. Notes. - Lise mezunu olup üniversiteye hazırlanan öþrencilerin harcamaları - It doesn't cover expenditure of students who are graduated from high schools kapsanmamıĩtır. and preparing for universities. - Üniversitelerde eþitim seviyelerine göre daþıtımı yapılamayan miktar, - The amount that could not be distributed by universities according to level of the üniversitelerin geneline dahil edilmiĩtir. education, was included into universities. - Eþitim seviyelerine göre daþıtımı yapılamayan miktar, tüm eþitim - The amount that could not be distributed according to level of education was seviyelerine harcamaların aþırlıþı oranında daþıtılmıĩtır. distributed in the ratio of expenditure weight to all level of education. (1) 2002 yılı DćE ithalat aþırlıklı dolar kuruna göre hesaplanmıĩtır. (1) It was calculated by exchange rate of dollar weigted by import for 2002. (1$ = 1 520 425 TL.) (1$= 1 520 425 TL.) (2) Araĩtırma sonuçlarında üniversitelerden gelen bilgilerde eþitim (2) Due to the amount that could not be distributed by universities was rather seviyelerine göre daþıtımı yapılamayan miktar fazla olduþundan high according to the results of the university survey, the public and foundation resmi - vakıf verileri ayrıĩtırılamamıĩtır. data could not be distinguished. Eðitim seviyelerine göre öðrenci baþýna düþen eðitim harcamasý(1) Education expenditure per student by level of education 2002 ($) 2 500 2 000 1 500 1 000 500 0 Okul öncesi Pre primary education Ýlköðretim Primary education Genel lise Mesleki-Teknik lise Üniversiteler Vocational General high Universities and technical school high school (1) Açýkilköðretim, açýklise, açýköðretim fakültesi dahil Included open primary education, open high school, open education faculty TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 110 Toplam - Total (%) Kamu harcamaları (Merkezi Özel harcamalar hükümet, Yerel idareler) (vakıf, ĩahıs, hanehalkı, v.b.) Public expenditure(Central Private expenditure(foundations, government, Local government) individuals, households etc.) Türkiye (2002 yılı verileri) Turkey (data of the year 2002) 7.3 4.8 2.5 Türkiye (2000 yılı verileri) Turkey (data of the year 2000) 3.4 3.4 - OECD ülkeleri (2000 yılı verileri) OECD countries (data of the year 2000) ABD - USA ćngiltere - United Kingdom Norveç - Norway Avustralya - Australia Kanada - Canada Almanya - Germany (1) Yunanistan - Greece Kore - Corea 5.9 7.0 5.2 5.9 6.0 6.4 5.3 3.9 7.1 4.6 4.8 4.5 5.8 4.6 5.2 4.3 3.7 4.3 1.3 2.2 0.7 0.1 1.4 1.2 1.0 0.2 2.8 Diþer ülkeler - Other countries (1) Arjantin - Arjgentina (2) Filipinler - Philippines Jamaika - Jamaica (2) Hindistan - India 5.9 6.4 9.7 4.3 4.5 3.9 6.4 4.1 1.4 2.5 3.3 0.2 Kaynak: Eþitime bir bakıĩ 2003- OECD göstergeleri Source: Education at a Glance 2003_ OECD Indicators (1) Devletten hanehalkına yapılan katkılar devlet harcamaları (1) Financial Assistance made by State to Households is içerisinde gösterilmemiĩ, özel harcamalar içerisinde gösterilmiĩtir. shown into private expenditure, not public expenditure. (2) Referans yılı 1999'dur. (2) The reference year is 1999. 6.11 Kütüphaneler, kitap sayısı ve kütüphanelerden yararlananlar Libraries, number of books and library users 1999 2000 2001 2002 2003 1 1 001 090 447 568 1 1 021 900 271 333 1 1 100 975 231 257 1 1 117 190 297 349 1 1 141 281 391 413 1 292 12 488 172 20 898 473 1 340 12 809 225 19 975 215 1 350 12 398 913 20 964 172 1 275 12 433 310 20 179 482 1 350 12 684 084 17 827 177 Milli kütüphane - National Library Kütüphane sayısı - Number of libraries Kitap - Books Kütüphanelerden yararlananlar - Library users Halk ve çocuk kütüphaneleri - Public and children libraries Kütüphane sayısı - Number of libraries Kitap - Books Kütüphanelerden yararlananlar - Library users Kaynak: Milli Kütüphane Baĩkanlıþı, Source: The Presidency of the National Library, halk ve çocuk kütüphaneleri müdürlükleri directorates of public and children's libraries TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 111 Eğitim ve Kültür 6.10 Seçilmiĩ ülkelerde eþitim harcamalarının GSYćH'deki payı (*) Share of education expenditures at GDP in selected countries Education and Culture 6.12 Konulara göre kitap ve süreli yayınlar Books and periodicals by subject 2000 2001 2002 2003 2004 8 905 2 357 9 974 2 251 12 552 2 044 15 486 2 403 15 438 2 578 643 1 499 323 1 375 423 1 267 279 1 399 194 1 534 (1) 425 8 462 11 652 8 739 11 714 8 (1) 575 20 896 23 1 060 13 1 502 17 1 413 27 (1) 2 411 456 2 970 487 3 724 387 5 195 425 4 940 443 (1) 145 9 237 7 182 4 298 6 305 6 (1) 107 7 170 5 169 6 190 9 201 11 (1) 729 203 964 194 1 288 180 1 131 297 1 279 303 (1) 378 103 335 91 546 115 678 138 593 152 (1) 2 590 36 2 782 41 3 467 43 4 342 66 4 698 63 (1) 902 16 835 17 1 041 21 1 132 35 1 101 31 (1) Kitaplar - Books Süreli yayınlar - Periodical publications Genel konular - General subjects Kitap - Book (1) Süreli yayınlar - Periodical publications Felsefe ve ahlak - Philosophy and morals Kitap - Book Süreli yayınlar - Periodical publications Din ve ilahiyat - Religion and theology Kitap - Book Süreli yayınlar - Periodical publications Toplumsal bilimler - Social sciences Kitap - Book Süreli yayınlar - Periodical publications Dil - Philology Kitap - Book Süreli yayınlar - Periodical publications Kuramsal bilimler - Theoretical sciences Kitap - Book Süreli yayınlar - Periodical publications Uygulamalı bilimler - Applied sciences Kitap - Book Süreli yayınlar - Periodical publications Güzel sanatlar, spor ve turizm - Fine arts, sport and tourism Kitap - Book Süreli yayınlar - Periodical publications Edebiyat - Literature Kitap - Book Süreli yayınlar - Periodical publications Tarih, coþrafya ve biyografi - History, geography and biography Kitap - Book Süreli yayınlar - Periodical publications Kaynak: Kültür ve Turizm Bakanlıþı; Source: Ministry of Culture and Tourism; Basma Yazı ve Resimleri Derleme Müdürlüþü Directorate for Compilation of Printed Works and Pictures (1) Kitap sayıları resmi kuruluĩ yayınlarını da kapsar. (1) Data on books also covers the publications of official organizations. 6.13 Sinema, gösterilen film ve seyirciler Cinemas, movies and attendances 1999 Sinema sayısı - Number of cinemas Gösterilen film sayısı - Number of movies Seyirci sayısı - Number of attendances Kaynak: Sinema müdürlükleri 516 21 575 51 263 226 2000 606 24 096 17 086 152 2001 580 25 608 16 905 737 2002 532 22 529 15 406 597 2003 826 21 254 14 503 052 Source: Directorates of cinemas TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 112 Tiyatro sayısı - Number of theaters Oynanan eser sayısı - Number of shows Gösterim sayısı - Number of performances Seyirci sayısı - Number of attendances 1998/'99 1999/'00 2000/'01 2001/'02 2002/'03 100 522 13 714 2 792 839 108 735 11 215 3 746 161 99 630 9 254 2 570 120 102 713 10 271 2 634 841 97 898 13 305 2 758 206 Kaynak: Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüþü, Source: General Directorate of State Theaters, belediye ve özel tiyatro müdürlükleri directorates of municipal and private theaters 6.15 Opera ve bale, oynanan eser, gösterim sayısı ve seyirciler Operas and ballets, shows, performances and attendances Opera ve bale sayısı - Number of operas and ballets halls Oynanan eser sayısı - Number of shows Gösterim sayısı - Number of performances Seyirci sayısı - Number of attendances 1998/'99 1999/'00 2000/'01 2001/'02 2002/'03 6 80 397 248 413 6 94 470 258 547 6 95 489 207 360 5 98 472 165 154 5 135 589 273 271 Source: General Directorate of State Operas and Ballets Kaynak: Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüþü 6.16 Müzeler, ziyaretçiler ve mevcut eserler Museums, visitors and artifacts 1999 Müze sayısı - Museums Etnografya - Ethnography Arkeoloji - Archaeology Diþer - Other Ziyaretçi sayısı - Number of visitors Mevcut eser sayısı - Available artifacts 172 44 79 49 5 582 917 2 654 765 2000 177 41 85 51 6 892 655 2 684 517 2001 171 41 76 54 8 133 473 2 733 657 2002 178 44 62 72 7 471 612 2 744 257 2003 180 43 66 71 8 048 909 2 775 194 Source: General Directorate of Monuments and Museums Kaynak: Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüþü 6.17 Müze ve müzelere baþlı halka açık ören yeri ziyaretçileri ve gelirleri Museums and ruins under the responsibility of the museums open to the public, visitors and receipts 1999 Yerli - Nationals Ziyaretçi sayısı - Number of visitors Gelir - Income (000 000 TL) (1) Yabancı - Foreigners Ziyaretçi sayısı - Number of visitors Gelir - Income (000 000 TL) (1) 2000 2001 2002 2003 5 623 170 2 304 241 6 175 652 11 741 950 6 658 093 6 732 570 8 949 820 12 658 194 9 155 761 27 481 002 5 254 584 7 417 781 7 282 923 15 819 990 11 313 154 39 467 045 8 319 919 50 011 495 6 609 272 27 608 987 Kaynak: Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüþü Source: General Directorate of Monuments and Museums (1) Giriĩ ücreti, fotoþraf ve film çekim ücretleri dahildir. (1) Admission fee and fee for taking films and photography are included. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 113 Eğitim ve Kültür 6.14 Tiyatro, oynanan eser, gösterim sayısı ve seyirciler Theaters, shows, performances and attendances Adalet Justice Sayfa Page 116 Açıklama Explanation 7.1 Savcı, hâkim ve Adalet Bakanlıþı'nda çalıĩan diþer personel 117 7.1 Prosecutors, judges and other Ministry of Justice personnel 7.2 Mahkeme türüne göre mahkemeye gelen, karara baþlanan ve gelecek yıla devredilen davalar 117 7.2 Cases brought, judged and postponed until next year by type of courts 7.3 Yaĩ grubu, medeni durum ve cinsiyete göre cezaevine giren hükümlüler 118 7.3 Convicts received into prison by age group, marital status and sex 7.4 Eþitim durumuna göre cezaevine giren hükümlüler 119 7.4 Convicts received into prison by education level 7.5 Cezaevi türüne göre cezaevindeki hükümlüler 120 7.5 Convicts in prison by type of prison 7.6 Türk Ceza Kanunu ve özel kanunlara göre cezaevine giren hükümlüler 120 7.6 Convicts received into prison under the Turkish Criminal Law and special law violation 7.7 Suçun iĩlendiþi hükümlüler 121 7.7 Convicts received into prison by region where the crime was committed bölge'ye göre cezaevine giren TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 115 7 Justice ADALET JUSTICE Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıĩtay ve Uyuĩmazlık Mahkemesi’ne iliĩkin bilgiler ilgili kurumlardan yıllık olarak alınmaktadır. Data on the Constitutional Court, the Supreme Courts, the Council of State and the Court of Jurisdictional Disputes are provided annually by their respective administrations. Hükümlülere iliĩkin bilgiler, cezaevi müdürlüklerince düzenlenip, Cumhuriyet Baĩsavcılıkları aracılıþıyla aylık olarak DćE’ye gönderilen hükümlü formlarına dayanılarak hazırlanmaktadır. Data on convicts are prepared monthly on the basis of convicts' forms filled in by each prison directorate and sent to the SIS via Chief Public Prosecutors. Anayasa Mahkemesi: Kanunların, kanun hükmünde kararnamelerin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi ćçtüzüþü’nün Anayasa’ya ĩekil ve esas bakımlarından uygunluþunu denetler. The Constitutional Court: The Constitutional Court reviews the constitutionality of laws, government decrees with the power of law and the by- laws of the Turkish Grand National Assembly. Yargıtay: Adliye mahkemelerince verilen ve kanunun baĩka bir adli yargı merciine bırakmadıþı karar ve hükümlerin son inceleme merciidir. Kanunla gösterilen belli davalara da ilk ve son derece mahkemesi olarak bakar. The Supreme Court: The Supreme Court is the court of last instance for reviewing the decisions and verdicts rendered by courts of law and in matters not referred by law to other courts of law. It has first and final jurisdiction in specific cases defined by law. Danıĩtay: ćdari mahkemelerce verilen ve kanunun baĩka bir idari yargı merciine bırakmadıþı karar ve hükümlerin son inceleme merciidir. Kanunla gösterilen belli davalara da ilk ve son derece mahkemesi olarak bakar. The Council of State: The Council of State is the court of last instance for reviewing the decisions and verdicts rendered by administrative courts and in matters not referred to other courts of administration by law. It has first and final jurisdiction in specific cases defined by law. Uyuĩmazlık Mahkemesi: Adli, idari ve askeri yargı merciileri arasındaki görev ve hüküm uyuĩmazlıklarını kesin olarak çözümlemeye yetkilidir. The Court of Jurisdictional Disputes: The Court of Jurisdictional Disputes is empowered to settle disputes among juridical administrative and military courts arising from disagreements on jurisdictional matters and verdicts. Savcı: Toplum adına mahkemelere dava açmak ve iddianame hazırlamakla görevlendirilmiĩ kamu görevlisidir. Public prosecutor: A public officer appointed as authority to file suits and prepare accusation on behalf of public. Hakim: Mahkemelere açılan davalarla ilgili olarak karar vermekle görevlendirilmiĩ kamu görevlisidir. Judge: A public officer appointed as authority to determine litigated questions. Cürüm: Bir toplumun var olma veya yaĩam koĩullarını veya bireylerin ve toplumun temel yararlarını ihlal eden veya tehlikeye sokan suçlardır. Felony: It is a type of crime which violates and endangers the existence of a society or life conditions, or the main advantages of individuals or a society. Kabahat: Kamunun iyiliþi ve geliĩmesini bozan fiillerdir. Misdemeanor: It is a type of crime which disturbs the improvement of public and public order. Hükümlü: Hakkında mahkumiyet kararı kesinleĩmiĩ olan kimsedir. Convict: A person convicted of a crime by the courts. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 116 Savcılar - Prosecutors Hâkimler - Judges Adli Tıp Kurumu - Institution of Forensic Medicine Diþer personel - Other personnel 1999 2000 2001 2002 2003 3 111 5 815 871 24 752 3 072 5 731 894 24 252 3 167 5 839 909 24 458 3 089 6 084 921 24 763 3 202 6 600 887 24 060 Source: Ministry of Justice Kaynak: Adalet Bakanlıþı 7.2 Mahkeme türüne göre mahkemeye gelen, karara baþlanan ve gelecek yıla devredilen davalar Cases brought, judged and postponed until next year by type of courts Gelen dava - Cases brought (1) Anayasa Mahkemesi - Constitutional Court Uyuĩmazlık Mahkemesi Court of Jurisdictional Disputes Adli Yargı - Judicial Justice Yargıtay - Supreme Court Ceza Mahkemeleri - Criminal Courts Hukuk Mahkemeleri - Civil Courts ćdari Yargı - Administrative Justice Danıĩtay - Council of State Bölge ćdare Mahkemeleri District Administrative Courts ćdare Mahkemeleri - Administrative Courts Vergi Mahkemeleri - Tax Courts Karara baþlanan dava - Judgements decided within the year Anayasa Mahkemesi - Constitutional Court Uyuĩmazlık Mahkemesi Court of Jurisdictional Disputes Adli Yargı - Judicial Justice Yargıtay - Supreme Court Ceza Mahkemeleri - Criminal Courts Hukuk Mahkemeleri - Civil Courts ćdari Yargı - Administrative Justice Danıĩtay - Council of State Bölge ćdare Mahkemeleri District Administrative Courts ćdare Mahkemeleri - Administrative Courts Vergi Mahkemeleri - Tax Courts Gelecek yıla devir - Postponed until next year Anayasa Mahkemesi - Constitutional Court Uyuĩmazlık Mahkemesi Court of Jurisdictional Disputes Adli Yargı - Judicial Justice Yargıtay - Supreme Court Ceza Mahkemeleri - Criminal Courts Hukuk Mahkemeleri - Civil Courts ćdari Yargı - Administrative Justice Danıĩtay - Council of State Bölge ćdare Mahkemeleri District Administrative Courts ćdare Mahkemeleri - Administrative Courts Vergi Mahkemeleri - Tax Courts 1999 2000 2001 2002 2003 136 154 628 468 415 120 177 281 193 188 400 741 2 627 639 1 720 864 418 320 2 844 333 1 739 252 505 864 3 441 037 1 862 845 564 770 3 116 632 1 982 920 575 357 2 819 886 2 026 554 133 313 150 568 136 116 137 164 128 537 16 426 96 936 61 800 24 601 102 211 76 650 44 528 116 328 88 640 58 307 125 764 104 924 60 535 142 529 97 568 102 63 379 214 112 112 169 277 187 182 373 819 1 533 159 1 158 684 373 787 1 683 056 1 155 469 428 096 2 188 713 1 230 663 441 272 1 924 873 1 324 068 391 885 1 749 753 1 347 053 63 036 60 387 57 744 62 631 60 598 15 645 67 560 42 508 23 146 63 419 51 281 38 438 74 854 56 434 48 503 79 860 66 416 54 162 87 338 71 041 34 91 249 254 303 8 8 4 6 6 26 922 1 094 480 562 180 44 533 1 161 277 583 783 77 768 1 252 324 632 182 123 498 1 191 759 658 852 183 472 1 070 133 679 501 (2) 75 843(2) 74 533 67 939 1 455 38 792 25 369 6 090 41 474 32 206 9 804 45 904 38 508 6 373 55 191 26 527 70 277 781 29 376 19 292 76 669 (1) Daha önceki yıllardan gelen davaları da kapsar. (1) Also covers cases of previous years. (2) Daireler arası dosya devri yapılmıĩtır. (2) Cases were transferred among departments. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 117 Adalet 7.1 Savcı, hâkim ve Adalet Bakanlıþı'nda çalıĩan diþer personel Prosecutors, judges and other Ministry of Justice personnel Justice 7.3 Yaĩ grubu, medeni durum ve cinsiyete göre cezaevine giren hükümlüler Convicts received into prison by age group, marital status and sex 1999 2000 2001 2002 2003 83 466 98 969 112 237 98 955 99 876 83 894 3 879 21 396 29 358 18 922 6 507 1 297 1 130 81 835 3 891 22 554 35 080 24 203 9 274 1 619 1 432 67 740 4 432 24 400 39 586 27 729 11 094 2 133 2 056 92 1 221 5 702 25 944 33 372 21 792 8 022 1 478 1 332 235 2 409 8 589 26 912 31 618 20 278 7 492 1 296 1 047 Medeni durum - Marital status Hiç evlenmemiĩ - Single Evli - Married Eĩi ölmüĩ - Widowed Boĩanmıĩ - Divorced 18 156 63 202 376 1 732 18 889 77 585 441 2 054 20 622 88 707 525 2 383 24 407 71 215 561 2 772 27 016 69 246 451 3 163 Cinsiyet - Sex Erkek - Males Kadın - Females 81 117 2 349 96 188 2 781 108 987 3 250 96 007 2 948 96 633 3 243 Toplam - Total Yaĩ grubu - Age group 11 - 15 16 - 18 19 - 21 22 - 29 30 - 39 40 - 49 50 - 59 60 - 64 65 + Note. Re-located prisoners are excluded. Not. Yer deþiĩtiren hükümlüleri kapsamaz. Yaþ grubuna göre cezaevine giren hükümlüler Convicts received into prison by age group 50 000 11 - 15 16 - 18 19 - 21 22 - 29 30 - 39 40 - 49 50 - 59 60 - 64 65 + 40 000 30 000 20 000 10 000 0 1999 2000 2001 2002 2003 Cezaevine giren hükümlüler - Convicts received into prison Erkek - Males Kadýn - Females 3 500 120 000 3 250 110 000 3 000 100 000 2 750 90 000 2 250 2 500 2 000 80 000 1 750 1 500 70 000 1999 2000 2001 2002 2003 1999 2000 2001 2002 2003 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 118 1999 2000 2001 2002 2003 83 466 98 969 112 237 98 955 99 876 Okuryazar olmayan - IIliterate 1 968 2 241 2 555 2 784 2 976 Okuryazar olup da okul bitirmeyen Literate without any diploma 3 259 2 653 2 614 2 405 2 442 Bitirilen son öþrenim kurumu Level of formal education completed 78 239 94 075 107 068 93 766 94 458 60 899 - 71 265 - 80 562 - 68 819 - 68 150 82 8 315 7 419 10 733 9 943 12 607 11 644 11 899 10 896 12 579 11 334 1 606 2 134 2 255 2 152 2 313 Toplam - Total ćlkokul - Primary school ćlköþretim - Primary education Ortaokul ve dengi Junior high school and equivalent Lise ve dengi - High school and equivalent Yüksekokul ve fakülte University and higher education Note. Re-located prisoners are excluded. Not. Yer deþiĩtiren hükümlüleri kapsamaz. Eðitim durumuna göre cezaevine giren hükümlüler Convicts received into prison by education status Ortaokul ve dengi - Junior high school and equivalent Ýlkokul - Primary school 90 000 80 000 70 000 60 000 50 000 40 000 30 000 20 000 10 000 0 1999 2000 2001 2002 2003 Lise ve dengi - High school and equivalent 14 000 12 000 10 000 8 000 6 000 4 000 2 000 0 1999 2000 2001 2002 2003 Yüksekokul ve fakülte - University and higher education 2 500 14 000 12 000 10 000 8 000 6 000 4 000 2 000 0 2 000 1 500 1 000 500 0 1999 2000 2001 2002 2003 1999 2000 2001 2002 2003 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 119 Adalet 7.4 Eþitim durumuna göre cezaevine giren hükümlüler Convicts received into prison by education level Justice 7.5 Cezaevi türüne göre cezaevindeki hükümlüler Convicts in prison by type of prison 1999 Erkek - Males Kapalı cezaevi - Closed prison Açık cezaevi - Open prison Çocuk ıslahevi - Juvenile reformatory Kadın - Females Kapalı cezaevi - Closed prison Açık cezaevi - Open prison Çocuk ıslahevi - Juvenile reformatory 2000 2001 2002 2003 42 747 24 791 26 711 30 323 31 407 38 687 23 761 24 709 26 215 26 388 3 661 888 1 797 3 836 4 748 399 142 205 272 271 1 464 893 987 1 048 1 064 1 411 885 967 1 006 977 47 8 12 37 83 6 - 8 5 4 Note. The number of convicts in prisons as of the end of December. Not. Hükümlü sayıları Aralık ayı sonuna göredir. 7.6 Türk Ceza Kanunu ve özel kanunlara göre cezaevine giren hükümlüler Convicts received into prison under the Turkish Criminal Law and special law violation Toplam - Total 1999 2000 2001 2002 2003 83 466 98 969 112 237 98 955 99 876 1 890 614 1 580 611 1 313 765 887 1 112 953 1 088 905 177 57 1 406 2 106 2 323 888 165 66 1 456 2 533 2 070 1 019 204 119 1 822 3 276 2 361 1 485 236 99 2 533 3 561 2 584 1 550 275 74 2 144 3 826 2 098 7 471 12 498 7 293 13 861 7 716 12 278 9 360 9 927 9 933 11 883 37 13 432 12 120 35 795 42 208 122 1 563 82 369 265 2 424 191 477 309 3 072 302 53 525 67 454 79 389 63 922 61 892 Türk Ceza Kanunu'na göre - Under the Turkish Criminal Law Cürümler - Felonies Devletin kiĩiliþine karĩı - Against the State Hürriyete karĩı - Against liberty Devlet yönetimine karĩı Against government administration Adliyeye karĩı - Against judicial system Kamu düzenine karĩı - Against public order Kamu güvenliþine karĩı - Against public security Kamu esenliþine karĩı - Against public welfare Genel töreler ve aile düzenine karĩı Against public decency and family order Kiĩilere karĩı - Against individuals Mala karĩı - Against property Kabahatler - Misdemeanors Kamu düzenine karĩı - Aganist public order Kamu esenliþine karĩı - Against public welfare Genel ahlaka karĩı - Against public morality Mülkün korunmasına karĩı - Against property rights Özel kanunlara göre - Under special laws Not. Yer deþiĩtiren hükümlüleri kapsamaz. Note. Re-located prisoners are excluded. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 120 Adalet 7.7 Suçun iĩlendiþi bölge'ye göre cezaevine giren hükümlüler Convicts received into prison by region where the crime was committed 2001 2003 Kadın Females Erkek Males Kadın Females Erkek Males Kadın Females 108 740 3 240 95 805 2 939 96 485 3 235 483 ćBBS 2 - SRE 2 TR Türkiye - Turkey 2002 Erkek Males TR10 ćstanbul 9 423 483 7 978 310 8 676 TR21 Tekirdaþ 3 496 108 2 273 69 2 385 106 TR22 Balıkesir 5 334 181 4 294 150 4 219 212 TR31 ćzmir 5 056 174 4 256 142 4 324 117 TR32 Aydın 6 673 231 6 201 225 5 975 257 TR33 Manisa 8 444 205 7 239 180 6 918 193 TR41 Bursa 6 909 289 6 094 233 5 789 234 TR42 Kocaeli 4 182 81 4 937 151 5 197 159 TR51 Ankara 6 827 188 6 256 304 5 496 192 TR52 Konya 3 794 75 3 146 62 2 957 70 TR61 Antalya 5 920 214 4 120 154 4 553 190 TR62 Adana 4 491 145 5 443 148 5 500 209 TR63 Hatay 3 857 100 2 731 68 3 014 87 TR71 Kırıkkale 3 901 104 3 186 78 3 136 77 TR72 Kayseri 3 482 116 2 887 124 3 078 85 TR81 Zonguldak 1 922 43 1 819 77 1 793 56 TR82 Kastamonu 1 213 22 1 165 31 1 225 36 TR83 Samsun 6 309 163 5 676 159 5 440 155 TR90 Trabzon 3 684 98 3 364 97 3 094 100 TRA1 Erzurum 1 663 21 1 364 25 1 355 27 TRA2 Aþrı 1 946 23 1 864 18 1 865 33 TRB1 Malatya 1 805 48 1 841 39 1 967 41 TRB2 Van 1 629 20 1 505 14 1 679 23 TRC1 Gaziantep 2 352 43 2 088 31 2 470 54 TRC2 Ĩanlıurfa 2 887 33 2 764 25 2 871 23 TRC3 Mardin 1 541 32 1 314 25 1 509 16 Not. Yabancı ülkede suç iĩleyen Note. Figures do not include the number of convicts hükümlü sayılarını kapsamamaktadır. committed the crime abroad. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 121 Seçimler Elections Sayfa Page Açıklama 124 Explanation 8.1 Milletvekili genel seçimi sonuçları 125 8.1 Results of the general election of representatives 8.2 ćBBS 2'ye göre 2002 Milletvekili Genel Seçimi 126 8.2 2002 General Election of Representatives by SRE2 8.3 Mahalli idareler seçimi sonuçları, 2004 128 8.3 Results of the local administration elections, 2004 8.4 ćBBS 2'ye göre 2004 ćl Genel Meclisi Üyeleri Seçimi 129 8.4 2004 Election of Provincial General Council Members by SRE 2 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 123 8 Elections SEÇćMLER ELECTIONS Bu bölümde sunulan milletvekili ve mahalli idareler seçimi sonuçlarına iliĩkin veriler, il ve ilçe seçim kurullarınca Enstitümüz'e gönderilen birleĩtirme tutanaklarına dayanılarak hazırlanmıĩtır. The data presented in this section related to the results of the representatives and local administration elections are prepared by the Justice Statistics Division of the State Institute of Statistics from the records sent to SIS by the provincial and district election committees. Milletvekili Genel Seçimi sonuçları, il, ilçe, bucak ve köyler itibariyle sandık bazında; Mahalli ćdareler Seçimi sonuçları, il genel meclisi üyeleri seçiminde, il ve ilçeler bazında, belediye baĩkanı, belediye meclisi üyeleri ve büyükĩehir belediye baĩkanlıþı seçiminde ise belediyeler bazında yayımlanmaktadır. The results of the General Election of Representatives are published on the basis of ballot boxes for provinces, districts, subdistricts and villages; the results of the Elections of Local Administrations are published on the basis of provinces and districts for the election of members of provincial council and are published on the basis of municipalities for the elections of mayor, members of municipal council and mayor of greater municipality. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 124 Seçimler 8.1 Milletvekili genel seçimi sonuçları Results of the general election of representatives A. Alınan oy - Votes polled B. Kazanılan milletvekilliþi - Seats won 1987 1991 1995 1999 2002 Kayıtlı seçmen - Registered voters 26 376 926 29 979 123 34 155 981 37 495 217 41 407 027 Oy kullanan seçmen - Actual voters 24 603 541 25 157 089 29 101 469 32 656 070 32 768 161 93.3 83.9 85.2 87.1 79.1 23 971 629 24 416 666 28 126 993 31 184 496 31 528 783 450 450 550 550 550 Seçime katılma oranı - Participation rate (%) Geçerli oy sayısı - Number of valid votes Milletvekili sayısı - Number of representatives Oyların partilere göre daþılımı - Votes polled by parties Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Justice and Development Party A B - - - - 10 808 229 363 Anavatan Partisi (ANAP) Motherland party A B 8 704 335 292 5 862 623 115 5 527 288 132 4 122 929 86 1 618 465 - Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Republican People's Party A B - - 3 011 076 49 2 716 094 - 6 113 352 178 Demokratik Sol Parti (DSP) Democratic Left Party A B 2 044 576 - 2 624 301 7 4 118 025 76 6 919 670 136 384 009 - Doþru Yol Partisi (DYP) True Path Party A B 4 587 062 59 6 600 726 178 5 396 009 135 3 745 417 85 3 008 942 - Fazilet Partisi (FP) Virtue Party A B - - - 4 805 381 111 - Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Nationalist Action Party A B - - 2 301 343 - 5 606 583 129 2 635 787 - Refah Partisi (RP) Welfare Party A B 1 717 425 - 4 121 355 62 6 012 450 158 - - Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) Social Democratic Populist Party A B 5 931 000 99 5 066 571 88 - - - Baþımsızlar - Independents A B 89 421 - 32 721 - 133 895 - 270 265 3 314 251 9 Diþer - Other A 897 810 108 369 1 626 907 2 998 157 6 645 748 Milletvekili genel seçimi sonuçlarý - Results of the general election of representatives 2002 %21 Adalet ve Kalkýnma Partisi (AKP) - Justice and Development Party %35 Anavatan Partisi (ANAP) - Motherland Party Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) - Republican People’s Party %1 Demokratik Sol Parti (DSP) - Democratic Left Party %8 Doðru Yol Partisi (DYP) - True Path Party Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) - Nationalist Action Party %10 %5 Baðýmsýzlar - Independents Diðer - Other %1 %19 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 125 Elections 8.2 ćBBS 2'ye göre 2002 Milletvekili Genel Seçimi 2002 General Election of Representatives by SRE 2 ćBBS 2 - SRE 2 TR Türkiye - Turkey Sandık sayısı Number polling units Kayıtlı seçmen sayısı Registered voters Katılım oranı Participation rate (%) Milletvekili sayısı Number of representatives 171 574 41 407 027 79.1 550 TR10 ćstanbul 26 835 7 159 151 75.7 70 TR21 Tekirdaþ 3 562 932 894 83.0 12 TR22 Balıkesir 4 682 1 119 811 84.8 12 TR31 ćzmir 9 382 2 423 285 80.1 24 TR32 Aydın 6 614 1 640 412 84.8 21 TR33 Manisa 8 339 1 883 630 87.6 26 TR41 Bursa 7 944 2 106 036 82.0 24 TR42 Kocaeli 7 586 1 777 087 86.1 23 TR51 Ankara 10 045 2 698 870 82.3 29 TR52 Konya 5 259 1 234 845 83.8 19 TR61 Antalya 5 796 1 455 446 80.0 21 TR62 Adana 7 730 2 122 835 75.2 26 TR63 Hatay 6 115 1 552 733 74.0 22 TR71 Kırıkkale 4 320 958 822 77.6 17 TR72 Kayseri 6 668 1 390 140 77.6 20 TR81 Zonguldak 3 146 729 164 81.1 10 TR82 Kastamonu 3 298 554 121 79.6 10 TR83 Samsun 8 301 1 853 410 78.9 24 TR90 Trabzon 8 154 1 740 091 74.9 27 TRA1 Erzurum 3 661 664 855 74.4 12 TRA2 Aþrı 2 817 552 593 72.9 12 TRB1 Malatya 4 606 972 450 73.7 17 TRB2 Van 3 614 759 017 77.3 18 TRC1 Gaziantep 4 348 1 049 601 73.5 17 TRC2 Ĩanlıurfa 5 179 1 185 271 74.6 21 TRC3 Mardin 3 573 775 031 73.1 16 Not. Türkiye toplamı Resmi Gazete'den, bölge toplamları Note. The national total has been taken from the Official Gazette; ve oranlar birleĩtirme tutanaklarından enstitümüzde hesaplanmıĩtır. total of the region has been computed from consolidated records at SIS. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 126 Seçimler Seçim sonuçlarý - Results of elections 50 000 (000) Milletvekili genel seçimi sonuçlarý Results of the general election of representatives 1987-2002 40 000 30 000 Kayýtlý seçmen Registered voters Oy kullanan seçmen Actual voters 20 000 10 000 0 1987 1995 1991 1999 2002 Seçime katýlma oraný - Participation rate 95 (%) 90 85 80 75 70 1987 1991 1995 1999 2002 Veriler için tablo 8.1’e bakýnýz. For data, see table 8.1. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 127 Elections 8.3 Mahalli idareler seçimi sonuçları, 2004 Results of the local administration elections, 2004 ćl genel Büyükĩehir meclisi üyeleri belediye baĩkanlıþı Provincial general Mayor of metropolitan council members municipality Kayıtlı seçmen sayısı - Number of registered voters Oy kullanan seçmen sayısı - Number of actual voters Katılım oranı - Participation rate (%) Geçerli oy sayısı - Number of valid votes Siyasi parti ve baþımsızlar Political parties and independents AKP Adalet ve Kalkınma Partisi Justice and Development Party ANAP Anavatan Partisi Motherland Party ATP Aydınlık Türkiye Partisi Light Turkey Party BTP Baþımsız Türkiye Partisi Independent Turkey Party BBP Büyük Birlik Partisi Great Union Party CHP Cumhuriyet Halk Partisi Republican People's Party DP Demokrat Parti Democrat Party DSP Demokratik Sol Parti Democratic Left Party DYP Doþru Yol Partisi True Path Party EMEP Emeþin Partisi Party of Labour GP Genç Parti Young Party ćP ćĩci Partisi Labour Party LDP Liberal Demokrat Parti Liberal Democrat Party MP Millet Partisi Nation Party MHP Milliyetçi Hareket Partisi Nationalist Action Party ÖDP Özgürlük ve Dayanıĩma Partisi Freedom and Solidarity Party SP Saadet Partisi Fecility Party SHP Sosyaldemokrat Halk Partisi Socialdemocratic Populist Party TKP Türkiye Komünist Partisi Communist Party of Turkey YTP Yeni Türkiye Partisi New Turkey Party BýMZ Baþımsızlar Independents Belediye baĩkanlıþı Mayor Belediye meclisi üyeleri Municipal council members 43 552 931 33 211 457 76.3 32 268 496 15 426 031 10 891 703 70.6 10 468 870 34 213 138 25 066 859 73.3 24 074 027 34 213 138 25 067 950 73.3 23 893 656 13 447 287 4 822 636 9 674 306 9 635 145 807 761 81 141 712 439 682 264 3 872 11 189 10 989 7 366 154 495 28 487 77 146 66 582 374 125 45 815 150 429 179 090 5 882 810 2 560 382 4 988 427 4 912 313 7 837 - 3 624 3 742 683 266 237 509 468 777 484 555 3 216 213 565 626 2 268 599 2 286 020 18 695 1 140 25 963 28 011 839 856 317 128 581 891 607 847 79 774 18 802 27 475 33 770 - - 395 391 8 711 6 512 11 991 12 223 3 372 249 535 426 2 441 190 2 500 601 12 379 - 24 711 29 269 1 297 681 423 014 1 148 920 1 111 017 1 662 280 769 187 1 129 049 1 204 431 85 178 17 965 24 321 12 139 79 584 10 667 53 963 56 912 234 443 16 244 249 422 39 968 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 128 ćBBS 2 - SRE 2 Sandık sayısı Number of polling units Kayıtlı seçmen sayısı Registered voters 173 748 43 552 931 76.3 26 189 7 354 186 68.9 TR Türkiye - Turkey Katılım oranı Participation rate (%) TR10 ćstanbul TR21 Tekirdaþ 3 555 966 035 80.8 TR22 Balıkesir 4 588 1 137 911 82.7 TR31 ćzmir 9 194 2 442 412 77.8 TR32 Aydın 6 653 1 731 006 83.4 TR33 Manisa 8 296 1 950 252 87.5 TR41 Bursa 8 088 2 121 579 79.0 TR42 Kocaeli 7 753 1 948 742 80.4 TR51 Ankara 10 604 2 786 286 76.9 TR52 Konya 5 362 1 314 944 83.5 TR61 Antalya 6 082 1 579 539 78.1 TR62 Adana 8 308 2 199 134 75.4 TR63 Hatay 6 482 1 728 649 76.6 TR71 Kırıkkale 4 419 1 056 590 79.2 TR72 Kayseri 6 743 1 484 783 76.1 TR81 Zonguldak 3 105 755 638 80.2 TR82 Kastamonu 3 288 591 661 80.4 TR83 Samsun 8 312 1 989 603 77.7 TR90 Trabzon 8 326 1 904 856 72.8 TRA1 Erzurum 3 699 701 844 70.6 TRA2 Aþrı 2 869 613 400 70.5 TRB1 Malatya 4 740 1 070 517 70.5 TRB2 Van 3 687 839 971 73.1 TRC1 Gaziantep 4 578 1 155 255 73.5 TRC2 Ĩanlıurfa 5 420 1 299 587 72.5 TRC3 Mardin 3 735 848 608 71.3 Not. Türkiye toplamı Resmi Gazete'den, bölge toplamları Note. The national total has been taken from the Official Gazette; total ve oranlar birleĩtirme tutanaklarından Enstitümüzde hesaplanmıĩtır. of the region has been computed from consolidated records at SIS. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 129 Seçimler 8.4 ćBBS 2'ye göre 2004 ćl Genel Meclisi Üyeleri Seçimi 2004 Election of Provincial General Council Members by SRE 2 Sosyal Güvenlik Social Security Sayfa Page 132 Açıklama Explanation 9.1 Emekli Sandıþı'ndan aylık alanlar ve ödenen aylıklar 135 9.1 Persons receiving monthly benefits from the Government Employees Retirement Fund and type of benefits 9.2 Emekli Sandıþı gelir ve giderleri 135 9.2 Government Employees Retirement Fund, revenues and expenditures 9.3 Emekli Sandıþı tarafından yapılan diþer ödemeler 136 9.3 Amount of grants and lump-sum payments made by the Government Employees Retirement Fund 9.4 Emekli Sandıþı saþlık ödemeleri 136 9.4 Health payments of Government Employees Retirement Fund 9.5 Sosyal sigorta uygulamasına tabi iĩyerleri ve sigortalı sayısı 137 9.5 Establishments and number of employees covered by the Social Insurance Institution 9.6 Sosyal Sigortalar Kurumu'ndan aylık alanlar 137 9.6 The persons who receiving monthly benefits from the Social Insurance Institution by type of benefit 9.7 Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından tahakkuk ettirilen sigorta primleri 137 9.7 Insurance premiums payable to the Social Insurance Institution 9.8 Sosyal Sigortalar Kurumu gelir, gider ve plasmanları 138 9.8 Social Insurance Institution receipts, expenditures and investments 9.9 Sosyal Sigortalar Kurumu saþlık harcamaları 138 9.9 Health expenditures of Social Insurance Institution 9.10 Baþ-Kur'dan aylık alanlar ve ödenen aylıklar 139 9.10 Persons receiving monthly benefits from Baþ-Kur and type of benefit 9.11 Baþ-Kur tarafından yapılan diþer ödemeler 139 9.11 Amount of grants and lump-sum payments made by Baþ-Kur 9.12 SSK, Baþ-Kur ve Emekli Sandıþı'na yapılan bütçe transferleri 139 9.12 Budget transfers to Social Insurance Institution, Baþ-Kur and Government Employees Retirement Fund 9.13 Türkiye ćĩ Kurumu'na yerleĩtirilenler iĩe 141 9.13 Applications to and placements Employment Organization 9.14 Mesleklerine göre Türkiye ćĩ Kurumu tarafından yurt dıĩında iĩe yerleĩtirilen iĩçiler 141 9.14 Workers placed in a position abroad by the Turkish Employment Organization 9.15 Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu çalıĩmaları 142 9.15 Social Services and Child Protection Society's studies yapılan baĩvurular ve by the Turkish TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 131 9 Social Security SOSYAL GÜVENLćK SOCIAL SECURITY Bu bölümdeki TC. Emekli Sandıþı, Sosyal Sigortalar Kurumu, BaþKur, Türkiye ćĩ Kurumu, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu'na iliĩkin veriler adı geçen kuruluĩlardan saþlanmıĩtır. Data presented in this section relating to the Government Employees Retirement Fund, the Social Insurance Institution"SII", Social Insurance Organization for the Self Employed “Baþ-Kur”, the Turkish Employment Organization, Social Services and Child Protection Society are obtained from the respective institutions. Sosyal güvenlik, kiĩiyi toplumun sosyo-ekonomik yapısında ve iliĩkilerinde ortaya çıkan çeĩitli etkenlerin olumsuz etkilerine karĩı korumak ve zaman sürecinde güvenliklerini saþlamak amacını güden bir kurum olarak ortaya çıkmaktadır. Social security attempt to ensure the individual’s security throughout his/her life span and to protect individuals from inadverse effects that may realize in the socio-economic structure of the society. Ülkemizin sosyal güvenlik sistemi temelde TC. Emekli Sandıþı, Sosyal Sigortalar Kurumu ve Baþ - Kur olarak üçe ayırabileceþimiz kuruluĩlara dayandırılmıĩtır. The social security system in Turkey is composed of three different major organization, namely, the Government Employees Retirement Fund the Social Insurance Institution and Baþ-Kur. TC. EMEKLć SANDIýI GOVERNMENT EMPLOYEES RETIREMENT FUND Emekli Sandıþı, çalıĩmalarına 01.01.1950 tarihinden itibaren baĩlamıĩtır. Esas amacı; devlet memurlarının emeklilik haklarını ve saþlık ödemelerini gerçekleĩtirmek olan Emekli Sandıþı'nın ilgililere saþladıþı haklar ĩunlardır: The Government Employees Retirement Fund, started to work on January 1, 1950. With the main of providing social benefits within a retirement system for government employees, entitles the contributors to the following benefits: Emekli aylıþı: Belirli bir hizmet yılı süresini dolduranlara Sandık tarafından ödenmesi taahhüt edilen aylıktır. Retirement pension: Pension payable to a person who has completed a specific period of service. Görev malüllüþü aylıþı: Görevi sırasında, görevden doþan malüllük hallerinde bu malüllüþün derecesine göre kiĩiye baþlanan aylıktır. Görev malüllerinden sayılan harp malüllerine ayrıca harp malüllüþü zammı ödenir ve bazı ek yardımlar yapılır. Job disability pension: Pension payable to people who have suffered a disability arising from when they are on duty according to the degree of disability. Veterans disabled in war are also included. In this group are also paid war veterans’ allowances and certain other benefits. Malüllük aylıþı: Bedeni veya zihni bir arıza dolayısıyla görevden ayrılmak zorunda kalan ve en az 10 yıl hizmet süresini tamamlamıĩ olanlara baþlanan aylıktır. Disability pension: Pension payable to persons who have to leave their job due to a mental or physical disability and who have completed at least 10 years of service. Dul ve yetim aylıþı: Hizmet süresi belirli bir yılı doldurmuĩ olanlardan ölenlerin, görevden doþan sebeplerle ölenlerin ve emekli, adi malüllük veya görev malüllüþü aylıþı almakta iken ölenlerin dul ve yetimlerine (karı, koca, çocuklar, ana ve baba) ödenen aylıktır. Survivors pension: Pension payable to the relatives (widow, widower, children or parents) of persons, who die having completed specified period of service, and whose death is caused by reasons arising from duty and retired or disabled pensioners. Emekli ikramiyesi: Emekliliþe sevk dolayısıyla kendilerine ilk defa emeklilik, adi malüllük veya görev malüllüþü aylıþı baþlananlardan hizmet süreleri belirli bir yılı doldurmuĩ olanlara ve hizmet süresi belirli bir yılı doldurmuĩ olanlardan ölenlerin dul ve yetimlerine görev aylıklarının belirli bir katı tutarında ödenen ikramiyedir. Retirement bonus: Grant payable to a person who retires because of old age, disability or job disability and has completed a specified period of service. This grant is also paid to the survivors of persons who die having completed a specified period of service. Ölüm yardımı: Ölen emeklilerin dul ve yetimlerine veya saþlıþında bildirdiþi kiĩilere ödenen yardımdır. Death grant: Grant payable to the survivors of a pensioner or to any person nominated by the pensioner before his death. Evlenme ikramiyesi: Evlenme nedeniyle aylıþı kesilen dul ve kız yetimlere bir defa için aldıkları dul ve yetim aylıklarının belirli bir katı tutarında ödenen ikramiyedir. Marriage bonus: Grant payable to a widow or a female orphan whose pension is discontinued because of marriage. Toptan ödeme: Ölüm, emeklilik, yaĩ haddi, adi malüllük, sicil gibi nedenlerle görevlerinden ayrılan ve hizmet süreleri aylık baþlanmasına yeterli olmayan kiĩilere ve bunların dul ve yetimlerine yapılan ödemedir. Lump-sum payment: Payment made to a person or to the survivors of a person who no longer works because of death, disability, old age incorrect behavior, etc. And whose length of service does not fulfill the requirements for a pension. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 132 Repayment of contribution: Repayment of the contributions collected in the fund to the person who leaves a job because of resignation, penalty, lay off or other causes and whose period of service is between 5-10 years. Emekli Sandıþı’na baþlı kuruluĩlarda çalıĩan görevlilerin doþum, ölüm yardımları ile çocuk zammı ve tedavi giderleri yürürlükteki kanunları ile düzenlenir. Birth and death grants, children’s allowances and medical benefits payable to employees covered by the Government Employees Retirement system are regulated by the laws on salaries. SOSYAL SćGORTALAR KURUMU SOCIAL INSURANCE INSTITUTION Düzenlenen belirli kanunlarla çalıĩanlar iĩe alındıkları tarihten itibaren kendiliþinden sigortalı olmaktadırlar. Kapsam dıĩında kalan kiĩiler ĩunlardır: Tarım iĩlerinde çalıĩanlar, kendi nam ve hesabına çalıĩanlar, kanunla kurulu emekli sandıklarından birine aidat ödemekte olanlar. With related laws, rearranged persons are automatically insured by entering into service. The following persons are excluded from the coverage of the law: Agricultural workers, self-employed, persons contributing to one of the pension funds established by law. Sosyal Sigortalar Kanunu, kanunda belirli ĩartlarla aĩaþıda sayılan sosyal güvenlik haklarını gerçekleĩtirmektedir. The Social Insurance Law entitles contributors to the following benefits under special requirements. ćĩ kazaları ile meslek hastalıkları sigortası: ćĩ kazası veya meslek hastalıþı sonucu bedeni veya ruhi arızaya uþrayan sigortalıya ĩu hakları tanımaktadır: Saþlık yardım ve bakımı, protez araç ve gereçlerinin saþlanması, tedavi için gerekirse yurt içinde baĩka bir yere veya yurt dıĩına gönderilmesi, geçici iĩ göremezlik süresince günlük ödenek verilmesi, sürekli iĩ göremezlik halinde gelir baþlanması, sigortalının ölümünde hak sahiplerine gelir baþlanması, cenaze masrafı karĩılıþı verilmesi. Work injury and occupational disease insurance: The following benefits are provided to insured persons who suffer a physical of mental disability as a result of work injury or occupational disease: Medical care, artificial limbs, medical care and treatment in another place, within or outside the country when necessary, temporary disability allowance during the period of incapacity, permanent disability pension, survivors’ pension payable to the dependents of the insured person in case of death, payment of funeral expenses. Hastalık sigortası: ćĩ kazaları ile meslek hastalıkları dıĩında hastalanan sigortalıya ĩu hakları tanımaktadır: Saþlık yardım ve bakımı, protez araç ve gereçlerinin saþlanması, tedavi için gerekirse yurt içinde baĩka bir yere veya yurt dıĩına gönderilmesi, geçici iĩ göremezlik süresince günlük ödenek verilmesi. Sickness insurance: Entitles the insured person who suffers an illnes, apart from work injury or occupational diseases, to the following benefits: Medical care, artificial limbs, medical care and treatment in another place in the country or in the abroad when necessary, sickness allowance during the period of incapacity. Sigortalının eĩi ve geçindirmekle yükümlü olduþu çocukları ile ana ve babasının; kurumdan gelir ve aylık alan eĩ, çocuk, ana ve babaların hastalıkları halinde saþlık yardım ve bakımı saþlanması. Ayrıca, sürekli iĩ göremezlik geliri, malüllük veya yaĩlılık aylıþı alanlara da hastalıklarında saþlık yardımı yapılması. Medical care in the case of sickness of the insured person’s spouse or children; spouse, children and parents receiving income or wages from the Institution. The persons receiving work injury, disability or old age pensions also enjoy medical benefits. Analık sigortası: Sigortalı kadına veya sigortalı erkeþin eĩine analık halinde ĩu haklar tanınmaktadır: Gebelik ve doþumda gerekli saþlık yardım ve bakımının saþlanması, emzirme yardımı verilmesi, analık sebebiyle gerekirse, yurt içinde baĩka bir yere gönderilmesi, sigortalı kadına iĩe gelemediþi günler için ödenek verilmesi. Maternity insurance: Entitles the insured woman or the wife of an insured person to the following benefits in cases maternity: Medical and maternal care, nursing grants, medical care in another place in the country when necessary, maternity allowances for insured women. Malüllük sigortası: Çalıĩma gücünü yitiren veya çalıĩabilir durumda olmadıþı tesbit edilen sigortalıya malüllük aylıþı hakkını tanımaktadır. Disability insurance: Entitles the insured person who loses the capacity to work to a disability pension. Yaĩlılık sigortası: Belirli bir sigortalılık süresini doldurmuĩ sigortalıya yaĩlılık aylıþı hakkını tanımaktadır. Çalıĩtıþı iĩten ayrılan ve yaĩlılık veya malüllük aylıþı baþlanmasına hak kazanamayan sigortalıya toptan ödeme yapılmaktadır. Old age insurance: Entitles the insured person to an old age pension provided that they have paid contributions for a specified period and have reached a specified age. Persons whose length of service is less than the specified period receive a lump-sum payment upon retirement. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 133 Sosyal Güvenlik Kesenek iadesi: ćstifa etme, açıkta kalma, cezai vb. nedenlerle görevinden ayrılanlardan hizmet süresi 5-10 yıl arası olanlara sandıkta birikmiĩ emekli keseneklerinin geriye verilmesidir. Social Security Ölüm sigortası: Sigortalının ölümü halinde hak sahiplerine ĩu haklar tanınmaktadır: Sigortalının eĩine, çocuklarına, ana ve babasına aylık baþlanması veya toptan ödeme yapılması, cenaze masrafı karĩılıþı verilmesi. Death insurance: Entitles the survivors of an insured person to the following benefits: Survivors’ pension or lump-sum payments payable to the relatives (widow or widower, children, parents) of the deceased, payment of funeral expenses. BAý - KUR BAý - KUR Sosyal Sigortalar kapsamı dıĩında kalan bir iĩverene baþlı olmadan kendi adına ve hesabına çalıĩan, mesleþini sürdürebilmesi için kanunla kurulu bir meslek kuruluĩuna girmesi zorunlu bulunan esnaf ve sanatkarlar kollektif ĩirketi, limited ĩirket ortakları, adi komandit ĩirketlerin komandite ve komanditer ortakları, sermayesi paylara bölünmüĩ komandit ĩirketlerin komandite ortakları, donatma ĩirketleri ortakları, anonim ĩirketlerin kurucu ortakları ile yönetim kurulu üyesi olan ortakları Baþ-Kur kapsamına girer. The scheme covers the self-employed outside the coverage of the Social Insurance Law such as craftsmen, artisans and small businessmen, technical and professional people who are registered to a chamber or professional association and shareholders of companies other than co-operatives and joint stock companies. Baþ-Kur ilgililere aĩaþıdaki sosyal güvenlik haklarını saþlar: Baþ-Kur entitles the contributors to the following benefits: Malüllük sigortası: Çalıĩma gücünün en az 2/3’sini kaybeden sigortalıya malüllük aylıþı baþlanır. Disability insurance: Entitles an insured person who has lost at least two-thirds of his working capacity to a disability pension. Yaĩlılık sigortası: Yaĩlılık sigortasından saþlanan haklar ĩunlardır: belirli bir sigortalılık süresini doldurmuĩ sigortalıya yaĩlılık aylıþı baþlanması, sigortalı olarak çalıĩtıþı iĩten ayrılan fakat hizmet süresi aylık baþlanmasına yeterli olmayanlara ödedikleri primlerin toptan ödeme ĩeklinde geri verilmesi. Old age insurance: Entitles the contributors to the following benefits in old age: old age pension payable to an insured person who has completed a specified period of service, an insured person of pensionable age who leaves his job but is not entitled to a pension will have the right to receive, on a claim, a lump-sum payment corresponding to the total amount of contribution paid by him. Ölüm sigortası: Sigortalının ölümü halinde hak sahiplerine ĩu haklar saþlanır: Yaĩlılık veya malüllük sigortasından aylık almakta iken veya bu aylıklara hak kazandıktan sonra ölenlerin hak sahiplerine ölüm sigortasından aylık baþlanması, ölen sigortalının hak sahiplerinden hiçbiri aylık baþlanmasına hak kazanamadıkları takdirde, sigortalının ödediþi primlerin hak sahiplerine toptan ödeme ĩeklinde geri verilmesi, sigortalının yaĩlılık veya malüllük aylıþı almakta olanların ölümleri halinde cenazeyi kaldıran kiĩiye ödenen yardım. Death insurance: Entitles the survivors of an insured person to the following benefits: Pension payable to the survivors of an insured person who dies having completed a specified period of service or a retired or disabled pensioner, if any survivor is not entitled to a pension, a lump-sum payment will be distributed among the survivors, in case of the death of an insured person or a pensioner, a lump-sum payment will be made to the person who undertakes the funeral expenses. Saþlık sigortası: Aktif sigortalılar ile eĩ ve bakmakla yükümlü oldukları çocukları, ana ve babaları; yaĩlılık ve malüllük aylıþı almakta olanlar ile eĩ ve bakmakla yükümlü oldukları çocukları, ana ve babaları ile ölüm aylıþı almakta olanlar saþlık sigortasından faydalanırlar. Saþlık sigortası yardımı, muayene, teĩhis, tedavi ve saþlık müesseselerine yatırılma durumlarını kapsar. Health insurance: Those under actual insurance coverage and their wives or husbands, dependent children and parents; those receiving old age and disability pensions and their wives or husbands, dependent children and parents; and survivors receiving pensions are entitled to take advange of health insurance benefits. Health insurance benefits cover expenditures upon medical examination, diagnosis, treatment and or hospitalization at health institutions. TÜRKćYE ćĨ KURUMU TURKISH EMPLOYMENT ORGANIZATION Türkiye ćĩ Kurumu iĩ ve iĩçi bulma çalıĩmalarını yurt içinde ve yurt dıĩında bir kamu hizmeti olarak düzenlemek ve yürütmek, aktif ve pasif iĩgücü programı uygulamak, iĩ gücü piyasasını izlemek ve düzenlemekle görevlidir. Main aim of Turkish Employment Organization is to organize and execute the studies on finding job and worker both in Turkey and outside of Turkey as a public service and also to apply active and passive labour force programme to follow and arrange labour force market. SOSYAL HćZMETLER VE ÇOCUK ESćRGEME KURUMU SOCIAL SERVICES AND CHILD PROTECTION SOCIETY Genel Müdürlük, çocuk yuvaları ve yetiĩtirme yurtlarında korunmaya muhtaç çocuk hizmetleri, huzur evlerinde yaĩlı hizmetleri, kreĩ ve gündüz bakımevlerinde gündüz çocuk bakım hizmetleri, rehabilitasyon merkezlerinde sakat ve felçlilerin rehabilitasyon hizmetleri ile muhtaç durumdaki kiĩilere götürülecek olan sosyal yardım hizmetleri alanlarında faaliyet göstermektedir. The activities carried out in the fields of welfare and social services are as follows: to render services for needy children in orphanages and kindergartens, services for old people at rest homes, care for children at nurseries and day care houses, and services for handicapped and paralyzed persons at rehabilitation centers. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 134 1999 2000 2001 2002 2003 Toplam - Total Kiĩi sayısı - Number of persons Ödenen aylık - Monthly benefits (000 000 TL) 1 289 127 1 667 764 802 1 349 151 2 373 278 239 1 408 390 3 745 706 518 1 462 050 5 819 028 676 1 519 715 7 857 018 110 Emekli - Retired persons Kiĩi sayısı - Number of persons Ödenen aylık - Monthly benefits (000 000 TL) 774 907 1 239 785 766 820 767 1 767 837 437 867 010 2 792 382 417 903 677 4 327 602 227 947 680 5 865 686 708 Adi malül - Disabled persons Kiĩi sayısı - Number of persons Ödenen aylık - Monthly benefits (000 000 TL) 19 280 24 688 052 19 641 17 488 176 20 043 51 540 090 20 622 79 802 106 20 928 107 752 882 Görev malülü - Persons disabled on the job Kiĩi sayısı - Number of persons Ödenen aylık - Monthly benefits (000 000 TL) 7 736 12 276 461 8 094 33 535 664 8 360 28 441 722 8 586 44 821 079 8 823 61 473 682 Emekli dul ve yetimleri - Widows, widowers and orphans of retired persons Kiĩi sayısı - Number of persons Ödenen aylık - Monthly benefits (000 000 TL) 364 903 313 521 408 376 131 443 588 457 388 230 709 118 430 404 111 1 123 415 930 417 848 1 519 295 541 Adi malül dul ve yetimleri- Widows, widowers and orphans of disabled persons Kiĩi sayısı - Number of persons Ödenen aylık - Monthly benefits (000 000 TL) 19 095 13 717 960 19 412 18 721 473 19 810 28 959 758 20 332 44 594 716 20 795 62 269 227 Görev malülü dul ve yetimleri - Widows, widowers and orphans of persons disabled on the job Kiĩi sayısı - Number of persons Ödenen aylık - Monthly benefits (000 000 TL) 53 393 37 510 255 52 890 55 068 904 52 105 79 521 508 51 613 120 115 908 50 605 156 026 482 Vatani hizmet ve madalya aylıþı Patriotic duty and medal holders benefits Kiĩi sayısı - Number of persons Ödenen aylık - Monthly benefits (000 000 TL) 49 813 26 264 900 52 216 37 038 128 52 832 55 742 593 53 109 78 676 710 53 036 84 513 588 Not. Emekli sayısına, sandıþa tabi hizmeti olup diþer sosyal Note. Data concerning the retired persons does not cover persons who güvenlik kurumlarından emekli olanlar kapsanmamıĩtır. are in other social security institutions eventhough they belong. 9.2 Emekli Sandıþı gelir ve giderleri Government Employees Retirement Fund, revenues and expenditures 1999 Gelir - Revenues Kanuni gelir - Statutory revenues Plasman geliri - Investment receipts (1) Gider - Expenditures Kanuni gider - Statutory expenditures Plasman gideri - Investment expenditures (1) (000 000 TL) 2000 2001 2002 2003 1 534 675 248 1 495 125 582 39 549 666 2 176 609 526 2 097 113 529 79 495 997 3 278 075 331 3 194 214 163 83 861 168 4 969 670 494 4 957 956 029 11 714 465 6 802 689 033 6 790 944 081 11 744 952 2 042 251 928 2 006 407 915 35 844 013 3 014 083 024 2 966 511 232 47 571 792 4 861 073 963 4 792 680 857 68 393 106 7 604 177 653 10 327 434 081 7 602 564 396 10 323 502 172 1 613 257 3 931 909 (1) 2002 yılına ait plasman gelirleri / giderleri kalemlerinde (1) Changes has been made in the investment receipts / expenditures deþiĩiklik yapılmıĩtır. items for 2002. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 135 Sosyal Güvenlik 9.1 Emekli Sandıþı'ndan aylık alanlar ve ödenen aylıklar Persons receiving monthly benefits from the Government Employees Retirement Fund and type of benefits Social Security 9.3 Emekli Sandıþı tarafından yapılan diþer ödemeler Amount of grants and lump-sum payments made by the Government Employees Retirement Fund 1999 Emekli ikramiyesi - Retirement grant Kiĩi sayısı - Number of persons (1) Ödenen - Payment (000 000 TL) 2000 2001 2002 2003 67 537 260 211 610 61 157 349 003 967 75 829 560 388 589 69 772 702 811 427 85 566 1 097 412 908 Ölüm yardımı - Death grant Kiĩi sayısı - Number of persons Ödenen - Payment (000 000 TL) 17 958 2 620 827 16 376 3 334 393 18 315 5 148 868 18 764 8 063 371 19 967 9 480 657 Evlenme ikramiyesi - Marriage grant Kiĩi sayısı - Number of persons Ödenen - Payment (000 000 TL) 3 573 3 435 026 3 323 2 823 428 3 876 3 577 540 3 815 5 125 702 3 979 7 676 969 Toptan ödeme - Lump-sum payment Kiĩi sayısı - Number of persons Ödenen - Payment (000 000 TL) 1 002 1 534 993 615 2 266 324 578 2 368 678 544 3 901 608 348 3 642 231 64 22 873 19 85 243 55 111 077 171 99 603 427 114 093 359 446 751 623 072 600 1 089 395 190 1 840 221 231 2 505 626 442 Kesenek iadesi - Repayment of contributions Kiĩi sayısı - Number of persons Ödenen - Payment (000 000 TL) Saþlık yardımı - Medical care Ödenen - Payment (000 000 TL) (1) Also covers lump-sum payment grants. (1) Toptan ödeme ikramiyelerini de kapsar. 9.4 Emekli Sandıþı saþlık ödemeleri Health payments of Government Employees Retirement Fund Toplam - Total Hastane, ameliyat ve tedavi - Hospitalization, surgical operations and inpatient treatment Diĩ tedavi ve protez Dental treatment and prostheses Gözlük camı ve çerçeve Optical glasses and frames Vücut ve organ protezi - Organs and prostheses ćçmece, kaplıca tedavisi - Thermal treatment ćĩitme cihazı - Hearing aids Saþlık yolluþu - Travel allowances Eczane, ilaç - Pharmacy, pharmaceuticals ćyileĩtirme - Therapeutic devices (000 000 TL) 1999 2000 2001 2002 2003* 360 267 000 623 072 600 1 089 395 190 1 840 221 230 2 505 626 442 136 044 664 222 152 115 345 171 040 650 961 677 863 197 357 3 891 838 1 873 346 3 704 854 4 511 814 6 247 595 5 583 387 482 712 165 719 1 004 506 766 271 198 485 799 13 842 104 11 833 270 786 724 217 340 1 388 252 1 291 763 358 184 601 25 345 189 18 516 340 1 319 355 346 013 1 293 848 2 141 457 660 134 862 56 767 421 29 531 129 1 700 987 575 899 2 166 783 2 952 265 1 094 351 552 53 469 124 45 138 530 1 772 491 858 294 4 712 523 3 782 171 1 527 770 009 52 147 472 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 136 1999 (1) ćĩyeri - Establishments Kamu - Public sector Özel - Private sector Sigortalı - Employees insured Kamu - Public sector Özel - Private sector (2) Erkek - Males Kadın - Females 2000 2001 2002 2003 769 674 20 263 749 411 753 275 20 493 732 782 723 503 20 928 702 575 727 409 21 767 705 642 777 177 23 848 753 329 5 005 403 756 929 4 248 474 5 254 125 762 684 4 491 441 4 886 881 751 958 4 134 923 5 223 283 702 402 4 520 881 5 615 238 686 157 4 929 081 4 040 172 965 231 4 226 793 1 027 332 3 914 137 972 744 4 176 551 1 046 732 4 448 499 1 166 739 (1) Bildirgesi alınan iĩyerleridir. (1) Data relates to business establishments which submitted memoranda. (2) Eylül ayı sonu verileridir. (2) Data for the end of September. 9.6 Sosyal Sigortalar Kurumu'ndan aylık alanlar The persons who receiving monthly benefits from the Social Insurance Institution by type of benefit 1999 Toplam - Total ćĩ kazası, meslek hastalıkları sigortası Work injury and occupational disease insurance Malül - Disable workers Eĩ - Widow and widowers Çocuk - Children Ana, baba ve kardeĩ Parents, sisters and brothers Malüllük, yaĩlılık ve ölüm sigortası Disability, old age and death insurance Yaĩlı - Retired workers Malül - Disabled workers Eĩ - Widow and widowers Çocuk - Children Ana, baba - Parents 2000 2001 2002 3 339 327 3 560 638 3 747 573 3 935 523 122 056 48 589 29 064 33 749 122 882 49 078 29 741 33 638 124 990 50 447 30 450 33 789 126 360 51 431 31 044 33 787 126 928 51 959 31 435 33 685 10 654 10 425 10 304 10 098 9 849 3 026 770 2 106 088 58 685 499 994 351 238 10 765 3 216 445 2 248 287 59 742 531 348 366 387 10 681 3 435 648 2 418 992 61 649 563 496 380 841 10 670 3 621 213 2 555 965 62 542 597 329 394 826 10 551 3 808 595 2 694 834 62 709 630 343 410 181 10 528 9.7 Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından tahakkuk ettirilen sigorta primleri Insurance premiums payable to the Social Insurance Institution 1999 Toplam - Total ćĩ kazası, meslek hastalıkları Work injury and occupational diseases Hastalık - Sickness Analık - Maternity Malüllük, yaĩlılık ve ölüm Disability, old age and death Sosyal güvenlik destek primi Social security premium Tarım iĩçileri - Agricultural workers 2003 3 148 826 (000 000 TL) 2000 2001 (1) 2002 2003 2 431 535 407 4 635 788 008 6 790 163 516 9 834 076 590 14 307 637 687 162 772 452 716 198 790 65 108 981 315 196 385 1 386 864 095 126 078 554 475 406 873 2 090 174 581 190 586 142 691 441 040 3 040 485 683 276 927 155 987 910 845 4 344 185 558 395 497 194 1 434 791 665 2 671 602 301 4 033 995 920 5 825 222 712 8 580 044 090 43 729 106 8 934 413 122 438 761 13 607 912 252 934 259 19 611 484 287 002 863 26 575 786 401 645 126 42 457 491 Not. ćĩ kazası, meslek hastalıkları ile analık sigortası primlerinin tamamı iĩverenlerce ödenmektedir. Hastalık, malüllük, yaĩlılık ve ölüm sigortaları primleri ise iĩçi ve iĩverenler tarafından belirli oranlarda ödenir. (1) Sosyal güvenlik destek primi ve tarım iĩçileri sigorta primi 2001 yılından itibaren diþer sigorta kolları içinde verildiþinden, ayrıca genel toplam içinde gösterilmemiĩtir. Note. Premiums for work injury occupational disease and maternity insurance are paid by employers alone. Premiums for sickness, disability old, age and death insurance are paid by both employees and employers in specified proportions. (1) Social security premium and agricultural workers insurance premiums are not covered in total, since they are distributed in other insurance branches beginning from 2001. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 137 Sosyal Güvenlik 9.5 Sosyal sigorta uygulamasına tabi iĩyerleri ve sigortalı sayısı Establishments and number of employees covered by the Social Insurance Institution Social Security 9.8 Sosyal Sigortalar Kurumu gelir, gider ve plasmanları Social Insurance Institution receipts, expenditures and investments (000 000 TL) 1999 2000 2001 2002 2003 Gelir - Receipts Prim - Premiums Faiz - Interst Tahvil ve bono - Income from securities Kira - Rent Çeĩitli - Miscellaneous 2 431 535 407 16 747 821 3 119 089 18 214 522 1 441 374 576 4 635 788 009 73 175 349 218 29 112 690 964 637 810 (1) 6 790 163 518 160 545 623 44 118 186 1 818 384 800 9 834 076 590 205 165 605 70 499 636 3 425 480 240 14 307 637 687 213 134 065 105 935 566 4 466 618 320 Gider - Expenditures Yönetim - Administration Direkt sigorta - Direct benefit payments Ayrılan karĩılık - Reserves Diþer - Other 62 634 120 2 322 576 402 800 186 023 731 487 892 110 843 700 3 258 121 821 1 407 106 246 1 099 215 536 201 656 046 5 105 213 554 1 883 407 179 1 639 971 000 188 729 732 8 631 300 915 2 016 406 765 2 730 007 642 319 631 709 11 927 148 596 3 051 586 932 3 833 346 531 152 208 874 1 091 323 023 850 153 333 364 535 574 906 644 276 526 907 093 107 858 706 670 1 467 066 850 1 218 364 736 1 943 524 174 576 160 312 659 528 259 391 572 555 455 113 590 548 708 247 144 550 1 048 441 878 Plasmanlar - Investments Bankalardaki mevduat - Bank deposits Tahvil - Bonds Gayrimenkul - Real estate ćĩçi mesken kredileri ve temlik edilen meskenler Credits and provision for workers dwellings Diþer - Other (1) Data includes only treasury bills. (1) Yalnız bono bilgisi verilmiĩtir. 9.9 Sosyal Sigortalar Kurumu saþlık harcamaları Health expenditures of Social Insurance Institution 1999 2000 2001 2002 2003 748 700 1 280 189 2 257 958 3 594 350 4 981 194 304 017 572 409 992 616 1 878 558 2 101 496 83.6 88.3 73.4 89.3 11.9 40.6 44.7 44.0 52.3 42.2 Toplam saþlık harcaması (Milyar TL) Total health expenditures (Billion TL) (1) ćlaç harcaması (Milyar TL) Medicine expenditures (Billion TL) ćlaç harcaması artıĩ oranı Increase rate of medicine expenditures (%) Saþlık harcamaları içindeki oranı Share in health expenditures (%) Kaynak - Source: http://www.ssk.gov.tr/sskdownloads/anasayfa/istatistik/aralik_2003.xls (1) ćlaç giderleri dahildir. (1) Includes medicine expenditure. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 138 Aylık Alan (Kiĩi sayısı) Beneficiary (Number of persons) Yaĩlılık aylıþı Old age benefit Malüllük aylıþı Disability benefit Dul ve yetim aylıþı Widows and orphans benefit Ödenen aylık Monthly benefits paid (000 000 TL) Yaĩlılık aylıþı Old age benefit Malüllük aylıþı Disability benefit Dul ve yetim aylıþı Widows and orphans benefit Sosyal yardım zammı Social assistance supplement 1999 2000 2001 2002 2003 1 179 817 1 277 444 1 343 840 1 393 670 1 445 820 674 724 740 291 788 834 820 546 852 981 14 985 16 020 16 681 16 749 16 391 490 108 521 133 538 325 556 375 576 448 761 239 000 1 136 329 605 1 779 655 425 2 760 012 021 4 763 725 692 538 530 069 823 942 263 1 236 529 408 2 086 242 986 3 481 687 539 10 343 866 15 857 458 26 897 963 37 493 430 62 610 059 140 728 760 218 571 318 430 458 080 550 714 145 1 120 239 563 71 636 305 77 958 566 85 769 974 85 561 460 99 188 531 9.11 Baþ-Kur tarafından yapılan diþer ödemeler Amount of grants and lump-sum payments made by Baþ-Kur Yaĩlılık toptan ödemesi Lump-sum payments for old age Ölüm toptan ödemesi Lump-sum payments for death Cenaze yardımı Funeral grants (000 TL) 1999 2000 2001 2002 2003 25 863 071 46 447 433 79 860 864 118 553 617 73 782 659 8 037 284 10 713 442 25 104 567 19 350 819 22 756 878 525 290 297 918 495 453 1 233 920 770 1 390 392 787 2 780 908 826 9.12 SSK, Baþ-Kur ve Emekli Sandıþı'na yapılan bütçe transferleri Budget transfers to Social Insurance Institution, Baþ-Kur and Government Employees Retirement Fund (Milyar TL - Billion TL) SSK - Social Insurance Institution Baþ-Kur - Baþ-Kur Emekli Sandıþı Government Employees Retirement Fund 2000 2001 2002 2003 2004 400 000 1 051 460 1 108 000 1 740 000 2 386 000 2 622 000 4 808 617 4 930 000 5 757 000 5 273 000 1 775 000 2 675 000 4 676 000 6 145 000 7 800 000 Kaynak - Source: http://www.ssk.gov.tr/sskBilgiBankasi/5/17/20050301_035042.xls TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 139 Sosyal Güvenlik 9.10 Baþ-Kur'dan aylık alanlar ve ödenen aylıklar Persons receiving monthly benefits from Baþ-Kur and type of benefit Social Security Sosyal güvenlik kuruluþlarýndan aylýk alanlar Persons having monthly benefits from social security institutions 4 000 000 3 500 000 3 000 000 2 500 000 Emekli sandýðý Retirement fund 2 000 000 SSK - SII 1 500 000 Bað-kur - Bað-kur 1 000 000 500 000 0 1999 2000 2001 2002 2003 Veri için tablo 9.1 - 9.6 - 9.10’a bakýnýz. For data, see table 9.1 - 9.6 - 9.10. Sosyal sigorta uygulamasýna tabi sigortalý sayýsý Number of employees covered by the Social Insurance Institution 5 000 000 4 500 000 4 000 000 3 500 000 3 000 000 2 500 000 Kamu - Public sector 2 000 000 Özel - Private sector 1 500 000 1 000 000 500 000 0 1999 2000 2001 2002 2003 Veri için tablo 9.5’e bakýnýz. For data, see table 9.5. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 140 ćĩ isteyen - Applications ćĩe yerleĩtirilen - Placements 1999 2000 2001 2002 2003 435 193 201 942 768 386 185 610 327 417 213 998 324 760 125 071 557 092 65 398 9.14 Mesleklerine göre Türkiye ćĩ Kurumu tarafından yurt dıĩında iĩe yerleĩtirilen iĩçiler Workers placed in a position abroad by the Turkish Employment Organization Toplam - Total Vasıfsız iĩçiler - Unskilled workers Vasıflı iĩçiler - Skilled workers Mimar ve inĩaat mühendisi Architects and civil engineers Diþer mühendisler - Other engineers Teknik ressam - Draftsmen ćnĩaat teknisyeni - Technicians (construction) Yönetici, muhasebe ve büro elemanı Administrators, accountancy and office personnel Aĩçı ve garson - Cooks and waiters Usta ve ustabaĩı (inĩaat) Foremen and general foremen (construction) Soþuk demirci - Cold iron workers Makinist ve tamirci (oto) Mechanics and repairmen (auto) Elektrikçi (genel) - Electricians (general) Sıhhi ve boru tesisatçısı Sanitary facilities installers and plumbers Kaynakçı - Welder Metal inĩaat hazırlayıcı ve montajcı Structural metal preparers and erectors ćnĩaat boyacısı - Construction painters Duvarcı (taĩ-tuþla) - Bricklayers (stone-brick) Karofayans ve mermer döĩeyici Marble and falance laying workers ćnĩaat beton demircisi Iron concrete construction workers Beton kalıpçı ve dökücü - Concrete molders Marangoz, doþramacı ve dülger - Carpenters and joiners Sıvacı - Plasterers Vinç ve inĩaat makineleri operatörü Crane and lift operators Aþır taĩıt ĩoförü - Heavy vehicle drivers Diþer meslekler - Other qualified workers 1999 2000 2001 2002 2003 17 475 13 645 20 242 26 916 34 151 4 639 1 875 2 909 4 004 5 547 12 836 11 770 17 333 22 912 28 604 202 137 15 112 235 179 46 74 319 200 18 64 478 375 71 242 628 543 138 305 301 372 144 161 201 285 450 510 530 410 405 563 453 463 244 621 532 196 451 1 543 86 413 85 503 89 676 213 837 221 986 430 354 496 562 545 515 995 519 1 034 1 201 64 642 513 171 565 365 133 787 534 55 1 188 770 355 831 876 725 754 847 908 678 1 357 1 944 264 900 1 318 1 693 189 754 2 156 3 146 205 1 246 2 882 3 414 646 1 396 1 740 4 424 343 1 130 249 104 2 684 274 82 2 204 242 163 4 097 519 164 5 552 994 342 8 901 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 141 Sosyal Güvenlik 9.13 Türkiye ćĩ Kurumu'na yapılan baĩvurular ve iĩe yerleĩtirilenler Applications to and placements by the Turkish Employment Organization Social Security 9.15 Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu çalıĩmaları Social Services and Child Protection Society's studies Teĩkilat - Organization ćl sosyal hizmetler müdürlüþü Provincial departments of social services ćlçe sosyal hizmetler müdürlüþü Provinces departments of social services Çocuk yuvası - Kindergartens Yetiĩtirme yurdu - Orphanages Huzurevi - Homes for the elderly persons Kreĩ ve gündüz bakımevi - Nurseries and day care homes Rehabilitasyon merkezi Number of rehabilitation centers that offer treatment Yatılı hizmet veren - In-patient Gündüzlü hizmet veren - Out-patient Devreler halinde hizmet veren - Partial Çocuk ve gençlik merkezleri - Child and youth center Yatılı hizmet veren - In patient Gündüzlü hizmet veren - Out-patient Aile Danıĩma Merkezi - Family Consultation Center Toplum Merkezi - Community Center Kadın Konukevi - Women Guest - House Hizmet götürülen kiĩi sayısı - Number of people served Sosyal hizmetler müdürlüþü (yardım verilen kiĩi sayısı) Provincial departments of social services Çocuk yuvaları - Kindergartens Yetiĩtirme yurdu - Orphanages Evlat edinme - Adoption Çocuk ve gençlik merkezleri - Child and youth center Yaĩlılar - Old people Özürlüler - Number of disabled persons who recieve treatment Yatılı hizmet verilen - In-patient Gündüzlü hizmet verilen - Out-patient Devreler halinde hizmet verilen - Partial Kreĩ çocukları - Nursery children Aile Danıĩma Merkezi - Family Consultation Center Toplum Merkezi - Community Center Kadın Konukevi - Women Guest - House Kadınlar - Women Çocuklar - Children Gelir - Revenues (000 000 TL) Hazine yardımı - Contribution of the Treasury Katma bütçe geliri - Annexed budget revenues Kaynak: Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu 2000 2001 2002 2003 2004 81 81 81 81 81 35 78 103 54 16 35 81 106 61 17 35 82 107 64 12 35 83 108 63 9 35 91 109 62 7 48 19 27 2 16 7 9 38 7 53 23 28 2 18 7 11 11 51 8 54 22 30 2 25 9 16 16 58 8 58 25 31 2 38 16 22 19 57 8 66 34 30 2 42 19 23 22 59 8 17 020 7 568 9 568 465 5 662 23 129 7 863 9 619 515 13 421 4 813 24 257 8 552 9 554 185 18 284 4 952 13 253 8 910 9 988 424 33 247 5 188 21 817 9 609 10 385 450 41 982 5 863 3 236 1 476 1 717 43 1 105 24 121 624 351 273 3 027 1 525 1 446 56 1 065 600 51 015 790 453 337 4 258 1 843 2 065 350 534 801 55 469 903 536 367 4 993 2 162 2 768 63 528 2 345 60 958 962 550 412 4 466 2 441 1 978 47 460 1 412 57 627 928 553 375 43 080 000 26 879 597 56 888 000 81 537 000 153 655 000 188 700 000 ... 55 477 076 103 809 368 94 656 856 Source: Social Services and Child Protection Society TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 142 Çalışma Labour Sayfa Page Açıklama 144 Explanation 10.1 Kurumsal olmayan sivil nüfusun iĩgücü durumu 148 10.1 Labour force status of non-institutional civilian population 10.2 Yaĩ grubuna göre istihdam edilenler 150 10.2 Employed persons by age groups 10.3 Nedenlerine göre iĩgücüne dahil olmayanlar 151 10.3 Persons not in labour force by reason 10.4 Ekonomik faaliyete göre istihdam edilenler 152 10.4 Employed persons by branch of economic activities 10.5 Meslek gruplarına göre istihdam edilenler 153 10.5 Employed persons by major occupational groups 10.6 ćĩteki durum ve ekonomik faaliyete göre istihdam edilenler, 2003, 2004 154 10.6 Employed persons by status in employment and branch of economic activity, 2003, 2004 10.7 Fiili çalıĩma süresi ve ekonomik faaliyete göre istihdam edilenler, 2003, 2004 155 10.7 Employed persons by actual hours worked and branch of economic activity, 2003, 2004 10.8 ćBBS 2'ye göre iĩgücü durumu, 2004 156 10.8 Labour force status by SRE 2, 2004 10.9 ćBBS 2'ye göre istihdam edilenlerin sektörel daþılımı, 2004 157 10.9 Distribution of employment by sectors, SRE 2, 2004 10.10 Yaĩ grubuna göre iĩsizler 158 10.10 Unemployed persons by age groups 10.11 Eþitim durumuna göre iĩsizler 160 10.11 Unemployed persons by educational status 10.12 Yıl ortalaması asgari ücretin ABD $ ile karĩılaĩtırılması 160 10.12 A comparison between average minimum wage and exchange rates (USA $) 10.13 Toplu sözleĩme yapan iĩyeri ve iĩçiler 160 10.13 Establishments and labourers covered by collective bargaining 10.14 Grev ve lokavt uygulamaları 162 10.14 Strikes and lockouts 10.15 Ekonomik faaliyete göre iĩçi ve iĩveren sendikaları, 2003 162 10.15 Labour and employers' unions by economic activity, 2003 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 143 10 Labour ÇALIĨMA LABOUR ćĩçi - iĩveren iliĩkileri, 1983 yılında çıkarılan 2 821 sayılı Sendikalar ve 2 822 Sayılı Toplu ćĩ Sözleĩmesi Grev ve Lokavt Kanunları ile daha rasyonel biçimde düzenlenmiĩtir. Bu konudaki veriler Çalıĩma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıþı’ndan alınmıĩtır. Laws Number 2 821 and 2 822, passed in 1983 concerning Labour Unions and Collective Bargaining Strikes and Lockouts (close downs) have effectively regulated labour - management relations. Tables related to this subject were prepared by using data obtained from the Ministry of Labour and Social Security. Birleĩmiĩ Milletler Kalkınma Programı (UNDP) koordinatörlüþünde yürütülen ćĩgücü Piyasası Enformasyon Sistemi (ćPES) Projesi kapsamında, Uluslararası Çalıĩma Örgütü’nün (ILO) teknik katkıları ile yapılan çalıĩmalarda; 1988 yılından itibaren hem kırsal hem de kentsel yerleri kapsayacak büyüklükte bir örnek hacmi ve geliĩtirilmiĩ bir soru kaþıdı kullanılarak düzenli aralıklarla, yılda iki kez (her yıl Nisan ve Ekim ayının Pazartesi ile baĩlayıp Pazar ile biten son haftası referans dönemi alınarak) hanehalkı iĩgücü anketlerinin yapılması öngörülmüĩtür. In the context of the project on Labour Market Information System coordinated by UNDP, in 1988, SIS launched a labour force survey to be conducted semiannually (using the last week of April and October, starting with Monday and ending with Sunday as reference periods) with the technical assistance of the International Labour Organization (ILO). The survey uses a sample method covering both urban and rural areas and employs an improved questionnaire. Bu araĩtırmalarda iktisaden faal nüfus, istihdam, iĩsizlik ve eksik istihdamın ölçümünde son uluslararası standartlar kullanılmıĩtır. Yapılacak anketlerde elde edilecek verilerin hem zaman içinde kendisiyle karĩılaĩtırılabilir hem de uluslararası verilerle kıyaslanabilir nitelikte olması dikkate alınmıĩtır. The survey was redesigned using the latest international standards concerning statistics on the economically active population, employment, unemployment and underemployment Historical and international comparability of the data were given priority in the survey desing. ćstihdam ve Eþitim Projesi kapsamında yürütülen ćĩgücü Piyasası Bilgisi bölümünün temel amacı, iĩgücü piyasası verilerinin geliĩtirilmesini saþlamaktadır. Bu kapsamda, ćĩgücü Piyasası Bilgisi bölümünün hedeflerinden birisi de hanehalkı iĩgücü anketlerinin iyileĩtirilmesi ve uygulama sıklıþının artırılmasıdır. Bu amaçla, proje faaliyetleri çerçevesinde mevcut hanehalkı iĩgücü anketi ulusal ve uluslararası uzmanlar tarafından çeĩitli yönleri ile incelenmiĩtir. Uzmanlar tarafından hazırlanan raporlarda anketin örnek büyüklüþü, örnekleme ve aþırlıklandırma tekniþi, soru kaþıdı, alan uygulaması ve yayının içeriþi gibi çeĩitli konular yer almıĩtır. Bu konular, ulusal ve uluslararası uzmanların katılımı ile her yönüyle tartıĩılarak, anket yeni bir yapıya kavuĩturulmuĩtur. The main objective of Labour Market information component in the context of Employment and Training Project was to provide improvements of data on labour market. In the context of the Labour Market Information component, the aim was improving the HLFS and increasing the application frequency. In the context of project activity HLFS was examined by national and international specialists from different aspects. In the reports prepared by these specialists, there were various critises and proposals on definitions, coverage, application frequency, sample size, sampling and weighting method, questionnaire, field application and publications of the survey. Following the discussion of HLFS with all aspects with the participation of specialists, the survey was redesigned respectively. 2000 yılında, hanehalkı iĩgücü anketinin; uygulama sıklıþı, örnek büyüklüþü, tahmin boyutu ve soru kaþıdında deþiĩiklikler yapılmıĩtır. Bu deþiĩiklikler mevcut seri ile karĩılaĩtırma imkanını saþlayacak biçimde geliĩtirilmiĩtir. In this direction, in the year 2000, application frequency, sample size, estimation dimension, questionnaire and some other aspects of HLFS was changed. These changes were made taking into account the need of making comparisons with the existent series. Yeni örneklem tasarımı ile bir hanehalkı dört dönem takip edilmektedir. Dolayısıyla, hanehalkını oluĩturan fertlerin zaman içerisindeki hareketlerinin izlenmesi, ülke içerisindeki ekonomik geliĩmelerin fertler üzerindeki etkilerinin ölçülmesi mümkün olacaktır. Bu amaca yönelik olarak, hanehalkı iĩgücü anketi soru kaþıdına bazı sorular eklenmiĩtir. Soru kaþıdında yapılan diþer bir deþiĩiklik ise informal sektör istihdamı konusundadır. Ülkemizde informal sektörde istihdam edilenlerin toplam istihdam içindeki payı giderek artmaktadır. Bu konuda Hanehalkı ćĩgücü anketleri ile düzenli bilgi derlemek amacıyla soru kaþıdına; ev iĩlerinde çalıĩanlar, iĩyerinin yasal statüsü, ödenen vergi türü vb. sorular eklenmiĩtir. Ayrıca, alternatif iĩsiz sayısını hesaplamaya yönelik olarak, iĩsizlik kriterlerinden biri olan iĩ arama kanalını kullanma süresine iliĩkin bir soruya da anket soru kaþıdında yer verilmiĩtir. The households are being followed during four periods with the new sampling design. Consequently, it would be possible to observe activities of household members in time and to measure effects of economic developments. For this purpose, some questions were added to the HLFS questionnaire. Another change in the questionnaire was about informal sector employment. The share of employment persons in informal sector to total employment have been increasing in Turkey. Some questions about domestic workers, legal status of workplace, type of taxation was added to the HLFS questionnaire in order to determine regular information about informal sector. In addition, a question about the duration for seeking job by using a channel, which is one of the unemployment criteria, was added to questionnaire in order to calculate the number of alternative unemployed. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 144 Important changes were made on estimation dimension of HLFS in accordance with country needs. From the beginning of the year 2000, the field application of HLFS is monthly, the estimation is; quarterly for Turkey, urban and rural areas (as summary); yearly for Turkey, urban and rural areas (as detailed), seven geographic regions and selected nine provinces center. 2000 yılından itibaren baĩlatılan yeni seride yapılan bir diþer deþiĩiklik ise, 2000 yılına kadar 12 ve daha yukarı yaĩtakiler için verilen sonuçların, 15 ve daha yukarı yaĩtakiler için verilmeye baĩlanmasıdır. Yine 2000 yılından itibaren istihdam edilenlerin ve daha önce bir iĩte çalıĩmıĩ iĩsizlerin ekonomik faaliyet kodlaması Uluslararası Standart Sanayi Sınıflaması, 1990 Revize 3’e göre yapılmaya baĩlanmıĩtır. Another change in the new series have been started since 2000 is about survey results. Until 2000, the results of the survey were referred to the population 15 years old and over instead of the population 12 years old and over. In addition, since 2000, it has been started to classify employed and unemployed who worked a job before, according to International Standard Industry Classification 1990 Rev.3. Amaç: Ülkemizdeki iĩgücünün yapısını ortaya koymak, istihdam edilenlerin; iktisadi faaliyet, meslek (ya da tuttuþu iĩ), iĩteki durum ve çalıĩma süresi, iĩsizlerin ise iĩ arama süresi ve aradıkları meslek (ya da iĩ) ve benzer özellikleri hakkında bilgi derlemektir. Objectives: The main objective of the HLFS is to obtain information on the structure of the labour force in the country. This includes information on economic activity, occupation, status in employment and hours worked for employed persons; and information on the duration of unemployment and occupation sought by the unemployed. Tanım ve Kavramlar Definitions and Concepts Toplam nüfus: En son Genel Nüfus Sayımı sırasında ülkede bulunan tüm yurttaĩlar ile yabancı uyruklular kapsanmaktadır. Total population: All nationals present in the country and aliens settled permanently in the country during the latest census. Hanehalkı: Aralarında akrabalık baþı bulunsun ya da bulunmasın aynı konutta veya aynı konutun bir bölümünde yaĩayan, aynı kazandan yiyen, kazanç ve masraflarını ayırmayan, hanehalkının hizmet ve yönetimine katılan bir ya da birden çok kiĩinin oluĩturduþu topluluktur. Household : One person or group of persons with or without a family relationship who live in the same house or in the same part of the house, who share their meals, earnings and expenditures and who take part in the management of the household and who render services to the household. Kurumsal olmayan sivil nüfus: Okul, yurt, otel, çocuk yuvası, huzur evi, özel nitelikteki hastane, hapishane, kıĩla ya da ordu evinde ikamet edenler dıĩında kalan nüfustur. Non-institutional civilian population: Comprises all the population excluding the residents of schools, dormitories, kindergartens, rest homes for elderly persons, special hospitals, military barracks and recreation quarters for officers. Sivil iĩgücü: Aĩaþıda tanımlanan istihdam edilenler ile iĩsizlerin oluĩturduþu tüm nüfusu kapsar. Civilian labour force: Comprises all employed persons and all unemployed defined in the below. ćĩgücüne katılma oranı: ćĩgücünün, 15 ve daha yukarı yaĩ nüfus içindeki oranıdır. Labour force participation rate: Indicates the ratio of the labour force to the population 15 years of age and over. ćstihdam edilenler: Aĩaþıda yer alan iĩ baĩında olanlar ve iĩ baĩında olmayanlar grubuna dahil olan 15 ve daha yukarı yaĩtaki tüm nüfus istihdam edilen nüfustur. Persons employed: Comprises all the persons 15 years of age and over who are included in the “persons at work” and “not at work” described below. ćĩbaĩında olanlar: Yevmiyeli, ücretli, maaĩlı, kendi hesabına, iĩveren ya da ücretsiz aile iĩçisi olarak referans dönemi içinde en az bir saat bir ekonomik faaliyette bulunan kiĩilerdir. Persons at work: Persons economically active during the reference period for at least one hour as a regular employee, casual employee, employer, self employed or unpaid family worker. ćĩbaĩında olmayanlar: ćĩi olanlardan; çeĩitli nedenlerle referans döneminde iĩlerinin baĩında bulunmayan, ancak iĩleri ile iliĩkileri devam eden kiĩilerdir. ćĩ baĩında olmayan ücretli ve maaĩlı çalıĩanlar iĩten uzak kalma süreleri 3 aydan az ise veya iĩten uzak kaldıkları süre zarfında maaĩ veya ücretlerinin % 50 ve daha fazlasını almaya devam ediyorlarsa istihdamda kabul edilmektedir. Persons not work: Persons with a job but did not work during the reference period for various reasons. Regular employees who did not worked during the reference period are considered as employee if total duration of absence from work is less than 3 months or if they receive at least 50% of their wage or salary from their employer during their absence. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 145 Çalışma Hanehalkı ćĩgücü Anketinin tahmin boyutunda ülke ihtiyaçlarına göre önemli deþiĩiklikler de yapılmıĩtır. 2000 yılından itibaren anketin alan uygulaması aylık olarak gerçekleĩtirilirken tahminler üçer aylık dönemlerde Türkiye, kent ve kır (özet olarak), yıllık olarak; Türkiye, kent, kır (ayrıntılı olarak), yedi coþrafi bölge ve seçilmiĩ dokuz il merkezi için verilmektedir. Labour Yayında meslek deyimi, kiĩinin tuttuþu iĩ ya da meslek anlamında kullanılmıĩtır. ćstihdam halindeki her kiĩi esas iĩine göre yalnız bir kere istihdamda sayılmıĩtır. Birden çok iĩ tutanlar çalıĩma zamanlarının çoþunu ayırdıkları iĩ içinde deþerlendirilmiĩlerdir. Referans dönemi içinde zamanının çoþunu alan iĩ, yayında esas iĩ olarak adlandırılmıĩtır. The concept of occupation is used in terms of both the job held and the profession. Every employed person is counted once with respect to their job status. Multiple job holders are counted in the job which consumed the biggest part of their time during the reference period. Üretici kooperatif üyeleri ile mesleki bilgi ve görgülerini artırmak amacıyla para ya da mal karĩılıþı bir gelir elde etmeksizin çalıĩan çıraklar da istihdam halinde olanlar kapsamına alınmıĩlardır. The members of producer cooperatives and unpaid apprentices in training are considered as employed. Bir hayır kurumunda para ya da mal karĩılıþı gelir elde etmeksizin çalıĩan kiĩiler kapsam dıĩında tutulmuĩlardır. Persons working for charity organizations without payment are not considered as employed. Eksik istihdam: Ankette eksik istihdam iki ayrı grupta ölçülmeye çalıĩılmıĩtır; Persons underemployed: Underemployment in the survey is measured in two distinct groups; a) Görülebilir eksik istihdam: Referans döneminde ekonomik nedenlerle 40 saatten daha az süre çalıĩıp mevcut iĩinde ya da ikinci bir iĩte daha fazla süre çalıĩmaya müsait olan kiĩilerdir. a) Visible underemployment: Persons who work less than 40 hours because of economic reasons during the reference period and are able to work more at their present job are capable of doing a further job. b) Diþer: Görülebilir eksik istihdam dıĩında kalanlardan mevcut iĩinden elde ettiþi gelirin azlıþı ya da kendi mesleþinde istihdam edilmediþi gibi nedenlerle mevcut iĩini deþiĩtirmek istediþini ya da ikinci bir iĩ aradıþını bildiren kiĩilerdir. b)aOther: Persons who are not in the above group who want to change his/her present job or are seeking a further job because of an insufficient income or because of not working in his/her usual occupation. ćĩsiz: Ekim 1988 - Ekim 1999 dönemleri arasında uygulanan Hanehalkı ćĩgücü Anketinde referans dönemi içinde istihdam halinde olmayan (kar karĩılıþı, yevmiyeli, ücretli ya da ücretsiz olarak hiçbir iĩte çalıĩmamıĩ ve böyle bir iĩ ile baþlantısı da olmayan) kiĩilerden iĩ aramak için son altı ay içinde iĩ arama kanallarından en az birini kullanmıĩ ve 15 gün içinde iĩ baĩı yapabilecek durumda olan 15 ve yukarı yaĩtaki tüm kiĩiler iĩsiz nüfusa dahil edilmiĩtir. Unemployed: Between October 1988 and October 1999 HLFS applications the unemployed comprises all persons 15 years of age and over who were not employed (neither worked for profit, payment in kind or as a family worker at any job even for one hour) in other words persons with no job attachment during the reference period. However to be unemployed also requires that the individual has taken specific step (s) to obtain a job during the last six months and he/she was available to start work within 15 days. 2000 ve sonrası HćA uygulamalarında ise: referans dönemi içinde istihdam halinde olmayan (kar karĩılıþı, yevmiyeli, ücretli ya da ücretsiz olarak hiçbir iĩte çalıĩmamıĩ ve böyle bir iĩ ile baþlantısı da olmayan) kiĩilerden iĩ aramak için son üç ay içinde iĩ arama kanallarından en az birini kullanmıĩ ve 15 gün içinde iĩbaĩı yapabilecek durumda olan 15 ve daha yukarı yaĩtaki tüm kiĩiler iĩsiz nüfusa dahil edilir. Beginning from 2000 HLFS applications; the unemployed comprises all persons 15 years of age and over who were not employed (neither worked for profit, payment in kind or family gain the reference period who have no job attachment) during the reference period who have used at least one channels for seeking a job during the last three months and were available to start work within 15 days. Her iki tanımda da ayrıca; iĩ bulmuĩ ya da kendi iĩini kurmuĩ ancak, iĩe baĩlamak ya da iĩbaĩı yapmak için çeĩitli eksikliklerini tamamlamak amacıyla bekleyenlerden 15 gün içinde, iĩ baĩı yapabilecek kiĩilerde iĩsiz nüfus kapsamına dahildirler. Persons who have already found a job or established his/her own job but were waiting to complete necessary documents to start work and who were available to start work within 15 days were also considered to be unemployed in the both two definitions. ćĩsizlik oranı: ćĩsiz nüfusun iĩgücü içindeki oranıdır. Unemployed rate: Is the ratio of unemployed persons to the labour force. ćĩgücüne dahil olmayanlar: ćĩsiz veya istihdamda olmayan 15 ve daha yukarı yaĩtaki nüfustur. Bu grup da kendi arasında gruplara ayrılır; Persons not in the labour force: Includes persons who are neither unemployed not employed and 15 years of age and over The persons not in labour force consist of the following sub-groups; TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 146 Available to start a job but not actively seeking: These are the persons who are available to start a job but are not seeking a job because of not knowing where to search or who believe no job is available for him/her in the region. Referans dönemi: 2004 ve sonrası dönemler için her ayın Pazartesi ile baĩlayıp, Pazar ile biten ilk haftası referans dönemi olarak tanımlanmıĩtır. Reference period: After 2004 applications, the first week of each month starting with Monday and ending with Sunday has been used as the reference period. Ücretler: Ortalama günlük ücretler, ödenen primler, fazla mesai ücretleri ve kıdem tazminatlarını da içine alır. Söz konusu ücretler, sigorta kesintilerine esas olan matrah üzerinden hesaplanmaktadır. Wages: The average daily wages also include premiums, overtime and severance pay. The gross wages have been calculated from the amount subject to insurance deductions. Sendika: ćĩçilerin ve iĩverenlerin çalıĩma iliĩkilerinde, ortak ekonomik sosyal hak ve menfaatlerini korumak ve geliĩtirmek için meydana getirdikleri tüzel kiĩiliþe sahip kuruluĩlardır. Labour union: The associations of workers and employers which protect and improve joint economical and social rights and benefits of their members in labour affairs. Toplu iĩ sözleĩmesi: Hizmet akdinin yapılması, kapsamı ve sona ermesi ile ilgili hususları düzenlemek üzere iĩçi sendikası ile iĩveren sendikası veya sendika üyesi olmayan iĩveren arasında yapılan sözleĩmedir. Toplu iĩ sözleĩmeleri, tarafların karĩılıklı hak ve borçlarını, sözleĩmenin uygulanmasını ve denetimini, uyuĩmazlıkların çözümü için baĩvurulacak yolları düzenleyen hükümleri de içerebilir. Collective bargaining agreement: A written contract between an employer (or an association of employers) union (s) usually for a definite period of time defining conditions of employment (wages, hours, holidays, etc.), rights of workers and unions, and procedures to be followed in settling disputes or handling issues that arise during the validity of the contract. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 147 Çalışma ćĩ aramayıp, iĩ baĩı yapmaya hazır olanlar: Bölgede iĩ bulunmadıþına veya bölgede kendisine uygun iĩ olmadıþına inandıþı ya da nereden iĩ arayacaþını bilmediþi için iĩ aramayan ancak iĩ baĩı yapmaya hazır olduþunu belirten kiĩilerdir. Labour 10.1 Kurumsal olmayan sivil nüfusun iĩgücü durumu Labour force status of non-institutional civilian population [15 > yaĩ - age] (000) 2000 2001 2002 2003 2004 Türkiye - Turkey Toplam nüfus - Total population 15 > yaĩ nüfus - Population 15 > age ćĩgücü - Labour force ćĩgücüne katılma oranı - Labour force participation rate (%) ćstihdam edilenler - Employed ćĩsiz - Unemployed ćĩsizlik oranı - Unemployed rate (%) ćĩgücüne dahil olmayanlar - Not in labour force 66 187 46 211 23 078 49.9 21 581 1 497 6.5 23 133 67 296 47 158 23 491 49.8 21 524 1 967 8.4 23 667 68 393 48 041 23 818 49.6 21 354 2 464 10.3 24 223 69 479 48 912 23 640 48.3 21 147 2 493 10.5 25 272 70 556 49 906 24 289 48.7 21 791 2 498 10.3 25 616 Kent - Urban Toplam nüfus - Total population 15 > yaĩ nüfus - Population 15 > age ćĩgücü - Labour force ćĩgücüne katılma oranı - Labour force participation rate (%) ćstihdam edilenler - Employed ćĩsiz - Unemployed ćĩsizlik oranı - Unemployed rate (%) ćĩgücüne dahil olmayanlar - Not in labour force 38 915 27 630 12 176 44.1 11 104 1 072 8.8 15 454 39 984 28 483 12 522 44.0 11 076 1 447 11.6 15 961 41 053 29 191 12 955 44.4 11 111 1 844 14.2 16 236 42 135 29 919 13 091 43.8 11 287 1 804 13.8 16 828 43 218 30 813 13 714 44.5 11 843 1 870 13.6 17 099 Kır- Rural Toplam nüfus - Total population 15 > yaĩ nüfus - Population 15 > age ćĩgücü - Labour force ćĩgücüne katılma oranı - Labour force participation rate (%) ćstihdam edilenler - Employed ćĩsiz - Unemployed ćĩsizlik oranı - Unemployed rate (%) ćĩgücüne dahil olmayanlar - Not in labour force 27 272 18 581 10 902 58.7 10 477 425 3.9 7 679 27 312 18 675 10 969 58.7 10 449 520 4.7 7 706 27 340 18 850 10 863 57.6 10 243 620 5.7 7 987 27 344 18 993 10 549 55.5 9 860 689 6.5 8 443 27 338 19 093 10 576 55.4 9 948 628 5.9 8 517 Erkek - Males Toplam nüfus - Total population 15 > yaĩ nüfus - Population 15 > age ćĩgücü - Labour force ćĩgücüne katılma oranı - Labour force participation rate (%) ćstihdam edilenler - Employed ćĩsiz - Unemployed ćĩsizlik oranı - Unemployed rate (%) ćĩgücüne dahil olmayanlar - Not in labour force 33 058 22 916 16 890 73.7 15 780 1 111 6.6 6 025 33 609 23 389 17 040 72.9 15 555 1 485 8.7 6 349 34 154 23 827 17 058 71.6 15 232 1 826 10.7 6 768 34 692 24 260 17 086 70.4 15 256 1 830 10.7 7 174 35 226 24 755 17 902 72.3 16 023 1 878 10.5 6 854 Kadın - Females Toplam nüfus - Total population 15 > yaĩ nüfus - Population 15 > age ćĩgücü - Labour force ćĩgücüne katılma oranı - Labour force participation rate (%) ćstihdam edilenler - Employed ćĩsiz - Unemployed ćĩsizlik oranı - Unemployed rate (%) ćĩgücüne dahil olmayanlar - Not in labour force 33 129 23 295 6 188 26.6 5 801 387 6.3 17 108 33 687 23 769 6 451 27.1 5 969 482 7.5 17 318 34 239 24 214 6 760 27.9 6 122 638 9.4 17 455 34 787 24 652 6 555 26.6 5 891 663 10.1 18 098 35 330 25 150 6 388 25.4 5 768 620 9.7 18 763 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 148 Çalışma Ýþsizlik oraný - Unemployed rate [15 > yaþ - age ] 12 Türkiye - Turkey (%) 10 8 6 4 2 0 2000 2001 2002 2003 2004 2003 2004 2003 2004 Kent - Urban 16 14 12 10 8 6 4 2 0 (%) 2000 2001 2002 Kýr - Rural (%) 7 6 5 4 3 2 1 0 2000 2001 2002 Veriler için tablo 10.1’e bakýnýz. For data, see table 10.1. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 149 Labour 10.2 Yaĩ grubuna göre istihdam edilenler Employed persons by age groups [15 > yaĩ - age] (000) 2000 2001 2002 2003 2004 15 780 3 090 8 934 3 233 523 15 555 2 886 8 916 3 250 503 15 232 2 596 8 952 3 229 456 15 256 2 401 9 160 3 246 448 16 023 2 537 9 543 3 464 478 5 801 1 606 2 805 1 168 222 5 969 1 574 2 903 1 242 251 6 122 1 540 3 022 1 321 239 5 891 1 376 3 019 1 272 224 5 768 1 325 3 002 1 246 196 Erkek - Males 15-24 25-44 45-64 65+ 9 034 1 620 5 753 1 565 96 9 002 1 537 5 819 1 566 80 8 844 1 435 5 744 1 583 82 9 025 1 401 5 950 1 605 69 9 519 1 424 6 244 1 759 91 Kadın - Females 15-24 25-44 45-64 65+ 2 070 611 1 252 194 13 2 074 581 1 273 205 15 2 267 607 1 396 248 16 2 262 591 1 418 240 13 2 325 580 1 446 280 17 Erkek - Males 15-24 25-44 45-64 65+ 6 746 1 471 3 181 1 668 426 6 553 1 350 3 097 1 684 423 6 388 1 161 3 207 1 646 374 6 231 1 001 3 210 1 641 379 6 505 1 112 3 299 1 706 387 Kadın - Females 15-24 25-44 45-64 65+ 3 731 995 1 553 974 209 3 895 993 1 630 1 037 235 3 855 933 1 625 1 074 223 3 630 785 1 602 1 032 211 3 443 745 1 555 966 178 Türkiye - Turkey Erkek - Males 15-24 25-44 45-64 65+ Kadın - Females 15-24 25-44 45-64 65+ Kent - Urban Kır - Rural (000) 18 000 16 000 14 000 12 000 10 000 8 000 6 000 4 000 2 000 0 Ýstihdam edilenler - Employed persons [15 > yaþ - age ] Erkek - Males Kadýn- Females 2000 2001 2002 2003 2004 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 150 (000) 2000 2001 2002 2003 2004 6 025 6 349 6 768 7 174 6 853 711 260 1 756 1 835 816 461 187 694 353 1 826 2 001 863 451 162 656 370 1 931 2 172 943 582 114 623 415 2 059 2 398 925 645 108 632 143 1 936 2 396 1 132 301 312 17 108 17 318 17 455 18 098 18 763 428 339 12 339 1 144 443 1 359 703 352 366 413 12 363 1 199 454 1 393 767 362 364 443 12 211 1 260 541 1 505 837 295 322 479 12 578 1 399 584 1 546 909 282 591 321 13 301 1 347 490 1 708 790 214 Erkek - Males ćĩgücüne dahil olmayan nüfus - Population not in labour force ćĩ aramayıp iĩbaĩı yapmaya hazır olan Available for work but not seeking a job Mevsimlik çalıĩan - Seasonal worker Ev kadını - Housewife Öþrenci - Student Emekli - Retired Özürlü, yaĩlı veya hasta - Disabled, old or ill Ailevi ve kiĩisel nedenler - Family or personal reasons Diþer - Other Kadın - Females ćĩgücüne dahil olmayan nüfus - Population not in labour force ćĩ aramayıp iĩbaĩı yapmaya hazır olan Available for work but not seeking a job Mevsimlik çalıĩan - Seasonal worker Ev kadını - Housewife Öþrenci - Student Emekli - Retired Özürlü, yaĩlı veya hasta - Disabled, old or ill Ailevi ve kiĩisel nedenler - Family or personal reasons Diþer - Other Yaþ grubuna göre istihdam edilenler - Employed persons by age groups [15 > yaþ - age ] Erkek - Males Kadýn - Females (000) (000) 12 000 3 500 10 000 3 000 2 500 8 000 2 000 6 000 1 500 4 000 1 000 2 000 500 0 0 2000 2001 15-24 2002 25-44 2003 45-64 2004 65+ 2000 2001 15-24 2002 25-44 2003 45-64 2004 65+ Veriler için tablo10.2’ye bakýnýz. For data, see table 10.2. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 151 Çalışma 10.3 Nedenlerine göre iĩgücüne dahil olmayanlar Persons not in labour force by reason [15 > yaĩ - age] Labour 10.4 Ekonomik faaliyete göre istihdam edilenler Employed persons by branch of economic activities (000) [15 > yaĩ - age] Erkek - Males Tarım, ormancılık, avcılık ve balıkçılık Agriculture, forestry, hunting and fishing Madencilik ve taĩocakçılıþı Mining and quarrying ćmalat sanayii - Manufacturing Elektrik, gaz ve su Electricity, gas and water ćnĩaat ve bayındırlık iĩleri - Construction Toptan ve perakende ticaret, lokanta ve oteller Wholesale and retail trade, restaurants and hotels 2000 2001 2002 2003 2004 15 780 15 555 15 232 15 256 16 023 4 261 4 309 3 784 3 718 4 101 77 2 918 95 2 888 115 2 923 80 2 910 103 3 021 85 88 99 93 77 1 331 1 089 935 936 1 004 3 429 3 351 3 534 3 579 3 677 Ulaĩtırma, haberleĩme ve depolama Transportation, communication and storage 999 972 942 959 1 038 Mali kurumlar, sigorta, taĩınmaz mallara ait iĩler ve kurumları yardımcı iĩ hizmetleri Finance, insurance, real estate and business services 488 503 505 545 570 2 192 2 260 2 396 2 434 2 432 5 800 5 969 6 122 5 892 5 768 3 508 3 780 3 674 3 447 3 299 Toplum hizmetleri, sosyal ve kiĩisel hizmetler Community, social and personal services Kadın - Females Tarım, ormancılık, avcılık ve balıkçılık Agriculture, forestry hunting and fishing Madencilik ve taĩocakçılıþı Mining and quarrying ćmalat sanayii - Manufacturing Elektrik, gaz ve su Electricity, gas and water ćnĩaat ve bayındırlık iĩleri - Construction Toptan ve perakende ticaret, lokanta ve oteller Wholesale and retail trade, restaurants and hotels Ulaĩtırma, haberleĩme ve depolama Transportation, communication and storage 4 3 5 3 2 720 693 808 753 779 6 7 4 6 5 33 21 23 29 26 388 386 446 473 502 68 62 62 63 62 Mali kurumlar, sigorta, taĩınmaz mallara ait iĩler ve kurumları yardımcı iĩ hizmetleri Finance, insurance, real estate and business services 221 194 192 193 216 Toplum hizmetleri, sosyal ve kiĩisel hizmetler Community, social and personal services 852 823 907 925 877 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 152 Meslek grubu (USMS 88) - Major occupational groups (ISCO 88) Erkek - Males Kanun yapıcılar, üst düzey yöneticiler ve müdürler Legislators, senior, officials and managers Profesyonel meslek mensupları Professionals Yardımcı profesyonel meslek mensupları Technicians and associate professionals Büro ve müĩteri hizmetlerinde çalıĩan elemanlar Clerks Hizmet ve satıĩ elemanları Service workers and shop and market sales workers Nitelikli tarım, hayvancılık, avcılık, ormancılık, ve su ürünleri çalıĩanları Skilled agricultural, and fishery workers, Sanatkarlar ve ilgili iĩlerde çalıĩanlar Craft and related trades workers, Tesis ve makine operatörleri ve montajcılar Plant and machine operators and assemblers Nitelik gerektirmeyen iĩlerde çalıĩanlar Elemantary occupations Kadın - Females Kanun yapıcılar, üst düzey yöneticiler ve müdürler Legislators, senior, officials and managers Profesyonel meslek mensupları Professionals Yardımcı profesyonel meslek mensupları Technicians and associate professionals Büro ve müĩteri hizmetlerinde çalıĩan elemanlar Clerks Hizmet ve satıĩ elemanları Service workers and shop and market sales workers Nitelikli tarım, hayvancılık, avcılık, ormancılık, ve su ürünleri çalıĩanları Skilled agricultural, and fishery workers, Sanatkarlar ve ilgili iĩlerde çalıĩanlar Craft and related trades workers, Tesis ve makine operatörleri ve montajcılar Plant and machine operators and assemblers Nitelik gerektirmeyen iĩlerde çalıĩanlar Elemantary occupations (000) 2001 2002 2003 2004 15 556 15 232 15 256 16 023 1 594 1 636 1 732 1 737 827 882 940 892 736 737 762 755 622 715 718 695 1 666 1 830 1 827 1 842 4 113 3 501 3 486 3 676 2 910 2 661 2 597 2 661 1 597 1 627 1 639 1 918 1 491 1 643 1 555 1 847 5 969 6 122 5 891 5 768 138 119 114 122 410 442 443 425 316 299 300 309 330 425 478 420 262 342 352 353 3 660 3 283 3 269 2 774 389 418 347 350 119 138 161 188 345 656 427 827 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 153 Çalışma 10.5 Meslek gruplarına göre istihdam edilenler Employed persons by major occupational groups [15 > yaĩ - age] Labour 10.6 ćĩteki durum ve ekonomik faaliyete göre istihdam edilenler, 2003, 2004 Employed persons by status in employment and branch of economic activity, 2003, 2004 [15 > yaĩ - age] (000) ćĩteki durum (UćDS, 91) - Status in employment (ICSE, 91) Toplam Total Tarım Agriculture Erkek - Males Ücretli veya maaĩlı - Regular employee Yevmiyeli (mevsimlik, arızi, geçici) - Casual employee ćĩveren - Employer Kendi hesabına - Self employed Ücretsiz aile iĩçisi - Unpaid family worker 15 256 7 142 1 320 1 010 4 533 1 250 Kadın - Females Ücretli veya maaĩlı - Regular employee Yevmiyeli (mevsimlik, arızi, geçici) - Casual employee ćĩveren - Employer Kendi hesabına - Self employed Ücretsiz aile iĩçisi - Unpaid family worker Sanayi Hizmetler (1) Services (2) 3 718 70 198 64 2 488 899 4 021 2 649 638 306 336 92 7 517 4 423 485 641 1 710 259 5 891 1 901 345 42 716 2 888 3 447 7 114 2 576 2 747 791 593 100 5 59 33 1 653 1 301 130 34 81 107 Erkek - Males Ücretli veya maaĩlı - Regular employee Yevmiyeli (mevsimlik, arızi, geçici) - Casual employee ćĩveren - Employer Kendi hesabına - Self employed Ücretsiz aile iĩçisi - Unpaid family worker 16 023 7 352 1 461 971 4 805 1 433 4 101 91 245 92 2 613 1 059 4 206 2 746 701 290 380 89 7 716 4 515 516 588 1 814 285 Kadın - Females Ücretli veya maaĩlı - Regular employee Yevmiyeli (mevsimlik, arızi, geçici) - Casual employee ćĩveren - Employer Kendi hesabına - Self employed Ücretsiz aile iĩçisi - Unpaid family worker 5 768 1 927 338 49 583 2 870 3 299 9 152 7 427 2 703 811 601 86 6 71 47 1 657 1 315 101 36 86 120 Industry 2003 2004 (1) Madencilik ve taĩocakçılıþı, imalat sanayii, elektrik, gaz, su ve inĩaat. (1) Mining and quarrying, manufacturing, electricity, gas, water construction. (2) Toptan ve perakende ticaret, lokanta ve oteller, ulaĩtırma, haberleĩme (2) Wholesale and retail trade, restaurants and hotels, transportation, ve depolama mali kurumlar, sigorta, taĩınmaz mallara ait iĩler, toplum communication and storage, financial institutions, insurance business hizmetleri, sosyal, kiĩisel hizmetler. services related to real estates community social and personnel services. Ýþteki durum ve ekonomik faaliyete göre istihdam edilenler Employed persons by status in employment and branch of economic activity [15 > yaþ - age ] 2004 Kadýn - Females Erkek - Males 29% %26 %48 57% 14% %26 Tarým Agriculture Sanayi Industry Hizmetler Services TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 154 Fiili çalıĩma süresi (saat) - Actual hours worked Toplam Total (000) Tarım Agriculture Sanayi (1) Industry Hizmetler Services (2) 2003 Erkek - Males ćĩ baĩında olanlar - Persons at work 1-16 17-35 36-39 40 41-49 50-59 60-71 72+ ćĩ baĩında olmayanlar - Persons not at work 15 256 14 673 392 1 214 130 2 032 3 292 2 482 3 882 1 250 583 3 718 3 318 268 759 64 126 721 578 685 117 400 4 021 3 965 39 113 15 401 1 301 832 1 013 251 56 7 517 7 390 84 342 51 1 505 1 271 1 072 2 184 881 127 Kadın - Females ćĩ baĩında olanlar - Persons at work 1-16 17-35 36-39 40 41-49 50-59 60-71 72+ ćĩ baĩında olmayanlar - Persons not at work 5 891 5 774 430 1 350 120 817 1 326 878 725 128 118 3 447 3 408 348 1 092 102 177 755 508 382 44 40 791 778 25 71 7 77 275 178 126 20 12 1 653 1 587 57 187 11 563 296 191 218 64 66 Erkek - Males ćĩ baĩında olanlar - Persons at work 1-16 17-35 36-39 40 41-49 50-59 60-71 72+ ćĩ baĩında olmayanlar - Persons not at work 16 023 15 453 458 1 639 184 1 857 2 821 2 507 4 254 1 733 570 4 101 3 708 282 919 82 187 591 556 895 196 393 4 206 4 154 43 269 33 301 1 146 901 1 111 350 51 7 716 7 590 131 452 70 1 367 1 084 1 052 2 248 1 186 127 Kadın - Females ćĩ baĩında olanlar - Persons at work 1-16 17-35 36-39 40 41-49 50-59 60-71 72+ ćĩ baĩında olmayanlar - Persons not at work 5 768 5 668 444 1 537 100 736 1 030 800 839 181 100 3 299 3 269 348 1 197 79 186 500 424 467 70 29 811 799 21 120 7 61 245 181 129 33 13 1 657 1 601 75 221 15 490 284 194 243 79 59 2004 (1) Madencilik ve taĩocakçılıþı, imalat sanayii, elektrik, gaz, su ve inĩaat. (1) Mining and quarrying, manufacturing, electricity, gas, water and construction. (2) Toptan ve perakende ticaret, lokanta ve oteller, ulaĩtırma, haberleĩme (2) Wholesale and retail trade, restaurants and hotels, transportation, ve depolama mali kurumlar, sigorta, taĩınmaz mallara ait iĩler, toplum communication and storage, financial institutions, insurance business hizmetleri, sosyal, kiĩisel hizmetler. services related to real estates community social and personnel services. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 155 Çalışma 10.7 Fiili çalıĩma süresi ve ekonomik faaliyete göre istihdam edilenler, 2003, 2004 Employed persons by actual hours worked and branch of economic activity, 2003, 2004 [15 > yaĩ - age] Labour 10.8 ćBBS 2'ye göre iĩgücü durumu, 2004 Labour force status by SRE 2, 2004 ćĩgücüne Kurumsal dahil ćĩgücüne olmayan olmayan katılma nüfus oranı ćstihdam Population Labour force oranı oranı participation Employment Unemploy- sivil nüfus 15 > yaĩ Non-institutional nüfus ćĩgücü civilian Population population 15 > age Labour Eksik istihdam ćĩsiz ćstihdam Under- Unemploy- not in labour force force Employment employment ment ćBBS 2 - SRE 2 rate (000) Kiĩi - Person Toplam - Total 70 556 TR10 ćstanbul TR21 Tekirdaþ 49 906 24 289 21 791 11 043 8 076 3 784 1 356 1 076 612 TR22 Balıkesir 1 542 1 229 TR31 ćzmir 3 518 TR32 Aydın TR33 Manisa ćĩsizlik rate ment rate 43.7 10.3 (%) 997 2 498 25 616 3 318 64 467 4 292 46.9 41.1 12.3 574 21 38 465 56.8 53.3 6.2 603 563 22 40 626 49.1 45.8 6.6 2 720 1 328 1 137 62 190 1 392 48.8 41.8 14.3 2 630 2 008 1 163 1 079 47 84 845 57.9 53.7 7.2 3 094 2 350 1 176 1 088 30 88 1 174 50.0 46.3 7.5 TR41 Bursa 3 171 2 329 1 249 1 140 34 109 1 080 53.6 48.9 8.8 TR42 Kocaeli 2 836 2 123 923 812 46 110 1 200 43.5 38.3 12.0 TR51 Ankara 4 189 3 163 1 439 1 226 49 213 1 724 45.5 38.8 14.8 TR52 Konya 2 567 1 814 816 747 52 69 998 45.0 41.2 8.4 TR61 Antalya 2 632 1 960 1 071 1 001 23 70 889 54.6 51.1 6.6 TR62 Adana 3 764 2 609 1 170 1 010 51 160 1 439 44.8 38.7 13.6 TR63 Hatay 2 801 1 832 778 643 40 135 1 054 42.5 35.1 17.3 TR71 Kırıkkale 1 716 1 199 555 499 36 56 644 46.3 41.6 10.0 TR72 Kayseri 2 517 1 745 693 631 20 62 1 052 39.7 36.2 8.9 949 717 354 312 16 42 362 49.4 43.5 12.0 10.6 TR81 Zonguldak TR82 Kastamonu 48.7 797 597 241 215 9 26 356 40.3 36.0 TR83 Samsun 2 961 2 170 1 288 1 216 17 72 881 59.4 56.1 5.6 TR90 Trabzon 3 133 2 306 1 575 1 468 135 108 731 68.3 63.6 6.8 TRA1 Erzurum 1 334 855 492 472 110 20 364 57.5 55.1 4.1 TRA2 Aþrı 1 128 699 322 317 9 5 376 46.1 45.3 1.7 TRB1 Malatya 1 759 1 190 561 461 22 100 629 47.2 38.7 17.9 TRB2 Van 2 059 1 114 458 408 19 50 656 41.1 36.6 11.0 TRC1 Gaziantep 2 139 1 380 593 504 6 89 787 43.0 36.5 14.9 TRC2 Ĩanlıurfa 3 052 1 657 649 579 39 70 1 008 39.2 34.9 10.8 TRC3 Mardin 1 871 988 397 373 18 24 591 40.2 37.7 6.1 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 156 Toplam Total Tarım Agriculture Hizmetler Services (000) Kiĩi - Person ćBBS 2 - SRE 2 Toplam - Total Sanayi (1) Industry 21 791 Toplam Total Tarım Agriculture (Dikey - Vertical) (%) 7 400 5 017 9 374 100.0 Sanayi Industry Hizmetler Services (Yatay - Horizontal) (%) 34.0 23.0 43.0 56.7 TR10 ćstanbul 3 318 26 1 412 1 880 15.2 0.8 42.6 TR21 Tekirdaþ 574 216 145 213 2.6 37.6 25.3 37.1 TR22 Balıkesir 563 265 90 209 2.6 47.0 15.9 37.1 TR31 ćzmir 1 137 227 378 533 5.2 19.9 33.2 46.9 TR32 Aydın 1 079 457 233 389 5.0 42.3 21.6 36.0 TR33 Manisa 1 088 561 192 334 5.0 51.6 17.7 30.7 TR41 Bursa 1 140 293 440 406 5.2 25.7 38.6 35.7 TR42 Kocaeli 812 152 272 388 3.7 18.7 33.5 47.8 TR51 Ankara 1 226 89 283 854 5.6 7.2 23.1 69.7 TR52 Konya 747 355 141 251 3.4 47.5 18.8 33.6 TR61 Antalya 1 001 343 152 505 4.6 34.3 15.2 50.5 TR62 Adana 1 010 324 218 469 4.6 32.0 21.6 46.4 TR63 Hatay 643 203 133 307 3.0 31.6 20.7 47.7 TR71 Kırıkkale 499 267 57 175 2.3 53.6 11.4 35.1 TR72 Kayseri 631 283 123 225 2.9 44.8 19.5 35.7 TR81 Zonguldak 312 102 85 124 1.4 32.8 27.3 39.8 TR82 Kastamonu 215 83 39 93 1.0 38.7 18.1 43.2 TR83 Samsun 1 216 740 122 354 5.6 60.9 10.0 29.1 TR90 6.7 63.3 8.3 28.4 Trabzon 1 468 929 121 417 TRA1 Erzurum 472 310 21 141 2.2 65.8 4.4 29.8 TRA2 Aþrı 317 209 14 94 1.5 65.9 4.5 29.6 TRB1 Malatya 461 189 60 212 2.1 41.0 12.9 46.1 TRB2 Van 408 204 38 166 1.9 50.1 9.3 40.6 TRC1 Gaziantep 504 125 139 240 2.3 24.9 27.6 47.6 TRC2 Ĩanlıurfa 579 275 70 234 2.7 47.5 12.0 40.5 TRC3 Mardin 373 171 41 161 1.7 46.0 10.9 43.1 (1) ćnĩaat sektörü, sanayi sektörü içinde deþerlendirilmiĩtir. (1) Including construction sector. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 157 Çalışma 10.9 ćBBS 2'ye göre istihdam edilenlerin sektörel daþılımı, 2004 Distribution of employment by sectors, SRE 2, 2004 Labour 10.10 Yaĩ grubuna göre iĩsizler - Unemployed persons by age groups [15 > yaĩ - age] (000) 2000 2001 2002 2003 2004 1 111 489 502 116 3 1 485 598 714 169 5 1 826 663 924 235 4 1 830 655 940 231 4 1 878 637 1 013 223 6 387 216 153 17 0 482 265 200 16 1 638 317 295 25 1 663 320 308 34 1 620 308 291 23 0 Erkek - Males 15-24 25-44 45-64 65+ 763 304 368 88 3 1 033 387 515 127 3 1 323 451 681 188 4 1 298 431 679 186 2 1 363 432 745 181 4 Kadın - Females 15-24 25-44 45-64 65+ 309 177 123 9 0 414 224 177 13 0 520 256 247 16 1 506 242 245 19 0 507 244 246 17 0 347 186 133 28 0 452 210 198 42 2 503 211 244 47 1 532 224 261 46 1 515 204 266 41 2 78 39 30 8 0 68 41 23 4 0 118 62 47 8 0 157 78 64 15 1 113 63 44 3 0 Türkiye - Turkey Erkek - Males 15-24 25-44 45-64 65+ Kadın - Females 15-24 25-44 45-64 65+ Kent - Urban Kır - Rural Erkek - Males 15-24 25-44 45-64 65+ Kadın - Females 15-24 25-44 45-64 65+ Not. 2 bin kiĩiden az deþerlerde örnek büyüklüþü güvenilir Note. Sample size is too small for reliable estimates for figures less tahminler için yeterli deþildir. than two thousand persons TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 158 Çalışma Yaþ grubuna göre iþsizler Unemployed persons by age groups [15 > yaþ - age ] Kent - Urban Erkek - Males 800 700 600 500 400 300 200 100 0 (000) 15-24 25-44 45-64 65+ 2000 300 250 2001 2002 2003 2004 Kadýn - Females (000) 15-24 200 150 100 50 0 25-44 45-64 65+ 2000 2001 2002 2003 2004 Kýr - Rural 300 250 200 150 100 50 0 Erkek - Males (000) 15-24 25-44 45-64 65+ 2000 2001 2002 2003 2004 Kadýn - Females 100 (000) 80 15-24 60 25-44 40 45-64 20 65+ 0 2000 2001 2002 2003 2004 Veriler için tablo 10.10’a bakýnýz. For data, see table 10.10. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 159 Labour 10.11 Eþitim durumuna göre iĩsizler - Unemployed persons by educational status [15 > yaĩ - age] (000) Eþitim durumu (UES, 97) - Educational status (ISCED, 97) 2000 2001 2002 2003 2004 Erkek - Males Okuryazar olmayan - Illiterate Okuryazar olup bir okul bitirmeyen - Literate without any diploma ćlkokul - Primary school ćlköþretim - Primary education Orta ve dengi meslek okulu Junior high school and vocational junior high school Lise - High school Lise dengi - Vocational high school Yüksek okul ve fakülte Universities and other higher educational institutions Kadın - Females Okuryazar olmayan - Illiterate Okuryazar olup bir okul bitirmeyen - Literate without any diploma ćlkokul - Primary school ćlköþretim - Primary education Orta ve dengi meslek okulu Junior high school and vocational junior high school Lise - High school Lise dengi - Vocational high school Yüksek okul ve fakülte Universities and other higher educational institutions 1 111 40 32 527 5 1 485 45 39 736 5 1 826 48 36 917 11 1 830 58 48 916 17 1 878 44 52 827 35 152 174 101 194 227 144 253 229 187 255 224 160 265 284 199 80 387 28 10 100 - 94 482 15 7 155 3 145 638 31 8 174 4 153 663 55 16 197 6 173 620 13 7 145 11 34 99 50 52 110 70 61 144 93 54 115 83 53 142 104 63 71 121 137 144 10.12 Yıl ortalaması asgari ücretin ABD $ ile karĩılaĩtırılması A comparison between average minimum wage and exchange rates (USA $) 2000 Yıl ortalaması asgari ücret (TL / Ay) Yearly average minimum wage (TL / Month) (1) Yıl ortalaması asgari ücretin artıĩ oranı Increase rate of yearly average minimum wage (%) Bir ABD dolarının TL deþeri - ($ / TL) (2) ABD Doları cinsinden ortalama asgari ücret (ABD $ / Ay) Yearly average minimum wage as USD (USA $ / Month) 2001 2002 2003 2004 114 300 000 152 195 625 236 437 875 306 000 000 433 575 000 33.2 626 712 33.2 1 231 322 55.4 1 515 372 29.4 1 500 269 41.7 1 429 202 182.4 123.6 156.0 204.0 303.4 Kaynak - Source:http://www.calisma.gov.tr/istatistik/cgm/asgari_ucret_dolar_karsilastirma.htm (1) Yıl içinde uygulanan asgari ücretin yürürlükte kaldıþı ay sayısı (1) Weighted monthly average minimum wage. ile aþırlıklandırılarak bulunmuĩtur. (2) Yearly average exchange rates of the Central Bank of the (2) TC. Merkez Bankası yıl ortalaması döviz satıĩ kuru kullanılmıĩtır. Republic of Turkey are used. 10.13 Toplu sözleĩme yapan iĩyeri ve iĩçiler Establishments and labourers covered by collective bargaining Toplu sözleĩme sayısı - Number of collective bargainings Kamu - Public Özel - Private ćĩyeri sayısı - Number of establishments Kamu - Public Özel - Private ćĩçi sayısı - Number of workers Kamu - Public Özel - Private Kaynak: Çalıĩma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıþı 1999 2000 2001 2002 2003 2 286 1 137 1 149 1 646 985 661 4 454 1 193 3 261 1 773 1 113 660 1 607 793 814 9 638 2 735 2 173 4 671 9 578 4 633 4 741 2 712 5 800 2 006 544 995 283 463 103 124 105 471 473 845 301 633 131 852 123 207 391 526 237 714 Source: Ministry of Labour and Social Security TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 160 Çalışma Eðitim durumuna göre iþsizler Unemployed persons by educational status 1.000 (000) Erkek - Males (15 >yaþ - age) 900 Okuryazar olmayan - Illiterate 800 Okuryazar olup bir okul bitirmeyen Literate without any diploma Ýlkokul - Primary school 700 Ýlköðretim - Primary education 600 Orta ve dengi meslek okulu Junior high school and vocational junior high school 500 Lise - High school 400 Lise dengi - Vocational high school 300 Yüksek okul ve fakülte Universities and other higher educational institutions 200 100 0 2000 2001 2002 2003 2004 Veri için tablo 10.11’e bakýnýz. For data, see table 10.11. (000) Kadýn - Females (15 >yaþ - age) 220 200 Okuryazar olmayan - Illiterate 180 Okuryazar olup bir okul bitirmeyen Literate without any diploma 160 Ýlkokul - Primary school Ýlköðretim - Primary education 140 Orta ve dengi meslek okulu Junior high school and vocational junior high school 120 100 Lise - High school 80 Lise dengi - Vocational high school 60 Yüksek okul ve fakülte Universities and other higher educational institutions 40 20 0 2000 2001 2002 2003 2004 Veri için tablo 10.11’e bakýnýz. For data, see table 10.11. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 161 Labour 10.14 Grev ve lokavt uygulamaları - Strikes and lockouts 1999 Grev - Strikes Sayı - Number ćĩyeri sayısı - Number of establishments Katılan iĩçi - Number of workers involved Kaybolan iĩ günü - Workdays lost Lokavt - Lockouts Sayı - Number ćĩyeri sayısı - Number of establishments Lokavta uþrayan iĩçi - Workers subjeted to lockout Kaybolan iĩ günü - Workdays lost Kaynak: Çalıĩma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıþı 2000 2001 2002 2003 34 56 3 263 229 825 52 233 18 705 368 475 35 66 9 911 286 015 27 62 4 618 43 885 23 30 1 535 144 772 4 4 931 76 470 2 5 2 483 32 760 - - 2 6 888 110 415 Source: Ministry of Labour and Social Security 10.15 Ekonomik faaliyete göre iĩçi ve iĩveren sendikaları, 2003 Labour and employers' unions by economic activity, 2003 ćĩçi sendikası Labour unions Toplam - Total Tarım, ormancılık, avcılık ve balıkçılık - Agriculture, forestry, hunting and fishing Madencilik - Mining ćmalat sanayii - Manufacturing industry Petrol, kimya ve lastik - Petroleum, chemical and rubber Gıda - Food Ĩeker - Sugar Dokuma - Textile Deri - Leather Aþaç - Wood Kaþıt - Paper Basım ve yayım - Printing and publishing Çimento, toprak ve cam - Cement, non-metallic and glass Metal - Metalic Gazetecilik - Journalism Gemi - Shipping union Banka ve sigorta - Banking and insurance ćnĩaat - Construction Enerji - Energy Ticaret, büro, eþitim, güzel sanatlar - Commerce, office, education and fine arts Ulaĩtırma, haberleĩme ve depolama - Transportation, communication and storage Kara taĩımacılıþı - Highway transportation Demiryolu taĩımacılıþı - Railway transportation Deniz taĩımacılıþı - Shipping Hava taĩımacılıþı - Air transportation Ardiye ve antrepoculuk - Storage and warehouses Haberleĩme - Communication Saþlık - Health Konaklama ve eþlence yerleri - Lodging and recreational places Milli savunma - National defense Genel iĩler - General issues Kaynak: Çalıĩma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıþı 93 5 3 41 3 5 1 9 1 4 2 2 3 7 2 2 5 5 3 5 10 2 1 1 3 2 1 3 4 1 8 ćĩveren sendikası Employers' unions 50 31 4 11 1 3 1 1 1 4 3 2 5 1 4 3 1 2 2 3 Source: Ministry of Labour and Social Security TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 162 11 Tarım Agriculture Sayfa Page 164 Açıklama Explanation 11.1 Tarım ve orman alanları 166 11.1 Agricultural land and forest area 11.2 Seçilmiĩ tarla ürünleri üretimi 166 11.2 Selected field crop production 11.3 Sebze üretimi 166 11.3 Vegetable production 11.4 Seçilmiĩ meyvelerin üretimi 168 11.4 Selected fruit production 11.5 Niteliklerine göre örtüaltı tarım alanları 168 11.5 Areas for under protective cover by quantities 11.6 Örtüaltı üretimi 168 11.6 Production for land under protective cover 11.7 Çay üretimi 168 11.7 Tea production 11.8 Gübre kullanımı 170 11.8 Fertilizer use 11.9 Seçilmiĩ orman ürünleri üretimi 170 11.9 Production of selected forest products 11.10 Orman yangınları 170 11.11 ćBBS'ye göre tarım alanları, 2003 171 11.12 Tarım faaliyetinde istihdam edilen nüfus 174 11.12 Employed population in agriculture 11.13 Tarımsal krediler 174 11.13 Agricultural credits by type 11.14 Arazi kullanımı 176 11.14 Land use 11.15 ćĩletme tipi ve büyüklüþüne göre iĩletmeler 176 11.15 Agricultural holdings by size and type of holdings 11.16 Arazinin tasarruf ĩekli ve iĩletme büyüklüþüne göre iĩletmeler 178 11.16 Agricultural holdings by size of holdings and land tenure forms 11.17 Arazi parça iĩletmeler 179 11.17 Agricultural holdings and parcel by size of holdings and parcels 11.18 Seçilmiĩ tarımsal alet ve makine sayıları 180 11.18 Selected number machinery 11.19 Türlerine göre hayvanlar 181 11.19 Livestocks by type 11.20 Kesilen hayvan sayısı ve et üretimi 181 11.20 Animals slaughtered and meat production 11.21 Deri üretimi 181 11.21 Hide production 11.22 Saþılan hayvan sayısı ve süt üretimi 182 11.22 Number of animals milked and milk production 11.23 Kümes hayvancılıþı 182 11.23 Poultry and egg production 11.24 Arıcılık 182 11.24 Apiculture 11.25 ćpekböcekçiliþi 182 11.25 Sericulture 11.26 Seçilmiĩ su ürünlerinde üretim miktarı 183 11.26 Quantity of selected fishery products sayısı ve iĩletme büyüklüþüne göre 11.10 Forest fires 11.11 Agricultural land by SRE, 2003 of agricultural equipment and TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 163 Agriculture TARIM AGRICULTURE Genel Tarım Sayımları Censuses of Agriculture Türkiye’de 1927, 1950, 1963, 1970, 1980, 1991 ve 2001 yıllarında olmak üzere yedi kez tarım sayımı yapılmıĩtır. Agricultural censuses have been conducted seven times in the Turkey, namely in 1927, 1950, 1963, 1970, 1980, 1991 and 2001. 2001 Genel Tarım Sayımında bilgiler, Muhtarlık ve Tarımsal ćĩletmeler (hanehalkı) olmak üzere iki kaynaktan derlenmiĩtir. In the 2001 General Agricultural Census, data was compiled through muhtars (a government administration in a village selected by the villagers) and agricultural holdings (households). Muhtarlık bilgileri, tüm köyler ve nüfusu 25 000’den az olan il ve ilçe merkezinin muhtarlarından yerleĩim yerleri bazında bilgi alınmıĩtır. Data related to Muhtars were taken from Muhtars of all the villages and centers of provinces and districts having less than 25 000 inhabitants on the settlement. Tarımsal iĩletmelere yönelik bilgiler ise tüm köyler ve nüfusu 5000'den az olan yerleĩim yerlerinden yaklaĩık 5000 örnek köyde ve her köyde de örnekleme yöntemi ile tesadüfi olarak seçilen 10 hanehalkından (tarımsal iĩletme) alınmıĩtır. Data related to agricultural holdings were taken from 5000 sample villages selected from all the villages and settlements having less than 5000 inhabitants and 10 households (agricultural holdings) selected from these sample villages randomly by sampling method. Cari Tarım ćstatistikleri Current Agricultural Statistics Yayındaki veriler Tarım derlenmiĩtir. ve Köyiĩleri Bakanlıþı aracılıþı ile The data given in this publication has been collected with the collaboration of the Ministry of Agriculture and Rural Affairs. Tarla ürünleri: Tarla ürünlerine iliĩkin ekilen ve hasat edilen alan ile üretim ve verim yılda bir defa Ekim ayında “Kesin Ürün Karnesi” ile derlenmektedir. Ayrıca, kullanıcılara daha önceden bilgi vermek ve Milli Gelir Tahminlerinde kullanılmak amacıyla aĩaþıdaki tahminler yapılmaktadır. Field crops: Data pertaining sowned and harvested area, production and yield of field crops is compiled once a year in October by “Final Crop Report Cards”. The following estimates are given in order to provide early information for the estimates of National Income. Kıĩlık ekiliĩler üretim tahmini (Ĩubat - Mart) Tarla ürünleri tahmini (Mayıs - Haziran) Product estimates for winter (February - March) Estimates for field crops (May - June) Meyve üretimi: Meyve üretimine iliĩkin veriler “Meyve Kesin Ürün Karnesi” ile Eylül-Kasım aylarında toplanmaktadır. Yalnız turunçgiller üretimine iliĩkin veriler bir sonraki yılın Mart ayında alınmaktadır. Kullanıcılara daha önceden bilgi vermek amacıyla Haziran-Temmuz aylarında ön tahmin bilgileri alınmaktadır. Fruit production: Data for fruit production are collected by “Final Crop Report Cards for Fruit” in September and November. Data only for citrus production are obtained during March of the following year. Preliminary estimates are made in June-July for information to the users. Zeytin üretimi: Zeytin üretimine iliĩkin bilgiler bir sonraki yılın OcakĨubat aylarında alınmaktadır. Aþustos ayında ön tahmin yapılmaktadır. Olive production: Data for olive production are collected during January and February of the following year. Preliminary estimates are made in August. Sebze üretimi: Sebze üretimine iliĩkin veriler Eylül-Ekim aylarında “Sebze Kesin Ürün Karnesi” ile derlenmektedir. Mayıs ve Haziran aylarında ön tahmin bilgileri alınmaktadır. Vegetable production: Data for vegetable production are compiled with “Final Crop Report Cards for Vegetable” in September and October. Preliminary estimates are made in May and June. Örtüaltı üretimi (sebze ve meyve): Örtüaltı sebze ve meyve üretimine iliĩkin veriler Mayıs-Haziran aylarında “Örtüaltı Tarımı (Sebzecilik ve Meyvecilik) Kesin Ürün Karnesi” ile örtüaltı üretimi yapan illerden derlenmektedir. Production (vegetable and fruit) for land under protective cover: Data about vegetable and fruit production on under protective cover are compiled from the provinces growing vegetable and fruit under protective cover with “Final Crop Report Cards for Production (Vegetable and Fruit) for Land Under Protective Cover” in May and June. Çay üretimi: Karadeniz bölgesinin beĩ ilinde ekimi yapılan çay hakkındaki bilgiler, Çaykur Genel Müdürlüþü’nden ve Rize Ticaret Borsası'ndan toplanmaktadır. Tea production: Data for tea planted in 5 provinces of the Black Sea Region are collected from Tea Industry Corporation (ÇAYKUR) and Rize Trade stock exchange. ćpekböcekçiliþi: ćpekböcekçiliþine ait bilgiler 15 Aþustos tarihinde Bursa ćpekböcekçiliþi Enstitüsü’nden alınmaktadır. Sericulture: Data for sericulture is obtained from the Bursa Institute of Sericulture on August, 15. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 164 The number of livestock: Data for the number of livestock is collected only once at the end of the year. Saþılan hayvan sayısı: Büyükbaĩ hayvanlarda 2+ yaĩ, küçükbaĩ hayvanlarda 1+ yaĩtaki diĩi hayvanlar üzerinden hesaplanır. The number of milked animals: The number of milked animals is calculated for female cattle and buffalo of age two and over, and for female sheep and goats of age one and over. Süt üretimi: Saþılan hayvan deþerlendirilmesinden elde edilir. ile Milk production: Milk production is obtained by multiplying the number of animals milked by milk yields. Yapaþı, kıl ve tiftik üretimi: 1+ yaĩtaki küçükbaĩ hayvanlar üzerinden hesaplanır. Production of wool, hair and angora: These are calculated for sheep and goats of age one and over. Kesilen hayvan sayısı: Belediye mezbaha ve kombinaları ile özel kesim yerlerinde (entegre tesisler vb.) veteriner kontrolünde yapılan kesimlere ait bilgiler, ćl Tarım Müdürlüklerinden, Kurban Bayramında kesilen hayvan sayıları ise Türk Hava Kurumu’ndan derlenmektedir. Kesilen hayvan sayısına, mezbaha ve kombina dıĩı kesimler ilave edilmemiĩtir. The number of slaughtered animals: Data relating to slaughtered animals at municipal and private slaughterhouses are compiled by the agricultural directorates in provinces of the Ministry of Agriculture and Rural Affairs at the end of every year. The number of slaughtered animals during the Celebration of Sacrifice is taken from the Turkish Air Association. The animals that are not slaughtered in slaughterhouses are not included in the total number of animals slaughtered. Et üretimi: Kesilen hayvan sayısının deþerlendirilmesinden elde edilir. ile Meat production: Meat production is obtained by multiplying the number of slaughtered animals by carcass weights. Tavuk eti üretimi: Kesilen tavuk sayısının karkas aþırlıkları ile deþerlendirilmesinden elde edilir. Chicken meat production: Meat production is obtained by multiplying the number of slaughtered chickens by carcass weight. Deri üretimi: Kesilen hayvan sayısına, mezbaha ve kombina kesimlerinin %10’u kadar ölü hayvanlardan elde edilen deriler ilave edilerek hesaplanmaktadır. Hide production: Total hide production has been estimated by adding 10% of the number of animals slaughtered in the slaughterhouses to the number of slaughtered animals. Gübre kullanımı: Kullanılan gübre miktarı yıl sonu itibariyle ve yılda bir defa Tarım ve Köyiĩleri Bakanlıþı’ndan alınmaktadır. Fertilizer quantity: Data for fertilizer quantity used are taken only once at the end of the year from the Ministry of Agriculture and Rural Affairs. Tarımsal alet ve makineler: Tarımsal alet ve makine sayıları yıl sonu itibariyle ve yılda bir defa toplanmaktadır. Agricultural equipment and machinery: Data for agricultural equipment and machinery is collected only once at the end of the year. sayısının süt karkas verimleri aþırlıkları TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 165 Tarım Mevcut hayvan sayısı: Mevcut hayvan sayılarına iliĩkin bilgiler yıl sonu itibariyle derlenmektedir. Agriculture 11.1 Tarım ve orman alanları Agricultural land and forest area Tarla alanı - Field area Ekilen - Area sown Nadas - Fallow Sebze bahçeleri - Vegetable gardens Baþlar - Vineyards Meyve aþaçlarının kapladıþı alan - Orchards Zeytin - Olive groves Ormanlar - Forests (000 hektar - 000 hectares) 1999 2000 2001 2002 2003 23 489 18 450 5 039 790 535 1 393 595 20 703 23 033 18 207 4 826 793 535 1 418 600 20 703 23 001 18 087 4 914 799 525 1 425 600 20 703 23 163 18 123 5 040 831 530 1 435 620 20 703 22 540 17 563 4 991 818 530 1 500 625 20 703 11.2 Seçilmiĩ tarla ürünleri üretimi Selected field crop production (Ton - Tons) 1999 2000 2001 2002 2003 Tarla ürünleri toplam üretimi Total production of field crops 59 346 066 63 433 032 54 192 949 60 103 449 55 742 253 Buþday - Wheat Arpa - Barley Mısır - Maize Mercimek - Lentils Pamuk (saf) - Cotton (lint) Çiþit - Cotton seed Ĩeker pancarı - Sugar beet Tütün - Tobacco Ayçiçeþi - Sunflower Patates - Potatoes 18 000 000 7 700 000 2 297 000 380 000 791 298 1 157 583 17 102 326 243 468 950 000 6 000 000 21 000 000 8 000 000 2 300 000 353 000 879 940 1 295 066 18 821 033 200 280 800 000 5 370 000 19 000 000 7 500 000 2 200 000 520 000 914 404 1 353 888 12 632 522 144 786 650 000 5 000 000 19 500 000 8 300 000 2 100 000 565 000 988 120 1 457 122 16 523 166 152 856 850 000 5 200 000 19 000 000 8 100 000 2 800 000 540 000 919 531 1 337 065 12 622 934 112 158 800 000 5 300 000 11.3 Sebze üretimi Vegetable production Toplam - Total Yapraþı yenen sebzeler Leafy or stem vegetables Baklagil sebzeleri Leguminous vegetables Meyvesi yenen sebzeler Fruit bearing vegetables Soþansı, yumru ve kök sebzeler Root, bulb and tuberous vegetables Diþer sebzeler Other vegetables (Ton - Tons) 1999 2000 2001 2002 2003 22 083 352 22 357 612 21 930 762 23 698 667 24 018 697 1 633 680 1 670 650 1 670 050 1 683 950 1 696 600 622 000 660 000 648 000 686 000 709 000 19 122 500 19 283 500 18 880 000 20 596 000 20 678 500 628 660 653 450 644 700 642 700 826 580 76 512 90 012 88 012 90 017 108 017 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 166 Tarım Tarla ürünleri üretimi - Production of field crops 70 000 (000 Ton - Tons) 60 000 50 000 40 000 30 000 20 000 10 000 0 2001 2000 1999 2002 2003 Veri için tablo 11.2’ye bakýnýz. For data, see table 11.2 24 500 24 000 23 500 23 000 22 500 22 000 21 500 21 000 20 500 20 000 19 500 Sebze üretimi - Vegetable production (000 Ton - Tons) 1999 2000 2001 2003 2002 Veri için tablo 11.3’e bakýnýz. For data, see table 11.3 Örtü altý üretimi - Production for land under protective cover Sebzeler - Vegetables 5 000 000 Meyveler - Fruits (Ton - Tons) 140 000 (Ton - Tons) 120 000 4 000 000 100 000 3 000 000 80 000 2 000 000 60 000 40 000 1 000 000 20 000 0 0 1999 2000 2001 Veri için tablo 11.6’ya bakýnýz. For data, see table 11.6 2002 2003 1999 2000 2001 2002 2003 Veri için tablo 11.6’ya bakýnýz. For data, see table 11.6 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 167 Agriculture 11.4 Seçilmiĩ meyvelerin üretimi Selected fruit production Elma - Apples Kayısı ve zerdali - Apricots and wild apricots Portakal - Oranges Mandalina - Tangerines Fındık - Hazelnuts Zeytin üretimi - Olive production Yemeklik - Edible Yaþ zeytini - For oil (Ton - Tons) 1999 2000 2001 2002 2003 2 500 000 378 000 1 100 000 500 000 530 000 600 000 240 000 360 000 2 400 000 579 000 1 070 000 560 000 470 000 1 800 000 490 000 1 310 000 2 450 000 517 000 1 250 000 580 000 625 000 600 000 235 000 365 000 2 200 000 352 000 1 250 000 590 000 600 000 1 800 000 450 000 1 350 000 2 600 000 499 000 1 250 000 550 000 480 000 850 000 350 000 500 000 11.5 Niteliklerine göre örtüaltı tarım alanları Areas for under protective cover by quantities (Dekar - Decar) 1999 2000 2001 2002 2003 Toplam - Total 423 143 422 130 431 387 536 030 483 244 Cam sera - Glass greenhouses Plastik sera - Plastic greenhouses Yüksek tünel - High tunnel Alçak tünel - Low tunnel 52 641 137 298 43 089 190 115 56 558 148 242 44 885 172 445 60 151 149 780 50 221 171 235 64 199 180 385 60 954 230 492 70 111 166 605 61 088 185 440 11.6 Örtüaltı üretimi Production for land under protective cover Ürünler - Crops (Ton - Tons) 1999 2000 2001 2002 2003 Toplam - Total 3 537 896 3 732 085 3 725 296 4 271 262 4 534 697 Sebzeler - Vegetables Meyveler - Fruits 3 507 143 30 753 3 677 054 55 031 3 663 318 61 978 4 160 419 110 843 4 411 154 123 543 1999 2000 2001 2002 2003 203 875 204 491 204 112 203 028 203 318 76 749 76 750 76 653 76 645 76 640 1 095 532 758 038 824 946 791 700 869 000 199 155 138 770 142 900 135 000 153 800 11.7 Çay üretimi Tea production Çay yetiĩtiren çiftçi sayısı Number of tea growers Çay fidanı dikilen alan (Hektar) Area under tea plantation (Hectares) Elde edilen çay yapraþı (Ton) Production of wet leaves (Tons) Elde edilen kuru çay (Ton) Production of dry tea (Tons) TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 168 Tarım Zeytin üretimi - Olive production (Ton-Tons) 2 000 000 1 500 000 1 000 000 500 000 0 1999 2000 2001 2002 2003 Veri için tablo 11.4’e bakýnýz. For data, see table 11.4 Fýndýk üretimi - Hazelnuts production 700 000 600 000 500 000 (Ton-Tons) 400 000 300 000 200 000 100 000 0 1999 2000 2001 2002 2003 Veri için tablo 11.4’e bakýnýz. For data, see table 11.4 Kuru çay üretimi - Dry tea production (Ton-Tons) 250 000 200 000 150 000 100 000 50 000 0 1999 2000 2001 2002 2003 Veri için tablo 11.7’ye bakýnýz. For data, see table 11.7 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 169 Agriculture 11.8 Gübre kullanımı - Fertilizer use Kullanılan gübre (Ton) - Fertilizer used (Tons) Azotlu (% 21 N) - 2 % nitrogen Fosforlu (% 17 P 205) - 17 P 205% phosphorus Potaslı (% 50 K 20) - 50 K 20% potash 1999 2000 2001 2002 2003 10 985 323 7 072 822 3 751 151 161 350 10 424 828 6 563 279 3 697 359 164 190 8 292 752 5 391 889 2 765 223 135 640 8 645 636 5 708 834 2 789 668 147 134 9 762 341 6 383 651 3 211 457 167 233 Source: General Directorate of Agricultural Production and Kaynak: Tarım ve Köyiĩleri Bakanlıþı; Tarımsal Üretim ve Geliĩtirme Genel Müdürlüþü Development; Ministry of Agriculture and Rural Affairs Not. Kullanılan tabii gübre ve tabii gübre ile gübrelenen arazi Note. The data for natural fertilizers and land fertilized by kapsanmamıĩtır. natural fertilizers is not included. 11.9 Seçilmiĩ orman ürünleri üretimi - Production of selected forest products 1999 2000 2001 2002 2003 2 832 866 455 516 89 518 804 239 1 609 738 1 252 489 3 007 426 413 068 155 364 829 843 1 533 001 1 371 209 2 738 269 380 020 84 674 776 476 1 524 867 1 254 599 3 296 607 606 870 28 596 775 993 1 460 174 1 821 253 2 827 007 421 686 38 920 778 103 1 169 428 2 073 150 2 041 842 8 742 2 318 3 720 3 233 495 3 964 1 965 361 8 066 6 115 1 150 6 652 5 5 738 2 083 589 8 601 8 032 1 347 3 617 8 001 4 267 476 11 734 7 989 2 356 2 617 6 626 3 126 373 9 153 10 826 1 906 56 266 255 3 350 Ana ürün - Principal product (m 3) Tomruk - Log Maden direþi - Mine prop Tel direþi - Pole Sanayi odunu - Industrial wood Kaþıtlık odun - Wood for paper Lif yonga - Fiber chip ćkincil ürün (Ton) - By products (Tons) Yakacak odun - Firewood Sırık - Pole Çıra - Pitch-pine Çubuk - Stick Çalı - Bush Reçine - Resin Defne yapraþı - Daphne leaves Source: Ministry of Environment and Forestry Kaynak: Çevre ve Orman Bakanlıþı 11.10 Orman yangınları - Forest fires Toplam yangın çıkıĩ nedeni (Adet) Causes of fire in total (Number) Ateĩlemek - Incendiary Tarla açmak - Land clearing ćhmal ve diþerleri - Neglect and others Yanan alan (Hektar) - Area burned (Hectares) 3 Yanan aþaç miktarı - Number of trees burned (m ) Zarar - Loss (000 000 TL) (1) 1999 2000 2001 2002 2003 2 075 565 1 510 2 353 973 1 380 2 631 190 61 2 380 1 471 218 48 1 205 2 177 216 42 1 919 5 804 111 185 3 666 243 26 353 563 171 24 459 969 7 394 238 113 10 060 977 8 514 325 087 15 876 366 6 644 397 932 22 424 713 Kaynak: Çevre ve Orman Bakanlıþı Source: Ministry of Environment and Forestry (1) Söndürme masraflarını da kapsar. (1) Extinguishing expenses are also included. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 170 ( Hektar - Hectare) Meyve, zeytin aþaçlarının kapladıþı alan, baþ alanı ve ćBBS - SRE Toplam alan Total land TR Türkiye - Turkey ćĩlenen tarla alanı Cultivated field area Ekilen Nadas Area sown Fallow land Sebze çay yetiĩtirmeye ayrılan alan bahçeleri Area of fruit trees, olive treess, vineyards and area Vegetable gardens reserved for tea plantation 26 027 240 17 562 656 4 990 882 817 852 2 655 850 85 028 85 028 85 028 75 164 75 164 75 164 2 079 2 079 2 079 5 289 5 289 5 289 2 496 2 496 2 496 1 691 149 977 874 383 626 351 524 242 724 1 426 791 943 691 368 502 337 236 237 953 46 047 789 789 - 75 950 20 053 5 608 10 625 3 820 142 361 13 341 9 516 2 874 951 713 275 447 551 265 724 483 100 297 116 185 984 45 258 24 569 20 689 55 897 37 134 18 763 129 020 88 732 40 288 2 958 545 329 397 329 397 1 896 154 148 025 148 025 225 783 3 408 3 408 161 264 46 105 46 105 675 344 131 859 131 859 973 833 366 208 367 158 240 467 527 536 134 072 281 552 111 912 14 140 955 9 945 3 240 58 447 19 503 15 276 23 668 373 710 211 678 60 385 101 647 Manisa Afyon Kütahya Uĩak 1 655 315 505 955 567 952 354 554 226 854 1 220 593 308 663 428 990 279 842 203 098 208 235 16 590 119 644 62 990 9 011 56 712 36 991 7 046 5 522 7 153 169 775 143 711 12 272 6 200 7 592 TR4 Doþu Marmara - East Marmara TR41 Bursa Eskiĩehir Bilecik 1 496 330 979 757 339 601 542 305 97 851 911 023 619 112 197 295 358 345 63 472 248 028 204 533 14 893 175 139 14 501 82 214 64 669 50 682 5 976 8 011 255 065 91 443 76 731 2 845 11 867 516 573 96 166 186 439 90 862 130 414 12 692 291 911 67 171 94 339 24 713 102 406 3 282 43 495 14 476 3 300 23 542 2 177 17 545 3 417 10 763 1 251 1 450 664 163 622 11 102 78 037 64 898 3 016 6 569 4 149 825 1 240 055 1 240 055 2 451 095 878 686 878 686 1 523 223 307 265 307 265 78 435 39 449 39 449 97 072 14 655 14 655 2 909 770 2 569 168 340 602 1 572 409 1 321 376 251 033 1 215 958 1 180 648 35 310 38 986 26 633 12 353 82 417 40 511 41 906 TR1 ćstanbul TR10 ćstanbul TR2 Batı Marmara - West Marmara TR21 Tekirdaþ Edirne Kırklareli TR22 Balıkesir Çanakkale TR3 Ege - Aegean TR31 ćzmir TR32 Aydın Denizli Muþla TR33 TR42 Kocaeli Sakarya Düzce Bolu Yalova TR5 Batı Anadolu - West Anatolia TR51 Ankara TR52 Konya Karaman TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 171 Tarım 11.11 ćBBS'ye göre tarım alanları, 2003 Agricultural land by SRE, 2003 Agriculture 11.11 ćBBS'ye göre tarım alanları, 2003 (devam) Agricultural land by SRE, 2003 (continued) ćBBS - SRE Toplam alan Total land TR6 Akdeniz - Mediterranean TR61 Antalya Isparta Burdur TR62 Adana Mersin (ćçel) TR63 Hatay Kahramanmaraĩ Osmaniye TR7 Orta Anadolu-Central Anatolia TR71 Kırıkkale Aksaray Niþde Nevĩehir Kırĩehir TR72 Kayseri Sivas Yozgat TR8 Batı Karadeniz - West Black Sea TR81 Zonguldak Karabük Bartın TR82 Kastamonu Çankırı Sinop TR83 Samsun Tokat Çorum Amasya TR9 Doþu Karadeniz - East Black Sea TR90 Trabzon Ordu Giresun Rize Artvin Gümüĩhane ( Hektar - Hectare) ćĩlenen tarla alanı Cultivated field area Ekilen Nadas Area sown Fallow land Sebze bahçeleri Vegetable gardens Meyve, zeytin aþaçlarının kapladıþı alan, baþ alanı ve çay yetiĩtirmeye ayrılan alan Area of fruit trees, olive treess, vineyards and area reserved for tea plantation 2 601 932 738 974 385 234 189 335 164 405 1 936 591 513 222 239 220 126 294 147 708 185 923 88 421 56 031 27 283 5 107 164 541 52 757 41 136 5 177 6 444 314 877 84 574 48 847 30 581 5 146 1 001 241 612 645 388 596 769 927 528 277 241 650 47 032 10 965 36 067 63 734 28 254 35 480 120 548 45 149 75 399 861 717 275 798 434 054 151 865 653 442 179 378 333 931 140 133 50 470 336 50 034 100 48 050 35 036 7 864 5 150 109 755 61 048 42 225 6 482 3 901 264 1 702 960 293 812 403 515 268 397 314 115 423 121 2 442 492 1 094 624 194 629 260 435 169 912 226 232 243 416 1 329 038 514 219 88 685 125 339 67 503 59 850 172 842 36 450 25 062 6 815 6 784 3 884 2 537 5 042 93 284 69 055 3 683 10 957 27 098 25 496 1 821 2 198 304 652 935 758 867 786 502 1 347 868 368 895 448 178 530 795 814 819 268 769 303 495 242 555 11 388 4 545 1 512 5 331 24 229 10 726 5 682 7 821 2 225 787 183 851 79 818 60 447 43 586 1 662 686 113 587 48 235 34 720 30 632 311 108 33 558 2 101 24 127 7 330 93 700 5 823 3 413 1 043 1 367 158 293 30 883 26 069 557 4 257 502 145 192 870 198 291 110 984 361 735 161 639 125 357 74 739 112 003 17 065 64 231 30 707 14 118 3 768 6 444 3 906 14 289 10 398 2 259 1 632 1 539 791 409 772 302 570 601 196 226 253 1 187 364 274 655 248 463 468 922 195 324 165 547 10 781 21 992 112 848 19 926 73 759 42 092 17 757 6 965 6 945 113 121 82 244 14 358 12 461 4 058 691 317 691 317 107 683 254 576 159 583 53 712 33 090 82 673 226 365 226 365 38 812 66 125 44 972 934 14 108 61 414 31 905 31 905 9 600 3 021 19 284 10 274 10 274 2 338 1 764 3 432 625 1 521 594 422 773 422 773 66 533 186 687 101 579 52 153 14 440 1 381 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 172 ćBBS - SRE Toplam alan Total land TRA Kuzeydoþu Anadolu North East Anatolia TRA1 Erzurum Erzincan Bayburt TRA2 Aþrı Kars Iþdır Ardahan TRB Ortadoþu Anadolu Central East Anatolia TRB1 Malatya Elazıþ Bingöl Tunceli TRB2 Van Muĩ Bitlis Hakkari TRC Güneydoþu Anadolu South East Anatolia TRC1 Gaziantep Adıyaman Kilis TRC2 Ĩanlıurfa Diyarbakır TRC3 Mardin Batman Ĩırnak Siirt (Hektar - Hectare) ćĩlenen tarla alanı Cultivated field area Ekilen Nadas Area sown Fallow land Sebze bahçeleri Vegetable gardens Meyve, zeytin aþaçlarının kapladıþı alan, baþ alanı ve çay yetiĩtirmeye ayrılan alan Area of fruit trees, olive treess, vineyards and area reserved for tea plantation 1 444 672 627 272 376 228 162 254 88 790 1 029 130 439 245 277 665 111 585 49 995 398 606 176 969 95 116 43 250 38 603 8 356 5 708 1 771 3 818 119 8 580 5 350 1 676 3 601 73 817 400 344 954 337 178 74 369 60 899 589 885 239 818 244 821 44 932 60 314 221 637 104 296 91 500 25 661 180 2 648 774 159 1 705 10 3 230 66 698 2 071 395 1 408 203 635 544 362 275 185 037 38 386 49 846 871 111 346 524 172 184 110 032 28 509 35 799 411 434 179 577 109 449 51 600 6 356 12 172 20 401 12 698 6 049 4 367 1 853 429 105 257 96 745 74 593 19 038 1 668 1 446 772 659 287 370 307 228 133 721 44 340 524 587 198 836 209 006 82 215 34 530 231 857 83 249 95 418 47 890 5 300 7 703 1 803 2 346 1 455 2 099 8 512 3 482 458 2 161 2 411 3 373 188 755 709 373 188 279 241 103 280 2 634 054 481 390 193 979 235 013 52 398 277 708 26 956 18 386 200 8 370 80 978 26 451 9 915 5 183 11 353 380 448 220 912 150 908 38 845 31 159 1 956 324 1 146 434 809 890 1 620 241 938 218 682 023 175 364 90 675 84 689 38 845 20 549 18 296 121 874 96 992 24 882 661 155 362 658 118 123 95 936 84 438 532 423 288 822 105 715 91 411 46 475 75 388 46 020 3 000 1 535 24 833 15 682 8 494 4 252 994 1 942 37 662 19 322 5 156 1 996 11 188 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 173 Tarım 11.11 ćBBS'ye göre tarım alanları, 2003 (devam) Agricultural land by SRE, 2003 (continued) Agriculture 11.12 Tarım faaliyetinde istihdam edilen nüfus Employed population in agriculture [12 > yaĩ - age] Toplam nüfus - Total population ćktisaden faal nüfus Economically active population Tarım kesimindeki iktisaden faal nüfus Economically active population in agriculture Tarla ziraatı ve hayvancılık (1) Agriculture and animal husbandry Ormancılık ve tomrukçuluk Forestry and logging Balıkçılık ve süngercilik Fishing and sponge-gathering ćktisaden faal tarımsal nüfusun toplam faal nüfusa oranı - Percentage of the economically active population in agriculture to total economically active population (%) 1000 dekar tarımsal amaçlı alana düĩen tarımda iktisaden faal nüfus (Kiĩi) - Economically active population in agriculture per 1000 decar agricultural land (Person) Tarımda iktisaden faal nüfus baĩına düĩen tarımsal amaçlı alan (Dekar) - Agricultural land per economically active population in agriculture (Decar) 1975 1980 1985 1990 2000 40 347 719 44 736 957 50 664 458 56 473 035 67 803 927 17 383 828 18 522 322 20 556 786 23 381 893 25 997 141 11 694 513 11 104 501 12 118 533 12 547 796 12 576 827 11 650 986 10 993 899 12 037 883 12 460 073 12 527 284 28 850 91 137 58 433 65 908 27 941 14 677 19 465 22 217 21 815 21 602 67.27 59.95 58.95 53.66 48.38 42 39 44 45 48 24 26 23 22 21 (1) Includes shore hunting, trapping and also hunting animals production. (1) Kara avcılıþı, tuzakçılık ve av hayvanları üretimini de kapsar. 11.13 Tarımsal krediler Agricultural credits by type Ziraat Bankası tarafından verilen tarımsal krediler genel toplamı Agriculturel credits given by the Agriculturel Bank Banka kaynaklı krediler toplamı Credits originating frombank total Doþrudan üreticilere kullandırılan krediler Credits used diretcly producers Tarım kredi kooperatifleri Agriculture credits cooperatives Banka kaynaklı diþer krediler (Tohumculuk, Baþımsız Tütün Satıĩ Koop. v.b.) Other credits origination from banks (Seed Independent Tobacco Selling Coop.etc.) Fon kaynaklı krediler Credits origination from fund Kaynak: TC. Ziraat Bankası (Milyar TL - Billion TL) 1999 2000 2001 2002 2003 2 143 211 3 408 754 2 948 493 2 884 151 3 562 027 1 241 217 1 575 110 769 492 599 647 533 771 659 680 832 371 541 308 443 934 454 739 483 200 703 909 213 198 145 626 73 071 98 337 38 830 14 986 10 087 5 961 901 994 1 833 644 2 179 001 2 284 504 3 028 256 Source: Agricultural Bank of the Turkish Republic TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 174 Tarım Tarýmsal nüfus - Agricultural population (12>yaþ-age) 80,00 (%) 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00 1975 1980 1985 1990 2000 Veri için tablo 11.12’a bakýnýz. For data, see table 11.12. Tarýmda iktisaden faal nüfus baþýna düþen tarýmsal amaçlý alan (Dekar) Agricultural land per economicaly active population in agriculture (Decar) 30 20 10 0 1975 1980 1985 1990 2000 Veri için tablo 11.12’a bakýnýz. For data, see table 11.12. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 175 Agriculture 11.14 Arazi kullanımı - Land use (000 Dekar - 000 Decar) 2001 (%) Toplam - Total 668 819 100.00 Tarla arazisi - Field area Sebze ve çiçek bahçeleri (örtüaltı dahil) - Vegetable and flower gardens (including greenhouses) Meyve ve diþer uzun ömürlü bitkilerin kapladıþı alan (kavaklık ve söþütlük dahil) Fruit orchards and other permanent crops (including poplar-willow grove) Nadas - Fallow land Tarıma elveriĩli olduþu halde kullanılmayan arazi Unused and undeveloped potentially productive land Daimi çayır ve otlak arazisi - Perminant pasture and meadow Koruluk ve orman arazisi (fundalık ve makilik dahil) Forest and woodland (shrubbery and bush included) Tarıma elveriĩsiz arazi (taĩlık, bataklık, çorak arazi, köy yerleĩim yeri vb.) Non-agricultural land (story land, swamp, land ocaupied by buildings etc.) 152 376 5 867 22.78 0.88 25 865 37 460 3.87 5.60 19 443 146 167 2.91 21.85 184 846 27.64 96 795 14.47 Not. Tablodaki bilgiler 2001 Genel Tarım Sayımı; Note. 2001 General Agricultural Census; Köy Genel Anketi sonuçlarıdır. results of Village Information Survey. 11.15 ćĩletme tipi ve büyüklüþüne göre iĩletmeler Agricultural holdings by size and type of holdings Arazisi olmayan Toplam Holdings Total without land Toplam iĩletme - Total number of holdings Bitkisel üretim ve hayvancılık yapan iĩletme Holdings engaged in both crop production and animal husbandry Yalnız bitkisel üretim yapan iĩletme Holdings engaged only crop production Yalnız hayvancılık yapan iĩletme Holdings engaged only in animal husbandry 10-19 3 076 650 54 523 178 006 290 461 539 816 2 074 439 - 86 229 167 908 348 260 929 582 - 89 070 121 186 186 079 72 629 54 523 2 707 1 367 5 477 ćĩletme büyüklüþü (Dekar) - Size of holdings (Decar) 50-99 100-199 200-499 500+ 20-49 Toplam iĩletme - Total number of holdings Bitkisel üretim ve hayvancılık yapan iĩletme Holdings engaged in both crop production and animal husbandry Yalnız bitkisel üretim yapan iĩletme Holdings engaged only crop production Yalnız hayvancılık yapan iĩletme Holdings engaged only in animal husbandry ćĩletme büyüklüþü (Dekar) Size of holdings (Decar) -5 5-9 950 840 560 049 327 363 153 685 21 907 681 095 422 906 244 552 109 522 13 967 262 528 136 366 82 293 44 120 7 940 7 217 777 518 43 - Not. Tablodaki bilgiler 2001 Genel Tarım Sayımı; Note. 2001 General Agricultural Census; Tarımsal ćĩletmeler (hanehalkı) Anketi sonuçlarıdır. results of the Agricultural Holdings (households) Survey. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 176 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 Türkiye Arazi Örtüsü Haritası - Land Cover of Turkey 177 Tarım Agriculture 11.16 Arazinin tasarruf ĩekli ve iĩletme büyüklüþüne göre iĩletmeler Agricultural holdings by size of holdings and land tenure forms ćĩletme büyüklüþü (Dekar) - Size of holdings (Decar) -5 5-9 10-19 20-49 Arazi tasarruf ĩekli - Land tenure forms Toplam Total Toplam iĩletme sayısı - Total number of holdings 3 022 127 178 006 290 461 539 816 950 840 2 458 263 160 851 256 675 463 448 784 611 94 791 8 808 11 044 19 508 30 668 44 057 1 170 2 089 7 067 15 295 317 327 2 007 11 271 28 786 84 722 54 959 2 939 4 574 11 891 17 282 37 833 1 376 3 778 7 170 12 546 9 604 856 994 1 152 4 084 5 290 - 35 794 1 631 Kendi arazisi olan iĩletmeler - Holdings having their own land Yalnız kendi arazisini iĩletenler Holdings operating only their own land Yalnız zilyetliþe dayalı arazi iĩletenler Holdings operating only ownership land Hem kendi arazisini hem de zilyetliþe dayalı arazi iĩletenler Holdings operating both their own land and ownership land Hem kendi arazisini hem de baĩkasının arazisini iĩletenler Holdings operating both their own land and other's land Kendi arazisi olmayan iĩletmeler Holdings not having their own land Yalnız kira ile arazi iĩletenler Holdings operating only rented land Yalnız ortakçılık ile arazi iĩletenler Holdings operating land only on share basis Diþer ĩekilde arazi iĩletenler Holdings operating land in other types of tenure ćki ya da daha fazla tasarruf ĩekli ile arazi iĩletenler Holdings operating land by more than on type of tenure Arazi tasarruf ĩekli - Land tenure forms Toplam iĩletme sayısı - Total number of holdings Kendi arazisi olan iĩletmeler - Holdings having their own land Yalnız kendi arazisini iĩletenler Holdings operating only their own land Yalnız zilyetliþe dayalı arazi iĩletenler Holdings operating only ownership land Hem kendi arazisini hem de zilyetliþe dayalı arazi iĩletenler Holdings operating both their own land and ownership land Hem kendi arazisini hem de baĩkasının arazisini iĩletenler Holdings operating both their own land and other's land Kendi arazisi olmayan iĩletmeler Holdings not having their own land Yalnız kira ile arazi iĩletenler Holdings operating only rented land Yalnız ortakçılık ile arazi iĩletenler Holdings operating land only on share basis Diþer ĩekilde arazi iĩletenler Holdings operating land in other types of tenure ćki ya da daha fazla tasarruf ĩekli ile arazi iĩletenler Holdings operating land by more than on type of tenure ćĩletme büyüklüþü (Dekar) - Size of holdings (Decar) 50-99 100-199 200-499 500+ 560 049 327 363 153 685 21 907 436 456 238 767 103 692 13 763 15 521 7 450 1 414 378 8 933 6 238 3 020 245 81 929 62 407 39 545 6 660 8 609 6 774 2 591 299 5 802 4 290 2 541 330 1 759 492 259 8 1 040 945 623 222 Not. Tablodaki bilgiler 2001 Genel Tarım Sayımı; Note. 2001 General Agricultural Census; Tarımsal ćĩletmeler (hanehalkı) Anketi sonuçlarıdır. results of the Agricultural Holdings (households) Survey. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 178 ćĩletme büyüklüþü (Dekar) - Size of holdings (Decar) -5 5-9 10-19 20-49 Parça sayısı - Number of parcels Toplam Total Toplam iĩletme sayısı - Total number of holdings Toplam parça sayısı - Total number of parcel 3 022 127 12 323 405 178 006 292 514 290 461 664 173 539 816 1 650 312 950 840 3 831 683 588 766 588 766 109 996 109 996 106 387 106 387 127 077 127 077 141 829 141 829 1 734 809 5 446 419 66 172 169 055 171 663 469 190 349 170 1 036 886 594 616 1 917 378 484 520 3 449 713 1 771 12 712 11 448 77 763 53 358 371 731 162 582 1 149 491 214 035 2 838 512 67 751 964 10 834 10 211 114 618 51 812 622 986 Parça sayısı - Number of parcel 1 ćĩletme sayısı - Number of holdings Parça sayısı - Number of parcels 2-5 ćĩletme sayısı - Number of holdings Parça sayısı - Number of parcels 6-9 ćĩletme sayısı - Number of holdings Parça sayısı - Number of parcels 9+ ćĩletme sayısı - Number of holdings Parça sayısı - Number of parcels Parça sayısı - Number of parcels ćĩletme büyüklüþü (Dekar) - Size of holdings (Decar) 50-99 100-199 200-499 500+ Toplam iĩletme sayısı - Total number of holdings Toplam parça sayısı - Total number of parcel 560 049 2 836 069 327 363 1 881 198 153 685 997 015 21 907 170 441 62 493 62 493 26 805 26 805 11 692 11 692 2 487 2 487 304 775 1 025 013 167 433 555 848 72 587 244 515 8 393 28 534 131 739 945 987 80 865 585 659 37 596 268 820 5 161 37 550 61 043 802 576 52 261 712 888 31 812 471 989 5 865 101 870 Parça sayısı - Number of parcel 1 ćĩletme sayısı - Number of holdings Parça sayısı - Number of parcels 2-5 ćĩletme sayısı - Number of holdings Parça sayısı - Number of parcels 6-9 ćĩletme sayısı - Number of holdings Parça sayısı - Number of parcels 9+ ćĩletme sayısı - Number of holdings Parça sayısı - Number of parcels Not. Tablodaki bilgiler, 2001 Genel Tarım Sayımı; Note. 2001 General Agricultural Census; Tarımsal ćĩletmeler (hanehalkı) Anketi sonuçlarıdır. results of the Agricultural Holdings (households) Survey. Tarýmsal iþletme sayýsý, 2001 Number of agricultural holdings, 2001 3 500 000 Toplam - Total 3 000 000 Bitkisel üretim ve hayvancýlýk yapan iþletme - Holdings engaged in both 2 500 000 crop production and animal husbandry 2 000 000 Yalnýz bitkisel üretim yapan iþletme 1 500 000 Holdings engaged only crop production 1 000 000 Yalnýz hayvancýlýk yapan iþletme Holdings engaged only in animal 500 000 husbandry 0 Veri için tablo 11.15’e bakýnýz. For data, see table 11.15 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 179 Tarım 11.17 Arazi parça sayısı ve iĩletme büyüklüþüne göre iĩletmeler Agricultural holdings and parcel by size of holdings and parcels Agriculture 11.18 Seçilmiĩ tarımsal alet ve makine sayıları Selected number of agricultural equipment and machinery 1999 2000 2001 2002 2003 Kulaklı traktör pulluþu Mouldboard type tractor plough 886 887 903 007 902 524 904 197 930 943 Kültüvatör Cultivator 395 547 402 145 405 025 415 664 421 455 Diskli tırmık (diskaro, gobledisk vb.) Disc harrows 180 614 184 048 188 942 188 604 190 739 Diĩli tırmık Toothed harrow 352 817 349 158 348 767 348 544 348 911 Kombine hububat ekim makinası Combined seed drill 146 715 151 869 153 613 156 361 162 763 Üniversal ekim makinası Universal drill 79 975 80 914 81 519 65 994 66 216 Kimyevi gübre daþıtma makinası Fertilizer broadcaster 287 503 295 921 297 725 305 587 314 660 Sapdöver harman makinası (batöz) Thresher 226 773 228 945 225 339 193 386 193 963 Mısır silaj makinesi Corn forage harvester 2 599 3 408 4 068 5 545 6 327 Kuyruk milinden haraketli pulverizatör PTO driven sprayer 210 300 216 525 219 238 227 963 229 497 Tarım arabası (römork) Trailer 908 047 920 222 926 494 945 777 966 596 Kendi yürür biçer döver Combine harvester 12 563 12 578 12 053 11 539 11 721 924 471 941 835 948 416 970 083 997 620 Traktör Tractor Seçilmiþ tarýmsal alet ve makine sayýsý Selected number of agricultural equipment and machinery 1 200 000 1 000 000 Kulaklý traktör pulluðu Mouldboard type tractor plough 800 000 Diþli týrmýk - Toothed harrow 600 000 Sapdöver harman makinesi (batöz) Thresher 400 000 Tarým arabasý (römork) Trailer 200 000 Traktör - Tractor 0 1999 2000 2001 2002 2003 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 180 Sıþır - Cattle Manda - Buffalo Koyun - Sheep Kıl keçi - Ordinary goat Tiftik keçi - Angora goat 1999 2000 2001 2002 2003 11 054 165 30 256 7 284 490 10 761 146 28 492 6 828 373 10 548 138 26 972 6 676 346 9 804 121 25 174 6 519 261 9 789 113 25 431 6 516 256 11.20 Kesilen hayvan sayısı ve et üretimi - Animals slaughtered and meat production 1999 2000 2001 2002 2003 1 119 888 22 6 3 891 3 214 1 309 1 123 979 18 6 2 871 3 240 1 166 1 030 813 11 2 2 090 2 658 879 754 1 020 5 5 1 750 2 186 757 929 662 8 2 1 236 2 318 607 186 443 163 238 4 495 701 84 420 48 056 23 694 176 253 178 383 3 301 746 61 945 49 193 21 394 170 533 161 057 2 034 260 45 338 40 323 16 138 142 152 185 478 860 770 42 165 33 663 15 454 160 172 130 284 1 450 259 28 002 35 004 11 487 Kesilen hayvan (000 baĩ) - Animals slaughtered (000 head) Sıþır - Cattle Dana - Calf Manda - Buffalo Manda yavrusu - Buffalo calves Koyun - Sheep Kuzu - Lamb Keçi ve oþlaþı - Goat and kid Et üretimi (Ton) - Meat production (Tons) Sıþır - Cattle Dana - Calf Manda - Buffalo Manda yavrusu - Buffalo calves Koyun - Sheep Kuzu - Lamb Keçi ve oþlaþı - Goat and kid 11.21 Deri üretimi - Hide production (Adet - Number) Sıþır ve dana - Cattle and calf Manda ve manda yavrusu - Buffalo and buffalo calves Koyun ve kuzu - Sheep and lamb Keçi ve oþlaþı - Goat and kid 1999 2000 2001 2002 2003 2 178 127 31 064 7 665 346 1 384 533 2 272 234 25 870 6 602 950 1 232 024 1 997 071 13 765 5 130 979 923 796 1 921 185 11 121 4 261 562 792 943 1 728 321 10 473 3 859 092 632 746 Hayvan sayýlarý - Number of animals (000) Sýðýr - Cattle Koyun -Sheep 35 000 11 200 11 000 30 000 10 800 10 600 25 000 10 400 20 000 10 200 10 000 15 000 9 800 10 000 9 600 9 400 5 000 9 200 0 9 000 1999 2000 2001 2002 2003 1999 2000 2001 2002 2003 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 181 Tarım (000) 11.19 Türlerine göre hayvanlar - Livestocks by type Agriculture 11.22 Saþılan hayvan sayısı ve süt üretimi - Number of animals milked and milk production 1999 2000 2001 2002 2003 5 538 80 16 473 4 086 5 280 70 15 920 3 793 5 086 65 14 847 3 773 4 393 52 13 637 3 553 5 040 57 12 477 3 127 8 965 75 805 237 8 732 67 774 220 8 489 63 723 220 7 491 51 657 210 9 514 49 770 278 Saþılan hayvan (000 baĩ) - Animals milked (000 head) ćnek - Cow Manda ineþi - Buffalo cow Koyun - Sheep Keçi - Goat Süt üretimi (000 ton) - Milk production (000 tons) ćnek - Cow Manda ineþi - Buffalo cow Koyun - Sheep Keçi - Goat (000) 11.23 Kümes hayvancılıþı - Poultry and egg production Tavuk - Hen Et tavuþu - Broiler Yumurta tavuþu - Laying hen Hindi - Turkey Ördek - Duck Kaz - Geese Tavuk eti (000 ton) - Chicken meat (000 tons) Tavuk yumurtası - Number of hen egg 1999 2000 2001 2002 2003 239 748 167 863 71 885 3 763 1 295 1 671 597 14 090 023 258 168 193 459 64 709 3 682 1 104 1 497 643 13 508 586 217 575 161 899 55 676 3 254 914 1 398 615 10 575 046 245 776 188 637 57 139 3 092 832 1 400 696 11 554 910 277 533 217 133 60 400 3 994 811 1 337 872 12 666 782 1999 2000 2001 2002 2003 4 322 4 136 186 67 259 4 073 4 268 4 068 200 61 091 4 527 4 115 3 931 184 60 190 3 174 4 161 3 981 180 74 555 3 448 4 289 4 098 191 69 540 3 130 1999 2000 2001 2002 2003 4 964 133 3 147 60 2 445 47 3 839 100 5 097 169 11.24 Arıcılık - Apiculture Kovan sayısı - Number of hive (000) Yeni tip - Modern type Eski tip - Old type Bal üretimi (Ton) - Honey production (Tons) Balmumu üretimi (Ton) - Wax production (Tons) 11.25 ćpekböcekçiliþi - Sericulture Açılan ipekböceþi kutusu (Adet) Opened silkworm box (Number) ćpek kozası (Ton) - Silk cocoan (Tons) TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 182 ( Ton - Tons) 1999 2000 2001 2002 2003 Avlanan deniz balıkları miktarı - Catch of sea fish 510 000 441 690 465 180 493 446 416 126 Hamsi - Anchovy ćstavrit (Kraça) - Horse mackerel ćstavrit (Karagöz) - Scad Kefal - Grey mullet Lüfer - Blue fish Sardalya - Pilchard Mezgit - Whiting Bakalorya-Berlam - Hake-Eurepean hake Diþer deniz balıkları - Other sea fish 350 000 9 220 4 000 26 000 2 995 22 000 14 110 16 980 64 695 280 000 15 000 7 200 27 000 4 250 16 500 18 000 18 190 55 550 320 000 15 545 10 635 22 000 13 060 10 000 10 000 20 810 43 130 373 000 19 500 6 982 12 000 25 000 8 684 8 808 10 500 28 972 295 000 16 400 11 600 11 000 22 000 12 000 8 000 7 500 32 626 13 634 18 831 19 230 29 298 46 948 3 585 1 203 3 638 890 1 800 2 518 10 000 900 2 150 2 000 1 200 2 581 7 500 2 000 2 650 3 000 1 500 2 580 10 000 500 6 241 4 000 5 000 3 557 19 700 4 000 5 500 6 000 8 100 3 648 ćçsu - Inland water Alabalık - Trout Aynalı sazan - Carp 37 770 36 870 900 43 385 42 572 813 37 514 36 827 687 34 297 33 707 590 40 217 39 674 543 Deniz - Marine water Alabalık - Trout Çipura - Sea bream Levrek - Sea bass Midye - Mussel Karides - Prawn 25 230 1 700 11 000 12 000 500 30 35 646 1 961 15 460 17 877 321 27 29 730 1 240 12 939 15 546 5 - 26 868 846 11 681 14 339 2 - 39 726 1 194 16 735 20 982 815 - 50 190 42 824 43 323 43 938 44 698 20 000 17 396 1 489 1 906 1 455 1 585 1 372 4 987 15 654 14 137 1 124 1 633 1 583 1 592 1 681 5 420 15 848 12 265 1 009 1 644 1 685 1 601 1 634 7 637 14 930 12 965 918 1 850 1 733 1 937 1 894 7 711 14 215 13 820 1 013 1 751 1 826 1 850 2 183 8 040 Avlanan deniz ürünleri miktarı (kabuklu, yumuĩakca) Catch of other sea products (crustaceas, molluscs) Akivades (Kum midyesi) - Cockle Deniz anası - Common Deniz salyangozu - Sea snail Karides - Prawn Midye - Mussel Diþer deniz ürünleri - Other sea products Yetiĩtiricilik üretimi - Aquaculture production Avlanan tatlısu ürünleri miktarı Catch of freshwater products ćnci kefali (1) Sazan - Common carp Siraz (1) Levrek (Sudak) - Pike perch Gümüĩ - Sand smelt Salyangoz - Snail Kerevit - Cray fish Diþer tatlısu ürünleri - Other freshwater products (1) Yöresel üründür, ćngilizce karĩılıgı bilinmiyor. (1) Local sea product, English equivalent is unknown. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 183 Tarım 11.26 Seçilmiĩ su ürünlerinde üretim miktarı Quantity of selected fishery products Maden ve Enerji Mining and Energy Sayfa Page Açıklama 186 Explanation 12.1 Seçilmiĩ madenlerin üretimi 188 12.1 Production of selected minerals 12.2 Maden faaliyetinde iĩyeri sayısı, istihdam ve ödemeler, girdi, çıktı ve katma deþer 188 12.2 Number of establishments, employment and payments, input, output and value added in minning sector 12.3 ćBBS' ye göre maden sektöründe iĩyeri sayısı, çalıĩılan iĩçi-saat, ödemeler, girdi, çıktı, katma deþer, 2001* 189 12.3 Number of establishment, total man-hours worked, payments, input, output and value added in mining sector by SRE, 2001* 12.4 Tuz üretimi 192 12.4 Salt production 12.5 Enerji kaynaklarına göre elektrik enerjisi üretimi 192 12.5 Thermal electricity generation by energy resources 12.6 Elektrik enerjisi tüketimi 192 12.6 Consumption of electricity 12.7 ćBBS' ye göre elektrik tüketimi, 2003 193 12.7 Electricity consumption by SRE, 2003 12.8 Elektrik santrallarında kurulu güç, üretim ve tüketim 196 12.8 Installed capacity, production and consumption of electricity power plants 12.9 Ekonomik faaliyete göre elektrik enerjisi tüketimi 196 12.9 Consumption of electricity by economic activity 12.10 Elektrik, gaz ve su faaliyetlerinde iĩyeri sayısı, istihdam ve ödemeler, girdi, çıktı ve katma deþer 197 12.10 Number of establishments, employment and payments, input, output and value added in electricity, gas and water sectors 12.11 Elektrik, gaz ve su faaliyetlerinde iĩyeri sayısı, istihdam ve ödemeler, girdi, çıktı, katma deþer, 2000, 2001 197 12.11 Number of establishments, employment and payment, input, output, value added in electricity, gas and water sectors, 2000, 2001 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 185 12 Mining and Energy MADEN MINING Bu bölümdeki madencilik ve taĩocakçılıþı sektörüne iliĩkin veriler aylık ve yıllık olarak derlenmektedir. Data on the mining sectors is complied monthly and annually. Yurdumuzda üretilen ve Maden Kanunu kapsamına giren madenlere ait bilgiler Cumhuriyetin kuruluĩundan 1957 yılına kadar Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlıþı Maden ćĩleri Genel Müdürlüþü'nce derlenmiĩ ve sonuçları yayımlanmıĩtır. Information about the mines, producted in our country by Mine Law are complied and the results are published by the Mine Department of the Ministry of Energy and Natural Resources from since the establishment of Republic till 1957. Enstitümüz 1958 yılından itibaren her yıl maden iĩletmelerinden aylık ve yıllık faaliyet cetvelleri ile bilgiler derlemiĩ ve bilgileri periyodik olarak yayımlamaya baĩlamıĩtır. Monthly and annually information of mine companies activities has been gathered every year by the Institute since 1958. 1988 yılına kadar üretim ve istihdam aþırlıklı verileri içeren Maden ćstatistikleri yayını, 1989 yılından itibaren aylık ve yıllık maden anketleri ile daha kapsamlı bir ĩekilde derlenerek kullanıcılara sunulmaya baĩlanmıĩtır. Mining Statistics Publication which generally comprised production and employment outputs till 1988, has been published with extent by compiling monthly and annual mining survey since 1989 for users. Yurdumuzda üretilen ve Taĩocakları Nizamnamesi kapsamına giren madenlere ait iĩletmelerin adresleri Enstitümüz 1965 yılında ćl Özel ćdarelerinden toplanmıĩ ve 1966 yılında bir anket yapmıĩ ise de iĩyerlerinin ancak %53'ünden cevap alabilmiĩtir. In 1965, our Institute compiled addresses of mining establishments by Quarrying Regulations and applied the survey in 1966, but responded 53% around. Taĩocakları Nizamnamesi kapsamındaki madenlere iliĩkin veriler 1991 yılından itibaren Madencilik ve Taĩocakçılıþı ćstatistikleri "Kum, Kil ve Taĩocakları Anketi" derlenmeye baĩlanmıĩtır. Derlenen bilgiler, 1994 yılına kadar “Taĩocakçılıþı ćstatistikleri” kitabında yayımlanmıĩtır. 1995 yılından itibaren Maden Kanunu ve Taĩocakçılıþı Nizamnamesi kapsamındaki madenlere iliĩkin bilgiler birleĩtirilerek "Madencilik ve Taĩocakçılıþı ćstatistikleri” adı altında yayımlanmaktadır. Since 1991 data concerning by the Quarrying Regulation which have been produced in our country have been begun to compile with the Mining and Quarrying Statistics "Sand, Clay Quarries Questionnaire". Data which have been compiled were published under the name of “Quarrying Statistics” until 1994. Data about the minerals produced and covered by Mine Law and Quarrying Regulation have been combined and published under the name of Mining and Quarrying Statistics since 1995. Madencilik ve Taĩocakçılıþı ćstatistikleri 1995 yılından itibaren Yıllık Madencilik ve Taĩocakçılıþı Anketleri ile derlenerek kullanıcılara sunulmaktadır. Mining and Quarrying Statistics has been published by compiling Annual and Quarrying Survey since 1995 for users. ENERJć ENERGY Bu bölümde yer alan elektrik üretim ve tüketim bilgilerinin bir bölümü Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlıþı’na baþlı Türkiye Elektrik ćletim A.Ĩ ve Türkiye Elektrik Daþıtım A.Ĩ. Genel Müdürlüklerinden alınmaktadır. Elektrik, gaz ve su baĩlıþı altında yayınlanan veriler ise DćE Tarım ve Sanayi ćstatistikleri Daire Baĩkanlıþına baþlı Maden ve Enerji ćstatistikleri Ĩubesince derlenmektedir. Data presented in this section on production and consumption of electricity had been provided by the General Management of Turkish Electricity Transmission Corporation and Turkish Electricity Distrubution Corporation which are connected with Ministry of Energy and Natural recources. Data on electricty, gas and water are provided by the Mining and Energy Statistics Division of the Department of Agricultural and Industrial Statistics of SIS. Tanım ve Kavramlar Definitions and Concepts Tuvenan: Yeraltı ve yer üstü ocaklarda hazırlık niteliþindeki kazılar dıĩında taĩ, toprak vb. ile karıĩık olarak elde edilen ve herhangi bir iĩlem uygulanmamıĩ olan cevherdir. Run of mine: Crude or unprocessed ore from tunnels or open pit mines: does not include that obtained from preparatory excavations. Ton petrol eĩdeþeri (TEP): 1 TEP, 1 ton ham petrolden elde edilebilecek ısı miktarı olarak tanımlanmaktadır. Tones of oil equivalent (TOE): TOE is the most common measurement unit which is equal to the net heat content of 1 tonne crude oil. Kurulu güç: Santrallarda bulunan bütün jeneratörlerin etiket güçlerinin toplamıdır. Installed capasity: The sum of nominal ratings of generators existing in the plants. gruplara iliĩkin TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 186 Gross production: The amount of energy measured at the generator terminals. ćç ihtiyaç: Elektrik santrallerinin üretim aĩamasında kendi ihtiyaçları için elektrik tüketimleridir. Consumption of plant auxiliary: Consumption of electricity by electricity plants during prudoction for their own needs. Net üretim: Brüt üretimden iç ihtiyacın çıkarılmasıyla elde edilir. Net production: Gross production mines of consumption of plant auxiliary. Ĩebekeye verilen elektrik: Santrallerin net elektrik üretimi varsa ithalat miktarının da toplanmasıyla elde edilir. Tüketim için ĩebekeye verilen elektrik miktarıdır. Supplied to the network: Amount of electricty supplied to the network. It is calculated by summuring up imports with net production of plants if exists. Ĩebeke kaybı: Ĩebekeye verilen elektrik miktarından varsa ihracat ve net tüketim miktarının çıkarılması ile elde edilir. Bu miktarın içinde kaçak kullanım, iletim hatlarındaki kayıplar vb. bilgi vardır. Network loss: Electricty supplied to the network mınes of exports and amount of consumption. It includes losses in the transmission lines and illegal usage. Net tüketim: Elektrik daþıtım müesseselerinin nihai kullanıcılara tahakkuk ettirdiþi elektrik miktarıdır. Net consumption: Amount of electricty consumed by end users from electricity distributed by electricty distribution companies. Girdi: Satın alınan mal ve hizmetlerin deþeri, yıl baĩı stok (ham madde, yardımcı madde, ambalaj malzemesi ve yakıtlar) deþeri ile dıĩarıdan satın alınan elektrik deþeri toplamından yıl sonu stok deþerinin (ham madde, yardımcı madde, ambalaj malzemesi ve yakıtlar) çıkarılması ile elde edilir. Input : The value of input is calculated by subtracting the value of the end of year stock ( raw materials, supplementary materials, packaging material and fuel) from the total value of goods and services purchased or including electricity purchased and the beginning of the year stock (raw materials, supplementary materials, packaging material and fuel). Çıktı: Satıĩlar ve baĩkalarına yapılan hizmetler karĩılıþı elde edilen gelirlerdir. Output: The value of output is calculated by the total of receipts from sales and services rendered to others. Katma deþer: "Çıktı" deþerinden "Girdi" deþerinin çıkarılması ile elde edilmiĩtir. Value added: Determined as the value of "Output" less the value of "Input". Ücretle çalıĩanların yıllık ortalama sayısı: Seçilmiĩ dört örnek ayda (Ĩubat, Mayıs, Aþustos, Kasım) ücretle çalıĩanlar toplamının aritmetik ortalamasıdır. Annual average number of employees: Is the arithmetic average number of employees in selected four months (February, May, August, November). Ücretle çalıĩanlara yapılan yıllık ödemeler: Sosyal sigorta ve emekliliþe iĩverenin iĩtiraki ve benzeri ödemeler hariç olmak üzere gelir vergisi, emeklilik, sosyal sigorta vb. keseneklerden önce bordrolarda brüt olarak görülen ve yaptıkları iĩ mukabili çalıĩanlara yapılan nakdi ödemeleri, fazla mesai ödemelerini ve ayni yardımları kapsar. Ayni yardımlar iĩyerine mal oluĩ kıymetine göre deþerlendirilir. Annual payments to employees: Includes, all payments in the form of wages salaries and pardiems gross of income tax, social security and pensions fund premiums. It excludes social security and pension contributions and the like pay able by the employer. It also includes overtime payments, bonuses, indemnities and payments in kind. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 187 Maden ve Enerji Brüt üretim: Jeneratör çıkıĩlarında ölçülen enerji üretimidir. Mining and Energy 12.1 Seçilmiĩ madenlerin üretimi Production of selected minerals (Ton - Tons) 1997 1998 1999 2000 2001* 3 645 896 3 350 152 3 047 328 3 251 495 3 369 727 56 461 362 61 197 608 64 200 392 62 953 326 58 172 982 Ham petrol ve doþal gaz - Natural gas and crude petroleum Ham petrol - Crude petroleum Üretim - Production 3 363 877 Doþal gaz - Natural gas 3 250 804 734 Üretim - Production (m ) 3 223 626 2 905 771 2 768 549 2 559 946 561 994 565 718 270 214 605 227 713 265 773 662 5 986 900 5 965 942 4 932 213 4 060 561 4 434 621 1 646 413 1 517 908 986 544 642 923 454 549 3 794 630 4 043 869 4 283 169 4 478 600 3 464 656 262 260 283 199 316 223 362 101 388 795 369 482 459 028 207 743 458 537 242 040 2 050 818 2 312 513 2 742 888 2 688 289 2 598 767 2 602 386 2 754 082 2 554 404 2 411 661 2 357 592 437 999 294 808 276 870 394 609 467 232 179 393 130 155 78 685 59 457 57 373 559 500 742 820 1 048 494 561 564 662 872 Taĩ kömürü - Hard coal Tuvenan - Run of mine Linyit - Lignite Tuvenan - Run of mine Metal madenler - Metal minerals Demir - Iron Tuvenan - Run of mine Krom - Chrome Tuvenan - Run of mine Bakır - Copper Tuvenan - Run of mine Kurĩun-Çinko - Lead-Zinc Tuvenan - Run of mine Boksit - Bouxite Tuvenan - Run of mine Metalik olmayan madenler - Nonmetalic minerals Manyezit - Magnesite Tuvenan - Run of mine Bor - Boron Tuvenan - Run of mine Sodyum sülfat - Sodium sulfate Tuvenan - Run of mine Barit - Barite Tuvenan - Run of mine Pirit (bakırlı) - Pyrite (include copper) Tuvenan - Run of mine 12.2 Maden faaliyetinde iĩyeri sayısı, istihdam ve ödemeler, girdi, çıktı ve katma deþer Number of establishments, employment and payments, input, output and value added in minning sector ćĩyeri sayısı - Number of establishment Yıllık çalıĩanlar ortalaması Annual average of persons engaged Yılda çalıĩılan iĩçi-saat toplamı - Total man-hours worked Ücretle çalıĩanlara yapılan yıllık ödemeler Annual payments to employees (000 000 TL) Sabit sermayeye yıl içinde yapılan gayrisafi ilaveler - Gross additions to fixed assets during the year (000 000 TL) Girdi - Input (000 000 TL) Çıktı - Output (000 000 TL) Katma deþer - Value added (000 000 TL) 1997 1998 1999 2000 2001* 2 092 2 041 1 954 1 800 1 767 77 093 153 762 519 73 290 143 819 804 72 754 139 157 241 75 058 148 829 197 73 828 183 111 557 93 843 918 147 462 944 290 967 957 513 949 825 668 858 411 47 808 015 82 063 476 495 968 131 413 904 655 137 989 926 85 192 953 135 413 689 142 453 443 177 563 896 264 480 374 430 374 761 640 168 579 754 087 738 1 354 908 106 2 010 436 538 2 916 639 058 576 523 842 1 090 427 732 1 580 061 777 2 276 470 479 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 188 ćBBS - SRE TR Türkiye - Turkey ćĩyeri sayısı Number of establishments Çalıĩanlar Ücretle ortalaması çalıĩanlara yapılan Yılda çalıĩan Annual yılık ödemeler iĩçi-saat avarage Annual payments toplamı - Total to employees man-hours of persons engaged (000 000 TL) worked 1 767 73 828 668 858 411 183 111 557 Girdi Çıktı Katma deþer Input Output Value added (000 000 TL - KDV hariç - Excluded VAT) 640 168 579 2 916 639 058 2 276 470 479 TR1 ćstanbul 116 1 415 4 617 064 3 269 430 23 002 063 97 535 292 74 533 229 TR10 116 116 1 415 1 415 4 617 064 4 617 064 3 269 430 3 269 430 23 002 063 23 002 063 97 535 292 97 535 292 74 533 229 74 533 229 260 4 151 21 383 060 9 346 068 37 664 488 164 291 684 126 627 196 Tekirdaþ Edirne Kırklareli 111 40 48 23 1 135 313 551 271 3 477 574 1 424 395 785 879 1 267 300 2 244 121 561 421 1 049 602 633 098 6 241 696 1 493 212 2 740 136 2 008 348 28 297 712 6 860 548 5 348 546 16 088 618 22 056 016 5 367 336 2 608 410 14 080 270 Balıkesir Çanakkale 149 91 58 3 016 1 710 1 306 17 905 486 10 775 543 7 129 943 7 101 947 4 014 455 3 087 492 31 422 792 11 565 790 19 857 002 135 993 972 106 668 221 29 325 751 104 571 180 95 102 431 9 468 749 319 20 292 225 541 216 46 529 309 156 913 476 687 628 146 530 714 670 28 28 1 078 1 078 9 517 238 9 517 238 1 964 697 1 964 697 6 565 729 6 565 729 39 090 368 39 090 368 32 524 639 32 524 639 Aydın Denizli Muþla 167 58 41 68 5 517 657 962 3 898 33 319 707 2 382 622 2 377 955 28 559 130 13 182 018 1 544 322 2 161 918 9 475 778 53 200 263 8 100 403 7 308 133 37 791 727 184 757 376 34 515 025 26 894 999 123 347 352 131 557 113 26 414 622 19 586 866 85 555 625 Manisa Afyon Kütahya Uĩak 124 38 34 41 11 13 697 5 163 456 8 033 45 182 704 271 57 990 789 941 941 123 679 003 92 538 31 382 594 13 404 001 1 037 553 16 836 772 104 268 97 147 484 56 471 229 3 951 397 36 370 403 354 455 463 780 402 204 065 699 14 017 433 244 107 119 1 590 151 366 632 918 147 594 470 10 066 036 207 736 716 1 235 696 205 5 611 33 362 379 12 692 405 55 776 282 339 875 705 284 099 423 Bursa Eskiĩehir Bilecik 139 61 44 34 4 203 2 344 1 716 143 27 771 288 14 298 056 13 146 221 327 011 9 598 786 5 369 508 3 900 946 328 332 40 596 349 17 438 694 22 058 981 1 098 674 241 010 043 94 291 431 143 197 682 3 520 930 200 413 694 76 852 737 121 138 701 2 422 256 Kocaeli Sakarya Düzce Bolu Yalova 66 25 15 4 19 3 1 408 239 294 72 759 44 5 591 091 776 071 574 877 145 913 4 004 425 89 805 3 093 619 527 111 691 444 196 124 1 582 370 96 570 15 179 933 7 118 300 5 543 421 619 369 1 456 451 442 392 98 865 662 69 062 956 15 667 020 6 210 959 6 825 363 1 099 364 83 685 729 61 944 656 10 123 599 5 591 590 5 368 912 656 972 128 4 934 20 156 133 11 661 471 73 068 133 210 404 835 137 336 702 Ankara 52 52 3 002 3 002 11 798 685 11 798 685 7 465 135 7 465 135 59 890 696 59 890 696 137 484 192 137 484 192 77 593 496 77 593 496 Konya Karaman 76 65 11 1 932 895 1 037 8 357 448 6 312 959 2 044 489 4 196 336 2 081 409 2 114 927 13 177 437 11 937 201 1 240 236 72 920 643 67 293 925 5 626 718 59 743 206 55 356 724 4 386 482 ćstanbul TR2 Batı Marmara West Marmara TR21 TR22 TR3 Ege - Aegean TR31 ćzmir TR32 TR33 TR4 Doþu Marmara East Marmara TR41 TR42 TR5 Batı Anadolu West Anatolia TR51 TR52 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 189 Maden ve Enerji 12.3 ćBBS' ye göre maden sektöründe iĩyeri sayısı, çalıĩılan iĩçi-saat, ödemeler, girdi, çıktı, katma deþer, 2001* Number of establishment, total man-hours worked, payments, input, output and value added in mining sector by SRE, 2001* Mining and Energy 12.3 ćBBS' ye göre maden sektöründe iĩyeri sayısı, çalıĩılan iĩçi-saat, ödemeler, girdi, çıktı, katma deþer, 2001* (devam) Number of establishment, total man-hours worked, payments, input, output and value added in mining sector by SRE, 2001* (continued) ćBBS - SRE Çalıĩanlar Ücretle ortalaması çalıĩanlara yapılan Yılda çalıĩan Annual yılık ödemeler iĩçi-saat avarage Annual payments toplamı - Total ćĩyeri sayısı to employees man-hours Number of of persons establishments engaged (000 000 TL) worked TR6 Akdeniz-Mediterranean Girdi Çıktı Katma deþer Input Output Value added (000 000 TL - KDV hariç - Excluded VAT) 174 4 396 36 807 073 11 284 694 52 309 235 158 535 646 106 226 411 Antalya Isparta Burdur 77 30 26 21 545 291 86 168 1 582 064 757 834 161 544 662 686 1 278 528 710 209 199 461 368 858 7 053 451 3 955 238 1 421 790 1 676 423 27 661 078 15 562 273 7 793 649 4 305 156 20 607 627 11 607 035 6 371 859 2 628 733 Adana Mersin (ćçel) 59 31 28 1 157 727 430 3 101 092 2 231 122 869 970 2 876 012 1 849 337 1 026 675 11 946 972 8 050 238 3 896 734 57 065 566 37 218 227 19 847 339 45 118 594 29 167 989 15 950 605 Hatay Kahramanmaraĩ Osmaniye 38 19 14 5 2 694 232 2 437 25 32 123 917 399 510 31 673 841 50 566 7 130 154 535 311 6 537 830 57 013 33 308 812 2 665 992 30 344 222 298 598 73 809 002 6 335 712 66 181 798 1 291 492 40 500 190 3 669 720 35 837 576 992 894 115 3 491 27 418 239 9 431 913 49 820 822 145 999 891 96 179 069 40 6 3 12 9 10 321 47 9 98 50 117 1 191 583 149 631 143 100 226 231 110 785 561 836 795 046 105 547 25 440 236 652 126 523 300 884 3 614 745 715 094 51 132 1 354 954 910 785 582 780 13 663 941 1 101 399 250 000 4 503 525 5 327 615 2 481 402 10 049 196 386 305 198 868 3 148 571 4 416 830 1 898 622 75 3 170 26 226 656 8 636 867 46 206 077 132 335 950 86 129 873 24 40 11 548 2 038 584 2 728 294 21 490 483 2 007 879 2 388 980 4 730 360 1 517 527 5 124 262 37 491 771 3 590 044 22 589 989 91 910 382 17 835 579 17 465 727 54 418 611 14 245 535 176 22 302 229 053 456 57 727 666 74 042 093 254 231 355 180 189 262 Zonguldak Karabük Bartın 49 25 8 16 19 289 17 351 119 1 819 209 420 471 189 282 129 304 409 19 833 933 50 902 599 47 126 561 312 820 3 463 218 53 404 810 49 402 999 1 495 681 2 506 130 188 100 973 177 217 661 2 675 973 8 207 339 134 696 163 127 814 662 1 180 292 5 701 209 Kastamonu Çankırı Sinop 38 20 11 7 720 440 234 46 5 302 390 4 635 134 586 854 80 402 1 635 483 933 586 589 044 112 853 8 625 729 6 661 682 1 204 249 759 798 23 645 961 17 579 829 3 356 732 2 709 400 15 020 232 10 918 147 2 152 483 1 949 602 Samsun Tokat Çorum Amasya 89 18 21 25 25 2 293 273 302 1 078 640 14 330 595 476 898 712 938 9 045 286 4 095 473 5 189 584 611 962 827 018 2 281 226 1 469 378 12 011 554 2 512 312 1 843 225 4 546 023 3 109 994 42 484 421 6 998 455 4 702 507 17 951 411 12 832 048 30 472 867 4 486 143 2 859 282 13 405 388 9 722 054 81 2 119 19 727 759 9 183 096 37 894 866 182 239 202 144 344 336 81 25 13 14 14 3 12 2 119 334 126 389 402 804 64 19 727 759 784 891 543 779 1 195 067 9 235 296 7 745 482 223 244 9 183 096 721 965 309 192 987 276 883 791 6 117 401 163 471 37 894 866 4 649 901 1 647 323 5 819 808 13 387 980 12 020 386 369 468 182 239 202 15 289 946 8 066 779 22 014 980 104 412 246 31 178 319 1 276 932 144 344 336 10 640 045 6 419 456 16 195 172 91 024 266 19 157 933 907 464 TR61 TR62 TR63 TR7 Orta Anadolu Central Anatolia TR71(1) Kırıkkale Aksaray Niþde Nevĩehir Kırĩehir TR72 Kayseri Sivas Yozgat TR8 Batı Karadeniz West Black Sea TR81 TR82(1) TR83 TR9 Doþu Karadeniz East Black Sea TR90(1) Trabzon Ordu Giresun Rize Artvin Gümüĩhane TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 190 Number of establishment, total man-hours worked, payments, input, output and value added in mining sector by SRE, 2001* (continued) ćBBS - SRE Çalıĩanlar Ücretle ortalaması çalıĩanlara yapılan Yılda çalıĩan Annual yılık ödemeler iĩçi-saat ćĩyeri sayısı avarage Annual payments toplamı - Total to employees man-hours Number of of persons establishments engaged (000 000 TL) worked TRA Kuzeydoþu Anadolu North East Anatolia Girdi Çıktı Katma deþer Input Output Value added (000 000 TL - KDV hariç - Excluded VAT) 50 1 429 13 545 100 3 615 681 3 839 352 31 069 788 27 230 436 Erzurum Erzincan Bayburt 37 21 11 5 1 231 1 149 69 13 12 320 141 12 141 700 158 741 19 700 3 208 521 3 035 721 147 008 25 792 2 641 989 1 923 882 269 357 448 750 25 325 994 8 671 686 14 653 308 2 001 000 22 684 005 6 747 804 14 383 951 1 552 250 TRA2 (1) Aþrı Kars Iþdır Ardahan 13 4 6 3 - 198 26 107 65 - 1 224 959 56 785 691 730 476 444 - 407 160 61 440 226 792 118 928 - 1 197 363 334 400 725 478 137 485 - 5 743 794 1 179 000 3 737 778 827 016 - 4 546 431 844 600 3 012 300 689 531 - 46 1 105 7 349 866 2 432 809 20 100 346 36 352 992 16 252 646 Malatya Elazıþ Bingöl Tunceli 30 15 11 1 3 1 082 489 586 2 5 7 286 716 4 332 137 2 918 875 3 600 32 104 2 358 295 1 166 203 1 172 700 4 992 14 400 19 823 616 8 188 417 11 534 869 60 000 40 330 35 208 127 13 947 701 20 356 551 300 000 603 875 15 384 511 5 759 284 8 821 682 240 000 563 545 TRB2 (1) Van Muĩ Bitlis Hakkari 16 8 6 2 23 12 9 2 63 150 33 050 24 300 5 800 74 514 37 698 29 526 7 290 276 730 132 760 109 720 34 250 1 144 865 571 964 475 967 96 934 868 135 439 204 366 247 62 684 97 2 487 29 743 109 5 700 281 54 943 039 604 888 091 549 945 052 Gaziantep Adıyaman Kilis 44 12 30 2 1 048 193 794 61 10 838 469 403 772 10 219 997 214 700 2 071 149 387 592 1 561 527 122 030 36 867 500 2 568 366 33 933 054 366 080 215 599 707 12 408 495 201 506 205 1 685 007 178 732 207 9 840 129 167 573 151 1 318 927 Ĩanlıurfa Diyarbakır 19 7 12 559 167 392 9 594 113 2 412 945 7 181 168 1 467 476 336 404 1 131 072 9 244 777 2 908 286 6 336 491 172 033 015 13 375 125 158 657 890 162 788 238 10 466 839 152 321 399 Mardin Batman Ĩırnak Siirt 34 7 14 2 11 880 120 261 366 133 9 310 527 1 414 057 4 493 900 2 234 737 1 167 833 2 161 656 336 031 743 986 753 367 328 272 8 830 762 1 329 977 5 614 012 554 212 1 332 561 217 255 369 23 908 746 170 233 101 851 338 22 262 184 208 424 607 22 578 769 164 619 089 297 126 20 929 623 TRA1 TRB Ortadoþu Anadolu Central East Anatolia TRB1 TRC Güneydoþu Anadolu South East Anatolia TRC1 TRC2 TRC3 Not. 53 Sayılı kanun gereþi gizlilik ilkesine göre özel sektörde Note. Data pertaining to one or two private sector establishments bir veya iki iĩyerine iliĩkin bilgiler gizlenmiĩ olmasına raþmen are not given by law no.53 which is indicated althought they are Türkiye toplamında dahildir. included in total. (1) TR71, TR82, TR90, TRA2 ve TRB2'ye ait bilgiler gizlemelidir. (1) The information is confidential for TR71, TR82, TR90, TRA2 and TRB2. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 191 Maden ve Enerji 12.3 ćBBS' ye göre maden sektöründe iĩyeri sayısı, çalıĩılan iĩçi-saat, ödemeler, girdi, çıktı, katma deþer, 2001* (devam) Mining and Energy 12.4 Tuz üretimi - Salt production (Ton - Tons) Toplam - Total Kaya tuzu - Rock salt Göl tuzu - Lake salt Deniz tuzu - Sea salt Kaynak tuzu - Spring salt 1997 1998 1999 2000 2001* 2 307 762 1 758 667 2 071 028 2 115 751 1 770 751 64 889 1 693 402 532 202 17 269 104 531 1 193 971 441 363 18 802 94 446 1 378 435 567 104 31 043 78 541 1 433 899 532 530 70 781 46 362 1 192 807 522 364 29 398 12.5 Enerji kaynaklarına göre elektrik enerjisi üretimi Thermal electricity generation by energy resources (106 KWh) Brüt üretim - Gross production Taĩkömürü - Coal Linyit - Lignite Fuel oil - Fuel oil Motorin - Motor oil Doþal gaz - Natural gas Hidrolik (su) - Hydraulic Rüzgar - Wind Diþer - Other (1) 1999 2000 2001 2002 2003 116 439.9 3 122.8 33 908.1 6 472.4 747.7 36 345.9 34 677.5 20.5 1 145.0 124 921.6 3 819.0 34 367.3 7 459.1 980.6 46 216.9 30 878.5 33.4 1 166.8 122 724.7 4 046.0 34 371.5 8 816.6 904.0 49 549.2 24 009.9 62.4 965.1 129 399.5 4 093.0 28 056.1 9 504.9 270.8 52 496.5 33 683.7 48.0 1 246.3 140 580.5 8 663.1 23 589.8 8 152.7 4.6 63 535.8 35 329.5 61.4 1 243.6 Kaynak: TEćAĨ, Türkiye Elektrik Üretim - ćletim istatistikleri Source: TETC Electricity Generation - Transmission Statistics of Turkey (1) Jeotermal, sıvı kükürt, aþaç kabuþu vb. (1) Geothermal, liquid sulphur, wood wastes etc. 12.6 Elektrik enerjisi tüketimi Consumption of electricity 6 Toplam - Total (10 kWh) (%) Ev - Residential Ticarethane - Commercial Resmi daire - Government offices Sokak aydınlatması - Street illumination Sanayi ve diþer - Industrial consumption and others 1999 2000 2001 2002 2003 91 201.8 98 295.7 97 070.0 102 947.8 111 766.0 24.8 9.0 4.1 4.6 57.5 24.3 9.5 4.2 4.6 57.4 24.3 9.7 5.0 5.0 56.0 22.9 10.6 4.4 5.0 57.1 22.5 11.5 4.1 4.5 57.4 Kaynak: TEDAĨ, Türkiye Elektrik Source: TEDC, Electricity Distrubution and Daþıtım ve Tüketim ćstatistikleri Consumption Statistics of Turkey Elektrik enerjisi tüketimi, 2003 Consumption of electricity, 2003 %23 Ev - Residential Ticarethane - Commercial Resmi daire Government offices Sokak aydýnlatmasý Street illumination %57 %11 Sanayi ve diðer - Industrial consumption and others %4 %5 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 192 ćBBS - SRE TR Türkiye - Turkey TR1 ćstanbul Miktar - Quantity (MWh) Sanayi ve diþer Industrial Mesken Sokak aydınlatma consumption Residential Street illumination and others Toplam Total Resmi daire Government offices Ticarethane Commercial 111 766 067 4 554 049 12 871 901 25 194 896 4 974 808 64 170 413 20 432 218 651 849 5 063 542 6 269 462 729 382 7 717 983 20 432 218 651 849 5 063 542 6 269 462 729 382 7 717 983 TR10 ćstanbul TR2 Batı Marmara West Marmara 7 596 356 213 321 398 317 1 179 984 271 763 5 532 971 Tekirdaþ Edirne Kırklareli 5 032 792 2 960 247 646 320 1 426 225 101 376 24 334 59 023 18 019 178 832 88 707 49 887 40 238 595 403 306 575 155 223 133 605 124 924 67 771 31 241 25 912 4 032 257 2 472 860 350 946 1 208 451 Balıkesir Çanakkale 2 563 564 1 439 067 1 124 497 111 945 80 657 31 288 219 485 157 744 61 741 584 581 421 668 162 913 146 839 104 337 42 502 1 500 714 674 661 826 053 18 444 717 627 063 1 753 015 3 631 431 606 450 11 826 758 10 620 177 240 413 847 215 1 854 298 261 920 7 416 331 10 620 177 240 413 847 215 1 854 298 261 920 7 416 331 Aydın Denizli Muþla 4 354 213 1 041 895 1 779 464 1 532 854 180 524 21 642 65 687 93 195 603 040 159 500 122 536 321 004 977 873 379 913 288 531 309 429 186 918 116 468 23 196 47 254 2 405 858 364 372 1 279 514 761 972 Manisa Afyon Kütahya Uĩak 3 470 327 1 644 039 653 469 584 907 587 912 206 126 155 690 25 844 16 472 8 120 302 760 137 171 73 028 56 262 36 299 799 260 383 583 155 744 157 233 102 700 157 612 64 376 33 662 33 495 26 079 2 004 569 903 219 365 191 321 445 414 714 19 550 417 346 425 1 133 435 2 316 880 328 248 15 425 429 10 043 559 127 437 537 893 1 257 198 151 527 7 969 504 7 233 304 1 328 014 1 482 241 87 420 32 398 7 619 392 030 109 530 36 333 915 270 275 274 66 654 108 950 30 260 12 317 5 729 634 880 552 1 359 318 9 506 858 218 988 595 542 1 059 682 176 721 7 455 925 6 938 180 985 314 366 052 462 334 754 978 123 116 44 836 10 417 17 941 22 678 276 541 171 632 46 608 66 878 33 883 509 489 271 422 106 065 80 142 92 564 85 672 44 243 15 637 15 777 15 392 5 943 362 453 181 187 325 281 596 590 461 8 795 420 770 902 1 360 999 2 492 368 213 552 3 957 599 Ankara 5 571 286 5 571 286 729 211 729 211 1 140 797 1 140 797 1 927 308 1 927 308 90 208 90 208 1 683 762 1 683 762 Konya Karaman 3 224 134 2 955 590 268 544 41 691 32 579 9 112 220 202 199 494 20 708 565 060 506 615 58 445 123 344 103 616 19 728 2 273 837 2 113 286 160 551 TR21 TR22 TR3 Ege - Aegean TR31 ćzmir TR32 TR33 TR4 Doþu Marmara East Marmara TR41 Bursa Eskiĩehir Bilecik TR42 Kocaeli Sakarya Düzce Bolu Yalova TR5 Batı Anadolu West Anatolia TR51 TR52 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 193 Maden ve Enerji 12.7 ćBBS' ye göre elektrik tüketimi, 2003 Electricity consumption by SRE, 2003 Mining and Energy 12.7 ćBBS' ye göre elektrik tüketimi, 2003 (devam) Electricity consumption by SRE, 2003 (continued) Miktar - Quantity (MWh) Sanayi ve diþer Industrial consumption and others Toplam Total Resmi daire Government offices Ticarethane Commercial 13 522 055 701 575 1 748 988 2 868 481 771 066 7 431 945 Antalya Isparta Burdur 3 972 456 3 083 342 665 424 223 690 285 533 230 658 42 262 12 613 1 082 225 1 021 077 46 189 14 959 942 716 756 051 117 761 68 904 271 918 229 734 23 384 18 800 1 390 064 845 822 435 828 108 414 Adana Mersin (ćçel) 5 134 696 3 092 526 2 042 170 301 555 124 579 176 976 474 969 259 027 215 942 1 146 516 610 190 536 326 294 135 159 834 134 301 2 917 521 1 938 896 978 625 Hatay Kahramanmaraĩ Osmaniye 4 414 903 2 514 838 1 668 787 231 278 114 487 67 458 25 581 21 448 191 794 108 116 53 920 29 758 779 249 459 771 210 605 108 873 205 013 107 710 81 912 15 391 3 124 360 1 771 783 1 296 769 55 808 4 393 679 127 377 273 978 1 010 809 244 146 2 737 369 1 872 334 394 634 259 374 544 615 473 078 200 633 50 055 17 069 6 319 10 242 7 130 9 295 112 524 23 877 23 343 15 475 37 104 12 725 382 034 92 981 81 400 67 057 76 710 63 886 91 045 18 475 13 642 15 834 28 060 15 034 1 236 676 242 232 134 670 436 007 324 074 99 693 2 521 345 77 322 161 454 628 775 153 101 1 500 693 1 646 453 500 761 374 131 27 958 32 389 16 975 97 054 38 809 25 591 346 245 170 810 111 720 57 822 44 375 50 904 1 117 374 214 378 168 941 ćBBS - SRE TR6 Akdeniz - Mediterranean TR61 TR62 TR63 TR7 Orta Anadolu Central Anatolia TR71 Kırıkkale Aksaray Niþde Nevĩehir Kırĩehir TR72 Kayseri Sivas Yozgat TR8 Batı Karadeniz West Black Sea TR81 Zonguldak Karabük Bartın TR82 Kastamonu Çankırı Sinop TR83 Samsun Tokat Çorum Amasya TR9 Doþu Karadeniz East Black Sea TR90 Trabzon Ordu Giresun Rize Artvin Gümüĩhane Mesken Sokak aydınlatma Residential Street illumination 5 780 001 207 869 335 142 1 442 806 311 234 3 482 950 2 807 308 2 109 370 520 663 177 275 43 942 26 931 6 892 10 119 85 714 53 506 19 191 13 017 374 986 239 831 70 758 64 397 79 247 46 306 14 887 18 054 2 223 419 1 742 796 408 935 71 688 633 381 342 708 138 953 151 720 38 632 15 673 8 109 14 850 50 804 28 134 10 708 11 962 219 660 106 485 46 464 66 711 51 792 21 728 13 101 16 963 272 493 170 688 60 571 41 234 2 339 312 1 194 816 388 755 448 035 307 706 125 295 74 324 23 676 12 796 14 499 198 624 117 040 24 484 38 689 18 411 848 160 427 460 162 862 157 171 100 667 180 195 84 957 32 226 34 981 28 031 987 038 491 035 145 507 204 398 146 098 2 003 550 127 316 195 220 810 777 175 559 694 678 2 003 550 570 587 547 317 309 520 354 370 161 765 59 991 127 316 71 078 18 724 11 586 12 346 8 685 4 897 195 220 76 154 45 745 26 263 29 937 12 445 4 676 810 777 281 795 191 312 129 648 121 439 58 109 28 474 175 559 39 124 49 050 36 597 27 078 14 723 8 987 694 678 102 436 242 486 105 426 163 570 67 803 12 957 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 194 Miktar - Quantity (MWh) Sanayi ve diþer Industrial Sokak aydınlatma consumption Street illumination and others Toplam Total Resmi daire Government offices Ticarethane Commercial Mesken Residential 1 331 652 157 453 115 950 504 590 219 418 334 241 Erzurum Erzincan Bayburt 732 664 531 131 159 337 42 196 82 736 62 751 17 726 2 259 67 756 46 807 17 504 3 445 248 931 167 618 59 863 21 450 113 441 88 931 17 624 6 886 219 800 165 024 46 620 8 156 Aþrı Kars Iþdır Ardahan 598 988 268 527 180 596 103 746 46 119 74 717 31 104 26 165 8 850 8 598 48 194 20 501 7 987 15 542 4 164 255 659 125 881 52 701 55 211 21 866 105 977 63 817 23 083 13 606 5 471 114 441 27 224 70 660 10 537 6 020 2 128 744 257 310 155 370 637 526 237 870 840 668 Malatya Elazıþ Bingöl Tunceli 1 466 020 770 412 554 657 86 333 54 618 155 825 94 301 31 731 13 876 15 917 108 332 57 606 39 827 4 577 6 322 392 476 198 538 140 252 32 784 20 902 88 515 40 526 23 903 18 012 6 074 720 872 379 441 318 944 17 084 5 403 Van Muĩ Bitlis Hakkari 662 724 312 570 155 799 105 793 88 562 101 485 37 701 17 836 25 200 20 748 47 038 23 623 12 795 5 538 5 082 245 050 110 464 63 780 43 303 27 503 149 355 63 153 35 146 23 471 27 585 119 796 77 629 26 242 8 281 7 644 ćBBS - SRE TRA Kuzeydoþu Anadolu North East Anatolia TRA1 TRA2 TRB Ortadoþu Anadolu Central East Anatolia TRB1 TRB2 TRC Güneydoþu Anadolu South East Anatolia 7 009 766 365 589 337 945 1 252 290 866 120 4 187 822 Gaziantep Adıyaman Kilis 3 445 628 2 797 824 573 353 74 451 54 202 33 956 13 777 6 469 203 722 141 685 57 904 4 133 488 672 350 888 109 805 27 979 210 000 171 260 24 410 14 330 2 489 032 2 100 035 367 457 21 540 Ĩanlıurfa Diyarbakır 2 352 403 1 370 846 981 557 192 042 56 952 135 090 88 038 28 839 59 199 521 158 208 700 312 458 391 689 208 953 182 736 1 159 476 867 402 292 074 Mardin Batman Ĩırnak Siirt 1 211 735 511 929 303 351 166 173 230 282 119 345 37 362 21 943 33 869 26 171 46 185 17 817 15 302 5 655 7 411 242 460 103 369 62 562 34 494 42 035 264 431 117 068 59 113 48 351 39 899 539 314 236 313 144 431 43 804 114 766 TRC1 TRC2 TRC3 Kaynak: TEDAĨ, Türkiye Elektrik Daþıtım ve Tüketim ćstatistikleri Not. TETAĨ büro ve lojman bilgileri mesken toplamı içerisinde gösterilmiĩtir. Source: TEDC, Electricity Distrubution and Consumption Statistics of Turkey Note. Quantitiy of TETAS office and houses which are used for own needs are included in the total of residential. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 195 Maden ve Enerji 12.7 ćBBS' ye göre elektrik tüketimi, 2003 (devam) Electricity consumption by SRE, 2003 (continued) Mining and Energy 12.8 Elektrik santrallarında kurulu güç, üretim ve tüketim Installed capacity, production and consumption of electricity power plants (1) Toplam nüfus - Total population (000) Kurulu güç - Installed capacity 3 Toplam - Total (10 kW) Kiĩi baĩına - Per capita (W) 6 Brüt üretim - Gross production (10 kWh) 6 ćç ihtiyaç - Consumpiton of plant auxiliary (10 kWh) 6 Net üretim - Net production (10 kWh) 6 ćthalat - Import (10 kWh) Ĩebekeye verilen - Supplied to the network (10 6kWh) 6 Ĩebeke kaybı - Network losses (10 kWh) 6 ćhracat - Export (10 kWh) 6 Net tüketim - Net consumption (10 kWh) Kiĩi baĩına net tüketim - Per capita consumption (kWh) 1999 2000 2001 2002 2003 66 293 67 420 68 529 69 626 70 712 26 116.8 394 116 439.9 5 738.0 110 701.9 2 330.3 113 032.2 21 545.1 285.3 91 201.8 1 376 27 264.1 404 124 921.6 6 224.0 118 697.6 3 791.3 122 488.9 23 755.9 437.3 98 295.7 1 458 28 332.4 413 122 724.7 6 472.6 116 252.1 4 579.4 120 831.5 23 328.7 432.8 97 070.0 1 416 31 845.8 457 129 399.5 5 604.1 123 795.4 3 588.2 127 383.6 24 000.7 435.1 102 947.8 1 479 35 587.0 503 140 580.5 5 155.4 135 425.1 1 158.1 136 583.2 24 229.6 587.6 111 766.0 1 581 Kaynak: TEćAĨ Türkiye Elektrik Üretim - ćletim istatistikleri Source: TETC Electricity Generation - Transmission Statistics of Turkey (1) Yıl ortası nüfus tahmini. (1) Mid-year population estimate. 12.9 Ekonomik faaliyete göre elektrik enerjisi tüketimi Consumption of electricity by economic activity USSS, 3.Rev - ISIC, Rev.3 Toplam - Total Tarım, ormancılık, avcılık ve balıkçılık Agriculture, forestry, hunting and fishing Maden kömürü ve linyit üretimi Coal and lignite mining Maden kömürü ve linyit dıĩı diþer madenler üretimi Mining industries other than coal and lignite mining Gıda, meĩrubat, içki ve tütün sanayi Food, beverage and tobacco industries Tekstil, deri ve giyim sanayi Manufacture of textiles, leather and clothing Aþaç iĩleri, kaþıt ve baþımlı benzer sanayi Manufacture of wood, paper and allied industries Kauçuk, lastik ve plastik sanayi Manufacture of rubber and plastic products Kimya sanayi - Manufacture of chemicals Toprak ve çimento sanayi Manufacture of earthenware and cement Demir, çelik üretimi ve demir iĩleme sanayi Iron and steel basic industries Demir dıĩı metal üretimi ve iĩleme sanayi Non-ferrous metal basic industries Makine, elektrikli aletler ve ulaĩım araçları yapımı Manufacture of electrical machinery and transport equipment Organize ve diþer fabrikasyon sanayi Manufacturing industries not elsewhere classified ćnĩaat ve bayındırlık - Building and public works ćdari ve kamu hizmet sektörü Public administration and public utilities Ticaret, el sanatları, turizm ve diþer hizmetler Commerce, services and handicrafts Ulaĩtırma ve haberleĩme - Transportation and communication Genel aydınlatma - Ilumination of public places Mesken içi hizmetler - Household Kaynak: TEDAĨ, Türkiye Elektrik Daþıtım ve Tüketim ćstatistikleri (10 6 kWh) 1999 2000 2001 2002 2003 91 201.8 98 295.7 97 070.0 102 947.8 111 766.0 2 624.5 3 069.6 3 203.1 3 490.1 3 657.1 532.2 541.8 456.7 444.7 446.5 761.8 617.2 589.0 430.3 463.7 3 336.5 3 090.7 3 150.1 3 193.9 4 142.3 7 798.1 9 058.6 9 096.4 10 248.8 11 873.8 2 107.5 2 355.8 1 777.0 1 828.8 2 270.7 1 647.5 4 499.2 1 708.0 4 672.9 1 610.1 3 717.6 1 566.6 3 883.4 1 492.9 4 244.3 6 544.2 6 873.2 5 720.8 5 191.3 5 886.0 7 735.3 8 394.7 7 013.1 8 074.3 9 581.8 2 686.7 2 513.9 3 572.6 2 544.4 3 080.8 2 074.7 2 483.0 2 160.9 2 291.5 2 736.7 5 570.1 1 186.5 5 325.7 1 206.1 6 934.2 1 190.6 9 608.8 1 182.6 7 673.5 1 206.2 7 878.6 9 328.6 9 384.3 9 920.6 10 410.5 6 861.5 819.1 3 953.6 22 584.2 8 063.5 887.6 4 217.2 23 887.6 8 967.1 401.0 4 568.1 23 557.3 9 361.0 1 023.4 5 103.9 23 559.4 11 507.6 1 165.7 4 731.0 25 194.9 Source: TEDC, Electricity Distrubution and Consumption Statistics of Turkey TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 196 ćĩyeri sayısı - Number of establishment Yıllık çalıĩanlar ortalaması Annual average of persons engaged Yılda çalıĩılan iĩçi - saat toplamı Total man-hours worked Ücretle çalıĩanlara yapılan yıllık ödemeler Annual payments to employees (000 000 TL) Sabit sermaye yıl içinde yapılan gayrisafi ilaveler - Gross additions to fixed assets during the year (000 000 TL) Girdi - Input (000 000 TL) Çıktı - Output (000 000 TL) Katma deþer - Value added (000 000 TL) 1997 1998 1999 2000 2001 3 100 3 442 3 457 3 463 3 486 90 113 86 345 85 415 83 905 82 491 150 632 773 141 852 886 131 019 696 128 442 874 122 201 262 110 074 959 214 098 393 401 868 977 644 098 828 843 345 115 50 340 631 777 856 103 1 352 288 179 574 432 076 89 712 235 1 458 332 694 2 630 543 168 1 172 210 474 206 284 205 486 546 883 2 538 494 306 4 432 297 561 4 760 322 219 7 193 216 564 2 221 827 913 2 760 919 003 555 163 630 8 588 062 357 13 934 109 632 5 346 047 275 12.11 Elektrik, gaz ve su faaliyetlerinde iĩyeri sayısı, istihdam ve ödemeler, girdi, çıktı, katma deþer, 2000, 2001 Number of establishments, employment and payment, input, output, value added in electricity, gas and water sectors, 2000, 2001 Elektrik üretimi, daþıtımı Elektrik, gaz, su Electricity Electricity, gas production and water and distribution Gaz daþıtımı Gas distribution Suyun toplanması arıtılması, daþıtımı Collection, purification, distribution of water 2000 ćĩyeri sayısı - Number of establishments Yıllık çalıĩanlar ortalaması Annual average of persons engaged Yılda çalıĩılan iĩçi - saat toplamı Total - man hours worked Ücretle çalıĩanlara yapılan yıllık ödemeler Annual payments to employees (000 000TL) Sabit sermaye yıl içinde yapılan gayrisafi ilaveler Gross additions to fixed assets during the year (000 000TL) Girdi - Input (000 000TL) Çıktı - Output (000 000TL) Katma deþer - Value added (000 000TL) 3 463 322 3 3 138 83 905 46 508 3 333 34 064 128 442 874 73 972 797 - 54 470 077 644 098 828 440 375 445 32 948 833 170 774 550 486 546 883 4 432 297 561 7 193 216 564 2 760 919 003 215 216 022 4 036 367 099 5 941 458 893 1 905 091 794 215 995 704 276 807 593 441 156 356 164 348 763 55 335 157 119 122 869 810 601 315 691 478 446 3 486 345 3 3 138 82 491 46 794 3 285 32 412 122 201 262 72 216 019 - 49 985 243 843 345 115 561 962 609 43 365 949 238 016 557 555 163 630 207 687 571 8 588 062 357 7 777 193 543 13 934 109 632 11 754 629 507 5 346 047 275 3 977 435 964 30 517 885 511 951 043 759 631 377 247 680 334 316 958 174 298 917 771 1 419 848 748 1 120 930 977 2001 ćĩyeri sayısı - Number of establishments Yıllık çalıĩanlar ortalaması Annual average of persons engaged Yılda çalıĩılan iĩçi - saat toplamı Total - man hours worked Ücretle çalıĩanlara yapılan yıllık ödemeler Annual payments to employees (000 000TL) Sabit sermaye yıl içinde yapılan gayrisafi ilaveler Gross additions to fixed assets during the year (000 000TL) Girdi - Input (000 000TL) Çıktı - Output (000 000TL) Katma deþer - Value added (000 000TL) TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 197 Maden ve Enerji 12.10 Elektrik, gaz ve su faaliyetlerinde iĩyeri sayısı, istihdam ve ödemeler, girdi, çıktı ve katma deþer Number of establishments, employment and payments, input, output and value added in electricity, gas and water sectors 13 İmalat Sanayii Manufacturing Industry Sayfa Page Açıklama 200 Explanation 13.1 ćĩyeri sayısı, istihdam ve ödemeler, iĩçi-saat çevirici güç kapasitesi, stok deþiĩmeleri, sabit sermayeye yıl içinde yapılan gayri safi ilaveler, girdi, çıktı ve katma deþer (1-9), (10+) 203 13.1 Number of establishments, employment and payments, man-hours worked capacity of power equipments, changes in stock, gross additions to fixed assest during the year, input, output and value added (1-9), (10+) 13.2 Ekonomik faaliyete göre iĩyeri sayısı, istihdam ve ödemeler, sabit sermayeye yıl içinde yapılan gayri safi ilaveler, girdi, çıktı ve katma deþer, 2001 (1-9) 204 13.2 Number of establishments, employment and payments, gross additions to fixed assest during the year, input, output and value added by economic activity, 2001 (1-9) 13.3 Ekonomik faaliyete göre iĩyeri sayısı, istihdam ve ödemeler, sabit sermayeye yıl içinde yapılan gayri safi ilaveler, girdi, çıktı ve katma deþer, 2001 (10+) 205 13.3 Number of establishments, employment and payments, gross additions to fixed assest during the year, input, output and value added by economic activity, 2001 (10+) 13.4 Ham petrol üretimi, ithalatı ve seçilmiĩ petrol türevleri üretimi 206 13.4 Domestic crude petroleum production, production of selected petroleum products and imports 13.5 Ana kimyasal maddeler sanayii üretimi 206 13.5 Manufacture of basic industrial chemicals 13.6 Gübre sanayii üretimi 206 13.6 Fertilizer industry production 13.7 ćplik, dokuma ve halı üretimi 207 13.7 Yarn, textile and carpet production 13.8 Cam ve cam eĩya üretimi 207 13.8 Glass and glassware production 13.9 Kaþıt sanayii üretimi 207 13.9 Paper industry production 13.10 Çimento, demir ve çelik sanayii üretimi 208 13.10 Cement, iron and steel industry production 13.11 Otomotiv sanayii üretimi 208 13.11 Automotive vehicle production 13.12 Taĩıt araçları lastik sanayii üretimi 208 13.12 Production of motor vehicle tires 13.13 ćçki ve sigara üretimi 210 13.13 Beverage and cigarette production 13.14 Dayanıklı tüketim malları üretimi 210 13.14 Durable consumer goods production 13.15 Seçilmiĩ gıda maddeleri üretimi 210 13.15 Selected food industry production 13.16 Deri üretimi 212 13.16 Leather production 13.17 Aþaç sanayii üretimi 212 13.17 Wood industry production 13.18 ćmalat sanayiinde kapasite kullanım oranı 213 13.18 Percentage rates of manufacturing industry 13.19 Sanayi üretim endeksi 214 13.19 Industry production index 13.20 ćmalat sanayiinde üretim ve satıĩ deþerleri ile stok deþiĩmeleri, 2003 216 13.20 Production and sales values and changes in stock in manufacturing industry, 2003 13.21 ćmalat sanayiinde üretim ve satıĩ deþerleri ile stok deþiĩmeleri, 2004 217 13.21 Production and sales values and changes in stock in manufacturing industry, 2004 capacity utilization in the TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 199 Manufacturing Industry ćMALAT SANAYćć MANUFACTURING INDUSTRY Bu bölümdeki veriler yıllık, aylık ve üç aylık imalat sanayi anketleri çalıĩmaları ile derlenmektedir. The data presented in this section are compiled through annually, monthly and quarterly surveys covering establishments of manufacturing industries. Yıllık ćmalat Sanayii ćstatistikleri Annual Manufacturing Industry Statistics Birim: Sanayi anketlerinde birim iĩyeridir. Statistical unit: The statistical unit of the manufacturing surveys is the establishment. ćĩyeri: Tek bir mülkiyet veya kontrol düzeni altında mal veya hizmet üretimi amacıyla genellikle tek tip ekonomik faaliyet yürüten, soru kaþıdını doldurabilecek muhasebe, kayıt ve kaynaklara sahip olan yerdir. Establishment: A work place where single ownership or controlling status is established generally where one type of economic activity occurs and there is a register and accounting sources necessary to fill the questionnaires. 1-9 kiĩi çalıĩan iĩyerleri; Çok küçük ölçekli Establishments with 1-9 persons engaged; Micro sized 10-49 kiĩi çalıĩan iĩyerleri; Küçük ölçekli Establishments with 10-49 persons engaged; Small sized 50-99 kiĩi çalıĩan iĩyerleri; Orta ölçekli Establishments with 50-99 persons engaged; Medium sized 100+ kiĩi çalıĩan iĩyerleri; Büyük ölçekli, imalat sanayii iĩyerleri olarak tanımlanmıĩtır. Establishments with 100+ persons engaged; Large sized, are defined as the manufacturing industry establishments. Tanım ve Kavramlar Definitions and Concepts Sanayi grubu: ćĩyerinin faaliyetleri, “Tüm Ekonomik Faaliyetlerin Uluslararası Standart Sanayi Sınıflaması (USSS, 2.Rev.) - ćmalat Sanayii Sınıflaması”nın Türkiye’ye uyarlanmıĩ ĩekline göre tasnif edilmiĩtir. Bir iĩyerinin birden fazla faaliyeti olduþu taktirde iĩyerinin ana faaliyeti esas alınmıĩtır. Ana faaliyetin tespitinde kullanılan iĩgücü esas alınmıĩtır. Bu yapılamadıþı taktirde üretim deþeri en fazla olan faaliyet ana faaliyet olarak kabul edilmiĩtir. Industry group: The classification of the establishments by type of activity is determined in accordance with the “International Standard Industrial Classification of All Economic Activities (ISIC Rev.2) - Manufacturing Industry Classification” adapted to the Turkish industrial structure. In cases where the establishments were engaged in more than one type of activity, the major activity was used. The criterion for determining the major activity was the proportion of labor force engaged. When this criterion could not be applied, the major type of activity is determined by the commodity with the highest value of production. Ücretliler: ćĩ sahibi ve ortakları ile ücretsiz çalıĩan aile fertleri dıĩında iĩyerinde sıfatı ne olursa olsun, emeþi karĩılıþında maaĩ, ücret, yevmiye vb. adı altında para almak suretiyle çalıĩanları kapsar. ćĩyeri ile çalıĩma baþı devam etmekle beraber, hastalık, izin, grev, vb. gibi sebeplerle o tarihte iĩyerinde fiilen mevcut olmayan kimseler de bu sayıya dahildir. Employees: Covers the workers in the establishments whatever their title, who were paid wages and salaries and the like. (Unpaid family workers, owners and partners are excluded.) Employees who were temporarily absent on this day because of illness, annual leave or strikes etc. were also included. ćĩ sahibi ve ortaklar: Ferdi mülkiyete tabi iĩyerleri ile adi ortaklık, kollektif ve komandit ĩirketlerde zamanının çoþunu iĩyerinde çalıĩarak geçiren iĩ sahibi ve ortakları ifade eder. Bu kiĩilerden kar dıĩında emeþi karĩılıþı ücret alanlar varsa burada deþil, ücretle çalıĩanlar kısmında gösterilir. Owners and partners: Consists of owners and partners who spend more than half of their working time in an individual proprietorship, general or limited partnership. If an owner or partner was paid a salary, he was included in the “employee” category. Ücretsiz çalıĩan aile fertleri: Karı, koca, çocuklar ve aynı evde oturan, yeme ve giymeleri aile sorumluluþu altında olan kiĩilerden bir ücret almaksızın zamanının çoþunu iĩyerinde çalıĩarak geçirenleri kapsar. Bunlardan maaĩ, ücret gibi nakdi gelir alanlar burada deþil, ücretle çalıĩanlar kısmında gösterilir. Unpaid family workers: Covers family members working without regular payment who spend most of their working time in the establishment, such as the husband, wife, children and others who live in the same household and whose food and clothing needs are provided by the family. If family members receive payment for work, they are included in the “employee” category . Ücretle çalıĩanların yıllık ortalama sayısı: Seçilmiĩ 4 ayda (Ĩubat-Mayıs-Aþustos-Kasım) ücretle çalıĩanlar toplamının aritmetik ortalamasıdır. Average number of employees: Is the arithmetic average of the number of employees in February, May, August and November. Çalıĩanların yıllık ortalama sayısı: Hukuki durumu ferdi mülkiyet, adi ortaklık, kolektif ĩirket veya komandit ĩirket olan iĩyerleri için; ücretle çalıĩanların yıllık ortalama sayısına Kasım ayında iĩyerinde çalıĩan iĩ sahibi ve ortaklarla, ücretsiz çalıĩan aile fertlerinin ilavesiyle bulunmuĩtur. Diþer hukuki durumlar için,ücretle çalıĩanların yıllık ortalama sayısı, çalıĩanların yıllık ortalama sayısına eĩittir. Average number of persons engaged: This figure is obtained by adding the number of working owners and partners and unpaid family workers, active in November in the establishment, to the annual average number of the employees for individual proprietorship, simple partnership, general partnership and limited partnership. Otherwise annual average number of employees and annual average number of persons engaged are equal. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 200 Annual payments to employees: Includes, all payments in the form of wages and salaries and perdiems gross of income tax, social security and pension fund premiums. It excludes social security and pension contributions and the like payable by the employer. It also includes overtime payments, bonuses, indemnities and payments in kind. Annual payments are complied for production workers and others in detail. Yılda çalıĩılan iĩçi-saat toplamı: (Üretimde çalıĩanlar ortalaması) X (iĩyerinin ilgili vardiyada çalıĩtıþı gün sayısı) X (vardiya çalıĩma süresi (saat). Total man-hours worked in a year for every shift: (Average number of operatives worker) X (number of days worked in one shift ) X (number of hours worked in a shift). Stoklar: Yılbaĩı ve yılsonu deþerleri olarak derlenmiĩtir. 1 - Hammadde, yardımcı madde, ambalaj malzemesi ve yakıt stokları: Hammadde, yardımcı madde, ambalaj malzemesi ve yakıt stokları ile iĩyerlerine ait olmakla beraber üzerinde iĩlem yapılmak üzere baĩkaları tarafından muhafaza edilen mallar dahildir. Baĩkalarına ait olduþu halde iĩleme tabi tutulmak üzere iĩyerinde bulunan mallar hariç tutulmuĩtur. Stocks: Data are complied at the beginning and the end of the year values. 1 - Raw materials, supplementary materials, containers and fuel stock: Includes goods purchased and goods belonging to other establishments but kept in stock for further processing by others. This item does not include the goods belonging to other establishments which are kept in stock further processing by the establishments. 2 - Üzerinde deþiĩiklik yapılmadan alındıþı gibi satılan malların stokları: Üzerinde deþiĩiklik yapılmadan satılmak üzere alınan malların stoklarının yılbaĩı ve yılsonu ayırımında deþeridir. 2 - Stock of goods purchased to be resold without any further processing: Stock value of goods which are purchased to be resold without any further processing. 3 - Yarımamül ve mamül stokları: Yarımamül mallar, imalat safhasında olan ve henüz satıĩa hazır olmayan mallardır. Mamül mallar, üretimi tamamlanmıĩ ve satıĩa hazır mallardır. Stokların hesabında iĩyerlerinde bulunan baĩkalarına ait malzeme ile onlar adına üretilen mallar hariç tutulmuĩtur. 3- Stock of semi-finished and finished goods: Semi-finished goods are those in process which are not ready to be sold. Stock of finished goods are those completely processed and ready to be sold. In the calculation of stock, materials belonging to others and goods produced for others’ accounts using other firm’s raw materials are excluded. Sabit sermayeye yıl içinde yapılan gayri safi ilaveler: ćĩyerlerinin kendi personeli tarafından yapılan sabit kıymetler ile ihale yolu ile yaptırılan sabit kıymetlerin yıl içinde yapılan kısmı, büyük tamir ve bakım harcamaları ve sabit kıymetler için yapılan etüt, proje ve montaj giderleri dahil olmak üzere iĩyeri tarafından kullanılan, kullanıĩ süresi bir yılı aĩan ve sabit sermaye hesabına kaydedilen yeni ve kullanılmıĩ olarak yurt içinden satın alınan, ithal edilen bilgisayar ve yazılım programları, makine, teçhizat, ulaĩtırma aracı ile bina, arazi ıslahı, diþer inĩaat, arsa ve arazi, demirbaĩ türünden büro malzemesi ve döĩeme, orijinal film, bantlar, reklam filmleri vb. satın alıĩ deþerlerinden yıl içinde yapılan sabit sermaye satıĩ deþerlerinin çıkarılmasıyla elde edilmiĩtir. Gross additions to the fixed assets during the year: Calculated by subtracting the sales value of fixed assets sold during the year from the expenditures made on: New or used fixed assets purchased from the domestic market, fixed assets imported new or used, fixed assets produced by the establishments’ own staff, part of fixed assets installed during the year purchased on a bid basis, major repairs and expenditures made on fixed assets, studies and plans, drawings,computer and software, machinery, equipment, motor vehicle and building, other construction, office equipment and furniture, original films, sound recordings, radio, television programmings which are used by the establishment and expected to have a productive life or more than one year is recorded in the capital accounts and expenditures on land and land improvements. Girdi: Satın ve devralınan mal ve hizmetlerin deþeri, yılbaĩı stok deþerleri (hammadde, yardımcı madde, ambalaj malzemesi ve yakıtlar) ile dıĩarıdan satın alınan elektrik deþeri toplamından, yılsonu stok deþerlerinin (hammadde, yardımcı madde, ambalaj malzemesi ve yakıtlar) çıkarılmasıyla elde edilmiĩtir. Input: Calculated by subtracting the value of the end-of-year stock (raw materials, supplementary materials, packing materials and fuel) from the total value of goods and services purchased or transferred, including electricity purchased and the beginning-ofyear stock (raw materials, supplementary materials, packing materials and fuel). Çıktı: Satıĩlar ve baĩkalarına yapılan hizmetler karĩılıþı elde edilen gelirler, yılsonu stok (üzerinde deþiĩiklik yapılmadan alındıþı gibi satılan mallar, mamül ve yarımamül) deþeri, yıl içinde dıĩarıya satılan elektrik deþeri ile kendi personeli tarafından yapılan sabit kıymetler üretim deþeri toplamından yılbaĩı stok (üzerinde deþiĩiklik yapılmadan alındıþı gibi satılan mallar, mamül ve yarımamül) deþerlerinin çıkarılmasıyla elde edilmiĩtir. Output: Calculated by subtracting the value of the beginning of the year stock (finished and semi-finished goods and goods purchased to be resold without any further processing) from the total of receipts from sales and services rendered to others, receipts from sales of transfers of electricity plus the value of the end-of-year stock (finished and semi-finished goods and goods purchased to be resold without any further processing) and the production value of fixed assets produced by the establishments staff for own use. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 201 İmalat Sanayii Ücretle çalıĩanlara yapılan yıllık ödemeler: Sosyal sigorta ve emekliliþe iĩverenin iĩtiraki ve benzeri ödemeler hariç olmak üzere gelir vergisi, emeklilik, sosyal sigorta vb. keseneklerden önce bordrolarda brüt olarak görülen ve yaptıkları iĩ mukabili çalıĩanlara yapılan nakdi ödemeleri, fazla mesai ödemelerini, ikramiye, prim, tazminat ödemelerini ve ayni yardımları kapsar. Ayni yardımlar iĩyerine mal oluĩ kıymetine göre deþerlendirilmiĩtir. Bir yıllık ödemeler tutarı; üretimde, diþer iĩlerde ve toplam olarak verilmiĩtir. Manufacturing Industry Katma deþer: “Çıktı” deþerinden “Girdi” deþerinin çıkartılması ile elde edilmiĩtir. Value added: Obtained by subtracting the value of "Input" from "Output". Yıl sonunda kurulu olan toplam çevirici güç kapasitesi: Yıl sonunda iĩyerlerinin sahip oldukları taĩıt araçlarının motorları dıĩındaki çeviricilerin kapasite ve sayısına, elektrik motorlarının kapasite ve sayılarının ilavesiyle bulunmuĩtur. Çeviricilere ve elektrik motorlarına ilave edilen sabit ve hareketli birimler ile makinelere takılan motorlar kapasiteye dahildir. Total capacity of power equipment installed at the end of the year: Obtained by adding the number and capacity of electrical motors to the number and capacity of prime movers excluding motor vehicles. The total capacity includes the capacity of movable and immovable units added to the electrical motors prime movers and electrical motors tied to machines. SANAYć ÜRETćM ćSTATćSTćKLERć INDUSTRIAL PRODUCTION STATISTICS 1966 yılından baĩlayarak yıllık anketlerin yanı sıra üçer aylık imalat sanayi anketleri yapılmaktadır ve büyük sanayinin katma deþer yönünden %90’ını temsil eden iĩyerlerinde uygulanmaktadır. Çeĩitli sektörlerde bu orana ulaĩmak için 25, 50 ve 100 kiĩi çalıĩan iĩyerleri kapsanmaktadır. Besides annual manufacturing industry surveys quarterly surveys are also held. These surveys are conducted on 90% of large scale manufacturing industries from a “value added” point of view. In order to achieve this ratio in different sectors, establishments employing 25, 50, 100 persons are covered. Aylık ve Üç Aylık Veriler Monthly and Quarterly Data Aylık ve üç aylık imalat sanayi verileri ilgili kuruluĩlarla yapılan yazıĩmalarla derlenmiĩ olup, bölümde yıllık veriler sunulmuĩtur. Monthly and quarterly data on manufacturing industries are compiled from related organizations through correspondence. In this section annual data is presented. Demir ve çelik üretimleri Karabük, Ereþli, ćskenderun Demir ve Çelik Fabrikaları ile Demir-çelik üreticileri derneþinden; tekstil ve giyim eĩyası üretimi Sümerbank ve diþer fabrikalardan; gübre üretimleri Azot Sanayi TAĨ ve gübre fabrikalarından; ĩeker üretimi, Türkiye Ĩeker Fabrikaları Anonim Ĩirketlerinden; petrol mamülleri, Türkiye Petrolleri A.O., ATAĨ, TÜPRAĨ, ćzmit, ćzmir, Kırıkkale, Batman ve Petkim’den; tekel maddelerinin üretimine ait bilgiler, Tekel Genel Müdürlüþü’nden alınmıĩtır. Data on the production of iron and steel are provided by Karabük, Ereþli and ćskenderun Iron and Steel Works, Iron & Steel Producers Association; for textile and wearing apparel production by the Sümerbank Factories and other plants; for fertilizer production by Turkish Nitrogen Industries Inc. and fertilizer plants; those for sugar production by the Turkish Sugar Factories Inc; those for crude oil and its derivatives by the Turkish Petroleum Company Inc; ATAĨ, TÜPRAĨ, ćzmit, ćzmir, Kırıkkale, Batman and PETKćM refinery; and data on the production of monopoly products are provided by the General Directorate of State Monopolies. Sanayi üretim endeksi: Sanayi sektöründe meydana gelen geliĩmelerin kısa aralıklarla izlenebilmesi amacıyla, 1981 yılından bu yana üçer aylık dönemlere göre sanayi üretim endeksi hesaplanmaktadır. Endeksin hesaplanmasında kullanılan madde bazındaki üretim bilgileri, aylık maden istatistikleri ile yaklaĩık 3 700 büyük imalat sanayi iĩyerinde uygulanan üç aylık sanayi üretim anketleri ile derlenmektedir. Enerji sektörünün hesaplanmasında ise TEćAĨ Genel Müdürlüþü’nden alınan elektrik üretim bilgisi kullanılmaktadır. Industrial production index: The industrial production index has been calculated quarterly since 1981 to analyze short-term developments in the industry sector. The production of commodities used to calculate the index are compiled through monthly mining statistics and quarterly industrial production surveys which are applied on 3 700 large scale manufacturing industrial establishments. Production of electricity, which is used to calculate the index of the energy sector, is provided by the Turkish Electricity Generation Transmission Corporation General Management. Dönemlere göre kalitatif veriler: Büyük imalat sanayi iĩyeri üst düzey yöneticilerinin, ekonomik durum hakkındaki görüĩleri ile gelecek dönemlere iliĩkin beklentilerinin belirlenmesi amacıyla, 1977 yılından itibaren yaklaĩık 3 700 iĩyerinde imalat sanayi üç aylık eþilim anketi uygulanmaktadır. Bu anket ile kapasite kullanım oranları, tam kapasite ile çalıĩamama nedenleri, üretim, satıĩlar, stoklar ve fiyatlara iliĩkin kalitatif veriler derlenmektedir. Quarterly qualitative data: To obtain entrepreneurs’ views concerning the present situation and expected developments, quarterly tendency surveys have been conducted since 1977 in 3 700 large scale manufacturing industrial establishments. The qualitative data on the ratio of capacity utilization, reasons for not working to full capacity, production, sales, stocks and prices are collected by these surveys. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 202 USSS, 2.Rev - ISIC, Rev.2 1997 1-9 192 173 ćĩyeri sayısı - Number of establishment Ücretle çalıĩanların yıllık ortalama sayısı Annual average number of employees 331 234 Çalıĩanların yıllık ortalama sayısı Annual average number of persons engaged 546 452 Ücretle çalıĩanlara yapılan yıllık ödemeler (Milyar TL) Annual payments to employees (Billion TL) 97 740 Yılda çalıĩılan iĩçi-saat toplamı Total man-hours worked 794 126 275 Yıl sonunda kurulu olan toplam çevirici güç kapasitesi (BG) - Total capacity of power equipment installed by the end of the year (HP) 2 852 066 Stok deþiĩmeleri (Milyar TL) 140 978 Changes in stocks (Billion TL) Sabit sermayeye yıl içinde yapılan gayri safi ilaveler (Milyar TL) - Gross additions fixed assest during the year (Billion TL) 29 503 847 226 Girdi (Milyar TL) - Input (Billion TL) 1 281 486 Çıktı (Milyar TL) - Output (Billion TL) Katma deþer (Milyar TL) 434 261 Value added (Billion TL) 10+ 11 367 ćĩyeri sayısı - Number of establishment Ücretle çalıĩanların yıllık ortalama sayısı Annual average number of employees 1 137 436 Çalıĩanların yıllık ortalama sayısı Annual average number of persons engaged 1 139 878 Ücretle çalıĩanlara yapılan yıllık ödemeler (Milyar TL) Annual payments to employees (Billion TL) 1 055 901 Yılda çalıĩılan iĩçi-saat toplamı Total man-hours worked 2 085 237 561 Yıl sonunda kurulu olan toplam çevirici güç kapasitesi (BG) - Total capacity of power equipment installed by the end of the year (HP) 13 006 114 Stok deþiĩmeleri (Milyar TL) 1 252 073 Changes in stocks (Billion TL) Sabit sermayeye yıl içinde yapılan gayri safi ilaveler (Milyar TL) - Gross additions fixed assest during the year (Billion TL) 919 293 9 978 893 Girdi (Milyar TL) - Input (Billion TL) 16 238 242 Çıktı (Milyar TL) - Output (Billion TL) Katma deþer (Milyar TL) 6 259 349 Value added (Billion TL) 1998 1999 2000 2001 194 162 196 851 198 700 199 735 332 576 331 378 315 094 291 037 541 307 545 373 527 624 500 721 176 900 317 704 440 466 537 678 796 456 851 814 670 964 729 015 827 671 055 929 3 117 908 2 960 757 3 083 794 3 095 948 211 772 350 408 539 203 570 762 39 622 1 654 338 2 377 026 58 564 2 794 564 3 966 793 114 831 4 234 365 6 036 744 95 700 5 887 875 8 357 206 722 688 1 172 230 1 802 379 2 469 331 12 323 11 262 11 118 11 311 1 204 199 1 111 922 1 128 992 1 095 765 1 206 409 1 113 530 1 130 488 1 096 817 2 037 899 3 364 487 5 288 877 6 919 619 2 210 213 640 2 023 165 681 2 077 704 517 2 623 747 829 13 748 060 12 792 748 13 478 078 13 952 489 1 685 731 2 326 574 3 859 674 5 398 780 1 527 761 16 972 190 27 585 484 1 826 518 24 767 075 40 832 361 2 758 335 42 793 384 66 532 186 5 679 590 71 186 003 112 363 373 10 613 293 16 065 286 23 738 803 41 177 370 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 203 İmalat Sanayii 13.1 ćĩyeri sayısı, istihdam ve ödemeler, iĩçi-saat çevirici güç kapasitesi, stok deþiĩmeleri, sabit sermayeye yıl içinde yapılan gayri safi ilaveler, girdi, çıktı ve katma deþer (1-9), (10+) Number of establishments, employment and payments, man-hours worked capacity of power equipments, changes in stock, gross additions to fixed assest during the year, input, output and value added (1-9),(10+) Manufacturing Industry 13.2 Ekonomik faaliyete göre iĩyeri sayısı, istihdam ve ödemeler, sabit sermayeye yıl içinde yapılan gayri safi ilaveler, girdi, çıktı ve katma deþer, 2001 (1-9) - Number of establishments, employment and payments, gross additions to fixed assest during the year, input, output and value added by economic activity, 2001 (1-9) Ücretle Çalıĩanların USSS, 2.Rev ISIC, Rev.2 Sabit çalıĩanların yıllık Ücretle sermayeye yıllık ortalama çalıĩanlara yıl içinde ortalama sayısı yapılan yapılan gayri safi ilaveler ćĩyeri sayısı Annual yıllık sayısı Annual average ödemeler Gross Number of average number Annual additions establish- number of of persons payments to fixed assest ments employees engaged employees during the year Girdi Input Çıktı Output Katma Deþer Value Added (Milyar TL - Billion TL) Toplam - Total Gıda, içki ve tütün sanayi Manufacture of food, beverages and tobacco Dokuma, giyim eĩyası ve deri sanayi - Textile, wearning apparel and leather industries Orman ürünleri ve mobilya sanayi Manufacture of wood and wood products including furniture Kaþıt-kaþıt ürünleri ve basım sanayi Manufacture of paper and paper products, printing and publishing Kimya, petrol, kömür, kauçuk ve plastik ürünleri sanayi - Manufacture of chemicals and chemical, petroleum, coal, rubber and plastic products Taĩ ve topraþa dayalı sanayi Manufacture of non-metallic mineral products, expect products of petroleum and coal Ana metal sanayi Basic metal industries Metal eĩya makine teçhizat, ulaĩım aracı ilmi ve mesleki ölçme aletleri sanayi - Manufacture of fabricated metal products, machinery and equipment, transport equipment, professional and scientific and measuring and controling equipment Diþer imalat sanayi - Other manufacturing industries 199 735 291 037 500 721 537 678 95 700 5 887 875 8 357 206 2 469 331 28 276 78 318 111 296 144 862 16 252 1 687 930 2 273 421 585 491 45 199 36 723 84 983 66 450 8 259 818 386 1 199 873 381 486 50 311 47 650 105 327 78 879 2 045 775 994 1 120 779 344 785 8 510 13 382 20 900 23 893 7 253 244 622 373 786 129 164 6 115 15 899 20 085 29 876 26 532 505 788 655 241 149 453 5 928 10 242 16 519 17 590 3 880 159 510 238 227 78 717 1 116 3 390 4 224 7 047 9 503 170 886 212 180 41 294 52 281 82 286 132 508 162 966 19 986 1 494 580 2 227 103 732 522 1 999 3 147 4 879 6 116 1 990 30 178 56 596 26 418 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 204 İmalat Sanayii 13.3 Ekonomik faaliyete göre iĩyeri sayısı, istihdam ve ödemeler, sabit sermayeye yıl içinde yapılan gayri safi ilaveler, girdi, çıktı ve katma deþer, 2001 (10+) - Number of establishments, employment and payments, gross additions to fixed assest during the year, input, output and value added by economic activity, 2001 (10+) Sabit Ücretle Çalıĩanların USSS, 2.Rev ISIC, Rev.2 sermayeye çalıĩanların yıllık Ücretle yıl içinde yıllık ortalama çalıĩanlara yapılan gayri safi ilaveler ortalama sayısı yapılan ćĩyeri sayısı Annual yıllık Gross sayısı Annual average ödemeler additions Number of average number Annual fixed assest establish- number of of persons payments to during Girdi Çıktı Value ments employees engaged employees the year Input Output Added 11 311 1 095 765 1 096 817 6 919 619 5 679 590 71 186 003 112 363 373 41 177 370 1 718 166 225 166 514 1 119 887 747 378 12 136 593 19 459 555 7 322 962 3 517 388 101 388 333 1 411 321 1 035 198 14 088 457 21 304 244 7 215 787 462 24 656 24 721 87 305 242 133 758 753 1 148 237 389 484 407 32 361 32 383 258 161 292 147 1 791 258 2 831 108 1 039 850 1 072 107 865 107 903 1 209 038 1 031 046 20 730 602 33 101 684 12 371 081 805 67 994 68 087 419 032 342 651 2 451 476 4 914 111 2 462 634 391 55 310 55 357 578 871 433 845 5 764 466 8 144 719 2 380 252 2 804 243 924 244 172 1 804 234 1 525 991 12 939 318 20 573 450 7 634 132 135 9 329 9 347 31 770 29 202 525 078 886 265 361 187 Katma Deþer (Milyar TL - Billion TL) Toplam - Total Gıda, içki ve tütün sanayi Manufacture of food, beverages and tobacco Dokuma, giyim eĩyası ve deri sanayi - Textile, wearning apparel and leather industries Orman ürünleri ve mobilya sanayi Manufacture of wood and wood products including furniture Kaþıt-kaþıt ürünleri ve basım sanayi Manufacture of paper and paper products, printing and publishing Kimya, petrol, kömür, kauçuk ve plastik ürünleri sanayi - Manufacture of chemicals and chemical, petroleum, coal, rubber and plastic products Taĩ ve topraþa dayalı sanayi Manufacture of non-metallic mineral products, expect products of petroleum and coal Ana metal sanayi Basic metal industries Metal eĩya makine teçhizat, ulaĩım aracı ilmi ve mesleki ölçme aletleri sanayi - Manufacture of fabricated metal products, machinery and equipment, transport equipment, professional and scientific and measuring and controling equipment Diþer imalat sanayi - Other manufacturing industries Not. Bilgiler devlet sektörünün tamamı ile özel sektörde Note. Data covers all establishments in the public sector and the 10 ve daha fazla kiĩi çalıĩan iĩyerine iliĩkindir. establishments with one or more persons engaged in the private sectors. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 205 Manufacturing Industry 13.4 Ham petrol üretimi, ithalatı ve seçilmiĩ petrol türevleri üretimi Domestic crude petroleum production, production of selected petroleum products and imports USSS, 3.Rev - ISIC, Rev.3 Ham petrol (üretim ve ithalat) Crude petroleum (production and import) Petrol türevleri - Petroleum products (1) Benzin - Gasoline (2) Solvent - Solvent Gazyaþı - Kerosene Motorin - Motor oil Fuel oil (6 no'lu) - Fuel oil (No.6) (2) Asfalt - Asphalt Sıvılaĩtırılmıĩ petrol gazı (LPG) (2) Liquified petroleum gas Jet yakıtı - Jet fuel Nafta - Naphtha 2000 2001 (Ton - Tons) 2002 2003 26 190 950 28 043 336 28 039 352 28 957 558 28 164 735 2 758 369 3 066 89 390 6 919 080 6 532 312 1 281 256 3 026 805 1 972 89 629 7 579 215 7 250 245 1 099 711 3 831 425 2 821 70 360 7 736 234 6 835 282 1 246 670 3 620 447 2 787 104 427 8 086 464 6 888 405 1 420 708 2 309 618 2 375 90 943 7 637 207 6 979 167 1 390 587 712 279 1 388 520 1 910 301 732 133 1 609 591 2 056 223 757 634 1 609 182 1 524 516 773 612 1 671 679 1 377 740 774 998 1 765 274 1 637 777 (1) TÜPRAĨ ve ATAĨ üretimini kapsar. (1) Covers production of TÜPRAĨ and ATAĨ. (2) TÜPRAĨ, PETKćM ve ATAĨ üretimini kapsar. (2) Covers production of TÜPRAĨ, PETKćM and ATAĨ. 13.5 Ana kimyasal maddeler sanayii üretimi Manufacture of basic industrial chemicals USSS, 3.Rev - ISIC, Rev.3 Amonyak - Ammonia Sülfürik asit - Sulphuric acid Sudkostik (%100 Na OH) - Caustic soda Etilen - Ethylene Propilen - Propylene Sentetik kauçuk (CBR-SBR) - Synthetic rubber Polietilen - Polyethylene Polivinil klorür (PVC) - Polyvinyl chloride Selülozik boyalar - Cellulose based paints Yaþlı ve sentetik boyalar Natural oil and synthetic points Plastik emülsiyon boyalar Plastic emulsion paints (Ton - Tons) 2000 2001 2002 2003 Azotlu gübreler (dönüĩüm) Nitrogenous fertilizers (transformation) Fosfatlı gübreler (dönüĩüm) Phosphatic fertilizers (transformation) Kalsiyum amonyum nitrat (% 26 N) Ammonium nitrate (26 % N) Teknik amonyum nitrat Technique ammonium nitrate Amonyum sülfat - Ammonium sulphate Triple süper fosfat (% 45 P 2O5) T.S.P.(45 % P2O5) Diamonyum fosfat (% 18-46 P 2O5) D.A.P.(18-46 % P2O5) Kompoze gübreler - Composed fertilizers Üre - Urea Not. Devlet ve özel sektör verileridir. 2004 65 007 659 234 69 196 394 886 180 501 44 338 294 951 176 631 10 394 81 640 576 301 100 694 399 518 185 203 38 635 262 898 147 174 5 141 365 647 629 786 100 791 418 464 190 086 36 850 286 166 156 539 14 880 333 078 545 933 100 022 396 366 178 570 35 257 273 226 139 974 7 430 400 783 282 535 101 200 376 312 185 058 44 551 281 984 156 584 6 880 100 198 67 549 73 787 79 220 97 545 82 057 52 599 76 967 79 063 103 836 2000 2001 2002 2003 13.6 Gübre sanayii üretimi Fertilizer industry production USSS, 3.Rev - ISIC, Rev.3 2004 (Ton - Tons) 2004 653 209 544 406 828 227 814 063 790 726 367 872 258 388 345 765 326 273 320 909 1 136 424 866 422 978 567 1 021 253 956 245 3 015 108 275 3 790 190 630 3 610 194 320 1 340 97 982 350 110 361 66 590 44 481 60 604 86 550 108 692 169 059 1 379 525 95 958 90 966 1 063 675 116 061 164 998 1 326 582 537 086 105 223 1 394 176 487 845 28 111 1 525 338 498 876 Note. Data covers the total production of public and private sectors. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 206 2000 2001 2002 2003 2004 ćplik (Ton) - Yarn (Tons) Pamuk - Cotton Yün - Wool 527 063 31 880 536 829 28 367 620 016 36 439 580 394 36 044 566 819 48 166 Dokuma (Metre) - Textiles (Metres) (000) Pamuklu - Cotton Yünlü - Woolen 607 889 46 545 659 625 31 257 739 665 29 006 701 426 31 959 604 229 31 050 19 993 878 15 439 638 16 817 903 22 258 921 35 630 851 2000 2001 2002 2003 2004 716 222 405 898 292 434 16 056 100 182 8 986 614 529 437 364 265 367 16 194 87 700 7 874 631 242 470 285 289 409 20 790 110 990 10 062 759 187 489 833 300 292 45 260 125 627 11 679 770 193 500 864 312 219 53 390 126 550 11 599 USSS, 3.Rev - ISIC, Rev.3 2 Halı - Carpets (m ) 13.8 Cam ve cam eĩya üretimi Glass and glassware production USSS, 3.Rev - ISIC, Rev.3 Düz camlar ve buzlu renkli camlar (Ton) Translucent, colored, lined and corrugated glasses (Tons) Cam sınai kap (Ton) - Industrial glassware (Tons) Cam ev eĩyası (Ton) - Glassware (Tons) Keçe fitil (Ton) - Wick made of glass fibres (Tons) Emniyet camları (Ton) - Security glasses (Tons) 2 Emniyet camları - Security glasses (000 m ) Source: Turkish Bottle and Glass Factories Corporation Kaynak: Türkiye Ĩiĩe ve Cam Fabrikaları AĨ 13.9 Kaþıt sanayii üretimi Paper industry production (Ton - Tons) 2000 2001 2002 2003 2004 Toplam - Total 706 323 510 897 499 045 467 143 428 177 Yazı tabı - Writing paper Gazete kaþıdı - Newsprint Sargılık kaþıt - Wrapping and packaging paper Kraft torba kaþıdı- Craft bagging paper Oluklu mukavva kaþıdı - Corrugated paperboard Karton - Paperboard Sigara kaþıdı ve ince özel kaþıt Cigarette and special fine paper 170 769 127 528 20 455 41 381 128 524 212 131 81 350 88 043 11 868 42 785 124 456 155 738 92 790 54 114 8 334 37 333 133 860 167 472 100 639 20 093 6 600 15 428 151 330 169 854 96 026 5 050 156 926 170 175 5 535 6 657 5 142 3 199 - USSS, 3.Rev - ISIC, Rev.3 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 207 İmalat Sanayii 13.7 ćplik, dokuma ve halı üretimi Yarn, textile and carpet production Manufacturing Industry 13.10 Çimento, demir ve çelik sanayii üretimi Cement, iron and steel industry production USSS, 3.Rev - ISIC, Rev.3 Çimento - Cement Pik - Pig iron Ham demir - Crude iron (1) Sıvı çelik - Crude steel Saçlar - Sheets Ingot - Ingot Zift - Pitch Kok, kok tozu - Coke, coke powder Profiller - Profiles Levhalar - Plates Yuvarlaklar - Bars made of iron and steel (Ton - Tons) 2000 36 237 275 323 719 5 332 905 13 596 411 3 426 281 182 964 1 671 1 656 726 117 458 51 571 1 106 900 2001 30 124 867 247 598 5 289 167 14 382 257 3 255 416 13 703 1 849 1 559 380 47 051 55 595 692 440 2002 32 576 701 157 622 5 012 133 16 045 522 3 507 738 2 114 755 1 457 532 13 556 48 032 350 751 2003 2004 35 076 902 181 080 5 693 764 17 644 020 3 966 296 2 585 32 1 551 189 60 459 48 227 612 784 38 019 112 213 210 5 835 889 19 868 118 4 321 098 1 235 19 1 633 035 66 168 53 612 611 706 Kaynak: Demir ve çelik bilgileri Karabük, Ereþli ve Source: Data on iron and steel covers Karabük, Ereþli ćskenderun Demir ve Çelik ćĩletmeleri verileridir. and ćskenderun, Iron and Steel Establishments data. (1) Özel sektör bilgilerini de kapsar. (1) Also covers private sector. 13.11 Otomotiv sanayii üretimi Automotive vehicle production USSS, 3.Rev - ISIC, Rev.3 Kamyon - Truck Kamyonet - Pick-up truck Otomobil - Automobile Otobüs - Bus Minibüs ve midibüs - Minibus and midibus Traktör - Tractor (Adet - Unit) 2000 28 327 49 341 305 603 4 215 42 626 35 908 2001 7 056 23 124 226 795 2 531 9 915 15 054 2002 12 223 55 762 259 812 2 682 12 824 10 371 2003 18 707 42 888 425 409 4 567 38 891 29 288 13.12 Taĩıt araçları lastik sanayii üretimi Production of motor vehicle tires USSS, 3.Rev - ISIC, Rev.3 Kamyon ve otobüs dıĩ lastiþi Truck and bus tires 2004 31 125 106 355 617 771 4 837 59 169 38 240 (Adet - Unit) 2000 2001 2002 2003 2004 1 672 086 1 482 165 1 671 206 3 560 861 3 525 185 12 053 735 13 108 827 15 111 120 15 681 855 16 632 945 297 777 198 819 293 496 270 102 364 774 403 704 286 935 368 661 440 164 471 448 Oto dıĩ lastiþi Automobile tires (1) Traktör ön dıĩ lastiþi Tractor front tires (2) Traktör arka dıĩ lastiþi Tractor rear tires (2) (1) Jeep, minibüs lastikleri ve dublesleri de kapsar. (1) Includes jeep, minibus tires and tubeless tires. (2) Zirai olmayan traktörleri de kapsar. (2) Includes non-agricultural tractors. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 208 İmalat Sanayii Kaðýt üretimi Paper production (Tons) 800 000 700 000 600 000 500 000 400 000 300 000 200 000 100 000 0 2000 2001 2002 2003 2004 Veri için tablo 13.9’a bakýnýz. For data, see table 13.9 Ham demir üretimi Crude iron production (Tons) 6 000 000 5 800 000 5 600 000 5 400 000 5 200 000 5 000 000 4 800 000 4 600 000 2000 2001 2002 2003 2004 Veri için tablo 13.10’a bakýnýz. For data, see table 13.10 Otomobil üretimi Automobile production (Unit) 700 000 600 000 500 000 400 000 300 000 200 000 100 000 0 2000 2001 2002 2003 2004 Veri için tablo 13.11’a bakýnýz. For data, see table 13.11 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 209 Manufacturing Industry 13.13 ćçki ve sigara üretimi Beverage and cigarette production 2000 USSS, 3.Rev - ISIC, Rev.3 ćçki (Litre) - Alcoholic beverages (Liters) (000) Rakı - Raki(45°) Ĩarap - Wine (1) Bira - Beer Kanyak - Brandy Likör - Liqueur Votka - Vodka Cin - Gin (1) Filtreli sigara (Ton) - Filter cigarettes (Tons) Filtresiz sigara (Ton) - Cigarettes without filter (Tons) (1) 68 556 24 766 690 366 827 887 6 871 2 461 122 929 811 2001 2002 67 558 26 829 696 726 892 988 7 070 2 426 126 082 617 59 496 26 162 736 016 887 851 7 832 2 413 131 366 196 2003 2004 57 160 22 548 784 027 885 753 7 072 1 913 111 859 120 41 990 25 481 824 542 589 602 3 966 1 301 106 738 142 Kaynak: Tekel Genel Müdürlüþü Source: State Monopolies (1) Devlet ve özel sektör verileridir. (1) Data covers the total production of public and private sector. 13.14 Dayanıklı tüketim malları üretimi Durable consumer goods production USSS, 3.Rev - ISIC, Rev.3 Ev tipi buzdolabı - Domestic refrigerators Ev tipi çamaĩır makinesi - Domestic washing machines Müzik seti - Music equipment Televizyon (renkli) - Televisions (color) Elektrik süpürgesi - Vacuum cleaners Fırın - Ovens (Adet - Number) 2000 2 543 354 1 391 111 145 920 8 788 294 1 173 461 742 237 2001 2 372 953 1 022 120 20 113 8 025 118 590 829 664 691 2002 3 164 922 1 684 687 54 256 12 462 924 781 636 906 254 2003 4 123 501 2 470 644 70 499 15 035 631 613 523 1 553 830 13.15 Seçilmiĩ gıda maddeleri üretimi Selected food industry production USSS, 3.Rev - ISIC, Rev.3 2004 4 863 762 4 057 729 178 604 20 345 757 1 017 318 1 823 429 (Ton - Tons) 2000 2001 2002 2003 2004 Gıda sanayii - Food industry Margarin - Margarine Rafine zeytinyaþı - Refined olive oil Rafine ayçiçek yaþı - Refined sunflower seed oil Un - Flour Makarna - Macaroni Bisküvi - Biscuits 486 903 20 483 277 293 1 950 142 293 572 273 147 498 858 36 919 243 422 1 742 251 295 661 283 171 523 752 29 708 200 360 1 674 676 333 533 312 234 570 062 40 003 305 652 1 916 263 336 319 354 284 561 025 44 888 296 212 2 121 242 355 684 433 915 Ĩeker - Sugar Kamu - Public Özel - Private 2 272 501 1 784 133 488 368 2 121 811 1 645 742 476 069 1 944 063 1 539 121 404 942 1 881 237 1 408 551 472 686 1 923 567 1 342 388 581 179 Yem - Feed Kanatlı hayvan yemi - Feed for birds and poultry Büyük ve küçükbaĩ hayvan yemi - Fodder for livestock 1 712 916 1 538 382 1 351 013 1 231 594 1 349 256 1 254 506 1 525 726 1 351 920 1 628 230 1 477 582 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 210 İmalat Sanayii Oto dýþ lastiði üretimi - Automobile tires production (Adet - Unit) 20 000 000 15 000 000 10 000 000 5 000 000 0 2000 2001 2002 2003 2004 Veri için tablo 13.12’ye bakýnýz. For data, see table 13.12 22 000 000 (Adet - Number) Televizyon sayýsý- Number of televisions 20 000 000 18 000 000 16 000 000 14 000 000 12 000 000 10 000 000 8 000 000 6 000 000 2000 2001 2002 2003 2004 2003 2004 Veri için tablo 13.14’e bakýnýz. For data, see table 13.14 Þeker üretimi - Sugar production 2 500 000 (Ton - Tons) 2 000 000 1 500 000 1 000 000 500 000 0 2000 2001 2002 Veri için tablo 13.15’e bakýnýz. For data, see table 13.15 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 211 Manufacturing Industry 13.16 Deri üretimi Leather production 2000 USSS, 3.Rev - ISIC, Rev.3 2 Vidala - Calf skin (m ) Elbiselik ve eldivenlik deri 2 Leather for clothing and gloves (m ) Deri ceket, mont (Adet) - Leather jacket (Number) Deri palto, manto, pardesü (Adet) Leather overcoats, light over coats (Number) Ayakkabı (Çift) - Shoes (Pair) 2001 2002 2003 2004 1 001 928 644 758 611 083 730 631 854 110 2 206 467 1 333 188 2 392 115 1 494 384 1 997 795 1 074 425 2 070 803 1 004 739 1 398 449 997 204 395 542 42 215 969 333 080 45 096 168 349 941 51 197 554 407 890 48 591 659 359 890 55 484 804 13.17 Aþaç sanayii üretimi Wood industry production 2000 USSS, 3.Rev - ISIC, Rev.3 2 Ahĩap parke - Wood block flooring (m ) 3 Kereste - Lumber (m ) 3 Kontraplak - Plywood (m ) 2001 674 975 89 714 50 399 947 079 53 135 35 056 1 065 015 66 613 45 059 2003 1 185 778 58 895 44 605 2004 2 687 674 63 110 44 739 Kereste üretimi - Lumber production Vidala üretimi - Calf skin production 1 200 2002 (000 m2) 100 (000 m3) 90 1 000 80 70 800 60 50 600 40 400 30 20 200 10 0 2000 2001 0 2002 Veri için tablo 13.16’ya bakýnýz. For data, see table 13.16 2003 2004 2000 2001 2002 2003 2004 Veri için tablo 13.17’ye bakýnýz. For data, see table 13.17 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 212 USSS, 3.Rev - ISIC, Rev.3 Toplam -Total (%) 2000 75.9 2001 70.9 2002 75.4 2003 78.3 2004 81.2 Gıda ürünleri ve içecek sanayi Manufacture of food products and beverages 68.4 65.6 66.0 70.8 71.4 Tütün ürünleri imalatı - Manufacture of tobacco products 65.2 70.4 71.4 68.4 64.8 Tekstil ürünleri imalatı - Manufacture of textiles 79.4 76.2 82.5 81.0 80.4 Giyim eĩyası imalatı; kürkün iĩlenmesi ve boyanması Manufacture of wearing apparel; dressing and dyeing of fur 82.7 79.0 84.1 84.7 83.5 Derinin tabakalanması, iĩlenmesi; bavul, el çantası saraçlık koĩum takımı ve ayakkabı imalatı - Tanning and dressing of leather; manufacture of luggage, handbags, saddler, harnets and foot 60.7 56.3 60.4 69.7 65.0 Aþaç ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç) hasır ve buna benzer örülerek yapılan maddeler - Manufacture of wood and products of wood and cork, except furniture; manufacture of article 82.8 73.6 87.0 81.1 86.9 Kaþıt ve kaþıt ürünleri imalatı Manufacture of paper and paper products 79.3 73.3 78.5 81.8 85.1 Basım ve yayım; plaka, kaset vb. kayıtlı medyanın çoþalması Publishing, printing reproduction of recorded media 76.9 72.3 82.0 80.5 79.3 Kok kömürü, rafine edilmiĩ petrol ürünleri ve nükleer yakıt imalatı Manufacture of coke, refined petroleum products and nuclear fuel 77.4 81.7 81.8 85.3 88.2 Kimyasal madde ve ürünlerin imalatı Manufacture of chemical products 78.2 72.0 76.9 76.9 79.4 Plastik ve kauçuk ürünleri imalatı Manufacture of rubber and plastics products 77.7 67.3 76.7 78.8 82.5 Metalik olmayan diþer mineral ürünlerinin imalatı Manufacture of other non-metallic mineral products 81.3 76.0 75.2 76.6 83.2 Ana metal sanayi - Manufacture of main metals 78.8 73.2 75.3 80.7 84.3 Makine ve teçhizat hariç; metal eĩya sanayi - Manufacture of fabricated metal products, except machinery and equipment 68.8 56.7 66.8 69.1 71.8 B.y.s Makine ve teÇhizat imalatı Manufacture of machinery and equipment n.e.c 68.7 63.5 69.8 80.5 83.7 Büro muhasebe ve bilgi iĩlem makineleri imalatı Manufacture of office, accounting and computing machinery 79.7 42.4 66.6 74.8 76.2 B.y.s. Elektrikli makine ve cihazların imalatı Manufacture of electrical machinery and apparatus n.e.c. 78.1 72.7 74.2 71.7 74.4 Radyo, televizyon, haberleĩme teçhizatı ve cihazları imalatı Manufacture of radio, television and communication equipment and apparatus 90.9 76.1 83.7 91.7 91.1 Tıbbi aletler; hassas ve optik aletler saat imalatı - Manufacture of medical, precision and optical insurement, watches and clocks 69.7 63.6 66.9 81.8 79.8 Motorlu kara taĩıtı, römork ve yarı römork imalatı Manufacture of motor vehicles, trailers and semi-trailers 72.4 44.9 56.8 65.2 78.6 Diþer ulaĩım araçlarının imalatı Manufacture of other transport equipment 79.9 80.6 70.9 56.3 78.6 Mobilya imalatı; b.y.s diþer imalatı Manufacture of furniture; manufacturing n.e.c. 76.6 73.5 78.8 77.6 86.9 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 213 İmalat Sanayii 13.18 ćmalat sanayiinde kapasite kullanım oranı Percentage rates of capacity utilization in the manufacturing industry [Üretim deþeri aþırlıklı - Weighted by production value] Manufacturing Industry 13.19 Sanayi üretim endeksi - Industry production index [Katma deþer aþırlıklı - Weighted by value added] (1997 = 100.0) USSS, 3.Rev - ISIC, Rev.3 2000 2001 2002 2003 2004 Genel endeks - All items 103.4 94.4 103.4 112.4 123.4 Madencilik ve taĩocakçılıþı - Mining and quarrying Maden kömürü, linyit ve turba çıkarımı - Coal mining and extraction of peat Ham petrol ve doþal gaz çıkarımı - Crude petroleum and natural gas Metalik cevherler madenciliþi - Metalling ore mining Metalik olmayan madenler - Non-metallic minerals ćmalat sanayii - Manufacturing industry Gıda ürünleri ve içecek sanayi - Manufacture of food products and beverages Tütün ürünleri imalatı - Manufacture of tobacco products Tekstil ürünleri imalatı - Manufacture of textiles Giyim eĩyası imalatı; kürkün iĩlenmesi ve boyanması Manufacture of wearning apparel dressing and dyeing of fur Derinin tabaklanması, iĩlenmesi; bavul, el çantası, saraçlık koĩum takımı ve ayakkabı imalatı - Tanning and dressing of leather, manufacture of luggage, handbags saddler, harnets and foot Aþaç ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç); hasır ve buna benzer örülerek yapılan maddeler - Manufacture of wood and of products of wood and cork, expect furniture; manufacture of article Kaþıt ve kaþıt ürünleri imalatı Manufacture of paper and paper products Basım ve yayım; plaka, kaset vb. kayıtlı medyanın çoþaltılması Publishing, printing and reproduction of recorder media Kok kömürü, rafine edilmiĩ petrol ürünleri ve nükleer yakıt imalatı Manufacture of coke, refined petroleum products and nuclear fuel Kimyasal madde ve ürünlerin imalatı Manufacture of chemicals and chemicals products Plastik ve kauçuk ürünleri imalatı Manufacture of rubber and plastics products Metalik olmayan diþer mineral ürünlerin imalatı Manufacture of other non-metalic mineral products Ana metal sanayii - Manufacture of basic metals Makine ve teçhizat hariç, metal eĩya sanayii Manufacture of fabricated metal products, except machinery and equipment B.y.s Makine ve teçhizat imalatı Manufacture of machinery and equipment n.e.c. Büro muhasebe ve bilgi iĩlem makineleri imalatı Manufacture of office, accounting and computing machinery B.y.s Elektrikli makine ve cihazların imalatı Manufacture of electrical machinery and apparatus n.e.c. Radyo, televizyon, haberleĩme teçhizatı ve cihazları imalatı Manufacture of radio, television and communication equipment and apparatus Tıbbi aletler, hassas ve optik aletler saat imalatı Manufacture of medical, precision and optical instruments, watches and clocks Motorlu kara taĩıtı, römork ve yarı römork imalatı Manufacture of motor vehicles, trailers and semi-trailers Diþer ulaĩım araçlarının imalatı Manufacture of other transport equipments Mobilya imalatı; b.y.s. diþer imalatı Manufacture of furniture; manufacturing n.e.c Elektrik, gaz ve su - Electricity, gas and water Elektrik, gaz, buhar ve sıcak su üretimi ve daþıtımı Electricity, gas, steam and hot water supply 97.4 103.6 97.4 72.6 100.5 102.1 104.1 112.4 95.7 89.6 100.1 77.1 59.4 97.2 92.4 101.7 115.2 90.9 82.2 87.6 73.3 46.8 98.2 102.5 104.6 121.7 102.3 79.4 78.8 73.0 49.1 100.8 112.0 112.6 116.0 104.4 82.6 73.5 73.4 49.4 121.1 123.6 112.1 91.4 102.9 108.7 105.3 108.8 110.7 114.6 92.4 73.1 84.1 82.8 92.5 115.0 98.3 116.1 114.1 133.7 87.6 83.8 101.2 110.9 113.6 108.8 84.2 77.1 96.1 128.8 86.8 92.0 100.4 103.5 98.7 111.0 97.0 110.8 120.5 139.9 112.5 109.2 122.7 141.9 160.0 108.2 102.4 92.0 97.3 102.0 107.1 112.2 119.8 122.5 133.7 85.4 74.1 74.5 76.9 84.1 92.4 73.5 89.2 109.2 143.1 144.2 54.6 81.0 89.0 159.6 90.3 75.6 84.3 86.6 82.6 163.8 149.0 225.2 269.0 363.0 77.5 55.9 63.9 61.2 69.1 115.9 63.5 80.7 119.1 182.6 47.9 77.2 85.3 52.3 53.6 165.1 121.2 148.5 119.0 131.6 125.4 123.1 136.0 118.6 145.3 121.2 119.0 125.4 136.0 145.3 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 214 İmalat Sanayii Ýmalat sanayiinde kapasite kullaným oraný Percentage rates of capasity utilization in the manufacturing industry (%) 85 80 75 70 65 2000 2001 2002 2003 2004 Veri için tablo 13.18’e bakýnýz. For data, see table 13.18 Sanayi üretim indeksi - Industry production index [1997=100] 140 120 100 80 60 40 20 0 2000 2001 2002 2003 2004 Veri için tablo 13.19’a bakýnýz. For data, see table 13.19 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 215 Manufacturing Industry 13.20 ćmalat sanayiinde üretim ve satıĩ deþerleri ile stok deþiĩmeleri, 2003 Production and sales values and changes in stock in manufacturing industry, 2003 USSS, 3.Rev - ISIC, Rev.3 ćĩyeri sayısı Number of establishments Üretim deþeri Satıĩ deþeri Production value Sales value (000 000 TL) Stok deþiĩimi Changes in stock (%) 3 205 139 759 458 321 134 756 822 259 3.71 569 21 140 425 700 20 599 795 705 2.62 19 4 961 472 612 4 559 867 737 8.81 Tekstil ürünleri imalatı - Manufacture of textiles 440 12 912 827 337 11 907 863 834 8.44 Giyim eĩyası imalatı; kürkün iĩlenmesi ve boyanması Manufacture of wearning apparel; dressing and dyeing of fur ćmalat sanayii toplamı - Total manufacturing industry Gıda ürünleri ve içecek sanayi Manufacture of food, products and beverages Tütün ürünleri imalatı - Manufacture of tobacco products 301 5 532 949 084 5 500 380 176 0.59 Derinin tabaklanması, iĩlenmesi bavul, el çantası, saraçlık koĩum takımı ve ayakkabı imalatı - Tanning and dressing of leather; manufacture of luggage, handbags, saddler, harnets and foot 66 653 445 344 637 852 885 2.44 Aþaç ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç); hasır ve buna benzer, örülerek yapılan maddeler Manufacture of wood and of products of wood and cork, except furniture; manufacture of article 62 980 136 713 819 379 505 19.62 Kaþıt ve kaþıt ürünleri imalatı Manufacture of paper and paper products 101 2 642 287 018 2 578 683 638 2.47 Basım ve yayım; plaka kaset vb. kayıtlı medyanın çoþaltılması - Publishing, printing and reproduction of recorder media 64 694 920 385 717 700 681 -3.17 Kok kömürü, rafine edilmiĩ petrol ürünleri ve nükleer yakıt imalatı - Manufacture of coke, refined petroleum products and nuclear fuel 18 23 522 394 753 22 737 958 247 3.44 Kimyasal madde ve ürünlerin imalatı Manufacture of chemicals and chemicals products 214 12 687 483 075 11 922 642 341 6.42 Plastik ve kauçuk ürünleri imalatı Manufacture of rubber and plastics products 191 5 499 197 035 5 313 897 671 3.49 Metalik olmayan diþer mineral ürünlerin imalatı Manufacture of other non-metallic mineral products 329 7 105 028 547 6 868 161 265 3.45 Ana metal sanayii - Manufacture of basic metals 147 13 556 680 224 12 840 625 671 5.58 Makine ve teçhizat hariç, metal eĩya sanayii - Manufacture of fabricated metal products, expect machinery and equipment 168 2 192 889 067 2 160 010 470 1.52 B.y.s. Makine ve teçhizatı imalatı - Manufacture of machinery and equipment n.e.c 196 5 736 558 513 5 746 631 862 -0.18 Büro, muhasebe ve bilgi iĩlem makineleri imalatı Manufacture of office, accounting and computing machinery 3 122 245 422 123 241 232 -0.81 B.y.s. Elektrikli makine ve cihazları imalatı Manufacture of machinery and equipment n.e.c 88 2 265 930 299 2 261 608 183 0.19 Radyo, televizyon, haberleĩme teçhizatı ve cihazları imalatı - Manufacture of radio, television and communication equipment and apparatus 18 3 481 599 714 3 501 891 113 -0.58 Tıbbi aletler, hassas ve optik aletler saat imalatı Manufacture of medical, precision and optical instruments, watches and clocks 31 198 214 780 193 730 454 2.31 Motorlu kara taĩıtı, römork ve yarı römork imalatı Manufacture of motor vehicles, trailers and semi-trailers 75 12 298 479 581 12 162 635 196 1.12 Diþer ulaĩım araçlarının imalatı Manufacture of other transport equipments 11 305 285 438 323 272 910 -5.56 Mobilya imalatı; b.y.s. diþer imalatı Manufacture of furniture manufacturing n.e.c 94 1 269 007 680 1 278 991 483 -0.78 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 216 USSS, 3.Rev - ISIC, Rev.3 ćĩyeri sayısı Number of establishments Üretim deþeri Satıĩ deþeri Production value Sales value (000 000 TL) Stok deþiĩimi Changes in stock (%) 3 469 129 470 020 761 126 609 595 146 2.26 574 17 045 121 463 18 006 233 703 -5.34 19 4 113 674 983 4 109 156 988 0.11 Tekstil ürünleri imalatı - Manufacture of textiles 437 10 772 543 633 10 019 463 753 7.52 Giyim eĩyası imalatı; kürkün iĩlenmesi ve boyanması Manufacture of wearning apparel; dressing and dyeing of fur ćmalat sanayii toplamı - Total manufacturing industry Gıda ürünleri ve içecek sanayi Manufacture of food, products and beverages Tütün ürünleri imalatı - Manufacture of tobacco products 310 4 910 592 927 4 875 513 679 0.72 Derinin tabaklanması, iĩlenmesi bavul, el çantası, saraçlık koĩum takımı ve ayakkabı imalatı - Tanning and dressing of leather; manufacture of luggage, handbags, saddler, harnets and foot 67 570 279 890 571 096 731 -0.14 Aþaç ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç); hasır ve buna benzer, örülerek yapılan maddeler Manufacture of wood and of products of wood and cork, except furniture; manufacture of article 78 1 031 335 586 904 367 147 14.04 Kaþıt ve kaþıt ürünleri imalatı Manufacture of paper and paper products 117 2 196 449 412 2 155 988 103 1.88 Basım ve yayım; plaka kaset vb. kayıtlı medyanın çoþaltılması - Publishing, printing and reproduction of recorder media 82 757 744 391 786 868 370 -3.70 Kok kömürü, rafine edilmiĩ petrol ürünleri ve nükleer yakıt imalatı - Manufacture of coke, refined petroleum products and nuclear fuel 18 17 900 685 254 17 606 583 935 1.67 Kimyasal madde ve ürünlerin imalatı Manufacture of chemicals and chemicals products 214 11 485 076 873 10 616 662 714 8.18 Plastik ve kauçuk ürünleri imalatı Manufacture of rubber and plastics products 214 5 249 457 700 5 124 108 504 2.45 Metalik olmayan diþer mineral ürünlerin imalatı Manufacture of other non-metallic mineral products 396 7 055 605 087 6 882 867 939 2.51 Ana metal sanayii - Manufacture of basic metals 169 16 010 546 072 15 048 043 215 6.40 Makine ve teçhizat hariç, metal eĩya sanayii - Manufacture of fabricated metal products, expect machinery and equipment 183 2 016 499 806 2 022 541 540 -0.30 B.y.s. makine ve teçhizatı imalatı - Manufacture of machinery and equıpment n.e.c 209 5 837 714 251 5 603 500 450 4.18 3 142 000 635 150 099 915 -5.40 Büro, muhasebe ve bilgi iĩlem makineleri imalatı Manufacture of office, accounting and computing machinery B.y.s. elektrikli makine ve cihazları imalatı Manufacture of machinery and equipment n.e.c 101 2 084 681 042 2 065 822 923 0.91 Radyo, televizyon, haberleĩme teçhizatı ve cihazları imalatı - Manufacture of radio, television and communication equipment and apparatus 19 3 528 551 109 3 363 181 401 4.92 Tıbbi aletler, hassas ve optik aletler saat imalatı Manufacture of medical, precision and optical instruments, watches and clocks 36 193 638 151 193 626 393 0.01 100 14 970 257 309 14 889 965 656 0.54 16 307 025 852 313 238 179 -1.98 107 1 290 539 335 1 300 663 908 -0.78 Motorlu kara taĩıtı, römork ve yarı römork imalatı Manufacture of motor vehicles, trailers and semi-trailers Diþer ulaĩım araçlarının imalatı Manufacture of other transport equipments Mobilya imalatı; b.y.s. diþer imalatı Manufacture of furniture manufacturing n.e.c TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 217 İmalat Sanayii 13.21 ćmalat sanayiinde üretim ve satıĩ deþerleri ile stok deþiĩmeleri, 2004 Production and sales values and changes in stock in manufacturing industry, 2004 Bina İnşaatı Building Construction Sayfa Page Açıklama 220 Explanation 14.1 Yapı sahipliþi ve kullanma amacına göre yapılacak yeni ve ilave yapılar 223 14.1 New buildings and additions by use of building and type of investor 14.2 Yapı sahipliþi ve kullanma amacına göre tamamen veya kısmen biten yeni ve ilave yapılar 224 14.2 Completed or partially completed new buildings and additions by use of building and type of investor 14.3 Kullanma amacı ve kat sayısına göre tamamen veya kısmen biten yeni ve ilave yapılar 226 14.3 Completed or partially completed new buildings and additions by use and number of storeys 14.4 Oda sayısına göre tamamen veya kısmen biten yeni ve ilave konutlar 226 14.4 Completed or partially completed new residential buildings and additions by number of rooms 14.5 Ortalama alan ve maliyetine göre tamamen veya kısmen biten yeni ve ilave konut birimleri 226 14.5 Completed or partially completed new dwelling units and additions by average floor area and cost 14.6 Bina inĩaatı maliyet endeksi 227 14.6 Building construction cost index 14.7 ćBBS' ye göre belediye sınırları içinde bina, konut ve belediyeler, 1984, 2000 228 14.7 Buildings, dwelling units and municipalities inside the boundaries of municipalities by SRE, 1984, 2000 14.8 Kullanım amacı, taban alanı ve kat sayısına göre bina sayısı, 2000 231 14.8 Number of buildings by use of buildings, floor area and number of storeys, 2000 14.9 ćnĩaat ve tesisat faaliyetinde iĩyeri sayısı, istihdam ve ödemeler, girdi, çıktı ve katma deþer 232 14.9 Number of establishments, employment and payments, input, output and value added in construction and installation sector 14.10 ćnĩaat türüne göre inĩaat ve tesisat faaliyetinde iĩyeri sayısı, istihdam ve ödemeler, girdi, çıktı ve katma deþer, 2001 232 14.10 Number of establishments, employment and payments, input, output and value added in construction and installation sector by kind of construction, 2001 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 219 14 Building Construction BćNA ćNĨAATI BUILDING CONSTRUCTION Bina inĩaatı istatistikleri ile ilgili bilgiler, 1 580 sayılı Belediyeler Kanunu gereþince kurulan il, ilçe, bucak ve köy (muhtarlık) belediyelerinden alınmaktadır. 3 194 sayılı ćmar Kanunu’nun 21. maddesine göre belediye sınırları içinde yapılacak bütün yapılar için belediyelerden “inĩaat ruhsatnamesi” ve aynı kanunun 30. maddesine göre de yapı bitince kullanabilmesi için “yapı kullanma izin kaþıdı- iskan raporu” alınması zorunludur. Data pertaining to building construction statistics are obtained from municipalities of provinces, districts sub-districts, and villages. This procedure was established by Municipalities law no. 1 580 According to article 21 of Construction law no. 3 194, construction permits must be obtained for all buildings to be constructed in municipalities. According to Article 30 of the same Law, occupancy permits must be obtained for completed buildings. Enstitümüzce standart formlar haline getirilen ve belediyelerce en az üç nüsha düzenlenen “inĩaat ruhsatnameleri” nin 1954 yılından, “yapı kullanma izin kaþıdı iskan raporları”nın 1964 Nisan ayından beri her ay birer nüshaları Enstitümüze gönderilmektedir. One copy of the construction permits issued by the municipalities and developed as standard forms by SIS have been sent to SIS since 1954, and one copy of the occupancy permits have been sent to SIS since April 1964. Bina inĩaatı istatistiklerinde yalnız binalar kapsanmıĩtır. Yol, baraj, köprü gibi diþer inĩaat türleri ile belediye örgütü olmayan bucak ve köy sınırları içindeki ruhsatsız yapılar ve kentlerde yapılan gecekondulara iliĩkin bilgiler kapsanmamıĩtır. Building construction statistics cover buildings only. Other types of construction such as roads, dams and bridges are excluded. Furthermore, buildings without permits in subdistricts and villages which do not have municipal organization and squatter houses in large cities are excluded. Kullanılan Sınıflama Used Classification ćnĩaat Tipi Sınıflaması, (IT) kullanılmıĩtır. Type of Contruction, Classification (CC) is used. Tanım ve Kavramlar Definitions and Concepts Yapı: Karada ve suda, daimi veya muvakkat, resmi ve hususi yeraltı ve yerüstü inĩaatı ile bunların ilave, deþiĩiklik ve tamirlerini içine alan sabit ve müteharrik (sabit olmayan) tesislerdir. Construction: Covers constructions on land and in water; permanent or temporary, public and private; above ground and under ground, and also constructions including additions, alterations and repairs as well as immovable and movable establishments. Bina: Kendi baĩına kullanılabilen bir veya daha fazla odayı ya da dıĩ ve iç duvarlar tarafından çevrilmiĩ diþer alanları kapsayan çatı ile örtülmüĩ temelden çatıya kadar uzanan konut, tarımsal, endüstriyel, ticari, kültürel, v.b amaçlar için tasarlanmıĩ yapılardır. Building: A building is any independent structure comprising one or more rooms or other spaces, covered by a roof; enclosed with external walls or dividing walls which extend from the foundations to the roof; and intended for residential agricultural, industrial, commercial, cultural, etc. purposes. Yapı sayısı: Belediyelerce verilen yeni ilave yapılara ait inĩaat ruhsatnameleri ile yeni ilave ve kısmen biten yapılara ait yapı kullanma izin kaþıtlarındaki yapı sayısıdır. Yanan ve yıkılan yapılarda bu sayı, kısmen veya tamamen yanan ve yıkılan yapıların sayısını gösterir. Number of buildings: The number of construction permits issued by municipalities for new buildings and for additions to already existing buildings and the number of buildings shown on the occupancy permits for completed, partially completed construction or for additions to already existing buildings. In the tables concerning buildings burned and demolished the number of partly or totally burned or demolished buildings are included. Yüzölçümü: Yapının dıĩ duvarları içinde kalan; balkonlar hariç, bodrum ve çatı katları dahil, iskanı mümkün olan bütün katların alanları toplamıdır. Floor area: The total floor area of all floors within the outer walls of the buildings which can be occupied, including basements and penthouse floors, but excluding balconies, light spaces and inner courtyards. Deþer: 1979 Ocak ayından itibaren kullanılmak üzere m2 birim fiyatlarının tespiti için Türkiye’de en çok kullanılan inĩaat tipleri belirlenmiĩ, bu inĩaat tiplerinde kullanılan malzeme ve iĩçilik oranları tespit edilmiĩtir. Belirli sürelerde DćE’nin bölge müdürlüklerince derlenen malzeme fiyatları ve iĩçilik ücretlerine göre illerin inĩaat m2 birim fiyatları hesaplanmıĩtır. Value: In collaboration with government departments and other institutions the construction unit of “per square meter” was chosen. The most commonly used contruction types were defined as well as proportions in the use of construction materials and labor. The standard construction terms were used beginning in January 1979. The constructions square meter unit costs in all provinces have been calculated based on periodic information on construction materials and labor costs collected by the regional and statistical directorates of SIS. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 220 Investor: Identifies for whom the building was constructed. It does not identify by whom the building was constructed. Kullanma amacı: Yapının projesinde gösterilmiĩ olan ve hangi amaç için kullanacaþını ifade eden bir deyimdir. Use of building: Denotes the use to which the building will be put. Konut: Ev, apartman ve lojman olarak ikamete ayrılmıĩ yapılardır. Residential building: A building used for residence such as house and or apartment building. Ev: Kaç katlı olursa olsun, bir veya iki daireli ikamete ayrılmıĩ yapılardır. House: A building intended for residential use with one or two dwelling units, regardless of the number of storeys. Apartman: Kaç katlı olursa olsun, üç veya daha fazla daireli ikamete ayrılmıĩ yapılardır. Apartment house: Buildings intended for residential use with three or more dwelling units, regardless of the number of storeys. Daire (konut birimi): Etrafı kapalı, tavanı örtülmüĩ, bir aile veya bir grup insanın diþer fertlerden ayrı olarak yaĩamasına yarayan; doþrudan doþruya koridora veya genel bir yere açılan, kendisine ait kapısı bulunan yerdir. Dwelling unit: A separate and independent enclosure used for residence by a single person, a family or a group of persons having a covered roof and a separate access to a street corridor or common place. Oda: Döĩemeden tavana kadar dört tarafı duvarla çevrili ve büyüklüþü en az 4 m2 olan ve tavan yüksekliþi 2 metreden az olmayan bir yerdir. Geniĩliþi ne olursa olsun banyo, tuvalet, yalnız gelip geçilen antre koridor, balkon ve kömürlük oda sayılmaz. Room: A space of at least four square meters in size enclosed by walls reaching from the floor to the ceiling and two meters high is a room. Bathrooms, toilets passageways corridors balconies, cellars and woodsheds regardless of their size are not considered as rooms. Konut dıĩı: Ticari, sınai, sıhhi ve sosyal, kültürel, dini, idari ve diþer yapılar konut dıĩı yapılar olarak adlandırılır. Non residential: Commercial, industrial, medical, social, cultural, religious, administrative and other buildings are indicated as non residential. Bina ćnĩaatı Maliyet Endeksi Building Construction Cost Index Bina inĩaatında kullanılan girdi miktarlarını belirlemek ve bu girdi miktarının yıllara göre maliyet deþiĩimlerini göstermek amacı ile bir “bina inĩaatı maliyet endeksi” oluĩturulması hedeflenmiĩtir. 1989 yılında baĩlatılan bu çalıĩma sonuçlandırılmıĩ ve ilk olarak 1992 yılı Kasım ayında yayımlanmıĩtır. Bu çalıĩmada 1991 yılı baz yılı olarak kabul edilmiĩ ve aþırlıklı Laspeyres formülü kullanılmıĩtır. The aim of forming a building construction price index was to determine the quantities of inputs used in building construction and to show the yearly cost changes of these quantities of inputs. This study began in 1989 was concluded and the results were published first in November 1992. 1991 was determined as the base year and a weighted Laspeyres index formula was used in this study. Bina inĩaatı maliyet indeksinde toplam 295 maddeden 20’si iĩçilik, 7’si makine, 146’sı esas inĩaat malzemeleri, 122’si ise tesisat malzemeleridir. Bu maddelerin fiyatları kapsama alınan 24 ilden (her madde için üç ayrı iĩyerinden) derlenmektedir. Bu fiyatlar, her dönemin 3. ayının 15’i itibari ile üreticiden, toptancıdan ya da perakendeciden yani inĩaat firmaları ile müteahhitlerin alıĩveriĩ yaptıkları 1478 iĩyerinden toplanmaktadır. Bina inĩaatı maliyet endeksi üçer aylık dönemler halinde hesaplanıp yayımlanmaktadır. Out of a total of 295 items in the building construction cost index, 20 encompass workmanship, 7 are machinery, 146 are construction materials and 122 are installation materials. Prices of these items are gathered from 24 provinces (for every item, prices are collected from 3 separate establishments). These prices are collected on the 15 th of the last month of every quarter from 1478 establishments which are producers, wholesalers, or retailers who do business with construction firm and contractors. The building construction cost index is calculated and published quarterly. Bina Sayımı Building Census 2000 Bina Sayımı, ülkemiz sınırları içinde belediye teĩkilatı olan 3 200 belediye ile 1999 yılında belediye olan fakat belediye teĩkilatı kurulmamıĩ 12 yerleĩim yerinde olmak üzere toplam 3 212 il, ilçe, bucak ve köy belediyesinin Belediye mücavir alan sınırları içindeki binalarda tamsayım yöntemiyle gerçekleĩtirilmiĩtir. 2000 Building Census was applied to 3 200 municipalities which have municipality organisation and 12 settlement places which became municipality in 1999 but not having municipality organisation. So the census was applied to buildings in areas under responsibilities of total 3 212 provinces districts, subdistrict and villages municipalities. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 221 Bina İnşaatı Yapı sahibi: Yapının hangi kiĩi veya kuruluĩ hesabına yapıldıþını gösterir. Yapının fiilen kimin tarafından yapıldıþı önemli deþildir. Building Construction Yıllık ćnĩaat ve Tesisat ćĩyerleri ćstatistikleri Construction and Installation Establishment Statistics 1992 Genel Sanayi ve ćĩyerleri Sayımı I. Aĩamasında ülkemizde, tam sayım yöntemi ile faaliyet gösteren iĩyerleri tespit edilmiĩtir. Tespit edilen iĩyerlerinden inĩaat ve tesisat faaliyetinde bulunanlara örnekleme yöntemi ile 1992 Genel Sanayi ve ćĩyerleri Sayımı II. Aĩaması için gidilerek anket soru kaþıdı uygulanmıĩtır. 1992 yılından sonra her yıl düzenli olarak 2001 yılına kadar inĩaat ve tesisat faaliyetinde bulunan iĩyerlerinden bilgiler derlenmiĩtir. In the first stage of 1992 General Census of Industry and Business Establishments, establishments having activity were determined by full-enumeration method. In the second stage of 1992 General Census of Industry and Business Establishments, the surveys were carried out by sampling method to the establishments determined. From 1992 to 2001, information was compiled from construction and installation establishments regulary every year. ćĩyeri: Tek bir mülkiyet veya kontrol düzeni altında mal veya hizmet üretimi amacı ile genellikle tek tip ekonomik faaliyet icra eden ve soru kaþıdını doldurabilen kayıt ve kaynaklara sahip olan yerdir. Establishment: A work place where single ownership or controlling status is established and generally where one type of economic activity is carried out and which has the registers and accounting resources necessary to fill the questionnaires. Yöntem Method Özel sektöre ait tüm inĩaat ve tesisat iĩyerleri kapsanmıĩtır. 1992 Genel Sanayi ve ćĩyerleri Sayımı I. Aĩaması’nda elde edilen çerçeve kullanılarak II. Aĩamada örnekleme yöntemi ile tesbit edilen inĩaat ve tesisat faaliyetinde bulunan iĩyerlerine anket uygulanmıĩtır. All construction and installation establishments belonging to the private sector were covered. By using the frame obtained from the 1st stage of 1992 General Industry and Establishment Census, at the 2nd stage, the survey was carried out to the establishments determined by sampling method. Kullanılan Sınıflama Used Classification ćnĩaat sektörü, ekonomik faaliyet kolları, ‘‘Tüm Ekonomik Faaliyetlerin Uluslararası Standart Sanayi Sınıflaması, 2.Revizyon'a (USSS, 2. Rev.)’’ göre 6’lı bazda ele alınmıĩtır. Örnekleme planında tabakalama USSS 2.Rev.’ye göre yapılmıĩtır. Bu nedenle yapılan tahminler ve ilgili yayın 2.Revizyon’a (USSS, 2. Rev.) göre hazırlanmıĩtır. In Construction Sector, "International Standard Industrial Classification of All Economic Activities, Second Revision (ISIC Rev. 2)" was used economic activity branches on the base of six digit. Stratification was performed according to the ISIC Rev. 2. That’s way estimation and publication have been made according to the ISIC Rev.2. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 222 2000 2001 C. Deþer - Value (000 000 TL) 2002 2003 2004* Genel toplam - General total A B C 79 140 61 694 941 7 141 019 689 77 430 57 449 494 10 547 936 096 47 242 36 187 021 8 945 190 204 53 843 45 516 030 13 626 845 773 72 005 67 092 693 23 170 763 418 Kamu sektörü - Public sector A B C 4 322 6 723 634 837 972 698 3 546 5 647 300 1 020 829 629 2 156 3 499 645 870 644 148 2 273 3 311 715 1 006 224 693 2 026 4 939 337 1 816 457 985 Konut - Residential buildings A B C 3 346 3 848 629 505 728 796 2 419 2 599 931 453 605 288 1 199 809 082 207 441 146 1 423 1 199 197 376 327 040 1 416 2 559 998 943 737 102 Konut dıĩı yapı Non residential buildings A B C 976 2 875 005 332 243 902 1 127 3 047 369 567 224 341 957 2 690 563 663 203 002 850 2 112 518 629 897 653 610 2 379 339 872 720 883 A B C 62 154 43 780 528 4 990 416 776 65 235 44 047 722 8 048 495 179 39 997 28 241 254 6 963 211 170 46 537 37 759 415 11 303 300 562 64 347 56 598 444 19 447 302 486 Konut - Residential buildings A B C 55 953 32 470 066 3 736 787 484 58 536 31 571 877 5 799 029 075 34 958 19 752 830 4 840 867 230 40 350 26 148 302 7 757 112 088 56 218 42 271 659 14 477 147 052 Konut dıĩı yapı Non residential buildings A B C 6 201 11 310 462 1 253 629 292 6 699 12 475 845 2 249 466 104 5 039 8 488 424 2 122 343 940 6 187 11 611 113 3 546 188 474 8 129 14 326 785 4 970 155 434 A B C 12 664 11 190 779 1 312 630 215 8 649 7 754 472 1 478 611 288 5 089 4 446 122 1 111 334 886 5 033 4 444 900 1 317 320 518 5 632 5 554 912 1 907 002 947 Konut - Residential buildings A B C 10 993 9 033 429 1 065 548 590 7 559 6 160 894 1 184 065 573 4 627 3 752 401 941 624 175 4 214 3 636 114 1 081 014 601 4 745 4 363 372 1 488 589 624 Konut dıĩı yapı Non residential buildings A B C 1 671 2 157 350 247 081 625 1 090 1 593 578 294 545 715 462 693 721 169 710 711 819 808 786 236 305 917 887 1 191 540 418 413 323 Özel sektör - Private sector Yapı kooperatifi Construction cooperatives Not. Onarım ve tadilatı kapsamaz. Note. Excludes repairs and alterations. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 223 Bina İnşaatı 14.1 Yapı sahipliþi ve kullanma amacına göre yapılacak yeni ve ilave yapılar New buildings and additions by use of building and type of investor [ćnĩaat ruhsatlarına göre - According to construction permits] A. Yapı sayısı - Number of buildings B. Yüzölçümü - Floor area (m²) Building Construction 14.2 Yapı sahipliþi ve kullanma amacına göre tamamen veya kısmen biten yeni ve ilave yapılar Completed or partially completed new buildings and additions by use of building and type of investor [Yapı kullanma izin belgelerine göre - According to occupancy permits] A. Yapı sayısı - Number of buildings B. Yüzölçüm - Floor area (m²) C. Deþer - Value (000 000 TL) 2000 2001 2002 2003 2004* Genel toplam - General total A B C 90 849 42 462 925 4 879 976 509 86 155 40 178 879 7 417 320 699 65 180 31 676 425 7 634 637 406 57 542 30 936 681 9 037 163 884 39 540 30 200 338 10 017 236 962 Kamu sektörü - Public sector A B C 898 1 718 719 198 367 337 3 473 3 594 331 746 818 409 632 1 111 330 274 869 538 1 970 1 827 228 541 346 309 634 781 860 269 757 170 Konut - Residential buildings A B C 530 879 956 103 300 180 3 013 2 322 290 507 641 727 399 462 140 115 891 715 1 625 948 325 283 179 901 489 424 162 147 312 156 Konut dıĩı yapı Non residential buildings A B C 368 838 763 95 067 157 460 1 272 041 239 176 682 233 649 190 158 977 823 345 878 903 258 166 408 145 357 698 122 445 014 A B C 73 205 29 406 637 3 341 386 493 63 870 25 068 160 4 518 727 948 48 963 21 878 421 5 214 420 978 43 960 21 564 699 6 234 560 783 30 623 22 854 220 7 505 297 150 Konut - Residential buildings A B C 69 899 20 560 916 2 373 401 188 60 481 17 892 633 3 255 653 142 45 000 14 300 834 3 370 014 605 39 752 14 634 164 4 171 033 855 26 237 16 023 736 5 183 898 064 Konut dıĩı yapı Non residential buildings A B C 3 306 8 845 721 967 985 305 3 389 7 175 527 1 263 074 806 3 963 7 577 587 1 844 406 373 4 208 6 930 535 2 063 526 928 4 386 6 830 484 2 321 399 086 A B C 16 746 11 337 569 1 340 222 679 18 812 11 516 388 2 151 774 342 15 585 8 686 674 2 145 346 890 11 612 7 544 754 2 261 256 792 8 283 6 564 258 2 242 182 642 Konut - Residential buildings A B C 15 850 9 925 051 1 186 065 630 18 074 10 517 025 1 975 230 891 10 630 6 674 187 1 674 032 282 10 457 6 935 101 2 085 837 575 7 390 6 085 946 2 080 033 765 Konut dıĩı yapı Non residential buildings A B C 896 1 412 518 154 157 049 738 999 363 176 543 451 4 955 2 012 487 471 314 608 1 155 609 653 175 419 217 893 478 312 162 148 877 Özel sektör - Private sector Yapı kooperatifi Construction cooperatives TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 224 Bina İnşaatı TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 225 Building Construction 14.3 Kullanma amacı ve kat sayısına göre tamamen veya kısmen biten yeni ve ilave yapılar Completed or partially completed new buildings and additions by use and number of storeys [Yapı kullanma izin belgelerine göre - According to occupancy permits] Kullanma amacı Use of building Kat sayısı Number of storeys 2000 2001 2002 2003 2004* Toplam - Total -2 3-5 6+ 33 617 40 392 16 840 32 974 37 891 15 290 27 094 26 925 11 161 20 918 26 348 10 276 19 886 15 194 4 460 Konut - Residential buildings -2 3-5 6+ 30 919 38 985 16 375 30 169 36 510 14 889 20 287 24 915 10 827 16 887 24 967 9 980 16 164 13 853 4 099 Konut dıĩı yapı- Non residential buildings -2 3-5 6+ 2 698 1 407 465 2 805 1 381 401 6 807 2 010 334 4 031 1 381 296 3 722 1 341 361 14.4 Oda sayısına göre tamamen veya kısmen biten yeni ve ilave konutlar Completed or partially completed new residential buildings and additions by number of rooms [Yapı kullanma izin belgelerine göre - According to occupancy permits] 2000 2001 2002 2003 2004* Toplam - Total 245 155 243 464 161 491 162 906 160 365 1 Odalı - With 1 room 2 Odalı - With 2 rooms 3 Odalı - With 3 rooms 4 Odalı - With 4 rooms 5 ve daha fazla odalı - With 5 rooms and over 2 408 14 901 53 983 65 245 108 618 1 804 14 970 61 208 66 073 99 409 548 7 049 38 354 57 214 58 326 924 7 068 33 867 48 218 72 829 1 371 9 261 33 954 44 197 71 582 Daire sayısı - Number of dwelling units 14.5 Ortalama alan ve maliyetine göre tamamen veya kısmen biten yeni ve ilave konut birimleri Completed or partially completed new dwelling units and additions by average floor area and cost [Yapı kullanma izin belgelerine göre - According to occupancy permits] Ortalama konut birimi alanı Average floor area of dwelling unit (m²) Ortalama maliyet (cari fiyatlarla) Average cost per unit (at current prices) (000 000 TL) Metrekare maliyeti Cost per square meter (000 000 TL) 1 000 nüfusa düĩen, yılda üretilen konut birimi Production of dwelling units per thousand population 2000 2001 2002 2003 2004* 128 126 133 138 141 14 941 23 570 31 952 40 146 46 263 117 187 241 290 329 3.6 3.5 2.3 2.3 2.2 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 226 Toplam Total Apartman Apartment Ev House Diþer Other (1) Ortalama endeks - Average index Genel toplam - General total 2000 2001 2002 2003 2004 13 126.3 20 543.3 27 913.7 33 855.0 38 797.4 13 169.1 20 651.3 28 098.4 34 078.5 39 027.7 13 053.3 20 134.3 27 158.4 32 936.2 37 751.5 12 867.5 20 217.4 27 436.8 33 282.0 38 288.0 ćĩçilikler toplamı - Labour total 2000 2001 2002 2003 2004 16 602.1 23 598.3 29 646.8 36 120.2 41 919.7 16 614.5 23 606.3 29 655.9 36 145.7 41 949.9 16 586.9 23 611.3 29 670.9 36 084.4 41 877.9 16 558.2 23 551.4 29 584.3 36 040.5 41 820.3 Makineler toplamı - Machinery total 2000 2001 2002 2003 2004 22 488.0 34 174.6 45 902.4 53 870.9 60 270.7 21 520.3 32 721.7 43 614.0 51 041.9 57 657.4 27 376.2 41 478.8 57 379.1 68 255.8 73 711.0 22 337.8 33 985.8 45 635.2 53 320.2 59 604.2 Malzemeler toplamı - Materials total 2000 2001 2002 2003 2004 11 384.6 18 918.6 26 813.6 32 478.0 37 005.7 11 435.4 19 058.0 27 060.3 32 779.2 37 307.1 11 189.9 18 250.0 25 693.2 31 118.2 35 441.0 11 232.8 18 708.2 26 406.4 31 979.3 36 647.0 Bir önceki yılın aynı dönemine göre deþiĩim oranları Rates of change according to the same period of the previous year (%) Genel toplam - General total 2000 2001 2002 2003 2004 42.9 56.5 35.9 21.3 14.6 43.0 56.8 36.1 21.3 14.5 42.4 54.2 34.9 21.3 14.6 42.7 57.1 35.7 21.3 15.0 ćĩçilikler toplamı - Labour total 2000 2001 2002 2003 2004 41.9 42.1 25.6 21.8 16.1 41.8 42.1 25.6 21.9 16.1 42.1 42.3 25.7 21.6 16.1 42.2 42.2 25.6 21.8 16.0 Makineler toplamı - Machinery total 2000 2001 2002 2003 2004 43.8 52.0 34.3 17.4 11.9 43.1 52.1 33.3 17.0 13.0 46.8 51.5 38.3 19.0 8.0 43.6 52.1 34.3 16.8 11.8 Malzemeler toplamı - Materials total 2000 2001 2002 2003 2004 43.5 66.2 41.7 21.1 14.0 43.8 66.7 42.0 21.1 13.8 42.6 63.1 40.8 21.1 13.9 43.0 66.5 41.1 21.1 14.6 (1) Ticari, idari, okul ve sıhhi binaları kapsar. (1) Covers commercial, administrative, school and medical buildings. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 227 Bina İnşaatı (1991=100) 14.6 Bina inĩaatı maliyet endeksi - Building construction cost index Building Construction 14.7 ćBBS' ye göre belediye sınırları içinde bina, konut ve belediyeler, 1984, 2000 Buildings, dwelling units and municipalities inside the boundaries of municipalities by SRE, 1984, 2000 Bina sayısı Number of buildings 1984 2000 ćBBS - SRE (%) Konut sayısı Number of dwelling units 1984 2000 (%) Belediye sayısı Number of municipalities 1984 2000 (%) 4 387 971 7 838 675 78.6 7 096 277 16 235 830 128.8 1 699 3 212 89.1 505 224 505 224 869 444 869 444 72.1 72.1 1 378 115 1 378 115 3 393 077 3 393 077 146.2 146.2 24 24 73 73 204.2 204.2 233 358 102 639 36 878 36 191 29 570 443 651 202 927 99 408 58 545 44 974 90.1 97.7 169.6 61.8 52.1 326 811 142 931 56 827 47 892 38 212 854 397 400 770 222 641 94 979 83 150 161.4 180.4 291.8 98.3 117.6 115 53 16 18 19 172 85 33 26 26 49.6 60.4 106.3 44.4 36.8 130 719 94 193 36 526 240 724 176 067 64 657 84.2 86.9 77.0 183 880 137 933 45 947 453 627 340 750 112 877 146.7 147.0 145.7 62 39 23 87 53 34 40.3 35.9 47.8 835 276 325 092 325 092 1 449 131 522 243 522 243 73.5 60.6 60.6 1 186 503 536 988 536 988 2 557 077 1 140 731 1 140 731 115.5 112.4 112.4 331 53 53 596 88 88 80.1 66.0 66.0 Aydın Denizli Muþla 234 807 94 733 89 905 50 169 456 983 172 103 143 737 141 143 94.6 81.7 59.9 181.3 298 693 128 014 114 020 56 659 703 048 274 260 234 168 194 620 135.4 114.2 105.4 243.5 130 43 61 26 215 54 100 61 65.4 25.6 63.9 134.6 Manisa Afyon Kütahya Uĩak 275 377 128 782 71 573 45 954 29 068 469 905 191 806 132 924 94 943 50 232 70.6 48.9 85.7 106.6 72.8 350 822 156 373 90 620 63 541 40 288 713 298 304 817 171 512 154 313 82 656 103.3 94.9 89.3 142.9 105.2 148 51 57 27 13 293 84 108 77 24 98.0 64.7 89.5 185.2 84.6 396 172 247 368 147 334 85 668 14 366 711 552 419 314 270 023 123 501 25 790 79.6 69.5 83.3 44.2 79.5 640 980 376 570 236 628 121 265 18 677 1 566 178 891 585 640 197 207 717 43 671 144.3 136.8 170.5 71.3 133.8 125 63 34 21 8 222 100 54 31 15 77.6 58.7 58.8 47.6 87.5 148 804 62 906 53 412 9 122 17 609 5 755 292 238 140 613 86 127 19 617 22 612 23 269 96.4 123.5 61.3 115.1 28.4 304.3 264 410 128 411 78 865 14 341 26 081 16 712 674 593 352 079 156 386 37 197 48 647 80 284 155.1 174.2 98.3 159.4 86.5 380.4 62 19 24 3 15 1 122 44 39 11 13 15 96.8 131.6 62.5 266.7 -13.3 1400.0 470 537 266 879 266 879 750 717 384 489 384 489 59.5 44.1 44.1 897 916 625 962 625 962 1 654 401 1 128 625 1 128 625 84.2 80.3 80.3 173 54 54 287 66 66 65.9 22.2 22.2 203 658 191 057 12 601 366 228 333 645 32 583 79.8 74.6 158.6 271 954 250 426 21 528 525 776 469 894 55 882 93.3 87.6 159.6 119 117 2 221 205 16 85.7 75.2 700.0 561 424 160 409 82 578 48 327 29 504 1 169 316 355 363 233 802 75 476 46 085 108.3 121.5 183.1 56.2 56.2 770 917 225 142 120 581 65 019 39 542 2 078 908 643 815 456 371 122 422 65 022 169.7 186.0 278.5 88.3 64.4 202 100 38 41 21 459 182 102 50 30 127.2 82.0 168.4 22.0 42.9 238 890 146 862 92 028 459 536 253 447 206 089 92.4 72.6 123.9 340 854 200 176 140 678 909 373 469 189 440 184 166.8 134.4 212.9 55 26 29 121 52 69 120.0 100.0 137.9 TR Türkiye - Turkey TR1 ćstanbul TR10 ćstanbul TR2 Batı Marmara - West Marmara TR21 Tekirdaþ Edirne Kırklareli TR22 Balıkesir Çanakkale TR3 Ege - Aegean TR31 ćzmir TR32 TR33 TR4 Doþu Marmara - East Marmara TR 41 Bursa Eskiĩehir Bilecik TR42 Kocaeli Sakarya Düzce (14) Bolu Yalova (10) TR5 Batı Anadolu - West Anatolia TR51 Ankara TR52 Konya Karaman (3) TR6 Akdeniz - Mediterranean TR61 Antalya Isparta Burdur TR62 Adana Mersin TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 228 Bina sayısı Number of buildings 1984 2000 ćBBS - SRE TR63 (%) Konut sayısı Number of dwelling units 1984 2000 (%) Belediye sayısı Number of municipalities 1984 2000 (%) 162 125 79 098 53 371 29 656 354 417 176 048 111 772 66 597 118.6 122.6 109.4 124.6 204 921 107 508 66 430 30 983 525 720 273 294 166 693 85 733 156.5 154.2 150.9 176.7 47 21 22 4 156 76 64 16 231.9 261.9 190.9 300.0 Kırıkkale (4) Aksaray (1) Niþde Nevĩehir Kırĩehir 319 811 141 161 24 650 13 045 46 258 34 435 22 773 536 815 247 847 49 119 55 305 52 710 55 009 35 704 67.9 75.6 99.3 324.0 13.9 59.7 56.8 432 231 178 623 37 717 15 975 54 501 40 534 29 896 878 085 375 885 83 177 81 540 79 757 75 838 55 573 103.2 110.4 120.5 410.4 46.3 87.1 85.9 202 99 4 2 44 33 16 380 202 27 48 52 45 30 88.1 104.0 575.0 2300.0 18.2 36.4 87.5 Kayseri Sivas Yozgat 178 650 93 622 47 753 37 275 288 968 142 399 73 125 73 444 61.8 52.1 53.1 97.0 253 608 139 913 67 161 46 534 502 200 273 620 117 149 111 431 98.0 95.6 74.4 139.5 103 42 26 35 178 67 46 65 72.8 59.5 76.9 85.7 Karabük (11) Bartın (7) 300 334 63 548 40 576 17 480 5 492 506 099 105 082 64 849 25 632 14 601 68.5 65.4 59.8 46.6 165.9 473 856 126 320 81 994 34 007 10 319 962 584 229 477 142 825 56 725 29 927 103.1 81.7 74.2 66.8 190.0 148 19 13 3 3 306 49 32 8 9 106.8 157.9 146.2 166.7 200.0 Kastamonu Çankırı Sinop 53 422 27 740 15 173 10 509 80 041 39 292 24 549 16 200 49.8 41.6 61.8 54.2 81 344 40 858 22 456 18 030 153 878 69 899 43 616 40 363 89.2 71.1 94.2 123.9 43 17 19 7 63 21 31 11 46.5 23.5 63.2 57.1 183 364 58 602 49 594 40 836 34 332 320 976 115 595 92 906 65 761 46 714 75.0 97.3 87.3 61.0 36.1 266 192 106 819 63 329 53 238 42 806 579 229 255 042 133 690 114 547 75 950 117.6 138.8 111.1 115.2 77.4 86 17 30 17 22 194 50 77 38 29 125.6 194.1 156.7 123.5 31.8 TR9 Doþu Karadeniz - East Black Sea TR90 Trabzon Ordu Giresun Rize Artvin Gümüĩhane 162 957 162 957 42 989 49 322 28 610 23 257 8 997 9 782 313 116 313 116 96 698 103 014 46 978 31 511 14 987 19 928 92.1 92.1 124.9 108.9 64.2 35.5 66.6 103.7 244 838 244 838 68 290 68 755 42 715 35 621 16 614 12 843 586 438 586 438 195 111 163 529 95 659 75 972 30 190 25 977 139.5 139.5 185.7 137.8 123.9 113.3 81.7 102.3 131 131 35 37 18 17 10 14 233 233 77 72 33 21 12 18 77.9 77.9 120.0 94.6 83.3 23.5 20.0 28.6 TRA Kuzeydoþu Anadolu North East Anatolia TRA1 Erzurum Erzincan 141 469 210 880 49.1 160 248 280 453 75.0 70 116 65.7 82 285 54 057 22 467 5 761 121 019 75 258 37 765 7 996 47.1 39.2 68.1 38.8 104 121 67 680 29 928 6 513 180 975 117 810 51 796 11 369 73.8 74.1 73.1 74.6 38 25 12 1 77 39 29 9 102.6 56.0 141.7 800.0 59 184 21 688 22 856 8 966 5 674 89 861 36 428 26 194 19 091 8 148 51.8 68.0 14.6 112.9 43.6 56 127 19 484 24 936 6 969 4 738 99 478 41 151 29 557 20 691 8 079 77.2 111.2 18.5 196.9 70.5 32 8 16 3 5 39 12 10 8 9 21.9 50.0 -37.5 166.7 80.0 Hatay Kahramanmaraĩ Osmaniye (13) TR7 Orta Anadolu - Central Anatolia TR71 TR72 TR8 Batı Karadeniz - West Black Sea TR81 Zonguldak TR82 TR83 Samsun Tokat Çorum Amasya Bayburt (2) TRA2 Aþrı Kars Iþdır (9) Ardahan (8) TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 229 Bina İnşaatı 14.7 ćBBS' ye göre belediye sınırları içinde bina, konut ve belediyeler, 1984, 2000 (devam) Buildings, dwelling units and municipalities inside the boundaries of municipalities by SRE, 1984, 2000 (continued) Building Construction 14.7 ćBBS' ye göre belediye sınırları içinde bina, konut ve belediyeler, 1984, 2000 (devam) Buildings, dwelling units and municipalities inside the boundaries of municipalities by SRE, 1984, 2000 (continued) Bina sayısı Number of buildings 1984 2000 ćBBS - SRE TRB Ortadoþu Anadolu Central East Anatolia TRB1 Malatya Elazıþ Bingöl Tunceli 305 680 88.1 211 300 477 859 126.2 90 174 93.3 103 312 52 920 33 709 9 815 6 868 161 919 84 029 52 354 17 209 8 327 56.7 58.8 55.3 75.3 21.2 150 508 76 022 54 519 11 476 8 491 305 198 154 466 109 729 28 073 12 930 102.8 103.2 101.3 144.6 52.3 60 28 15 8 9 103 54 26 13 10 71.7 92.9 73.3 62.5 11.1 59 214 29 118 9 896 13 554 6 646 143 761 66 678 31 898 30 402 14 783 142.8 129.0 222.3 124.3 122.4 60 792 26 918 11 320 15 010 7 544 172 661 80 101 36 019 36 149 20 392 184.0 197.6 218.2 140.8 170.3 30 10 5 7 8 71 20 28 15 8 136.7 100.0 460.0 114.3 0.0 298 883 572 274 91.5 372 562 946 373 154.0 88 194 120.5 117 173 80 541 26 285 10 347 221 148 155 343 52 006 13 799 88.7 92.9 97.9 33.4 158 412 114 817 30 415 13 180 375 704 279 617 75 690 20 397 137.2 143.5 148.9 54.8 32 17 14 1 60 27 28 5 87.5 58.8 100.0 400.0 111 986 60 665 51 321 204 232 113 612 90 620 82.4 87.3 76.6 138 566 63 113 75 453 358 996 158 645 200 351 159.1 151.4 165.5 26 12 14 58 27 31 123.1 125.0 121.4 146 894 110.7 62 925 55.4 34 853 102.2 28 089 1781.4 21 027 100.2 75 584 42 256 19 016 1 699 12 613 211 673 180.1 87 668 107.5 55 577 192.3 38 184 2147.4 30 244 139.8 30 17 4 1 8 76 31 12 20 13 153.3 82.4 200.0 1900.0 62.5 Van Muĩ Bitlis Hakkari Kilis (12) TRC2 Ĩanlıurfa Diyarbakır Belediye sayısı Number of municipalities 1984 2000 (%) 162 526 TRB2 TRC Güneydoþu Anadolu South East Anatolia TRC1 Gaziantep Adıyaman (%) Konut sayısı Number of dwelling units 1984 2000 (%) TRC3 Mardin (5) Batman Ĩırnak (6) Siirt 69 724 40 493 17 234 1 493 10 504 Not. Aĩaþıdaki iller ve bunlara baþlı belediyeler 1984 yılında Note. Following provinces and municipalities which had been dependent on yapılan Bina Sayımında baþlı oldukları il toplamından düĩürülerek these provinces are subtracted from sum of provinces (sum of provinces refers kendi illerine eklenmiĩtir. to total number of municipalities of the provinces at the moment of 1984 Building (1) Niþde ilinden ayrılan Aksaray ilçesi Ortaköy belediyesi ile (1) Aksaray district (seperated from Niþde) and Ortaköy municipality together Census). Then these provinces and municipalities were added to their provinces. birlikte Aksaray iline dahil olmuĩtur. had been included in Aksaray province. (2) Gümüĩhane ilinden ayrılan Bayburt ilçesi il olmuĩtur. (2) Bayburt district (seperated from Gümüĩhane) had been province. (3) Konya ilinden ayrılan Karaman ilçesi Ermenek belediyesi (3) Karaman district (seperated from Konya) and Ermenek municipality together ile birlikte Karaman iline dahil olmuĩtur. had been included in Karaman province. (4) Ankara ilinden ayrılan Kırıkkale ilçesi Delice, Keskin ve (4) Kırıkkale district (seperated from Ankara) and Delice, Keskin, Sulakyurt Sulakyurt belediyeleri ile birlikte Kırıkkale iline dahil olmuĩtur. municipalities together had been included in Kırıkkale province. (5) Siirt ilinden ayrılan Batman ilçesi Beĩiri, Kozluk ve Sason (5) Batman district (seperated from Siirt) and Beĩeri, Kozluk, Sason municipalities belediyeleri ile birlikte Batman iline dahil olmuĩtur. together had been included in Batman province. (6) Siirt ilinden ayrılan Ĩırnak ilçesi il olmuĩtur. (6) Ĩırnak district (seperated from Siirt) had been province. (7) Zonguldak ilinden ayrılan Bartın ilçesi Kurucaĩile ve Ulus (7) Bartın district (seperated from Zonguldak) and Kurucaĩile, Ulus municipalities belediyeleri ile birlikte Bartın iline dahil olmuĩtur. together had been included in Bartın province. (8) Kars ilinden ayrılan Ardahan ilçesi Çıldır, Göle, Hanak ve (8) Ardahan district (seperated from Kars) and Çıldır, Göle, Hanak, Posof Posof belediyeleri ile birlikte Ardahan iline dahil olmuĩtur. municipalities together had been included in Ardahan province. (9) Kars ilinden ayrılan Iþdır ilçesi Aralık ve Tuzluca belediyeleri (9) Iþdır district (seperated from Kars) and Aralık, Tuzluca municipalities together ile birlikte Iþdır iline dahil olmuĩtur. had been included in Iþdır province. (10) ćstanbul ilinden ayrılan Yalova ilçesi il olmuĩtur. (10) Yalova district (seperated from ćstanbul) had been province. (11) Zonguldak ilinden ayrılan Karabük ilçesi Eflani ve Safranbolu (11) Karabük district (seperated from Zonguldak) and Eflani, Safranbolu belediyeleri ile birlikte Karabük iline dahil olmuĩtur. municipalities together had been included in Karabük province. (12) Gaziantep ilinden ayrılan Kilis ilçesi il olmuĩtur. (12) Kilis district (seperated from Gaziantep) had been province. (13) Adana ilinden ayrılan Osmaniye ilçesi Bahçe, Düziçi (13) Osmaniye district (seperated from Adana) and Bahçe, Düziçi, Kadirli ve Kadirli belediyeleri ile birlikte Osmaniye iline dahil olmuĩtur. municipalities together had been included in Osmaniye province. (14) Bolu ilinden ayrılan Düzce ilçesi Akçakoca ve Yıþılca (14) Düzce district (seperated from Bolu) and Akçakoca, Yıþılca municipalities belediyeleri ile birlikte Düzce iline dahil olmuĩtur. together had been included in Düzce province. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 230 Toplam bina sayısı Total number of building Bina sayısı - Number of buildings Kullanım amacı - Use of buildings Konut - Residential building Çoþunluþu konut Mostly residential buildings Çoþunluþu konut dıĩı Mostly out of residential buildings Ticari - Commercial Sanayi - Industrial Eþitim - Education Kültür - Culture Saþlık - Health Sosyal - Social Spor - Sport Resmi daire - Administrative buildings Dini - Religious Konut dıĩı karıĩık Mixed out of residential buildings Tarımsal - Agricultural Diþer - Other Bilinmeyen - Unknown Taban alanı - Floor area (m2) 0-49 50-74 75-99 100-149 150-199 200-299 300-499 500+ Bilinmeyen - Unknown Binanın kat sayısı - Number of storeys of building 1-2 3-5 6+ Bilinmeyen Unknown 7 838 675 5 910 015 1 585 233 291 649 51 778 5 872 808 863 005 4 567 536 421 204 1 117 193 325 956 153 719 113 741 34 360 2 104 84 926 55 777 24 044 3 658 1 447 470 524 143 209 28 820 1 529 6 600 9 215 2 187 33 124 26 952 37 598 383 708 125 304 15 364 1 040 4 252 6 749 1 895 23 931 22 997 26 254 62 355 16 191 12 541 439 1 896 1 990 258 7 629 3 585 8 924 14 507 1 066 761 40 411 387 3 1 183 110 1 990 9 954 648 154 10 41 89 31 381 260 430 179 527 74 788 3 863 178 986 73 314 1 704 536 1 459 237 5 15 53 1 869 662 939 1 229 760 2 116 742 2 643 382 459 939 404 367 197 121 114 555 9 870 600 640 1 118 236 1 701 548 1 967 812 251 439 151 848 61 880 55 074 1 538 48 982 105 401 385 798 589 815 157 935 174 160 81 701 39 250 2 191 1 018 5 985 29 163 60 570 46 192 75 859 52 521 19 895 446 12 299 138 233 25 185 4 373 2 500 1 019 336 5 695 Kat sayýsýna göre binalarýn oraný - Rate of buildings by number of storeys 1% 4% 20% 1-2 3-5 6+ Bilinmeyen - Unknown 75% TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 231 Bina İnşaatı 14.8 Kullanım amacı, taban alanı ve kat sayısına göre bina sayısı, 2000 Number of buildings by use of buildings, floor area and number of storeys, 2000 Building Construction 14.9 ćnĩaat ve tesisat faaliyetinde iĩyeri sayısı, istihdam ve ödemeler, girdi, çıktı ve katma deþer Number of establishments, employment and payments, input, output and value added in construction and installation sector ćĩyeri sayısı - Number of establishments Ücretle çalıĩanların yıllık ortalama sayısı Annual average number of employees Çalıĩanların yıllık ortalama sayısı Annual average number of persons engaged Ücretle çalıĩanlara yapılan yıllık ödemeler Annual payments to employees (000 000TL) Yılda çalıĩılan iĩçi-saat toplamı Total man-hours worked ćnĩaat ve tesisat malzemeleri, yakıt ve ticari stok deþiĩimleri - Changes in stock values of construction and installation materials, fuel and commercial materials Mamul ve yarı mamul stok deþiĩimleri Stock changes of finished and semi-finished goods Sabit sermayeye yıl içinde yapılan gayri safi ilaveler Gross additions to fixed assest during the year (000 000TL) Girdi - Input (000 000TL) Çıktı - Output (000 000TL) Katma deþer - Value added (000 000TL) 1997 1998 1999 2000 2001 13 129 13 245 14 797 16 033 16 583 215 620 228 351 204 838 234 040 219 333 222 111 234 276 211 112 240 509 225 778 101 596 658 185 415 889 328 452 592 528 421 670 629 339 293 - - - 436 463 835 455 595 876 -26 751 041 -23 848 746 -41 209 723 -70 310 267 -93 469 130 222 455 716 266 575 081 321 937 166 551 661 545 865 632 252 248 610 496 224 530 578 55 878 625 108 504 476 159 745 212 948 753 089 1 609 147 792 660 394 703 1 916 722 497 2 961 056 360 1 044 333 863 2 800 581 166 4 509 662 444 1 709 081 278 4 403 753 753 6 325 879 913 7 063 533 445 10 431 131 350 2 659 779 692 4 105 251 437 14.10 ćnĩaat türüne göre inĩaat ve tesisat faaliyetinde iĩyeri sayısı, istihdam ve ödemeler, girdi, çıktı ve katma deþer, 2001 Number of establishments, employment and payments, input, output and value added in construction and installation sector by kind of construction, 2001 ćĩyeri sayısı - Number of establishments Ücretle çalıĩanların yıllık ortalama sayısı Annual average number of employees Çalıĩanların yıllık ortalama sayısı Annual average number of persons engaged Ücretle çalıĩanlara yapılan yıllık ödemeler Annual payments to employees (000 000TL) Yılda çalıĩılan iĩçi-saat toplamı Total man-hours worked ćnĩaat ve tesisat malzemeleri, yakıt ve ticari stok deþiĩimleri - Changes in stock values of construction and installation materials, fuel and commercial materials Mamul ve yarı mamul stok deþiĩimleri Stock changes of finished and semi-finished goods Sabit sermayeye yıl içinde yapılan gayri safi ilaveler Gross additions to fixed assest during the year (000 000TL) Girdi - Input (000 000TL) Çıktı - Output (000 000TL) Katma deþer - Value added (000 000TL) Toplam Total Bina inĩaatı Building construction Bina dıĩı inĩaatı Civil engineering Tesisat inĩaatı Installation construction 16 583 11 146 1 249 4 188 219 333 161 614 41 578 16 141 225 778 164 484 41 896 19 398 629 339 293 456 234 517 131 616 625 41 488 151 455 595 876 341 887 116 84 516 421 29 192 339 -93 469 130 -59 377 117 -20 980 702 -13 111 311 865 632 252 641 475 650 221 700 004 2 456 598 224 530 578 145 867 707 74 283 617 4 379 254 6 325 879 913 10 431 131 350 4 105 251 437 4 535 095 158 7 359 911 435 2 824 816 277 1 386 709 095 2 510 323 307 1 123 614 212 404 075 660 560 896 608 156 820 948 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 232 Ulaştırma ve Haberleşme Transportation and Communication Sayfa Page 234 Açıklama Explanation 15.1 Otoyol, devlet, il ve köy yolları uzunluþu 237 15.1 Length of motorways, state highways, provincial roads and village roads 15.2 Otoyol, devlet ve il yolları üzerinde seyir ve taĩımalar 237 15.2 Circulation and transportation on motorways, state highways and provincial roads 15.3 Kullanım amacına göre motorlu kara taĩıtları 238 15.3 Motor vehicles by use 15.4 Markalara göre otomobil sayısı 240 15.4 Number of cars by trademark 15.5 Oluĩ ĩekline göre karayolu trafik kaza sayısı 241 15.5 Number of road traffic accidents according to couse 15.6 Yaĩ gruplarına göre karayolu trafik kazalarında ölü sayısı 241 15.6 Number of persons killed in road traffic accidents by age groups 15.7 Yaĩ gruplarına göre karayolu trafik kazalarında yaralı sayısı 241 15.7 Number of persons injured in road traffic accidents by age groups 15.8 ćBBS 2' ye göre motorlu kara taĩıtları ve trafik kazaları, 2003 243 15.8 Motor vehicles and traffic accidents in road by SRE2, 2003 15.9 Seçilmiĩ ülkeler ve Türkiye'de karayolu trafik kaza sayıları, 2001 244 15.9 Number of road traffic accidents selected countries and Turkey, 2001 15.10 Tür ve tonilatolarına göre gemiler 244 15.10 Sea vessels by kind and tonnage groups 15.11 Kabotaj 246 15.11 Coastal shipping 15.12 Uluslararası deniz taĩıması 246 15.12 International sea transportation 15.13 Demiryolu uzunluþu ve tren-kilometreler 247 15.13 Length of railways and train-kilometers 15.14 Demiryollarında koltuk-kilometre, yolcu sayısı ve yolcukilometre 247 15.14 Seat-kilometers, number of passengers carried and passenger-kilometers in railways 15.15 Demiryollarında ton-kilometre ve yük taĩıma 247 15.15 Train-kilometers and freight transport on railways 15.16 Demiryollarındaki kazalar 247 15.16 Railway accidents 15.17 ćç ve dıĩ hatlarda uçak seferleri ve taĩıma 248 15.17 Domestic and international flights; scheduled services and transportation 15.18 Hava trafiþi, yolcu sayısı ve taĩınan yük 248 15.18 Air traffic, number of pasengers and freight carried ve 249 15.19 Number of establishments, employment and payments, input, output and value added on transport sector 15.20 Yolcu taĩımacılıþı yapan belediyelerde belediye sayısı, istihdam ve ödemeler, girdi, çıktı ve katma deþer 249 15.20 Number of establishments, employment and payments, input, output and value added on the municipalities performing passenger transportation 15.21 Ulaĩtırma faaliyetinde iĩyeri sayısı, istihdam ödemeler, girdi, çıktı ve katma deþer, 2001 250 15.21 Number of establishments, employment and payments, input, output and value added on transport sector, 2001 15.22 Haberleĩme araçları 250 15.22 Communication activities 15.23 Radyo, televizyon ve yayın kurumu sayıları 252 15.23 Radio, television and broadcasting institutions 15.19 Ulaĩtırma faaliyetinde iĩyeri sayısı, ödemeler, girdi, çıktı ve katma deþer istihdam ve TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 233 15 Transportation and Communication Bu bölümdeki veriler; karayolları, motorlu kara taĩıtları, trafik kazaları, demiryolları, deniz taĩıtları, kabotaj, uluslararası deniz taĩıması, havayolları, hava meydanları, ulaĩtırma iĩyerleri, posta, telgraf ve telefon verilerini kapsamaktadır. Verilerin bir bölümü Enstitümüz tarafından düzenlenmiĩ, bir bölümü de ilgili kuruluĩlardan toplanmıĩtır. This section covers data on highways, motor vehicles, traffic accidents, railways, vessels, coastal shipping, international sea transportation, airways, airports, transportation establishments, post, telegraph and telephone. Some of the data are collected directly by SIS and some are compiled from the concerned organizations. ULAĨTIRMA TRANSPORTATION Kara Ulaĩımı Land Transportation Karayolları: Bu kısımdaki bilgiler Karayolları Genel Müdürlüþü çalıĩmalarını kapsamakta olup, ilgili Genel Müdürlükten alınmaktadır. Highways: The data in this section covers the operations of the General Directorate of Highways and are collected from the General Directorate of Highways. Motorlu kara taĩıtları: ćl trafik tescil ve denetleme ĩube müdürlükleri ve ilçe trafik tescil ve denetleme büro amirlikleri tarafından kaydı yapılan ve kaydı silinen motorlu kara taĩıtlarına ait bilgiler, 1987 yılından itibaren Emniyet Genel Müdürlüþü'nce uygulamaya konulan ve taĩıt sahibi tarafından usulune uygun olarak yeterli miktarda doldurularak gerekli yasal iĩlemin yapılması için trafik tescil kuruluĩlarına ibrazı zorunlu olan ve bu kuruluĩlar tarafından bir nüshası her ay sonu itibariyle Enstitümüze gönderilen "Araç Trafik Tescil Müracaat ve ćĩlem Formu"ndan yararlanılarak elde edilmektedir. Motor vehicles: Information obtained on motor vehicles entered in or deleted from the registers at Traffic Registration and Control Division or Offices in provinces and district are taken from "The Application and Action Form of Vehicles for Traffic Registration" This from introduced in 1987 by the General Directorate of Public Security is to be filled and submitted to traffic registration agencies by vehicle owners according to the law. A copy of this form is sent to SIS at the end of each month. Trafik kazaları: Veriler, trafik zabıtası veya mahalli zabıta tarafından el konulan ve "Trafik Kazası Tesbit Tutanaþı" düzenlenerek Emniyet Genel Müdürlüþü'ne ve Jandarma Genel Komutanlıþı'na intikal eden kazaları kapsar. Traffic accidents: The information covers data on traffic accidents where a "Traffic Accidents Report" is filled out by the traffic or local police and is then forwarded to the General Directorate of Security and The General Command of Gendarmery. 2000 yılından itibaren trafik kazası tesbit tutanakları, ölümlüyaralanmalı kazalar için ayrı, maddi hasarlı kazalar için ayrı olmak üzere iki ayrı formatta düzenlenerek kullanıma baĩlanılmıĩtır. Yeni uygulamadan sonra Emniyet Genel Müdürlüþü ve Jandarma Genel Komutanlıþı yalnızca ölümlü-yaralanmalı kaza istatistiklerine ait bilgileri bilgisayar ortamında deþerlendirmektedir. Since 2000, records of traffic accidents have been started to be organised in two different forms separating accidents involving death and personal injury and accidents involving material loss. After the new application, the General Directorate of Security and General Command of Gendarmery has only evaluated the statistical information about accidents involving death and injury on the electronic environment. Bu nedenle 2000 yılı içinde Emniyet Genel Müdürlüþü'ne ve Jandarma Genel Komutanlıþı'na intikal eden ve ülkemizin karayolu aþında meydana gelen ölümlü-yaralanmalı trafik kazalarının çeĩitli özelliklerine iliĩkin ayrıntılı verilere ve maddi hasarlı kazalara iliĩkin genel bilgilere ulaĩılabilinmektedir. Therefore, in this publication, it is possible to reach detailed data about the various characteristics of accidents involving death and personal injury and general information about accidents involving material loss occurred on the roads of our country which were forwarded to the General Directorate of Public Security and the General Command of Gendarmery in the year 2000. Demiryolları: Bilgiler, Devlet Demiryolları Genel Müdürlüþü'nden alınmıĩtır. Verilen tren-kilometre bilgileri, her tren için düzenlenen hareket formları esas alınarak hazırlanan belgelerin tasnifi sonucunda elde edilmektedir. Yolcu sayısı ve yolcu-kilometreler, satılan biletler esas alınarak hazırlanmaktadır. Ton, ton-kilometre ve taĩınan eĩyaya ait bilgiler, eĩya taĩıması için kullanılan yük senetlerinden saþlanmaktadır. Railways: Data relating to rail transport is provided by the General Directorate Of State Railways. Data on train-kilometers are complied from the operating forms of each train. Data on the number of passenger and passenger-kilometers are based on the number of tickets sold. Data on tons, ton-kilometers, and freight carried are based on freight bills used in goods transport. Deniz Taĩıtları ve Denizyolu Taĩıması Sea Vessels and Sea Transportation 1998 yılından itibaren Denizcilik Müsteĩarlıþı ile yapılan protokol ile 18 ve daha yukarı gros tonilatoluk gemilere iliĩkin bilgiler yıllık olarak, denizyolu taĩımacılıþına iliĩkin veriler ise aylık olarak bu kuruluĩtan manyetik ortamda derlenmeye baĩlanmıĩtır. Beginning from 1998, with a protocol signed between SIS and Prime Ministry of Navigation Undersecretaryship, the data on the Vessels of 18 gross tons and over has been collected yearly and the data on seaway transportation has been collected quarterly from this institution in magnetic forms. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 234 The difference between the data of SIS and Undersecretaryship on the vessels of 18 gross tons and over is because of the Undersecretaryship extraction of vessels having not any transaction in the registry offices for over 20 years. Hava Ulaĩımı Air Transportation Havayolları: Bilgiler Türk Hava Yolları Genel Müdürlüþü'nden alınmıĩtır. Her sefer için düzenlenen "Yolcu manifestosu"nda hangi noktalar arasında ne kadar yolcu ve bagaj taĩındıþı kayıtlıdır. Bunlar Türk Hava Yolları, Muhasebe Müdürlüþü'nde toplanır ve her gün hangi noktalar arasında kaç sefer yapıldıþı, bu seferlerde kaç yolcu ve ne miktar bagaj taĩındıþı hesaplanır. Yine her sefer için düzenlenen "Kargo manifestosu"ndan hangi seferlerde, hangi noktalar arasında kaç kilo yük, posta ve gazete taĩındıþı tespit edilir. Airlines: The data presented in this sector are obtained from the General Directorate of Turkish Airlines. The number of passengers and amount of baggage carried are indicated in the passenger manifests designed for each flight. These manifests are sent to the Accounting Department of the Turkish Airlines and the daily number of flights between the named airports and the number of passengers and amount of luggage carried are calculated accordingly. Also the quantity in kilograms of cargo mail and newspapers carried by the number of flights and airports are calculated from the "cargo manifests" designed for each flight. Hava meydanları: Bilgiler Devlet Hava Meydanları ćĩletmesi Genel Müdürlüþü'nden alınmıĩtır. Airports: Data are compiled from the General Directorate of State Airports Administration. ULAĨTIRMA ćĨYERLERć TRANSPORTATION ESTABLISHMENTS Ana faaliyet: ćĩyerinin faaliyet konusu tek ise ana faaliyeti olarak iĩyerinin yürüttüþü faaliyet, iĩyerinin faaliyet konusu birden fazla ise ana faaliyet olarak gayri safi geliri en fazla olan faaliyet kabul edilmektedir. Main economic activity: If there is one activity, this activity is taken as the main activity. In case where the establishments are engaged in more than one type of activity, the main activity is the activity from which most of the value of the gross revenue is obtained. Çalıĩanlar sayısı: ćĩyerinde ücretle çalıĩanlarla birlikte (iĩyerinde düzenli olarak çalıĩan iĩ sahibi ve ortaklar, ücretsiz çalıĩan aile fertleri dahil) iĩyeri personeli olan ancak iĩyeri dıĩında çalıĩan ve iĩyeri tarafından ödeme yapılan (satıĩ temsilcileri, daþıtım personeli, tamir ve bakım grupları vb.) kiĩilerin toplam sayısı olarak tanımlanır. Çalıĩanlar sayısı, belirsiz bir süre için izinli olanlar hariç, kısa süreli izinliler (Örneþin; hastalık izni, ücretli izin veya özel izin vb.) ve grevdekileri kapsar. Aynı zamanda bordroda yeralan mevsimlik iĩçiler, çıraklar ile beraber bordrolarda görülen ve ilgili kanunlarda part-time olarak sayılanlar da kapsanır. Baĩka bir iĩyeri tarafından iĩyerine saþlanan iĩgücü, diþer iĩletmeler adına tamir ve bakım iĩlerini yürüten kiĩiler ile askerlik hizmetinde olanlar bu tanımın dıĩındadır. Number of persons employed: The number of persons employed is defined as the total number of persons who work in the enquires unit (inclusive of working proprietors, partners working regularly in the establishment and unpaid family workers) as well as per-sons who work outside the unit who belong to it and are paid by it (eg. sales representatives, delivery personnel, repair and maintenance teams). It includes persons absent for a short period (eg. Sick leave, paid leave or special leave etc.), and also those on strike, but not those absent for an indefinite period. It also includes part-time workers who are regarded as such under the laws of the country concerned and who are on the pay-roll, as well as seasonal workers, apprentices and home workers on the pay-roll. It excludes manpower supplied to the unit by other establishments, persons carrying out repair and maintenance work in the enquires unit on behalf of other establishments, as well as those on compulsory military service. Ücretle çalıĩanlar: ćĩ sahibi ve ortakları ile ücretsiz çalıĩan aile fertleri dıĩında iĩyerinde sıfatı ne olursa olsun emeþi karĩılıþı maaĩ, ücret, yevmiye vb. adlar altında nakdi ve/veya ayni gelir karĩılıþı çalıĩanları kapsar. ćĩyeri ile çalıĩma baþı devam etmekle beraber hastalık, izin, grev vb. nedenlerden iĩyerinde bulunmayanlar da kapsanır. Employees: It covers the workers in the establishment whatever their title, who receive compensation. In the form of wages, salaries and the like. Employees who are temporarily absent because of illness annual leave or strike etc. are also included. ćĩ sahibi ve ortaklar: Ferdi mülkiyet, adi ortaklık, kollektif ĩirket ve komandit ĩirketlerde zamanının çoþunu iĩyerinde çalıĩarak geçiren iĩ sahibi ve ortakları kapsar. Bu kiĩilerden kâr dıĩında emeþi karĩılıþı ücret alanlar var ise ücretle çalıĩanlar içinde kapsanır. Owners and partners: It consists of owners and partners who spend most of the working time in an individual proprietorship, simple partnership or limited liability company. If owners and partners are paid salaries for his labor excluding his profit gain, they are included in the ‘employee’ category. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 235 Ulaştırma ve Haberleşme Enstitümüz ile Denizcilik Müsteĩarlıþı rakamları arasında oluĩan fark Denizcilik Müsteĩarlıþının son 20 yıl içinde tescil dairelerinde hiç bir iĩlem görmeyen gemileri kayıt dıĩı tutmasından kaynaklanmaktadır. Transportation and Communication Ücretsiz çalıĩan aile fertleri: Karı, koca, çocuklar ve aynı evde oturan, yeme ve giyimleri aile sorumluluþu altında olan kiĩilerden, bir ücret almaksızın zamanının çoþunu iĩyerinde çalıĩarak geçirenleri ve çırakları kapsar. Bunlardan ücret alarak iĩyerinde çalıĩanlar bu bölümde deþil, ücretle çalıĩanlar içinde kapsanır. Unpaid family workers: It covers wife, hus-band, children and others who live in the same household and they spend most of time in the establishment without receiving any payment and apprentices. Their food and clothing needs are met from family budget. If some of them who are the member of family receive compensation from establishment, they are included in employees but not in unpaid family workers. Ücretle çalıĩanlar toplamı: Ücretle çalıĩanların Ĩubat, Mayıs, Aþustos ve Kasım aylarındaki toplamıdır. Total number of employees: It is the total number of employees in the February, May, August and November. Ücretle çalıĩanların yıllık ortalama sayısı: Ücretle çalıĩanlar toplamının çalıĩılan örnek ay sayısına bölünmesi ile elde edilen deþerdir. Annual average number of employees: It is a value that is obtained by dividing the total number of employees into the number of worked sample months. Çalıĩanların yıllık ortalama sayısı: Ücretle çalıĩanların yıllık ortalama sayısına Kasım ayında çalıĩan iĩ sahibi ve ortaklarla ücretsiz çalıĩan aile fertleri ve çırakların eklenmesi ile bulunan deþerdir. Annual average number of persons engaged: This value is obtained by adding the number of owners, partners, unpaid family workers and apprentices active in November in the establishment to the annual average number of employees. Ücretle çalıĩanlara yapılan yıllık brüt ödemeler: Sosyal sigorta ve emekliliþe iĩverenin katkısı vb. ödemeler hariç olmak üzere gelir vergisi, emeklilik, sosyal sigorta vb. keseneklerden önce bordrolarda brüt olarak görülen ve yaptıkları iĩ karĩılıþı çalıĩanlara yapılan nakdi ödemeleri, fazla mesai, ikramiye, prim, tazminat ödemelerini ve sosyal ve ayni yardımları kapsar. Annual gross payments to employees: Gross wages and salaries include all money payments before deduction of income tax, social security and pension funds contributions for work done by employees excluding social security and pension funds contributions paid by employer’s. Gross wages and salaries include bonuses, overtime payments all indemnities, social security contributions, in kind payments. Stoklar: Stoklar, yıl baĩı ve yıl sonu olarak yakıt, yedek parça, malzeme ve diþer stoklar ayrımında kapsanmaktadır. ćĩyerinde bulunan, baĩkalarına ait olan ve korunmak üzere bulunan mallar kapsam dıĩıdır. Stocks: Stocks are compiled as fuel, spare part and materials and other stocks at the beginning and at the end of the year separately. This item does not include the stocks of goods belonging to other establishments. Sabit kıymet üretimi: ćĩyeri tarafından iĩyerinin kendi iĩgücünü kullanarak inĩa ettirdiþi veya ürettiþi sermaye mallarının deþeri ile iĩyeri tarafından yapılan büyük onarımları kapsar. Production of fixed assets: It includes the value of capital goods, built or produced by the establishment itself with its own labor force and major repairs carried out by the establishment itself. Girdi: ćĩyerine ait taĩıtların tamamına ve büroya yapılan toplam giderler ile yıl baĩı stok deþeri toplamından yıl sonu stok deþerinin çıkarılmasıyla elde edilen deþerin toplamıdır. Input: The input value is calculated by adding expenses of all vehicles belonging to establishment, office expenses and subtracting value of stock at the end of the year from that beginning of the year. Çıktı: ćĩyeri tarafından elde edilen gayri safi gelirler ile iĩyerinin kendi personeli tarafından yapılan sabit sermaye yatırım deþerinin toplamıdır. Output: The output value is calculated by adding gross revenue and the value of production made by the establishment’s own staff. Katma deþer: "Çıktı" deþerinden "Girdi" deþerinin çıkartılmasıyla elde edilir. Value added: The value added is calculated by subtracting "Input" from "Output". HABERLEĨME COMMUNICATION Posta, Telgraf, Telefon: PTT kuruluĩları ve çalıĩmalarına iliĩkin bilgiler Telekom A.Ĩ., Posta ćĩletmeleri Genel Müdürlüþü ve ćnternet servis saþlayıcı firmalardan alınmaktadır. Posta, telgraf ve telefon trafiþine ait verilerin bir kısmı PTT merkezleri, bölge baĩmüdürlükleri ve telefon baĩmüdürlüklerinden, bir kısmı da daire baĩkanlıkları aracılıþı ile saþlanmaktadır. Trafiþin kayda tabi olan kısmı kayıtlardan, kaydı bulunmayanlar da sayımlarla elde edilmektedir. Post, Telegraph, Telephone: The data on Post, Telegraph and Telephone facilities have been compiled from General Directorate of Telecommunication, Ministry of Transportation and Internet services providers. The PTT obtains a certain part of its data on telegraph, telephone, and postal services through PTT centers, regional directorates, and telephone directorates; other data comes through the department directorships. Some data are based on record, other data is obtained by censuses or surveys. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 236 Otoyol - Motorways Devlet yolu - State highways ćl yolu - Provincial roads Köy yolu - Village roads (km) 1999 2000 2001 2002 2003* 1 749 31 388 29 535 321 820 1 773 31 397 29 693 354 642 1 851 31 376 29 929 363 248 1 851 31 319 30 050 364 329 1 881 31 358 30 133 365 171 Kaynak: Karayolları Genel Müdürlüþü ve Source: General Directorate of Highways and Köy Hizmetleri Genel Müdürlüþü General Directorate of Rural Services 15.2 Otoyol, devlet ve il yolları üzerinde seyir ve taĩımalar Circulation and transportation on motorways, state highways and provincial roads (000 000) 1999 2000 2001 2002 2003* Taĩıt-km - Vehicle-km Otoyol - Motorways Devlet yolu - State highways ćl yolu - Provincial roads 49 866 4 992 39 867 5 007 56 151 6 324 44 216 5 611 52 631 5 448 41 918 5 265 51 664 6 030 40 504 5 130 52 349 6 713 40 505 5 131 Ton-km - Tons-km Otoyol - Motorways Devlet yolu - State highways ćl yolu - Provincial roads 150 974 16 562 123 467 10 945 161 552 19 732 130 511 11 309 151 421 17 209 123 283 10 929 150 912 19 388 121 157 10 367 152 163 20 331 121 467 10 365 Yolcu-km - Passenger-km Otoyol - Motorways Devlet yolu - State highways ćl yolu - Provincial roads 175 236 18 163 142 677 14 396 185 681 22 288 147 542 15 851 168 211 18 700 135 808 13 703 163 327 20 468 128 952 13 907 164 311 22 456 127 995 13 860 Source: General Directorate of Highways Kaynak: Karayolları Genel Müdürlüþü Seyir ve taþýma - Circulation and transportation Taþýt - Vehicle 58 000 Ton - Tons (000 000 km) 165 000 (000 000 km) 56 000 160 000 54 000 52 000 155 000 50 000 150 000 48 000 46 000 1999 2000 2001 2002 2003* 145 000 1999 2000 2001 2002 2003* TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 237 Ulaştırma ve Haberleşme 15.1 Otoyol, devlet, il ve köy yolları uzunluþu Length of motorways, state highways, provincial roads and village roads Transportation and Communication 15.3 Kullanım amacına göre motorlu kara taĩıtları Motor vehicles by use 1999 2000 2001 2002 2003* 4 072 326 3 824 087 190 440 50 568 7 231 4 422 180 4 171 490 191 606 51 605 7 479 4 534 803 4 283 625 191 811 51 830 7 537 4 600 140 4 348 886 191 759 51 948 7 547 4 700 343 4 448 887 191 981 51 866 7 609 Minibüs - Minibus Özel - Private Ticari - Commercial Resmi - Official Belediye - Municipal 221 683 81 653 122 677 14 753 2 600 235 885 92 236 126 038 14 969 2 642 239 381 91 141 130 503 15 080 2 657 241 700 89 418 134 413 15 211 2 658 245 394 86 477 141 092 15 163 2 662 Otobüs - Bus Özel - Private Ticari - Commercial Resmi - Official Belediye - Municipal 112 186 13 201 80 132 6 726 12 127 118 454 15 449 83 962 6 823 12 220 119 306 14 352 85 962 6 747 12 245 120 097 12 884 88 074 6 835 12 304 123 500 12 903 90 974 7 297 12 326 Yük taĩıtları - Cargo vehicles Kamyonet - Pick-up truck Özel - Private Ticari - Commercial Resmi - Official Belediye - Municipal 692 935 499 788 156 631 29 787 6 729 794 459 590 450 166 502 30 662 6 845 833 175 626 491 168 800 30 974 6 910 875 381 667 398 169 660 31 381 6 942 973 457 757 752 177 127 31 478 7 100 378 967 87 102 268 160 16 593 7 112 394 283 95 369 275 043 16 723 7 148 396 493 96 694 275 901 16 722 7 176 399 025 98 519 276 625 16 695 7 186 405 034 103 320 277 843 16 680 7 191 975 746 962 047 5 538 6 755 1 406 1 011 284 997 424 5 491 6 879 1 490 1 031 221 1 017 279 5 485 6 934 1 523 1 046 907 1 032 895 5 488 6 982 1 542 1 073 415 1 059 279 5 538 7 015 1 583 52 105 10 642 25 344 8 215 7 904 55 677 12 143 26 539 8 807 8 188 57 490 12 673 26 962 9 473 8 382 58 790 13 288 27 246 9 777 8 479 60 511 13 940 27 952 10 083 8 536 120 937 27 643 77 981 9 413 5 900 129 157 31 181 82 131 9 789 6 056 131 019 31 718 83 317 9 809 6 175 133 003 32 328 84 603 9 882 6 190 137 933 33 259 88 619 9 848 6 207 Yolcu taĩıtları - Passenger vehicles Otomobil - Automobile Özel - Private Ticari - Commercial Resmi - Official Belediye - Municipal Kamyon - Truck Özel - Private Ticari - Commercial Resmi - Official Belediye - Municipal Diþer yolcu ve yük taĩıtları Other passenger and cargo vehicles Motosiklet - Motorcyle Özel - Private Ticari - Commercial Resmi - Official Belediye - Municipal Özel amaçlı taĩıtlar Special purpose vehicles Özel - Private Ticari - Commercial Resmi - Official Belediye - Municipal Yol ve iĩ makineleri - Road construction and work machinery Özel - Private Ticari - Commercial Resmi - Official Belediye - Municipal TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 238 Ulaştırma ve Haberleşme Kara taþýtlarý - Motor vehicles Otomobil sayýsý - Number of automobile 4 800 000 4 600 000 4 400 000 4 200 000 4 000 000 3 800 000 3 600 000 1999 2000 2001 2002 2003* 2002 2003* 2002 2003* Minibüs sayýsý -Number of minibus 250 000 245 000 240 000 235 000 230 000 225 000 220 000 215 000 210 000 205 000 200 000 195 000 1999 2000 2001 Otobüs sayýsý -Number of bus 124 000 122 000 120 000 118 000 116 000 114 000 112 000 110 000 108 000 106 000 104 000 102 000 1999 2000 2001 Veri için tablo 15.3’ee bakýnýz. For data, see table 15.3 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 239 Transportation and Communication 15.4 Markalara göre otomobil sayısı Number of cars by trademark 1999 2000 2001 2002 2003* Toplam - Total 4 072 326 4 422 180 4 534 803 4 600 140 4 700 343 Alfa Romeo Anadol Audi Austin Bedford BMW Chevrolet Citroen Dacia Daewoo Daihatsu De Soto Dodge Fargo Fiat Ford Honda Hyundai Inter Isuzu Kia Lada Landrover Mazda Mercedes Mitsubishi Murat (Tofaĩ) Nissan Opel Peugeot Proton Renault Rover Seat Skoda Subaru Suzuki Toyota Wolkswagen Volvo Diþer 3 271 59 561 7 393 1 752 191 31 282 35 839 5 531 3 009 4 134 2 468 3 511 5 120 79 231 115 202 379 29 762 59 022 675 906 5 088 75 694 7 906 33 429 97 381 8 336 1 271 987 15 993 186 124 39 155 4 721 1 224 568 5 663 4 917 48 725 2 522 10 868 134 509 104 023 5 494 98 223 3 699 59 547 8 457 1 752 191 35 247 35 912 8 262 3 028 4 656 2 600 3 509 5 122 80 270 826 224 085 39 737 75 682 672 937 6 868 84 726 9 452 33 998 103 420 9 943 1 298 625 20 356 230 033 49 247 4 948 1 313 069 6 023 9 554 54 791 2 713 13 153 145 932 132 975 9 145 99 208 3 835 59 541 8 919 1 751 191 36 343 35 945 9 240 3 053 4 877 2 661 3 506 5 155 79 284 161 230 639 44 139 81 276 671 1 065 7 065 85 547 9 738 34 194 105 239 10 843 1 303 298 21 718 241 969 53 800 4 951 1 347 246 6 164 11 676 56 468 2 763 14 325 149 384 142 139 9 563 99 666 3 973 59 525 9 622 1 747 190 37 959 35 909 10 110 3 085 5 015 2 738 3 503 5 156 77 291 441 234 789 47 893 84 775 670 1 079 7 423 85 630 10 085 34 257 106 875 11 213 1 303 045 22 582 249 403 58 749 4 950 1 360 298 6 175 12 953 57 776 2 872 14 689 153 401 148 406 9 929 100 173 4 597 58 693 10 985 1 723 188 39 602 35 227 12 901 3 974 5 057 3 101 3 490 5 099 70 309 712 238 672 55 218 92 105 668 1 120 8 409 85 063 10 693 34 400 108 147 12 020 1 268 080 24 459 266 643 70 067 4 946 1 386 789 6 194 16 898 61 043 3 162 15 322 163 558 162 002 10 736 99 510 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 240 (1) (2) 2000(1) 2001(1) 2002(1) 438 338 74 402 63 381 63 010 59 394 Çarpıĩma, trene çarpma, duran araca veya sabit cisme çarpma Hitting, with train, a standing vehicle or an immovable object 386 682 Yayaya çarpma - Hitting pedestrian 17 097 Devrilme - Overturn 9 221 Hayvana çarpma - Hitting animal 2 669 Araçtan düĩme - Falling from vehicle 389 Diþer - Other 22 280 38 859 16 064 7 564 293 450 11 172 31 714 14 554 7 073 230 421 9 389 31 912 14 491 6 763 190 417 9 237 32 286 14 105 5 109 365 355 7 174 1999 Toplam - Total 2003* Not. Jandarma sorumluluk bölgesindeki trafik kaza sayılarını kapsamaz. Note. Data does not cover the number of road traffic accident in the area of (1) Maddi hasarlı kazalar dahil deþildir. Ölümlü-yaralanmalı kazalara ait (1) Data does not cover the number of material loss accident since there can Gendarmarie responsibility. tespit tutanaþında bir kazanın oluĩumunda birden fazla tür iĩaretlenebileceþi be more than one signs in involving death and injury on traffic accidents forms. için toplamlar genel kaza ve sonuç sayılarında daha yüksek çıkmıĩtır. Totals are appeared more than general the number of accident and results. (2) Kaynak: Emniyet Genel Müdürlüþü (2) Source: General Directorate of Public Security 15.6 Yaĩ gruplarına göre karayolu trafik kazalarında ölü sayısı Number of persons killed in road traffic accidents by age groups Toplam - Total 0-14 15-20 21-29 30-39 40-49 50-59 60-64 65+ Bilinmeyen - Unknown 1999 2000 2001 2002 2003*(1) 4 596 591 333 763 901 761 413 165 352 317 3 941 685 241 619 769 668 415 143 335 66 2 954 322 206 530 552 534 310 102 252 146 2 900 406 197 444 612 529 322 105 257 28 2 811 340 187 514 538 495 351 106 280 - (1) Source: General Directorate of Public Security (1) Kaynak: Emniyet Genel Müdürlüþü 15.7 Yaĩ gruplarına göre karayolu trafik kazalarında yaralı sayısı Number of persons injured in road traffic accidents by age groups Toplam - Total 0-14 15-20 21-29 30-39 40-49 50-59 60-64 65+ Bilinmeyen - Unknown (1) Kaynak: Emniyet Genel Müdürlüþü 1999 2000 2001 2002 2003* (1) 109 899 14 688 14 600 24 339 22 038 14 766 7 489 2 479 4 318 5 182 115 877 18 410 14 816 26 017 23 232 16 320 8 339 2 579 4 400 1 764 94 497 11 979 11 972 21 867 19 049 13 406 6 789 2 247 4 108 3 080 94 225 13 312 11 715 21 771 19 101 13 854 7 196 2 323 4 415 538 95 607 13 386 11 413 23 034 19 321 13 943 7 628 2 277 4 605 - (1) Source: General Directorate of Public Security TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 241 Ulaştırma ve Haberleşme 15.5 Oluĩ ĩekline göre karayolu trafik kaza sayısı Number of road traffic accidents according to couse Transportation and Communication Karayolu trafik kazalarý - Road traffic accidents Ölü sayýsý - Number of persons killed 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 2000 1999 2001 2002 2003* 2002 2003* Veri için tablo 15.6’ya bakýnýz. For data, see table 15.6. Yaralý sayýsý - Number of persons injured 140 000 120 000 100 000 80 000 60 000 40 000 20 000 0 1999 2000 2001 Veri için tablo 15.7’ye bakýnýz. For data, see table 15.7. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 242 ćBBS 2 - SRE 2 Motorlu kara taĩıtları sayısı Motor vehicles Trafik kaza sayısı Number of accidents TR - Türkiye - Turkey in road traffic (1) Ölü sayısı Number of persons killed Yaralı sayısı Number of persons injured 7 719 587 67 061 3 953 117 931 1 186 946 7 446 313 11 210 139 012 1 470 80 2 667 Balıkesir 244 270 1 892 119 3 395 ćzmir 559 494 4 435 130 6 466 TR32 Aydın 456 240 3 783 222 6 878 TR33 Manisa 383 702 3 194 250 6 245 TR41 Bursa 438 520 3 720 229 6 090 TR42 Kocaeli 303 914 4 113 326 7 342 TR51 Ankara 879 672 6 903 161 10 171 TR52 Konya 292 237 2 273 142 4 186 TR61 Antalya 462 967 4 000 181 6 663 TR62 Adana 481 810 3 684 227 5 911 TR63 Hatay 273 773 2 219 141 4 095 TR10 ćstanbul TR21 Tekirdaþ TR22 TR31 TR71 Kırıkkale 144 643 1 924 147 3 829 TR72 Kayseri 206 551 2 447 200 5 123 TR81 Zonguldak 118 252 935 53 1 932 TR82 Kastamonu 67 719 963 76 2 039 TR83 Samsun 261 660 2 738 218 5 492 TR90 Trabzon 195 132 2 160 155 4 092 TRA1 Erzurum 59 757 929 106 2 032 TRA2 Aþrı TRB1 Malatya 32 265 449 58 1 083 102 061 1 274 85 2 514 TRB2 Van 49 601 643 64 1 532 TRC1 Gaziantep 185 000 1 544 100 2 863 TRC2 Ĩanlıurfa 120 724 1 301 115 2 758 TRC3 Mardin 73 665 622 55 1 323 (1) Ölümlü - yaralanmalı, yalnız yaralanmalı kazalar. (1) Traffic accidents involving death and personal injury, only personal injury. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 243 Ulaştırma ve Haberleşme 15.8 ćBBS 2' ye göre motorlu kara taĩıtları ve trafik kazaları, 2003 Motor vehicles and traffic accidents in road by SRE 2, 2003 Transportation and Communication 15.9 Seçilmiĩ ülkeler ve Türkiye'de karayolu trafik kaza sayıları, 2001 Number of road traffic accidents selected countries and Turkey, 2001 Yüzölçüm Area 2 (km ) Ülke Country (1) Belçika - Belgium Danimarka - Denmark Almanya - Germany Yunanistan - Greece ćspanya - Spain Fransa - France ćrlanda - Ireland ćtalya - Italy Lüksemburg - Luksembourg Hollanda - Netherlands Avusturya - Austria Portekiz - Portugal Finlandiya - Finland ćsveç - Sweden ćngiltere - United Kingdom Çek Cumhuriyeti - Czech Republic Estonya - Estonia Letonya - Latvia Litvanya - Lithuania Macaristan - Hungari Malta - Malta Polanya - Poland Slovenya - Slovenia Slovakya - Slovakia Türkiye - Turkey Ölü sayısı Number of killed (%0) Nüfus Trafik kaza sayısı Population Number of traffic (000) accidents 30 528 43 094 357 022 131 957 505 992 551 500 70 273 301 318 2 586 41 526 83 858 91 982 338 145 449 964 242 900 78 866 45 227 64 589 65 300 93 030 316 312 685 20 273 49 036 774 815 10 263 5 368 82 260 10 554 39 470 59 344 3 839 57 844 444 15 987 8 139 10 336 5 195 8 909 57 149 10 270 1 361 2 366 3 476 10 175 395 38 632 1 994 5 379 68 529 49 065 6 861 375 345 19 710 100 393 116 745 6 909 235 142 774 35 313 43 073 42 521 6 451 15 796 229 014 26 027 1 888 4 766 5 972 18 505 13 372 53 799 9 199 8 181 66 243 1 470 431 6 977 1 895 5 517 7 720 411 6 682 70 1 085 958 1 466 433 583 3 450 1 334 199 517 706 1 239 16 5 534 278 614 4 386 30 63 19 96 55 66 59 28 90 31 22 34 67 37 15 51 105 108 118 67 1 103 30 75 66 Yaralı sayısı Number of injured (%0) 67 961 8 465 494 315 25 881 149 599 153 945 10 222 334 679 1 176 42 810 56 265 57 044 8 411 22 330 309 859 33 676 2 443 5 852 7 103 24 149 1 215 68 194 12 673 10 839 116 203 1 385 1 234 1 317 1 313 1 490 1 319 1 480 1 423 1 519 1 212 1 306 1 342 1 304 1 414 1 353 1 294 1 294 1 228 1 189 1 305 91 1 268 1 378 1 325 1 754 Kaynak - Source: Road Traffic Accidents, 2003 (1) Data refer to year 2000. (1) 2000 yılı verilerini kapsar. 15.10 Tür ve tonilatolarına göre gemiler - Sea vessels by kind and tonnage groups 1998 1999 2000 2001(1) 5 712 959 687 269 1 387 1 366 1 044 6 028 1 025 762 294 1 414 1 443 1 090 6 735 1 240 859 382 1 548 1 542 1 164 6 068 978 809 300 1 469 1 455 1 057 7 399 684 5 916 111 146 188 967 037 70 513 100 284 199 551 7 685 968 6 112 943 192 038 988 417 73 539 107 203 211 828 10 605 087 8 524 005 200 519 1 464 705 83 097 114 826 217 935 6 416 602 5 027 796 170 206 855 674 78 636 104 744 179 546 Toplam (Adet) - Total (Number) Yük gemisi - Cargo ships Yolcu gemisi - Passenger ships Tanker - Tankers Yat - Yachting Balıkçı gemisi - Fishing boat Hizmet gemisi - Service ships Toplam (Gros ton) - Total (Gross tonnage) Yük gemisi - Cargo ships Yolcu gemisi - Passenger ships Tanker - Tankers Yat - Yachting Balıkçı gemisi - Fishing boat Hizmet gemisi - Service ships (1) Denizcilik Müsteĩarlıþı Liman Tescil Dairelerinde kayıtlı bulunan (1) In 2001, there has been a decrease in number of ship since Prime Ministry ve 20 yıl içerisinde hiçbir iĩlem görmeyen deniz taĩıtları 2001 of Navigation Undersecretaryship has removed ships from their regiteres yılında kayıtlardan silindiþi için sayılarda düĩüĩ olmuĩtur. that are registered in port registry office and that have not done any legal action for 20 years. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 244 Ulaştırma ve Haberleşme Seçilmiþ ülkeler ve Türkiye’de karayolu trafik kaza sayýlarý, 2001 Number of road traffic accidents selected countries and Turkey, 2001 450 000 400 000 350 000 300 000 250 000 200 000 150 000 100 000 50 000 0 Belçika Belgium Almanya Germany Ýspanya Spain Fransa France Ýtalya Italy Portekiz Portugal Ýngiltere United Kingdom Türkiye Turkey Veri için tablo 15.9’a bakýnýz. For data, see table 15.9. Oluþ þekline göre karayolu trafik kaza sayýsý, 2003 Number of road traffic accidents according to couse, 2003 %1 %9 %1 Çarpýþma, trene çarpma, duran araca veya sabit cisme çarpma Hitting, with train, a standing vehicle or an immovable object %12 Yayaya çarpma - Hitting pedestrian Diðer - Other Devrilme - Overturn Hayvana çarpma - Hitting animal Araçtan düþme - Falling from vehicle %53 %24 Veri için tablo 15.5’e bakýnýz. For data, see table 15.5. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 245 Transportation and Communication 15.11 Kabotaj Coastal shipping Dolu giren gemi - Vessels entered with goods Boĩaltma - Unloading ćnen yolcu - Passengers Yolcu ve yük taĩıtları ile iĩ makineleri Passenger vehicle and work machinery Dolu konteyner - Full container Boĩ konteyner - Empty container Eĩya (Ton) - Goods (Tons) Kereste (Ton)- Timber (Tons) Dolu çıkan gemi - Vessels cleared with goods Yükleme - Loading Binen yolcu - Passengers Yolcu ve yük taĩıtları ile iĩ makineleri Passenger vehicle and work machinery Dolu konteyner - Full container Boĩ konteyner - Empty container Eĩya (Ton) - Goods (Tons) Kereste (Ton) - Timber (Tons) 1998 1999 2000 2001 15 270 11 517 10 165 9 184 413 951 46 473 41 996 74 019 39 436 20 368 14 601 21 600 135 31 615 10 294 21 804 12 133 20 968 843 9 917 11 776 27 254 2 283 20 294 255 15 574 14 423 24 470 8 439 12 296 285 - 9 685 7 416 7 024 8 147 273 872 48 120 43 137 67 836 24 473 14 713 3 407 17 186 264 3 815 9 368 19 616 2 651 17 183 447 8 646 12 690 24 064 3 082 16 061 952 15 879 13 773 27 828 2 758 13 247 048 - 1998 1999 2000 2001 24 237 23 097 25 199 20 431 563 114 482 715 600 948 590 454 366 334 420 317 76 120 78 166 644 1 155 380 310 924 378 184 89 075 70 348 738 1 104 069 611 008 501 442 28 898 77 919 555 1 417 107 224 266 308 443 60 376 67 635 555 706 058 15.12 Uluslararası deniz taĩıması International sea transportation Dolu giren gemi - Vessels entered with goods Boĩaltma - Unloading ćnen yolcu - Passengers Yolcu ve yük taĩıtları ile iĩ makinaları Passenger vehicle and work machinery Dolu konteyner - Full container Boĩ konteyner - Empty container Eĩya (Ton) - Goods (Tons) Kereste (Ton)- Timber (Tons) Dolu çıkan gemi - Vessels cleared with goods Binen yolcu - Passengers Yolcu ve yük taĩıtları ile iĩ makinaları Passenger vehicle and work machinery Dolu konteyner - Full container Boĩ konteyner - Empty container Eĩya (Ton) - Goods (Tons) Kereste (Ton) - Timber (Tons) 19 413 18 097 18 385 18 916 568 693 484 244 593 493 599 474 139 551 421 336 71 883 24 756 271 13 323 196 688 455 054 41 867 25 062 649 12 805 242 028 510 166 35 903 25 472 649 4 687 350 940 467 741 24 065 34 111 230 25 488 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 246 Hat uzunluþu - Length of railway (km) Elektrikli - Electrified lines Elektriksiz - Lines not electrified (1) Tren-kilometreler - Train-kilometers (000) Yolcu tren-kilometre - Passenger train-kilometers Karma tren-kilometre - Mixed train-kilometers Yük tren-kilometre - Freight train-kilometers 1999 2000 2001 2002 2003* 8 682 1 763 6 919 8 671 1 752 6 919 8 671 1 752 6 919 8 671 1 752 6 919 8 697 1 752 6 945 43 574 26 797 761 16 016 45 624 26 948 754 17 922 41 372 26 695 723 13 954 38 791 24 407 589 13 795 41 577 25 143 588 15 846 Kaynak: Devlet Demiryolları Genel Müdürlüþü Source: General Directorate of State Railways (1) Manevra ve istasyon hatlarını kapsamaz. (1) Lines of shunting and stations are not covered. 15.14 Demiryollarında koltuk-kilometre, yolcu sayısı ve yolcu-kilometre Seat-kilometers, number of passengers carried and passenger-kilometers in railways Koltuk-kilometre - Seat-kilometers Yolcu sayısı - Number of passenger Yolcu-kilometre - Passenger-kilometers 1999 2000 2001 2002 2003* 9 332 408 98 931 6 146 325 9 337 862 85 343 5 832 577 9 313 696 76 323 5 568 302 8 452 159 73 088 5 204 286 8 508 000 76 993 5 878 000 Source: General Directorate of State Railways Kaynak: Devlet Demiryolları Genel Müdürlüþü 15.15 Demiryollarında ton-kilometre ve yük taĩıma Train-kilometers and freight transport on railways (000) 1999 2000 2001 2002 2003* 8 445 722 9 895 346 7 561 601 7 224 000 8 669 000 Yük taĩıma (Ton) - Goods traffic (Tons) (1) Tarım ürünleri - Agricultural products Canlı hayvan - Livestock Maden - Mines Akaryakıt - Fuel-oil Orman ürünleri - Wood products Araç - Vehicles Kimyevi ve suni gübre - Chemical and nitrogenous fertilizers Küspe ve hayvan yemi - Oilcake and livestock food Diþer - Other 15 537 384 3 8 346 127 30 39 599 21 5 988 18 524 508 5 8 827 143 44 45 476 44 8 432 14 362 225 4 7 343 164 22 43 406 14 6 141 14 424 176 3 7 294 151 14 36 516 8 6 226 15 755 213 2 7 975 198 13 38 485 1 6 830 Liman ve iskelede taĩıma (Ton) - Traffic at ports and piers (Tons) Yükleme - Loading Boĩaltma - Unloading 34 721 16 360 18 361 36 332 16 571 19 761 34 612 18 176 16 436 36 252 17 882 18 370 41 509 18 992 22 517 Ton-kilometre - Freight ton-kilometers Kaynak : Devlet Demiryolları Genel Müdürlüþü Source: General Directorate of State Railways (1) Mesajeri bagajı ve idari nakliyatı kapsamaz. (1) Express parcel luggage and departmental traffic are excluded. 15.16 Demiryollarındaki kazalar - Railway accidents Çarpıĩma - Collision Raydan çıkma - Derailment Ölü - Persons killed Yaralı - Persons injured Kaynak: Devlet Demiryolları Genel Müdürlüþü 1999 2000 2001 2002 2003* 343 89 233 498 403 87 185 430 265 104 165 385 210 71 129 326 218 90 162 299 Source: General Directorate of State Railways TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 247 Ulaştırma ve Haberleşme 15.13 Demiryolu uzunluþu ve tren-kilometreler - Length of railways and train-kilometers Transportation and Communication 15.17 ćç ve dıĩ hatlarda uçak seferleri ve taĩıma - Domestic and international flights; scheduled services and transportation ćç hat uçak seferi ve kapasite Domestic scheduled services and capacity Uçuĩ sayısı - Number of flights Uçulan saat - Hours flown Uçulan km. - km flown (000) Arzedilen - Capacity offered (000) Koltuk-km - Seat-km Ton-km - Ton-km Taĩıma - Transport Yolcu-km - Passenger-km (000) Ton-km - Ton-km (000) Yolcu sayısı - Number of passengers Yük (Ton) - Freight (Tons) Posta - Mail Diþer - Other (1) Dıĩ hat uçak seferi ve kapasite International scheduled services and capacity Uçuĩ sayısı - Number of flights Uçulan saat - Hours flown Uçulan km - km flown (000) Arzedilen - Capacity offered (000) Koltuk-km - Seat-km Ton-km - Ton-km Taĩıma - Transport Yolcu-km - Passenger-km (000) Ton-km - Ton-km (000) Yolcu sayısı - Number of passengers Yük (Ton) - Freight (Tons) Posta - Mail Diþer - Other (1) 1999 2000 2001 2002 2003 66 286 90 869 36 478 65 862 92 181 36 704 57 547 78 141 32 126 50 981 69 389 28 553 50 313 69 014 28 180 4 965 442 602 267 5 041 855 609 645 4 311 748 527 965 3 829 837 465 522 3 890 302 485 583 3 348 840 285 842 6 031 862 515 064 1 920 513 144 3 554 835 309 526 6 437 486 561 891 1 901 559 990 2 858 614 284 968 5 161 634 439 942 1 769 438 173 2 705 316 274 807 4 922 619 29 263 1 758 27 505 2 751 910 275 681 4 991 517 29 146 1 294 27 852 22 026 153 917 95 620 28 349 173 137 107 456 23 981 166 204 105 701 23 648 161 895 102 485 23 214 160 313 101 738 17 283 757 2 479 540 15 802 736 2 843 621 19 585 626 2 675 917 19 063 597 2 616 025 18 811 877 2 536 124 10 002 049 1 166 156 4 065 454 420 892 2 324 418 568 13 181 718 1 562 352 5 514 007 580 116 2 849 577 267 12 211 712 1 540 588 4 753 464 263 960 2 886 261 074 13 020 432 1 714 432 4 993 176 89 836 4 239 85 597 12 223 997 1 617 729 4 802 897 88 993 3 590 85 403 Source: General Directorate of Turkish Airlines (1) Cargo, excess and free luggage are included. Kaynak: Türk Hava Yolları Genel Müdürlüþü (1) Serbest, fazla bagaj ve kargoyu da kapsar. 15.18 Hava trafiþi, yolcu sayısı ve taĩınan yük - Air traffic, number of pasengers and freight carried Hava trafiþi - Air traffic Türk uçakları - Turkish airplanes Yabancı uçaklar- Foreign airplanes Yolcu sayısı - Number of passengers ćç hat - Domestic services Gelen - Entering Giden - Leaving Dıĩ hat - International services Gelen - Entering Giden - Leaving Taĩınan yük (Ton) - Freight carried (Tons) ćç hat - Domestic services Gelen - Entering Giden - Leaving Dıĩ hat - International services Gelen - Entering Giden - Leaving Kaynak: Devlet Hava Meydanları ćĩletmesi Genel Müdürlüþü 1999 2000 2001 2002 388 706 308 496 80 210 30 011 658 391 210 301 669 89 541 34 972 534 373 502 267 967 105 535 33 620 448 370 742 263 853 106 889 33 625 175 368 394 262 998 105 396 34 267 168 2003 6 476 901 6 454 870 6 663 808 6 675 231 5 150 228 4 907 580 4 417 764 4 280 130 4 621 707 4 503 591 8 484 869 8 595 018 686 014 10 655 019 10 978 476 796 584 11 795 768 11 766 872 763 156 12 546 209 12 381 072 880 132 12 661 310 12 480 560 931 191 107 526 110 032 117 140 109 173 85 502 85 909 91 135 90 063 94 776 94 160 217 461 250 995 278 799 291 472 259 658 332 087 304 420 394 514 330 898 411 357 Source: General Diractorate of State Airports TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 248 (KDV hariç - Excluded VAT) ćĩyeri sayısı - Number of establishments Ticari araç sayısı - Number of vehicles (1) Ticari gemi sayısı - Number of vessels (1) Ücretle çalıĩanların yıllık ortalama sayısı Annual average number of employees Çalıĩanların yıllık ortalama sayısı Annual average number of persons engaged Ücretle çalıĩanlara yapılan yıllık brüt ödemeler (Milyar TL) Annual gross payments to employees (Billion TL) Sabit sermayeye yıl içinde yapılan gayri safi ilaveler (Milyar TL) Gross additions fixed assest during the year (Billion TL) Girdi (Milyar TL) - Input (Billion TL) Çıktı (Milyar TL) - Output (Billion TL) Katma deþer (Milyar TL) - Value added (Billion TL) 1997 1998 1999 2000 2001 5 631 868 566 610 6 160 901 068 944 6 456 917 744 946 6 765 948 455 945 6 753 954 111 978 271 936 401 450 441 146 411 451 412 741 1 253 842 1 413 449 1 437 612 1 459 618 1 438 333 203 784 520 658 945 237 1 233 587 1 890 175 212 429 2 547 073 4 542 298 1 995 225 203 513 4 070 547 7 670 404 3 599 858 218 912 7 225 900 13 076 262 5 850 363 439 086 10 293 127 17 052 572 6 759 446 1 039 841 20 491 136 31 960 192 11 469 057 (1) Self-employed commercial vehicles/vessels are (1) Bireysel olarak iĩletilen kara ve deniz taĩıtlarıdır. included in the number of vehicles/vessels. 15.20 Yolcu taĩımacılıþı yapan belediyelerde belediye sayısı, istihdam ve ödemeler, girdi, çıktı ve katma deþer Number of establishments, employment and payments, input, output and value added on the municipalities performing passenger transportation (KDV hariç - Excluded VAT) Belediye sayısı - Number of municipalities Ücretle çalıĩanların yıllık ortalama sayısı Annual average number of employees Çalıĩanların yıllık ortalama sayısı Annual average number of persons engaged Ücretle çalıĩanlara yapılan yıllık brüt ödemeler (Milyar TL) Annual gross payments to employees (Billion TL) Sabit sermayeye yıl içinde yapılan gayri safi ilaveler (Milyar TL) Gross additions fixed assest during the year (Billion TL) Girdi (Milyar TL) - Input (Billion TL) Çıktı (Milyar TL) - Output (Billion TL) Katma deþer (Milyar TL) - Value added (Billion TL) 1997 1998 1999 2000 2001 1 364 1 342 1 324 1 622 1 655 27 885 26 681 27 230 25 730 26 700 27 885 26 681 27 230 25 730 26 700 28 272 53 104 85 849 148 127 172 140 7 084 28 598 50 576 21 978 65 477 53 990 115 582 61 592 122 739 150 498 241 324 90 827 29 011 188 358 310 139 121 781 15 587 281 370 477 052 195 682 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 249 Ulaştırma ve Haberleşme 15.19 Ulaĩtırma faaliyetinde iĩyeri sayısı, istihdam ve ödemeler, girdi, çıktı ve katma deþer Number of establishments, employment and payments, input, output and value added on transport sector Transportation and Communication 15.21 Ulaĩtırma faaliyetinde iĩyeri sayısı, istihdam ve ödemeler, girdi, çıktı ve katma deþer, 2001 Number of establishments, employment and payments, input, output and value added on transport sector, 2001 (KDV hariç - Excluded VAT) USSS, 3.Rev - ISIC, Rev.3 Belediye yolcu Karayolu Su yolu Destekleyici taĩımacılıþı Havayolu ve yardımcı Passenger taĩımacılıþı taĩımacılıþı taĩımacılıþı faaliyetler transport Land Water Air Supporting and carried out by the transport transport transport auxiliary activities municipalities 1 558 ćĩyeri sayısı - Number of establishment Ticari araç/gemi sayısı Number of vehicles/vessels 954 111 Ücretle çalıĩanların yıllık ortalama sayısı Annual average number of employees 325 727 Çalıĩanların yıllık ortalama sayısı Annual average number of persons engaged 1 346 161 Ücretle çalıĩanlara yapılan yıllık brüt ödemeler (Milyar TL) Annual gross payments to employees (Billion TL) 1 077 011 Sabit sermayeye yıl içinde yapılan gayri safi ilaveler (Milyar TL) - Gross additions fixed assest during the year (Billion TL) 179 190 14 305 017 Girdi (Milyar TL) - Input (Billion TL) 22 365 765 Çıktı (Milyar TL) - Output (Billion TL) 8 060 749 Katma deþer (Milyar TL) - Value added (Billion TL) 999 37 4 159 1 655 978 - - - 30 236 14 804 41 974 26 700 31 580 14 814 45 778 - 270 062 298 969 244 133 172 140 597 517 1 214 044 2 294 309 1 080 265 143 465 1 960 926 2 621 140 660 214 119 669 3 011 149 4 678 978 1 667 829 15 587 281 370 477 052 195 682 1999 2000 2001 2002 2003* 18 054 047 9 630 23 581 7 562 972 121 517 92 573 18 395 171 7 816 16 400 14 970 745 92 744 25 176 18 904 486 6 536 16 400 19 502 897 69 971 9 942 18 914 857 5 491 16 400 23 323 118 51 246 5 412 18 916 721 4 243 15 200 27 887 535 37 474 3 420 436 610 - 1 629 156 - 1 619 270 1 576 843 42 427 1 309 770 1 274 508 35 262 906 650 863 181 43 469 1 094 547 341 124 509 315 10 371 1 864 50 083 51 335 52 780 52 786 52 854 15.22 Haberleĩme araçları Communication activities Telefon abone sayısı Number of telephone subscribers Teleks abone sayısı - Number of telex subscribers Teleks kapasitesi - Capacity of telex Cep telefonu - Pocket telephone Mobil (araç telefon) abone sayısı - Mobile telephone Çaþrı cihazı - Paging system ćnternet abone sayısı Number of internet subscribers (1) Bireysel - Individual Kurumsal - Institutional Yıl içi telefon abone artıĩ sayısı Increase of telephone subscribers during the year Telefonlu köy sayısı Number of villages with a telephone (2) Kaynak: Telekom A.Ĩ Genel Müdürlüþü, Ulaĩtırma Bakanlıþı, Source: General Directorate of Telecommunication, internet servis saþlayıcıları Ministry of Transportation, internet service providers (1) 2001 yılından itibaren bilgiler bireysel ve kurumsal (1) Begining from 2001 number of internet subscribers olarak ayrılmıĩtır. separated an individual and institutional. (2) Telefonlu mahal ve mezralar dahildir. (2) Includes rural areas with telephone. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 250 Ulaştırma ve Haberleşme Haberleþme araçlarý - Communication means Telefon abone sayýsý - Number of telephone subscribers 19 500 000 19 000 000 18 500 000 18 000 000 17 500 000 17 000 000 16 500 000 16 000 000 15 500 000 2000 1999 2001 2002 2003* Cep telefonu sayýsý - Number of pocket telephone 30 000 000 25 000 000 20 000 000 15 000 000 10 000 000 5 000 000 0 2000 1999 2001 2002 2003* Ýnternet abone sayýsý - Number of internet subscribers 2 000 000 1 500 000 1 000 000 500 000 0 1999 2000 2001 2002 2003* Veri için tablo 15.22’e bakýnýz. For data, see table 15.22 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 251 Transportation and Communication 15.23 Radyo, televizyon ve yayın kurumu sayıları Radio, television and broadcasting institutions 1999 2000 2001 2002 2003* Radyo - Radio Yayın kurumu sayısı Number of broad casting institutions Yerel - Local Bölgesel - Regional Ulusal - National 13 172 081 13 318 001 13 338 114 13 392 370 14 582 934 1 036 108 36 1 029 108 36 1 051 108 36 1 051 108 36 955 102 36 Televizyon - Television Siyah - beyaz - Black - white Renkli - Coloured Yayın kurumu sayısı Number of broad casting institution Yerel - Local Bölgesel - Regional Ulusal - National 26 962 125 7 211 350 19 750 775 29 791 027 7 337 804 22 453 223 31 492 587 7 360 931 24 131 656 32 994 725 7 392 066 25 602 659 35 271 405 7 392 066 27 879 339 225 15 16 229 15 16 224 15 16 224 15 16 219 17 23 750 290 884 574 908 662 954 612 1 044 400 Kablolu televizyon abone sayısı Number of cable television subscribers Radyo sayýsý - Number of radio 15 000 000 14 500 000 14 000 000 13 500 000 13 000 000 12 500 000 12 000 000 1999 2000 2001 2002 2003* Televizyon sayýsý - Number of television 40 000 000 35 000 000 30 000 000 25 000 000 20 000 000 15 000 000 10 000 000 5 000 000 0 1999 2000 2001 2002 2003* Kablolu televizyon abone sayýsý - Number of cable television subscribers 1 200 000 1 000 000 800 000 600 000 400 000 200 000 0 1999 2000 2001 2002 2003* TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 252 Turizm Tourism 16 Sayfa Page 254 Açıklama Explanation 16.1 Aylara göre gelen ve giden yabancılar 255 16.1 Foreigners arriving and departing by months 16.2 Aylara göre gelen ve giden vatandaĩlar 256 16.2 Citizens arriving and departing by months 16.3 Seçilmiĩ milliyetlere göre gelen ve giden yabancı ziyaretçiler 257 16.3 Foreign visitors arrivals and departures by selected nationalities 16.4 Geliĩ nedenine göre yabancı ve vatandaĩ ziyaretçiler 258 16.4 Departing foreign and citizen visitors by purpose of visit 16.5 Aylara göre turizm geliri 259 16.5 Monthly tourism receipts 16.6 Aylara göre turizm gideri ve kiĩi sayısı, 2004 260 16.6 Tourism expenditures by months and number of visitor, 2004 260 16.7 Citizens arriving by purpose of visit, 2004 261 16.8 Tourists and tourism expenditures in selected countries 16.7 Giriĩ yapan vatandaĩların daþılımı, 2004 seyahat amacına 16.8 Seçilmiĩ ülkelerde turist sayısı ve turizm gideri göre TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 253 Tourism TURćZM TOURISM Turizm ćstatistiklerinde yer alan veriler üç ayrı çalıĩma ile derlenmektedir; - Giriĩ-Çıkıĩ Yapan Ziyaretçi Sınır ćstatistikleri - Çıkıĩ Yapan Ziyaretçiler Anketi Çalıĩması - Vatandaĩ Giriĩ Anketi Çalıĩması Data on tourism can be classified in 3 main topics; - Border Statistics - Departing Visitors Survey - Citizen Entry Survey Giriĩ - Çıkıĩ Yapan Ziyaretçi Sınır ćstatistikleri Border Statistics Türkiye’ye gelen-giden yabancı ve vatandaĩlarla ilgili veriler giriĩçıkıĩ sınır kapılarında milliyet ayrımında Emniyet Müdürlükleri tarafından derlenmekte ve aylık olarak yayımlanmaktadır. Border statistics are being compiled by General Directorate of Public Security by nationality at border gates and released monthly through news bulletin. Çıkıĩ Yapan Ziyaretçiler Anketi Departing Visitors Survey Çalıĩma 2001 yılından itibaren yapılmaktadır. Bu çalıĩma ile; yurt dıĩında ikamet eden, ülkemizi ziyaret edip yurt dıĩına çıkıĩ yapan yabancılar ve Türkiye Cumhuriyeti pasaportu taĩıyan vatandaĩlarımızın profilini (yaĩ, cinsiyet, eþitim durumu, meslek), gezi karakteristiklerini (seyahat amacı, kalınan il, tesis türleri, geceleme sayıları, harcama durumu vb.) belirlemek ve ülkemiz turizm gelirlerini tespit etmek amaçlanmıĩtır. 15 yaĩından küçükler kapsam dıĩı tutulmaktadır. The departing visitors survey has been conducted since 2001. With this survey it is aimed to determine the profile of citizens and foreigners (age, sex, education and professional status) who are departing from the country, and characteristics of their voyage (purpose of visit, province they stayed, amount of expenditure, etc.) and also tourism receipts of the country. Visitors who are below 15 years of age are being excluded. Çalıĩma yılda dört dönem olarak uygulanmakta ve yayımlanmaktadır. I. Dönem (Ocak-Ĩubat-Mart), II. Dönem (NisanMayıs-Haziran), III. Dönem (Temmuz-Aþustos- Eylül), IV. Dönem (Ekim- Kasım-Aralık) Surveys are being conducted and relased quarterly. First quarter is (January-February-March), second quarter is (April-May-June) third quarter is (July-August-September), fourth quarter is (October-November-December). Vatandaĩ Giriĩ Anketi Citizen Entry Survey Çalıĩma 2003 yılından itibaren uygulanmaktadır. Bu çalıĩmada; yurt dıĩını ziyaret edip ülkemize giriĩ yapan ve yurt içinde ikamet eden Türkiye Cumhuriyeti pasaportu taĩıyan vatandaĩlarımızın profilini (yaĩ, cinsiyet, eþitim durumu, mesleþi), gezi karakteristiklerini (seyahat amacı, kalınan ülke, tesis türleri, geceleme sayıları, harcama durumları vb.) belirlemek ve ülkemiz turizm giderlerinin tespit edilmesi amaçlanmıĩtır. 15 yaĩından küçükler kapsam dıĩı tutulmaktadır. The Citizen Entry Survey has been conducted since 2003. With this survey, citizens travelled abroad and entered to country are being compiled. With this survey it is aimed to determine profile of citizens (age, sex, education and professional status), characteristics of their voyage (purpose of visit, province they stayed, amount of expenditure, etc.) and tourism expenditures of the country. Citizens who are below 15 years of age are being excluded. Çalıĩma yılda dört dönem olarak uygulanmakta ve yayımlanmaktadır. I. Dönem (Ocak-Ĩubat-Mart), II. Dönem (NisanMayıs-Haziran), III. Dönem (Temmuz-Aþustos-Eylül), IV. Dönem (Ekim-Kasım-Aralık) This survey are being conducted and released quarterly. First quarter is (January-February-March), second quarter is (AprilMay-June) third quarter is (July-August-September), fourth quarter is (October-November-December). TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 254 2000 2001 2002* 2003* 2004* 10 428 153 11 619 909 13 248 176 13 956 405 17 546 466 Ocak - January 333 915 359 320 306 602 362 349 533 818 Ĩubat - February Mart - March 354 486 404 653 426 408 478 117 607 855 435 158 721 128 547 346 884 804 675 494 846 416 495 175 665 167 783 761 1 098 401 Mayıs - May Haziran - June 986 376 1 079 139 1 231 484 1 388 054 1 327 302 1 457 616 1 141 558 1 506 956 1 801 118 1 899 798 Temmuz - July Aþustos - August 1 525 742 1 419 294 1 777 846 1 601 331 1 897 062 1 900 111 2 123 678 2 263 597 2 597 432 2 525 917 Eylül - September Ekim - October Kasım - November 1 368 420 1 178 221 602 395 1 440 365 1 065 793 520 962 1 770 499 1 420 406 662 984 1 865 650 1 648 459 769 119 2 127 172 1 843 417 938 440 Aralık - December 423 879 397 951 557 276 636 580 789 337 Gelen yabancılar - Foreigners arriving Nisan - April 9 991 004 11 276 531 12 921 982 13 701 419 17 201 742 Ocak - January Ĩubat - February 305 559 324 221 372 395 368 494 304 652 387 943 424 770 443 665 592 329 546 969 Mart - March 441 677 505 242 587 520 494 414 728 094 Nisan - April Mayıs - May 591 980 879 505 966 529 737 743 1 082 966 1 284 854 733 036 1 186 212 1 317 947 538 792 984 625 1 342 870 976 627 1 559 271 1 786 918 Giden yabancılar - Foreigners departing Haziran - June Temmuz - July Aþustos - August Eylül - September Ekim - October Kasım - November Aralık - December 1 303 352 1 476 445 1 589 343 1 691 197 2 139 616 1 521 203 1 329 103 1 286 815 1 741 930 1 488 273 1 243 460 2 084 586 1 797 274 1 663 724 2 452 800 1 983 632 1 860 761 2 786 367 2 259 734 2 102 512 656 583 384 477 611 210 363 519 770 243 499 502 915 327 568 566 994 846 728 459 Source: General Directorate of Public Security Kaynak: Emniyet Genel Müdürlüþü Yabancý ziyaretçiler Foreigners visitors 18 000 000 16 000 000 14 000 000 12 000 000 10 000 000 Gelen yabancýlar Foreigners arriving 8 000 000 Giden yabancýlar Foreigners departing 6 000 000 4 000 000 2 000 000 0 2000 2001 2002* 2003* 2004* TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 255 Turizm 16.1 Aylara göre gelen ve giden yabancılar Foreigners arriving and departing by months Tourism 16.2 Aylara göre gelen ve giden vatandaĩlar Citizens arriving and departing by months 2000 2001 2002* 2003* 2004* 5 059 422 5 817 368 7 097 396 5 314 884 4 892 641 Ocak - January 385 468 335 504 204 863 229 574 442 859 Ĩubat - February Mart - March 307 887 350 917 348 215 436 705 513 844 Nisan - April 459 658 357 310 452 188 319 197 404 406 357 699 340 850 318 460 469 162 496 842 Mayıs - May Haziran - June 373 609 541 775 376 271 514 847 388 987 524 221 419 606 578 740 591 601 682 199 Temmuz - July Aþustos - August 913 337 553 280 907 604 526 122 870 688 552 157 998 080 700 411 1 118 167 755 674 Eylül - September Ekim - October Kasım - November 398 065 338 991 330 759 315 999 269 957 224 488 382 187 347 545 291 758 455 111 442 204 455 979 526 831 496 765 514 668 Aralık - December 354 745 299 547 386 696 441 648 488 784 5 279 099 4 856 816 5 129 591 5 891 729 7 288 809 420 674 351 141 352 351 375 165 244 501 355 958 340 090 389 555 551 293 421 005 Gelen vatandaĩ - Citizens arriving Giden vatandaĩ - Citizens departing Ocak - January Ĩubat - February Mart - March 414 587 366 748 353 138 313 161 457 486 Nisan - April Mayıs - May 313 036 336 712 337 636 304 074 319 872 329 388 340 879 352 011 351 516 301 105 363 553 414 310 509 306 516 686 525 443 Haziran - June Temmuz - July Aþustos - August Eylül - September Ekim - October Kasım - November Aralık - December 480 633 463 326 445 261 516 128 647 711 808 701 644 609 425 413 893 076 547 906 363 878 896 160 619 852 460 017 987 048 795 896 573 037 1 063 646 895 090 647 650 384 339 361 618 279 440 261 592 361 701 348 597 473 441 424 405 516 691 536 802 Source: General Directorate of Public Security Kaynak: Emniyet Genel Müdürlüþü Gelen ve giden vatandaþlar Citizens arriving and departing 8 000 000 7 000 000 6 000 000 5 000 000 Gelen vatandaþ Citizens arriving 4 000 000 Giden vatandaþ Citizens departing 3 000 000 2 000 000 1 000 000 0 2000 2001 2002* 2003* 2004* TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 256 2000 2001 2002* 2003* 2004* 10 428 153 11 619 909 13 248 176 13 956 405 17 546 466 ABD - USA Almanya - Germany 515 284 2 277 505 428 989 2 881 443 247 593 3 481 691 222 675 3 305 044 289 290 3 985 140 Avusturya - Austria 320 630 360 145 377 196 379 814 456 253 Belçika - Belgium Bulgaristan - Bulgaria Fransa - France 256 885 381 545 449 727 310 512 540 437 523 777 313 600 834 070 522 349 308 043 1 006 268 470 071 426 769 1 310 643 544 917 Hollanda - Netherlands ćngiltere - United Kingdom 439 819 632 833 873 249 938 483 1 199 474 ćran - Iran ćsrail - Israel 915 286 380 819 312 301 845 932 327 067 310 714 1 037 480 432 281 270 262 1 090 629 494 977 321 096 1 398 411 629 622 299 944 ćsveç - Sweden ćtalya - Italy Rusya Federasyonu - Russian Federation 148 830 218 768 677 152 200 760 315 134 757 121 203 645 210 686 946 494 204 134 236 918 1 257 559 285 032 319 007 1 603 372 Ukrayna - Ukraine 173 551 177 402 193 038 225 452 293 644 Yunanistan - Greece Gürcistan - Georgia 218 092 179 563 265 128 189 028 163 970 180 941 279 751 161 687 180 106 393 399 167 759 185 111 491 298 235 143 169 348 179 878 2 117 390 178 861 2 294 843 163 114 2 519 884 192 645 2 556 328 330 306 3 278 853 9 991 004 11 276 531 12 921 982 13 701 419 17 201 742 500 609 2 212 213 420 137 2 842 720 246 916 3 552 185 226 114 3 288 904 293 022 3 970 359 303 293 152 789 241 891 353 242 148 503 300 861 368 236 144 266 302 854 385 196 190 713 273 717 459 046 326 937 409 306 371 560 431 369 537 714 514 455 853 003 496 482 1 040 985 453 658 1 324 106 540 606 ćngiltere - United Kingdom 409 170 898 066 607 508 850 161 846 112 1 015 671 973 935 1 089 679 1 200 547 1 424 321 ćran - Iran ćsrail - Israel ćsveç - Sweden 330 595 300 514 127 191 307 801 300 453 176 750 427 462 259 468 199 513 411 558 307 359 195 641 468 240 284 475 286 104 ćsviçre - Switzerland ćtalya - Italy Romanya - Romania 83 936 192 762 253 032 135 757 293 687 174 225 150 918 194 106 166 465 171 881 231 861 180 317 267 933 308 893 167 206 Rusya Federasyonu - Russian Federation 667 287 741 863 909 015 1 300 299 1 579 451 166 568 225 123 2 123 036 167 535 169 203 2 233 956 186 295 245 484 2 357 531 212 149 382 990 2 384 463 290 416 473 559 3 127 215 Gelen yabancılar - Foreigners arriving Romanya - Romania Azerbeycan - Azerbaijan Diþer ülkeler - Other countries Giden yabancılar - Foreigners departing ABD - USA Almanya - Germany Avusturya - Austria Azerbeycan - Azerbaijan Belçika - Belgium Bulgaristan - Bulgaria Fransa - France Hollanda - Netherlands Ukrayna - Ukraine Yunanistan - Greece Diþer ülkeler - Other countries Kaynak: Emniyet Genel Müdürlüþü Source: General Directorate of Public Security TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 257 Turizm 16.3 Seçilmiĩ milliyetlere göre gelen ve giden yabancı ziyaretçiler Foreign visitors arrivals and departures by selected nationalities Tourism 16.4 Geliĩ nedenine göre yabancı ve vatandaĩ ziyaretçiler Departing foreign and citizen visitors by purpose of visit 2001* 2002* 2003* 2004* 11 276 530 12 921 983 13 701 418 17 202 997 5 231 272 6 401 017 6 815 797 8 216 757 Kültür - Culture 917 368 1 016 739 1 004 079 1 116 205 Sportif iliĩkiler - Sports event 127 657 128 893 156 162 213 971 Yakınları ziyaret - Visiting relatives and friends 794 651 980 005 839 086 1 044 575 Saþlık - Health reasons 96 860 82 693 103 404 133 722 Dini - Religious 30 962 60 171 58 456 61 054 Alıĩveriĩ - Shopping 829 207 759 589 968 486 1 041 584 Toplantı, konferans, kurs, seminer Meeting, conference, course, seminar 239 777 235 156 297 903 324 152 Görev - Jop 500 328 571 573 730 272 814 150 Ticari iliĩkiler, fuar - Commercial relations, exhibitions 503 300 376 813 442 431 633 994 Transit - Transit 308 428 252 722 246 377 168 329 125 061 Gelen yabancılar - Foreigners arriving Gezi, eþlence - Travel, entertainment - 197 834 72 060 427 704 115 944 399 684 588 267 1 269 016 1 742 834 1 567 221 2 721 176 2 173 588 2 292 535 2 600 632 3 059 648 430 751 422 929 450 820 511 996 Kültür - Culture 7 768 13 902 13 003 13 141 Sportif iliĩkiler - Sports event 6 259 1 936 5 555 4 662 1 101 205 1 108 701 1 262 644 1 425 332 39 631 29 644 36 567 38 272 3 135 6 346 6 093 4 724 Alıĩveriĩ - Shopping 29 133 20 732 28 992 27 365 Toplantı, konferans, kurs, seminer Meeting, conference, course, seminar 11 449 15 585 14 774 12 272 Görev - Jop 37 650 37 542 37 792 38 122 Ticari iliĩkiler, fuar - Commercial relations, exhibitions 76 453 62 064 81 734 106 170 Eþitim - Education Diþer - Other Beraberinde gelen - Accompanying persons Gelen vatandaĩlar - Citizens arriving Gezi, eþlence - Travel, entertainment Yakınları ziyaret - Visiting relatives and friends Saþlık - Health reasons Dini - Religious Transit - Transit 260 1 402 272 - - 48 858 6 961 19 216 Eþitim - Education Diþer - Other 148 719 53 696 104 186 106 676 Beraberinde gelen - Accompanying persons 281 175 469 198 551 239 751 700 Note. Data cover "The Departing Visitors Survey". Not. Bilgiler "Çıkıĩ Yapan Ziyaretçiler Anket" sonuçlarına aittir. Seçilmiþ milliyetlere göre gelen ziyaretçiler Foreign visitors arrivals by selected nationalites 4 500 000 4 000 000 3 500 000 3 000 000 2 500 000 2 000 000 1 500 000 1 000 000 500 000 0 Almanya - Germany Bulgaristan - Bulgaria Ýngiltere - United Kingdom Ýran - Iran Rusya Federasyonu Russian Federation Romanya - Romania 2000 2001 2002* 2003* 2004* Veri için tablo 16.3’e bakýnýz. For data, see table 16.3 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 258 ($) Yabancı - Foreigners 2001* 2002* 2003* 2004* 7 386 246 291 9 009 677 602 9 676 623 408 12 124 059 763 394 025 338 Ocak - January 188 739 214 179 914 229 246 670 897 Ĩubat - February Mart - March 186 236 746 226 080 199 263 593 879 365 087 241 Nisan - April 259 056 729 539 677 815 347 809 762 505 833 571 291 781 381 329 174 494 475 519 253 620 105 837 Mayıs - May Haziran - June 798 778 970 961 356 973 853 368 264 962 429 353 636 509 630 896 025 139 1 017 825 191 1 176 696 184 936 456 224 1 103 534 207 1 203 029 361 1 582 230 933 1 345 539 410 1 967 167 782 1 645 294 194 2 165 634 177 Eylül - September Ekim - October Kasım - November 951 831 902 864 144 371 389 524 210 1 368 097 030 1 039 987 386 460 537 098 1 599 765 744 1 204 675 580 572 521 876 1 739 694 754 1 450 009 450 643 278 463 Aralık - December 206 908 930 280 360 417 323 197 596 430 889 681 Vatandaĩ - Citizens 2 680 908 939 2 891 247 901 3 526 520 686 3 763 639 744 Ocak - January Ĩubat - February 151 442 019 165 057 610 76 367 769 94 993 751 130 720 842 154 175 375 208 019 962 137 807 364 Mart - March 146 082 859 146 767 490 114 356 564 132 514 331 Nisan - April Mayıs - May 132 857 510 137 121 357 146 899 110 86 607 171 143 893 029 163 141 950 112 500 182 136 499 222 148 180 043 153 041 308 147 035 148 155 227 808 342 590 011 372 559 870 465 238 331 509 095 746 671 522 445 448 279 258 139 086 138 766 971 785 542 681 226 203 334 332 912 346 915 741 803 266 249 084 143 858 229 622 743 195 743 279 267 013 104 896 641 95 073 981 150 248 744 143 680 785 194 826 729 166 789 074 212 825 254 227 380 445 Temmuz - July Aþustos - August Haziran - June Temmuz - July Aþustos - August Eylül - September Ekim - October Kasım - November Aralık - December Note. Data cover "The Departing Visitors Survey". Not. Bilgiler "Çıkıĩ Yapan Ziyaretçiler Anket" sonuçlarına aittir. Turizm geliri - Tourism receipts 14 000 000 (000 $) 12 000 000 10 000 000 8 000 000 6 000 000 Yabancý - Foreigners Vatandaþ - Citizenz 4 000 000 2 000 000 2001* 2002* 2003* 2004* TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 259 Turizm 16.5 Aylara göre turizm geliri Monthly tourism receipts Tourism 16.6 Aylara göre turizm gideri ve kiĩi sayısı, 2004 Tourism expenditures by months and number of visitor, 2004 Toplam - Total Ocak - January Ĩubat - February Mart - March Nisan - April Mayıs - May Haziran - June Temmuz - July Aþustos - August Eylül - September Ekim - October Kasım - November Aralık - December Kiĩi sayısı Number of persons Turizm gideri Tourism expenditure ($) Kiĩi baĩı ortalama harcama Average expenditures per person 3 844 494 212 069 236 070 232 005 303 809 363 683 403 275 434 461 331 593 256 390 362 689 363 407 345 043 2 524 065 867 169 740 131 210 156 538 175 484 629 171 886 805 207 021 157 241 463 203 323 723 948 235 832 767 174 744 646 198 508 023 212 675 092 202 828 928 656.5 800.4 890.2 756.4 565.8 569.2 598.8 745.1 711.2 681.6 547.3 585.2 587.8 Note. Data cover "The Citizen Entry Survey". Not. Bilgiler "Vatandaĩ Giriĩ Anketi" sonuçlarına aittir. 16.7 Giriĩ yapan vatandaĩların seyahat amacına göre daþılımı, 2004 Citizens arriving by purpose of visit, 2004 Kiúi sayısı Number of persons (1) Seyahat amacı Purpose of visit 3 660 869 609 840 23 931 11 768 817 466 61 842 140 824 103 858 331 631 922 741 120 776 516 192 Toplam - Total Gezi, eþlence - Travel, entertainment Kültür - Culture Sportif iliĩkiler - Sports events Yakınları ziyaret - Visiting relatives Saþlık - Health reasons Alıĩveriĩ - Shopping Toplantı, konferans, kurs, seminer - Meeting, conference, course, seminar Görev - Jop Ticari iliĩkiler, fuar - Commercial relations, exhibitions Eþitim - Education Diþer - Other Not. Bilgiler "Vatandaĩ Giriĩ Anketi" sonuçlarına aittir. Note. Data cover "The Citizen Entry Survey". (1) Beraberinde gelen kiĩi sayısı hariç tutulmuĩtur. (1) Accompany persons are excluded. Seyahat amacýna göre giriþ yapan vatandaþlar Citizens arriving by purpose of visit 2004 %18 %15 Ticari iliþkiler, fuar Commercial relations, exhibitions Yakýnlarý ziyaret Visiting relatives %3 Gezi, eðlence Travel, entertainment Diðer - Other %24 Görev - Jop Alýþveriþ - Shopping %26 Eðitim - Education %4 %10 Veri için tablo 16.7’ye bakýnýz. For data, see table 16.7. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 260 Gelen turist sayısı Turizm gideri Number of tourist/visitor arrivals (000) Tourism expenditure (000 000 $) Turizm 16.8 Seçilmiĩ ülkelerde turist sayısı ve turizm gideri Tourists and tourism expenditures in selected countries 2000 2001 2002 2000 2001 2002 ABD - USA Avusturalya - Avustralia Avusturya - Austria 50 945 4 931 17 982 44 898 4 856 18 180 41 892 4 841 18 611 82 400 8 451 9 931 71893* 7 624 10 118 66 547 8 087 11 237 Almanya - Germany Belçika - Belgium Bulgaristan - Bulgaria 18 983 6 457 17 861 6 452 17 969 6 724 18479 6 592 (1) 18422 6 903 (1) 19158 6 892 2 785 2 088 77 190 10 003 3 186 2 028 75 202 9 500 3 433 2 010 77 012 9 595 1 074 4 038 1 201 4 600 1 344 5 785 30754 7 217 (2) 29979 6 723 (2) 32329 7 706 ćran - Iran Islamic Republic ćrlanda - Ireland 25 209 1 342 6 646 22 835 1 402 6 353 24 180 ... 6 476 19 374 671 2 608 16 276 1 122 2 790 17 591 ... 3 089 ćsrail - Israel ćspanya - Spain 2 417 47 898 1 196 50 094 862 51 748 3 338 31 454 1 570 32 873 1 197 33 609 11 000* 41 181 4 757 10 800* 39 563 4 772 10 000* 39 799 5 239 7 581 27 500 3 373 7 310 25 796 3 301 7 628 26 915 3 499 19 627 852 19 679 829 20 057 876 10839(3) 1 807 10774 1 915 (3) 9700 2 186 20 641 12 097 19 810 12 167 19 667 11 666 8 295(4) 5 282 8401 5 505 (4) 8858 5 919 7 030 13 096 7 400 14 057 7 943 14 180 9 221(5) Danimarka - Denmark Fransa - France Hollanda - Netherlands ćngiltere - United Kingdom ćsviçre - Switzerland ćtalya - Italy Japonya - Japan Kanada - Canada Lüksemburg - Luxembourg Meksika - Mexico Portekiz - Portugal Rusya Federasyonu - Russian Federation Yunanistan - Greece 3 429 (1) (2) (3) (4) 3 560 9447 4 188 (5) 9741 (5) Kaynak - Source: United Nations Statistical Yearbook, 2001 (1) Gümrük mal iĩlemleri ile iç ve dıĩ sınırdaki deþiĩimlerin (1) Including border merchandise transactions and purchases satın alımlarını kapsar. of inward-bound and outward-bound commuters. (2) Yabancı para olarak ödenen sınır çalıĩanları dahil deþildir (2) New series since 1999 excluding frontier workers paid ve 1999 yılından itibaren yeni seridir. in foreign currency. (3) Saþlık, eþitim, personel harcamalarıdahildir. (3) Including medical, education and crew spending. Uluslararası harcamalar dahil deþildir. Exluding international fares. (4) Hudut ziyaretçileri ve deniz yolcularının gelirlerini içerir. (4) Including receipts from cruise passengers and frontier visitors. (5) Yeni metodoloji yoluyla kayıtları kapsar. (5) Including registrations through new methodology. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 261 Ticaret ve Hizmetler Trade and Services 17 Sayfa Page Açıklama 264 Explanation 17.1 Ticaret ve hizmet faaliyetinde iĩyeri sayısı, istihdam ve ödemeler, girdi, çıktı ve katma deþer 266 17.1 Number of establishments, employment and payments, input, output and value added in trade and services sectors 17.2 Ticaret ve hizmet faaliyetlerine göre iĩyeri sayısı, istihdam ve ödemeler, girdi, çıktı ve katma deþer, 2001 268 17.2 Number of establishments, employment and payments, input, output and value added in trade and services sectors, 2001 17.3 Ticaret ve hizmet faaliyetlerine göre iĩyeri/teĩebbüs sayısı, istihdam ve ödemeler, girdi, çıktı, katma deþer, 2001 269 17.3 Number of establishment/enterprises, employment and payments, input, output, value added in trade and services sectors, 2001 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 263 Trade and Services TćCARET VE HćZMETLER TRADE AND SERVICES Ticaret ve Hizmet kesimine iliĩkin faaliyetler yıllık olarak düzenlenen "Ticaret, Otel-Lokanta ve Hizmet ćĩyerleri Anketleri" ile derlenmektedir. Bu anketlerde çerçeveyi belirli yıl aralıkları ile yapılan Genel Sanayi ve ćĩyerleri Sayımı oluĩturmaktadır. Activities concerning Trade and Service Sectors are complied by "Annual Surveys on Trade, Hotel-Restaurant and Service Establishments". In these surveys, The General Census of Industry and Business Establishments conducted periodically constitutes the frame. Anketlerin amacı, ulusal hesapları oluĩturan milli gelir tahminlerinin yapılabilmesi ve input-output tablolarının hazırlanabilmesi için gerekli olan verileri derlemek, ülkemizin ekonomi ve sosyal yapısında meydana gelen deþiĩmeleri belirlemek ve ekonominin önemli bir bölümünü oluĩturan hizmetler kesiminin yapısını izlemektedir. Hizmetler kesimine ait ekonomik ve sosyal göstergelerin uluslararası düzeyde karĩılaĩtırmalarının yapılabilmesi ve bu göstergelerin hesaplanması için kullanılan gerek sektörel, gerekse faaliyetler seviyesinde yapılan hesaplamaların kapsamlarının aynı olması gereþinden hareketle 1992 Genel Sanayi ve ćĩyerleri Sayımı ile birlikte ticeret ve hizmet kesiminin deþerlendirilmesinde "Tüm Ekonomik Faaliyetlerin Uluslararası Standart Sanayi Sınıflaması"nın (USSS 3.Rev.) kullanılmıĩtır. The purpose of these surveys is to compile data for Trade and Service Sectors to make enable the estimation of national income which constitutes national accounts and to prepare input-output tables, and to determine the changes in our country's social and economic structure, and to determine structure of service sector which constitutes important part of national economy. In order to make comparisons of economic and social indicators related to service sector at the international level, the coverage of the calculations used for calculating these indicators either sectoral or activity level has to be same. From this point of view, beginning from the 1992 General Census of Industry and Business Establishments in the evaluation of trade and service sectors, the third revision of "International Standard Industrial Classification of All Economic Activities" (ISIC Rev.3) has been used. Ulusal Hesaplar Sistemi 1993'deki önerilere göre, 1995 Ticaret, Otel-Lokanta ve Hizmet ćĩyerleri Anketinde ve daha sonraki yıllarda yapılan anketlerde iĩyerlerine iliĩkin olarak derlenen iĩyerinin ekonomik faaliyetleri, çalıĩanlar sayısı, giderler, gelirler vb. veriler ve bu verilerden yararlanarak hesaplanan girdi, çıktı, katma deþer bilgileri, katma deþer vergisi hariç olarak derlenmektedir. Hizmet sektörüne iliĩkin olarak verilen tablolarda girdi, çıktı, katma deþer bilgileri, katma deþer vergisi dahil olarak verilmiĩtir. 1995 yılından itibaren ticaret sektöründe kamu kesiminde faaliyet gösteren iĩyerleri de kapsama alınmıĩtır. According to the recommendation of the System of National Accounts 1993, 1995 Trade Hotel-Restaurant and Service Survey and onward data concerning establishments such as economic activity, number of persons engaged, expenses, revenues etc. and calculated variables, input, output, value added, from these data are compiled excluding value added tax input, output and value added in the tables are given including value added tax trade establishments in public sector are included from 1995. Tanım ve Kavramlar Definitions and Concepts ćĩyeri: Tek bir mülkiyet veya kontrol düzeni altında mal veya hizmet üretimi amacıyla genellikle tek tip ekonomik faaliyette bulunan ve soru kaþıdını doldurabilecek kayıt ve kaynaklara sahip olan yerdir. Banka, sigorta, döviz büroları, menkul deþerler, finansal kiralama ve özel finans kurumları için kullanılan istatistiksel birim teĩebbüstür. Establisment: A work-place where single ownership or controlling status is established and generally where one type of economic activity is carried out and which has the registers and accounting sources necessary to fill in the questionnaire. For banking, insurance, foreign exchange offices, mutual funds companies, financial leasing and special finance houses, enterprise is the statistical unit. Teĩebbüs: Özellikle cari kaynaklarının tahsisatında, bir dereceye kadar özerk karar verebilen ve mal veya hizmet üreten teĩkilatlanmıĩ bir birim olan teĩebbüs, yasal birimlerin en küçük birliþidir. Teĩebbüs, bir veya birden fazla yerde, bir veya birden fazla faaliyet gerçekleĩtirebilir. Teĩebbüs tek baĩına bir yasal birim de olabilir. Enterprise: The enterprise is the smallest combination of legal units that is an organizational unit producing goods or service, which benefits from a certain degree of autonomy in decision making, especially for the allocation of its current resources. An enterprise carries out or more activities at one or more locations. An enterprise may be a sole legal unit. Ana faaliyet: ćĩyerinin faaliyet konusu tek ise ana faaliyet olarak iĩyerinin yürüttüþü faaliyet, iĩyerinin faaliyet konusu birden fazla ise ana faaliyet olarak gayri safi satıĩ hasılatı en fazla olan faaliyet alınmıĩtır. Main economic activity: If there is one activity, this activity is taken as the main activity. In cases where the establishments are engaged in more than one type of activity, the main activity is the activity from which most of the value of the gross revenue is obtained. Çalıĩanlar sayısı: ćĩyerinde ücretle çalıĩanlarla birlikte (iĩyerinde düzenli olarak çalıĩan iĩ sahibi ve ortaklar, ücretsiz çalıĩan aile fertleri dahil) iĩyeri personeli olan ancak iĩyeri dıĩında çalıĩan ve iĩyeri tarafından ödeme yapılan (satıĩ temsilcileri, daþıtım personeli, tamir ve bakım grupları vb.) kiĩilerin toplam sayısı olarak tanımlanır. Number of persons engaged: Defined as the total number of persons who work in the enquiry unit (inclusive of working proprietors, partners working regularly in the establishment and unpaid family workers, etc.) as well as persons who work outside the unit who belong to it and are paid by it (e.g. sales representatives, delivery personnel, repair and maintenance teams, etc.). TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 264 The number of persons engaged includes persons absent for a short period (e.g. sick leave, paid leave or special leave, etc.), and also those on strike, but not those absent for an indefinite period. It also includes part-time workers who are regarded as such under the laws of the country concerned and who are on the payroll, as well as seasonal workers and apprentices on the payroll. Baĩka bir iĩyeri tarafından iĩyerine saþlanan iĩgücü, diþer iĩletmeler adına iĩyerinde tamir ve bakım iĩlerini yürüten kiĩiler ile zorunlu askerlik hizmetinde olanlar bu tanımın kapsamı dıĩındadır. It excludes manpower supplied to the unit by other establishments, persons carrying out repair and maintenance work in the enquiry unit on behalf of other establishments, as well as those on compulsory military service. Ücretle çalıĩanlar: ćĩyerinde sıfatı ne olursa olsun, emeþi karĩılıþında maaĩ, ücret, yevmiye vb. adlar altında nakdi ve/veya ayni gelir karĩılıþı çalıĩanları kapsar. ćĩyeri ile çalıĩma baþı devam etmekle beraber hastalık, izin, grev vb. nedenlerden dolayı iĩyerinde bulunmayanlar da kapsanmaktadır. Empoyees: It covers the workers in the establishment whatever their title, who are paid wages and salaries and the like. Employees who are temporarily absent on this day because of illness, annual leave or strikes etc. are also included. ćĩ sahibi ve ortaklar: Ferdi mülkiyet, adi ortaklık, kollektif ĩirket ve komandit ĩirketlerde referans yılında zamanının çoþunu iĩyerinde çalıĩarak geçiren iĩ sahibi ve ortakları kapsar. Bu kiĩilerden kar dıĩında emeþi karĩılıþı ücret alanlar var ise ücretle çalıĩanlar içinde gösterilir. Owners and partners: It consists of owners and partners who spend most of the working time in an individual proprietorship, simple partnership, general partnership or limited liability company. If owners and partners are paid salaries for his labour excluding his profit gain, they are included in the employee category. Ücretsiz çalıĩan aile fertleri ve çıraklar: Karı, koca, çocuklar ve aynı evde oturan ve giyimleri aile sorumluluþu altında olan kiĩilerden bir ücret almaksızın zamanının çoþunu iĩyerinde çalıĩarak geçirenleri ve çırakları kapsar. Bunlardan ücret alarak iĩyerinde çalıĩanlar, ücretle çalıĩanlar içinde kapsanır. Unpaid family workers and apprentices: It covers wife, husband, children and others who live in the same household and whose food and clothing needs are provided by the family and who work without taking a regular payment and spending most of their working time in the establishment, and apprentices. If they receive payment for work, they are included in the employee category. Ücretle çalıĩanlar toplamı: Ücretle çalıĩanların Ĩubat, Mayıs, Aþustos ve Kasım aylarındaki toplamıdır. Total number of employees: It is the total number of employees in February, May, August and November. Ücretle çalıĩanların yıllık ortalama sayısı: Ücretle çalıĩanlar toplamının çalıĩılan örnek ay sayısına bölünmesidir. Annual average number of employees: Obtained by dividing the total number of employees into the number of worked sample months. Çalıĩanların yıllık ortalama sayısı: Ücretle çalıĩanların yıllık ortalama sayısına, Kasım ayında çalıĩan iĩsahibi ve ortaklarla, ücretsiz çalıĩan aile fertlerinin ve çırakların eklenmesi ile bulunan deþeridir. Annual average number of persons engaged: This value is obtained by adding the number of owners, partners and unpaid family workers active in November in the establishment to the annual average number of employees. Ücretle çalıĩanlara yapılan yıllık brüt ödemeler: Sosyal sigorta ve emekliliþe iĩverenin iĩtiraki vb. ödemeler hariç olmak üzere gelir vergisi, emeklilik, sosyal sigorta vb. keseneklerden önce bordrolarda brüt olarak görülen ve yaptıkları iĩ karĩılıþı çalıĩanlara yapılan nakdi ödemeleri, fazla mesai, ikramiye, prim, tazminat ödemelerini, sosyal ve ayni yardımları kapsar. Annual gross payments to employees: It includes all payments made to persons engaged in the from of wages and salaries and daily-wage before deduction of income tax, social security and pension fund premiums. It excludes social security and pension contributions and the like payable by the employer. It includes overtime payments, bonuses, indemnities and payments in kind. Girdi: Satın alınan mal ve hizmetlerin deþeri ile yıl baĩı malzeme ve yakıt stok deþeri toplamından, yıl sonu malzeme ve yakıt stok deþeri ve üzerinde deþiĩiklik yapılmadan satmak amacı ile satın alınan malların deþerinin çıkarılmasıyla elde edilmiĩtir. Input: The value of input is calculated by subtracting the total value of stock of material and fuel at the end of the year and goods purchased to be resold without any further processing from the total value of purchases of goods and services, and stock of material, and fuel at the beginning of the year. Çıktı: Satılan mal ve hizmetlerin deþeri, yıl sonu ticari mal stok deþeri ve iĩyerinin kendi personeli tarafından yapılan sabit kıymetlerin üretim deþeri toplamından, yıl baĩı ticari mal stok deþeri ve üzerinde deþiĩiklik yapılmadan satmak amacı ile satın alınan malların deþerinin çıkarılması ile elde edilmiĩtir. Output: The value of output is calculated by subtracting the total of stock of trade goods at the beginning of the year and goods purchased to be resold without any further processing from the total value of sales of goods and services, stock of trade goods at the end of the year and production value of fixed assets produced by the establishment's own staff. Katma deþer: "Çıktı" deþerinden "Girdi” deþerinin çıkartılması ile elde edilmiĩtir. Value added: The value added is calculated by subtracting "Input" from "Output". TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 265 Ticaret ve Hizmetler Çalıĩanlar sayısı belirsiz bir süre için izinli olanlar hariç, kısa süreli izinlileri (örneþin; hastalık izni, ücretli izin yada özel izin vb.) ve grevdekileri kapsar. Aynı zamanda bordroda yer alan mevsimlik iĩçiler, çıraklar ile beraber bordrolarda görülen ve ilgili kanunlarda part-time olarak sayılanlar da kapsamı içindedir. Trade and Services 17.1 Ticaret ve hizmet faaliyetinde iĩyeri sayısı, istihdam ve ödemeler, girdi, çıktı ve katma deþer Number of establishments, employment and payments, input, output and value added in trade and services sectors (KDV dahil - Included VAT) USSS, 3.Rev - ISIC, Rev.3 Ticaret ve hizmet faaliyeti - Trade and services sectors ćĩyeri / teĩebbüs sayısı - Number of establishment / enterprises Ücretle çalıĩanların yıllık ortalama sayısı Annual average number of employees Çalıĩanların yıllık ortalama sayısı Annual average number of persons engaged Ücretle çalıĩanlara yapılan yıllık brüt ödemeler (Milyar TL) Annual gross payments to employees (Billion TL) Girdi (Milyar TL) - Input (Billion TL) Çıktı (Milyar TL) - Output (Billion TL) Katma deþer (Milyar TL) - Value added (Billion TL) Toptan ve perakende ticaret motorlu taĩıt, motosiklet, kiĩisel ve ev eĩyalarının onarımı - Wholesale and retail trade, repair of motor vehicles, motorcycles and personal and household goods ćĩyeri / teĩebbüs sayısı - Number of establishment / enterprises Ücretle çalıĩanların yıllık ortalama sayısı Annual average number of employees Çalıĩanların yıllık ortalama sayısı Annual average number of persons engaged Ücretle çalıĩanlara yapılan yıllık brüt ödemeler (Milyar TL) Annual gross payments to employees (Billion TL) Girdi (Milyar TL) - Input (Billion TL) Çıktı (Milyar TL) - Output (Billion TL) Katma deþer (Milyar TL) - Value added (Billion TL) Oteller ve lokantalar - Hotels and restaurants ćĩyeri / teĩebbüs sayısı - Number of establishment / enterprises Ücretle çalıĩanların yıllık ortalama sayısı Annual average number of employees Çalıĩanların yıllık ortalama sayısı Annual average number of persons engaged Ücretle çalıĩanlara yapılan yıllık brüt ödemeler (Milyar TL) Annual gross payments to employees (Billion TL) Girdi (Milyar TL) - Input (Billion TL) Çıktı (Milyar TL) - Output (Billion TL) Katma deþer (Milyar TL) - Value added (Billion TL) Mali aracı kuruluĩların faaliyetleri - Activities of financial intermediation ćĩyeri / teĩebbüs sayısı - Number of establishment / enterprises Ücretle çalıĩanların yıllık ortalama sayısı Annual average number of employees Çalıĩanların yıllık ortalama sayısı Annual average number of persons engaged Ücretle çalıĩanlara yapılan yıllık brüt ödemeler (Milyar TL) Annual gross payments to employees (Billion TL) Girdi (Milyar TL) - Input (Billion TL) Çıktı (Milyar TL) - Output (Billion TL) Katma deþer (Milyar TL) - Value added (Billion TL) 1997 1998 1999 2000 2001 1 011 476 1 049 541 1 078 856 1 106 752 1 120 002 1 919 472 2 105 902 2 243 395 2 347 130 2 286 752 3 114 284 3 324 585 3 503 597 3 629 556 3 573 377 7 127 129 9 639 975 1 077 177 2 281 936 4 341 503 4 980 678 10 560 208 25 845 836 13 080 277 27 343 504 54 740 623 82 739 350 169 925 700 8 099 599 16 783 295 28 894 786 46 361 645 67 068 753 702 494 723 640 739 443 755 106 763 967 990 800 1 079 025 1 122 602 1 156 951 1 192 707 1 811 196 1 913 818 1 975 200 2 018 437 2 069 182 36 377 706 102 856 945 385 304 782 014 1 459 509 2 468 865 3 508 379 839 676 1 698 522 2 912 753 4 937 721 6 806 505 5 498 975 11 159 504 19 080 097 32 405 028 43 213 824 4 659 299 9 460 982 16 167 343 27 467 307 36 407 319 152 776 155 095 158 325 160 329 161 049 406 350 423 363 443 834 464 571 446 633 618 407 637 024 659 889 682 921 659 645 115 592 216 502 485 824 891 790 1 425 888 648 278 1 162 769 2 493 821 4 576 536 7 128 772 1 372 648 2 462 885 5 362 571 9 934 451 15 306 475 724 370 1 300 115 2 868 750 5 357 915 8 177 702 3 923 7 784 8 106 8 720 8 437 192 470 210 573 224 019 226 919 174 782 195 440 214 281 228 948 231 925 179 598 382 648 850 625 1 540 557 2 181 309 2 455 266 2 924 749 6 722 229 18 742 731 23 031 398 82 873 556 4 809 052 10 917 774 24 896 835 30 015 246 97 365 306 1 884 303 4 195 545 6 154 104 6 983 849 14 491 750 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 266 USSS, 3.Rev - ISIC, Rev.3 Gayrimenkul, kiralama ve iĩ faaliyetleri Real estate, renting and business activities ćĩyeri / teĩebbüs sayısı - Number of establishment / enterprises Ücretle çalıĩanların yıllık ortalama sayısı Annual average number of employees Çalıĩanların yıllık ortalama sayısı Annual average number of persons engaged Ücretle çalıĩanlara yapılan yıllık brüt ödemeler (Milyar TL) Annual gross payments to employees (Billion TL) Girdi (Milyar TL) - Input (Billion TL) Çıktı (Milyar TL) - Output (Billion TL) Katma deþer (Milyar TL) - Value added (Billion TL) E÷itim - Education ćĩyeri / teĩebbüs sayısı - Number of establishment / enterprises Ücretle çalıĩanların yıllık ortalama sayısı Annual average number of employees Çalıĩanların yıllık ortalama sayısı Annual average number of persons engaged Ücretle çalıĩanlara yapılan yıllık brüt ödemeler (Milyar TL) Annual gross payments to employees (Billion TL) Girdi (Milyar TL) - Input (Billion TL) Çıktı (Milyar TL) - Output (Billion TL) Katma deþer (Milyar TL) - Value added (Billion TL) Saþlık iĩleri ve sosyal hizmetler - Health and social work ćĩyeri / teĩebbüs sayısı - Number of establishment / enterprises Ücretle çalıĩanların yıllık ortalama sayısı Annual average number of employees Çalıĩanların yıllık ortalama sayısı Annual average number of persons engaged Ücretle çalıĩanlara yapılan yıllık brüt ödemeler (Milyar TL) Annual gross payments to employees (Billion TL) Girdi (Milyar TL) - Input (Billion TL) Çıktı (Milyar TL) - Output (Billion TL) Katma deþer (Milyar TL) - Value added (Billion TL) 1997 1998 1999 2000 2001 61 014 64 517 70 249 74 649 74 952 113 891 133 331 147 671 157 562 151 622 173 441 195 152 220 351 235 412 225 180 49 762 106 357 201 455 379 335 521 573 251 458 454 774 840 283 1 577 445 2 052 887 601 397 1 195 154 2 378 345 4 181 562 5 290 835 349 939 740 380 1 538 062 2 604 117 3 237 948 3 316 3 739 3 949 4 482 4 362 53 586 67 324 69 159 76 942 72 039 54 909 68 741 70 749 78 803 73 677 25 665 59 144 103 781 201 784 252 696 41 686 89 779 171 959 307 512 368 013 106 791 236 066 426 297 921 122 931 696 65 105 146 287 254 338 613 610 563 682 24 476 25 969 28 269 31 187 32 127 69 143 86 630 109 942 138 590 136 891 90 351 107 970 133 548 164 630 161 904 68 826 180 362 350 999 685 283 1 044 917 75 231 185 624 300 379 1 341 615 2 761 316 282 586 811 312 1 621 744 3 727 486 5 715 853 207 355 625 688 1 321 367 2 385 871 2 954 537 63 477 68 797 70 515 72 279 75 108 93 232 105 656 126 168 125 595 112 078 170 540 187 599 214 912 217 428 204 191 431 256 Diþer toplumsal, sosyal ve kiĩisel hizmet faaliyetleri Other community, social and personal service activities (1) ćĩyeri / teĩebbüs sayısı - Number of establishment / enterprises Ücretle çalıĩanların yıllık ortalama sayısı Annual average number of employees Çalıĩanların yıllık ortalama sayısı Annual average number of persons engaged Ücretle çalıĩanlara yapılan yıllık brüt ödemeler (Milyar TL) Annual gross payments to employees (Billion TL) Girdi (Milyar TL) - Input (Billion TL) Çıktı (Milyar TL) - Output (Billion TL) Katma deþer (Milyar TL) - Value added (Billion TL) (1) Radyo ve televizyon faaliyetlerine ait bilgiler dahil edilmiĩtir. 49 380 86 932 199 378 318 763 199 600 246 511 383 912 605 479 865 896 408 828 560 809 974 734 1 554 455 2 101 711 209 228 314 298 590 822 948 976 1 235 815 (1) Information regarding the activities on radio and television are included. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 267 Ticaret ve Hizmetler 17.1 Ticaret ve hizmet faaliyetinde iĩyeri sayısı, istihdam ve ödemeler, girdi, çıktı ve katma deþer (devam) Number of establishments, employment and payments, input, output and value added in trade and services sectors (continued) (KDV dahil - Included VAT) Trade and Services 17.2 Ticaret ve hizmet faaliyetlerine göre iĩyeri sayısı, istihdam ve ödemeler, girdi, çıktı ve katma deþer, 2001 Number of establishments, employment and payments, input, output and value added in trade and services sectors, 2001 (KDV hariç - Excluded VAT) ćstihdam ve ödemeler Employment and payments Ücretle Ücretle Çalıĩanların çalıĩanlara ćĩyeri USSS 3.Rev ISIC Rev.3 Toptan ve perakende ticaret motorlu taĩıt motosiklet, kiĩisel ve ev eĩyalarının onarımı Wholesale and retail trade, repair of motor vehicles, motorcycles and personal and household goods çalıĩanların yıllık yapılan yıllık ortalama yıllık brüt ortalama sayısı Annual ödemeler Annual average gross sayısı Annual sayısı Number of average estab- number of lishments employees number of payments to persons employees engaged Katma Girdi Çıktı deþer Value Input Output added (Milyar TL - Billion TL) 763 967 1 192 707 2 069 182 3 508 379 Motorlu taĩıtlar ve motosikletlerin satıĩı, bakımı, onarımı, motorlu taĩıt yakıtının perakende satıĩı Sale maintenance and repair of motor vehicles and motorcycles retail sale of automotive fuel 86 415 205 512 297 880 554 925 Motorlu taĩıtlar ve motosikletler dıĩında kalan toptan ticaret ve ticaret komisyonculuþu Wholesale trade and commission trade expect of motor vehicles and motorcycles 88 721 395 645 463 635 1 498 769 2 500 203 18 127 379 15 627 176 588 831 591 550 1 307 667 1 454 685 2 227 950 12 757 619 10 529 669 161 049 446 633 659 645 1 425 888 6 221 532 13 253 844 7 032 312 10 501 139 485 149 974 614 061 2 445 138 5 495 080 3 049 942 150 548 307 148 509 671 811 826 3 776 394 7 758 763 3 982 370 Motorlu taĩıtlar ve motosikletler dıĩında kalan perakende ticaret, kiĩisel ve ev eĩyalarının tamiri Retail trade expect of motor vehicles and motorcycles, repair of personal and household goods Oteller ve lokantalar - Hotels and restaurants Otel, motel, pansiyon, kamp ve diþer konaklama yerleri - Hotel, motel, boarding house, camping sites and other loading places Lokanta, kahvehane, bar ve diþer yeme içme yerleri - Restaurant ,cafe bar and other eating and drinking places 5 865 885 37 339 579 31 473 694 1 137 732 6 454 581 5 316 849 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 268 ćstihdam ve ödemeler Employment and payments Ücretle Ücretle Çalıĩanların çalıĩanlara yıllık yapılan yıllık ortalama yıllık brüt ćĩyeri/ ortalama sayısı ödemeler teĩebbüs sayısı Annual Annual Annual average gross sayısı Number of USSS 3.Rev ISIC Rev.3 çalıĩanların average number of payments to Girdi Input Çıktı Output deþer Value establishment number of enterprises employees engaged (Milyar TL - Billion TL) 8 437 174 782 179 598 2 455 266 82 873 556 97 365 306 14 491 750 2 613 143 244 143 244 2 112 001 79 744 928 92 429 828 12 684 900 65 10 737 10 737 153 143 2 546 293 3 580 211 1 033 918 5 759 20 801 25 617 190 122 582 335 1 355 266 772 932 74 952 151 622 225 180 521 573 1 766 034 4 557 678 2 791 644 4 514 2 736 6 867 6 644 27 167 50 362 23 195 1 155 191 1 437 394 3 136 7 388 4 252 237 3 569 3 730 22 424 288 838 448 153 159 315 69 044 145 115 213 135 492 055 1 446 788 4 051 390 2 604 602 4 362 72 039 73 677 252 696 314 007 799 536 485 529 32 127 136 891 161 904 1 044 917 2 359 367 5 380 510 3 021 143 75 108 112 078 204 191 431 256 790 119 1 917 270 1 127 151 6 94 97 216 1 630 2 411 781 Mali aracı kuruluĩların faaliyetleri - Activities of financial intermediation Sigorta ve emeklilik fonları hariç, mali aracı kuruluĩların faaliyetleri Activities of financial intermediation expect insurance and pension funding Zorunlu sosyal güvenlik hariç, sigorta ve emeklilik fonları - Insurance and pension funding except compulsory social security Mali aracı kuruluĩlara yardımcı faaliyetler Activities auxillary to financial intermediation Gayrimenkul kiralama ve iĩ faaliyetleri Real estate renting and business activities Gayrimenkul faaliyetleri - Real estate activities Operatörsüz makine ve teçhizat ile kiĩisel ve ev eĩyalarının kiralanması Renting of machinery and equipment without operator and household goods Bilgisayar ve ilgili faaliyetler Computer and related activities Araĩtırma ve geliĩtirme Research and development Diþer iĩ faaliyetleri - Other business activities Eþitim- Education Saþlık iĩleri ve sosyal hizmetler Health and social work Diþer toplumsal sosyal ve kiĩisel hizmet faaliyetleri - Other community social and personal service activities Kanalizasyon, çöp ve atıklarının toplanması, hıfzıssıhha ve benzeri hizmetler - Sewage and refuse disposal, sanitation and similar activities Eþlence, dinlenme, kültür ve sporla ilgili faaliyetler Recretional, cultural and sporting activities Diþer hizmet faaliyetleri - Other service activities 2 persons employees Katma added (*) 6 608 47 424 54 887 294 136 598 207 1 401 043 802 836 68 494 64 560 149 207 136 904 190 282 513 816 323 534 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 269 Ticaret ve Hizmetler 17.3 Ticaret ve hizmet faaliyetlerine göre iĩyeri/teĩebbüs sayısı, istihdam ve ödemeler, girdi, çıktı, katma deþer, 2001 Number of establishment/enterprises, employment and payments, input, output, value added in trade and services sectors, 2001 (KDV hariç - Excluded VAT) 18 Dış Ticaret Foreign Trade Sayfa Page Açıklama 272 Explanation 18.1 Dıĩ ticaret göstergeleri 275 18.1 Main indicators of foreign trade 18.2 Ekonomik faaliyete göre dıĩ ticaret 275 18.2 Foreign trade by economic activity 18.3 Uluslararası standart ticaret sınıflamasına göre dıĩ ticaret 276 18.3 Foreign trade classification 18.4 Geniĩ ekonomik grupların sınıflamasına göre dıĩ ticaret 276 18.4 Foreign trade by classification of broad economic categories 18.5 Bölümlere (harmonize sisteme) göre ihracat 277 18.5 Exports by sections (harmonized system) 18.6 Bölümlere (harmonize sisteme) göre ithalat 278 18.6 Imports by sections (harmonized system) 18.7 Dıĩ ticaret endeksleri 279 18.7 Foreign trade indexes 18.8 ćBBS' ye göre ihracat ve ithalat, 2002 - 2004 281 18.8 Export and import by SRE, 2002 - 2004 18.9 Ülke grupları ve seçilmiĩ ülkelere göre ihracat 284 18.9 Exports by country groups and selected countries 285 18.10 Imports by country groups and selected countries 18.10 Ülke grupları ve seçilmiĩ ülkelere göre ithalat by standard international trade TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 271 Foreign Trade DIĨ TćCARET FOREIGN TRADE Amaç ve Kapsam Purpose and Coverage Dıĩ ticaret istatistikleri baĩta ödemeler dengesi olmak üzere çok yaygın kullanımı olan istatistiklerden birisidir. Ulusal ve uluslar arası kuruluĩlar tarafından yoþun ĩekilde kullanılmaktadır. Foreign trade statistics are used widely in the balance of payments. They are also used broadly by national and international organizations. Dıĩ ticaret istatistikleri mal ithalat ve ihracatını kapsamaktadır. Foreign trade statistics include imports and exports of merchandise. Türkiye dıĩ ticaret istatistiklerini özel ticaret sistemine göre oluĩturmaktadır. Dıĩ ticaret istatistikleri diþer ülkelerden Türkiye gümrük bölgesine giren ve çıkan malları kapsamaktadır. Turkey applies the Special System rules for foreign trade statistics. Foreign trade statistics include goods which enterleave the statistical territory from/to other countries and are placed; Bu mallar; -Normal ihracat ve ithalat gümrük rejimleri, -Dahilde ve hariçte iĩleme rejimleri ile yapılan iĩlemlerdir. These goods are; -Under the customs normal export and import procedures, -Under customs inward and outward processing procedures. Dıĩ ticaret istatistikleri açısından Türkiye’deki serbest bölgeler ve gümrüksüz satıĩ maþazaları gümrük sınırı dıĩı kabul edilmekte, bu bölgelerden 3. ülkelerle yapılan ticaret, istatistiklere dahil edilmemektedir. In terms of foreign trade statistics, duty-free zones and duty-free shops in Turkey are considered as beyond the customs frontier. rd Foreign trade with 3 countries from these areas are excluded from statistics. Ayrıca; aĩaþıdaki iĩlemler de dıĩ ticaret bilgileri içerisinde yer almamaktadır: -Sınır ve kıyı ticareti, -Bavul ticareti (Yolcu beraberi eĩya), -Transit ticaret, -Mal sayılmayan, ancak beyanname düzenlenen iĩlemler (Nakit para, kıymetli evrak, pullar vb.) -Geçici ihracat ve ithalat, -Para tabanlı altın, Furthermore, the transactions below are excluded from the foreign trade statistics. -Border and coastal trade, -Shuttle trade, -Transit trade, -Some transactions with declaration but not goods (Cash, valuable paper, stamps etc), -Temporary imports and exports, -Monetary gold, Bilgilerin Kaynaþı Data Sources Dıĩ ticaret verilerinin kaynaþını, Gümrük Kanunu’na göre ihracatçı ve ithalatçılar tarafından düzenlenen gümrük beyannameleri oluĩturmaktadır. Foreign trade data sources are the customs declarations presented to the customs administrations by the importers and exporters in accordance with the custom law. Ham petrol, elektrik ve doþal gaz gibi bazı maddelerin ithal ve ihraç bilgileri doþrudan ithalatçı ve ihracatçı kuruluĩlardan derlenmektedir. Import data on some goods such as crude petroleum, electricity, natural gas are obtained directly from import and export institutions. Dıĩ Ticaret ćstatistiklerinde Kullanılan Sınıflamalar Classification Used in Foreign Trade Statistics 1. Ülke sınıflamaları 1. Classification by countries ćthal edilen mallar malın üretildiþi ülkelere (menĩei ülke), ihraç edilen mallar ise malın tüketildiþi veya bilinmiyorsa gönderildiþi bilinen son ülkeye (mahreç ülkeye) göre sınıflandırılmaktadır. Imports are classified according to the country of origin, the country in which the goods are produced. Exports are classified according to destination, that is, the country where the goods are consumed. If that is unknown, the last known country of destination is used. 2.1 Gümrük ćĩbirliþi Konseyinin Uyumlaĩtırılmıĩ Mal Tanım Kod Sistemi (UMS) 2.1 Customs Co-operation Council, The Commodity Description and Coding System Ülkemizin de taraf olduþu Gümrük ćĩbirliþi Konseyi tarafından hazırlanan ve akit ülkelerin ithalat ve ihracat iĩlemlerinde kullandıkları bir eĩya sınıflamasıdır. The harmonized system is a commodity classification prepared by the Customs Cooperation Council. Harmonized TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 272 2.2 Standart International Trade Classification (SITC, Rev.3) Dıĩ ticaret istatistiklerinde kullanılmak üzere Birleĩmiĩ Milletler tarafından hazırlanan (SUTS) bir eĩya sınıflamasıdır. Genellikle uluslararası kuruluĩlar dıĩ ticaret istatistiklerini bu sınıflamaya göre yayımlamaktadır. 1, 2, 3, 4 ve 5 dijitten oluĩan bir sistemdir. Türkiye'nin dıĩ ticaret istatistiklerinde de kullanılmaktadır. SITC is a commodity classification system prepared by the United Nations to be used in foreign trade statistics. Usually, international institutions publish foreign trade statistics according to this classification. This system has been made up 1, 2, 3, 4 and 5 digits. It is also used in Turkey's foreign trade statistics. 2.3 Tüm Ekonomik Faaliyetlerin Uluslararası Standart Sanayi Sınıflaması (USSS, 3.Rev) 2.3 International Standart Industrial Classification of All Economic Activities (ISIC, Rev.3) Birleĩmiĩ Milletler ćstatistik Ofisi'nin gerçekleĩtirdiþi USSS faaliyet sınıflaması, istatistiþin geniĩ çaplı analizinde ve uluslararası karĩılaĩtırmalarda merkezi bir konuma gelmiĩtir.USSS'ın son revizyonu USSS Rev.3 daha önceki uyarlamalardan farklı ise de, yapısı önemli bir deþiĩikliþe uþramamıĩtır. Ayrıntı düzeyi USSS Rev.2'den çok farklıdır. Bu ayrıntı sınıflama içerisinde hemen hemen her yerde özellikle de hizmet faaliyetleri ile ilgili bölümlerde bulunmaktadır. ISIC activity classification prepared by United Nations Statistical Office has been centralised in extensive statistical analysis and international comparisons. Although ISIC, Rev. 3, the last revision of ISIC, is different from former revisions, its structure did not change significantly. Level of detail is very different from ISIC, Rev. 2. The increase in level of detail has been observed in almost everywhere, especially in the parts related with service activities. 2.4 Geniĩ Ekonomik Gurupların Sınıflaması (GEGS) 2.4 Classification by Broad Economic Categories (BEC) Birleĩmiĩ Milletler ćstatistik Ofisince hazırlanan bir sınıflamadır. Mallar, Yatırım, Tüketim, Ara malları ve diþerleri olarak dört ana grupta toplanmaktadır. SUTS aracılıþı ile Harmonize Sisteme geçiĩ imkanı vermektedir. The classification has been prepared by United Nations Statistical Office. Goods are classified in 4 major groups as Investment, Consumption, Intermediate goods and others. By means of SITC, transition to the Harmonized System is possible. Türkiye'nin dıĩ ticaret istatistiklerinde kullanılmaya baĩlanmıĩtır. The classification has been using in Turkey's foreign trade statistics after 1989. 1989 yılından sonra Tanım ve Kavramlar Definitions and Concepts ćhracat: Bir ülkede yerleĩik kiĩi ve kurumların diþer ülkelere mal satmasıdır. Export: Selling goods by the settled persons and organisations in a country, to the other countries. ćthalat: Bir ülkede yerleĩik kiĩi ve kurumların diþer ülkelerden mal satın almasına ithalat denir. Import: Buying goods by the settled persons and organisations in a country, from other countries. Dıĩ ticaret hacmi: Bir ülkenin belli bir dönemde (genellikle bir yılda) gerçekleĩtirdiþi ihracat ve ithalatın toplamıdır. Volume of foreign trade: Total of export and import of a country in a specific period of time (usually one year). Dıĩ ticaret dengesi: Belli bir dönemde gerçekleĩtirilen ihracat ile ithalat arasındaki farktır (ćhracat-ćthalat). ćhracatın ithalattan fazla olması dıĩ ticaret fazlası, ithalatın ihracattan fazla olması ise dıĩ ticaret açıþını ifade eder. Balance of foreign trade: The difference between export and import in a specific period of time (export - import). If the export is more than import there is a surplus, in contrast, if the import is more than export there is a deficit. Ülke: Dıĩ ticaret istatistikleri açısından ülke; ihracat için malın tüketileceþi, bilinmiyorsa gideceþi bilinen son ülke, ithalat için ise malın menĩei ülkesidir. Country: For export, if known, the goods to be consumed in, otherwise, the last destination. For import, the country of origin. Miktar: ćhraç ve ithal edilen malın ambalajı hariç net miktarıdır. Genellikle istatistiklerde malların net aþırlıþı, malın cinsine göre bazı malların ikinci bir ölçü birimi ile miktarı (adet, litre, metreküp vb) kullanılır. Quantity: Net mass of the good. Beside net mass, according to the type of the good supplementary unit is used (number, liter, cubic meter, etc). Deþer: Dıĩ ticaret istatistiklerinde deþer Türk Lirası, ABD Doları ve Euro cinsinden mevcuttur. ćthalatta mal bedeli CIF (Mal bedeli+Navlun+Sigorta), ihracatta ise FOB (Mal bedeli+ ćhracatçı ülke sınırına kadar olan masraflar) olarak alınmaktadır. Value: Foreign trade statistics show imports at CIF (Cost + Insurance + Freight) and exports at FOB (Free on Board), both expressed in Turkish Liras, US Dollars and Euro. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 273 Dış Ticaret 2.2 Standart Uluslararası Ticaret Sınıflaması (SUTS,3.Rev) Foreign Trade Dıĩ ticaret hadleri: ćhracat fiyat endeksinin ithalat fiyat endeksine bölümünün 100 ile çarpımından elde edilir. Elde edilen deþerin 100'den büyük çıkması, ihracatçı ülke açısından, ihracat fiyatlarındaki deþiĩimin ithalat fiyatlarındaki deþiĩime göre daha yüksek (avantaj), diþer durumda daha küçük olduþunu (dezavantaj) ifade eder. Terms of foreign trade: The ratio of export price index to import price index multiplied by 100. For the exporter country, if the result is bigger than 100, means that the change in export prices bigger than that of import prices (advantage), otherwise, is less (disadvantage). Taĩıma sistemleri: Dıĩ ticarete konu olan malların ülke sınırını geçiĩte hangi taĩıma sistemi ile taĩındıþını göstermektedir. Ana taĩıma sistemleri Denizyolu, karayolu, havayolu ve denizyolu olarak sayılabilir. Transport systems: It shows that how the commodities are transported by. The main transport systems are maritime line, highway, air line and railway. Döviz: Dıĩ ticaret iĩlemlerinde mal bedelinin ödenmesinde kullanılan Ülke paraları cinsini göstermektedir. Türkiye'nin dıĩ ticaretinde en fazla kullanılan döviz cinsleri Euro ve USD Dolarıdır. Foreign exchange: It shows that the kind of money used for payments in the foreign trade transactions. The most used foreign exchanges are Euro and US Dollar. Dıĩ Ticaret Endeksleri Foreign Trade Indices 1994 temel yıllı dıĩ ticaret endeksleri, USSS Revize 3 sınıflamasına göre hesaplanarak aylık olarak yayımlanmaktadır. Endeksler, USSS Revize 3 sınıflamasının yanı sıra USSS Revize 2, GEGS, STUS Revize 3 ve Ulusal Sektör Sınıflamasına göre de hesaplanmaktadır. 1994 temel yıllı dıĩ ticaret fiyat endeksleri Fisher, miktar endeksleri ise Laspeyres formülü ile hesaplanmaktadır. Foreign trade indices based on 1994 are published monthly by ISIC Revised 3. Apart from ISIC Revised 3, indices are calculated by ISIC Revised 2, BEC, SITC Revised 3 and National sector classification. Foreign trade price indices based on 1994 are calculated by Fisher formula, quantity indices are calculated by Laspeyres formula. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 274 2000 2001 2002 2003 2004* ćhracat - Exports (000 000 $) Deþiĩim - Change (%) 27 775 4.5 31 334 12.8 36 059 15.1 47 253 31.0 63 075 33.5 ćthalat - Imports (000 000 $) Deþiĩim - Change (%) 54 503 34.0 41 399 -24.0 51 554 24.5 69 340 34.5 97 362 40.4 - 26 728 - 10 065 - 15 495 - 22 087 - 34 287 82 278 72 733 87 613 116 593 160 436 51.0 75.7 69.9 68.1 64.8 Dıĩ ticaret dengesi - Foreign trade balance ((000 000 $) Dıĩ ticaret hacmi - Foreign trade volume (000 000 $) ćhracat / ćthalat karĩılama oranı Proportion imports covered by exports (%) 18.2 Ekonomik faaliyete göre dıĩ ticaret Foreign trade by economic activity (000 000 $) 2000 2001 2002 2003 2004* ćhracat - Exports Tarım ve ormancılık - Agriculture and forestry Balıkçılık - Fishing Madencilik ve taĩocakçılıþı - Mining and quarrying ćmalat - Manufacturing Elektrik, gaz ve su - Electricity, gas and water supply Toptan ve parekende ticaret - Wholesale and retail trade Gayrimenkul, kiralama, ve iĩ faaliyetleri Real estate, renting and business activities Diþer sosyal, toplumsal ve kiĩisel hizmet Other community, social and personal service activities 27 775 1 659 25 400 25 518 20 136 31 334 1 976 30 349 28 826 20 127 36 059 1 754 51 387 33 702 16 147 47 253 2 121 81 469 44 378 20 183 63 075 2 541 103 648 59 489 60 231 0 1 0 0 1 16 4 1 1 2 ćthalat - Imports Tarım ve ormancılık - Agriculture and forestry Balıkçılık - Fishing Madencilik ve taĩocakçılıþı - Mining and quarrying ćmalat - Manufacturing Elektrik, gaz ve su - Electricity, gas and water supply Toptan ve parekende ticaret - Wholesale and retail trade Gayrimenkul, kiralama, ve iĩ faaliyetleri Real estate, renting and business activities Diþer sosyal, toplumsal ve kiĩisel hizmet Other community, social and personal service activities 54 503 2 123 2 7 097 44 200 132 830 41 399 1 409 1 6 577 32 686 162 543 51 554 1 703 1 7 192 41 383 128 1 139 69 340 2 535 2 9 021 55 690 43 2 040 97 362 2 723 8 10 981 80 325 16 3 298 5 8 2 1 1 114 13 5 7 10 USSS, 3.Rev - ISIC, Rev.3 Dýþ ticaret göstergeleri Main indicators of foreign trade 120 000 (000 000 $) 100 000 80 000 Ýhracat - Exports 60 000 Ýthalat - Imports 40 000 20 000 0 2000 2001 2002 2003 2004* TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 275 Dış Ticaret 18.1 Dıĩ ticaret göstergeleri Main indicators of foreign trade Foreign Trade 18.3 Uluslararası standart ticaret sınıflamasına göre dıĩ ticaret Foreign trade by standard international trade classification Maddeler (STUS, 3.Rev) - Commodities (STIC, Rev.3) (000 000 $) 2000 2001 2002 2003 2004* ćhracat - Exports Canlı hayvanlar ve gıda maddeleri - Food and live animals ćçkiler ve tütün - Beverages and tobacco Akaryakıt hariç, yenilmeyen hammaddeler Inedible crude materials, except fuels Madeni yakıtlar, yaþlar vb. ilgili maddeler Mineral fuels, lubricants and related materials Hayvansal ve bitkisel sıvı yaþlar, katı yaþlar ve mumlar Animal and vegetable oils, fats and waxes Baĩka yerde belirtilmeyen kimya sanayi ürünleri Chemicals and related products, n.e.s. Baĩlıca sınıflara ayrılarak iĩlenmiĩ mallar Manufactured goods classified chiefly by material Makine ve ulaĩtırma araçları - Machinery and transport equipment Çeĩitli mamul eĩya - Miscellaneous manufactured articles SITC'da hiç bir yerde sınıflandırılmamıĩ eĩya ve mamüller Commodities and transactions not classified elsewhere in the SITC 27 775 2 891 529 31 334 3 316 471 36 059 3 118 426 47 253 3 944 489 63 075 5 044 591 790 787 865 1 143 1 460 329 445 691 980 1 414 100 180 98 255 205 1 243 1 367 1 523 1 893 2 566 8 224 5 740 7 927 9 453 7 153 8 119 10 590 8 632 10 046 13 205 12 370 12 843 18 564 18 270 14 762 1 44 70 131 199 ćthalat - Imports Canlı hayvanlar ve gıda maddeleri - Food and live animals ćçkiler ve tütün - Beverages and tobacco Akaryakıt hariç, yenilmeyen hammaddeler Inedible crude materials, except fuels Madeni yakıtlar, yaþlar vb. ilgili maddeler Mineral fuels, lubricants and related materials Hayvansal ve bitkisel sıvı yaþlar, katı yaþlar ve mumlar Animal and vegetable oils, fats and waxes Baĩka yerde belirtilmeyen kimya sanayi ürünleri Chemicals and related products, n.e.s. Baĩlıca sınıflara ayrılarak iĩlenmiĩ mallar Manufactured goods classified chiefly by material Makine ve ulaĩtırma araçları - Machinery and transport equipment Çeĩitli mamul eĩya - Miscellaneous manufactured articles SITC'da hiç bir yerde sınıflandırılmamıĩ eĩya ve mamüller Commodities and transactions not classified elsewhere in the SITC 54 503 1 159 365 41 399 736 296 51 554 1 056 218 69 340 1 604 250 97 362 1 789 270 3 304 2 435 3 669 5 160 6 941 9 529 8 339 9 204 11 575 14 368 375 321 415 512 532 7 415 6 243 7 909 10 428 14 169 8 465 20 509 3 336 6 643 12 701 2 537 8 814 15 609 2 977 11 624 21 510 4 079 16 499 33 690 5 354 45 1 148 1 684 2 598 3 750 18.4 Geniĩ ekonomik grupların sınıflamasına göre dıĩ ticaret Foreign trade by classification of broad economic categories Ana mal grupları (GEGS) - Major commodity groups (BEC) (000 000 $) 2000 2001 2002 2003 2004* ćhracat - Exports Sermaye malları - Capital goods Ara malları - Intermediate goods Tüketim malları - Consumption goods Diþerleri - Others 27 775 2 176 11 565 13 987 47 31 334 2 658 13 369 15 262 46 36 059 2 790 14 657 18 465 147 47 253 4 344 18 494 24 125 289 63 075 6 531 25 868 30 487 189 ćthalat - Imports Sermaye malları - Capital goods Ara malları - Intermediate goods Tüketim malları - Consumption goods Diþerleri - Others 54 503 11 365 36 010 6 928 199 41 399 6 940 30 301 3 813 344 51 554 8 400 37 656 4 898 600 69 340 11 326 49 735 7 813 466 97 362 17 383 67 388 12 099 493 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 276 Bölümler- Sections Toplam - Total Canlı hayvanlar ve hayvansal ürünler Live animals; animal products Bitkisel ürünler - Vegetable products Hayvansal, bitkisel katı ve sıvı yaþlar; hayvansal, bitkisel mumlar Animal or vegetable fats and oils animal or vegetable waxes Gıda sanayii müstahzarları; meĩrubat, alkollü içki, sirke; tütün ve sigara Prepared foodstuffs; beverages, spirits and vinegar; tobacco and manufactured tobacco substitutes Mineral maddeler - Mineral products Kimya sanayii ve buna baþlı sanayii ürünleri Chemical industry and affiliated industrial products Plastikler ve mamulleri; kauçuk ve mamulleri Plastics and articles thereof; rubber and articles thereof Deri, kösele, post, kürk vb. maddelerden ve baþırsaktan mamul eĩya Raw hides and skins, leather, furskins and articles thereof; articles of animal gut Aþaç ve ahĩap eĩya; mantar ve örülmeye elveriĩli maddelerden eĩya Wood and articles of wood; cork and articles of cork; manufactures of straw, other plaiting materials; basketware and wickerwork Odun, lifli selülozik maddelerin hamurları ve geri kazanılmıĩ kaþıt, karton vs. Pulp of wood or of other fibrous cellulosic material; recovered paper paperboard and articles thereof Dokumaya elveriĩli maddeler vb. mamul eĩya Textiles and textile articles Ayakkabı, baĩlık, ĩemsiye, baston, kemer, yapma çiçek; saç mamul eĩya vs. Footwear, headgear, umbrellas, riding-crops; articles of human hair Taĩ, alçı, çimento, amyant, mika vb. maddelerden eĩya; seramik ve cam Articles of stone, plaster, cement, asbestos, mica or similar materials; ceramic products; glass and glassware ćnci; kıymetli taĩ ve metal; kıymetli metallerle kaplama metaller vb. eĩya; metal para - Natural or cultured pearls, precious or semi-precious stones, precious metals, metals clad with precious metal and articles thereof; coin Adi metaller ve adi metallerden eĩya Base metals and articles of base metal Makina ve cihazlar; elektrik malzemesi; ses ve görüntü kaydedici, kaydedilen ses ve görüntüyü tekrar veren cihazlar vb. aksam, parça ve teferruatı Machinery and mechanical appliances; electrical equipment; parts thereof; sound recorders and reproducers, television image and sound recorders and reproducers and parts and accessories of such articles Nakil vasıtaları - Vehicles, aircraft, vessels Optik, fotoþraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar alet ve cihazları; tıbbi, cerrahi alet ve cihazlar; saatçi eĩyası; müzik aletleri; bunların aksam, parça ve aksesuarı - Optical, photographic, cinematographic, measuring, checking, precision, medical or surgical instruments and apparatus; clocks and watches; musical instruments; parts and accessories thereof Silahlar ve mühimmat; bunların aksam, parça ve aksesuarı Arms and ammunition; parts and accessories thereof Muhtelif mamul eĩya - Miscellaneous manufactured articles Sanat eserleri, kolleksiyon eĩyası ve antikalar Works of art, collectors' pieces and antiques (000 000 $) 2000 2001 2002 2003 2004* 27 775 31 334 36 059 47 253 63 075 122 1 750 185 1 947 246 1 824 279 2 246 324 2 841 157 235 156 347 277 1 590 951 1 705 1 070 1 526 1 417 1 973 1 822 2 566 2 532 966 1 013 1 148 1 388 1 826 882 1 069 1 194 1 610 2 165 453 497 513 556 558 64 110 119 146 203 193 272 338 418 516 10 102 10 397 12 156 15 122 17 604 120 131 138 193 217 878 935 1 114 1 408 1 829 400 473 641 810 1 064 2 952 3 684 4 188 5 301 8 844 3 396 2 403 4 005 3 188 5 010 3 761 6 467 6 195 8 916 9 487 75 79 90 130 171 21 282 23 297 44 418 72 714 75 951 17 21 18 55 109 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 277 Dış Ticaret 18.5 Bölümlere (harmonize sisteme) göre ihracat Exports by sections (harmonized system) Foreign Trade 18.6 Bölümlere (harmonize sisteme) göre ithalat Imports by sections (harmonized system) Toplam - Total Canlı hayvanlar ve hayvansal ürünler Live animals; animal products Bitkisel ürünler - Vegetable products Hayvansal, bitkisel katı ve sıvı yaþlar; hayvansal, bitkisel mumlar Animal or vegetable fats and oils animal or vegetable waxes Gıda sanayii müstahzarları; meĩrubat, alkollü içki, sirke; tütün ve sigara Prepared foodstuffs; beverages, spirits and vinegar; tobacco and manufactured tobacco substitutes Mineral maddeler - Mineral products Kimya sanayii ve buna baþlı sanayii ürünleri Chemical industry and affiliated industrial products Plastikler ve mamulleri; kauçuk ve mamulleri Plastics and articles thereof; rubber and articles thereof Deri, kösele, post, kürk vb. maddelerden ve baþırsaktan mamul eĩya Raw hides and skins, leather, furskins and articles thereof; articles of animal gut Aþaç ve ahĩap eĩya; mantar ve örülmeye elveriĩli maddelerden eĩya Wood and articles of wood; cork and articles of cork; manufactures of straw, other plaiting materials; basketware and wickerwork Odun, lifli selülozik maddelerin hamurları ve geri kazanılmıĩ kaþıt, karton vs. Pulp of wood or of other fibrous cellulosic material; recovered paper paperboard and articles thereof Dokumaya elveriĩli maddeler vb. mamul eĩya Textiles and textile articles Ayakkabı, baĩlık, ĩemsiye, baston, kemer, yapma çiçek; saç mamul eĩya vs. Footwear, headgear, umbrellas, riding-crops; articles of human hair Taĩ, alçı, çimento, amyant, mika vb. maddelerden eĩya; seramik ve cam Articles of stone, plaster, cement, asbestos, mica or similar materials; ceramic products; glass and glassware ćnci; kıymetli taĩ ve metal; kıymetli metallerle kaplama metaller vb. eĩya; metal para - Natural or cultured pearls, precious or semi-precious stones, precious metals, metals clad with precious metal and articles thereof; coin Adi metaller ve adi metallerden eĩya Base metals and articles of base metal Makina ve cihazlar; elektrik malzemesi; ses ve görüntü kaydedici, kaydedilen ses ve görüntüyü tekrar veren cihazlar vb. aksam, parça ve teferruatı Machinery and mechanical appliances; electrical equipment; parts thereof; sound recorders and reproducers, television image and sound recorders and reproducers and parts and accessories of such articles Nakil vasıtaları - Vehicles, aircraft, vessels Optik, fotoþraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar alet ve cihazları; tıbbi, cerrahi alet ve cihazlar; saatçi eĩyası; müzik aletleri; bunların aksam, parça ve aksesuarı - Optical, photographic, cinematographic, measuring, checking, precision, medical or surgical instruments and apparatus; clocks and watches; musical instruments; parts and accessories thereof Silahlar ve mühimmat; bunların aksam, parça ve aksesuarı Arms and ammunition; parts and accessories thereof Muhtelif mamul eĩya - Miscellaneous manufactured articles Sanat eserleri, kolleksiyon eĩyası ve antikalar Works of art, collectors' pieces and antiques (000 000 $) 2000 2001 2002 2003 2004* 54 503 41 399 51 554 69 340 97 362 132 911 73 508 99 833 130 1 378 165 1 282 364 314 402 495 511 812 9 837 658 8 555 672 9 525 912 11 922 1 245 14 795 5 731 4 918 6 023 7 800 10 191 2 717 2 099 2 906 4 000 5 827 501 577 812 821 821 337 174 238 352 584 1 254 874 1 128 1 444 1 868 3 470 2 969 4 094 5 072 6 282 142 98 134 218 342 374 277 372 472 660 108 1 074 1 533 2 767 3 763 5 006 3 747 5 040 7 489 11 953 13 930 6 710 9 940 2 852 12 530 3 171 15 814 5 819 21 814 11 953 1 348 1 012 1 176 1 468 2 079 122 542 153 358 166 421 103 578 133 838 157 169 279 287 256 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 278 (1994=100) 2000 2001 2002 2003 2004* Miktar endeksi - Quantity index Genel endeks - General index Tarım ve ormancılık - Agriculture and forestry Balıkçılık - Fishing Madencilik ve taĩocakçılıþı - Mining and quarrying ćmalat - Manufacturing 166.7 83.9 117.1 161.0 179.1 203.7 117.9 185.0 156.7 217.3 235.9 105.4 213.4 157.2 256.7 287.6 118.6 320.0 243.2 313.3 331.0 116.9 271.2 256.5 364.1 Miktar endeksi deþiĩim oranları - Percentage rate of change of quantity index Genel endeks - General index Tarım ve ormancılık - Agriculture and forestry Balıkçılık - Fishing Madencilik ve taĩocakçılıþı - Mining and quarrying ćmalat - Manufacturing 11.3 -20.9 -29.4 10.4 14.6 22.2 40.4 58.0 -2.7 21.3 15.8 -10.5 15.3 0.3 18.1 21.9 12.4 50.0 54.8 22.1 15.1 -1.4 -15.3 5.5 16.2 87.8 99.2 90.9 87.4 86.6 85.5 89.6 68.5 83.4 85.1 84.0 85.8 83.0 86.4 83.5 92.4 88.7 93.0 85.4 92.8 107.1 112.5 118.6 93.3 106.7 Birim deþer endeksi deþiĩim oranları - Percentage rate of change of unit value index -4.3 Genel endeks - General index -3.0 Tarım ve ormancılık - Agriculture and forestry -14.5 Balıkçılık - Fishing 0.1 Madencilik ve taĩocakçılıþı - Mining and quarrying -4.3 ćmalat - Manufacturing -2.6 9.7 -24.6 -4.6 -1.7 -1.8 -4.3 21.2 3.6 -1.9 10.1 3.4 12.1 -1.1 11.1 15.9 26.9 27.5 9.2 15.0 264.6 320.1 132.3 283.8 198.9 230.9 127.6 209.1 240.3 254.8 144.8 256.1 320.2 355.7 158.2 346.1 405.4 324.1 164.5 453.9 32.7 43.9 9.9 34.1 -24.8 -27.9 -3.6 -26.3 20.8 10.4 13.5 22.5 33.2 39.6 9.3 35.2 26.6 -8.9 4.0 31.2 94.9 77.7 155.5 88.5 94.6 73.5 146.7 88.8 93.5 73.2 143.3 88.1 100.9 85.4 165.5 93.9 113.5 97.8 198.0 105.0 -0.3 -5.4 -5.7 0.3 -1.2 -0.4 -2.3 -0.8 7.9 16.7 15.5 6.5 12.5 14.6 19.6 11.8 USSS, 3. Rev - ISIC Rev.3 ćhracat - Exports Birim deþer endeksi - Unit value index Genel endeks - General index Tarım ve ormancılık - Agriculture and forestry Balıkçılık - Fishing Madencilik ve taĩocakçılıþı - Mining and quarrying ćmalat - Manufacturing ćthalat - Import Miktar endeksi - Quantity index Genel endeks - General index Tarım ve ormancılık - Agriculture and forestry Madencilik ve taĩocakçılıþı - Mining and quarrying ćmalat - Manufacturing Miktar endeksi deþiĩim oranları - Percentage rate of change of quantity index Genel endeks - General index Tarım ve ormancılık - Agriculture and forestry Madencilik ve taĩocakçılıþı - Mining and quarrying ćmalat - Manufacturing Birim deþer endeksi - Unit value index Genel endeks - General index Tarım ve ormancılık - Agriculture and forestry Madencilik ve taĩocakçılıþı - Mining and quarrying ćmalat - Manufacturing Birim deþer endeksi deþiĩim oranları - Percentage rate of change of unit value index Genel endeks - General index Tarım ve ormancılık - Agriculture and forestry Madencilik ve taĩocakçılıþı - Mining and quarrying ćmalat - Manufacturing 4.5 -2.8 56.1 -2.4 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 279 Dış Ticaret 18.7 Dıĩ ticaret endeksleri Foreign trade indexes Foreign Trade Ýhracat miktar endeksi - Export quantity index 350 (1994=100) 300 250 200 150 100 50 0 2000 2001 2002 2003 2004* 2003 2004* Ýthalat miktar endeksi - Imports quantity index 450 (1994=100) 400 350 300 250 200 150 100 50 0 2000 2001 2002 Veri için tablo 18.7’ye bakýnýz. For data, see table 18.7 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 280 ćBBS - SRE 2002 (000 000 $) ćhracat - Exports 2003 2004* 2002 ćthalat - Imports 2003 2004* TR Türkiye - Turkey 36 059 47 253 63 075 51 554 69 340 97 362 TR1 ćstanbul TR10 ćstanbul 16 761 21 732 27 144 21 451 28 627 40 310 Tekirdaþ Edirne Kırklareli 480 52 - 747 74 - 1 015 102 - 1 638 1 436 - 1 969 1 757 - 2 249 1 894 - Balıkesir Çanakkale 207 123 208 158 229 387 216 97 362 100 0 337 7 199 9 163 11 247 6 114 8 618 11 508 279 50 0 350 80 1 434 114 65 13 124 9 95 10 53 10 11 179 12 22 305 9 22 324 1 15 456 1 17 639 1 17 3 276 167 - 4 176 177 - 5 206 216 - 3 131 189 - 4 385 247 - 6 646 355 - 2 039 66 26 3 229 93 29 7 172 111 36 7 369 52 159 10 858 79 206 17 954 152 191 502 885 1 077 1 495 2 387 3 071 62 37 83 47 122 54 31 2 42 1 75 0 TR2 Batı Marmara - West Marmara TR21 TR22 TR3 Ege - Aegean TR31 ćzmir TR32 Aydın Denizli Muþla TR33 Manisa Afyon Kütahya Uĩak TR4 Doþu Marmara - East Marmara TR41 Bursa Eskiĩehir Bilecik TR42 Kocaeli Sakarya Düzce Bolu Yalova TR5 Batı Anadolu - West Anatolia TR51 Ankara TR52 Konya Karaman TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 281 Dış Ticaret 18.8 ćBBS' ye göre ihracat ve ithalat, 2002 - 2004 Export and import by SRE, 2002 - 2004 Foreign Trade 18.8 ćBBS' ye göre ihracat ve ithalat, 2002 - 2004 (devam) Export and import by SRE, 2002 - 2004 (contiuned) ćBBS - SRE 2002 (000 000 $) ćhracat - Exports 2003 2004* 2002 ćthalat - Imports 2003 2004* TR6 Akdeniz - Mediterranean TR61 Antalya Isparta Burdur 206 27 - 231 42 - 297 42 - 259 9 - 236 37 - 411 63 - 304 1 511 386 1 983 454 2 251 281 2 744 300 3 480 292 4 234 Hatay K.Maraĩ Osmaniye 538 30 - 777 42 - 1 237 58 - 1 907 69 - 2 007 80 - 2 132 48 - TR7 Orta Anadolu - Central Anatolia TR71 Kırıkkale Aksaray Niþde Nevĩehir Kırĩehir 15 0 - 4 20 0 - 22 35 1 - 488 129 - 591 132 - 645 340 - 308 289 376 - 454 - 195 - 258 - 424 - 0 7 57 380 15 67 645 11 128 559 5 40 783 3 48 1 244 2 328 9 10 18 2 2 3 330 3 15 - 91 3 13 - 133 4 29 - 414 0 0 - 318 0 0 - 508 1 0 - 148 71 90 92 20 - 239 70 78 112 23 - 347 157 102 146 41 - 71 24 27 5 112 - 144 37 14 20 100 - 266 69 15 26 150 - TR62 Adana Mersin (ćçel) TR63 TR72 Kayseri Sivas Yozgat TR8 Batı Karadeniz - West Black Sea TR81 Zonguldak Karabük Bartın TR82 Kastamonu Çankırı Sinop TR83 Samsun Tokat Çorum Amasya TR9 Doþu Karadeniz - East Black Sea TR90 Trabzon Ordu Giresun Rize Artvin Gümüĩhane TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 282 ćBBS - SRE 2002 TRA Kuzeydoþu Anadolu North East Anatolia TRA1 Erzurum Erzincan Bayburt (000 000 $) ćhracat - Exports 2003 2004* 2002 ćthalat - Imports 2003 2004* 7 - 10 - 10 - 1 - 2 - 0 - 24 18 - 32 17 - 55 23 - 3 3 - 4 3 - 10 4 - 4 - 5 - 6 - 15 - 15 - 5 - 1 5 2 7 6 15 8 0 3 1 5 2 431 - 579 - 871 - 272 - 422 - 527 - 2 2 2 3 2 7 23 0 13 0 9 0 30 68 - 24 166 - 25 439 - 17 22 51 - 8 14 19 - 11 44 39 - TRA2 Aþrı Kars Iþdır Ardahan TRB Ortadoþu Anadolu Central East Anatolia TRB1 Malatya Elazıþ Bingöl Tunceli TRB2 Van Muĩ Bitlis Hakkari TRC Güneydoþu Anadolu South East Anatolia TRC1 Gaziantep Adıyaman Kilis TRC2 Ĩanlıurfa Diyarbakır TRC3 Mardin Batman Ĩırnak Siirt TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 283 Dış Ticaret 18.8 ćBBS' ye göre ihracat ve ithalat, 2002 - 2004 (devam) Export and import by SRE, 2002 - 2004 (contiuned) Foreign Trade 18.9 Ülke grupları ve seçilmiĩ ülkelere göre ihracat Exports by country groups and selected countries (000 000 $) 2000 2001 2002 2003 2004* Toplam - Total 27 775 31 334 36 059 47 253 63 075 Avrupa Birliþi Ülkeleri (AB) - E.U Countries 15 086 16 854 19 468 25 899 34 417 14 510 575 16 118 736 18 459 1 010 24 484 1 415 32 555 1 862 895 934 1 438 1 928 2 564 Avrupa Birliþi Ülkeleri - European Union (EU) (15) Avrupa Birliþi Ülkeleri - European Union (EU) (10) Türkiye Serbest Bölgeleri - Free Zones in Turkey 11 794 13 546 15 152 19 426 26 094 Diþer Avrupa (A.B hariç) - Other European Countries Kuzey Afrika - North African Countries Diþer Afrika - Other African Countries Kuzey Amerika - Middle East Countries 2 433 1 087 285 3 309 2 787 1 150 371 3 297 3 554 1 267 430 3 596 4 857 1 577 554 3 973 6 626 2 203 765 5 176 Orta Amerika ve Karayipler Central America and Caraips Güney Amerika - South America Countries Yakın ve Orta Doþu - Near And Middle Eastern Diþer Asya - Other Asian Countries 167 120 2 573 1 298 201 186 3 261 1 331 197 121 3 440 1 790 166 131 5 465 2 348 331 193 7 910 2 543 135 385 98 864 122 637 158 197 264 84 19 006 20 616 23 551 30 425 40 444 324 316 409 538 657 2 467 2 932 3 599 5 044 6 776 Diþer ülkeler - Other countries Avustralya ve Yeni Zelanda Australia and New Zealand Diþer ülke ve bölgeler - Other countries Seçilmiĩ ülke grupları - Selected country groups OECD Ülkeleri - OECD Countries Avrupa Serbest Ticaret ćĩbirliþi (EFTA) EFTA Countries Karadeniz Ekonomik ćĩbirliþi Teĩkilatı (KEć) Organization of Blacksea Economic Co-operation Ekonomik ćĩbirliþi Teĩkilatı (EćT) Organization for Economic Co-operation 874 972 1 042 1 569 2 204 Baþımsız Devletler Topluluþu (BDT) New Independent States Türk Cumhuriyetleri - Turkish Republics 1 649 572 1 978 557 2 279 619 2 963 899 3 961 974 ćslam Konferansı Teĩkilatı (ćKT) Organization of Islamic Conference 3 573 4 197 4 725 7 205 10 207 OECD ülkeleri ile ihracat ve ithalat - Exports and imports by OECD countries 70 000 (000 000 $) 60 000 50 000 40 000 Ýhracat - Exports 30 000 Ýthalat - Imports 20 000 10 000 0 2000 2001 2002 2003 2004* TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 284 (000 000 $) 2000 2001 2002 2003 2004* Toplam - Total 54 503 41 399 51 554 69 340 97 362 Avrupa Birliþi Ülkeleri (AB) - E.U Countries 27 388 18 949 24 519 33 495 45 434 26 610 18 280 23 321 31 696 42 353 777 668 1 198 1 799 3 081 Avrupa Birliþi Ülkeleri - European Union (EU) (15) Avrupa Birliþi Ülkeleri - European Union (EU) (10) 496 303 575 589 811 26 619 22 147 26 461 35 256 51 116 Diþer Avrupa (A.B hariç) - Other European Countries Kuzey Afrika - North African Countries Diþer Afrika - Other African Countries Kuzey Amerika - Middle East Countries 7 288 2 257 457 4 167 6 613 2 115 704 3 390 8 658 2 138 558 3 421 11 987 2 519 820 3 741 18 355 3 231 1 551 5 067 Orta Amerika ve Karayipler Central America and Caraips Güney Amerika - South America Countries Yakın ve Orta Doþu - Near And Middle Eastern Diþer Asya - Other Asian Countries 80 551 3 373 6 933 41 410 3 016 4 884 103 541 3 186 6 530 169 1 012 4 455 9 644 206 1 271 5 579 15 487 Avustralya ve Yeni Zelanda Australia and New Zealand Diþer ülke ve bölgeler - Other countries 305 1 208 232 741 313 1 013 247 662 302 67 Türkiye Serbest Bölgeleri - Free Zones in Turkey Diþer ülkeler - Other countries Seçilmiĩ ülke grupları - Selected country groups OECD Ülkeleri - OECD Countries 35 682 26 011 32 985 43 899 59 572 Avrupa Serbest Ticaret ćĩbirliþi (EFTA) EFTA Countries 1 155 1 481 2 512 3 396 3 890 Karadeniz Ekonomik ćĩbirliþi Teĩkilatı (KEć) Organization of Blacksea Economic Co-operation 6 746 5 553 6 588 9 298 15 325 Ekonomik ćĩbirliþi Teĩkilatı (EćT) Organization for Economic Co-operation 1 543 1 238 1 548 2 736 3 216 Baþımsız Devletler Topluluþu (BDT) New Independent States Türk Cumhuriyetleri - Turkish Republics 5 693 628 4 630 283 5 555 468 7 777 623 12 890 752 ćslam Konferansı Teĩkilatı (ćKT) Organization of Islamic Conference 6 321 5 540 6 072 8 195 10 592 AB ülkeleri ile ihracat ve ithalat - Exports and imports by EU countries 50 000 (000 000 $) 40 000 30 000 Ýhracat - Exports Ýthalat - Imports 20 000 10 000 0 2000 2001 2002 2003 2004* TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 285 Dış Ticaret 18.10 Ülke grupları ve seçilmiĩ ülkelere göre ithalat Imports by country groups and selected countries Fiyat ve Endeksler Prices and Indexes 19 Sayfa Page Açıklama 288 Explanation 19.1 Toptan eĩya fiyat endeksleri 290 19.1 Wholesale price indexes 19.2 Toptan eĩya fiyatları [12 aylık ortalamalara göre deþiĩim oranı] 291 19.2 Wholesale prices [Rate of change on averages of the twelve months base] 19.3 Kentsel yerler tüketici fiyat endeksleri 293 19.3 Urban areas consumer price indexes 19.4 Kentsel yerler tüketici fiyatları [12 aylık ortalamalara göre deþiĩim oranı] 293 19.4 Urban areas consumer prices [Rate of change on averages of the twelve months base] 19.5 Kırsal yerler tüketici fiyat endeksleri 294 19.5 Rural areas consumer price indexes 19.6 Kırsal yerler tüketici fiyatları [12 aylık ortalamalara göre deþiĩim oranı] 294 19.6 Rural areas consumer prices [Rate of change on avarages of the twelve months base] 19.7 Çiftçinin eline geçen fiyatlar 295 19.7 Prices received by farmers TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 287 Prices and Indexes FćYAT VE ENDEKSLER PRICES AND INDEXES Toptan Eĩya Fiyat Endeksleri (1994=100 temel yıllı) Wholesale Price Indexes (1994=100 based) Toptan Eĩya Fiyat Endeksleri Laspeyres formülüne göre dört ana sektör (tarım, avcılık ve ormancılık, madencilik ve taĩocakçılıþı, imalat sanayi, elektrik, doþal gaz, su) ve tüm grup için derlenmektedir. Endeks ulusaldır ve 678 madde ve ulusal üretim paylaĩımında önemli paylara sahip yaklaĩık 1300 firmayı kapsamaktadır. Wholesale Price Index compiled for all items and for four main sectors (agriculture, hunting and forestry, mining and stone quarrying, manufacturing industry, electricity, natural gas, water) according to the Laspeyres formula. The index is nationwide and covers 678 items and approximately 1300 firms that have an important nationwide share in production. Maddeler ISIC, Rev.3'e uygun olarak sınıflandırılmıĩtır. Tüm üreticiler (üretim payında belirli bir paya sahip toptan eĩya birimleri) kapsam dahiline alınmıĩtır. ćhracatların deþeri malların toplam deþerinden çıkartılmıĩtır. ćthalatlar kapsam dıĩı bırakılmıĩtır. Items are classified as in line with ISIC, Revision 3. All producer/wholesale units have a certain share in production are covered. The value of exports is subtracted from the total value of commodities. Importers are excluded. Malların fiyatları (sebzeler, meyveler ve balıklar hariç) her ayın 5'inci, 15'inci ve 25'inci günlerinde daha önceden örnekleme yoluyla belirlenen kuruluĩlardan derlenmektedir. Sebze, meyve ve balıklar için fiyatlar ayın en fazla 27'sine kadar toplanır ve bu fiyatlar her maddenin ortalama fiyatının elde edilebilmesi için miktarları ile aþırlıklandırılır. Fiyatlar peĩin deþerlerdir ve fiyatlara Katma Deþer Vergisi dahil edilmiĩtir. Prices of commodities (except vegetables, fruits and fishes) are th th th compiled in the sampled establishments on the 5 , 15 and 25 days of each month. For vegetables, fruits and fishes, prices up to th 27 day of the month collected and these prices are weighted by quantities to obtain average price for each item. Prices include VAT and in cash. 2005 yılı Ocak ayından itibaren 4 ana sektör ve alt sektörler için endeks hesaplanmaktadır. Indices have been calculated for four main sectors and sub-sectors since January 2005. Tüketici Fiyat Endeksleri Consumer Price Indexes Kentsel Yerler Tüketici Fiyat Endeksi (1994=100 temel yıllı) Urban Areas Consumer Price Index (1994=100 based) TÜFE'nin temel baĩlıþı 1994=100 bazlı Kentsel Yerler Tüketici Fiyat Endeksi'dir. 1994=100 bazlı endeksin coþrafi kapsamı 20 001 ve üzeri nüfusa sahip kentsel yerleĩim yerleridir. The title of principal CPI is 1994=100 Based Urban Places Consumer Price Index. Geographical coverage of the 1994=100 based index is the urban settlements with a population of 20 001 and above. Tüketici fiyatlarında kullanılan aþırlıklar Hanehalkı Gelir ve Tüketim Harcaması Anketi'nin sonuçlarından elde edilmektedir. The weights employed in consumer prices are obtained from the results of the Household Income and Consumption Expenditures Survey. 1994=100 temel yıllı endeks COICOP'un (Amaca Göre Bireysel Tüketim Sınıflaması) 10 ana harcama gruplu sınıflamasına göre oluĩturulmuĩtur. The 1994=100 base year index was constructed according to the 10digit major expenditure group classification of COICOP (Classification of Individual Consumption by Purpose). Taze sebze ve meyveler dıĩında malların mevcut fiyatları, ay boyunca olası fiyat deþiĩimlerinin gözlenebilmesi için, ayın 10'uncu ve 20'inci günlerini içine alan periyotlarda ayda iki kez derlenmektedir. Taze meyve ve sebzelerin fiyatları nispeten daha büyük deþiĩimler gösterdiþi için, bu maddelerin fiyatları haftada bir derlenmektedir. Kiralara ait bilgiler ayda bir toplanmaktadır. The monthly current prices of commodities, except for fresh fruits th th and vegetables, are compiled twice a month on the 10 and 20 days to observe the possible price variations throughout the month. Since the prices of fresh fruits and vegetables tend to show relatively larger variations, their prices are compiled once a week. The information on rent is gathered once a month. Endeks dahilinde kapsanan malların fiyatları vergilerin kapsandıþı fakat hiç bir depozitonun kapsanmadıþı perakende satıĩ fiyatlarıdır. Malların ortalama fiyatları farklı kuruluĩlardan derlenmektedir ve mal çeĩidi aþırlıþı ve kuruluĩ aþırlıþı kullanılarak hesaplanmaktadır. The prices of commodities included within the index are retail prices including tax but excluding any deposits. Average prices of commodities compiled from different establishments are computed using establishment weights and commodity type weights. Kamuoyu her ayın 3'ünde yayımlanan bir haber bülteni ile TÜFE'deki deþiĩim oranları hakkında bilgilendirilmektedir. The public is informed about the rate of change in the CPI through a rd News Bulletin published on the 3 day of each month. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 288 New consumer price indexes in this bulletin based on the results of the "Household Consumers Expenditures and Income Survey" carried out in 1994 for urban areas in 62 urban settlement's with a population of more than 20 000, have been prepared for Turkey, 7 regions and 19 cities. Indices have been calculated for 10 main expenditure groups since January 2005. Kırsal Yerler Tüketici Fiyat Endeksleri (1994=100 temel yıllı) Rural Areas Consumer Price Index (1994=100 based) Geliĩmekte olan ülkemizde yaĩayan nüfusun %40'ına yakın bölümü kırsal yerlerde yaĩamaktadır. Devlet ćstatistik Enstitüsü kırsal nüfusun ülke ekonomisine katkısını, etkilerini ve sosyo ekonomik durumunu daha güncel verilerle yansıtmak amacıyla 1994 yılında Kırsal Yerler Hanehalkı Gelir ve Tüketim Harcamaları Anketi' ni uygulamıĩtır. Being a developing country, approximelety 40% Turkeys' population have been living in the rural areas. In order to reflect the contribution effects, and social situation of the rural population to countrys' economy, with an updated data, the SIS has been carried out Household Income and Consumption Expenditures Survey in 1994. Enstitümüz 1987=100 temel yıllı kırsal yerler tüketici fiyatları endeksini de yenilemiĩ ve 1994 yılında uyguladıþı "Hanehalkı Gelir ve Tüketim Harcamaları Anketi"ne dayalı olarak 1994=100 temel yıllı yeni bir kırsal yerler tüketici fiyatları endeksi hazırlanmıĩtır. Bu endeks 1988 Aþustos ayından itibaren yayımlanmaya baĩlamıĩtır. 2005 yılı Ocak ayından itibaren hesaplanmamaktadır. The Rural Consumer Price Index based on 1987=100 has been revised and the new index based on the "Household Income and Consumption Survey" has been prepared and carried out in 1994 and started to publish the results in August in 1988. This index has not been calculated since January 2005. Çiftçinin Eline Geçen Fiyatlar Prices Received by Farmes Yayında yer alan fiyatlar, çiftçinin ürettiþi ürünleri aracı kullanmadan direkt olarak perakende veya toptan satması ile oluĩan ilk el satıĩ fiyatlarıdır. The prices of agricultural commodities presented in the publication are the prices received for agricultural commodities at the first point of retail or wholesale by farmer. Fiyatlar ayda bir defa Tarım ve Köyiĩleri Bakanlıþı il ve ilçe teĩkilatı elemanlarınca derlenmektedir. Tarla ürünleri toptan fiyatları kooperatif/birlik, tüccar ve fabrika olmak üzere üç kanaldan, sebze ve meyve toptan fiyatları hal ve tüccar kanallarından, perakende fiyatları ise 1. ve 2. hafta pazar fiyatları olarak derlenmektedir. Hayvansal ürün fiyatları fabrika, tüccar ve pazar ayrımında, canlı hayvan fiyatları ise mezbaha, tüccar, hayvan pazarı ve hayvan borsası ayrımında derlenmektedir. Prices of commodities are compiled once a month by staff of province and districts directories of Ministry of Agriculture and Rural Affairs. Wholesale prices of field crops are compiled from cooperatives / association, merchant and factories, wholesale prices of vegetable and fruits are compiled from markets and merchants, retail prices are compiled from first and second week’s bazaar prices. Prices of animal products are compiled on the basis of factories, merchants, animal bazaars and animal trade stocks. Ürün fiyatları, bilgilerin derlendiþi tarihte iç ve dıĩ piyasa ĩartlarına göre ilden ile farklılık göstermektedir. ćhraç baþlantıları sebebiyle yöresel alımlar yapılması, ürünlerin kalite farklılıþı, taban fiyatları ile o yılın rekoltesi ve stok durumu nedeniyle de ürün fiyatları deþiĩebilmektedir. Bundan baĩka, ürünlerin pazara ilk çıkıĩı iklim ĩartlarına baþlı olarak deþiĩik zamanlarda olabilmektedir. ćller itibariyle verilen ortalama fiyatlar bu nedenle farklılık gösterebilmektedir. Ayrıca, herhangi bir ilde üretimi olup fiyatı derlenemeyen ürünler için bu ile en yakın illerin ortalama fiyatları kullanılmıĩtır. The prices of products fluctuate according to the internal and external market conditions when the data is compiled. The prices may fluctuate due to purchases made for export contracts at a particular place, quality difference, lowest prices, annual production and quantity of stocks. The initial marketing time of agricultural products changes due to climatic conditions. Because of this there may be a difference in prices by provinces. In addition the prices of agricultural commodities not compiled but produced are calculated from the average prices of close provinces. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 289 Fiyat ve Endeksler Enstitümüz 1994 yılında, nüfusu 20 000'in üzerinde olan 62 yerleĩim yerinde uygulanan "Hanehalkı Gelir ve Tüketim Harcamaları Anketi" sonuçlarına dayalı olarak Türkiye, 7 bölge ve 19 büyükĩehir kapsamında 1994=100 temel yıllı Kentsel Yerler Tüketici Fiyatları Endeksini yayımlamaya baĩlamıĩtır. 2005 yılı Ocak ayından itibaren 10 ana harcama grubu için endeks hesaplanmaktadır. Prices and Indexes 19.1 Toptan eĩya fiyat endeksleri Wholesale price indexes [1994=100] Genel endeks - All items Tarım, avcılık, ormancılık ve balıkçılık Agriculture, hunting, forestry and fishing Tarım, avcılık - Agriculture and hunting Ormancılık, tomrukçuluk - Forestry and logging Balıkçılık, balık üretme çiftlikleri Fishing, fish production farms Madencilik ve taĩocakçılıþı - Mining and quarying Maden kömürü, linyit ve turba çıkarımı Mining coal, lignite Ham petrol ve doþalgaz çıkarımı Crude petroleum and natural gas Metal cevheri madenciliþi - Metal ore mining Taĩocakçılıþı ve diþer madenler Quarying and other mining ćmalat sanayii - Manufacturing Gıda ürünleri ve içecek imalatı - Food, beverages products Tütün ürünleri imalatı - Tobacco products Tekstil ürünleri imalatı - Textile products Giyim eĩyası imalatı - Clothing products Deri mamul imalatı ve hizmetleri - Leather processing Aþaç ve mantar ürünleri imalatı Manufacture of wood and cork products Kaþıt ve kaþıt ürünleri imalatı - Paper and paper products Basım ve yayım - Printing, publishing Kok kömürü ve rafine edilmiĩ petrol ürünleri Coke, petroleum refinery Kimyasal madde ve ürünleri imalatı Chemicals and chemical products Plastik ve kauçuk ürünleri imalatı Rubber and plastic products Metalik olmayan diþer mineral ürün imalatı Other non-metallic mineral products Ana metal sanayii - Manufacture of basic metals Metal eĩya sanayii (makine ve teçhizat hariç) Manufacture of fabricated metal products (except machinery) Makine ve teçhizat imalatı Manufacture of machinery and equipment Büro makineleri imalatı - Official machinery production Elektrikli makine ve cihazları imalatı Electrical machinery and apparatus ćletiĩim teçhizatı imalatı - Communication equipment products Tıbbi, hassas ve optik aletler imalatı Medical, precision and optical instruments Motorlu kara taĩıtı, römork, yarı römork imalatı Motor vehicles and trailers Diþer ulaĩım araçlarının imalatı Other transport vehicles products Mobilya imalatı - Furniture products Elektrik, gaz ve su - Electricity, gas and water Elektrik, gaz üretimi ve daþıtımı Electricity, production and distribution of gas Suyun toplanması, arıtımı ve daþılımı Water collecting treatment and distribution 2000 2001 2002 2003 2004 2 369.9 3 830.3 5 749.6 7 219.4 8 020.1 2 647.1 2 680.5 2 304.8 3 766.1 3 799.8 3 386.5 5 890.5 5 989.9 4 863.5 7 889.3 7 947.9 8 031.1 8 958.5 8 973.3 9 360.4 2 112.8 3 268.3 4 315.4 6 075.4 8 067.3 2 594.6 4 381.8 6 427.6 8 105.8 8 915.5 1 990.5 3 397.6 5 635.4 7 511.8 8 112.3 4 269.4 2 774.7 6 812.6 5 399.0 8 845.9 7 373.4 10 643.9 8 002.5 11 994.5 8 957.6 1 841.6 3 145.4 4 459.4 5 902.6 6 459.1 2 277.7 2 405.5 2 776.8 1 649.3 2 203.7 2 307.3 3 796.5 3 772.3 4 548.2 2 929.9 3 423.8 3 531.9 5 630.8 5 708.3 7 033.9 4 175.8 5 674.6 5 595.5 6 971.6 7 147.6 10 344.0 5 019.6 7 729.7 6 971.9 7 739.7 8 015.2 12 372.0 5 491.2 8 408.2 7 621.2 1 697.0 1 882.2 2 176.5 2 420.9 2 917.7 3 146.4 3 337.3 4 292.1 4 680.0 4 343.4 4 904.0 5 331.2 4 934.8 4 891.6 5 487.3 3 628.9 6 384.9 9 722.8 12 213.4 13 326.7 2 045.7 3 535.2 4 831.7 5 478.7 5 727.2 2 144.4 3 483.4 4 672.9 5 411.2 5 687.2 2 151.0 1 923.4 3 594.5 3 328.4 5 177.3 4 674.7 5 957.3 6 011.7 6 626.4 8 059.0 1 766.7 2 804.6 4 048.5 4 808.6 5 312.0 1 940.3 1 520.2 3 203.6 2 465.9 4 987.9 3 644.8 6 604.2 3 996.2 6 725.9 3 837.7 1 743.6 1 425.4 2 808.9 2 337.7 3 849.3 3 488.3 4 410.3 3 661.1 5 047.0 3 515.3 2 170.6 3 593.2 5 069.7 5 672.6 5 497.5 2 111.3 3 424.5 5 334.7 6 658.6 7 104.8 1 833.4 1 864.9 3 411.0 3 243.3 5 480.5 4 897.3 7 271.3 5 779.0 7 556.7 7 261.2 2 330.4 4 420.6 6 618.6 7 348.7 7 276.5 2 304.6 4 498.4 6 515.4 6 940.8 6 753.6 2 459.5 4 030.4 7 135.8 9 393.6 9 898.0 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 290 Genel endeks - All items Tarım, avcılık, ormancılık ve balıkçılık Agriculture, hunting, forestry and fishing Tarım, avcılık - Agriculture and hunting Ormancılık, tomrukçuluk - Forestry and logging Balıkçılık, balık üretme çiftlikleri Fishing, fish production farms Madencilik ve taĩocakçılıþı - Mining and quarying Maden kömürü, linyit ve turba çıkarımı Mining coal, lignite Ham petrol ve doþalgaz çıkarımı Crude petroleum and natural gas Metal cevheri madenciliþi - Metal ore mining Taĩocakçılıþı ve diþer madenler Quarying and other mining ćmalat sanayii - Manufacturing Gıda ürünleri ve içecek imalatı - Food, beverages products Tütün ürünleri imalatı - Tobacco products Tekstil ürünleri imalatı - Textile products Giyim eĩyası imalatı - Clothing products Deri mamul imalatı ve hizmetleri - Leather processing Aþaç ve mantar ürünleri imalatı Manufacture of wood and cork products Kaþıt ve kaþıt ürünleri imalatı - Paper and paper products Basım ve yayım - Printing, publishing Kok kömürü ve rafine edilmiĩ petrol ürünleri Coke, petroleum refinery Kimyasal madde ve ürünleri imalatı Chemicals and chemical products Plastik ve kauçuk ürünleri imalatı Rubber and plastic products Metalik olmayan diþer mineral ürün imalatı Other non-metallic mineral products Ana metal sanayii - Manufacture of basic metals Metal eĩya sanayii (makine ve teçhizat hariç) Manufacture of fabricated metal products (except machinery) Makine ve teçhizat imalatı Manufacture of machinery and equipment Büro makineleri imalatı - Official machinery production Elektrikli makine ve cihazları imalatı Electrical machinery and apparatus ćletiĩim teçhizatı imalatı - Communication equipment products Tıbbi, hassas ve optik aletler imalatı Medical, precision and optical instruments Motorlu kara taĩıtı, römork, yarı römork imalatı Motor vehicles and trailers Diþer ulaĩım araçlarının imalatı Other transport vehicles products Mobilya imalatı - Furniture products Elektrik, gaz ve su - Electricity, gas and water Elektrik, gaz üretimi ve daþıtımı Electricity, production and distribution of gas Suyun toplanması, arıtımı ve daþılımı Water collecting treatment and distribution (%) 2000 2001 2002 2003 2004 51.4 61.6 50.1 25.6 11.1 38.0 38.6 41.4 42.3 41.8 46.9 56.4 57.6 43.6 33.9 32.7 65.1 13.6 12.9 16.6 16.6 54.7 32.0 40.8 32.8 73.7 68.9 46.7 26.1 10.0 41.4 70.7 65.9 33.3 8.0 164.7 51.0 59.6 94.6 29.8 36.6 20.3 8.5 12.7 11.9 35.2 70.8 41.8 32.4 9.4 56.1 45.3 98.9 53.4 36.1 53.1 66.7 56.8 63.8 77.6 55.4 53.1 48.3 51.3 54.7 42.5 65.7 58.4 23.8 25.2 47.1 20.2 36.2 24.6 11.0 12.1 19.6 9.4 8.8 9.3 55.9 65.4 30.4 42.7 55.0 44.6 37.9 47.1 48.7 30.1 14.3 13.9 13.6 -0.3 2.9 74.2 75.9 52.3 25.6 9.1 57.6 72.8 36.7 13.4 4.5 70.7 62.4 34.1 15.8 5.1 52.6 60.6 67.1 73.1 44.0 40.4 15.1 28.6 11.2 34.1 36.8 58.7 44.4 18.8 10.5 44.2 45.4 65.1 62.2 55.7 47.8 32.4 9.6 1.8 -4.0 47.0 37.9 61.1 64.0 37.0 49.2 14.6 5.0 14.4 -4.0 49.3 65.5 41.1 11.9 -3.1 47.6 62.2 55.8 24.8 6.7 32.7 50.2 86.0 73.9 60.7 51.0 32.7 18.0 3.9 25.6 52.0 89.7 49.7 11.0 -1.0 51.8 95.2 44.8 6.5 -2.7 53.2 63.9 77.0 31.6 5.4 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 291 Fiyat ve Endeksler 19.2 Toptan eĩya fiyatları [12 aylık ortalamalara göre deþiĩim oranı] Wholesale prices [Rate of change on averages of the twelve months base] [1994=100] Prices and Indexes Toptan eþya fiyatlarý - Wholesale prices (1994=100) 70 (%) 60 50 40 30 20 10 0 2000 2001 2002 2003 2004 Veri için tablo 19.2’ye bakýnýz. For data, see table 19.2. Kentsel yerler tüketici fiyatlarý - Urban areas consumer prices (1994=100) 60 (%) 50 40 30 20 10 0 2000 2001 2002 2003 2004 Veri için tablo 19.4’e bakýnýz. For data, see table 19.4. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 292 Genel endeks - All items Gıda, içki ve tütün - Food, beverages and tobacco Giyim ve ayakkabı - Clothing and footwear Konut - Housing Ev eĩyası - House furniture Saþlık - Health Ulaĩtırma - Transportation Eþlence ve kültür - Entertainment and culture Eþitim harcamaları - Education expenses Lokanta, pastane ve otel - Restaurant, pastry shop and hotel Çeĩitli mal ve hizmetler - Goods and services 2000 2001 2002 2 970.4 2 586.5 2 489.0 3 668.7 2 270.1 3 663.7 3 350.5 2 605.6 3 827.1 3 274.7 2 632.3 4 586.3 3 886.7 3 776.1 5 751.2 3 644.3 5 436.5 5 300.3 4 119.4 5 318.5 4 666.0 4 440.9 6 648.5 5 827.8 5 758.0 7 974.7 5 243.7 7 544.7 8 049.9 5 572.6 8 141.4 6 451.6 6 416.5 2003 8 330.3 7 501.7 7 315.4 9 865.7 6 121.9 9 651.5 9 939.2 6 352.6 11 158.7 8 658.7 7 960.0 19.4 Kentsel yerler tüketici fiyatları [12 aylık ortalamalara göre deþiĩim oranı] Urban areas consumer prices [Rate of change on averages of the twelve months base] [1994=100] 2000 Genel endeks - All items Gıda, içki ve tütün - Food, beverages and tobacco Giyim ve ayakkabı - Clothing and footwear Konut - Housing Ev eĩyası - House furniture Saþlık - Health Ulaĩtırma - Transportation Eþlence ve kültür - Entertainment and culture Eþitim harcamaları - Education expenses Lokanta, pastane ve otel - Restaurant, pastry shop and hotel Çeĩitli mal ve hizmetler - Goods and services 54.9 49.8 42.1 63.9 52.4 58.7 58.0 38.9 52.2 52.1 60.7 2001 54.4 50.3 51.7 56.8 60.5 48.4 58.2 58.1 39.0 42.5 68.7 2004 9 212.1 8 175.2 7 599.7 11 378.6 6 247.6 10 608.3 10 906.8 6 601.2 13 230.9 10 355.6 8 733.7 (%) 2002 45.0 49.9 52.5 38.7 43.9 38.8 51.9 35.3 53.1 38.3 44.5 2003 25.3 28.7 27.0 23.7 16.7 27.9 23.5 14.0 37.1 34.2 24.1 2004 10.6 9.0 3.9 15.3 2.1 9.9 9.7 3.9 18.6 19.6 9.7 Kentsel yerler tüketici fiyat endeksleri - Urban areas consumer price indexes (Genel indeks - All items) [1994=100] 10 000 8 000 6 000 4 000 2 000 0 2000 2001 2002 2003 2004 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 293 Fiyat ve Endeksler 19.3 Kentsel yerler tüketici fiyat endeksleri Urban areas consumer price indexes [1994=100] Prices and Indexes 19.5 Kırsal yerler tüketici fiyat endeksleri Rural areas consumer price indexes [1994=100] Genel endeks - All items Gıda, içki ve tütün - Food, beverages and tobacco Giyim ve ayakkabı - Clothing and footwear Konut - Housing Ev eĩyası - House furniture Saþlık - Health Ulaĩtırma - Transportation Eþlence ve kültür - Entertainment and culture Eþitim harcamaları - Education expenses Lokanta, pastane ve otel - Restaurant, pastry shop and hotel Çeĩitli mal ve hizmetler - Goods and services 2000 2001 2002 2003 2004 2 603.2 2 592.4 2 102.4 2 671.6 2 259.0 3 248.3 3 125.0 2 265.2 3 769.5 2 858.8 2 816.1 4 061.1 3 909.1 3 219.2 4 480.4 3 657.5 4 958.3 4 935.0 3 668.1 4 829.1 4 235.6 4 641.4 6 081.6 5 996.4 4 852.3 6 597.3 5 358.3 6 835.6 7 587.0 5 018.2 7 067.5 5 982.1 6 557.1 7 631.7 7 584.2 5 996.5 8 450.2 6 046.7 8 538.8 9 785.3 5 545.3 9 473.2 7 765.9 8 017.8 8 383.0 8 201.1 6 454.1 9 947.6 5 968.2 9 361.7 10 689.1 5 506.2 10 815.1 9 063.7 8 804.0 19.6 Kırsal yerler tüketici fiyatları [12 aylık ortalamalara göre deþiĩim oranı] Rural areas consumer prices [Rate of change on avarages of the twelve months base] [1994=100] Genel endeks - All items Gıda, içki ve tütün - Food, beverages and tobacco Giyim ve ayakkabı - Clothing and footwear Konut - Housing Ev eĩyası - House furniture Saþlık - Health Ulaĩtırma - Transportation Eþlence ve kültür - Entertainment and culture Eþitim harcamaları - Education expenses Lokanta, pastane ve otel - Restaurant, pastry shop and hotel Çeĩitli mal ve hizmetler - Goods and services 2000 2001 2002 2003 2004 52.6 48.7 41.2 62.1 50.1 55.8 63.2 39.5 53.5 54.1 65.0 56.0 50.8 53.1 67.7 61.9 52.6 57.9 61.9 28.1 48.2 64.8 49.8 53.4 50.7 47.2 46.5 37.9 53.7 36.8 46.4 41.2 41.3 25.5 26.5 23.6 28.1 12.8 24.9 29.0 10.5 34.0 29.8 22.3 9.8 8.1 7.6 17.7 -1.3 9.6 9.2 -0.7 14.2 16.7 9.8 Kýrsal yerler tüketici fiyatlarý [12 aylýk ortalamalara göre deðiþim oraný] Rural areas consumer prices [Rate of change on avarages of the twelve months base] (Genel endeks - All items) [1994=100] 60 (%) (%) Kýrsal yerler tüketici fiyat endeksleri Rural areas consumer price indexes (Genel endeks - All items) [1994=100] 10 000 50 8 000 40 6 000 30 4 000 20 2 000 10 0 0 2000 2001 2002 2003 2004 2000 2001 2002 2003 2004 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 294 Tarla ürünleri - Field crops (TL/kg) Anason - Anise Ayçiçeþi - Sunflower Arpa - Barley Bakla (kuru) - Broad beans (dry) Bezelye- Peas Börülce - Kidney beans Burçak - Wild vetches Buþday - Wheat Çavdar - Rye Darı - Millet Fasulye - Dry beans Fiþ - Cow vetches Mahlut - Mixed grain Mercimek (kırmızı) - Lentils (red) Mercimek (yeĩil) - Lentils (green) Mısır - Corn Nohut - Chickpeas Pamuk (kütlü) - Cotton (raw) Patates - Potatoes Çeltik - Rice in the husk Saman - Straw Sarmısak (kuru) - Garlic (dry) Soþan (kuru) - Onions (dry) Soya fasulyesi - Soybeans Susam - Sesame Yerfıstıþı - Groundnuts Yulaf - Oats Meyveler - Fruits (TL/kg) Altıntop - Grapefruit Antepfıstıþı (kabuklu) - Pistachios (shelled) Armut - Pears Ayva - Quinces Badem (kabuklu) - Almonds (shelled) Ceviz (kabuklu) - Walnuts (shelled) Elma - Apples Erik- Plums Fındık - Hazelnuts ćncir - Figs Kayısı - Apricots Kestane - Chestnuts Kiraz - Cherries Limon - Lemon Mandalina - Mandarins Portakal - Oranges Ĩeftali - Peaches Üzüm (yaĩ) - Grapes Viĩne - Sour cherries Zeytin - Olive 1999 2000 2001 2002 2003 * 676 773 242 653 57 636 171 915 204 196 360 093 89 258 72 964 54 844 99 743 396 590 105 527 55 000 252 480 274 839 91 999 246 867 190 600 106 310 217 414 29 501 441 484 103 882 120 716 469 492 417 170 59 447 880 099 357 790 83 613 290 002 306 343 552 573 129 244 101 731 74 951 131 902 604 386 168 399 58 649 394 609 440 857 140 431 434 964 298 753 132 444 320 462 51 910 560 910 135 544 156 306 686 156 731 219 89 617 1 207 956 485 367 127 395 432 840 466 981 785 935 218 289 157 613 113 050 200 160 888 174 251 289 108 495 605 756 682 673 206 719 627 261 429 617 209 613 476 700 79 293 824 784 202 260 303 535 1 035 959 958 920 138 354 1 794 792 746 385 190 079 570 651 626 919 1 282 886 360 903 252 673 172 661 276 076 1 362 994 378 455 208 354 824 036 1 006 196 307 022 925 187 560 557 295 586 687 921 107 496 1 536 610 289 363 375 088 1 472 874 1 243 845 192 061 2 378 000 959 300 245 500 773 000 842 000 1 667 000 471 000 329 500 233 000 346 000 1 641 500 516 000 310 000 996 000 1 208 000 396 000 1 130 600 764 000 370 000 828 000 136 000 2 368 000 382 000 427 000 1 865 000 1 357 000 266 000 126 360 1 212 428 172 915 176 083 555 535 667 461 155 297 178 342 660 410 206 948 216 853 445 657 255 477 230 242 134 576 116 593 243 679 204 301 232 236 331 761 175 421 2 312 005 305 403 278 803 875 376 1 116 020 236 610 280 060 970 286 334 090 314 904 660 048 460 206 345 830 199 598 165 241 340 001 280 139 379 567 547 419 232 588 3 277 301 495 878 437 607 1 359 797 1 783 325 365 666 455 572 1 382 726 567 105 534 244 1 055 580 740 800 564 227 290 795 247 265 562 455 474 864 589 471 845 357 292 440 4 580 267 695 614 627 615 2 110 219 2 719 941 550 339 660 124 1 797 930 850 588 773 789 1 485 756 1 131 500 705 333 404 373 317 162 828 933 750 774 906 281 1 330 825 361 000 6 096 000 921 000 829 000 2 888 000 3 714 000 685 000 851 000 2 076 000 1 059 000 1 012 000 1 995 000 1 472 000 935 000 550 000 439 600 1 069 000 936 000 1 192 000 1 640 500 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 295 Fiyat ve Endeksler 19.7 Çiftçinin eline geçen fiyatlar - Prices received by farmers Prices and Indexes 19.7 Çiftçinin eline geçen fiyatlar (devam) - Prices received by farmers (continued) Sebzeler - Vegetables (TL/kg) Bakla (taze) - Greenbroad beans Balkabaþı - Pumpkins Bamya - Okra Biber (dolmalık) - Peppers (stufing) Biber (sivri) - Peppers (green) Domates - Tomatoes Fasulye (taze) - Green beans Havuç- Carrots Ispanak- Spinach Karpuz - Watermelons Kavun - Melons Lahana - Cabbages Patlıcan - Eggplant Pırasa - Leeks Sakız kabaþı - Squash Salatalık- Cucumbers Turp - Horseradish Hayvansal ürünler - Livestock products (TL/kg) Bal - Honey Balmumu - Wax ćpek kozası - Silk cocoon Kıl - Hair Peynir (beyaz) - White cheese Peynir (tulum) - Cheese (tulum) Süt (inek) - Cow's milk Süt (koyun) - Sheep's milk Tereyaþı - Butter Tiftik - Mohair Yapaþı - Wool Yumurta - Eggs (1) Canlı hayvanlar (TL/baĩ) - Livestock (TL/per head) Hindi - Turkeys Koyun - Sheep Kuzu - Lambs Kıl keçisi - Ordinary goats Diĩi keçi - Ordinary goats female Kıl keçisi oþlaþı - Kid of ordinary goats Manda - Water buffaloes Manda ineþi - Water buffalo cows Diĩi malak - Water buffaloes female Erkek malak - Water buffaloes male Sıþır (yerli) - Cattle (domestic) ćnek - Cows Dana - Calves Sıþır (kültür) - Cattle (culture) ćnek - Cows Dana - Calves Sıþır (melez) - Cattle (cros-breed) ćnek - Cows Dana - Calves Tavuk - Hens Diĩi keçi - Angora goats female Tiftik keçisi oþlaþı - Kid of angora goats (1) Adet fiyatıdır. 1999 2000 2001 2002 2003 * 188 741 112 375 460 213 166 716 171 122 102 857 231 494 120 773 143 890 71 207 98 878 91 550 127 628 116 007 107 638 132 536 112 489 263 839 176 357 700 779 261 417 272 967 165 016 390 467 181 615 230 191 120 462 165 840 144 100 213 237 181 221 169 455 200 502 177 733 439 761 286 866 1 008 477 362 843 376 425 260 846 606 526 268 185 350 463 191 429 242 123 222 152 294 119 286 315 251 347 296 972 272 755 555 353 402 530 1 335 300 453 652 486 027 324 558 720 807 425 589 496 031 240 617 320 756 369 002 382 510 429 984 311 135 369 216 401 422 778 000 538 000 1 718 000 625 000 655 000 420 500 931 000 553 000 668 000 310 000 434 000 469 000 543 000 569 000 454 000 504 500 511 000 2 191 607 1 879 515 1 666 250 320 486 1 141 609 1 613 756 166 573 203 912 1 648 994 623 560 627 028 26 053 3 363 994 2 707 584 2 018 519 447 641 1 657 610 2 327 767 231 898 282 158 2 304 557 895 323 868 827 47 142 4 940 011 3 770 763 3 409 601 645 816 2 324 190 3 370 646 307 357 368 085 3 227 868 1 314 188 1 175 552 69 378 7 075 471 5 125 376 4 937 500 880 046 3 075 717 4 445 411 425 252 503 978 4 450 255 2 056 570 1 656 721 122 216 9 200 000 6 565 000 5 482 000 1 158 000 3 831 000 5 424 000 549 000 651 000 5 524 000 2 559 000 2 064 000 145 000 5 573 000 41 929 000 22 378 000 7 776 000 59 676 000 32 349 000 10 289 000 80 093 000 44 105 000 14 429 000 112 929 000 62 598 000 20 180 000 179 677 000 91 117 000 32 861 000 17 354 000 45 843 000 25 178 000 62 488 000 35 783 000 85 541 000 49 064 000 123 033 000 70 521 000 297 140 000 177 773 000 183 972 000 419 316 000 254 547 000 277 138 000 547 161 000 336 615 000 348 239 000 705 552 000 432 311 000 442 721 000 1 001 927 000 574 688 000 565 026 000 244 896 000 170 588 500 349 358 000 243 252 500 443 436 000 316 391 000 574 340 000 404 493 000 820 625 000 521 910 300 480 800 000 299 909 000 652 059 000 405 234 500 823 729 000 521 442 500 1 040 780 000 657 180 000 1 461 888 000 812 227 000 357 133 000 235 208 500 1 986 000 27 065 000 15 558 000 488 270 000 321 346 500 2 718 000 45 567 000 24 100 000 618 755 000 415 892 000 3 773 000 61 850 000 35 110 000 791 304 000 530 645 000 5 010 000 79 818 000 43 644 000 1 131 223 000 718 469 000 6 273 000 118 337 000 67 641 000 (1) Price per item. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 296 Fiyat ve Endeksler Çiftçinin eline geçen fiyatlar - Prices received by farmes Tarla ürünleri - Field crops 2 000 000 (TL/kg) Arpa - Barley 1 500 000 Buðday - Wheat Fasulye - Dry beans 1 000 000 Mýsýr - Corn 500 000 Nohut - Chickpeas Patates - Potatoes 0 2000 1999 2001 2002 2003 Hayvansal ürünler - Livestock products 10 000 000 (TL/kg) Bal - Honey 8 000 000 Peynir(beyaz)-Whitecheese 6 000 000 Süt (inek) - Cow's milk 4 000 000 Tereyaðý - Butter 2 000 000 Yumurta (Adet) Eggs (Number) 0 1999 2000 2001 2002 2003 Meyveler - Fruits 1 600 000 (TL/kg) 1 400 000 Armut - Pears 1 200 000 Elma - Apples 1 000 000 Erik- Plums 800 000 Kayýsý - Apricots 600 000 Kiraz - Cherries 400 000 Portakal - Oranges 200 000 0 Viþne - Sour cherries 1999 2000 2001 2002 2003 Veriler için tablo 19.7’ye bakýnýz. For data, see table 19.7. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 297 Satınalma Gücü Paritesi Purchasing Power Parity 20 Sayfa Page Açıklama 300 Explanation 20.1 OECD ülkelerinde satınalma gücü paritesi deþerleri 302 20.1 Purchasing power parity values in OECD countries 20.2 OECD ülkelerinde Gayri Safi Yurt ćçi Hasıla temelinde karĩılaĩtırmalı fiyat düzeyi endeksleri 303 20.2 Comparative price level indices in OECD countries on the basis of Gross Domestic Product 20.3 OECD ülkelerinde Gayri Safi Yurt ćçi Hasıla temelinde kiĩi baĩına hacim endeksi 304 20.3 Per capita volume indices in OECD countries on the basis of Gross Domestic Product 20.4 OECD ülkelerinde kiĩi baĩına reel Gayri Safi Yurtiçi Hasıla Deþerleri 305 20.4 Per capita reel Gross Domestic Product in OECD countries TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 299 Purchasing Power Parity SATINALMA GÜCÜ PARćTESć PURCHASING POWER PARITY Ülkelerin geliĩmiĩlik düzeyinin karĩılaĩtırılmasında, ülkelerin yarattıkları Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) ve Gayri Safi Yurt ćçi Hasıla (GSYćH)'ları ortak bir döviz kuruna, genelde ABD Dolarına dönüĩtürülerek bulunan rakamlar kullanılmaktadır. Resmi ve serbest piyasa kurları arasındaki farklılıklar ve ülkelerdeki fiyat düzeylerinin farklı oluĩu, bu tür karĩılaĩtırmalarda döviz kurunun güvenilirliþini yitirmesine neden olmuĩtur. Bu durum, döviz kurunun sakıncalarını ortadan kaldıran Satınalma Gücü Paritesi (SGP) yönteminin geliĩtirilmesine neden olmuĩtur. 1950'li yıllarda baĩlayan çalıĩmalar, 1960'ların sonunda Uluslararası Karĩılaĩtırma Projesi'ne dönüĩtürülmüĩ, Eurostat ile OECD (Ekonomik ćĩbirliþi ve Kalkınma Teĩkilatı)'nın projeyi desteklemesi ve katılımcı ülke sayısının artması ile proje, 1989 yılından sonra programa dönüĩtürülmüĩtür. For comparison of economic aggregates among countries Gross National Products (GNP) and Gross Domestic Products (GDP) values are converted to common currency unit generally to US dollars. Due to the differences between official and free market exchange rates and differences of the countries' price levels, the exchange rates are generally considered to be less reliable in such international comparisons. This situation caused to improve the Purchasing Power Parity (PPP) method which eliminates the weakness of the exchange rates. The works started in the1950s were transformed to International Comparison Project at the end of 1960s. Since the number of participating countries increased and the Eurostat (Statistcal Office of the European Union) and OECD (Organization of Economic Cooperation and Development) supported the project, the project became an International Comparison Program (ICP). Uluslararası Karĩılaĩtırma Programı (UKP) çerçevesinde SGP'nin hesaplanabilmesi için, katılımcı ülkelerin oluĩturduþu mal ve hizmet sepetinde yer alan maddelerin yıllık ortalama fiyatlarına ve ilgili madde gruplarının GSYćH içindeki harcama aþırlıklarına gerek vardır. Program kapsamında fiyatlandırılan ve aþırlıklandırılan mal ve hizmet grupları aĩaþıda verilmektedir. To calculate PPP within the framework of the ICP, the annual average prices of the items included in the representative basket of commodities (this basket is established by participating countries) and the expenditure weights of item groups in GDP are required. The groups of items which are priced and weighted within the contexts of the program are given below. 1. 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5. 1. 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5. Hanehalkı kiĩisel tüketim harcamaları Gıda ve alkolsüz içecekler Alkollü içecekler ve tütün Giyim ve ayakkabı Konut, su, elektirik, gaz ve diþer yakıtlar Mobilya, ev aletleri ve ev bakım hizmetleri 1.6. Saþlık 1.7. Ulaĩtırma 1.8. Haberleĩme 1.9. Eþlence ve kültür 1.10. Eþitim 1.11. Lokanta ve oteller 1.12. Çeĩitli mal ve hizmetler Individual consumption expenditures by households Food and non-alcoholic beverages Alcoholic beverages and tobacco Clothing and footwear Housing, water, electricity, gas and other fuels Furnishings, household equipment and routine household maintenance 1.6. Health 1.7. Transport 1.8. Communication 1.9. Recreation and culture 1.10. Education 1.11. Restaurants and hotels 1.12. Miscellaneous goods and services 2. Kar amacı gütmeyen kuruluĩların kiĩisel tüketim harcamaları 2. Individual consumption expenditures by non-profit institutions serving households 3. 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5. Devletin kiĩisel tüketim harcamaları Konut Saþlık Eþlence ve kültür Eþitim Sosyal güvenlik 3. 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5. Individual consumption expenditures by government Housing Health Recreation and culture Education Social protection 4. 4.1 Devletin ortak tüketim harcamaları Devletin ortak hizmetleri 4. Collective consumption expenditures by government 4.1. Collective services of government 5. Gayri safi sabit sermaye oluĩumu 5.1. Makine ve teçhizat 5.2. ćnĩaat projeleri 5. Gross fixed capital formation 5.1. Machinery and equipment 5.2. Construction 6. Stok deþiĩmeleri 6.1. Envanter deþiĩimi 6.2. Deþerlerin elde ediliĩleri eksi elden çıkarılıĩları 6. Changes in stocks 6.1. Change in inventories 6.2. Acquisitions less disposals of valuables 7. ćthalat ve ihracat dengesi 7.1. ćthalat ve ihracat dengesi 7. Balance of exports and imports 7.1. Balance of exports and imports TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 300 Definitions and Concepts Satınalma Gücü Paritesi (SGP): Farklı para birimlerinin satın alma gücünü eĩitleyen ve ülkeler arasındaki fiyat farklılıklarını yok ederek, ulusal para birimlerini ortak para birimine dönüĩtüren bir orandır. Purchasing Power Parities (PPP): PPP is the rate of currency conversion that equalizes the purchasing power of different currencies and eliminates the differences in price levels between countries. Uluslararası Karĩılaĩtırma Programı (UKP): GSYćH ve bileĩenlerini, SGP'ye dayalı olarak veren ve uluslararası fiyat ve hacim karĩılaĩtırmalarına olanak saþlayan, Birleĩmiĩ Milletler, OECD ve Eurostat gibi kuruluĩlar tarafından organize edilen bir programdır. International Comparison Program (ICP): ICP is a program organized by international organizations such as United Nations, Eurostat and the OECD. It provides international price and volume comparisons of GDP and gives GDP expenditure components based on PPPs. Avrupa Karĩılaĩtırma Programı (AKP): UKP'ye katılan ülke sayısının sürekli artması ve cografi yakınlıþının getirdiþi kolaylıklar dikkate alınarak program 1980 yılında bölgelere ayrılmıĩtır. Türkiye UKP'nin Avrupa bölgesinde yani "Avrupa Karĩılaĩtırma Programı" organizasyonunda yer almaktadır. Avrupa Karĩılaĩtırma Programı, Eurostat ve OECD tarafından organize edilmektedir. Bu programda yer alan ülkeler, dört gruba ayrılmıĩtır. Birinci grupta Kuzey Avrupa Ülkeleri, ikinci grupta Orta Avrupa ülkeleri, üçüncü grupta Güney Avrupa ülkeleri, dördüncü grup ise diþer OECD ülkeleri kapsamaktadır. Türkiye, Güney Avrupa Ülkeleri grubunda yer almaktadır. European Comparison Program (ECP): Taking advantage of geographical proximity and the growing number of participating countries, the ICP was divided into the regions in 1980. Turkey is in the European region of the ICP that is called “European Comparison Program-ECP". ECP is organized by Eurostat and OECD. The countries in the ECP program are divided into four groups. Group 1 consists of the Northern European Countries, group 2 consists of the Central European Countries, group 3 consisits of the Southern European Countries and group 4 consists of other OECD countries. Turkey is included in the group of Southern European Countries. Mal ve hizmet sepeti: Program kapsamında öncelikle katılımcı ülkeleri ve ilgili madde grubunu temsil eden ayrıca, ülkeler arasında karĩılaĩtırılabilir niteliþe sahip mal ve hizmet sepeti, tüm ülkelerin katılımı ile belirlenmektedir. Mal ve hizmet sepeti belirlenirken dikkate alınan ölçüler: Basket of goods and services: The basket of goods and services including representative and comparable items within the participating countries and the related item groups are determined collectively by the participating countries. The criteria in determining the basket of goods and services are as follows: Seçilen maddelerin mümkün olduþunca çoþu katılımcı ülkede bulunuyor olması, Seçilen maddeleri ana gruplar düzeyinde tür ve satın alıĩ yönünden ülkeleri temsil etmesi, Ülkelerin aynı maddeyi fiyatlandırdıklarından ve karĩılaĩtırdıklarından emin olmaları için seçilen maddelerin mutlaka ayrıntılı tanımlarının olması, Her bir grup için ülkeler tüketim yapılarını ve madde aþırlıklarını göz önüne alarak en azından bir maddeyi kendi ülkelerinin tüketimi için temsil edici olarak belirlemesi gerekmektedir. The products selected for the basket have to be commonly found in as many participating countries as possible, The products selected for the basket have to be representative for all countries, All the items in the basket have to be precisely defined to ensure those countries price and compare equivalent items, For each basic heading, each participating country must nominate and define at least one representative product of its own consumption. Kiĩi baĩına hacim endeksi: Kiĩi baĩına reel GSYćH deþerlerinin OECD ortalamasına göre deþiĩimini gösterir ve aĩaþıdaki gibi hesaplanır. Per capita volume indices: Per capita volume indices indicate real GDP per capita variation in the OECD average and computed as below. Kiĩi Baĩına Reel GSYćH (A ülkesi) X 100 KBHć (A ülkesi) = ——————————————————— Kiĩi Baĩına Reel GSYćH (OECD) Per Capita Real GDP (country A) X 100 PCVI (country A) = ——————————————————— Per Capita Real GDP (OECD) Karĩılaĩtırmalı fiyat düzeyi endeksi: Satınalma Gücü Paritesinin döviz kuruna oranıdır. Ülkeler arasındaki fiyat düzeyi farklılıklarının ölçülmesine imkan verir. Comparative price level indices: It is the ratio of Purchasing Power Parity to exchange rate. It provides a measure of the differences in price levels between countries. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 301 Satınalma Gücü Paritesi Tanım ve Kavramlar Purchasing Power Parity 20.1 OECD ülkelerinde satınalma gücü paritesi deþerleri Purchasing power parity values in OECD countries [Bir Amerikan doları karĩılıþı ulusal para birimi - National currency per USA Dollar] 1999 Türkiye - Turkey 2000 (ABD=1 USA=1) 2001 2002 2003 191 772 270 944 424 010 611 482 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.004 0.981 0.976 0.959 0.952 ABD - USA Almanya - Germany 732 480 1.30 1.31 1.33 1.34 1.35 Avusturya - Austria 0.931 0.914 0.920 0.912 0.912 Belçika - Belgium 0.880 Avustralya - Australia 0.940 0.921 0.899 0.883 Çek Cumhuriyeti - Czech Republic 14.3 14.4 14.6 14.3 14.5 Danimarka - Denmark 8.41 8.41 8.35 8.43 8.43 Finlandiya - Finland 0.982 0.979 0.976 0.967 0.965 Fransa - France 0.928 0.915 0.900 0.900 0.910 Hollanda - Netherlands 0.926 0.925 0.919 0.921 0.924 ćngiltere - United Kingdom 0.644 0.632 0.624 0.610 0.620 ćrlanda - Ireland 0.921 0.953 0.985 1.002 1.017 ćspanya - Spain 0.733 0.742 0.750 0.743 0.745 ćsveç - Sweden 9.34 9.19 9.34 9.36 9.42 ćsviçre - Switzerland 1.93 1.90 1.90 1.80 1.80 0.809 0.808 0.819 0.825 0.843 94.2 ćtalya - Italy ćzlanda - Iceland 81.1 83.2 88.8 92.2 Japonya - Japan 162 155 149 144 138 Kanada - Canada 1.19 1.23 1.22 1.23 1.25 Kore - Korea 755 753 761 779 782 Lüksemburg - Luxembourg 0.98 0.99 1.00 0.98 0.99 Macaristan - Hungary 100 107 110 115 121 Meksika - Mexico 5.63 6.12 6.32 6.58 6.89 9.25 Norveç - Norway 9.21 9.01 9.12 9.14 Polonya - Poland 1.75 1.82 1.85 1.83 1.85 Portekiz - Portugal 0.649 0.650 0.658 0.658 0.668 Slovak Cumhuriyeti - Slovak Republic 15.6 16.1 16.3 16.2 17.0 Yeni Zelanda - New Zealand 1.43 1.45 1.48 1.47 1.47 0.681 0.684 0.694 0.678 0.685 Yunanistan - Greece Kaynak - Source: OECD, Main Economic Indicators, January 2005 Satýnalma gücü paritesi - Purchasing power parity Türkiye - Turkey 800 000 700 000 600 000 500 000 400 000 300 000 200 000 100 000 0 1999 2000 2001 2002 2003 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 302 (ABD-USA=100) Karĩılaĩtırmalı fiyat düzeyi endeksi Comparative price level indices 1999 2000 2001 2002 2003 46 43 35 41 49 ABD - USA 100 100 100 100 100 Almanya - Germany 107 Türkiye - Turkey 107 90 87 90 Avustralya - Australia 84 76 69 73 88 Avusturya - Austria 99 84 82 86 103 100 85 80 83 99 41 37 38 44 51 Danimarka - Denmark 121 104 100 107 128 Finlandiya - Finland 109 Belçika - Belgium Çek Cumhuriyeti - Czech Republic 105 90 87 91 Fransa - France 99 84 81 85 103 Hollanda - Netherlands 99 85 82 87 104 104 96 90 91 101 ćrlanda - Ireland 98 88 88 94 115 ćspanya - Spain 78 68 67 70 84 ćsveç - Sweden 113 100 90 96 117 ćsviçre - Switzerland 128 112 112 116 134 86 74 73 78 95 ćzlanda - Iceland 112 106 91 101 123 ćngiltere - United Kingdom ćtalya - Italy Japonya - Japan 142 143 122 115 119 Kanada - Canada 80 83 79 78 89 Kore - Korea 63 67 59 62 66 105 91 89 92 112 Macaristan - Hungary 42 38 38 44 54 Meksika - Mexico 59 65 68 68 64 Norveç - Norway 118 102 101 115 131 48 Lüksemburg - Luxembourg Polonya - Poland 44 42 45 45 Portekiz - Portugal 69 60 59 62 75 Slovak Cumhuriyeti - Slovak Republic 38 35 34 36 46 Yeni Zelanda - New Zealand 76 66 62 68 85 Yunanistan - Greece 76 64 62 64 77 Kaynak - Source: OECD, Main Economic Indicators, January 2005 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 303 Satınalma Gücü Paritesi 20.2 OECD ülkelerinde Gayri Safi Yurt ćçi Hasıla temelinde karĩılaĩtırmalı fiyat düzeyi endeksleri Comparative price level indices in OECD countries on the basis of Gross Domestic Product Purchasing Power Parity 20.3 OECD ülkelerinde Gayri Safi Yurt ćçi Hasıla temelinde kiĩi baĩına hacim endeksi Per capita volume indices in OECD countries on the basis of Gross Domestic Product (OECD 30=100) Kiĩi baĩına hacim endeksi Per capita volume indices 1999 2000 2001 2002 2003 27 28 25 26 26 ABD - USA 146 144 143 142 143 Almanya - Germany 106 105 105 105 103 Avustralya - Australia 108 107 108 110 111 Avusturya - Austria 119 120 118 118 117 Belçika - Belgium 108 110 112 112 112 61 61 64 65 66 119 119 120 118 117 Türkiye - Turkey Çek Cumhuriyeti - Czech Republic Danimarka - Denmark Finlandiya - Finland 104 107 109 109 108 Fransa - France 107 107 109 109 106 Hollanda - Netherlands 113 114 118 118 115 ćngiltere - United Kingdom 106 107 110 113 114 126 ćrlanda - Ireland 114 119 123 129 ćspanya - Spain 86 86 88 91 93 ćsveç - Sweden 111 112 111 111 110 ćsviçre - Switzerland 127 127 124 128 124 ćtalya - Italy 105 104 104 105 101 ćzlanda - Iceland 120 118 119 115 113 Japonya - Japan 109 109 109 107 108 Kanada - Canada 118 117 117 116 116 66 68 70 72 68 195 205 203 205 205 Kore - Korea Lüksemburg - Luxembourg Macaristan - Hungary 49 50 54 56 58 Meksika - Mexico 37 38 37 37 36 Norveç - Norway 132 152 151 144 141 Polonya - Poland 43 43 44 44 44 Portekiz - Portugal 72 73 73 74 71 Slovak Cumhuriyeti - Slovak Republic 44 45 47 49 50 Yeni Zelanda - New Zealand 85 85 86 86 87 Yunanistan - Greece 67 68 70 75 77 OECD 30 100 100 100 100 100 AB 15 - EU 15 103 103 104 105 104 Avrupa bölgesi - Euro area 102 102 103 103 102 Kaynak - Source: OECD, Main Economic Indicators, Volume 2005/1 January TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 304 Kiĩi baĩına reel GSYćH (ABD Doları) Per capita reel GDP (USA Dollars) 1999 2000 2001 2002 2003 6 133 6 816 6 133 6 516 6 937 ABD - USA 32 994 34 575 35 310 36 202 37 600 Almanya - Germany 24 017 25 173 25 816 26 655 27 099 Avustralya - Australia 25 239 26 392 27 472 28 710 29 300 Avusturya - Austria 26 888 28 732 29 187 30 102 30 637 Belçika - Belgium 24 539 26 264 27 513 28 631 29 519 Çek Cumhuriyeti - Czech Republic 13 923 14 573 15 510 16 585 17 232 Danimarka - Denmark 26 990 28 498 29 631 30 041 30 736 Türkiye - Turkey Finlandiya - Finland 23 654 25 686 26 754 27 806 28 328 Fransa - France 24 220 25 614 26 924 27 700 27 820 Hollanda - Netherlands 25 564 27 330 29 127 29 940 30 316 ćngiltere - United Kingdom 23 981 25 631 27 006 28 906 29 878 ćrlanda - Ireland 25 883 28 452 30 370 32 534 33 201 ćspanya - Spain 19 466 20 605 21 657 23 195 24 513 ćsveç - Sweden 25 093 26 920 27 311 28 152 28 879 ćsviçre - Switzerland 28 794 30 383 30 567 32 532 32 511 ćtalya - Italy 23 753 25 001 25 709 26 347 26 567 ćzlanda - Iceland 27 112 28 322 29 393 29 399 29 741 Japonya - Japan 24 709 26 067 26 734 27 207 28 402 Kanada - Canada 26 723 28 029 28 902 29 591 30 475 Kore - Korea 15 047 16 351 17 265 18 443 19 243 Lüksemburg - Luxembourg 44 099 49 115 50 030 52 154 53 822 Macaristan - Hungary 11 133 12 018 13 239 14 365 15 166 Meksika - Mexico 8 389 9 094 9 184 9 370 9 300 Norveç - Norway 30 011 36 305 37 098 36 682 37 016 Polonya - Poland 9 670 10 294 10 758 11 194 11 524 Portekiz - Portugal 16 362 17 373 18 097 18 820 18 650 9 998 10 766 11 474 12 576 13 117 Yeni Zelanda - New Zealand 19 649 20 508 21 427 22 286 23 100 Yunanistan - Greece 15 212 16 288 17 300 19 068 20 341 Slovak Cumhuriyeti - Slovak Republic Kaynak - Source: OECD, Main Economic Indicators, January 2005 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 305 Satınalma Gücü Paritesi 20.4 OECD ülkelerinde kiĩi baĩına reel Gayri Safi Yurtiçi Hasıla Deþerleri Per capita reel Gross Domestic Product in OECD countries Para, Banka ve Sigorta Money, Banking and Insurance 21 Sayfa Page Açıklama 308 Explanation 21.1 Merkez Bankası bilançosu 310 21.1 Central Bank balance sheet 21.2 Merkez Bankası kredileri 311 21.2 Central Bank credits 21.3 Merkez Bankası mevduat 312 21.3 Central Bank Deposits [Kurumsal sektörlere göre ] 21.4 Merkez Bankası mevduat [Sectoral breakdown] 313 [Türlerine göre] 21.4 Central Bank deposits [Deposit types] 21.5 Mevduat bankaları bilançosu 314 21.5 Deposit money banks' balance sheet 21.6 Mevduat bankaları krediler 317 21.6 Deposit money bankscredits 21.7 Mevduat bankaları mevduat [Kurumsal sektörlere göre ] 317 21.7 Deposit money banks [Sectoral breakdown] 21.8 Mevduat bankaları mevduat [Türlerine göre] 320 21.8 Deposit money banks [Deposit types] 21.9 Kalkınma ve yatırım bankaları bilançosu 321 21.9 Investment and development banks' balance sheet 21.10 Kalkınma ve yatırım bankaları krediler 323 21.10 Investment and development banks credits 21.11 Parasal sektör analitik bilançosu 324 21.11 Monetary sector analytical balance sheet 21.12 Uluslararası rezervler 326 21.12 International reserves 21.13 Altın fiyatları 326 21.13 Gold prices 21.14 Döviz kurları 327 21.14 Exchange rates 21.15 Sigorta dallarına göre sigorta ve emeklilik ĩirketleri 328 21.15 Insurance companies by type of insurance 21.16 Sigorta dallarına göre sigorta ve emeklilik ĩirketlerinin aldıþı direkt primler 329 21.16 Direct premiums received by insurance companies and type of insurance 21.17 Sigorta dallarına göre sigorta ve emeklilik ĩirketlerinin direkt iĩlerden ödedikleri tazminatlar 330 21.17 Direct payments made by insurance companies by type of insurance TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 307 Money, Banking and Insurance PARA, BANKA VE SćGORTA MONEY, BANKING AND INSURANCE Bu bölümdeki para ve banka ile ilgili veriler, TC. Merkez Bankası AĨ'den, sigorta ĩirketlerine iliĩkin veriler ise Baĩbakanlık Hazine Müsteĩarlıþı'ndan alınmaktadır. The data presented in this section relating to money and banking is provided by the Central Bank of Turkey and data on insurance companies is provided by the Prime Ministry's Undersecretariat of Treasury. TC. Merkez Bankası Central Bank of Turkey 3 Ekim 1931 tarihinde faaliyete geçen banka, karma sermayeli ve özel hukuk hükümlerine tabi, tüzel kiĩiliþi olan bir anonim ĩirkettir. Bankanın temel amacı fiyat istikrarını saþlamaktır. Banka, fiyat istikrarını saþlamak için uygulayacaþı para politikasını ve kullanacaþı para politikası araçlarını doþrudan kendisi belirler. Banka fiyat istikrarını saþlama amacı ile çeliĩmemek kaydıyla Hükümetin büyüme ve istihdam politikalarını destekler. It began operations on October 3, 1931 as a joint stock company with private and government owned capital, subject to special laws. The primary objective of the bank shall be to achieve and maintain price stability. The bank shall determine on its own discretion the monetary policy that it shall implement and the monetary policy instruments that it is going to use in order to achieve and maintain price stability. The Bank shall, provided that it shall not be in confliction with the objective of achieving and maintaining price stability, support the growth and employment policies of the Government. Bankanın temel görevleri; Açık piyasa iĩlemleri yapmak, Hükümetle birlikte Türk Lirasının iç ve dıĩ deþerini korumak için gerekli tedbirleri almak ve yabancı paralar ve altın karĩısındaki muadeletini tespit etmeye yönelik kur rejimini belirlemek, Reeskont ve avans iĩlemleri yapmak, ülke altın ve döviz rezervlerini yönetmek, Its fundamental duties are to carry out open market operations, to take necessary measures in order to protect the domestic and international value of Turkish Liras and to establish the exchange rate policy in determining the parity of Turkish Liras against gold and foreign currencies jointly with the Government, to execute transactions such as spot and forward purchase and sale of foreign exchange and banknotes, foreign swaps and other derivaties transactions in order to determine the value of Turkish Liras aganist other currencies, to determine the procedures and conditions of reserve requirements and liquidity requirement by taking into consideration the liabilities of banks and other financial institutions to be deemed appropriate by the Bank, to conduct rediscount and advance transactions, to manage the gold and foreign exchange reserves of the country, Türk Lirasının hacim ve tedavülünü düzenlemek, to regulate the volume and circulation of Turkish Lira, Ödeme ve menkul kıymet transferi ve mutabakat sistemleri kurmak, to establish payment, securities transfer and settlement systems Kurulmuĩ ve kurulacak sistemlerin kesintisiz iĩlenmesini ve denetimini saþlayacak düzenlemeleri yapmak, to set forth regulations to ensure the uninterrupted operation and supervision of the existing or future systems, Ödemeler için elektronik ortam da dahil olmak üzere kullanılacak yöntemleri ve araçları belirlemek, to determine the methods and instrument including electronic environment for payments, Finansal sistemde istikrarı saþlayıcı ve para ve döviz piyasaları ile ilgili düzenleyici tedbirleri almak, Mali piyasaları izlemek ve bankalardaki mevduatın vade ve türleri ile özel finans kurumlarındaki katılma hesaplarının vadelerini belirlemektir. to take precautions for enhancing the stability in the financial system and to take regulatory measures with respect to money and foreign exchange markets, to monitor the financial markets and to determine the terms and types of deposits in banks and the terms of participation funds in special finance houses. Banka, Hükümetin mali ve ekonomik müĩavirlik, mali ajanlık ve haznedarlıþını yapar. The bank shall be the financial and economic advisor, the fiscal agent and the treasurer of the Government. Tanım ve Kavramlar Definitions and Concepts Altın: Bu hesap Merkez Bankası' ndaki uluslararası standartta olan ve olmayan altınların deþerini göstermektedir. Gold: Total gold reserves in the Central Bank (Gold conforming to international standards and gold not conforming to international standards). Döviz borçluları: Konvertibl ve konvertibl olmayan döviz cinsleri üzerinden hariçteki muhabirler nezdinde açılan hesaplar, IMF nezdindeki Rezerv Dilimi Pozisyonu ile Merkez Bankası ĩubeleri kasalarında bulunan efektifleri içermektedir. Foreign exchange: Consists of accounts opened by the Central Bank with foreign correspondents against convertible and nonconvertible foreign exchange, the Reserve Tranche Position held by the IMF and foreign currencies available in the Bank's vaults. Türk Lirasının yabancı paralar karĩısındaki deþerinin belirlenmesi için döviz ve efektiflerin vadesiz ve vadeli alım ve satımı ile dövizlerin Türk Lirası ile deþiĩimi ve diþer türev iĩlemlerini yapmak, Bankaların ve bankaca uygun görülecek diþer mali kurumların yükümlülüklerini esas alarak zorunlu karĩılıklar ve umumi disbonibilite ile ilgili usul ve esasları belirlemek, TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 308 Coin: Coins in the vaults of the Central Bank. Menkul deþerler cüzdanı: 2001 yılında kamu ve fon bankalarından kesin alıĩı yapılan DćBS'ler Hazine'den alınan dövize endeksli kuponlu DćBS'ler ve repo yoluyla alınmıĩ menkul kıymetlerden oluĩmaktadır. Securities portfolio: Consists of government debt securities include government securities bought from state and fund banks in 2001, foreign exchange indexed securities issued by Treasury and securities held under repo operations. ćç krediler: Merkez Bankası'nın bankacılık sektörüne açtıþı krediler bu hesapta gösterilmektedir. Domestic credits: Central Bank credits extended to the banks. Açık piyasa iĩlemleri: TCMB'nin açık piyasa ve bankalararası para piyasası iĩlemlerinden doþan alacaklarını göstermektedir. Open market operations: Shows claims of the Central Bank due to the open market operations and interbank money market transactions. Dıĩ krediler: Rusya Federasyonuna Toprak Mahsulleri Ofisi'nce yapılan buþday ihracatı karĩılıþında düzenlenen ve TCMB tarafından satın alınan senetler karĩılıþında ve TCMB ile Sudan Merkez Bankası ve Arnavutluk Merkez Bankası arasında imzalanan bankacılık sözleĩmesi kapsamındaki TCMB'nin alacaklarıyla ilgili olarak TCMB'nin kullandırdıþı kredileri içermektedir. Foreign credits extended by The Central Bank: Consists of credits extended in accordance with the Banking Agreement between the Central Bank of Turkey and the Central Banks of the Sudan an Albania, and credits extended against the bills bought by the Central Bank of Turkey which were issued against the wheat exports made by the Soil Products Office to Russian Federation. Hazine'nin alacakları: TCMB kasalarında Hazine adına muhafaza edilen uluslararası standartta olmayan altın, ülkemizin IMF nezdindeki SDR kotasının altın ve yabancı para olarak ödenen kısmı dolayısıyla oluĩan Hazine'nin Rezerv Dilim ćmkanı ve Hazine'nin çeĩitli iĩlemlerinden doþan diþer alacaklarını kapsar. Claims of the treasury: Non-international standard gold held for Treasury at Central Bank, Reserve Tranche Mean of Treasury due to the position of Turkey's SDR quote at IMF which was paid as gold and foreign exchange and other receivables of Treasury arising from various transactions. Mevduat: Bankaya yatırılan kamu ve bankacılık sektörüne, uluslararası kuruluĩlar, fonlar ve muhtelif sektörlere ait Türk Lirası ve yabancı para mevduatlarını gösterir. Deposits: Deposits of the public sector, banks, international institutions, funds and others held in the Central Bank in Turkish Liras and foreign exchange. M1: Bankalar dıĩındaki para ile vadesiz mevduatlar toplamıdır. M1: Money outside the banks plus sight deposits. M2: M1'e ek olarak mevduat bankalarının vadeli mevduatlarını kapsar. M2: M1 plus time deposits. M3: M2'ye ek olarak mevduat bankalarının resmi mevduatı ile diþer TCMB mevduatını kapsar. M3: M2 plus government deposits in the banks and other deposits in the Central Bank. M2Y: M2'ye ek olarak yerleĩiklerin yabancı para mevduatlarını kapsar. M2Y: M2 plus resident's foreign exchange deposits. M2YR: M2Y'ye ek olarak repo iĩlemlerinden saþlanan fonları kapsar. M2YR: M2Y plus funds received from repo transactions. M3Y: M2Y'ye ek olarak resmi mevduat ve diþer TCMB mevduatını kapsar. M3Y: M2Y plus official deposits and Central Bank's other deposits. M3YR: M3Y'ye ek olarak repo iĩlemlerinden saþlanan fonları kapsar. M3YR: M3Y plus funds received from repo transactions. Takipteki alacaklar : TCMB'nin Irak Merkez Bankasından kredi alacaþı karĩılıþı ve Irak Bekhme Barajı Projesi kapsamında satın alınan senetler karĩılıþı doþan alacaklarını göstermektedir. Claims under legal proceedings: Shows the claims of Central Bank of Turkey on the Central Bank of Iraq as well as the claims arising from the credit that was extended against the bills bought by the Central Bank regarding the Iraq Bekhme Dam project. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 309 Para, Banka ve Sigorta Madeni para: Merkez Bankası kasalarında bulunan madeni paralardır. Money, Banking and Insurance 21.1 Merkez Bankası bilançosu Central Bank balance sheet (Milyar TL - Billion TL) 1999 Varlıklar - Assets Altın mevcudu - Gold Döviz borçluları - Foreign exchange Konvertibl (YP) - Convertible (FX) Konvertibl olmayan (YP) - Non-convertible (FX) Madeni para - Coins Dahildeki muhabirler - Domestic correspondents Menkul deþerler cüzdanı - Securities portfolio Devlet iç borçlanma senetleri Government domestic dept instruments Diþer - Other ćç krediler - Domestic credits Kamu sektörü - Public sector Bankacılık sektörü - Banking sector TMSF'na kullandırılan krediler - Credits to SDIF Açık piyasa iĩlemleri - Open market operations Röpor borçluları - Repurchase agreements Nakit - Cash Menkul - Securities Diþer - Other Dıĩ krediler - Foreign credits ćĩtirakler - Share participations Gayrimenkuller ve demirbaĩlar - Fixed assets Takipteki alacaklar - Claims under legal proceedings (net) SDR tahsisatı nedeniyle hazine yükümlülüþü (1) Treasury liabilities due to SDR allocation Deþerleme hesabı - Revaluation account Faiz ve gelir reeskontları - Interest and income accruals Muvakkat borçlular - Miscellaneous receivables Diþer varlıklar - Other assets Yükümlülükler - Liabilities Tedavüldeki banknotlar - Currency issued Hazinenin alacakları - Liabilities to treasury Altın - Gold (TL) (1) Rezerv dilimi imkanı - Reserve tranche facility Diþer - Other (net) Döviz alacaklıları - Foreign correspondents Konvertibl - Convertible Konvertibl olmayan - Non convertible Mevduat toplamı - Total deposit Mevduat - Deposit (TL) Kamu sektörü - Public sector Bankacılık sektörü - Banking sector Muhtelif - Miscellaneous Uluslararası kuruluĩlar - International institutions Fonlar - Extrabudgetary funds Mevduat (YP) - Deposits (FX) Kamu sektörü - Public sector Bankacılık sektörü - Banking sector Muhtelif - Miscellaneous Fonlar - Extrabudgetary funds (1) 2000 2001 2002 2003 20 430 431 561 263 12 518 645 12 518 057 587 1 651 722 118 2 886 445 30 894 507 694 486 14 895 115 14 894 474 641 3 416 1 468 357 6 488 844 82 768 063 1 527 126 27 045 763 27 045 257 506 1 803 3 767 448 38 831 212 80 945 861 2 149 367 43 816 006 43 815 573 434 8 607 2 689 095 28 848 909 81 959 294 2 234 171 46 922 504 46 922 114 389 7 378 1 758 776 27 645 806 2 886 445 0 6 488 844 0 38 831 212 0 28 848 909 0 27 645 806 0 10 588 2 913 7 675 2 406 795 2 018 605 2 018 605 0 388 190 160 457 2 255 45 472 552 795 501 724 1 724 0 500 000 5 218 625 5 117 475 5 117 475 0 101 150 139 737 2 727 68 052 795 470 766 270 0 16 270 750 000 7 014 591 6 557 791 5 504 791 1 053 000 456 800 263 219 5 713 100 112 1 777 871 262 804 0 12 804 250 000 2 071 600 2 070 500 0 2 070 500 1 100 251 626 7 819 155 632 0 6 556 0 6 556 0 433 000 433 000 0 433 000 0 166 347 20 787 197 758 0 0 119 752 442 194 0 227 269 390 685 0 1 527 074 139 861 249 887 0 27 167 190 892 216 450 233 218 723 478 7 347 33 981 1 568 187 20 430 431 2 390 748 18 485 1 620 16 864 3 220 3 167 53 12 277 366 1 722 130 81 242 1 488 653 2 053 118 987 31 195 10 555 236 1 669 170 3 012 292 5 833 314 40 459 30 894 507 3 772 411 25 864 2 008 23 856 33 636 17 206 16 430 17 247 120 4 666 548 293 671 2 015 481 1 213 2 240 463 115 720 12 580 572 875 890 4 295 402 7 078 823 330 456 82 768 063 5 282 660 56 496 4 422 52 074 101 031 28 594 72 437 45 553 233 16 508 743 706 890 2 520 198 10 937 13 166 561 104 157 29 044 490 1 992 755 10 348 363 15 693 982 1 009 390 80 945 861 7 635 622 357 921 6 224 250 928 100 768 106 881 24 639 82 243 55 714 056 16 491 497 334 395 2 791 824 807 13 186 412 178 059 39 222 559 3 893 761 10 719 475 23 259 403 1 349 921 81 959 294 10 675 528 294 029 6 471 234 190 53 368 85 412 15 178 70 234 56 260 800 15 398 874 955 027 4 191 278 4 287 10 199 972 48 310 40 861 926 4 577 974 10 196 375 24 257 671 1 829 907 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 310 (Milyar TL - Billion TL) 1999 Açık piyasa iĩlemleri - Open market operations Röpor alacaklıları - Repurchase agreements Nakit - Cash Menkul - Securities Diþer - Other Dıĩ krediler (YP) - Foreign credits (FX) Kısa vadeli - Short term Orta ve uzun vadeli - Medium and long term ćthalat akreditif bedelleri, teminat ve depozitolar Collaterals and deposits aganists L/C on imports Döviz satıĩı yapılmıĩ akreditif bedelleri - For letters of credit Mal bedeli ve teminatlar - For imports Ödenecek senet ve havaleler - Notes and remittances payable SDR tahsilatı - SDR allocation (1) Sermaye - Capital ćhtiyat akçesi - Reserve funds Karĩılıklar - Provisions Deþerleme hesabı - Revaluation account Faiz ve gider reeskontları - Interest and expense accruals Muvakkat alacaklılar - Miscellaneous payables Diþer yükümlülükler - Other liabilities (1) 2000 2001 2002 2003 1 969 700 1 969 700 0 1 969 700 0 5 553 237 5 316 4 973 902 4 973 902 0 4 973 902 0 5 701 279 5 422 12 630 260 6 483 160 1 058 460 5 424 700 6 147 100 11 301 581 10 720 9 579 837 2 075 937 2 075 937 0 7 503 900 13 089 0 13 089 8 260 095 433 645 433 645 0 7 826 450 12 094 0 12 094 231 927 231 923 4 6 433 25 181 607 554 800 1 510 061 13 842 1 266 665 286 327 286 317 10 4 756 25 343 876 797 538 1 248 884 42 016 2 112 451 418 769 418 765 4 32 232 25 652 993 3 398 025 7 110 726 56 942 7 463 370 653 218 653 214 4 9 865 249 887 25 2 600 556 79 567 1 146 601 2 654 680 77 427 66 628 837 449 837 444 4 12 819 233 218 25 2 655 945 76 811 0 2 429 839 82 930 42 300 (1) Merkez Bankası hesaplarının uluslararası muhasebe standartlarına (1) It has been added starting from May 31, 2002 within the context uyumu kapsamında 31 Mayıs 2002 tarihinden itibaren ilave edilmiĩtir. of compliance with International Accounting Standarts of Central Bank Accounts. 21.2 Merkez Bankası kredileri - Central Bank credits [Kurumsal sektörlere göre - Sectoral breakdown] Toplam - Total Merkezi yönetim - Central government Mali olmayan kamu giriĩimleri Non-financial public enterprises Mali kurumlar - Financial institutions Mevduat bankaları - Deposit money banks Kalkınma ve yatırım bankaları Investment and development banks Banka dıĩı mali kurumlar Non-Bank financial institutions Yurt dıĩı - Abroad (1) ( Milyar TL - Billion TL) 1999 2000 2001 2002 2003 723 836 0 1 436 931 0 2 807 360 0 2 568 597 0 1 947 876 0 2 913 7 675 7 675 1 724 500 000 0 0 766 270 16 270 0 262 804 12 804 0 6 556 6 556 0 0 0 0 0 0 713 247 500 000 935 207 750 000 2 041 090 250 000 2 305 793 0 1 941 320 (1) Dıĩ krediler içerisinde yer alan Irak'a verilen krediler 1999/12.den (1) Loans extended to Iraq classified in Foreign Credit were transfered itibaren Merkez Bankası bilançosunda "Takipteki Alacaklar" hesabına to "Claims Under Legal Proceedings" in the Central Bank balance aktarılmıĩ olup "Yurt dıĩı" rakamı Merkez Bankası bilançosu ile farklılık sheet as of December 1999. Thus, the figure in "Abroad" is different göstermektedir. than that of in the Central Bank balance sheet. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 311 Para, Banka ve Sigorta 21.1 Merkez Bankası bilançosu (devam) Central Bank balance sheet (continued) Money, Banking and Insurance 21.3 Merkez Bankası mevduat - Central Bank Deposits [Kurumsal sektörlere göre - Sectoral breakdown] (Milyar TL - Billion TL) 2002 2003 Toplam - Total 12 277 366 17 247 120 45 553 233 55 714 056 Merkezi yönetim - Central government 1 793 407 1 452 613 3 416 622 5 692 925 Genel ve katma bütçeli idareler General and annexed budget administration 1 685 276 960 820 2 171 336 3 676 553 Türk Lirası - Turkish Liras 61 657 249 163 673 900 302 378 Yabancı para - Foreign exchange 1 623 619 711 658 1 497 437 3 374 175 Genel ve katma bütçeli idarelerin proje kredileri General and annexed budget administration project funds 45 057 160 532 482 662 497 581 Türk Lirası - Turkish Liras 0 0 0 0 Yabancı para - Foreign exchange 45 057 160 532 482 662 497 581 Kamu iktisadi kurumları - Public economic institutions 157 545 197 325 Türk Lirası - Turkish Liras 157 545 197 325 Yabancı para - Foreign exchange 0 0 0 0 Kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumları Social securities organization established by law 0 0 0 0 Bütçe dıĩı fonlar - Extrabudgetary funds 62 918 330 715 762 427 1 518 466 Türk Lirası - Turkish Liras 31 145 115 092 100 985 176 382 Yabancı para - Foreign exchange 31 773 215 624 661 442 1 342 083 Mali kurumlar - Financial institutions 4 510 567 6 426 197 13 227 062 13 519 891 Bankalar mevduatı - Banks deposits 4 485 759 6 285 780 12 695 845 13 485 735 Zorunlu karĩılıklar - Required reserves 3 066 363 3 933 904 7 754 497 9 116 657 Türk Lirası - Turkish Liras 1 022 571 1 404 157 1 626 371 1 671 841 Yabancı para - Foreign exchange 2 043 792 2 529 747 6 128 126 7 444 816 Serbest rezervler - Free reserves 1 419 396 2 351 876 4 941 348 4 369 078 Mevduat bankaları (YP) - Deposit money banks (FX) 954 589 1 741 866 4 050 434 3 271 335 Mevduat bankaları - Deposit money banks (TL) 464 807 610 011 890 914 1 097 743 Diþer mali kurumlar - Other financial institutions 24 809 140 417 531 217 34 156 Kalkınma ve yatırım bankaları Investment and development banks 14 570 24 464 171 521 5 985 Türk Lirası - Turkish Liras 658 674 1 718 2 661 Yabancı para - Foreign exchange 13 912 23 790 169 803 3 324 Banka dıĩı mali kuruluĩlar (tasarruf mevduatı sigorta fonu) Non-bank financial institutions (insurance funds for saving deposits) 8 735 115 460 351 120 9 514 Türk Lirası (vadesiz) - Turkish Liras (sight) 49 628 3 172 1 676 Yabancı para - Foreign exchange 8 686 114 832 347 948 7 838 Özel finans kurumları (ÖFK) Financial institutions (special finance houses) 1 497 438 8 519 18 628 Yetkili döviz müesseseleri Authorized foreign currency institutions 6 55 57 30 Mali olmayan kamu giriĩimleri - Non-financial public enterprises 496 3 706 12 664 22 014 ćktisadi devlet teĩekkülleri - State economic enterprises 496 3 706 12 664 22 014 Türk Lirası (vadesiz) - Turkish Liras (sight) 63 6 8 9 Yabancı para - Foreign exchange 434 3 700 12 656 22 005 Yerel yönetimler - Local government 19 427 21 180 32 786 31 683 Türk Lirası (vadesiz) - Turkish Liras (sight) 19 366 21 180 32 786 31 683 Yabancı para - Foreign exchange 61 0 0 0 Özel sektör - Private sector (TL) 82 109 301 622 Bloke mevduatlar - Restricted deposits 197 547 536 2 Yurt dıĩı yerleĩikler mevduatı - Non-residents' deposits 5 952 919 9 319 927 28 861 496 36 446 625 Kredi mektuplu döviz mevduatı Foreign exchange deposits by citizens abroad 5 819 582 7 062 991 15 557 117 23 041 336 Diþer mevduat (TL+YP) - Other deposits (TL+FX) 133 336 2 256 936 13 304 380 13 405 289 Diþer mevduat - Other deposits 270 22 840 1 766 294 1999 2000 2001 56 260 800 7 364 993 5 167 363 930 232 4 237 131 320 796 0 320 796 544 544 0 0 1 876 289 48 289 1 828 000 14 387 557 14 347 250 9 503 436 2 288 617 7 214 819 4 843 814 2 975 758 1 868 056 40 306 10 725 4 927 5 798 1 928 21 1 906 27 636 18 20 053 20 053 7 20 046 27 638 27 638 0 765 5 34 459 546 24 148 387 10 311 158 245 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 312 (Milyar TL - Billion TL) 1999 Toplam - Total TL mevduat - TL deposits Bankalar mevduatı - Banks deposits Zorunlu karĩılıklar - Required reserves Zorunlu karĩılıklar (YP) - Required reserves (FX) Zorunlu karĩılıklar - Required reserves (TL) Serbest rezervler - Free reserves Vadesiz mevduat - Demand deposits Mali olmayan kamu giriĩimleri Non-financial public enterprises Yerel yönetimler - Local government Özel sektör - Private sector Diþer mali kurumlar - Other financial institutions Bloke mevduatlar - Restricted deposits Yurt dıĩı yerleĩikler TL mevduatı - TL Non-residents' deposits Yurt dıĩındaki bankalar - TL deposit, banks abroad Uluslararası kurumlar - TL deposits, international institutions Elçilikler - Miscellaneous TL deposits, embassies Yurt dıĩındaki kurumlar Miscellaneous TL deposits, institutions abroad Diþer - Other TL Merkezi yönetim mevduatları - Central government deposits Genel ve katma bütçeli idareler General and annexed budget administration deposits Genel ve katma bütçeli idareler proje kredisi General and annexed budget administrations project credits Kamu iktisadi kuruluĩları (katma bütçeli idareler) Public economic institutions (annexed budget administration) Kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumları Social security insurance established by law Bütçe dıĩı fonlar - Extrabudgetary funds Diþer mevduat - Other deposits YP mevduatı - FX deposits Bankalar mevduatı - Banks' deposits Zorunlu karĩılıklar - Required reserves Serbest rezervler - Free reserves Diþer mali kurumlar mevduatı - Other financial institutions Kalkınma ve yatırım bankaları Investment and development banks Banka dıĩı mali kuruluĩlar (tasarruf mevduatı sigorta fonu) Non-bank financial institution (insurance funds of saving deposits) Mali olmayan kamu giriĩimleri - Non-financial public enterprises ćktisadi devlet teĩekkülleri - State economic enterprises Yerel yönetimler - Local governments EGO+ćGDAĨ (belediye ticari iĩletmeleri) EGO+IGDAS (municipal economic enterprises) Yurt dıĩı yerleĩikler mevduatı - Non-residents' deposits Kredi mektuplu döviz mevduatı Foreign exchange deposits by citizens abraod Diþer yerleĩik olmayanların mevduatı Other non-residents' deposits 2000 2001 2002 2003 12 277 366 17 247 120 45 553 233 55 714 056 56 260 800 1 722 130 4 666 548 16 508 743 16 491 497 15 398 874 1 487 378 2 014 168 2 517 285 2 769 584 4 156 673 1 022 571 1 404 157 1 626 371 1 671 841 2 288 617 0 0 0 0 0 1 022 571 1 404 157 1 626 371 1 671 841 2 288 617 464 807 610 011 890 914 1 097 743 1 868 056 20 224 22 652 38 041 55 309 61 012 63 19 366 82 713 197 119 604 617 118 987 1 6 8 9 7 21 180 32 786 31 683 27 638 109 301 622 765 1 357 4 947 22 995 32 603 547 536 2 5 2 241 103 13 167 514 13 187 222 10 201 875 640 952 809 1 901 2 240 463 13 166 561 13 186 412 10 199 972 1 1 1 2 0 0 92 959 0 0 364 800 0 0 775 081 0 0 479 085 0 0 979 065 61 657 249 163 673 900 302 378 930 232 0 0 0 0 0 157 545 197 325 544 0 31 145 1 768 0 115 092 23 278 0 100 985 10 285 0 176 382 294 0 48 289 245 10 555 236 12 580 572 29 044 490 39 222 559 40 861 926 2 998 380 4 271 612 10 178 560 10 716 151 10 190 577 2 043 792 2 529 747 6 128 126 7 444 816 7 214 819 954 589 1 741 866 4 050 434 3 271 335 2 975 758 22 598 138 622 517 752 11 162 7 704 13 912 23 790 169 803 3 324 5 798 8 686 434 434 61 114 832 3 700 3 700 0 347 948 12 656 12 656 0 7 838 22 005 22 005 0 1 906 20 046 20 046 0 61 5 833 314 0 0 0 0 7 078 823 15 693 982 23 259 403 24 257 671 5 819 582 7 062 991 15 557 117 23 041 336 24 148 387 13 732 15 833 136 865 218 066 109 284 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 313 Para, Banka ve Sigorta 21.4 Merkez Bankası mevduat - Central Bank deposits [Türlerine göre - Deposit types] Money, Banking and Insurance 21.4 Merkez Bankası mevduat (devam) - Central Bank deposits (continued) [Türlerine göre - Deposit types] Merkezi yönetim mevduatları - Central government deposits Genel ve katma bütçeli idareler mevduatı General and annexed budget administration deposits Genel ve katma bütçeli idareler proje kredileri General and annexed budget administrations project credits Kamu iktisadi kuruluĩları (Katma bütçeli idareler) Public economic institutions (Annexed budget administration) Bütçe dıĩı fonlar - Extrabudgetary funds (Milyar TL - Billion TL) 1999 2000 2001 2002 2003 1 700 448 1 087 814 2 641 541 5 213 839 6 385 928 1 623 619 711 658 1 497 437 3 374 175 4 237 131 45 057 160 532 482 662 497 581 320 796 0 31 773 0 215 624 0 661 442 0 1 342 083 0 1 828 000 21.5 Mevduat bankaları bilançosu - Deposit money banks' balance sheet [Tek düzen hesap planına göre - According to the uniform chart of accounts] 1999 Varlıklar - Assets Kasa - Vault cash Efektif deposu - Foreign banknotes Yoldaki paralar - Cash in transit Satın alınan banka çekleri - Checks purchased Vadesi gelmiĩ menkul deþerler - Securities due Kıymetli maden deposu (YP) - Precious stones stock (FX) TC. Merkez Bankası - Claims on Central Bank Vadesiz serbest hesap - Sight free account Vadeli serbest hesap - Time free account Bankalar - Claims on banks Yurt içi - Domestic Yurt dıĩı - Abroad (1) (2) Para piyasalarından alacaklar - Claims on money markets (2) Özel finans kurumları - Special finance houses Alım satım amaçlı ve satılmaya hazır menkul deþerler Trading securities and securities available for sale Ters repo iĩlemlerinden alacaklar (3) Claims on revers repo transactions (4) Krediler - Credits Tasfiye olunacak alacaklar - Past-due loans (net) Tasfiye olunacak alacaklar - Past-due loans (-)Krediler özel karĩılıkları - (-)Special reserve for loans Kiralama iĩlemlerinden alacaklar (1) Receivable from leasing transactions (net) Zorunlu karĩılıklar - Required reserves Kredi ve diþer faiz gelir tahakkuk ve reeskontları Credit and other interest income accruals and rediscount Kanuni yedek akçeler karĩılıþı devlet tahvili Bonds held against legal reserve ćĩtirakler, baþlı ve birlikte kontrol edilen ortaklıklar Participations and subsidiaries (1) (Milyar TL - Billion TL) 2000 2001 2002 2003 64 781 164 95 854 797 152 689 155 193 624 801 227 538 790 525 864 604 149 856 874 797 281 993 953 517 826 401 367 1 564 025 1 034 614 996 449 4 966 9 382 53 268 13 545 36 242 11 303 16 826 22 119 22 099 8 996 7 7 7 874 632 1 812 1 195 5 314 1 089 299 953 320 1 233 053 2 162 417 2 611 122 2 962 882 662 605 885 565 762 006 677 240 1 708 132 290 715 347 488 1 400 411 1 933 882 1 254 750 6 834 700 14 604 732 15 730 600 17 826 700 15 906 260 2 165 851 6 066 639 2 752 654 1 764 275 2 356 766 4 668 849 8 538 093 12 977 946 16 062 425 13 549 494 588 573 1 550 475 7 727 662 7 315 825 7 792 009 109 346 27 287 26 535 0 0 11 476 896 10 611 648 16 340 825 35 814 077 55 116 674 16 967 066 27 372 173 864 932 1 375 751 2 257 091 3 464 908 -1 392 159 -2 089 157 33 952 167 2 258 717 6 356 059 -4 097 342 15 813 34 474 675 2 779 980 9 278 618 -6 498 638 156 496 52 354 591 960 092 8 298 648 -7 338 556 0 3 061 460 0 3 919 581 0 7 683 120 0 9 258 435 0 9 998 333 5 885 195 3 658 625 10 450 134 13 044 019 12 202 783 0 0 0 0 0 1 642 027 4 161 134 5 085 504 8 493 601 8 978 006 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 314 (Milyar TL - Billion TL) 1999 2000 2001 2002 2003 1 709 681 1 423 465 76 667 275 602 13 572 6 100 403 2 284 409 125 219 188 762 19 528 41 682 742 3 104 550 135 934 475 254 43 240 46 770 473 7 482 218 242 898 965 732 31 484 44 827 404 8 192 611 258 399 1 442 903 31 269 2 981 0 0 0 0 294 385 685 109 773 081 813 299 1 446 549 1 355 058 122 772 1 593 012 895 456 93 129 767 098 1 046 926 10 229 300 613 742 11 367 15 207 366 789 249 6 096 24 525 500 111 1 904 39 338 1 977 108 561 262 210 2 151 878 266 64 781 164 45 291 813 8 005 690 37 286 123 95 854 797 64 942 983 12 587 870 52 355 113 152 689 155 193 624 801 110 521 576 135 575 188 19 735 315 27 372 094 90 786 261 108 203 094 227 538 790 154 185 095 33 166 257 121 018 838 873 746 1 505 376 3 978 779 5 321 164 2 856 994 9 457 584 2 144 339 6 726 734 13 056 638 897 79 238 5 215 061 11 337 973 0 1 273 538 107 194 9 049 101 11 577 827 157 088 1 327 316 190 719 8 457 516 0 13 154 313 0 1 482 304 1 426 545 8 433 505 0 13 795 798 0 1 701 985 569 067 10 276 072 780 482 1 894 560 908 140 1 686 411 1 445 188 2 604 622 1 811 959 3 081 381 1 248 674 3 781 100 27 554 42 663 60 381 97 859 106 434 2 576 771 2 842 221 2 384 035 0 2 088 562 0 2 142 977 135 189 195 281 269 326 0 282 186 0 302 479 475 300 190 817 1 436 327 264 272 499 613 349 090 91 491 804 052 221 172 2 565 394 151 942 901 688 537 200 230 677 560 503 447 125 3 257 408 37 653 953 938 834 297 231 867 517 293 255 506 3 542 658 2 559 1 601 415 907 411 406 424 579 556 0 4 537 590 8 670 2 430 246 1 096 543 440 945 Vadeye kadar elde tutulacak menkul deþerler Securities to be held till maturity (3) (5) Sabit deþerler - Fixed assets (net) Özel maliyet bedelleri - Special costs (net) Peĩin ödenmiĩ vergiler - Prepaid taxes Ayniyat mevcudu - Office supply inventory Tahsili ĩüpheli ücret, komisyon ve diþer alacaklar Doubtful fees, commission and other receivables Aktiflerimizin vadeli satıĩından doþan alacaklar (6) Receivables from future sale of assets Muhtelif alacaklar - Miscellaneous receivables Borçlu geçiçi hesaplar - Transitory asset accounts Kamu kurum ve kuruluĩlarından alacaklar Receivables from public sector (7) Elden çıkarılacak kıymetler - Assets to be sold Diþer varlıklar - Other assets Yükümlülükler - Liabilities Toplam mevduat - Total deposit Vadesiz - Demand Vadeli - Time Repo iĩlemlerinden saþlanan fonlar Funds received from repo transactions (8) Para piyasalarına borçlar - Due to money markets (9) Menkul kıymet ödünç piyasasına borçlar Due to securities lending markets (6) Alınan krediler - Loans received TC. Merkez Bankası - Central Bank Yurt içi bankalar - Domestic banks Yurt içi diþer kuruluĩlar - Other domestic institutions Yurt dıĩı bankalar - Banks abroad Yurt dıĩı fonlar ve diþer kuruluĩlar Other institutions and funds abroad Karĩılıklar - Provisions Kiralama iĩlemlerinden borçlar Due to leasing transactions (net) (9) Faktoring iĩlemlerinden borçlar (6) Due to factoring transactions Faiz ve gider reeskontları - Interest and expense rediscounts Kredi ve diþer alacaklar deþerleme fonu Credits and other receivables revaluation fund (6) ćthalat transfer emirleri - Import transfer orders Ödenecek vergi, resim, harç ve primler Taxes, duties, charges and premium payable ćhraç edilen menkul kıymetler - Securities issued (net) Bankamıza tahsis edilen fonlar - Funds allocated Ertelenmiĩ vergiler - Deferred taxes Muhtelif borçlar - Miscellaneous payables Alacaklı geçici hesaplar - Transitory liability accounts Ödeme emirleri - Payment orders TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 315 Para, Banka ve Sigorta 21.5 Mevduat bankaları bilançosu (devam) - Deposit money banks balance sheet (continued) [Tek düzen hesap planına göre - According to the uniform chart of accounts] Money, Banking and Insurance 21.5 Mevduat bankaları bilançosu (devam) - Deposit money banks balance sheet (continued) [Tek düzen hesap planına göre - According to the uniform chart of accounts] Kamu kurum ve kuruluĩlarına borçlar Payables to public sector (10) Diþer yükümlülükler - Other liabilities (11) Özkaynaklar - Owner's equity Ödenmiĩ sermaye - Paid-up capital Sermaye (nominal) - Capital (-)Sermaye taahhütleri (ödenmemiĩ) - (-)Unpaid capital Ödenmiĩ sermaye enflasyon düzeltme farkı Inflation adjustment for paid-up capital (12) Sermaye yedekleri - Capital reserves Kar yedekleri - Profit reserves (13) Kar (zarar) - Profit (loss) Geçmiĩ yıllar karı (zararı) - Profit (loss) for the previous year Not. Temmuz 2002'den itibaren veriler enflasyon muhasebesine göre (Milyar TL - Billion TL) 1999 2000 2001 2002 2003 52 428 537 419 3 358 040 2 806 227 3 309 883 -503 656 2 883 2 034 852 5 852 029 4 786 181 5 196 548 -410 367 3 414 320 096 14 646 308 9 680 147 10 171 784 -491 637 1 764 1 558 844 22 373 280 10 471 973 10 959 995 -488 022 598 1 549 321 30 979 515 11 860 528 12 348 550 -488 022 1 155 225 543 001 -643 580 -502 833 3 043 900 4 463 745 -3 462 413 -2 979 384 3 365 989 7 320 845 -2 480 870 -3 239 803 21 231 234 1 286 166 20 784 270 2 347 748 -33 748 111 16 135 072 1 975 004 23 346 655 5 062 146 -27 399 890 Note. Data are inflation adjusted beginning from July 2002. düzeltilmiĩtir. (1) Ekim 1999'a kadar "Diþer varlıklar" içerisinde gösterilmiĩtir. (1) It was included in "Other assets" until October 1999. (2) "Özel finans kurumları" Aralık 2002 tarihinden itibaren "Yurt içi (2) "Special finance houses" are included in "Claims on domestic banks" bankalar" hesabı içerisinde izlenmeye baĩlanmıĩtır. account beginning from December 2002. (3) "Menkul deþerler cüzdanı" ve "Baþlı menkul deþerler" kalemleri (3) "Securities portfolio" and "Securities in non-trading portfolio" are Aralık 2002 tarihinden itibaren sırasıyla "Alım satım amaçlı ve respectively renamed as "Trading securities and securities available for satılmaya hazır menkul deþerler" ve "Vadeye kadar elde tutulacak sale" and "Securities to be held till maturity" beginning from menkul deþerler" olarak düzenlenmiĩtir. December 2002. (4) TDHP'nda yapılan deþiĩiklikle Ĩubat 2002'den baĩlamak üzere (4) Due to change in Uniform Chart of Accounts, banks’ securities subject daha önce bilanço dıĩında izlenen bankaların repo ve ters repo to repurchase agreements and related items, which were previously iĩlemlerine iliĩkin kalemler bilançolara dahil edilmiĩ ve repoya classified as off-balance sheet item are included in banks’ balance sheet tabi menkul kıymetler Ĩubat 2002 - Eylül 2002 döneminde beginning from February 2002 and securities subject to repurchase sadece Baþlı Menkul Deþerler (vadeye kadar elde tutulacak menkul agreement which were included only in Securities in non-trading portfolio deþerler) içerisinde izlenirken yine TDHP'nda Ekim 2002'de yapılan (securities to be held till maturity) between Februay and September 2002 deþiĩiklikle Menkul Deþerler Cüzdanı (alım satım amaçlı ve satılmaya are also included in securities portfolio (trading securities and securities hazır menkul deþerler) içerisinde de izlenmeye baĩlanmıĩtır. available for sale) after the regulation of uniform chart of accounts dated (5) "Vadeye kadar elde tutulacak menkul deþerler", Ekim 1999 (5) "Securities to be held till maturity" were reported by banks under "Other October 2002. tarihine kadar bankalarca "Diþer varlıklar", "ćĩtirakler" ya da "Alım assets", "Participations" or " Trading securities and securities available for satım amaçlı ve satılmaya hazır menkul deþerler" içerisinde sale" until October 1999. bildirilmiĩtir. (6) TDHP'nda yapılan deþiĩiklik nedeniyle Aralık 2002 tarihinden (6) Due to change in the Uniform Chart of Accounts dated October 2002, itibaren ilave edilmiĩtir. it has been added beginning from December 2002. (7) "Özel görev hesapları" Ekim 2002'de TDHP'nda yapılan (7) Due to change in the Uniform Chart of Accounts dated October 2002, deþiĩiklikle "Kamu kurum ve kuruluĩlarından alacaklar" olarak "Special duty accounts" has been changed as "Receivables from public deþiĩtirilmiĩtir. sector". (8) TDHP'nda yapılan deþiĩiklikle Ĩubat 2002'den baĩlamak üzere, (8) Due to change in Uniform Chart of Accounts, banks’ securities subject daha önce bilanço dıĩında izlenen bankaların repo ve ters repo to repurchase agreements and related items which were previously classified iĩlemlerine iliĩkin kalemler bilançolara dahil edilmiĩtir. as off-balance sheet item are included in banks’ balance sheet beginning from February 2002. (9) Ekim 1999 tarihine kadar "Diþer yükümlülükler" içerisinde (9) It was included in "Other liabilities" until October 1999. gösterilmektedir. (10) "Özel Görev Hesapları" Ekim 2002'de TDHP'nda yapılan (10) Due to change in the Uniform Chart of Accounts dated October 2002, deþiĩiklikle "Kamu kurum ve kuruluĩlarına borçlar" olarak Special Duty Accounts has been changed as "Payables to public sector". deþiĩtirilmiĩtir. (11) "Özkaynaklar" Ekim 2002'de TDHP'nda yapılan deþiĩiklik (11) "Owner's equity" is rearranged beginning from December 2002 due paralelinde Aralık 2002'den itibaren yeniden düzenlenmiĩtir. to change in Uniform Chart of Accounts dated October 2002. (12) Önceki sunumda "Diþer Sermaye Yedekleri" içerisinde yeralan (13) "Inflation Adjustment for Paid-up Capital" which was classified under Ödenmiĩ Sermaye Enflasyon Düzeltme Farkı ayrıĩtırılmıĩtır. "Other Capital Reserves" in previous presentations has been separated. (13) "Yedek akçeler" Aralık 2002'den itibaren "Kar yedekleri" (12) "Legal reserves" has been arranged as "Profit reserves" beginning olarak düzenlenmiĩtir. from December 2002. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 316 (Milyar TL - Billion TL) 1999 Toplam - Total Merkezi yönetim - Central government Mali olmayan kamu giriĩimleri - Non-financial public enterprises Yerel yönetimler - Local governments Mali kuruluĩlar - Financial institutions Kalkınma ve yatırım bankaları Investment and development banks Banka dıĩı mali kuruluĩlar - Non-bank financial institutions (1) (1) Yurt içi bankalararası krediler - Domestic interbank credit TC.Merkez Bankası - Central Bank Özel sektör - Private sector Mali olmayan ĩirketler - Non financial companies (2) (4) Bireysel iĩletmeler - Individual corporations (2) (4) Hanehalkı - Households Tüketici kredileri - Consumer credit (4) Kredi kartları - Credit cards Personele verilen krediler - Credits to personnel Tarım satıĩ kooperatifleri Agricultural sales cooparatives (3) Tarım kredi kooperatifleri Agricultural credit cooperatives (3) Hanehalkına hizmet veren kar amacı olmayan kuruluĩlar Non-profit institutions serving households Diþer - Other Yurt dıĩı - Abroad 2000 2001 2002 2003 16 967 066 27 372 173 129 979 233 179 602 091 531 169 21 916 42 349 611 592 735 207 33 952 167 1 291 552 378 973 77 603 1 016 370 34 474 675 720 812 22 557 82 356 1 107 617 52 354 591 452 959 190 854 172 162 958 048 550 301 624 751 29 147 25 525 32 144 84 931 0 0 15 390 632 25 561 979 10 435 244 15 459 400 2 222 896 6 855 284 1 004 315 4 602 942 1 137 591 2 151 724 80 990 100 618 878 257 57 262 80 851 0 30 776 161 22 609 348 4 939 445 2 336 850 2 556 936 45 659 962 147 119 933 25 537 0 31 971 146 15 254 307 7 105 096 6 638 109 2 266 048 4 335 181 36 880 734 568 210 874 12 606 0 48 889 710 23 094 451 9 158 056 12 929 522 5 833 254 7 029 598 66 670 632 786 1 452 342 1 890 718 2 107 131 2 908 443 483 150 705 716 217 198 63 800 25 319 1 616 556 210 856 1 089 237 268 290 1 119 452 411 508 62 552 740 151 570 187 95 732 678 187 1 690 858 (1) Özel finans kurumları Aralık 2002 tarihine kadar "Banka dıĩı (1) Special finance houses, which were included in "Non-bank financial mali kuruluĩlar, "bu tarihten itibaren "Yurt içi bankalararası krediler" institutions", are classified in "Domestic interbank credits" since içerisinde izlenmektedir. December 2002. (2) "Mali olmayan ĩirketler" Aralık 2002 tarihine kadar "Bireysel (2) "Non-financial companies" included "individual corporations" until iĩletmeleri" de kapsamaktadır. December 2002. (3) "Tarım satıĩ ve tarım kredi kooperatiflerine verilen krediler" Ekim (3) "Credit extended to agricultural sales and credit cooperatives" were 1999 tarihine kadar "Özel sektör - Diþer" kalemi içinde yer almaktadır. included in the "Private sector - Other" item until October 1999. (4) Bankalarca ticari iĩletmelere kullandırılan tüketici kredisi (4)The credits in the form of consumer credits extended to business niteliþindeki krediler; Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nca enterprices are reclassified in "Non-financial Companies" and "Individual bankalara gönderilen talimat gereþince Aralık 2002 tarihinden itibaren Corporations" according to the directive of Banking Regulation and tüketici kredileri kapsamından çıkarılarak "Mali Olmayan Ĩirketler" Supervision Agency begining from December 2002. veya Bireysel ćĩletmeler içerisinde sınıflandırılmıĩtır. 21.7 Mevduat bankaları mevduat - Deposit money banks [Kurumsal sektörlere göre - Sectoral breakdown] (Milyar TL - Billion TL) 1999 Toplam - Total Merkezi yönetim - Central government Sosyal güvenlik kuruluĩları ve bütçeye ait hesaplar Budgetary accounts and social security institutions (TL) Resmi kurumlar - Offical corporations Genel bütçeli daire ve kurumlar General budget institutions Katma bütçeli daire ve kurumlar Annexed budget administrations Mahkeme, savcılık, icra iflas dairesi, tereke hakimi Courts, attorney, execution and bankruptcy office, legacy courts 2000 2001 45 291 813 64 942 983 110 521 576 1 413 780 2 343 643 2 839 837 2002 2003 135 575 188 154 185 095 5 731 199 9 283 701 899 465 583 769 1 445 107 999 491 2 129 619 970 340 3 248 590 1 729 073 5 305 700 2 842 795 379 236 702 835 440 070 938 834 1 698 245 186 471 280 817 501 718 754 310 1 090 502 18 062 15 839 28 552 35 929 54 048 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 317 Para, Banka ve Sigorta 21.6 Mevduat bankaları krediler - Deposit money bankscredits [Kurumsal sektörlere göre - Sectoral breakdown] Money, Banking and Insurance 21.7 Mevduat bankaları mevduat (devam) - Deposit money banks (continued) [Kurumsal sektörlere göre - Sectoral breakdown] Kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumları Social security institutions established by law Diþer kurumlar - Other corporations Bütçe dıĩı hesaplar - Deposits of extrabudgetary funds (TL) (1) Fonlar - Funds Döner sermayeli kurumlar - Revolving fund organizations Diþer kuruluĩlar mevduatı, devlet memurları, iĩçiler, emekliler konut edindirme yardımı hesabı - Other (2) institutions deposits, government housing fund account Merkezi yönetim döviz tevdiat hesabı (YP) (3) Foreign exchange deposits of central government (FX) Diþer merkezi yönetim döviz tevdiat hesabı Foreign exchange deposits of other central government Fonlar (TMSF hariç) döviz tevdiat hesabı Foreign exchange deposits of funds except SDIF Mali olmayan kamu giriĩimleri - Non-financial public enterprises Ticari kuruluĩlar, KćT ile baþlı müessese ve ortaklıklar Commercial corporations, affiliat and partnerships of SEE's (TL) Mali olmayan kamu giriĩimleri döviz tevdiat hesabı (YP) Foreign exchange deposits of non-financial public (3) enterprises (FX) Yerel yönetimler - Local governments Yerel yönetimler mevduatı Official, local administrations (TL) Yerel yönetimlerin ticari iĩletmeleri Commercial corporations of local administrations (TL) Yerel yönetimlerin döviz tevdiat hesabı (YP) (3) Foreign exchange deposits of local governments (FX) Özel sektör - Private sector Mali olmayan ĩirketler - Non-financial corporations (TL) Her türlü ortaklıklar (sermaye ĩirketleri) (tic. mev.) Partnerships (commercial deposits) Vakıf, dernek, sendika ve birlikliklerin ticari iĩlet. (tic. mev.) Foundations, unions and associations (commercial deposits) Kooperatifler (tic. mev.) - Cooperatives (commercial deposits) Bireysel iĩletmeler - Individual corporations (TL) Gerçek kiĩi ticaret iĩletmeleri (tic. mev.) Real persons (commercial deposits) Hanehalkı - Households (TL) Tasarruf mevduatı, gerçek kiĩiler Saving deposits, real persons Mevduat sertifikaları - Certificates of deposit Hanehalkına hizmet veren kar amacı olmayan kur. Non-profit institutions serving households (TL) Vakıf, dernek, sendika ve birlikler (diþ. kur. mev.) Foundations, unions and associations ( other corporations deposit) Apartman yönetimi ile ilgili açılan hesaplar (diþ. kur. mev.) Accounts of building managements (other corporations deposit) Diþer (diþ. kur. mev.) - Other (other corporations deposit) (TL) Yurt içi yerleĩik özel sektörün döviz tevdiat hesabı (YP) Residents' foreign exchange deposits, private sector (FX) (4) Hanehalkı, yurt içinde yerleĩik gerçek kiĩiler Households, resident real persons Yurt içinde yerleĩik tüzel kiĩilerin döviz tevdiat hesapları Resident legal persons, foreign exchange deposits (3) (Milyar TL - Billion TL) 1999 2000 2001 2002 2003 254 766 60 930 514 315 380 465 132 215 356 783 88 833 898 536 623 726 274 511 1 009 647 149 632 710 218 279 459 428 961 1 021 594 497 923 1 856 776 288 390 1 568 295 1 966 098 496 807 3 292 095 1 146 727 2 145 337 1 635 299 1 798 91 31 - - - 625 833 685 906 - - - 557 368 623 931 456 828 832 170 1 501 357 68 465 4 501 164 61 975 5 080 769 456 828 832 170 1 501 357 2 774 963 3 400 819 280 624 433 268 642 796 1 726 201 963 623 1 679 950 1 715 471 213 192 323 450 491 492 858 266 1 588 949 67 432 109 818 151 304 96 835 112 354 8 522 14 168 36 714 648 50 584 215 96 296 111 114 699 985 127 072 520 2 318 857 3 576 312 5 231 983 6 201 326 7 962 993 1 850 568 3 027 161 4 592 469 5 431 772 6 673 115 266 267 202 022 262 003 274 734 274 417 761 065 347 576 291 938 598 034 300 912 468 642 918 152 687 940 601 938 1 368 728 262 003 761 065 598 034 13 310 054 17 841 397 27 265 629 918 152 34 451 682 1 368 728 45 083 517 13 310 040 17 841 397 27 265 629 14 0 0 34 451 682 0 45 083 517 0 2 290 640 3 007 033 3 833 533 4 339 784 6 488 896 2 270 606 2 952 556 3 793 544 4 247 547 6 403 773 20 034 395 284 54 477 603 765 39 989 571 889 92 237 907 516 85 123 1 264 451 17 697 450 24 639 796 58 713 932 67 787 899 64 850 235 15 266 447 21 064 723 46 490 234 56 524 752 52 884 007 11 263 147 11 966 228 2 431 003 3 575 073 12 223 698 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 318 Mali olmayan ĩirketler - Non-financial corporations Hanehalkına hizmet veren kar amacı olmayan kur. Non-profit institutions serving households Kıymetli maden depo hesabı (YP) Precious stones stock account (FX) (5) Yurt dıĩı yerleĩikler mevduatı - Non-residents' deposits (4) Elçilikler, konsolosluklar, uluslararası kuruluĩlar Embassies, consulates, international institutions (TL) Yerleĩik olmayanların TL mevduatı TL deposits of non-residents Döviz tevdiat hesabı, yurt dıĩında yerleĩik gerçek kiĩiler (YP) Foreign exchange deposit accounts, non-resident real persons (FX) Döviz tevdiat hesabı, yurt dıĩında yerleĩik tüzel kiĩiler (YP) Foreign exchange deposit accounts, non-resident legal persons (FX) Mali kuruluĩlar mevduatı - Financial institutions' deposits TL mevduatları - TL deposits (6) Bankalararası mevduat - Interbank deposits Merkez Bankası - Central Bank Yurt dıĩı bankalar - Banks abroad Yurt içi bankalar - Domestic banks Diþer mali kuruluĩlar mevduatı - Other financial institutions Kalkınma ve yatırım bankaları Investment and development banks Banka dıĩı mali kuruluĩlar - Non-bank financial institutions Döviz tevdiat hesapları (YP) - Foreign exchange deposits (FX) (6) Bankalararası mevduat - Interbank deposits Merkez Bankası - Central Bank Yurt dıĩı bankalar - Banks abroad Yurt içi bankalar - Domestic banks Diþer mali kuruluĩlar mevduatı - Other financial institutions Kalkınma ve yatırım bankaları Investment and development banks Banka dıĩı mali kuruluĩlar - Non-bank financial institutions (Milyar TL - Billion TL) 1999 2000 2001 2002 2003 - - - 11 012 068 11 688 672 - - - 251 079 277 556 440 360 869 283 154 847 771 191 81 111 1 808 497 93 626 2 610 885 53 700 2 828 585 2 397 4 265 5 790 7 167 5 627 143 701 65 038 118 723 193 390 278 714 457 027 473 647 1 088 472 1 613 257 1 741 818 266 158 5 556 650 3 317 657 2 311 372 16 744 828 887 1 465 741 1 006 285 228 241 9 978 496 6 785 144 5 456 173 9 781 607 897 4 838 495 1 328 971 595 512 7 432 978 4 266 500 2 182 775 1 928 510 187 1 670 660 2 083 725 797 071 7 068 333 3 139 858 825 180 1 844 140 146 683 190 2 314 678 802 426 8 204 049 4 019 835 1 492 937 1 347 175 155 1 316 435 2 526 898 187 065 819 220 2 238 994 2 213 201 286 675 1 317 782 608 744 25 793 136 097 1 192 874 3 193 352 3 146 941 572 346 1 692 838 881 757 46 411 175 724 1 908 001 3 166 478 3 099 736 166 632 1 330 737 1 602 367 66 742 165 690 2 148 988 3 928 475 1 745 531 131 061 434 176 1 180 294 2 182 944 52 928 2 473 970 4 184 214 2 499 591 0 1 323 448 1 176 143 1 684 623 25 793 - 46 411 - 66 742 - 47 573 2 135 371 22 383 1 662 240 (1) Diþer kurumlar mevduatı içinde gösterilen "Bütçe dıĩı fonlar mevduatı" (1) "Deposits of extrabudgetary funds" under "Deposits of other para arzlarına dahil edilmemektedir. Ancak banka dıĩı mali kuruluĩ olarak Coporations" are not included in money supply. On the other hand sınıflandırılan Tasarruf mevduatı sigorta fonunun bankalardaki mevduatı Saving deposit insurance fund is considered as non-bank financial Aralık 1999'dan itibaren ayrıĩtırılarak para arzlarına dahil edilmiĩtir. institutions and deposits of this institution are separated and included (2) Ekim 1999'a kadar "Özel sektör diþer kurumlar mevduatı-diþer" (2) "Government housing fund" account which was shown under in money supply beginning from December 1999. içerisindeki Devlet memurları konut edindirme yardım hesabı ayrıĩtırılarak "Other Corporations-Other" in "Private Sector" until October 1999 "Merkezi yönetim mevduatları" içerisine alınmıĩtır. is classified under "Deposits of central government" since then. (3) Aralık 2002'den itibaren Yurt içi yerleĩik tüzel kiĩilerin Döviz tevdiat (3) Sectoral breakdown of resident legal persons foreign exchange hesaplarının sektörel ayrımları yapılarak ilgili sektör grupları içerisinde deposit have been done and reclassified under related sector gösterilmiĩtir. beginning from December 2002. (4) Ekim 1999 tarihinden itibaren Döviz tevdiat hesapları "Gerçek" ve (4) Foreign exchange deposit accounts have been classified as "Legal" "Tüzel kiĩiler" ayrımında izlenmeye baĩlanmıĩtır. and "Real persons" beginning from October 1999. (5) Önceki sunumda "Mali Kuruluĩlar Mevduatı, Yurt içi Bankalar" içerisinde (5) "Precious stones deposit accounts", which were classified under "YP Diþer" olarak yer alan "Kıymetli maden depo hesapları" "Özel sektör Financial institutions deposits, domestic banks as "Other FX" in former mevduatı" içerisine dahil edilmiĩtir. presentation, are shown under "Private sector" as a separate item. (6) Ekim 1999'dan itibaren "Bankalararası mevduat"ın TL-YP ayrımları (6) TL-FX breakdown of "Interbank deposits" was done as of October yapılmıĩtır. Bu tarihten önceki TL bankalararası mevduatlar YP 1999, the data before that date had included the FX deposits as well. mevduatlarını da kapsamaktadır. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 319 Para, Banka ve Sigorta 21.7 Mevduat bankaları mevduat (devam) - Deposit money banks (continued) [Kurumsal sektörlere göre - Sectoral breakdown] Money, Banking and Insurance 21.8 Mevduat bankaları mevduat - Deposit money banks [Türlerine göre - Deposit types] (Milyar TL - Billion TL) 1999 Toplam - Total Tasarruf mevduatı - Saving deposits Vadesiz - Sight Vadeli - Time Ticari kurumlar mevduatı - Commercial corporations' deposits (1) Vadesiz - Sight Vadeli - Time Diþer kurumlar mevduatı - Other corporations' deposits (2) Vadesiz - Sight Vadeli - Time Bilgi için: fonlar - of which: funds Vadesiz - Sight Vadeli - Time Resmi kurumlar mevduatı - Official deposits Vadesiz - Sight Vadeli - Time Mevduat sertifikaları - Certificates of deposits Vadesiz - Sight Vadeli - Time Döviz tevdiat hesapları - Foreign exchange deposit accounts Vadesiz - Sight Vadeli - Time Kıymetli maden depo hesapları (YP) Precious stones deposit accounts (FX) (3) Vadesiz - Sight Vadeli - Time Bankalararası mevduat - Interbank deposits TC. Merkez Bankası - Central Bank Kamu mevduat bankaları - Public deposit money banks Özel mevduat bankaları - Private deposit money banks Yabancı mevduat bankaları - Foreign deposit money banks (4) Kamu ve özel kalkınma ve yatırım bankaları (5) Public and private investment and development banks Yabancı kalkınma ve yatırım bankaları (5) Foreign investment and development banks Yurt dıĩındaki bankalar - Banks abroad Özel kanunla mevduat kabulüne yetkili kuruluĩlar Institutions authorized to accept deposit by law Özel finans kurumları - Special finance houses (1) (1) Aralık 2002'ye kadar "Ticari kurumlar mevduatı" içerisinde yer alan 2002 2003 45 291 813 64 942 983 110 521 576 135 575 188 13 340 770 17 888 051 27 365 541 34 604 347 633 131 905 778 1 586 698 2 307 305 12 707 639 16 982 273 25 778 843 32 297 042 3 640 644 5 813 377 8 117 695 12 909 736 1 421 368 2 077 426 3 540 384 4 756 252 2 219 276 3 735 951 4 577 311 8 153 484 3 914 999 5 636 461 7 572 504 7 902 013 959 208 1 871 527 1 995 838 1 918 756 2 955 791 3 764 934 5 576 666 5 983 257 2000 154 185 095 45 302 429 3 835 720 41 466 709 16 736 478 7 195 918 9 540 560 12 156 162 3 084 645 9 071 517 628 028 1 305 554 161 551 120 305 796 961 1 322 941 618 585 947 514 178 376 375 427 14 0 14 0 0 0 18 420 635 25 341 684 3 117 982 3 762 642 15 302 653 21 579 042 2001 1 021 258 732 516 1 461 832 817 189 644 643 0 0 0 60 397 916 10 799 780 49 598 136 450 352 331 467 2 587 339 1 398 351 1 188 988 0 0 0 74 694 153 16 192 646 58 501 507 854 088 504 694 4 431 744 2 081 074 2 350 670 0 0 0 71 436 743 16 098 780 55 337 963 440 360 33 682 406 678 4 737 430 303 419 134 796 1 481 298 458 390 154 847 22 516 132 331 8 785 622 582 127 539 426 4 359 283 821 543 81 111 17 069 64 042 5 524 977 168 560 319 551 2 884 927 68 549 93 626 40 417 53 209 2 783 974 132 905 214 608 1 455 062 123 302 53 700 26 766 26 934 4 067 839 1 347 780 813 1 464 409 136 876 191 110 177 414 190 904 209 791 75 141 21 748 2 146 669 5 094 2 300 735 51 562 1 840 924 3 472 574 322 170 1 498 603 0 - 0 - 0 - 0 70 512 0 110 480 (1) "Special finance houses"deposits which were included in"Commercial corporotions' "Özel finans kurumları"nın bankalardaki mevduatı bu tarihten itibaren deposits" are classified under "Interbank deposits" begining from December 2002. "Bankalararası mevduat" içerisinde izlenmeye baĩlanmıĩtır. (2) "Deposits of extrabudgetary funds" under "Deposits of other corporations" are (2) Diþer Kurumlar Mevduatı içinde gösterilen "Bütçe Dıĩı Fonlar Mevduatı" not included in money supply. On the other hand saving deposit insurance fund is para arzlarına dahil edilmemektedir. Ancak banka dıĩı mali kuruluĩ olarak considered as non-bank financial institutions and deposits of this institutions are sınıflandırılan Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun bankalardaki mevduatı separated and included in money supply beginning from December 1999. Aralık 1999'den itibaren ayrıĩtırılarak para arzlarına dahil edilmiĩtir. (3) "Precious stone deposit accounts (FX)" which were classified under "Foreign (3) Daha önceki sunumda, "Döviz tevdiat hesapları" içerisinde izlenmekte exchange deposit accounts" according to maturity breakdown in former presentation, olan "Kıymetli maden depo hesapları"ayrı bir kalem olarak izlenmektedir. are shown as a separate item with sight-time breakdown. (4) Ekim 1999'a kadar "Yabancı mevduat bankaları", "Özel mevduat (4) "Foreign deposit money banks" were shown under "Private deposit money banks" bankaları" içerisinde izlenmektedir. until October 1999. (5) "Kamu ve özel kalkınma ve yatırım bankaları" ile "Yabancı kalkınma (5) "Public and private investment and development banks" and "Foreign investment ve yatırım bankaları", Ekim 1999'a kadar "Kalkınma ve yatırım bankaları" and development banks" were shown under a separate item as "Investment and olarak tek baĩlıkta izlenmiĩtir. development banks" until October 1999. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 320 Varlıklar - Assets Kasa - Vault cash Efektif deposu - Foreign banknotes Yoldaki paralar - Cash in transit Satın alınan banka çekleri - Checks purchased Vadesi gelmiĩ menkul deþerler - Securities due Kıymetli maden deposu (YP) - Precious stones stock (FX) (1) TC. Merkez Bankası - Claims on Central Bank Vadesiz serbest hesap - Sight free account Vadeli serbest hesap - Time free account Bankalar - Claims on banks Yurt içi - Domestic (2) Yurt dıĩı - Abroad Para piyasalarından alacaklar (1) Claims on money market transactions Özel finans kurumları - Special finance houses (2) Alım satım amaçlı ve satılmaya hazır menkul deþerler Trading securities and securities available for sale (3) Bilgi için: Repoya tabi menkul deþerler (4) Of which : Securities under repurchase agreement Ters repo iĩlemlerinden alacaklar (4) Claims on revers repo transactions Krediler - Credits Tasfiye olunacak alacaklar - Past-due loans (net) Tasfiye olunacak alacaklar - Past-due loans (-) Krediler özel karĩılıkları - (-) Special reserve for loans Kiralama iĩlemlerinden alacaklar (net) Receivables from leasing transactions (net) (1) Zorunlu karĩılıklar - Required reserves Kredi ve diþer faiz gelir tahakkuk ve reeskontları Credit and other interest income accruals and rediscount Kanuni yedek akçeler karĩılıþı devlet tahvili Bonds held against legal reserves ćĩtirakler, baþlı ve birlikte kontrol edilen ortaklıklar Participations and subsidiaries Vadeye kadar elde tutulacak menkul deþerler Securities to be held till maturity (3) (5) Bilgi için : Repoya tabi menkul deþerler (4) Of which : securities under repurchase agreement Sabit deþerler - Fixed assests (net) Özel maliyet bedelleri - Special costs (net) Peĩin ödenmiĩ vergiler - Prepaid taxes Ayniyat mevcudu - Office supply inventory Tahsili ĩüpheli ücret, komisyon, diþer alacaklar Doubtful fees, commission and other receivables Aktiflerimizin vadeli satıĩından doþan alacaklar Receivables from future sale of assets (6) Muhtelif alacaklar - Miscellaneous receivables Borçlu geçici hesaplar - Transitory asset accounts Kamu kurum ve kuruluĩlarından alacaklar Receivables from public sector (7) Elden çıkarılacak kıymetler - Assets to be sold Diþer varlıklar - Other assets (Milyar TL - Billion TL) 1999 2000 2001 2002 2003 3 439 494 578 59 0 0 0 0 10 278 4 169 6 109 447 721 384 797 62 924 4 640 265 486 269 0 0 0 0 21 770 4 463 17 307 445 470 366 189 79 281 7 803 306 193 352 0 0 0 0 151 049 10 221 140 828 447 674 45 476 402 198 9 390 223 307 1 183 0 0 0 0 10 198 6 057 4 141 411 128 78 629 332 499 10 286 837 331 605 0 0 0 0 6 371 5 361 1 010 514 707 132 658 382 049 12 169 0 199 672 0 803 572 0 1 194 650 0 1 022 000 0 137 296 205 351 76 950 533 442 789 798 - - - 24 148 30 108 2 257 080 16 762 25 440 -8 678 3 157 849 26 700 51 811 -25 111 5 328 866 71 169 400 466 -329 297 2 195 6 002 217 64 264 178 617 -114 353 1 679 6 589 287 17 469 180 199 -162 730 0 0 0 0 0 0 127 795 16 291 166 026 33 003 150 082 144 791 224 734 231 043 270 790 0 0 0 0 0 33 235 51 261 60 955 205 308 182 292 207 397 176 811 299 183 301 707 281 889 88 732 466 22 229 18 222 117 132 673 31 973 21 053 184 009 935 92 827 29 081 10 728 154 182 897 76 208 18 095 64 101 185 330 587 131 708 32 879 7 0 0 0 0 20 210 16 291 28 603 7 510 20 587 8 238 0 15 512 9 459 17 053 19 016 14 119 260 420 0 145 2 746 0 75 2 857 0 15 14 127 0 13 9 885 0 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 321 Para, Banka ve Sigorta 21.9 Kalkınma ve yatırım bankaları bilançosu - Investment and development banks' balance sheet [Tek düzen hesap planına göre - According to the uniform chart of accounts] Money, Banking and Insurance 21.9 Kalkınma ve yatırım bankaları bilançosu (devam) - Investment and development banks' balance sheet (continued) [Tek düzen hesap planına göre - According to the uniform chart of accounts] (Milyar TL - Billion TL) Yükümlülükler - Liabilities Mevduat - Deposit Repo iĩlemlerinden saþlanan fonlar (4) Funds received from repo transactions Para piyasalarına borçlar - Due to money markets (8) Menkul kıymet ödünç piyasasına borçlar (6) Due to securities lending markets Alınan krediler - Loans received Karĩılıklar - Provisions Kiralama iĩlemlerinden borçlar - Due to leasing transactions (net) (8) Faktoring iĩlemlerinden borçlar - Due to factoring transactions (6) Faiz ve gider reeskontları - Interest and expense rediscounts Kredi ve diþer alacaklar deþerleme fonu Credits and other receivables revaluation fund (6) ćthalat transfer emirleri - Import transfer orders Ödenecek vergi, resim, harç ve primler Tax, duties, charges and premium payable ćhraç edilen menkul kıymetler - Securities issued (net) Bankamıza tahsis edilen fonlar - Funds allocated Ertelenmiĩ vergiler - Deferred taxes Muhtelif borçlar - Miscellaneous payables Alacaklı geçici hesaplar - Transitory liability accounts Ödeme emirleri - Payment orders Kamu kurum ve kuruluĩlarına borçlar - Payables to public sector (9) Diþer yükümlülükler - Other liabilities Özkaynaklar - Owner's equity (10) Ödenmiĩ sermaye - Paid-up capital Ödenmiĩ sermaye enflasyon düzeltme farkı Inflation adjustment for paid-up capital (11) Sermaye yedekleri - Capital reserves Kar yedekleri - Profit reserves (12) Kar (zarar) - Profit (loss) Geçmiĩ yıllar karı (zararı) - Profit (loss) for the previous year 1999 2000 2001 2002 2003 3 439 494 0 4 640 265 0 7 803 306 0 9 390 223 0 10 286 837 0 52 050 116 286 64 952 37 645 35 359 74 960 12 994 1 781 744 103 376 34 54 004 2 051 563 141 049 9 78 405 3 033 223 296 748 1 102 569 0 3 815 344 335 302 1 0 71 543 0 3 625 616 458 679 64 0 70 778 68 4 125 693 0 5 115 0 9 197 6 786 257 783 49 825 312 233 371 124 949 7 123 983 0 651 202 344 884 10 723 425 452 66 107 2 598 327 309 112 232 41 172 522 0 1 131 844 737 446 17 387 1 035 413 102 308 417 493 588 671 959 67 405 662 0 1 578 319 1 139 538 14 748 682 634 90 183 1 001 693 850 180 446 219 479 186 0 2 947 647 1 531 224 20 821 488 761 88 112 187 605 363 193 535 172 451 517 0 4 186 081 1 856 078 81 232 42 306 194 235 -11 455 83 457 99 161 214 917 -3 137 108 652 138 258 191 894 -23 4 409 286 72 117 1 338 926 592 514 -4 996 420 3 550 108 99 920 218 246 509 947 -2 048 218 (5) "Vadeye kadar elde tutulacak menkul deþerler", Ekim 1999'a kadar bankalarca "Diþer varlıklar", "ćĩtirakler" ya da "Alım satım amaçlı ve satılmaya hazır menkul deþerler" içerisinde bildirilmiĩtir. (6) TDHP'nda yapılan deþiĩiklik nedeniyle Aralık 2002'den itibaren ilave edilmiĩtir. (7) "Özel görev hesapları" Ekim 2002'de TDHP'nda yapılan deþiĩiklikle "Kamu kurum ve kuruluĩlarından alacaklar" olarak deþiĩtirilmiĩtir. (8) Ekim 1999'a kadar "Diþer yükümlülükler" içerisinde gösterilmektedir. (9) "Özel görev hesapları" Ekim 2002'de TDHP'nda yapılan deþiĩiklikle "Kamu kurum ve kuruluĩlarına borçlar" olarak deþiĩtirilmiĩtir. (10) "Özkaynaklar" Ekim 2002'de TDHP'nda yapılan deþiĩiklik paralelinde Aralık 2002'den itibaren yeniden düzenlenmiĩtir. Note. Data are inflation adjusted beginning from July 2002. (1) It was included in "Other assets" until October 1999. (2) "Special finance houses" are included in "Claims on domestic banks" account beginning from December 2002. (3) "Securities portfolio" and "Securities in non-trading portfolio" are respectively renamed as "Trading securities and securities available for sale" and "Securities to be held till maturity" beginning from December 2002. (4) Due to change in Uniform Chart of Accounts, banks’ securities subject to repurchase agreements and related items which were previously classified as off-balance sheet item are included in banks’ balance sheet beginning from February 2002. (5) "Securities to be held till maturity" were reported by banks under "Other assets", "Participations" or " Trading securities and securities available for sale" until October 1999. (6) Due to change in the Uniform Chart of Accounts dated October 2002, it has been added beginning from December 2002. (7) Due to change in the Uniform Chart of Accounts dated October 2002, "Special duty accounts"has been changed as"Receivables from public sector". (8) It was included in "Other liabilities" until October 1999. (9) Due to change in the Uniform Chart of Accounts dated October 2002, "Special duty accounts" has been changed as "Payables to public sector". (10) "Owner's equity" is rearranged beginning from December 2002 due to change in Uniform Chart of Accounts dated October 2002. (11) Önceki sunumda "Diþer sermaye yedekleri" içerisinde yeralan "Ödenmiĩ (11) "Inflation adjustment for paid-up capital" which was classified under sermaye enflasyon düzeltme farkı" ayrıĩtırılmıĩtır. "Other capital reserves" in previous presentations has been separated. (12) "Yedek akçeler" Aralık 2002'den itibaren "Kar yedekleri" olarak düzenlenmiĩtir. (12) "Legal reserves" has been arranged as "Profit reserves" beginning from December 2002. Not. Temmuz 2002'den itibaren veriler enflasyon muh. göre düzeltilmiĩtir. (1) Ekim 1999'a kadar "Diþer varlıklar" içerisinde gösterilmektedir. (2) "Özel finans kurumları" Aralık 2002'den itibaren "Yurt içi bankalar" hesabı içerisinde izlenmeye baĩlanmıĩtır. (3) "Menkul deþerler cüzdanı" ve "Baþlı menkul deþerler" kalemleri Aralık 2002'den itibaren sırasıyla "Alım satım amaçlı ve satılmaya hazır menkul deþerler" ve "Vadeye kadar elde tutulacak menkul deþ." olarak düzenlenmiĩtir. (4) TDHP'nda yapılan deþiĩiklikle Ĩubat 2002'den baĩlamak üzere, daha önce bilanço dıĩında izlenen bankaların repo ve ters repo iĩlemlerine iliĩkin kalemler bilançolara dahil edilmiĩtir. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 322 Toplam - Total Merkezi yönetim - Central government Mali olmayan kamu giriĩimleri - Non-financial public enterprises Yerel yönetimler - Local governments Mali kuruluĩlar - Financial institutions Mevduat bankaları - Deposit money banks Özel finans kurumları - Special finance houses (1) Kalkınma ve yatırım bankaları Investment and development banks Banka dıĩı mali kuruluĩlar - Non-bank financial institutions (1) Sigorta ĩirketleri ve özel emeklilik fonları Insurance companies and private pension funds Mali aracılar - Financial intermediaries Mali yardımcılar - Financial auxiliaries TC. Merkez Bankası - Central Bank Özel sektör - Private sektör Mali olmayan ĩirketler - Non-financial companies (2) Bireysel iĩletmeler - Individual corporations (2) Hanehalkı - Households Hanehalkına hizmet veren kar amacı olmayan kuruluĩlar Non-profit institutions serving households Diþer - Other Yurt dıĩı - Abroad (Milyar TL - Billion TL) 1999 2000 2001 2002 2003 2 257 080 3 157 849 5 328 866 6 002 217 6 589 287 0 0 387 007 529 545 497 781 - 0 0 714 830 774 529 735 057 - 0 0 919 600 1 403 874 1 346 441 - 0 0 1 204 450 1 428 031 1 364 064 0 0 0 1 641 320 1 678 449 1 611 787 0 12 799 18 965 30 035 9 437 39 141 18 292 48 871 15 096 37 230 29 432 0 788 272 777 234 6 170 0 1 032 357 1 017 847 7 479 0 1 841 590 1 822 857 10 796 0 7 295 7 801 0 2 243 900 2 209 879 20 343 13 678 0 23 064 6 368 0 2 458 812 2 430 199 13 293 15 112 4 868 552 256 7 031 636 133 7 937 1 163 802 0 0 1 125 836 0 208 810 706 (1) "Özel finans kurumları" Aralık 2002 tarihine kadar "Banka dıĩı mali (1) "Special finance houses" which were included in "Non-bank financial kuruluĩlar" içerisinde izlenmiĩtir. institutions", are classified in "Domestic interbank credits" since December 2002. (2) "Mali olmayan ĩirketler" Aralık 2002 tarihine kadar (2) "Non-financial companies" included "Individual corporations" until "Bireysel iĩletmeleri" de kapsamaktadır. December 2002. Mevduat bankalarý mevduat - Deposit money banks (Milyar TL - Billion TL) 1 800 000 1 600 000 1 400 000 1 200 000 Genel bütçe - General budget 1 000 000 800 000 Katma bütçe - Annexed budget 600 000 400 000 200 000 0 1999 2000 2001 2002 2003 Veri için tablo 21,7’ye bakýnýz. For data, see table 21.7 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 323 Para, Banka ve Sigorta 21.10 Kalkınma ve yatırım bankaları krediler - Investment and development banks credits [Kurumsal sektörlere göre - Sectoral breakdown] Money, Banking and Insurance 21.11 Parasal sektör analitik bilançosu - Monetary sector analytical balance sheet [M3YR Para arzı ve karĩılık kalemleri - M3YR money supply and counterpart items] (Milyar TL - Billion TL) 1999 2000 2001 2002 2003 41 443 949 5 964 601 21 941 653 13 863 977 8 077 676 -15 977 052 -6 335 916 -9 641 136 37 561 070 58 467 538 2 760 179 28 121 837 16 607 806 11 514 031 -25 361 658 -9 964 792 -15 396 866 63 223 246 108 748 347 -1 886 778 48 527 755 30 782 124 17 745 631 -50 414 533 -36 155 953 -14 258 580 128 439 070 141 223 904 -6 297 979 68 887 662 48 220 839 20 666 823 -75 185 641 -59 602 923 -15 582 718 164 742 193 163 957 125 -6 767 792 70 100 912 51 058 649 19 042 263 -76 868 704 -58 100 475 -18 768 229 198 691 861 19 263 145 31 560 164 90 190 345 122 788 098 139 064 505 22 943 011 -204 502 1 134 690 0 -1 339 192 23 147 513 23 147 513 0 36 122 354 871 057 1 746 266 0 -875 209 35 251 297 35 251 297 0 96 593 820 34 523 915 34 698 719 0 -174 804 62 069 905 62 069 905 0 133 117 307 52 814 340 53 960 941 0 -1 146 601 80 302 967 80 302 967 0 152 345 667 52 385 567 51 662 089 0 723 478 99 960 100 99 960 100 0 -3 679 866 -1 750 079 -1 687 160 -62 918 -1 929 787 -111 360 -1 818 427 -4 562 190 -1 228 775 -898 060 -330 715 -3 333 415 -143 996 -3 189 419 -6 403 476 -2 799 022 -2 036 595 -762 427 -3 604 454 -65 789 -3 538 665 -10 329 208 -5 497 214 -3 978 748 -1 518 466 -4 831 994 -932 390 -3 899 604 -13 281 162 -6 494 056 -4 617 767 -1 876 289 -6 787 106 -1 040 783 -5 746 323 21 998 0 21 998 47 595 0 47 595 111 896 0 111 896 82 514 0 82 514 172 356 0 172 356 627 426 2 913 624 513 16 564 768 0 16 564 768 542 621 1 724 540 897 28 515 417 0 28 515 417 393 795 4 045 389 750 34 994 593 0 34 994 593 56 124 5 030 51 094 38 547 558 0 38 547 558 196 428 3 322 193 106 55 735 552 0 55 735 552 584 617 0 584 617 719 186 0 719 186 1 054 441 0 1 054 441 1 069 897 0 1 069 897 869 315 0 869 315 499 116 0 499 116 -2 081 723 1 838 264 500 000 1 338 264 -7 515 887 1 694 000 750 000 944 000 -17 803 945 2 198 002 250 000 1 948 002 -17 220 310 2 653 705 0 2 653 705 -27 966 944 Karĩılık kalemleri - Counterpart items Toplam - Total Dıĩ varlıklar - Foreign assets (net) Dıĩ varlıklar - Foreign assets Parasal yetkililer - Monetary authorities Mevduat bankaları - Deposit money banks Dıĩ yükümlülükler - Foreign liabilities Parasal yetkililer - Monetary authorities Mevduat bankaları - Deposit money banks Yurt içi krediler - Domestic credits Merkezi yönetimden alacaklar (net) Claims on central government (net) Merkezi yönetimden alacaklar Claims on central government Parasal yetkililer - Monetary authorities Bütçe ile ilgili kurumlar - Budgetary institutions Bütçe dıĩı kurumlar - Extrabudgetary institutions Deþerleme hesabı - Revaluation account Mevduat bankaları - Deposit money banks Bütçe ile ilgili kurumlar - Budgetary institutions Bütçe dıĩı kurumlar - Extrabudgetary institutions Eksi: Merkezi yönetim mevduatları (5) Less: Central government deposits Parasal yetkililer - Monetary authorities Bütçe ile ilgili kurumlar - Budgetary institutions Bütçe dıĩı kurumlar - Extrabudgetary institutions Mevduat bankaları - Deposit money banks Bütçe ile ilgili kurumlar - Budgetary institutions Bütçe dıĩı kurumlar - Extrabudgetary institutions Yerel yönetimlerden alacaklar Claims on local governments Parasal yetkililer - Monetary authorities Mevduat bankaları - Deposit money banks Mali olmayan kamu giriĩimlerinden alacaklar Claims on non-financial public enterprises Parasal yetkililer - Monetary authorities Mevduat bankaları - Deposit money banks Özel sektörden alacaklar - Claims on private sector Parasal yetkililer - Monetary authorities Mevduat bankaları - Deposit money banks Kalkınma ve yatırım bankalarından alacaklar Claims on investment and development banks Parasal yetkililer - Monetary authorities Mevduat bankaları - Deposit money banks Banka dıĩı mali kuruluĩlardan alacaklar Claims on non-bank financial institutions Parasal yetkililer - Monetary authorities Mevduat bankaları - Deposit money banks Diþer kalemler - Other items (net) (1) TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 324 1999 Para arzları - Money supply M1 Dolaĩımdaki para - Currency in circulation Vadesiz mevduat - Demand deposits (2) Parasal yetkililer - Monetary authorities (4) Mevduat bankaları - Deposit money banks (1) M2 Vadeli mevduat - Time deposits Mevduat bankaları - Deposit money banks M2Y Yerleĩiklerin YP mevduatları Residents' foreign exchange deposits Parasal yetkililer - Monetary authorities (1) Mevduat bankaları - Deposit money banks M2YR Repo iĩlemlerinden saþlanan fonlar (5) Funds received from repo transactions (3) Mevduat bankaları - Deposit money banks M3 Resmi mevduat ( vadeli / vadesiz) Offical deposits (time / sight) Diþer TCMB mevduatı - Central Bank's other deposits M3Y (M2Y+ resmi mev.+ diþer TCMB mev.) M3Y (M2Y+ official deposits + CB's other deposits) M3YR (M2YR + resmi mev.+ diþer TCMB mev.) M3YR (M2YR + official deposits + CB's other deposits) (4) Not. Bankacılık sistemi verileri (Merkez Bankası hariç) Temmuz 2002'den 2002 2003 4 681 181 1 887 153 2 794 028 351 2 793 677 22 401 817 17 720 636 17 720 636 40 562 720 7 549 243 11 368 782 15 827 630 3 196 942 4 462 913 6 899 360 4 352 301 6 905 869 8 928 269 1 289 3 679 23 951 4 351 012 6 902 190 8 904 318 31 912 095 47 241 075 61 879 759 24 362 852 35 872 293 46 052 129 24 362 852 35 872 293 46 052 129 56 849 061 106 566 525 133 664 544 23 014 336 9 775 116 13 239 221 33 920 13 205 301 82 712 966 59 698 630 59 698 630 151 001 010 18 160 903 23 093 18 137 810 - 24 936 966 142 323 24 794 643 - 59 325 451 71 784 786 530 408 33 167 58 795 043 71 751 619 - 138 301 510 68 288 043 27 750 68 260 293 158 565 483 23 283 047 33 530 572 49 422 896 4 636 966 4 636 966 64 802 152 7 564 473 7 564 473 88 104 608 796 961 84 268 1 322 941 295 536 1 461 832 719 990 2 587 339 335 055 4 431 744 959 898 58 467 538 108 748 347 136 586 938 156 392 652 41 443 949 2000 (Milyar TL - Billion TL) - - 2001 - 141 223 904 163 957 125 Note. Data of banking sector (excluding The Central Bank) are inflation adjusted itibaren enflasyon muhasebesine göre düzeltilmiĩtir. beginning from July 2002. Not. Bu tablodaki Para arzı karĩılık kalemleri parasal durum'daki karĩılık Note. The money supply counterpart items in this table are different from those in kalemlerinden farklılık göstermektedir. Bunun nedeni resmi para arzı Monetary survey. The reason is that the items included in the official money supply tanımlarına giren pek çok kalemin Parasal durumda farklı bölümde definitions are categorised in different sections of the Monetary survey.Consequently, kaydedilmesidir. Bu deþerlendirme farklılıþı nedeniyle Parasal durum'daki Monetary survey aggregates are slightly different from the official money supply parasal büyüklüklerle resmi para arzları ve karĩılık kalemleri farklı and counterpart items. olmaktadır. (1) "Bütçe dıĩı kurumlar" mevduatı içerisinde yer alan Tasarruf mevduatı (1) Deposits of Saving Deposit Insurance Funds which were previously covered under sigorta fonuna ait TL mevduatlar banka dıĩı mali kuruluĩlar mevduatı Deposits of Extra-Budgetary Institutions (Central Government Deposits) are olarak sınıflandırılmıĩ ve vade gruplarına göre ayrıĩtırılarak M1 ve M2 reclassified as "Non-Bank Financial Institutions' Deposits" and added in M1 and M2 para arzlarına ilave edilmiĩtir. Money supply according to maturity. (2) Ekim 1999'dan itibaren "Dolaĩımdaki para" içerisinde yer alan yoldaki (2) "Cash in transit" (TL+YP) was classified under "Currency in circulation" until paralar'ın TL / YP ayrımı yapılarak YP kısmı "Dıĩ varlıklar" içerisine October 1999. Since then the FX amount of "Cash in transit" is shown under alınmıĩ, TL kısmı ise "Diþer kalemler (net)" içerisinde gösterilmiĩtir. "Foreign assets". The TL amount was added to "Other items (net)". (3) TDHP'nda yapılan deþiĩiklikle Ĩubat 2002'den baĩlamak üzere, (3) Due to change in Uniform chart of accounts, banks’ securities subject to daha önce bilanço dıĩında izlenen bankaların repo ve ters repo repurchase agreements and related items are included in banks’ balance sheet iĩlemlerine iliĩkin kalemler bilançolara dahil edilmiĩtir. Repo beginning from February 2002 which were previously classified as off-balance iĩlemlerinden saþlanan fonlar da bu tarihten itibaren M2YR ve M3YR sheet item. Therefore, funds received from repurchase transactions are tanımları içerisine dahil edilmiĩtir. included in M2YR and M3YR. (4) Diþer TCMB mevduatı içerisinde yer alan Tasarruf mevduatı sigorta (4) TL Deposits of savings deposit insurance funds are reclassified under fonu'nun TL mevduatları M1 içerisine dahil edilmiĩtir. M1 which was previously shown under "Central Bank's other deposits". (5) Aralık 2002'den itibaren Merkezi yönetimin döviz tevdiat hesapları (5) Foreign exchange deposit of central government have been compiled and derlenmeye baĩlanmıĩ olup Karĩılık kalemleri içerisinde yer alan added to "Central government deposit" under conterpart items beginning from "Merkezi yönetim mevduatları"na ilave edilmiĩtir. December 2002. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 325 Para, Banka ve Sigorta 21.11 Parasal sektör analitik bilançosu (devam) - Monetary sector analytical balance sheet (continued) [M3YR Para arzı ve karĩılık kalemleri - M3YR money supply and counterpart items] Money, Banking and Insurance 21.12 Uluslararası rezervler International reserves (000 000 $) Altın - Gold Brüt döviz rezervleri - Gross foreign exchange reserves Merkez Bankası - Central Bank Ticari bankalar - Commercial banks Brüt uluslararası rezervler - Gross international reserves Muhabir açıkları - Overdrafts Net rezervler - Net reserves 1999 2000 2001 2002 2003 1 011 32 746 23 177 9 569 33 757 6 33 751 1 006 33 179 22 172 11 007 34 185 26 34 159 1 032 29 179 18 787 10 392 30 212 20 30 192 1 279 36 787 26 807 9 980 38 066 15 38 051 1 558 43 410 33 616 9 795 44 968 11 44 957 21.13 Altın fiyatları Gold prices (TL) 2000 2001 2002 2003 2004 Reĩat altını - Reĩat gold En az - Minimum En çok - Maximum Ortalama - Average 34 000 000 42 375 000 39 766 667 40 875 000 107 750 000 77 012 500 93 800 000 127 333 333 109 648 194 125 125 000 142 500 000 134 822 917 136 000 000 154 400 000 141 695 833 Cumhuriyet altını - Cumhuriyet gold (1) En az - Minimum En çok - Maximum Ortalama - Average 34 150 000 40 875 000 38 870 625 40 000 000 104 000 000 74 759 167 86 500 000 124 666 667 105 213 472 107 250 000 131 250 000 121 065 972 119 750 000 143 250 000 131 089 583 5 041 250 5 917 500 5 641 646 5 882 500 14 900 000 10 765 729 12 537 500 18 016 667 15 266 625 15 362 500 19 950 000 17 568 958 17 375 000 20 600 000 18 966 458 Külçe altın - Ingot gold En az - Minimum En çok - Maximum Ortalama - Average (2) Note.Data represents free market prices. Not. Borsa dıĩı serbest fiyatlardır. (1) 916 2/3 ayarında ve 7.21657 gram veznindedir. (1) Weight is 7.21657 grams and standard of fineness is 916 2/3. (2) Bir gramın fiyatıdır. (2) Price of 1 gram. (TL) Uluslararasý rezevler International reserves [Altýn - Gold] Altýn fiyatlarý - Gold prices [Külçe altýn - Ingot gold] (Ortalama - Average) (000 000 $) 20 000 000 1 800 1 600 1 400 15 000 000 1 200 1 000 10 000 000 800 600 5 000 000 400 200 0 0 2000 2001 2002 2003 2004 1999 2000 2001 2002 2003 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 326 (TL / YP - TL / FX) 2000 2001 2002 2003 2004 Avrupa Para Birimi - Euro Alıĩ - Buying Satıĩ - Selling 618 561 621 544 1 268 115 1 274 231 1 703 477 1 711 693 1 745 072 1 753 489 1 826 800 1 835 600 ABD Doları - US Dollar Alıĩ - Buying Satıĩ - Selling 671 765 675 004 1 439 567 1 446 510 1 634 501 1 642 384 1 395 835 1 402 567 1 342 100 1 348 600 Avustralya Doları - Australian Dollar Alıĩ - Buying Satıĩ - Selling 373 399 375 842 733 787 738 588 919 141 925 155 1 040 490 1 047 297 1 038 400 1 045 200 83 316 83 726 170 473 171 312 229 310 230 439 234 366 235 520 245 620 246 830 ćngiliz Sterlini - Pound Sterling Alıĩ - Buying Satıĩ - Selling 993 878 999 073 2 081 497 2 092 377 2 618 888 2 632 577 2 476 610 2 489 556 2 576 500 2 590 000 ćsveç Kronu - Swedish Krona Alıĩ - Buying Satıĩ - Selling 69 766 70 492 135 513 136 923 184 825 186 749 191 222 193 212 201 800 203 900 ćsviçre Frangı - Swiss Franc Alıĩ - Buying Satıĩ - Selling 407 884 410 511 854 490 859 994 1 169 633 1 177 167 1 116 749 1 123 942 1 180 600 1 188 200 Japon Yeni - Japanese Yen Alıĩ - Buying Satıĩ - Selling 5 942 5 981 10 972 11 045 13 678 13 769 13 026 13 113 12 913 12 999 442 432 444 432 901 579 905 654 1 041 198 1 045 905 1 066 088 1 070 907 1 109 400 1 114 400 2 181 282 2 210 012 4 646 420 4 707 619 5 409 394 5 480 642 4 695 999 4 757 851 4 516 700 4 576 200 75 808 76 319 158 940 160 012 233 358 234 932 206 815 208 210 221 080 222 570 179 653 179 977 385 011 385 705 437 134 437 922 373 315 373 988 358 950 359 600 Danimarka Kronu - Danish Krone Alıĩ - Buying Satıĩ - Selling Kanada Doları - Canadian Dollar Alıĩ - Buying Satıĩ - Selling Kuveyt Dinarı - Kuwaiti Dinar Alıĩ - Buying Satıĩ - Selling Norveç Kronu - Norwegian Krone Alıĩ - Buying Satıĩ - Selling S. Arabistan Riyali - S. Arabian Riyal Alıĩ - Buying Satıĩ - Selling Kaynak - Source: http://www.tcmb.gov.tr/ Not. Dönem sonu. Note. End of period. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 327 Para, Banka ve Sigorta 21.14 Döviz kurları Exchange rates Money, Banking and Insurance 21.15 Sigorta dallarına göre sigorta ve emeklilik ĩirketleri Insurance companies by type of insurance 1999 2000 2001 2002 2003 Ĩirket sayısı - Number of companies Türk ĩirketleri - Domestic companies Yabancı ĩirketler - Foreign companies 60 52 8 61 56 5 59 54 5 55 50 5 50 45 5 Sigorta dalı - Type of insurance Yangın - Fire Türk ĩirketleri - Domestic companies Yabancı ĩirketler - Foreign companies 39 34 5 38 35 3 36 33 3 33 30 3 28 25 3 Nakliyat - Transportation Türk ĩirketleri - Domestic companies Yabancı ĩirketler - Foreign companies 39 34 5 38 35 3 36 33 3 34 31 3 28 25 3 Kaza - Accident Türk ĩirketleri - Domestic companies Yabancı ĩirketler - Foreign companies 39 34 5 38 35 3 57 54 3 34 31 3 27 24 3 Ferdi kaza - Individual accident Türk ĩirketleri - Domestic companies Yabancı ĩirketler - Foreign companies 56 48 8 55 51 4 46 42 4 50 46 4 42 38 4 Makine ve montaj - Machine and assembly Türk ĩirketleri - Domestic companies Yabancı ĩirketler - Foreign companies 39 34 5 38 35 3 35 32 3 33 30 3 27 24 3 Tarım - Agricultural Türk ĩirketleri - Domestic companies Yabancı ĩirketler - Foreign companies 26 26 - 27 27 - 11 11 - 14 14 - 11 11 - Saþlık - Health Türk ĩirketleri - Domestic companies Yabancı ĩirketler - Foreign companies 38 31 7 37 34 3 36 33 3 35 32 3 27 24 3 Hayat - Life Türk ĩirketleri - Domestic companies Yabancı ĩirketler - Foreign companies 22 18 4 32 29 3 29 27 2 21 19 2 25 22 3 Hukuksal koruma - Legal expense Türk ĩirketleri - Domestic companies Yabancı ĩirketler - Foreign companies 3 3 - 4 4 - 6 6 - 7 7 - 10 10 - Kredi - Credit Türk ĩirketleri - Domestic companies Yabancı ĩirketler - Foreign companies - 1 1 - 1 1 - 1 1 - 1 1 - Sigorta þirketleri - Insurance companies 70 60 50 Þirket sayýsý Number of companies Türk þirketleri Domestic companies Yabancý þirketler Foreign companies 40 30 20 10 0 1999 2000 2001 2002 2003 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 328 (Milyar TL - Billion TL) 1999 2000 2001 2002 2003 966 459 910 217 56 242 1 774 578 1 658 458 116 120 2 480 742 2 295 864 184 878 3 654 261 3 382 158 272 103 4 358 224 4 023 835 334 389 Sigorta dalı - Type of insurance Yangın - Fire Türk ĩirketleri - Domestic companies Yabancı ĩirketler - Foreign companies 156 505 145 978 10 527 256 141 238 703 17 438 440 561 406 341 34 220 653 806 612 644 41 162 821 441 776 499 44 942 Nakliyat - Transportation Türk ĩirketleri - Domestic companies Yabancı ĩirketler - Foreign companies 43 616 41 115 2 502 70 483 66 237 4 246 107 561 102 031 5 530 158 764 150 887 7 877 194 053 183 443 10 610 Kaza - Accident Türk ĩirketleri - Domestic companies Yabancı ĩirketler - Foreign companies 423 566 406 018 17 548 821 049 773 246 47 804 1 016 402 963 847 52 555 1 468 499 1 405 670 62 829 1 466 045 1 397 385 68 660 Ferdi kaza - Individual accident Türk ĩirketleri - Domestic companies Yabancı ĩirketler - Foreign companies 17 058 15 568 1 490 37 025 34 321 2 704 53 221 47 441 5 780 76 786 66 707 10 079 106 172 92 328 13 844 Makine ve montaj - Machine and assembly Türk ĩirketleri - Domestic companies Yabancı ĩirketler - Foreign companies 37 742 34 303 3 438 67 161 61 908 5 254 120 561 112 069 8 492 182 139 169 333 12 806 206 849 193 101 13 748 Tarım - Agricultural Türk ĩirketleri - Domestic companies Yabancı ĩirketler - Foreign companies 3 884 3 884 - 6 458 6 458 - 8 565 8 565 - 15 293 15 293 - 20 839 20 839 - Saþlık - Health Türk ĩirketleri - Domestic companies Yabancı ĩirketler - Foreign companies 107 469 105 148 2 322 188 450 185 283 3 167 269 928 264 711 5 217 408 959 402 142 6 817 506 466 504 003 7 906 Hayat - Life Türk ĩirketleri - Domestic companies Yabancı ĩirketler - Foreign companies 176 031 157 616 18 415 326 193 290 686 35 507 461 335 388 251 73 084 686 694 556 161 130 533 1 029 613 849 491 180 122 Hukuksal koruma - Legal expense Türk ĩirketleri - Domestic companies Yabancı ĩirketler - Foreign companies 515 515 - 1 533 1 533 - 2 254 2 254 - 2 878 2 878 - 5 599 5 599 - Kredi - Credit Türk ĩirketleri - Domestic companies Yabancı ĩirketler - Foreign companies 72 72 - 83 83 - 354 354 - 444 444 - 1 147 1 147 - Toplam - Total Türk ĩirketleri - Domestic companies Yabancı ĩirketler - Foreign companies Sigorta þirketlerinin aldýðý direkt primler Direct premiums received by insurance companies 5 000 000 (Milyar TL - Billion TL) 4 000 000 Toplam Total Türk þirketleri Domestic companies Yabancý þirketler Foreign companies 3 000 000 2 000 000 1 000 000 0 1999 2000 2001 2002 2003 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 329 Para, Banka ve Sigorta 21.16 Sigorta dallarına göre sigorta ve emeklilik ĩirketlerinin aldıþı direkt primler Direct premiums received by insurance companies and type of insurance Money, Banking and Insurance 21.17 Sigorta dallarına göre sigorta ve emeklilik ĩirketlerinin direkt iĩlerden ödedikleri tazminatlar Direct payments made by insurance companies by type of insurance (Milyar TL - Billion TL) 1999 2000 2001 2002 2003 642 545 608 806 33 739 995 005 945 585 49 420 1 493 493 1 422 688 70 805 2 202 176 1 947 081 255 095 2 335 230 2 208 245 126 985 Sigorta dalı - Type of insurance Yangın - Fire Türk ĩirketleri - Domestic companies Yabancı ĩirketler - Foreign companies 164 197 154 655 9 542 145 314 131 300 14 014 168 497 155 742 12 755 253 413 223 481 29 932 246 911 234 960 11 951 Nakliyat - Transportation Türk ĩirketleri - Domestic companies Yabancı ĩirketler - Foreign companies 19 256 18 640 616 30 156 27 706 2 450 38 152 35 109 3 043 57 592 55 206 2 386 88 332 82 410 6 008 Kaza - Accident Türk ĩirketleri - Domestic companies Yabancı ĩirketler - Foreign companies 264 590 250 140 14 450 419 689 399 497 20 192 592 961 556 622 36 339 858 279 817 802 40 477 868 778 828 819 39 959 Ferdi kaza - Individual accident Türk ĩirketleri - Domestic companies Yabancı ĩirketler - Foreign companies 1 974 1 861 113 3 301 3 104 197 6 651 6 147 504 8 976 7 991 985 15 453 12 932 2 521 17 778 16 368 1 410 35 106 28 098 7 008 54 094 50 546 3 548 223 914 76 956 146 958 127 781 120 075 7 706 Tarım - Agricultural Türk ĩirketleri - Domestic companies Yabancı ĩirketler - Foreign companies 2 431 2 431 - 2 708 2 708 - 3 309 3 309 - 6 433 6 433 - 11 672 11 672 - Saþlık - Health Türk ĩirketleri - Domestic companies Yabancı ĩirketler - Foreign companies 71 996 66 936 5 060 121 526 119 015 2 512 180 003 177 129 2 874 258 392 254 261 4 131 351 536 345 715 5 821 Hayat - Life Türk ĩirketleri - Domestic companies Yabancı ĩirketler - Foreign companies 100 321 97 773 2 548 237 203 234 157 3 047 449 511 437 769 11 742 534 773 504 547 30 226 624 658 571 553 53 105 Hukuksal koruma - Legal expense Türk ĩirketleri - Domestic companies Yabancı ĩirketler - Foreign companies - 1 1 - 1 1 - 6 6 - 73 73 - Kredi - Credit Türk ĩirketleri - Domestic companies Yabancı ĩirketler - Foreign companies - - 314 314 - 397 397 - 36 36 - Toplam - Total Türk ĩirketleri - Domestic companies Yabancı ĩirketler - Foreign companies Makine ve montaj - Machine and assembly Türk ĩirketleri - Domestic companies Yabancı ĩirketler - Foreign companies Sigorta þirketlerinin direkt iþlerden ödedikleri tazminatlar Direct payments made by insurance companies 2 500 000 (Milyar TL - Billion TL) 2 000 000 Toplam Total Türk þirketleri Domestic companies Yabancý þirketler Foreign companies 1 500 000 1 000 000 500 000 0 1999 2000 2001 2002 2003 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 330 Maliye Finance Sayfa Page Açıklama 332 Explanation 22.1 Gelir ve gidere göre genel bütçe ve kesin hesabı 334 22.1 Revenues and expenditures according to budget and final accounts 22.2 Konsolide bütçe gerçekleĩmeleri 334 22.2 Realization of consolidated budget 22.3 Konsolide bütçe gelirleri 334 22.3 Assessment of general budget revenues 22.4 Genel bütçeye dahil kuruluĩların ödenek ve harcamaları 335 22.4 Appropriations and expenditures of general annexed budget agencies 22.5 Katma bütçeye dahil kuruluĩların ödenek ve harcamaları 336 22.5 Appropriations and expenditures of annexed budget agencies 22.6 ćl özel idarelerinin bütçe ve kesin hesapları 336 22.6 Budgets and final accounts of special administrations 22.7 Belediyelerin bütçe ve kesin hesapları 337 22.7 Budgets and final acconts of municipalities 22.8 ćBBS 2' ye göre belediye ve il özel idaresi bütçeleri, 2004 338 22.8 Budget of municipalities and administrations by SRE 2, 2004 22.9 Dıĩ borç stoku 339 22.9 Outstanding external debt special provincial 22.10 ćç borçlar 341 22.10 Domestic debts 22.11 Ödemeler dengesi 341 22.11 Balance of payments 22.12 Kurulan, statü ve sermayesi deþiĩen ve kapanan ĩirket/kooperatiflerin sayı ve sermayeleri 342 22.12 Numbers and capitals of established and liquidated companies/cooperatives and those changing their legal status and capitals 22.13 Türlerine göre kurulan, statü ve sermayesi deþiĩen ve kapanan ĩirket/kooperatiflerin sayı ve sermayeleri, 2004 342 22.13 Numbers and capitals of established, liquidated companies/cooperatives and those changing their legal status and capitals by type, 2004 22.14 Ekonomik faaliyete göre kurulan ve kapanan ĩirket ve kooperatiflerin sayısı 343 22.14 Number of established and liquidated companies and cooperatives by economic activity 22.15 Ekonomik faaliyete göre kurulan ve kapanan ticaret ünvanlı iĩyerleri sayısı 344 22.15 Number of established and liquidated trade name by economic activity TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 331 22 Finance MALćYE FINANCE Bütçe ve kesin hesap istatistikleri; devlet bütçesi gelir ve gideri ile bakanlık ve kuruluĩların ödenek ve harcamalarına ait veriler; mali yıl esas alınarak Maliye ve Gümrük Bakanlıþı tarafından yayımlanan hazine kesin hesaplarından elde edilmektedir. Yerel Yönetimlerin bütçe ve kesin hesaplarına iliĩkin bilgiler ise tüm belediye ve ćl Özel ćdare Müdürlüklerinden posta yoluyla toplanmaktadır. Ĩirket, kooperatif ve firma istatistiklerine iliĩkin bilgiler ise Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinden derlenmektedir. Budget and final accounts statistics; the data concerning general budget reveneus, expenditures and appropriations of affiliated agencies are obtained on a fiscal year basis from treasury final accounts published by the Ministry of Finance and Customs. The data concerning local administrations' budgets and final accounts are collected from provinces and special adminstrations by means of mails. The data related to companies, cooperatives and firms statistics are compiled from Turkish Trade Register Newspaper. Dıĩ borç stoku Baĩbakanlık Hazine Müsteĩarlıþından, ödemeler dengesi TC. Merkez Bankası'ndan alınmaktadır. The data pertaining to outstanding external debts and domestic depts are obtained from the Prime Ministry Undersecretariat of Treasury. The data pertaining to balance of payments are obtained from the Central Bank. Tanım ve Kavramlar Definitions and Concepts Konsolide bütçe: Konsolide bütçe, genel bütçe ve katma bütçelerin toplamına eĩittir; ancak katma bütçeler, genel bütçeden katma bütçelere hazine yardımlarını da içerdiþinden bu toplamdan hazine yardımları düĩülür. Consolidated budget: The consolidated budget equals the sum of the general budget and annexed budgets, however, since the annexed budgets cover the Treasury aid to annexed budgets from the general budget, the amount of Treasury aid is subtracted from the total. Ödemeler dengesi: Bir ülke ile diþer ülkeler arasında belli bir devre içinde oluĩan ekonomik iliĩkilerin tamamını özet halinde ve sistematik bir ĩekilde gösteren bilançodur. Balance of payments: Balance of payments shows a country's economical relations with other countries systematically as a summary information. Fon: Belirli bir amacın veya birbirine yakın amaçlar grubunun gerçekleĩtirilmesi için belirli kaynakların, belli hesaplarda tutulduþu ve harcandıþı, bütçe ile baþlantılı veya bütünüyle bütçe dıĩı kamusal özelliþi olan paralar ve hesaplardır. Fund: Fund are money and account as public connected with budget or out of budget, held and spend in evident accounts, evident sources for group of closed aims each other or a evident aim. Dıĩ borç stoku: Orta ve uzun vadeli dıĩ borçlar, yurt dıĩından 1 yıldan uzun vadeli olarak saþlanan ve döviz, mal veya hizmet olarak geri ödenen borçlardır. Outstanding external debt: Medium and long-term external depts, a dept that has a maturity of more than one year and that is owed from non-residents, repayable loans as a foreign currency, goods or services. Kollektif ĩirket: Ticari bir iĩletmeyi bir ticaret ünvanı altında iĩletmek amacıyla hakiki ĩahıslar arasında kurulan, ortaklarından hiç birisinin sorumluluþu ĩirket alacaklarına karĩı sınırlanmamıĩ olan ĩirkettir. General partnership: A trade partnership operating as a trade company under a trade name.The responsibilities of the partners are not limited to the credits of the partnership. Komandit ĩirket: Ticari bir iĩletmeyi bir ticaret ünvanı altında iĩletmek amacıyla kurulan ve ĩirket alacaklarına karĩı ortaklardan bir veya bir kaçının sorumluluþu sınırlanmamıĩ ve diþer ortak veya ortakların sorumluluþu belirli bir sermaye ile sınırlanmıĩ olan ĩirkettir. Limited partnership: A trade partnership operating as a trade company under a trade name:The responsibilities of some of the partners are limited to the partnerships responsibilities but others are limited by its capitals. Anonim ĩirket: Bir unvana sahip, esas sermayesi belirli ve paylara bölünmüĩ olan ve borçlarından dolayı yalnız tüm mal varlıþı ile sınırlı bulunan ĩirkettir. Joint - stock company: A company operating under a trade name whose capital is divided in to shares and whose responsibilities are limited to total assets chargeable to dept or legacies. Limited ĩirket: ćki veya daha fazla hakiki ve hükmi ĩahıs tarafından bir ticaret ünvanı altında kurulup ortaklarının sorumluluþu koymayı taahhüt ettikleri sermaye ile sınırlanmıĩ ve esas sermayesi belirli olan ĩirkettir. Limited liability company: A trade company established by two or more real for legal persons under a trade name restricted in liability by the amount of capital invested. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 332 Cooperatives: A legal entity operating without fixed capital that may be established by publice institutions, provincial, special administrations, municipalities, associations or societies whose aim is to provide certain economic benefits to its shareholders, especially in relation to their occupation and livelihood through aid and solidarity. Ticaret ünvanlı: Ĩirket ve kooperatiflerin dıĩında kalan ticaret iĩyerleridir. Trade name: Business establishments excluding companies and cooperatives. Yeni kurulan ĩirket ve kooperatifler: Yıl içinde ticaret siciline tescil olunan ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi'nde kurulduþu ilan edilen ĩirketler ve kooperatiflerdir. Newly established companies and cooperatives: Companies and cooperatives established during the year, and the establishment of those announced in the Turkish Trade Register Gazette. Kapanan ĩirket ve kooperatifler: Gerek borçlar gerekse Türk Ticaret ve Kooperatifler Kanununda kapanma için belirtilen durumlardan birisinin gerçekleĩmesi halinde, ĩirketlerin ve kooperatiflerin sona ermesi ve bunun Ticaret Sicili Gazetesi'nde ilanıdır. Liquidated companies and cooperatives: Companies and cooperatives liquidated because of debt or any of the conditions indicated ın the Turkish Commercial and Cooperatives Codes announced in the Turkish Trade Register Gazette. Ekonomik faaliyet kolları: Ĩirketler, kooperatifler ve firmaların kurulma amacını ve hangi ekonomik faaliyet alanında yer aldıþını açıklamaktadır. Economic activity: Indicates the purpose for which the companies cooperatives and firms are established and the economic activity in which they are engaged. Sayı: Ĩirketler ve kooperatifler göstermektedir, ĩubeleri kapsamaz. merkezlerini Number: Covers the number of headoffices of the companies and cooperatives Branch offices are not included. Sermaye: Ĩirketler ve kooperatiflerin para alacak kıymetli evrak taĩınır ve taĩınmaz mallar ticari itibar ve iĩletmeler vb. konan deþerlerdir. Capital: Company and cooperative assets in the form of cash receivables securities machinery office equipment and other properties real estate goodwill, holdings in other establishments etc. Sermaye artıĩı ve azalıĩı: Esas sermayeleri artırılan veya azaltılan ĩirketler ile kooperatiflerin artan ya da azalan sermaye toplamlarını göstermektedir. Increase or decrease of capital: Shows the total increase or decrease in registered capital of the company and cooperatives. Gayri safi sermaye artıĩı: Yeni kurulan ĩirketler ve kooperatiflerin sermayeleri ile sermayeleri artırılan ĩirketlerin sermaye artıĩları toplamıdır. Gross increase in capital: The total capital of newly established companies and cooperatives and the capital increase of existing companies. Safi sermaye artıĩı: Gayri safi sermaye artıĩından kapanan ĩirketler ve kooperatiflerin sermayeleri ile sermayesi azaltılan ĩirketler ve kooperatiflerin sermaye azalıĩları toplamının çıkarılmasıyla elde edilen miktardır. Net increase in capital: Obtained by deducting the capital of liquated companies, cooperatives and the capital decreases of existing companies and cooperatives from gross increases in capital. ile firmaların TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 333 Maliye Kooperatifler: Tüzel kiĩiliþe haiz olmak üzere ortaklarını belirli ekonomik menfaatleri ve özellikle meslek ve geçimlerine ait ihtiyaçlarını karĩılıklı yardım, dayanıĩma vefalet suretiyle saþ suretiyle saþlayıp, kurmak amacıyla gerçek ve kamu tüzel kiĩileri ile özel idareler, belediyeler, köyler, cemiyetler ve dernekler tarafından kurulan deþiĩir sermayeli kuruluĩlardır. Finance 22.1 Gelir ve gidere göre genel bütçe ve kesin hesabı Revenues and expenditures according to budget and final accounts (Milyar TL - Billion TL) 2000 Gelir - Revenues Bütçe - Budget Tahsilat - Actual Gider - Expenditures Bütçe - Budget Aktarmalardan sonraki ödenek Appropriations after intra-budgetary transfers (1) Fiilen ödenen - Actual 2001 2002 2003 2004 46 702 436 33 040 903 48 219 490 50 890 481 97 831 000 74 603 699 100 357 000 98 495 806 124 690 703 108 073 752 46 702 436 48 219 490 97 831 000 100 357 000 124 690 703 52 443 503 46 384 291 82 129 837 80 186 248 119 303 441 114 963 019 145 618 791 139 102 081 138 404 199 Kaynak: Maliye Bakanlþı, Muhasebat Genel Müdürlüþü Source: Ministry of Finance, General Directorate of Accounting (1) Nakten ödenen veya emanete alınanları kapsamaktadır. ćllere ait (1) Includes ammounts paid in cash or held in trust. Excludes nazım varidatı ve 3 010 Sayılı Kanun'la verilen avansları kapsamaz. Law No.3 010 advances and provincial transitory accounts. 22.2 Konsolide bütçe gerçekleĩmeleri Realization of consolidated budget (Milyar TL - Billion TL) 2000 Bütçe harcaması - Budget expenditures Bütçe geliri - Budget revenues Bütçe açıþı - Budget deficit Kaynak: Maliye Bakanlıþı, Bütçe Mali Kontrol Genel Müdürlüþü 46 705 028 33 440 143 13 264 885 2001 80 579 065 51 542 970 29 036 095 2002 115 682 350 75 592 324 40 090 026 Genel toplam - General total Genel bütçe gelirleri - General budget revenue Vergi gelirleri - Taxes Gelir,kâr ve sermaye kazanç.üz.al.ver.- Taxes on income Mülkiyet üzerinden alınan vergi - Taxes on property Dahilde alınan mal ve hizmet vergi - Demostic VAT Uluslararası ticaret ve muamele vergisi Taxes on international trade an taxes Diþer vergiler - Other taxes ćdari harçlar ve üc. sanayi dıĩı arizi s. Fees and sales of non industrial incidental Vergi dıĩı gelirler - Non-tax values Teĩebbüs ve mülkiyet geliri Enterprise and ownership revenue Mali olmayan teĩekkül ve kamu mali kur. gel. Non financial coeporate and financial public corparations Diþer mülkiyet gelirleri - Other ownership revenues Para cezaları ve cezalar - Fines Çeĩitli vergi dıĩı gelirler - Miscellenous non-tax revenues Kiĩi ve kurumlardan alınan paylar Dhares from person and agencies Deþerli kaþıtların satıĩı - Sales of valuable papers Sermaye hareketleri - Capital revenues Alınan baþıĩlar ve yardımlar - Grand and aid Alacaklardan tahsilat - Collections of receivable Katma bütçe gelirleri - Annexed budget revenues Kaynak: Maliye Bakanlıþı, Muhasebat Genel Müdürlüþü 140 454 842 100 250 427 40 204 415 2004 140 200 045 109 886 834 30 313 211 Source: Ministry of Finance, General Directorate of Budget and Financial Control 22.3 Konsolide bütçe gelirleri Assessment of general budget revenues Gelir türü - Type of revenue 2003 (Milyar TL - Billion TL) 2000 2001 2002 2003 2004 33 756 437 33 290 446 26 514 127 10 502 547 346 635 11 374 434 51 812 542 51 143 596 39 767 892 15 647 113 433 284 18 135 668 75 592 324 74 603 699 59 631 868 19 343 160 734 338 30 063 990 100 238 122 98 495 806 84 334 247 25 709 734 2 091 584 43 951 835 109 886 834 108 073 752 90 092 896 26 557 583 1 478 200 41 406 136 4 289 401 1 110 5 551 053 774 9 487 175 3 205 12 578 666 2 428 16 936 418 1 659 573 3 486 275 7 398 155 10 874 532 10 242 301 2 054 986 17 064 552 276 775 540 054 3 202 023 159 482 1 097 156 1 548 841 637 527 447 114 295 018 4 490 549 524 277 927 945 684 330 3 514 041 1 562 463 1 385 074 542 931 5 105 112 1 241 758 1 252 146 1 793 148 3 502 689 3 915 594 2 126 041 3 995 857 281 000 3 290 044 465 991 231 000 3 977 549 668 946 668 000 4 097 299 988 625 690 655 3 919 258 1 742 316 1 952 944 474 271 161 106 755 198 1 813 082 Source: Ministry of Finance, General Directorate of Accounting TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 334 2002 Yıl sonu ödeneþi End of year Approp. Genel bütçe toplamı - Total general budget T.B.M.M. - National Assembly Cumhurbaĩkanlıþı - Presidency of the Republic Sayıĩtay - Court of Auditors Anayasa Mahkemesi - Constitutional Court Baĩbakanlık - Prime Ministry Devlet Planlama Teĩkilatı State Planning Organization Dıĩ Ticaret Müsteĩarlıþı Undersecretary of Foreign Trade Hazine Müsteĩarlıþı - Undersecretary of Treasury Danıĩtay - Council of State Yargıtay - Supreme Court of Appeals Devlet ćstatistik Enstitüsü State Institute of Statistics Diyanet ćĩleri Baĩkanlıþı Presidency of Religious Affairs Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüþü General Directorate of Title Deeds and Cadas Devlet Meteoroloji ćĩleri Genel Müdürlüþü General Directorate of Meteorology Adalet Bakanlıþı - Ministry of Justice Milli Savunma Bakanlıþı - Ministry of Defence ćçiĩleri Bakanlıþı - Ministry of Interior Emniyet Genel Müdürlüþü General Directorate of Security Jandarma Genel Komutanlıþı General Command of Gendarmery Sahil Güvenlik Komutanlıþı Command of Coastal Security Dıĩiĩleri Bakanlıþı - Ministry of Foreign Affairs Maliye Bakanlıþı - Ministry of Finance Milli Eþitim Bakanlıþı Ministry of National Education Bayındırlık ve ćskan Bakanlıþı Ministry of Public Works and Settlement Saþlık Bakanlıþı - Ministry of Health Ulaĩtırma Bakanlıþı - Ministry of Transportation Tarım ve Köy ćĩleri Bakanlıþı Ministry of Agriculture and Rural Affairs Çalıĩma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıþı Ministry of Labour and Social Security Sanayi ve Ticaret Bakanlıþı Ministry of Industry and Commerce Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlıþı Ministry of Energy and Natural Resources Kültür Bakanlıþı - Ministry of Culture Turizm Bakanlıþı - Ministry of Tourism Çevre Bakanlıþı - Ministry of Environment Affairs Orman Bakanlıþı - Ministry of Forestry Denizcilik Müsteĩarlıþı - Undersecretary for Marine Gümrük Müsteĩarlıþı - Undersecretary for Customs (Milyar TL - Billion TL) 2003 Harcamalar Expenditures 119 303 441 114 963 019 187 764 168 630 19 306 14 217 41 953 28 717 2 788 2 515 898 745 843 158 Yıl sonu ödeneþi End of year Approp. 2004 Harcamalar Expenditures Yıl sonu ödeneþi End of year Approp. Harcamalar Expenditures 145 557 858 139 488 824 230 029 201 433 25 451 17 037 49 517 32 939 3 560 3 041 1 086 590 1 012 583 154 538 958 240 938 25 922 53 598 4 486 1 299 978 138 404 199 221 487 19 917 36 134 3 943 1 321 619 29 159 19 285 34 785 24 341 65 841 49 293 55 878 64 128 123 13 291 17 874 50 156 63 404 576 12 985 17 889 66 263 69 173 975 15 030 28 133 56 382 68 336 892 14 573 27 522 69 601 74 290 784 16 051 26 486 65 622 63 048 551 16 419 25 949 35 492 32 529 55 632 50 400 48 701 44 508 617 439 619 288 873 107 862 010 981 869 1 015 147 129 214 127 632 169 335 168 622 189 536 195 631 50 993 902 714 10 012 174 501 633 42 720 882 771 7 742 947 455 951 54 307 1 149 190 12 179 340 597 458 50 807 1 125 813 8 841 296 565 594 67 046 1 285 768 13 445 321 655 593 61 625 1 344 288 9 361 252 668 814 2 686 816 2 631 290 3 378 943 3 294 433 3 793 643 3 846 749 1 593 228 1 521 591 1 869 710 1 829 811 2 121 019 2 058 921 84 101 448 360 21 887 776 72 633 406 345 22 043 751 110 531 555 478 28 486 751 97 261 472 098 28 109 132 118 262 565 082 22 569 017 103 317 439 437 22 264 399 8 889 475 8 043 014 10 694 287 10 582 870 12 905 484 12 972 688 1 111 331 2 832 671 164 397 895 811 3 038 945 127 806 1 022 666 3 864 712 313 187 910 940 3 674 262 163 534 1 013 913 4 469 623 378 371 927 878 4 460 899 242 082 615 979 587 382 770 490 734 408 889 703 902 280 63 304 56 465 7 101 166 6 856 991 11 280 310 11 199 221 151 113 126 442 146 669 125 179 219 186 218 532 183 878 301 449 215 774 45 152 224 558 42 901 116 638 134 495 288 724 174 105 42 069 193 340 22 579 90 266 297 844 605 031 0 0 353 127 58 374 137 190 273 986 518 595 0 0 298 992 32 112 122 935 235 233 623 247 392 423 52 983 143 940 227 421 500 897 370 216 30 404 138 659 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 335 Maliye 22.4 Genel bütçeye dahil kuruluĩların ödenek ve harcamaları Appropriations and expenditures of general annexed budget agencies Finance 22.5 Katma bütçeye dahil kuruluĩların ödenek ve harcamaları Appropriations and expenditures of annexed budget agencies (Milyar TL - Billion TL) 2002 2003 Yıl sonu ödeneþi End of year Harcamalar Approp. Expenditures Katma bütçe toplamı - Total Tarım Reformu Genel Müdürlüþü General Directorate of Agricultural Reform Vakıflar Genel Müdürlüþü General Directorate of Foundations Gençlik ve Spor Genel Müdürlüþü General Directorate of Youth and Sports Karayolları Genel Müdürlüþü General Directorate of Highways Devlet Su ćĩleri Genel Müdürlüþü General Directorate of Hydraulic Works Hudut ve Sahiller Genel Müdürlüþü General Directorate of Coast and Frontier Guards Orman Genel Müdürlüþü General Directorate of Foresty Köy Hizmetleri Genel Müdürlüþü General Directorate of Rural Services Petrol ćĩleri Genel Müdürlüþü General Directorate of Petroleum Affairs Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Gn.Müd. Gen.Dir.of Soc.Services and Child Protection Society Yüksek Öþretim Kurumu - Higher Education Council Üniversiteler - Universities 2004 Yıl sonu ödeneþi End of year Harcamalar Approp. Expenditures 10 928 052 10 353 086 12 871 931 12 200 795 15 359 9 149 14 530 12 425 277 821 232 281 46 322 61 575 73 494 59 973 106 002 92 471 159 586 191 539 229 808 201 134 283 427 266 662 2 603 607 2 825 795 2 917 043 2 748 570 3 153 831 3 440 790 2 185 029 2 305 308 3 098 929 2 945 514 50 148 12 505 64 112 8 768 34 875 34 155 16 214 14 489 217 474 229 198 333 022 321 703 1 759 742 1 895 101 1 416 377 1 429 571 1 755 606 1 727 544 3 144 081 3 000 169 3 533 2 097 21 683 21 131 4 007 3 030 195 669 9 248 4 011 735 182 009 6 265 3 101 812 262 774 7 521 4 122 646 240 280 6 927 3 881 439 356 780 20 402 4 057 709 342 521 15 558 4 398 952 2000 2001 2002 2003 2004 366 076 263 658 100 183 2 235 492 062 357 837 131 082 3 143 706 642 493 488 211 080 2 074 1 047 214 682 647 361 696 2 871 1 436 064 996 482 439 331 250 366 076 74 304 180 982 492 062 100 070 243 668 706 642 146 396 318 421 1 047 214 218 360 474 775 1 436 064 312 091 638 208 110 790 148 324 241 825 354 079 485 765 956 524 267 960 185 982 502 582 1 494 126 388 816 366 035 739 275 2 017 115 522 426 526 855 967 834 2 362 404 703 084 618 836 1 040 483 - 767 481 185 808 460 625 1 117 501 274 187 667 582 1 654 277 384 629 1 030 336 1 747 694 533 945 849 771 - 121 048 175 732 239 312 363 978 - 22.6 ćl özel idarelerinin bütçe ve kesin hesapları Budgets and final accounts of special administrations Bütçe - Budget Gelirler - Revenues Vergi gelirleri - Tax revenues Vergi dıĩı gelirler - Revenues other than taxes Özel yardım ve fonlar - Special aids and funds Giderler - Expenditures Cari giderler - Current expenditures Yatırım giderleri - Investment expenditures Sermaye teĩkili ve transfer giderleri Capital formation and transfer expenditures Kesin hesap - Final account Gelirler - Revenues Vergi gelirleri - Tax revenues Vergi dıĩı gelirler - Revenues other than taxes Özel yardım ve fonlar - Special aids and funds Giderler - Expenditures Cari giderler - Current expenditures Yatırım giderleri - Investment expenditures Sermaye teĩkili ve transfer giderleri Capital formation and transfer expenditures Yıl sonu ödeneþi End of year Harcamalar Approp. Expenditures 13 230 164 13 714 529 (Milyar TL - Billion TL) TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 336 (Milyar TL - Billion TL) 2000 Bütçe - Budget Gelirler - Revenues Vergi gelirleri - Tax revenues Vergi dıĩı gelirler - Revenues other than taxes Özel yardım ve fonlar - Special aids and funds Giderler - Expenditures Cari giderler - Current expenditures Yatırım giderleri - Investment expenditures Sermaye teĩkili ve transfer giderleri Capital formation and transfer expenditures Kesin hesaplar - Final accounts Gelirler - Revenues Vergi gelirleri - Tax revenues Vergi dıĩı gelirler - Revenues other than taxes Özel yardım ve fonlar - Special aids and funds Giderler - Expenditures Cari giderler - Current expenditures Yatırım giderleri - Investment expenditures Sermaye teĩkili ve transfer giderleri Capital formation and transfer expenditures 2001 2002 2003 2004 5 559 773 3 118 739 2 057 590 383 444 7 299 947 4 225 618 2 528 024 546 305 10 080 847 6 095 676 3 416 682 568 489 13 897 936 8 153 647 4 996 559 747 730 18 103 507 10 728 260 6 377 799 997 448 5 559 773 2 127 010 1 727 901 7 299 947 2 946 762 2 017 881 10 080 847 4 093 708 2 661 327 13 897 936 5 844 090 3 745 112 18 103 507 7 896 957 4 723 390 1 704 862 2 335 304 3 325 812 4 308 734 5 483 160 3 762 463 2 424 467 1 223 625 114 371 5 695 899 3 711 405 1 830 561 153 933 7 528 756 4 880 264 2 432 745 215 747 9 945 494 6 374 560 3 398 856 172 078 - 3 843 814 1 968 596 1 079 360 5 715 273 2 911 798 1 514 871 7 846 963 3 981 155 1 975 823 10 749 497 5 634 093 2 896 992 - 795 858 1 288 604 1 889 985 2 218 412 - Bütçe harcamasý - Budget expenditures (Milyar TL - Billion TL) Bütçe geliri ve bütçe açýðý - Budget revenues and budget deficit (Milyar TL - Billion TL) Bütçe geliri Budget revenues Bütçe açýðý Budget deficit Veriler için tablo 22.2’ye bakýnýz. For datas, see table 22.2 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 337 Maliye 22.7 Belediyelerin bütçe ve kesin hesapları Budgets and final acconts of municipalities Finance 22.8 ćBBS 2' ye göre belediye ve il özel idaresi bütçeleri, 2004 Budget of municipalities and special provincial administrations by SRE 2, 2004 ćl Özel ćdaresi Special provincial administrations Belediye Municipalities ćBBS 2 - SRE 2 TR - Türkiye - Turkey (000 000 TL) Gelir - Gider Revenue - Expenditure % Gelir - Gider Revenue - Expenditure % 18 103 507 184 100.0 1 436 056 242 100.0 4 315 506 003 23.8 260 000 000 18.1 TR10 ćstanbul TR21 Tekirdaþ 324 706 569 1.8 30 000 000 2.1 TR22 Balıkesir 345 595 047 1.9 30 000 000 2.1 TR31 ćzmir 1 212 046 498 6.7 111 000 000 7.7 TR32 Aydın 619 657 149 3.4 71 000 000 4.9 TR33 Manisa 628 660 024 3.5 60 900 000 4.2 TR41 Bursa 986 380 350 5.4 59 600 019 4.2 TR42 Kocaeli 887 021 534 4.9 66 800 000 4.7 TR51 Ankara 1 807 871 302 10.0 79 900 000 5.6 TR52 Konya 684 279 894 3.8 39 500 000 2.8 TR61 Antalya 673 823 778 3.7 57 000 000 4.0 TR62 Adana 921 158 189 5.1 70 380 000 4.9 TR63 Hatay 483 219 912 2.7 53 470 000 3.7 TR71 Kırıkkale 367 567 179 2.0 31 000 000 2.2 TR72 Kayseri 518 257 007 2.9 39 000 000 2.7 TR81 Zonguldak 234 981 592 1.3 19 500 000 1.4 TR82 Kastamonu 147 088 441 0.8 21 200 000 1.5 TR83 Samsun 546 812 559 3.0 43 200 000 3.0 TR90 Trabzon 519 782 353 2.9 64 736 223 4.5 TRA1 Erzurum 244 387 567 1.3 20 020 000 1.4 TRA2 Aþrı 109 376 574 0.6 21 800 000 1.5 TRB1 Malatya 253 469 029 1.4 35 300 000 2.5 TRB2 Van 192 833 810 1.1 39 750 000 2.8 TRC1 Gaziantep 391 129 351 2.2 31 500 000 2.2 TRC2 Ĩanlıurfa 429 550 279 2.4 43 000 000 3.0 TRC3 Mardin 258 345 194 1.4 36 500 000 2.5 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 338 (Milyon$ - Million $) 2000 2001 2002 2003 2004 1. Borçluya göre - By borrower Dıĩ borç stoku -Total oustanding debt (1) Kısa vadeli dıĩ borçlar - Short termdebts Genel hükümet - General government TCMB - Central Bank TCMB kredileri - Central Bank loans Kredi mektuplu DTH - Dresdner bank scheme Ticari bankalar - Deposit money banks Diþer sektörler - Other sectors Orta uzun vadeli dıĩ borçlar - Medium long term debts Toplam kamu -Total public sector Genel hükümet - General government Konsolide bütçe - Consolidated budget Yerel yönetimler - Local administrations Fonlar - Extra budgetary funds Üniversiteler - Universities Diþer kamu sektörü - Other public sector (2) KćT'ler - State Owned Enterprises Finansal KćT'ler - Financial SOEs Finansal olmayan KćT'ler - Non financial SOEs TCMB - Central Bank TCMB kredileri - CBRT loans Kredi mektuplu DTH - Dresdner bank scheme Özel - Private sector (3) Finansal - Financial Bankalar - Banks Bankacılık dıĩı - Non-bank financial enterprises Finansal olmayan - Non-financial 118 802 28 301 1 000 653 26 627 16 900 9 748 90 501 47 919 42 502 39 522 2 380 594 6 1 205 4 212 706 3 506 13 429 3 705 9 724 29 153 7 581 4 550 3 032 21 571 113 895 16 403 0 752 20 732 7 997 7 654 97 492 46 413 41 276 38 760 1 936 557 23 1 129 4 008 575 3 433 23 591 13 643 9 948 27 488 4 789 3 211 1 578 22 699 130 353 16 424 0 1 655 15 1 640 6 344 8 425 113 929 63 982 59 179 56 830 1 676 646 26 1 045 3 758 196 3 562 20 340 8 068 12 272 29 608 4 586 3 007 1 579 25 022 145 805 23 013 0 2 860 11 2 849 9 692 10 461 122 792 70 293 65 565 63 453 1 534 549 29 1 201 3 526 209 3 317 21 504 7 272 14 232 30 995 4 972 3 113 1 859 26 023 161 748 31 910 0 3 287 1 3 286 13 805 14 818 129 838 73 790 70 251 68 490 1 267 418 24 688 2 850 .. .. 18 144 2 995 15 119 37 935 7 729 5 392 2 337 30 206 118 802 28 301 17 306 10 995 90 501 20 172 8 705 11 467 70 329 48 194 27 362 113 895 16 403 7 775 8 628 97 492 30 643 8 581 22 062 66 849 45 511 27 504 130 353 16 424 5 187 11 237 113 929 40 151 9 302 30 849 73 779 49 932 28 505 145 805 23 013 8 260 14 753 122 792 42 926 9 457 33 469 79 866 52 288 28 768 161 748 31 910 12 033 19 877 129 838 40 870 8 771 32 098 88 969 58 928 33 378 5 602 3 371 3 304 3 003 2 872 4 280 1 203 3 933 731 4 745 1 099 4 637 1 638 4 629 2 921 15 0 15 9 948 8 21 338 0 0 12 272 8 23 846 0 0 14 232 9 27 578 0 0 15 119 9 30 041 2. Alacaklıya göre - By lender Dıĩ borç stoku - Total outstanding debt Kısa vadeli dıĩ borçlar - Short term debts (1) Ticari banka kredileri - Commercial bank credits Özel kesim kredileri - Private lender credits Orta uzun vadeli dıĩ borçlar - Medium-long term debts Resmi kreditörler - Official creditors Hükümet kuruluĩları - Governmental organizations Uluslararası kuruluĩlar - International organizations Özel kreditörler - Private creditors Borç - Loan Ticari bankalar - Commercial bank Bankacılık dıĩı finansman kuruluĩları Non-bank financial institutions Parasal olmayan kuruluĩlar Non-monetary institutions Kıyı bankaları - Off-shore banks Özel yatırım ve kalkınma bankaları Private investment and development banks Diþer - Other Dresdner - Dresdner account Garantisiz ticari borçlar - NGTA Tahvil - Bond issue Kaynak: TC. Merkez Bankası, Baĩbakanlık Hazine Müĩteĩarlıþı (1) Kısa vadeli borçlar TCMB tarafından izlenmektedir. (2) Türkiye Kalkınma Bankası, Türkiye ćhracat Kredi Bankası. (3) 01.10.2001 tarihinden itibaren TCMB tarafından izlenmektedir. 9 724 8 22 135 Source: Central Bank of Turkey, Prime Ministry Undersecretariad of Treasury (1) Short term debt figures have been monitored by CBRT. (2) Turkish Development Bank, Turkish Eximbank. (3) Since Oct, 2001, CBRT is responsible for monitoring private sector debt. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 339 Maliye 22.9 Dıĩ borç stoku Outstanding external debt Finance 250 000 000 200 000 000 150 000 000 100 000 000 50 000 000 0 Veri için tablo 22.10’a bakýnýz. For data, see table 22.10 Dýþ borç stoku - Oustanding external debt (Milyon$ - Million $) 170 000 160 000 150 000 140 000 130 000 120 000 110 000 100 000 90 000 80 000 2000 2001 2002 2003 2004 Veri için tablo 22.9’a bakýnýz. For data, see table 22.9 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 340 Domestic debts (Milyar TL - Billion TL) 2000 2001 2002 2003 2004* 36 420 620 122 157 259 149 869 690 194 386 700 224 482 922 34 362 937 102 127 925 112 849 835 168 973 626 194 210 700 2 057 683 20 029 334 37 019 856 25 413 074 30 272 223 6 3 3 1 0 Tahviller - Bonds 6 3 3 1 0 Kamu ortaklıþı senetleri - Public participation certificates - - - - - Hazineden ödenecek olan - Debt repayable from treasury Tahviller - Government bords Hazine bonoları - Treasury bills Hazine kefaletleri - Treasury guarantees Source: Prime Ministry, Undersecretariad of Treasury, Central Bank Kaynak: Baĩbakanlık, Hazine ve Dıĩ Ticaret Müsteĩarlıþı, TC. Merkez Bankası 22.11 Ödemeler dengesi Balance of payments I - Cari iĩlemler hesabı - Current accounts Mal, hizmet ve yatırım geliri dengesi Balance of goods, services and investment income (A+B+C) Mal ve hizmet dengesi Balance of goods and services (A+B) A. Dıĩ ticaret dengesi - Foreign trade balance Toplam mal ihracatı - Exports Toplam mal ithalatı - Imports Genel mal ticareti - General merchandise trade ćhracat f.o.b.- Exports f.o.b. ćthalat f.o.b.- Imports f.o.b. Parasal olmayan altın - Non monetary gold (net) B. Hizmetler dengesi - Balance of services Taĩımacılık - Transportation Turizm - Tourism ćnĩaat hizmetleri - Construction services Finansal hizmetler - Financial services Diþer ticari hizmetler - Other business services Resmi hizmetler - Government services Diþer hizmetler - Other services C. Yatırım geliri dengesi - Balance of investment income Doþrudan yatırımlar - Direct investments Portföy yatırımları - Portfolio investments (net) Diþer yatırımlar - Other investments D. Cari transferler - Current transfers ćĩçi gelirleri - Workers remittances Resmi transferler - Official transfers II -Sermaye ve finans hesapları - Capital and financial accounts Sermaye hesapları - Capital accounts Göçmen transferleri - Migrants' transfers Finans hesapları - Financial accounts Doþrudan yatırımlar - Direct investments (net) Portföy yatırımları - Portfolio investments (net) Diþer yatırımlar - Other investments Rezerv varlıklar - Reserve assets III - Net hata noksan - Net errors and omissions Kaynak: TC. Merkez Bankası (000 000 $) 2000 2001 2002 2003 2004 -9 819 3 390 -1 522 -8 037 -15 573 -14 593 397 -3 958 -9 064 -16 700 -10 591 -21 959 30 721 -52 680 -20 059 30 721 -50 780 -1 900 11 368 492 5 923 968 -303 4 082 -277 483 -4 002 89 -434 -3 657 4 774 4 560 214 12 581 0 0 12 581 112 1 022 11 801 -354 -2 762 5 397 -3 733 34 373 -38 106 -2 770 34 347 -37 117 -963 9 130 833 6 352 654 -391 1 693 -319 308 -5 000 52 -694 -4 358 2 993 2 786 207 -1 719 0 0 -1 719 2 769 -4 515 -2 667 2 694 -1 671 596 -7 283 40 124 -47 407 -5 928 40 071 -45 999 -1 355 7 879 861 6 599 832 -400 -68 -572 627 -4 554 -86 -835 -3 633 2 436 1 936 500 1 373 0 0 1 373 863 -593 7 256 -6 153 149 -3 505 -14 010 51 206 -65 216 -11 488 51 130 -62 618 -2 522 10 505 -523 11 090 682 -83 -25 -715 79 -5 559 -400 -1 207 -3 952 1 027 729 298 2 994 0 0 2 994 1 195 2 569 3 277 -4 047 5 043 -11 131 -23 901 66 654 -90 555 -20 505 66 565 -87 070 -3 396 12 770 -1 069 13 364 724 -87 131 -734 441 -5 569 -672 -1 195 -3 702 1 127 804 323 12 506 0 0 12 506 1 709 8 067 3 554 -824 3 067 Source: Central Bank of the Republic of Turkey TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 341 Maliye 22.10 ćç borçlar Finance 22.12 Kurulan, statü ve sermayesi deþiĩen ve kapanan ĩirket/kooperatiflerin sayı ve sermayeleri Numbers and capitals of established and liquidated companies/cooperatives and those changing their legal status and capitals 2000 2001 2002 2003 2004 33 161 166 13 815 8 1 887 29 665 175 12 295 6 2 464 30 842 159 42 354 20 3 667 32 259 183 43 637 10 5 436 40 919 174 41 326 17 7 660 2 551 633 47 147 8 311 298 2 430 148 43 286 11 277 014 2 118 500 127 891 23 548 489 2 872 952 115 833 29 615 862 4 820 973 182 591 30 630 949 Sayı - Number Yeni kurulan - Newly established Statüsü deþiĩen - Changing their legal status Sermayesi artan - Capital increasing Sermayesi azalan - Capital decrease Kapanan - Liquidated Sermaye (Milyar TL) - Capital (Billion TL) Yeni kurulan - Newly established Statüsü deþiĩen - Changing their legal status Sermayesi artan - Capital increasing Sermayesi azalan - Capital decrease 7 810 97 10 696 6 089 32 926 Kapanan - Liquidated Sermaye artıĩı - Increases in capital Gayri safi - Gross Safi - Net 1 349 10 825 6 314 13 970 18 938 10 862 931 10 853 771 13 707 162 13 696 240 25 666 989 25 649 979 32 488 814 32 468 755 35 451 922 35 400 058 22.13 Türlerine göre kurulan, statü ve sermayesi deþiĩen ve kapanan ĩirket/kooperatiflerin sayı ve sermayeleri, 2004 Numbers and capitals of established, liquidated companies/cooperatives and those changing their legal status and capitals by type, 2004 Kollektif Collective Komandit Limited partnership Anonim Joint stock Limited Limited Kooperatif Cooperatives Yeni kurulan - Newly established Statüsü deþiĩen - Changing their legal status Sermayesi artan - Capital increasing Sermayesi azalan - Capital decrease 98 113 - 2 3 - 2 767 132 8 816 8 36 647 42 32 387 9 1 405 7 - Kapanan - Liquidated 195 21 953 6 132 359 5 811 22 552 39 175 1 063 3 2 362 500 173 161 22 575 840 29 874 14 641 2 451 304 9 430 8 031 080 3 051 4 254 1 183 414 1 28 363 28 324 1 239 1 235 24 938 340 24 893 825 10 482 383 10 475 078 1 597 1 597 Sayı - Number Sermaye (Milyar TL) - Capital (Billion TL) Yeni kurulan - Newly established Statüsü deþiĩen - Changing their legal status Sermayesi artan - Capital increasing Sermayesi azalan - Capital decrease Kapanan - Liquidated Sermaye artıĩı - Increases in capital Gayri safi - Gross Safi - Net TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 342 USSS, 3.Rev - ISIC, Rev.3 Yeni kurulan - Newly established Tarım, avcılık ve ormancılık Agriculture, hunting and related service activities Balıkçılık - Fishing Madencilik ve taĩocakçılıþı - Mining and quarrying ćmalat - Manufacturing Elektrik, gaz ve su - Electricity, gas and water supply ćnĩaat - Construction Toptan ve perakende ticaret - Wholesale and retail trade Otel ve lokantalar - Hotels and restaurants Ulaĩtırma, depolama ve haberleĩme Transport, storage and communication Mali aracı kuruluĩların faaliyetleri - Financial intermediation Gayrimenkul, kiralama ve iĩ faaliyetleri Real estate, renting and business activities Kamu yönetimi ve savunma; zorunlu sosyal güvenlik Public administration and defence; compulsory social security Eþitim - Education Saþlık iĩleri ve sosyal hizmetler - Health and social work Diþer sosyal, toplumsal ve kiĩisel hizmet faaliyetleri Other community, social and personal service activities Evlerde yaptırılan hizmet iĩleri Private household with employed persons Kapanan - Liquidated Tarım, avcılık ve ormancılık Agriculture, hunting and related service activities Balıkçılık - Fishing Madencilik ve taĩocakçılıþı - Mining and quarrying ćmalat - Manufacturing Elektrik, gaz ve su - Electricity, gas and water supply ćnĩaat - Construction Toptan ve perakende ticaret - Wholesale and retail trade Otel ve lokantalar - Hotels and restaurants Ulaĩtırma, depolama ve haberleĩme Transport, storage and communication Mali aracı kuruluĩların faaliyetleri - Financial intermediation Gayrimenkul, kiralama ve iĩ faaliyetleri Real estate, renting and business activities Kamu yönetimi ve savunma; zorunlu sosyal güvenlik Public administration and defence; compulsory social security Eþitim - Education Saþlık iĩleri ve sosyal hizmetler - Health and social work Diþer sosyal, toplumsal ve kiĩisel hizmet faaliyetleri Other community, social and personal service activities Evlerde yaptırılan hizmet iĩleri Private household with employed persons 2000 2001 2002 2003 2004* 33 161 29 665 30 842 32 259 40 919 336 42 270 6 663 79 4 913 10 898 1 181 314 39 203 6 092 38 3 592 10 852 1 063 322 42 223 7 278 71 3 487 10 850 1 186 358 43 291 8 695 111 3 222 10 613 984 763 53 392 9 311 226 4 938 13 192 1 383 2 487 998 2 359 777 2 359 744 2 696 731 3 824 910 3 747 2 802 2 758 2 845 3 664 29 436 638 50 424 663 64 431 586 68 479 672 129 724 844 442 396 441 451 566 2 1 - - - 1 887 2 464 3 667 5 436 7 660 10 1 12 524 206 655 35 13 9 638 2 267 929 52 24 3 12 1 034 4 492 1 247 79 37 6 23 1 514 7 841 1 711 98 45 10 47 1 929 6 1 285 2 457 155 118 99 114 116 213 114 352 171 563 211 114 192 300 427 569 14 89 2 19 91 3 26 80 50 162 5 70 239 10 20 36 37 69 - - - - - TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 343 Maliye 22.14 Ekonomik faaliyete göre kurulan ve kapanan ĩirket ve kooperatiflerin sayısı Number of established and liquidated companies and cooperatives by economic activity Finance 22.15 Ekonomik faaliyete göre kurulan ve kapanan ticaret ünvanlı iĩyerleri sayısı Number of established and liquidated trade name by economic activity USSS, 3.Rev - ISIC, Rev.3 Yeni kurulan - Newly established Tarım, avcılık ve ormancılık Agriculture, hunting and related service activities Balıkçılık - Fishing Madencilik ve taĩocakçılıþı - Mining and quarrying ćmalat - Manufacturing Elektrik, gaz ve su - Electricity, gas and water supply ćnĩaat - Construction Toptan ve perakende ticaret - Wholesale and retail trade Otel ve lokantalar - Hotels and restaurants Ulaĩtırma, depolama ve haberleĩme Transport, storage and communication Mali aracı kuruluĩların faaliyetleri - Financial intermediation Gayrimenkul, kiralama ve iĩ faaliyetleri Real estate, renting and business activities Kamu yönetimi ve savunma; zorunlu sosyal güvenlik Public administration and defence; compulsory social security Eþitim - Education Saþlık iĩleri ve sosyal hizmetler - Health and social work Diþer sosyal, toplumsal ve kiĩisel hizmet faaliyetleri Other community, social and personal service activities Evlerde yaptırılan hizmet iĩleri Private household with employed persons Kapanan - Liquidated Tarım, avcılık ve ormancılık Agriculture, hunting and related service activities Balıkçılık - Fishing Madencilik ve taĩocakçılıþı - Mining and quarrying ćmalat - Manufacturing Elektrik, gaz ve su - Electricity, gas and water supply ćnĩaat - Construction Toptan ve perakende ticaret - Wholesale and retail trade Otel ve lokantalar - Hotels and restaurants Ulaĩtırma, depolama ve haberleĩme Transport, storage and communication Mali aracı kuruluĩların faaliyetleri - Financial intermediation Gayrimenkul, kiralama ve iĩ faaliyetleri Real estate, renting and business activities Kamu yönetimi ve savunma; zorunlu sosyal güvenlik Public administration and defence; compulsory social security Eþitim - Education Saþlık iĩleri ve sosyal hizmetler - Health and social work Diþer sosyal, toplumsal ve kiĩisel hizmet faaliyetleri Other community, social and personal service activities Evlerde yaptırılan hizmet iĩleri Private household with employed persons 2000 2001 2002 2003 2004* 21 404 16 295 24 012 33 039 40 540 73 10 71 2 269 9 1 873 11 613 902 43 13 42 1 454 2 1 335 9 623 709 50 24 63 2 344 3 3 982 12 472 869 111 32 81 3 936 14 4 943 17 033 1 313 95 29 71 4 040 10 8 184 18 908 1 590 1 102 1 064 831 878 997 1 060 1 380 1 094 2 142 1 180 1 875 993 1 596 2 267 2 989 2 188 78 4 118 47 13 136 75 13 242 141 15 249 242 275 202 328 439 796 - 1 - - - 12 055 13 583 14 994 13 229 17 221 56 6 22 874 3 694 9 014 259 41 3 17 865 799 10 057 259 63 3 31 1 088 4 954 10 937 266 64 7 21 1 030 4 895 9 503 279 28 6 22 1 177 3 1 610 12 066 370 383 163 432 291 544 301 376 313 491 389 461 657 622 558 765 38 29 52 37 2 62 34 4 63 28 3 89 49 53 72 83 84 153 - 1 - - - TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 344 Ulusal Hesaplar National Accounts Sayfa Page Açıklama 346 Explanation 23.1 Gayri safi milli hasıla, geliĩme hızı ve sektör payları 347 23.1 Gross national product, growth rate and sectoral shares 23.2 Milli gelir [Cari fiyatlarla ] 347 23.2 National income [At current prices] 23.3 Kiĩi baĩına gayri safi milli hasıla ve milli gelir 348 23.3 Per capita gross national product and national income 23.4 Ekonomik faaliyete göre gayri safi milli hasıla, 2003 [Üretici fiyatlarıyla] 349 23.4 Gross national product by kind of economic activity, 2003 [At producers prices] 23.5 Ekonomik faaliyete göre gayri safi milli hasıla, 2004 [Üretici fiyatlarıyla] 350 23.5 Gross national product by kind of economic activity, 2004 [At producers prices] 23.6 Harcamalar yöntemiyle gayri safi yurt içi hasıla [Cari fiyatlarla] 351 23.6 Gross domestic product according to expenditure approach [At current prices] 23.7 Harcamalar yöntemiyle gayri safi yurt içi hasıla [1987 fiyatlarıyla] 352 23.7 Gross domestic product according to expenditure approach [At 1987 prices] 23.8 Gelir yöntemiyle gayri safi yurt içi hasıla [Cari fiyatlarla] 353 23.8 Cost components of the gross domestic product [At current prices] 23.9 Ekonomik faaliyete göre iĩgücü ödemeleri [Cari fiyatlarla] 353 23.9 Compensation of employees paid by kind of economic activity [At current prices] 23.10 ćBBS' ye göre gayri safi yurtiçi hasıla; 2001 [Cari fiyatlarla] 354 23.10 Gross domestic product by SRE, 2001 [At current prices] 23.11 Seçilmiĩ ülkelerde toplam ve kiĩi baĩına gayri safi yurt içi hasıla 357 23.11 Total and per capita gross domestic product in selected countries TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 345 23 National Accounts ULUSAL HESAPLAR NATIONAL ACCOUNTS Türkiye için Milli Gelir tahminleri, 1951 yılında ćstatistik Genel Müdürlüþü’nün bünyesinde bir Milli Gelir Etüt Grubu oluĩturulana deþin, özel çalıĩmalar halinde yapılmıĩtır. Bu etüt grubunun kuruluĩu ile, daha sonra geliĩtirilen hesaplama metodolojilerine uyularak, 1938 ve 1948-1970 yılları için periyodik tahminler yapılmıĩtır. Böylece, Birleĩmiĩ Milletler ćstatistik Dairesi’nin önerdiþi o zamanki ulusal hesaplar sistemi standardına da kısmen uyularak, iktisadi faaliyet kollarına göre milli hasıla, yatırım malı çeĩitlerine göre sabit sermaye oluĩumu ve harcama kalemlerine göre milli harcamalar hesaplanmıĩtır. Until the establishment of a National Income Study Group in the General Directorate of Statistics in 1951, the estimates of national income accounts consisted of some private studies. After the establishment of the Study Group, periodical estimates for the years 1938 and 1948-1970 were prepared according to the specified methodologies, which were improved from time to time. In this way, national products according to the types of industrial activity, fixed capital formation according to the types of investment goods and national expenditure according to its subitems, were calculated with regard to the former system of national income accounts of the United Nations’ Statistical Office. 1971 yılında bir taraftan Devlet Planlama Teĩkilatı’nın ayrı olarak hesapladıþı milli gelir serisi ile Devlet ćstatistik Enstitüsü’nün adı geçen serisinin birleĩtirilmesi, diþer taraftan daha geliĩmiĩ bir metodolojinin ortaya konması ve böylece yapılacak yeni tahminlerin Birleĩmiĩ Milletler’in yeni standardize sistemine uydurulması için yapılan çalıĩmalar sonunda, ortaya yeni bir milli gelir zaman serisi çıkarılmıĩtır. Enstitümüz Üretim Hesapları Ĩubesince bu yönteme göre 1990 yılına kadar cari ve 1968 yılı fiyatlarıyla olmak üzere yıllık Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) hesaplanmıĩtır. 1973 yılından bu yana geçici kaydıyla verilen GSMH hesaplamalarında zamanla, bilgi kaynaklarındaki yetersizliklerden, kapsam ve kullanılan göstergelerdeki deþiĩmelerden dolayı, eksiklikler görülmüĩtür. In 1971, in order to integrate the separate national income series of the State Institute of Statistics and the State Planning Organization, an improved estimation methodology was set up to adapt to the standards of the new U.N. system of national accounts. Certain studies were then carried out with the outcome of a new time series of national income. Until 1990, annual Gross National Product (GNP) was calculated in current and 1968 fixed prices by the Production Account Department of the Institute. In time, due to the changes in content, the indicators used and an inadequacy of information resources, insufficiencies in GNP accounts (that had been given as provisional since 1973) were determined. 1990 yılında baĩlatılan çalıĩmalarla GSMH hesapları üçer aylık dönemler itibariyle hesaplanmaya baĩlanmıĩ ve 1968 olan temel yıl 1987 yılına kaydırılmıĩtır. Ayrıca daha önce yapılan yıllık hesaplamalara dahil edilemeyen bazı maddeler ve ekonomik alt sektörler de sisteme katılarak kapsam geniĩletilmiĩtir. Bu çalıĩmalarda cari anketlerden elde edilen kesin sonuçlar, kurum ve kuruluĩlara ait kesin bütçe deþerleri, 1968, 1973, 1979, 1985 ve 1990 input-output tablolarından alınan teknik katsayılar ve 1987 yılına ait gösterge ve aþırlıklar kullanılmıĩtır. Eski GSMH serisi yeni kapsama göre revize edilerek 1968 yılına kadar geriye dönük yeni bir seri elde edilmiĩtir. Tüm bu seriler 1968 SNA serilerine uygun olarak hazırlanmıĩtır. ESA 95 (European System of Accounts) tavsiyelerine göre 1998 bazlı Gayri Safi Milli Hasıla revize çalıĩmaları devam etmektedir. With the studies which were initiated in 1990, GNP accounts began to be calculated quarterly and the base year shifted from 1968 to 1987. Furthermore, some items and economic subsectors that could not have been included in previous annual GNP accounts were also included in the system and the content was expanded. In these studies, exact results have been provided from the current questionnaires and exact budget values from the establishments and institutions are given. The technical coefficients from the input-output tables of 1968, 1973, 1979, 1985, 1990 and 1987’s indicators and weights have been used. By revising the old GNP series to 1968, a new series has been prepared. These series have been estimated by the recommendation of SNA-68. The estimation of gross national product in 1998 base are carried out by the recommendation of ESA-95 . Gayri Safi Yurt ćçi Hasıla (GSYćH) , 1993 yılından itibaren Harcama Hesapları Ĩubesince harcamalar yöntemiyle ve 1996 yılından itibaren de Gelir Hesapları Ĩubesince gelir yöntemiyle hesaplanmaya baĩlanmıĩtır. Hesaplamalarda Ulusal Hesaplar Sistemi tanımları esas alınmaktadır. Gross Domestic Product (GDP) has begun to be calculated according to expenditure approach by the division of expenditure accounts since 1993 and income approach by the division of income accounts since 1996. In these calculations definitions of United Nations System of National accounts have been used. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 346 2000 2001 2002 2003 2004 GSMH - GNP Cari fiyatlarla (Milyar TL) At current prices (Billion TL) Geliĩme hızı Growth rate (%) Cari fiyatlarla At current prices (000 000 $) Sabit fiyatlarla 1987 (Milyar TL) Constant prices at 1987 (Billion TL) Geliĩme hızı Growth rate (%) GSMH da sektör payları - Sectoral shares in GNP Cari fiyatlarla - At current prices Tarım - Agriculture Sanayi - Industry Hizmetler - Services Sabit fiyatlarla 1987 - Constant prices at 1987 Tarım - Agriculture Sanayi - Industry Hizmetler - Services 125 596 129 176 483 953 275 032 366 60.4 40.5 55.8 200 002 145 693 180 892 239 235 299 475 119 144 107 783 116 338 123 165 135 308 6.3 -9.5 7.9 5.9 9.9 13.5 22.3 64.1 11.6 24.4 64.0 11.5 24.5 64.1 11.7 24.0 64.3 11.1 23.9 65.0 13.1 27.8 59.0 13.6 28.5 57.9 13.6 28.8 57.6 12.5 29.3 58.2 29.7 428 932 343 20.3 (1) 23.2 Milli gelir - National income [Cari fiyatlarla - At current prices] (Milyar TL - Billion TL) 2000 1. Üretim faktörlerinden doþan yurt içi gelir Domestic factor income 2. Dıĩ âlemden gelen faktör gelirleri Income received from the rest of the world 3. Dıĩ âleme giden faktör gelirleri Income poid-from the rest of the world 4. Millî gelir, faktör fiyatlarıyla (1+3) National income at factor cost (1+3) 5. Dolaylı vergiler Indirect taxes 6. (Eksi) Sübvansiyonlar (Less) Subsidies 7. Safi hasıla alıcı fiyatlarıyla (4+5-6) National income in purchasers prices (4+5-6) 8. Sabit sermaye tüketimi Consumption fixed capital 9. Gayri safi milli hasıla alıcı fiyatlarıyla (7+8) Gross national product in purchasers' prices (7+8) 11.6 29.2 59.2 (1) Imputed bank service changes are distributed to sectors. (1) ćzafi banka hizmetleri sektörlere daþılmıĩtır. (1) ćzafi banka hizmetleri sektörlere daþılmıĩtır. 356 680 888 2001 2002 2003 2004 99 662 794 138 609 728 211 646 829 273 938 245 325 106 557 5 305 757 7 471 010 8 030 324 8 415 643 10 040 097 -4 293 086 -9 399 495 -10 572 015 -11 497 681 -11 619 231 100 675 464 136 681 242 209 105 138 270 856 207 323 527 423 18 429 853 27 381 401 43 185 553 59 480 998 73 632 956 1 671 336 2 337 008 1 240 478 950 499 551 093 117 433 981 161 725 636 251 050 213 329 386 706 396 609 286 8 162 148 14 758 317 23 982 154 27 294 182 32 323 057 125 596 129 176 483 953 275 032 366 356 680 888 428 932 343 (1) Imputed bank service changes are distributed to sectors. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 347 Ulusal Hesaplar 23.1 Gayri safi milli hasıla, geliĩme hızı ve sektör payları Gross national product, growth rate and sectoral shares National Accounts 23.3 Kiĩi baĩına gayri safi milli hasıla ve milli gelir Per capita gross national product and national income (000 TL) 2000 2001 2002 2003 2004 Kiĩi baĩına gayri safi milli hasıla Per capita gross national product Cari alıcı fiyatlarıyla - At current purchasers' prices 1987 yılı alıcı fiyatlarıyla - At purchasers' prices of 1987 Cari faktör fiyatlarıyla - At current factor costs 1987 yılı faktör fiyatlarıyla - At factor costs of 1987 1 861 759 1 766 1 613 341 1 583 2 571 978 1 571 2 206 995 1 420 3 950 139 1 671 3 347 705 1 493 5 044 135 1 742 4 216 404 1 539 5 974 903 1 885 4 956 894 1 647 Kiĩi baĩına milli gelir Per capita national income Cari faktör fiyatlarıyla - At current factor costs 1 492 351 1 991 915 3 003 262 3 830 414 4 506 643 Kiþi baþýna gayri safi milli hasýla- Per capita gross national product [Cari alýcý fiyatlarýyla - At current purchasers prices] 7 000 000 (000TL) 6 000 000 5 000 000 4 000 000 3 000 000 2 000 000 1 000 000 0 2000 2001 2002 2003 2004 Kiþi baþýna milli gelir- Per capita national income [Cari faktör fiyatlarýyla - At current factor costs] 5 000 000 (000TL) 4 000 000 3 000 000 2 000 000 1 000 000 0 2000 2001 2002 2003 2004 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 348 Cari fiyatlarla Product in current prices USSS, 2.Rev ISIC, Rev.2 1. Tarım - Agriculture Çiftçilik ve hayvancılık Agriculture and livestock production Ormancılık - Forestry Balıkçılık - Fishing 1987 sabit fiyatlarıyla Constant prices at 1987 Deþer Value (Milyar TL) (Billion TL) Sektör payları Sector share (%) Geliĩme hızı Growth rate 42 126 246 11.8 31.2 15 549 12.6 -2.5 39 550 179 1 268 139 1 307 928 11.1 0.4 0.4 30.8 39.0 35.4 14 501 689 359 11.8 0.6 0.3 -2.3 -8.9 1.4 Deþer Value (Milyar TL) (Billion TL) Sektör payları Sector share (%) Geliĩme hızı Growth rate 2. Sanayi - Industry Madencilik ve taĩocakçılıþı Mining and quarrying ćmalat sanayii - Manufacturing Elektrik, gaz, su - Electricity, gas, water 88 813 240 24.9 26.8 36 793 29.9 7.8 3 858 087 71 910 797 13 044 356 1.1 20.2 3.7 32.4 29.0 14.9 1 390 31 140 4 264 1.1 25.3 3.5 -2.9 8.6 5.7 3. ćnĩaat sanayi - Construction 12 662 006 3.5 11.1 4 866 4.0 -9.0 4. Ticaret - Trade Toptan ve perakende ticaret Wholesale and retail trade Otel, lokanta hizmetleri Hotels, restaurants services 71 329 760 20.0 27.5 28 902 23.5 8.1 58 491 367 16.4 29.2 24 686 20.0 10.2 -3.0 12 838 393 3.6 20.4 4 216 3.4 5. Ulaĩtırma ve haberleĩme Transportation and communication 53 846 171 15.1 28.8 17 028 13.8 8.4 6. Mali kuruluĩlar - Financial institutions 17 884 644 5.0 38.2 2 319 1.9 -6.3 7. Konut sahipliþi - Ownership of dwelling 14 653 025 4.1 25.9 5 957 4.8 1.4 8. Serbest meslek ve hizmetler Business and personal services 12 429 089 3.5 27.4 2 808 2.3 5.2 -7.3 9. ćzafi banka hizmetleri (eksi) (Less) imputed bank service charges 10. Sektörler toplamı (1-9) - Sectoral total (1-9) 11. Devlet hizmetleri - Government services 12. Kâr amacı olmayan özel hizmet kuruluĩları Private non-profit institutions 13. Toplam (10+11+12 ) - Total (10+11+12) 14. ćthalat vergisi - Import duties 15. GSYćH (alıcı fiyatlarıyla) (13+14) GDP (in purchasers' value) (13+14) 16. Dıĩ alem net faktör gelirleri Net factor income from the rest of the world Dıĩ alemden gelen - Income received Dıĩ aleme giden (eksi) - Income paid (less) 17. GSMH (alıcı fiyatlarıyla) (15+16) GNP (in purchasers' value) (15+16) 7 911 747 2.2 -2.3 1 782 1.4 305 832 435 85.7 28.7 112 441 91.3 5.1 36 561 477 10.3 31.3 5 125 4.2 0.8 -1.0 3 610 383 1.0 117.0 410 0.3 346 004 296 97.0 29.6 117 976 95.8 4.9 13 758 630 3.9 30.7 7 509 6.1 22.6 359 762 926 100.9 29.6 125 485 101.9 5.8 -3 082 038 -0.9 21.3 -2 320 -1.9 2.0 8 415 643 11 497 681 2.4 3.2 4.8 8.8 3 809 6 129 3.1 5.0 -2.5 -0.9 356 680 888 100.0 29.7 123 165 100.0 5.9 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 349 Ulusal Hesaplar 23.4 Ekonomik faaliyete göre gayri safi milli hasıla, 2003 Gross national product by kind of economic activity, 2003 [Üretici fiyatlarıyla - At producers prices] National Accounts 23.5 Ekonomik faaliyete göre gayri safi milli hasıla, 2004 Gross national product by kind of economic activity, 2004 [Üretici fiyatlarıyla - At producers prices] Cari fiyatlarla Product in current prices USSS, 2.Rev ISIC, Rev.2 1. Tarım - Agriculture Çiftçilik ve hayvancılık Agriculture and livestock production Ormancılık - Forestry Balıkçılık - Fishing 2. Sanayi - Industry Madencilik ve taĩocakçılıþı Mining and quarrying ćmalat sanayii - Manufacturing Elektrik, gaz, su - Electricity, gas, water 1987 sabit fiyatlarıyla Constant prices at 1987 Deþer Value (Milyar TL) (Billion TL) Sektör payları Sector share (%) Geliĩme hızı Growth rate 48 394 672 11.3 14.9 15 863 11.7 2.0 44 905 361 1 702 823 1 786 488 10.5 0.4 0.4 13.5 34.3 36.6 14 683 793 387 10.9 0.6 0.3 1.3 15.1 7.7 107 061 273 25.0 20.5 40 234 29.7 9.4 5 174 424 87 609 625 14 277 224 1.2 20.4 3.3 34.1 21.8 9.5 1 426 34 285 4 522 1.1 25.3 3.3 2.6 10.1 6.1 Deþer Value (Milyar TL) (Billion TL) Sektör payları Sector share (%) Geliĩme hızı Growth rate 3. ćnĩaat sanayi - Construction 15 380 670 3.6 21.5 5 092 3.8 4.6 4. Ticaret - Trade Toptan ve perakende ticaret Wholesale and retail trade Otel, lokanta hizmetleri Hotels, restaurants services 88 714 047 20.7 24.4 32 613 24.1 12.8 72 769 079 17.0 24.4 27 956 20.7 13.2 15 944 968 3.7 24.2 4 656 3.4 10.4 5. Ulaĩtırma ve haberleĩme Transportation and communication 62 009 162 14.5 15.2 18 193 13.4 6.8 6. Mali kuruluĩlar - Financial institutions 21 603 584 5.0 20.8 2 344 1.7 1.1 7. Konut sahipliþi - Ownership of dwelling 18 398 553 4.3 25.6 6 066 4.5 1.8 8. Serbest meslek ve hizmetler Business and personal services 14 889 331 3.5 19.8 3 032 2.2 8.0 9. ćzafi banka hizmetleri (eksi) (Less) imputed bank service charges 10. Sektörler toplamı (1-9) - Sectoral total (1-9) 11. Devlet hizmetleri - Government services 12. Kâr amacı olmayan özel hizmet kuruluĩları Private non-profit institutions 13. Toplam (10+11+12 ) - Total (10+11+12) 14. ćthalat vergisi - Import duties 15. GSYćH (alıcı fiyatlarıyla) (13+14) GDP (in purchasers' value) (13+14) 16. Dıĩ alem net faktör gelirleri Net factor income from the rest of the world Dıĩ alemden gelen - Income received Dıĩ aleme giden (eksi) - Income paid (less) 17. GSMH (alıcı fiyatlarıyla) (15+16) GNP (in purchasers' value) (15+16) 10 821 250 2.5 36.8 1 812 1.3 1.7 365 630 042 85.2 19.6 121 624 89.9 8.2 42 548 483 9.9 16.4 5 184 3.8 1.2 3 530 102 0.8 -2.2 411 0.3 0.2 411 708 627 96.0 19.0 127 219 94.0 7.8 18 802 850 4.4 36.7 9 473 7.0 26.2 430 511 477 100.4 19.7 136 693 101.0 8.9 -1 579 134 -0.4 -48.8 -1 385 -1.0 -40.3 10 040 097 11 619 231 2.3 2.7 19.3 1.1 4 244 5 628 3.1 4.2 11.4 -8.2 428 932 343 100.0 20.3 135 308 100.0 9.9 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 350 2003 Özel nihai tüketim harcamaları Private final consumption expenditure Gıda ve içki - Food and beverages Dayanıklı tüketim malları - Durable goods Yarı dayanıklı ve dayanıksız tüketim malları Semi-durable and non-durable goods Enerji, ulaĩtırma, haberleĩme Energy, transportation, communication Hizmetler - Services Konut sahipliþi - Ownership of dwelling Devletin nihai tüketim harcamaları Government final consumption expenditure Maaĩ, ücret - Compensation of employees Diþer cari - Purchases of goods and services Gayri safi sabit sermaye oluĩumu Gross fixed capital formation Kamu sektörü - Public sector Makine ve teçhizat - Machinery and equipment Bina inĩaatı - Building construction Bina dıĩı inĩaat - Other construction Özel sektör - Private sector Makine ve teçhizat - Machinery and equipment Bina inĩaatı - Building construction Stok deþiĩmeleri - Change in stocks Mal ve hizmet ihracatı - Exports of goods and services Mal ve hizmet ithalatı (eksi) Imports of goods and services (less) Gayri safi yurt içi hasıla - Gross domestic product ćstatistiki hata - Statistical discrepancy Gayri safi yurt içi hasıla (üretim yoluyla) Gross domestic product (kind of activity) 2004 Deþer Value (Milyar TL) (BillionTL) Pay Share (%) 239 585 900 83 880 149 28 433 994 66.8 35.0 11.9 33 540 947 Geliĩme hızı Growth rate Geliĩme hızı Growth rate Deþer Value (Milyar TL) (BillionTL) Pay Share (%) 29.9 31.6 47.6 284 631 317 93 970 535 40 537 186 66.6 33.0 14.2 18.8 12.0 42.6 14.0 24.1 41 440 281 14.6 23.6 50 005 828 27 900 423 15 824 558 20.9 11.6 6.6 24.9 28.2 25.7 55 249 927 33 518 736 19 914 652 19.4 11.8 7.0 10.5 20.1 25.8 49 004 499 36 561 477 12 443 022 13.7 74.6 25.4 26.6 31.3 14.3 56 775 481 42 548 483 14 226 998 13.3 74.9 25.1 15.9 16.4 14.3 55 618 335 14 992 122 3 200 509 3 861 581 7 930 032 40 626 213 25 598 545 15 027 668 26 328 924 98 496 338 15.5 27.0 21.3 25.8 52.9 73.0 63.0 37.0 7.3 27.5 20.8 1.4 -19.0 -13.2 24.2 30.0 47.9 7.7 21.4 76 722 408 16 058 028 3 834 095 3 360 307 8 863 626 60 664 380 40 801 346 19 863 034 33 973 663 124 348 181 18.0 20.9 23.9 20.9 55.2 79.1 67.3 32.7 8.0 29.1 37.9 7.1 19.8 -13.0 11.8 49.3 59.4 32.2 26.2 110 334 367 358 699 629 1 063 297 30.8 100.0 - 29.5 28.9 - 149 299 109 427 151 940 3 359 537 35.0 100.0 - 35.3 19.1 - 359 762 926 - 29.6 430 511 477 - 19.7 Cari fiyatlarla GSMH GNP at current prices (Milyar TL - Billion TL) 500 000 000 400 000 000 300 000 000 200 000 000 100 000 000 0 2000 2001 2002 2003 2004 Veri için tablo 23.1’e bakýnýz. For data, see table 23.1 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 351 Ulusal Hesaplar 23.6 Harcamalar yöntemiyle gayri safi yurt içi hasıla Gross domestic product according to expenditure approach [Cari fiyatlarla - At current prices] National Accounts 23.7 Harcamalar yöntemiyle gayri safi yurt içi hasıla Gross domestic product according to expenditure approach [1987 fiyatlarıyla - At 1987 prices] 2003 Deþer Value (Milyar TL) (BillionTL) Özel nihai tüketim harcamaları Private final consumption expenditure Gıda ve içki - Food and beverages Dayanıklı tüketim malları - Durable goods Yarı dayanıklı ve dayanıksız tüketim malları Semi-durable and non-durable goods Enerji, ulaĩtırma, haberleĩme Energy, transportation, communication Hizmetler - Services Konut sahipliþi - Ownership of dwelling Devletin nihai tüketim harcamaları Government final consumption expenditure Maaĩ, ücret - Compensation of employees Diþer cari - Purchases of goods and services Gayri safi sabit sermaye oluĩumu Gross fixed capital formation Kamu sektörü - Public sector Makine ve teçhizat - Machinery and equipment Bina inĩaatı - Building construction Bina dıĩı inĩaat - Other construction Özel sektör - Private sector Makine ve teçhizat - Machinery and equipment Bina inĩaatı - Building construction Stok deþiĩmeleri - Change in stocks Mal ve hizmet ihracatı - Exports of goods and services Mal ve hizmet ithalatı (eksi) Imports of goods and services (less) Gayri safi yurt içi hasıla - Gross domestic product ćstatistiki hata - Statistical discrepancy Gayri safi yurt içi hasıla (üretim yoluyla) Gross domestic product (kind of activity) 2004 Pay Share (%) Geliĩme hızı Growth rate Deþer Value (Milyar TL) (BillionTL) Pay Share (%) Geliĩme hızı Growth rate 79 862 28 731 13 905 63.5 36.0 17.4 6.6 4.1 24.0 87 897 29 534 18 038 64.1 33.6 20.5 10.1 2.8 29.7 11 517 14.4 2.1 13 684 15.6 18.8 10 846 8 359 6 504 13.6 10.5 8.1 2.2 7.5 1.4 10 882 9 137 6 623 12.4 10.4 7.5 0.3 9.3 1.8 9 697 5 125 4 572 7.7 52.9 47.1 -2.4 0.8 -5.9 9 748 5 184 4 564 7.1 53.2 46.8 0.5 1.2 -0.2 24 782 6 482 1 482 1 699 3 301 18 300 12 268 6 032 9 714 54 264 19.7 26.2 22.9 26.2 50.9 73.8 67.0 33.0 7.7 43.1 10.0 -11.5 -19.2 -26.7 4.0 20.3 46.1 -11.4 16.0 32 802 6 180 1 702 1 284 3 194 26 622 19 666 6 957 11 145 61 033 23.9 18.8 27.5 20.8 51.7 81.2 73.9 26.1 8.1 44.5 32.4 -4.7 14.8 -24.4 -3.2 45.5 60.3 15.3 12.5 52 541 125 778 -293 41.8 100.0 - 27.1 5.8 - 65 515 137 110 -417 47.8 100.0 - 24.7 9.0 - 125 485 - 5.8 136 693 - 8.9 1987 Sabit fiyatlarla GSMH geliþme hýzý GNP growth rate, constant prices at 1987 (%) 15,0 10,0 5,0 0,0 -5,0 -10,0 -15,0 2000 2001 2002 2003 2004 Veri için tablo 23.1’e bakýnýz. For data, see table 23.1 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 352 2002* Deþer Value (000 000TL) 2003* Faktör Geliĩme payları hızı Factor Growth shares rate (%) Faktör Geliĩme payları hızı Deþer Factor Growth Value shares rate (%) (000 000TL) 41 945 074 846 15.1 67.5 58 530 498 965 16.3 39.5 43 185 552 813 15.6 57.7 59 480 998 313 16.5 37.7 1 240 477 967 0.4 -46.9 950 499 348 0.3 -23.4 23 982 153 735 8.6 62.5 27 294 181 531 7.6 13.8 72 923 558 415 38 760 535 722 34 163 022 694 26.3 14.0 12.3 44.2 44.6 43.8 93 978 002 925 49 911 072 651 44 066 930 274 26.1 13.9 12.2 28.9 28.8 29.0 ćĩletme artıþı - Operating surplus (1) Tarım - Agriculture Diþer - Other 138 723 270 486 25 684 844 553 113 038 425 933 50.0 9.3 40.7 57.6 53.9 58.4 179 960 242 523 34 352 632 661 145 607 609 862 50.0 9.5 40.5 29.7 33.7 28.8 Gayri safi yurt içi hasıla (2) Gross domestic product 277 574 057 483 100.0 55.6 359 762 925 944 100.0 29.6 Üretim ve ithalat vergileri Taxes on production and imports (net) Üretim ve ithalat vergileri Taxes on production and imports (-) Sübvansiyonlar - (Less) Subsidies Sabit sermaye tüketimi Consumption of fixed capital ćĩgücü ödemeleri - Compensation of employees paid by resident producers Kamu - Public Özel - Private (1) Residual from the gross domestic product by kind of activity. (1) Üretim yöntemiyle hesaplanan gayri safi yurt içi hasıladan artık olarak bulunmuĩtur. (2) Gross domestic product by kind of activity. (2) Üretim yöntemiyle gayri safi yurt içi hasıla. 23.9 Ekonomik faaliyete göre iĩgücü ödemeleri Compensation of employees paid by kind of economic activity [Cari fiyatlarla - At current prices] 2002* 2003* Deþer Value (000 000TL) Pay Share (%) Deþer Value (000 000TL) Pay Share (%) Genel toplam - General total 72 923 558 415 100.0 93 978 002 925 100.0 Tarım - Agriculture Sanayi - Industry Madencilik ve taĩocakçılıþı - Mining and quarrying ćmalat sanayii - Manufacturing Elektrik, gaz, su - Electricity, gas, water ćnĩaat sanayi - Construction Ticaret (otel, lokanta hizmetleri dahil) Trade (inc. hotels, restaurants services) Ulaĩtırma ve haberleĩme Transportation and communication Mali kuruluĩlar - Financial institutions Serbest meslek ve hizmetler Business and personal services Devlet hizmetleri - Government services Kâr amacı olmayan özel hizmet kuruluĩları Private non-profit institutions 3 145 043 655 16 431 246 387 1 059 833 373 13 811 148 832 1 560 264 183 4 399 894 031 4.3 22.5 1.5 18.9 2.1 6.0 3 885 642 486 20 190 785 049 1 324 663 659 16 877 949 847 1 988 171 543 4 816 582 263 4.1 21.5 1.4 18.0 2.1 5.1 8 729 086 654 12.0 11 517 742 586 12.3 5 811 167 970 3 742 034 560 8.0 5.1 8 049 746 462 4 611 041 826 8.6 4.9 2 558 483 432 27 090 304 244 3.5 37.1 3 254 676 704 35 625 217 079 3.5 37.9 1 016 297 482 1.4 2 026 568 471 2.2 USSS, 2.Rev ISIC, Rev.2 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 353 Ulusal Hesaplar 23.8 Gelir yöntemiyle gayri safi yurt içi hasıla - Cost components of the gross domestic product [Cari fiyatlarla - At current prices] National Accounts 23.10 ćBBS' ye göre gayri safi yurtiçi hasıla; 2001 [Cari fiyatlarla] Gross domestic product by SRE, 2001 [At current prices] Deþer Value (000 000 TL.) ćBBS - SRE Bölgelerin payı Share (%) Geliĩme hızı Growth rate Kiĩi baĩına gayri safi yurtiçi hasıla - Per capita gross domestic product ($) 178 412 438 499 100.0 43.2 2 146 38 009 832 512 21.3 38.0 3 063 38 009 832 512 21.3 38.0 3 063 8 477 422 430 4.8 40.0 2 399 Tekirdaþ Edirne Kırklareli 4 530 115 447 1 930 703 640 1 168 117 697 1 431 294 109 2.5 1.1 0.7 0.8 44.0 45.1 27.8 59.1 2 733 2 498 2 403 3 590 Balıkesir Çanakkale 3 947 306 983 2 627 937 201 1 319 369 783 2.2 1.5 0.7 35.7 38.3 30.7 2 105 2 005 2 335 TR Türkiye - Turkey TR1 ćstanbul TR10 ćstanbul TR2 Batı Marmara - West Marmara TR21 TR22 27 863 436 308 15.6 46.4 2 545 13 382 809 692 13 382 809 692 7.5 7.5 47.2 47.2 3 215 3 215 Aydın Denizli Muþla 7 452 886 000 2 342 626 577 2 192 117 196 2 918 142 226 4.2 1.3 1.2 1.6 45.3 34.1 48.0 53.4 2 427 2 017 2 133 3 308 Manisa Afyon Kütahya Uĩak 7 027 740 617 3 768 797 742 1 248 779 057 1 446 533 281 563 630 536 3.9 2.1 0.7 0.8 0.3 45.9 45.0 42.2 56.1 36.4 1 891 2 459 1 263 1 805 1 436 22 891 121 720 12.8 49.4 3 268 Bursa Eskiĩehir Bilecik 9 280 787 869 6 510 049 421 2 159 240 167 611 498 281 5.2 3.6 1.2 0.3 42.8 42.1 45.0 42.7 2 513 2 507 2 513 2 584 Kocaeli Sakarya Düzce Bolu Yalova 13 610 333 851 9 160 148 390 1 913 366 408 438 383 770 1 381 491 675 716 943 610 7.6 5.1 1.1 0.2 0.8 0.4 54.3 61.7 38.7 36.1 43.0 46.1 4 109 6 165 2 108 1 142 4 216 3 463 TR3 Ege - Aegean TR31 ćzmir TR32 TR33 TR4 Doþu Marmara - East Marmara TR41 TR42 TR5 Batı Anadolu - West Anatolia TR51 Ankara TR52 Konya Karaman 18 371 424 597 10.3 32.2 2 313 13 536 639 054 13 536 639 054 7.6 7.6 30.5 30.5 2 752 2 752 4 834 785 542 4 237 395 803 597 389 739 2.7 2.4 0.3 37.1 36.7 40.2 1 599 1 554 2 012 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 354 Deþer Value (000 000 TL.) ćBBS - SRE TR6 Akdeniz - Mediterranean TR61 Antalya Isparta Burdur TR62 Adana Mersin (ćçel) TR63 Hatay Kahramanmaraĩ Osmaniye Bölgelerin payı Share (%) Geliĩme hızı Growth rate Kiĩi baĩına gayri safi yurtiçi hasıla - Per capita gross domestic product ($) 21 841 724 165 12.2 45.4 2 041 6 259 733 864 4 705 303 036 948 756 617 605 674 210 3.5 2.6 0.5 0.3 47.8 51.0 40.1 37.6 2 030 2 193 1 510 1 951 10 352 293 153 5 312 206 659 5 040 086 494 5.8 3.0 2.8 43.2 39.6 47.2 2 393 2 339 2 452 5 229 697 148 2 638 048 564 1 935 267 176 656 381 408 2.9 1.5 1.1 0.4 46.9 39.4 59.0 45.5 1 589 1 757 1 584 1 157 8 070 719 427 4.5 47.5 1 582 Kırıkkale Aksaray Niþde Nevĩehir Kırĩehir 3 753 863 973 1 271 393 378 473 627 718 757 333 707 796 855 570 454 653 601 2.1 0.7 0.3 0.4 0.4 0.3 44.7 54.9 32.9 39.0 41.1 48.2 1 819 2 725 966 1 781 2 117 1 488 Kayseri Sivas Yozgat 4 316 855 453 2 335 114 393 1 269 800 037 711 941 023 2.4 1.3 0.7 0.4 50.0 54.0 53.2 33.4 1 422 1 806 1 399 852 10 086 479 296 5.7 43.1 1 707 Zonguldak Karabük Bartın 2 858 760 119 2 196 572 292 428 477 728 233 710 099 1.6 1.2 0.2 0.1 47.4 50.0 35.1 48.4 2 324 2 969 1 587 1 061 Kastamonu Çankırı Sinop 1 566 287 984 802 233 574 372 348 960 391 705 450 0.9 0.4 0.2 0.2 40.9 40.1 37.4 46.1 1 497 1 781 1 136 1 459 Samsun Tokat Çorum Amasya 5 661 431 192 2 449 472 332 1 385 790 434 1 190 676 347 635 492 078 3.2 1.4 0.8 0.7 0.4 41.6 39.5 51.1 39.3 35.2 1 559 1 680 1 370 1 654 1 439 5 451 491 888 3.1 50.0 1 428 5 451 491 888 1 809 313 498 1 147 511 138 917 041 831 841 943 853 490 843 717 244 837 850 3.1 1.0 0.6 0.5 0.5 0.3 0.1 50.0 53.6 50.0 48.9 50.3 44.0 40.3 1 428 1 506 1 064 1 443 1 897 2 137 1 075 TR7 Orta Anadolu - Central Anatolia TR71 TR72 TR8 Batı Karadeniz - West Black Sea TR81 TR82 TR83 TR9 Doþu Karadeniz - East Black Sea TR90 Trabzon Ordu Giresun Rize Artvin Gümüĩhane TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 355 Ulusal Hesaplar 23.10 ćBBS' ye göre gayri safi yurtiçi hasıla; 2001 [Cari fiyatlarla] (devam) Gross domestic product by SRE, 2001 [At current prices] (continued) National Accounts 23.10 ćBBS' ye göre gayri safi yurtiçi hasıla; 2001 [Cari fiyatlarla] (devam) Gross domestic product by SRE, 2001 [At current prices] (continued) Deþer Value (000 000 TL.) ćBBS - SRE TRA Kuzeydoþu Anadolu North East Anatolia Bölgelerin payı Share (%) Geliĩme hızı Growth rate Kiĩi baĩına gayri safi yurtiçi hasıla - Per capita gross domestic product ($) 2 806 250 338 1.6 43.3 919 Erzurum Erzincan Bayburt 1 782 116 729 1 218 182 232 445 394 355 118 540 142 1.0 0.7 0.2 0.1 43.7 42.2 47.0 47.6 1 081 1 061 1 158 1 017 Aþrı Kars Iþdır Ardahan 1 024 133 609 368 208 064 344 968 703 176 365 367 134 591 476 0.6 0.2 0.2 0.1 0.1 42.5 35.3 47.6 43.4 50.1 730 568 886 855 842 4 890 850 975 2.7 48.9 1 071 Malatya Elazıþ Bingöl Tunceli 3 086 450 595 1 482 137 335 1 185 015 869 244 048 180 175 249 211 1.7 0.8 0.7 0.1 0.1 47.7 49.3 46.8 42.9 47.4 1 429 1 417 1 704 795 1 584 Van Muĩ Bitlis Hakkari 1 804 400 380 931 783 539 321 322 348 307 028 085 244 266 408 1.0 0.5 0.2 0.2 0.1 51.1 52.7 56.4 43.2 48.4 749 859 578 646 836 9 651 684 844 5.4 53.1 1 186 Gaziantep Adıyaman Kilis 3 486 131 642 2 534 755 905 702 442 464 248 933 273 2.0 1.4 0.4 0.1 48.4 49.6 44.3 48.3 1 398 1 593 918 1 817 Ĩanlıurfa Diyarbakır 3 993 720 845 1 793 637 832 2 200 083 013 2.2 1.0 1.2 53.6 54.4 52.9 1 156 1 008 1 313 Mardin Batman Ĩırnak Siirt 2 171 832 358 852 034 477 684 615 948 279 010 752 356 171 180 1.2 0.5 0.4 0.2 0.2 60.3 68.4 57.9 52.6 53.5 993 983 1 216 638 1 111 TRA1 TRA2 TRB Ortadoþu Anadolu Central East Anatolia TRB1 TRB2 TRC Güneydoþu Anadolu South East Anatolia TRC1 TRC2 TRC3 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 356 1997 1998 D. Geliĩme hızı D. Growth rates 1999 2000 2001 Dünya - World A B C D 29 915 099 26 663 931 5 130 3.6 29 712 482 27 317 318 5 030 2.4 30 696 132 28 164 053 5 130 3.1 31 375 763 29 301 901 5 170 4.0 31 041 311 29 752 345 5 050 1.5 ABD - USA A B C D 8 256 500 7 005 384 29 923 4.5 8 720 200 7 307 807 31 261 4.3 9 212 800 7 610 494 32 672 4.1 9 762 100 7 898 012 34 253 3.8 10 019 700 7 918 033 34 788 0.3 Almanya - Germany A B C D 2 110 965 1 889 542 25 722 1.4 2 144 484 1 926 504 26 102 2.0 2 107 972 1 965 929 25 638 2.0 1 870 277 2 022 090 22 730 2.9 1 853 406 2 033 691 22 507 0.6 Avustralya - Australia A B C D 416 534 394 958 22 491 4.5 371 847 415 935 19 846 5.3 405 575 432 562 21 404 4.0 388 043 440 148 20 260 1.8 368 762 457 480 19 056 3.9 Avusturya - Austria A B C D 205 753 185 447 25 420 1.6 211 898 192 719 26 163 3.9 210 045 197 995 25 932 2.7 190 747 204 991 23 545 3.5 189 580 206 364 23 388 0.7 Belçika - Belgium A B C D 244 892 223 613 24 038 3.6 250 321 228 120 24 520 2.0 251 039 235 391 24 541 3.2 227 998 244 157 22 242 3.7 227 543 246 038 22 150 0.8 Bulgaristan - Bulgaria A B C D 10 365 15 212 1 251 -5.6 12 737 15 821 1 549 4.0 12 955 16 185 1 587 2.3 12 600 17 058 1 556 5.4 13 557 17 746 1 688 4.0 Çek Cumhuriyeti Czech Republic A B C D 52 997 34 403 5 139 -0.8 56 971 34 044 5 532 -1.0 55 028 34 203 5 351 0.5 51 423 35 316 5 008 3.3 57 190 36 407 5 576 3.1 Çin - China A B C D 898 222 817 058 736 8.8 946 312 880 792 768 7.8 991 393 942 919 798 7.1 1 080 350 1 017 828 862 7.9 1 159 035 1 092 129 918 7.3 Danimarka - Denmark A B C D 169 025 155 203 32 088 3.0 172 428 159 033 32 615 2.5 173 123 163 224 32 633 2.6 158 451 167 950 29 772 2.9 159 233 170 348 29 833 1.4 Fransa - France A B C D 1 406 117 1 320 670 23 993 1.9 1 451 952 1 365 589 24 683 3.4 1 443 704 1 409 468 24 449 3.2 1 308 401 1 462 929 22 066 3.8 1 320 418 1 493 587 22 168 2.1 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 357 Ulusal Hesaplar 23.11 Seçilmiĩ ülkelerde toplam ve kiĩi baĩına gayri safi yurt içi hasıla Total and per capita gross domestic product in selected countries [ Milyon ABD $ cari ve sabit 1990 fiyatlarıyla; kiĩi baĩına ABD $ gerçek geliĩme hızı Million US $ at current and constant 1990 prices; per capita US $ real rates of growth] A. Cari fiyatlarla B. Sabit fiyatlarla C. Kiĩi baĩına A. At current prices B. At constant prices C. Per capita National Accounts 23.11 Seçilmiĩ ülkelerde toplam ve kiĩi baĩına gayri safi yurt içi hasıla (devam) Total and per capita gross domestic product in selected countries (continued) [ Milyon ABD $ cari ve sabit 1990 fiyatlarıyla; kiĩi baĩına ABD $ gerçek geliĩme hızı Million US $ at current and constant 1990 prices; per capita US $ real rates of growth] A. Cari fiyatlarla B. Sabit fiyatlarla C. Kiĩi baĩına A. At current prices B. At constant prices C. Per capita 1997 1998 D. Geliĩme hızı D. Growth rates 1999 2000 2001 Hollanda - Netherlands A B C D 376 900 349 843 24 096 3.8 393 471 365 060 25 017 4.3 398 529 379 646 25 203 4.0 370 922 392 229 23 332 3.3 384 043 397 180 24 029 1.3 ćngiltere - United Kingdom A B C D 1 327 798 1 146 124 22 855 3.4 1 423 237 1 179 628 24 414 2.9 1 460 155 1 208 056 24 962 2.4 1 437 995 1 245 292 24 502 3.1 1 429 665 1 271 571 24 281 2.1 ćran - Iran A B C D 102 720 255 964 1 602 5.4 101 476 265 689 1 564 3.8 103 305 270 293 1 573 1.7 99 250 284 233 1 494 5.2 108 008 298 488 1 606 5.0 ćspanya - Spain A B C D 561 546 585 623 13 947 4.0 588 021 611 071 14 541 4.3 602 155 636 723 14 829 4.2 561 377 663 360 13 775 4.2 583 119 681 098 14 266 2.7 ćsrail - Israel A B C D 107 901 84 996 19 110 3.1 107 504 87 473 18 598 2.9 107 920 89 884 18 258 2.8 119 444 97 050 19 770 8.0 116 866 96 185 18 930 -0.9 ćtalya - Italy A B C D 1 166 801 1 211 205 20 307 2.0 1 196 664 1 232 934 20 810 1.8 1 180 980 1 252 573 20 528 1.6 1 073 124 1 288 494 18 651 2.9 1 088 751 1 311 368 18 928 1.8 Japonya - Japan A B C D 4 323 063 3 463 152 34 269 1.8 3 946 205 3 424 119 31 203 -1.1 4 469 583 3 427 492 35 258 0.1 4 763 833 3 523 597 37 500 2.8 4 175 594 3 538 110 32 809 0.4 Kanada - Canada A B C D 627 595 662 016 20 956 4.2 606 924 689 033 20 076 4.1 649 808 726 678 21 302 5.5 706 648 759 804 22 966 4.6 694 478 770 829 22 385 1.5 Lüksemburg - Luxembourg A B C D 17 467 15 056 41 871 8.3 18 900 16 093 44 662 6.9 20 104 17 495 46 842 8.7 19 636 19 049 45 117 8.9 19 760 19 283 44 783 1.2 Rusya Federasyonu Russian Federation A B C D 428 464 585 641 2 908 0.9 282 435 556 944 1 923 -4.9 193 617 587 019 1 324 5.4 259 721 639 851 1 784 9.0 309 947 671 844 2 139 5.0 Kaynak - Source: United Nations Statistical Yearbook, 2001 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 358 Gelir, Yoksulluk ve Tüketim Income, Poverty and Consumption Sayfa Page Açıklama 360 Explanation 24.1 Gelire göre sıralı % 20'lik hanehalkı gruplarının yıllık kullanılabilir geliri, 2003 364 24.1 Distribution of household and household's disposable income by quintiles, 2003 24.2 ćBBS 2' ye göre hane gelirlerinin gelire göre sıralı %20' lik dilimler ayrımında daþılımı, 2003 365 24.2 Household income distribution of quintiles ordered by income SRE 2, 2003 24.3 Gelir türüne göre gelir elde eden hanehalkı fertlerinin yıllık kullanılabilir geliri, 2003 366 24.3 Income of income recipient household members by kinds of income, 2003 24.4 Esas iĩteki duruma göre çalıĩan hanehalkı fertlerinin yıllık kullanılabilir geliri, 2003 366 24.4 Activity incomes of household members by employment status at main job, 2003 24.5 Ekonomik faaliyete göre çalıĩan hanehalkı fertlerinin yıllık kullanılabilir geliri, 2003 367 24.5 Main job activities of household members through economic activity of their main jobs, 2003 24.6 Eþitim durumuna göre gelir elde eden hanehalkı fertlerinin yıllık kullanılabilir geliri, 2003 368 24.6 Total income and number of income recipient household members by education status, 2003 24.7 Hanehalkı büyüklüþüne göre hanelerin tüketim harcaması, 2003 369 24.7 Consumption expenditures by household size, 2003 24.8 Konutun mülkiyet ĩekline göre hanelerin tüketim harcaması, 2003 369 24.8 Consumption of expenditures by ownership status of the dwelling, 2003 24.9 Gelire göre sıralı % 20'lik gruplar ayrımında hanehalkı kullanılabilir tüketim harcaması türleri, 2003 370 24.9 Types of consumption expenditures by quintiles ordered by income, 2003 24.10 Tüketim harcamasına göre sıralı % 20'lik hanehalkı gruplarının tüketim harcaması türleri, 2003 371 24.10 Types of consumption expenditures by quintiles ordered by household consumption expenditures, 2003 24.11 ćBBS 2' ye göre harcama gruplarının daþılımı, 2003 372 24.11 Distribution of expenditure groups by SRE 2 , 2003 24.12 Seçilmiĩ ülkelerde gelir veya harcama yüzdesi 374 24.12 Percentages share of income or consumption in selected countries 24.13 Yoksulluk sınırı yöntemlerine göre yoksulluk oranları, 2002 375 24.13 Poverty rates according to poverty line methods, 2002 24.14 Hanehalkı büyüklüþüne göre yoksulluk oranları, 2002 (1) 375 24.14 Poverty rates according to household size, 2002 24.15 Hanehalkı fertlerinin eþitim durumuna göre yoksulluk (1) oranları, 2002 376 24.15 Poverty rates according to educational level of the household members, 2002 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 359 24 Income, Poverty and Consumption GELćR VE TÜKETćM INCOME AND CONSUMPTION Geliĩen ve sürekli deþiĩen bir sosyo-ekonomik yapı içinde bulunan ülkemizde, bireylerin ve bunların oluĩturduþu hanehalkının tüketimlerini, gelir düzeylerini, sosyo-ekonomik kesimler ve nüfus tabakalarına ve bölgelere göre ortaya çıkaran çalıĩmalar “Hanehalkı Bütçe Anketleri”dir. Bu anketlerle, hanehalkı büyüklükleri, hanehalkı fertlerinin iĩgücü ve çalıĩma durumları, hanehalkının toplam geliri, gelir kaynakları, tüketim harcama türleri, tüketim kalıpları hakkında bilgiler derlenmektedir. Turkey being in a process of development and having an everchancing socio-economic structure, the consumption patterns and income levels of the individuals and the households are determined through the “Household Budget Surveys“ for each socio-economic sector, population stratum and region. Through these surveys information on the household size, employment conditions and statuses of the individuals in the household, the total household income, sources of income, consumption expenditure types, consumption patterns are gathered. Bu bölümde 2002 ve 2003 yılı Hanehalkı Bütçe Anketi sonuçlarından elde edilen bazı veriler sunulmaktadır. Hanehalkı bütçe anketinden elde edilen tüketim harcamaları bilgileri ile; tüketici fiyat endekslerinde kullanılacak maddelerin seçimi ve temel yıl aþırlıklarının elde edilmesi; hanelerin tüketim kalıplarında zaman içinde meydana gelen deþiĩikliklerin izlenmesi; Milli gelir hesaplamalarında özel nihai tüketim harcamaları tahminlerine yardımcı olacak verilerin derlenmesi; yoksulluk sınırının belirlenmesi vb. diþer sosyo-ekonomik analizler için gerekli verilerin elde edilmesi; asgari ücret tespit çalıĩmaları için gerekli verilerin elde edilmesi amaçlanmaktadır. In this section, some results are presented which were obtained from the 2002 and 2003 Household Budget Survey. With information about consumption expenditures obtained from Household Budget Survey it is aimed to; to determine the items to be included in consumer price indices and the base year weights; to monitor the changes of households’ consumption patterns within the time; to compile the data which will help in forecasting private final consumption expenditures used in the national income calculation; to obtain required data for the determination of poverty line and other socio-economic analysis; to obtain necessary information to enable the minimum wage to be determined according to recent conditions. 2003 Hanehalkı Bütçe Anketi, 1 Ocak – 31 Aralık 2003 tarihleri arasında bir yıl süre ile, kentsel kesimden her ay deþiĩen yaklaĩık 1 512 ve kırsal kesimden yine her ay deþiĩen yaklaĩık 648 hanehalkı olmak üzere aylık 2 160 , yıllık ise 25 920 örnek hanehalkına uygulanarak, Türkiye geneli, kentsel ve kırsal yerler ile ćstatistiki Bölge Birim Sınıflaması Düzey-1 ve Düzey-2 ayrımında tüketim harcaması ve gelir daþılımı göstergeleri elde edilmiĩtir. 2003 Household Budget Survey was conducted during one year between 1 January-31 December 2003 for total 2 160 households in each month (approximately 1 512 changing households for urban areas, 648 changing households for rural areas) and 25 920 sample households yearly total. From this survey it is possible to have indicators on income distribution and consumption expenditure for whole Turkey at urban and rural discrimination and Statistical Classifications of Regions at Level1 and Level 2. Tanım ve Kavramlar Definitions and Concepts Hanehalkı: Aralarında akrabalık baþı bulunsun veya bulunmasın aynı evde oturan veya aynı evin bir kısmında yaĩayan, aynı kazandan yemek yiyen, gelir ve giderlerini ayırmayan, hanehalkı hizmet ve yönetimine katılan bir veya birkaç kiĩinin oluĩturduþu topluluktur. Household: The household is a group consisting of one or several persons, irrespective of the existence of a family tie among them, who live in the same house or a part there of, eating from the same kitchen, pooling their incomes and expenditures and participating in the household services and management. Hanehalkı ferdi: Anket ayı içerisinde hanehalkını meydana getiren topluluþun bir üyesidir. Misafirler, askerde, hapiste, yurt dıĩında ve uzun süreli hane dıĩında olan fertler hanehalkı fertlerine dahil edilmemiĩtir. Hanehalkı ferdi olup devamlı olarak hanehalkı dıĩında baĩka bir yerleĩim yerine yerleĩmek amacıyla gidenler hanehalkı ferdi olarak kapsanmamıĩtır. Household member: He/she is the member of the group which constitutes the household in the survey month. Guests and members who are in the army, in prison, in abroad or left the household for a long time were excluded. The ones who left the household to settle down another place were not recorded as a household member. Çalıĩan hanehalkı ferdi: Ücretli, maaĩlı, yevmiyeli, kendi hesabına, iĩveren ya da ücretsiz aile iĩçisi olarak anket ayında bir iktisadi faaliyette bulunan veya iĩleri ile iliĩkileri devam eden 15 ve daha yukarı yaĩtaki fertlerdir. Employed household member: Person employed is defined as a person over 15 years of age performing an economic activity during the survey period on his own account, or as a salary or wage earner, or an employer, or an unpaid family worker. Gelir getiren fert: Gelir elde eden hanehalkı ferdi 15 ve daha yukarı yaĩta olup nakdi ya da ayni faaliyet veya faaliyet dıĩı herhangi bir geliri olan fertler ile tüm ücretsiz aile iĩçilerini kapsar. Income earning person: The income earning person is a person 15 years of age over who earns an income in cash or in kind or a person working as an unpaid family worker. ćktisaden faal olmayan fertler: Anket ayında nakdi ya da ayni herhangi gelir getirici bir iĩte çalıĩmayan ya da bir iĩ ile baþlantısı olmayan fertleri kapsamaktadır. (Ev hanımı, özürlü, hasta vb.) Persons economically inactive: Persons who don’t work to earn income in cash or in kind or have not a connection with any work during the survey month (Housewife, the disabled, ill etc.). ćĩteki durum: ćstihdamda olan kiĩinin iĩteki durumu beĩ grup altında sınıflandırılmıĩtır. Employment status: The employment status of a person in his work is classified in 5 groups. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 360 Salary or wage earner: A salary or wage earner is a person employed by another against a remuneration in cash or in kind. Yevmiyeli: Bir iĩverene baþlı olarak, düzenli ve sürekli olmadan iĩine göre mevsimlik ya da geçici olarak ya da iĩ buldukça çalıĩan kiĩilerdir. Casual employee: A person who is depending upon employer not orderly and not out of orderly according to job are working seasonal and temporarily. ćĩveren: Kendi iĩinde en az bir kiĩiyi ücretli veya yevmiyeli olarak çalıĩtıran kiĩilerdir. Employer: An employer is a person who employes at least one person in his field of activity. Kendi hesabına: Kendi iĩinde yalnız olarak veya ücretsiz aile fertleri ile birlikte nakdi ve ayni gelir elde etmek amacı ile çalıĩan kiĩilerdir. Self employed: A self employed person is a person working in his own business by himself or together with unpaid family workers to obtain income in cash and or in kind. Ücretsiz aile iĩçisi: Hanehalkının yapmakta olduþu iĩte bir ücret almaksızın çalıĩan aile fertleridir. Unpaid family workers: The unpaid family workers are household members employed in the family business without receiving a salary. Hanehalkı tüketim harcaması: Hanehalklarının anket ayı içinde gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içecekler sigara ve tütün, giyim ve ayakkabı, konut, su, elektrik, gaz ve diþer yakıtlar, mobilya, ev aletleri ve ev bakım hizmetleri, saþlık, ulaĩtırma, haberleĩme, eþlence ve kültür, eþitim hizmetleri, lokanta ve oteller ile çeĩitli mal ve hizmetler ile ilgili ihtiyaçlarını karĩılamak için yapmıĩ olduþu peĩin veya vadeli mal ve hizmet satın alıĩları, hanehalkı fertlerinin kendi ekonomik faaliyetleri sonucu elde ettiþi mal ve hizmet üretimlerinden tükettiþi maddeleri, hanede iktisaden faal olan fertlerin çalıĩtıþı iĩyerinde ürettiþi ya da satıĩa sunduþu mal ve hizmetlerden hanede tüketilenler, hanehalkının özel kiĩi ve kuruluĩlara vermek üzere hediye veya yardım amacıyla satın aldıþı mal ve hizmetlerin deþeri ve izafi kira deþerini kapsamaktadır. Household consumption expenditure: Household consumption covers the purchases paid cash or on installments for food and non-alcoholic beverages, alcohol beverages, cigarette and tobacco, clothing and shoe expenditures, house furnishings, goods and services for household operation, health, transportation, communication, culture and entertainment, education, restaurant and other needs and for the materials consumed for the households own production activities, consumed materials and services which are produced or sold by economically active person in their place and consumed from stock in the survey month. Konutun Mülkiyet Ĩekli Ownership Status of the Dwelling Ev sahibi: Hanehalkı reisinin ya da hanehalkı fertlerinden birinin sahip olduþu (mülkiyetinde bulunan) konutta oturan hanelerin konuta tasarruf ĩeklidir. Owner: It is an ownership status of household who live in house which is belong to household head or one of the members of the household. Kiracı: Mülkiyeti kendilerine ait olmayan bir konutta ayni veya nakdi bir bedel ödeyerek oturan hanelerin konuta tasarruf ĩeklidir. Tenant: It is an ownership status of households who live in house which is not belong to them by paying in kind or in cash. Lojman: Mülkiyeti devlete veya çalıĩtıþı iĩyerine ait olan bir konutta oturan hanelerin konuta tasarruf ĩeklidir. Lodging: It is an ownership status of household who live in house which is belong to government or workplace of one of the members of household. Diþer: Hanehalkının oturduþu konuta hiç bir bedel ödemeden ya da piyasanın altında çok az bir deþer ödeyerek baba evi, akraba evi vb. ĩekilde oturduþu konuta tasarruf ĩeklidir. Other: It is an ownership status of households who live in house like family house, relative house etc. without any payment or paying a small amount of money. Hanehalkı Geliri Household Income Kiĩisel kullanılabilir gelir: Üretim faktörlerine yapılan gerçek ödemeler (faktör gelirleri) ücret, faiz, kar, kira gelirleri (daþıtılmayan ĩirket karları bu ödemeler dıĩındadır) ile kiĩilere kamu veya özel teĩebbüsler ya da dıĩ alemden yapılan tek taraflı transferleri kapsamaktadır. Kiĩisel gelirden dolaysız vergiler ve kiĩilerin devlete yaptıþı tek taraflı transferler (Emekli Sandıþı kesintisi, SSK kesintisi) düĩüldükten sonra kalan miktar kiĩisel kullanılabilir gelir olarak tanımlanmıĩtır. Personal disposable income: Actual payments made to the factors of production (factor incomes); wages, profits (excluding retained company earnings), interest and rent income and transfer payments made to individuals from public and private institutions or from abroad. Personal disposable income is obtained by subtracting indirect taxes and transfer payments made to the state by households (social security and retirement fund deductions) from personal income. Toplam hanehalkı kullanılabilir geliri: Hanehalkı fertlerinin kiĩisel kullanılabilir gelirleri toplamına, konuta mülkiyet durumu ev sahibi, lojman ve diþer ĩeklinde olan hanelerin yıllık izafi kira deþeri ilave edilerek, yıllık toplam hanehalkı kullanılabilir gelirine ulaĩılmıĩtır. Total household disposable income: Household disposable income is the total of personal disposable income of household members. total household income was found by adding annual imputed rent of households, whose ownership status of the dwelling is home-owner, lodging or other, to total of the personal disposable incomes of household members. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 361 Gelir, Yoksulluk ve Tüketim Ücretli, maaĩlı: Bir baĩkasının iĩinde nakdi veya ayni gelir elde etmek amacıyla ücret karĩılıþı çalıĩan kiĩilerdir. Income, Poverty and Consumption % 20'lik Hanehalkı Gruplarının Belirlenmesi Determining the Quintiles of Household Groups Hanehalkı kullanılabilir gelirine göre sıralı % 20’lik gruplar: Anket kapsamında görüĩme yapılan tüm hanelerin son bir yılda elde ettiþi toplam kullanılabilir hanehalkı gelirleri; uygulama aylık gerçekleĩtirildiþi için (Ocak-Aralık) tüm gelirlerin karĩılaĩtırılabilir olması amacıyla endekslenerek yıl sonuna (Aralık ayına) çekilmiĩ, bu rakamlar 12’ye bölünerek de aylık ortalama hanehalkı gelirine ulaĩılmıĩtır. Daha sonra, aylık ortalama hanehalkı kullanılabilir gelirleri küçükten büyüþe doþru sıralanmıĩ ve haneler 5 eĩit parçaya bölünmek suretiyle % 20’lik gruplar oluĩturulmuĩtur. Quintiles ordered by household disposable income: Because of the application of the survey was on a monthly basis (JanuaryDecember), total monthly household disposable income were inflated to make yearly disposable income comparable. After this operation, by dividing yearly disposable income into 12, average monthly household disposable income was obtained. Furthermore, average monthly disposable incomes of all households surveyed were ordered from less to more separately for each month independently and quintiles were constituted by dividing the households to 5 equal parts. Hanehalkı tüketim harcamasına göre sıralı % 20’lik gruplar: Ay bazında, haneler toplam tüketim harcamalarına göre küçükten büyüþe sıralanmıĩ ve haneler yine 5 eĩit parçaya bölünerek aylık % 20’lik gruplar oluĩturulmuĩtur. Anket çalıĩmasının tamamı için kullanılacak % 20’lik gruplara ulaĩmak yani aylık ortalama deþerlerin bulunabilmesi için her ayın ilgili % 20’lik gruplarının toplamının basit ortalaması alınmıĩtır. Quintiles ordered by household consumption expenditures: In this method, households were ordered by their consumption expenditures. all quintiles were constituted by dividing the households to 5 equal parts. After this operation, the simple average of quintile totals of each month was calculated to find the monthly average values. % 20'lik gelir grupları yerleĩim yerlerine göre ayrı ayrı sıralama düzeni çerçevesinde oluĩturulduþundan, kent ve kır deþerlerinin toplamı alınarak Türkiye deþerine ulaĩılamaz. Çünkü her yerleĩim düzeyi baþımsız ele alınarak sıralanmakta ve % 20’lik hanehalkı grupları oluĩturularak bu gruplar içerisindeki alt özellikler ayrı ayrı hesaplanmaktadır. In this survey, it is not possible to reach total household number of Turkey by taking the sum of household members of rural and urban. Because settlements were ordered by taking them independently and quintiles were constituted and subcharacteristics of these groups are calculated separately. Gini katsayısı: Kiĩisel gelir daþılımını ölçmek için çok sayıda gelir daþılımı ölçütü bulunmaktadır. Bu ölçülerden Gini katsayısı, daþılım ölçüsü olarak en çok kullanılan ölçüdür. Ayrıca bu katsayı, Lorenz eþrisine baþlı olup eþri ile köĩegen arasında kalan alanın, köĩegenin altında kalan toplam alan oranına eĩittir. Bu oran büyüdükçe daþılımdaki eĩitsizlik artıyor demektir. Bir toplumda, gelir adaletli olarak paylaĩılmıĩsa Gini katsayısı “0” ’a eĩit, toplumdaki gelirleri yalnız bir kiĩi almıĩsa Gini katsayısı “1” ‘e eĩit olmaktadır. Gini coefficient: There are a lot of income distribution criteria to measure income distribution. The most used one is Gini coefficient. In addition it depends on Lorenz curve it equals to the proportion of area between Lorenz curve and diagonal to total area below diagonal. Increasing of this proportion means that the inequality on distribution is growing. Gini coefficient is equal to “0” when income is equally shared by individuals. Gini coefficient is equal to “1” when all the income is recevied by one person. YOKSULLUK ÇALIĨMASI POVERTY STUDY Yoksulluk, insanların temel ihtiyaçlarını karĩılayamama durumudur. Yoksulluþun ölçülmesinde, ülkelerin istatistik kapasitesine göre farklı veri kaynakları ve hesaplama yöntemleri kullanılmaktadır. Poverty, is a state in which people can not meet their basic needs. In the measurement of the poverty, different data sources and calculation methods are used according to the statistical capacities of countries. Tanım ve Kavramlar Definitions and Concepts Yoksulluk: ćnsanların temel ihtiyaçlarını karĩılayamama durumudur. Yoksulluþu dar ve geniĩ anlamda olmak üzere iki türlü tanımlamak mümkündür. Dar anlamda yoksulluk, açlıktan ölme ve barınacak yeri olmama durumu iken, geniĩ anlamda yoksulluk, gıda, giyim ve barınma gibi olanakları yaĩamlarını devam ettirmeye yettiþi halde toplumun genel düzeyinin gerisinde kalmayı ifade eder. Poverty: The situation in which people can not meet their basic needs. It is possible to define poverty in two ways, narrow and broad meanings. While the poverty in a narrow meaning is the state of hunger and not having a shelter, the poverty in a broad meaning is the state in which although the food, clothing and housing opportunities are enough to live, the living standards are quite below the level of the general society. Mutlak yoksulluk: Mutlak yoksulluk, hanehalkı veya bireyin yaĩamını sürdürebilecek asgari refah düzeyini yakalayamaması durumudur. Bu nedenle, mutlak yoksulluþun ortaya çıkarılması, bireylerin yaĩamlarını sürdürebilmeleri için gerekli olan minimum tüketim ihtiyaçlarının belirlenmesini gerektirir. Mutlak yoksul oranı, bu asgari refah düzeyini yakalayamayanların sayısının toplam nüfusa oranıdır. Bu çalıĩmada, gerek gıda, gerekse gıda ve gıda dıĩı harcama bileĩenlerini içeren mutlak yoksulluk sınırları hesaplanmıĩtır. Absolute poverty: The absolute poverty is the situation in which a household or an individual can not reach the welfare sufficient to continue their lives. Therefore, it is necessary to find out the absolute poverty and determine the minimum needs of individuals to ensure them continue their lives. The rate of absolute poverty is the ratio of those who can not reach this welfare level to the total population. In this study, the absolute poverty lines including both food and food&non-food expenditure components. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 362 In the study, in determining the food basket constituting the base of the food poverty, the date from 2002 Household Budget survey has been used. The 3. and the 4. %10 sections classified according to food expenditures were taken as reference groups and 80 items having the largest share in the food consumption of the households were determined as the food basket. The amount ensuring an individual to receive 2100 calories per day was formed with these 80 items. The cost of this basket was deemed to be the food poverty line. The rate of food poverty was calculated as the consumption expenditures per equivalent individual and the ratio of the households below this food poverty line to the total population. Fertlerin gıdanın yanısıra gıda dıĩı ihtiyaçları da bulunmaktadır. Bu ihtiyaçları göz önüne almak için gıda yoksulluk sınırına, gıda dıĩı mal ve hizmet payının da eklenmesi gerekmektedir. Bu yoksulluk sınırının belirlenmesi amacıyla da toplam tüketimleri gıda yoksulluk sınırının hemen üstünde olan hanelerin toplam harcama içindeki gıda dıĩı harcama payı (%57) esas alınmıĩtır. Buna göre gıda ve gıda dıĩı mal ve hizmetleri kapsayacak ĩekilde yoksulluk sınırı belirlenmiĩtir. Gıda ve gıda dıĩı yoksulluk oranı ise, eĩdeþer fert baĩına tüketim harcaması, gıda ve gıda dıĩı yoksulluk sınırının altında kalan hanehalklarının oluĩturduþu nüfusun, toplam nüfus içindeki payı olarak alınmıĩtır. The individuals have some needs in additions to food. In order to consider these needs, it is necessary to add the share of non-food goods and services to the food poverty line. In order to determine this poverty line, the non-food expenditures share of the households (%57) whose total consumption was just above the food poverty line in the total expenditure was based upon. According to this, the poverty line covering food and non-food goods and services was determined. As for the food and non-food poverty rate, the consumption expenditures per equivalent individual and the ratio of the population formed by the households below the food and non-food poverty line to the total population were calculated. Çalıĩmada özellikle uluslararası karĩılaĩtırmalarda kullanılan çeĩitli yoksulluk sınırları da hesaplanmıĩtır. Bu baþlamda, satınalma gücü paritesine göre günlük kiĩi baĩına 1 $, 2.15 $ ve 4.30 $ deþerleri yoksulluk sınırları olarak tanımlanmıĩtır. Eĩdeþer fert baĩına tüketim harcaması, satınalma gücü paritesine göre günlük kiĩi baĩına 1 $, 2.15 $ ve 4.30 $’ın altında kalanlar yoksul olarak belirlenmiĩtir. 2002 yılı itibariyle satınalma gücü paritesine göre 1 $= 618 281 TL’dir. Furthermore, in the study, various poverty lines especially used in international comparisons were calculated. Within this context, 1$, 2.15$ and 4.30$ per capita per day according to PPP were defined as the poverty lines. The consumption expenditures per equivalent individual, were determined as 1 $, 2.15 $ and 4.30 $ per capita per day according to PPP, and those below this level were defined to be the poor. As of 2002, according to PPP, 1$ = 618 281 TL. Göreli yoksulluk: Bireylerin, toplumun ortalama refah düzeyinin belli bir oranının altında olması durumudur. Buna göre toplumun genel düzeyine göre belli bir sınırın altında gelir ve harcamaya sahip olan birey veya hanehalkı göreli anlamda yoksul olarak tanımlanır. Refah ölçüsü olarak amaca göre tüketim veya gelir düzeyi seçilebilir. Relative poverty: It is the state in which the individual is below the average welfare level of the society. For this respect, the households having incomes and expenditures below a specified line compared to the general population shall be defined to be the poor in a relative meaning. As a welfare measure, consumption or income level may be selected according to the situation. 2002 yoksulluk çalıĩmasında, eĩdeþer kiĩi baĩına tüketim harcaması medyan deþerinin %50’si göreli yoksulluk sınırı olarak tanımlanmıĩtır. Göreli yoksulluk oranı ise, eĩdeþer fert baĩına tüketim harcaması, göreli yoksulluk sınırının altında kalan hanehalklarının oluĩturduþu nüfusun, toplam nüfus içindeki payı olarak hesaplanmıĩtır. In 2002 poverty study, %50 of the mean value of the consumption expenditures per equivalent individual was defined as relative poverty line. The relative poverty rate was calculated as the consumption expenditures per equivalent individual and the ratio of the population formed by the households below the relative poverty line to the total population. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 363 Gelir, Yoksulluk ve Tüketim Çalıĩmada, gıda yoksulluþunun temelini teĩkil edecek olan gıda sepetinin belirlenmesinde 2002 Hanehalkı Bütçe Anketi verileri kullanılmıĩtır. Gıda harcamasına göre sıralı 3. ve 4. %10’luk dilimler, referans grup olarak alınmıĩ ve bu hanelerin gıda tüketiminde en önemli paya sahip 80 madde gıda sepeti olarak tespit edilmiĩtir. Bir ferdin günlük asgari 2100 kalori almasını saþlayacak miktarlar, bu 80 maddeden oluĩturulmuĩtur. Bu sepetin maliyeti gıda yoksulluk sınırı olarak alınmıĩtır. Gıda yoksulluk oranı, eĩdeþer fert baĩına tüketim harcaması, gıda yoksulluk sınırının altında kalan hanehalklarının oluĩturduþu nüfusun, toplam nüfus içindeki payı olarak hesaplanmıĩtır. Income, Poverty and Consumption 24.1 Gelire göre sıralı % 20'lik hanehalkı gruplarının yıllık kullanılabilir geliri, 2003 Distribution of household and household's disposable income by quintiles, 2003 Hanehalkı yüzdeleri - Household quintiles Toplam Total 1. %20 2.%20 3.%20 4.%20 5.%20 st 1 20% 2nd 20% 3rd 20% 4th 20% 5th 20% 16 744 495 69 195 566 20.0 19.4 20.0 19.4 20.0 20.1 20.0 20.5 20.0 20.6 49 286 774 17.3 18.7 20.1 21.5 22.3 19 908 791 21 702 402 24.7 17.4 20.9 17.3 19.9 19.2 18.2 21.3 16.3 24.8 28 498 466 17.7 17.9 19.5 21.0 23.9 180 304 703 754 6.0 10.3 14.5 20.9 48.3 10 686 865 42 043 782 20.0 19.5 20.0 19.5 20.0 20.2 20.0 20.6 20.0 20.2 30 345 725 17.2 18.8 20.3 21.7 22.0 11 698 056 11 213 682 25.4 15.6 21.0 15.4 20.0 19.3 17.8 22.8 15.7 26.9 16 041 562 16.5 17.1 19.5 21.9 25.0 128 967 977 512 6.1 10.3 14.5 20.8 48.3 6 057 630 27 151 783 20.0 18.1 20.0 19.2 20.0 19.6 20.0 20.5 20.0 22.5 18 941 049 16.6 18.4 19.6 21.6 23.8 8 210 736 10 488 721 21.5 15.7 21.1 17.7 19.8 19.0 18.2 21.7 19.4 25.8 12 456 903 16.5 18.2 19.0 21.5 24.8 51 336 726 242 6.4 11.0 15.0 21.2 46.3 Türkiye - Turkey Hanehalkı sayısı - Number of households Toplam fert sayısı - Total number of members 15+ yaĩ fert sayısı Number of members 15 years of age and over 15- yaĩ fert sayısı Number of members less than 15 years of age Çalıĩan fert sayısı - Number of employed members Gelir getiren fert sayısı Number of income recipient members Toplam hanehalkı kullanılabilir geliri Total disposable income of household (000 000 TL) Kent - Urban Hanehalkı sayısı - Number of households Toplam fert sayısı - Total number of members 15+ yaĩ fert sayısı Number of members 15 years of age and over 15- yaĩ fert sayısı Number of members less than 15 years of age Çalıĩan fert sayısı - Number of employed members Gelir getiren fert sayısı Number of income recipient members Toplam hanehalkı kullanılabilir geliri Total disposable income of household (000 000 TL) Kır - Rural Hanehalkı sayısı - Number of households Toplam fert sayısı - Total number of members 15+ yaĩ fert sayısı Number of members 15 years of age and over 15- yaĩ fert sayısı Number of members less than 15 years of age Çalıĩan fert sayısı - Number of employed members Gelir getiren fert sayısı Number of income recipient members Toplam hanehalkı kullanılabilir geliri Total disposable income of household (000 000 TL) TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 364 ćBBS 2 - SRE 2 Toplam - Total (000 000 TL) 1.%20 st 1 20% Hanehalkı yüzdeleri - Household quintiles 2.%20 3.%20 4.%20 nd 2 20% rd 3 20% th 4 20% 5.%20 Gini katsayısı th 5 20% Gini coefficient 180 304 703 754 6.0 10.3 14.5 20.9 48.3 0.42 TR10 ćstanbul 47 161 094 072 6.4 10.1 13.7 19.3 50.5 0.43 TR21 Tekirdaþ 3 946 036 291 7.1 11.6 15.7 21.0 44.6 0.37 TR22 Balıkesir 4 194 624 889 7.1 12.0 16.2 22.6 42.1 0.35 TR31 ćzmir 11 636 129 388 6.6 10.8 15.1 22.1 45.3 0.39 TR32 Aydın 6 942 418 963 7.7 11.8 15.7 21.7 43.0 0.35 TR33 Manisa 6 171 122 390 6.4 11.5 15.7 22.5 43.9 0.37 TR41 Bursa 8 850 543 955 6.5 10.4 14.2 20.7 48.2 0.41 TR42 Kocaeli 7 307 287 687 7.1 11.6 15.6 21.6 44.1 0.37 TR51 Ankara 14 699 741 970 5.9 10.1 14.9 22.0 47.1 0.41 TR52 Konya 4 981 137 254 6.2 10.8 15.7 22.6 44.7 0.38 TR61 Antalya 8 374 306 941 6.7 10.9 15.1 20.9 46.4 0.39 TR62 Adana 8 166 339 721 6.3 10.9 15.0 21.3 46.6 0.40 TR63 Hatay 6 314 871 460 5.7 9.5 14.2 21.1 49.5 0.43 TR - Türkiye - Turkey TR71 Kırıkkale 3 600 588 225 7.5 12.0 15.7 21.8 42.9 0.35 TR72 Kayseri 4 909 329 883 7.5 11.4 14.5 19.1 47.5 0.39 TR81 Zonguldak 2 023 665 244 8.3 12.3 15.5 21.1 42.8 0.34 TR82 Kastamonu 1 719 135 837 6.6 10.9 14.8 21.1 46.6 0.39 TR83 Samsun 5 052 703 016 5.8 10.7 15.2 22.0 46.3 0.40 TR90 Trabzon 7 065 020 357 7.6 11.8 15.9 22.2 42.6 0.35 TRA1 Erzurum 2 292 377 811 5.7 11.0 15.7 22.1 45.4 0.39 TRA2 Aþrı 1 749 916 910 6.6 10.8 15.9 23.2 43.6 0.37 TRB1 Malatya 3 295 605 220 7.5 12.3 16.5 23.4 40.3 0.33 TRB2 Van 2 408 178 409 5.8 10.1 15.5 23.4 45.2 0.39 TRC1 Gaziantep 3 009 221 381 7.9 12.9 17.2 22.9 39.1 0.31 TRC2 Ĩanlıurfa 3 121 808 259 6.5 10.7 14.8 21.1 46.9 0.40 TRC3 Mardin 1 311 498 220 7.9 12.2 15.3 19.9 44.7 0.36 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 365 Gelir, Yoksulluk ve Tüketim 24.2 ćBBS 2' ye göre hane gelirlerinin gelire göre sıralı %20' lik dilimler ayrımında daþılımı, 2003 Household income distribution of quintiles ordered by income SRE 2, 2003 Income, Poverty and Consumption 24.3 Gelir türüne göre gelir elde eden hanehalkı fertlerinin yıllık kullanılabilir geliri, 2003 Income of income recipient household members by kinds of income, 2003 Gelir türü - Types of income Türkiye - Turkey Kent - Urban Kır - Rural Toplam -Total (000 000 TL) 161 832 014 264 114 194 084 141 47 637 930 123 38.7 3.1 32.0 9.8 4.0 1.3 10.5 6.4 6.2 3.6 2.6 20.0 17.4 0.6 1.9 45.3 2.6 24.2 1.4 4.6 1.4 9.9 6.8 7.3 4.4 2.9 20.6 18.0 0.5 2.1 22.7 4.3 50.9 30.1 2.5 1.0 11.7 5.5 3.6 1.5 2.1 18.5 16.2 0.8 1.6 (%) Maaĩ, ücret - Wage salary Yevmiye - Daily wage Müteĩebbis geliri - Entreprenurial incomes Tarım - Agriculture ćmalat - Manufacturing ćnĩaat - Construction Ticaret - Trade Hizmet - Service Mülk gelirleri - Property incomes Gayrimenkul - Rent Menkul kıymet - Interest dividend Transfer geliri - Transfer incomes Devletten - From government Yurt dıĩından - From abroad Diþer - Other 24.4 Esas iĩteki duruma göre çalıĩan hanehalkı fertlerinin yıllık kullanılabilir geliri, 2003 Activity incomes of household members by employment status at main job, 2003 [15 > yaĩ - age] Esas iĩteki durum (UćDS, 93) Employment status at main job (ICSE, 93) Türkiye - Turkey Kent - Urban Kır - Rural Toplam - Total Sayı - Number Gelir - Income (000 000 TL) Ortalama - Average (TL) 21 702 402 114 947 647 702 5 296 540 342 11 213 682 79 644 364 616 7 102 427 607 10 488 720 35 303 283 086 3 365 833 303 42.8 52.8 65.5 63.1 18.8 29.6 7.6 3.5 8.8 3.3 6.3 4.0 Kendi hesabına - Self employed Sayı - Number Gelir - Income 22.5 25.1 13.5 13.7 32.1 50.8 ćĩveren - Employer Sayı - Number Gelir - Income 5.6 18.6 7.6 19.9 3.3 15.6 Ücretsiz aile iĩçisi - Unpaid family workers Sayı - Number Gelir - Income 21.5 - 4.6 - 39.5 - (%) Ücretli maaĩlı - Salary or wage earner Sayı - Number Gelir - Income Yevmiyeli - Casual employee Sayı - Number Gelir - Income TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 366 EFćS, 1.Rev. NACE, Rev.1 Toplam - Total Sayı - Number Gelir - Income (000 000 TL) Ortalama - Average (TL) (%) Tarım, avcılık, ormancılık ve balıkçılık Agriculture, forestry, hunting and fishing Sayı - Number Gelir - Income Madencilik ve taĩocakçılıþı - Mining and quarrying Sayı - Number Gelir - Income ćmalat sanayii - Manufacturing Sayı - Number Gelir - Income Elektrik, gaz ve su - Electricity, gas and water Sayı - Number Gelir - Income ćnĩaat ve bayındırlık iĩleri - Construction Sayı - Number Gelir - Income Toptan ve perakende ticaret - Wholesale and retail trade Sayı - Number Gelir - Income Lokanta ve oteller - Restaurants and hotels Sayı - Number Gelir - Income Ulaĩtırma, haberleĩme ve depolama Transportation, communication and storage Sayı - Number Gelir - Income Mali aracı kuruluĩların faaliyetleri Activities of finance establishments Sayı - Number Gelir - Income Gayrimenkul, kiralama ve iĩ faaliyetleri Real estate and business services Sayı - Number Gelir - Income Kamu yönetimi ve savunma, zorunlu sosyal güvenlik Public administration and defence, compulsory social security Sayı - Number Gelir - Income Eþitim hizmetleri - Educational services Sayı - Number Gelir - Income Saþlık iĩleri ve sosyal hizmetler - Health and social services Sayı - Number Gelir - Income Diþer toplumsal, sosyal ve kiĩisel hizmet faaliyetleri Other social, public and personel services Sayı - Number Gelir - Income Not. Ekonomik faaliyetler esas iĩe göre tanımlanmıĩtır. Türkiye - Turkey Kent - Urban Kır - Rural 21 702 401 114 947 647 702 5 296 540 586 11 213 680 79 644 364 616 7 102 428 874 10 488 721 35 303 283 086 3 365 832 982 34.8 13.9 4.7 2.1 67.0 40.8 0.5 1.0 0.5 1.0 0.5 1.0 16.4 20.0 25.5 24.6 6.7 9.7 0.6 1.1 0.8 1.2 0.3 0.8 5.4 5.5 7.0 5.9 3.6 4.7 15.2 21.2 22.0 22.5 7.9 18.3 3.9 3.7 5.2 3.8 2.5 3.3 4.9 7.1 6.8 7.9 2.9 5.4 0.9 2.4 1.5 3.0 0.2 1.0 2.2 3.8 3.8 5.0 0.6 1.2 5.1 7.4 6.7 8.0 3.4 6.0 3.5 5.2 5.4 6.1 1.5 3.3 2.2 4.1 3.2 4.8 1.1 2.5 4.5 3.5 6.8 4.1 1.9 2.2 Note. Economic activities are defined according to main jobs. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 367 Gelir, Yoksulluk ve Tüketim 24.5 Ekonomik faaliyete göre çalıĩan hanehalkı fertlerinin yıllık kullanılabilir geliri, 2003 Main job activities of household members through economic activity of their main jobs, 2003 [15 > yaĩ - age] Income, Poverty and Consumption 24.6 Eþitim durumuna göre gelir elde eden hanehalkı fertlerinin yıllık kullanılabilir geliri, 2003 Total income and number of income recipient household members by education status, 2003 [15 > yaĩ - age] Eþitim durumu (USES, 1997) Educational status (ISCED, 1997) Türkiye - Turkey Kent - Urban Kır - Rural Toplam - Total Sayı - Number Gelir - Income (000 000 TL) Ortalama - Average (TL) 28 498 466 161 832 014 264 5 678 621 939 16 041 562 114 194 084 141 7 118 638 705 12 456 903 47 637 930 123 3 824 219 401 (%) Okuryazar deþil - IIliterate Sayı - Number Gelir - Income 7.91 2.91 5.79 2.03 10.63 5.02 7.00 3.15 5.56 2.23 8.85 5.37 ćlkokul - Primary school Sayı - Number Gelir - Income 34.33 38.37 29.45 31.62 40.62 54.56 ćlköþretim - Primary education Sayı - Number Gelir - Income 18.53 0.41 16.84 0.43 20.69 0.39 Ortaokul - Secondary school Sayı - Number Gelir - Income 6.32 10.32 7.29 10.33 5.07 10.29 0.29 0.44 0.30 0.45 0.27 0.41 16.33 16.97 21.01 19.37 10.30 11.23 3.13 4.86 4.31 5.31 1.60 3.78 5.87 19.64 8.94 24.30 1.90 8.46 0.31 2.92 0.51 3.93 0.06 0.50 Okuryazar olup bir okul bitirmeyen Literate without a diploma Sayı - Number Gelir - Income Orta dengi meslek okulu Vocational school at secondary school level Sayı - Number Gelir - Income Lise - High school Sayı - Number Gelir - Income Lise dengi meslek okulu Vocational school at high school level Sayı - Number Gelir - Income Yüksekokul - fakülte Higher educational institute or university Sayı - Number Gelir - Income Yüksek lisans, doktora - Master, doctorate Sayı - Number Gelir - Income TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 368 (Aylık ortalama - Monthly average) Hanehalkı sayısı Number of household Hanehalkı büyüklüþü Household size Toplam - Total Toplam tüketim harcaması Total consumption expenditure (000 000 TL) Türkiye Turkey Kent Urban Kır Rural Türkiye Turkey Kent Urban Kır Rural 16 744 495 10 686 864 6 057 632 12 363 160 445 8 983 882 590 3 379 277 855 3.7 15.9 20.1 26.1 15.9 8.3 4.4 2.3 1.3 2.0 4.0 15.1 22.3 29.1 15.5 7.2 3.4 1.7 0.7 1.0 3.2 17.4 16.1 20.8 16.8 10.2 6.2 3.4 2.3 3.7 2.7 14.4 21.5 28.7 15.4 7.7 4.1 2.1 1.3 2.1 3.1 14.6 23.6 30.8 14.7 6.6 3.2 1.6 0.7 1.1 1.6 13.9 16.0 23.1 17.2 10.8 6.3 3.4 3.0 4.6 (%) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10+ 24.8 Konutun mülkiyet ĩekline göre hanelerin tüketim harcaması, 2003 Consumption of expenditures by ownership status of the dwelling, 2003 Konut mülkiyet ĩekli Ownership status of the dwelling Hanehalkı sayısı Number of household (%) Ev sahibi - Home owner Kiracı - Tenant Lojman - Lodging Diþer - Other Toplam tüketim harcaması Total consumption expenditures (000 000 TL) (%) Ev sahibi - Home owner Kiracı - Tenant Lojman - Lodging Diþer - Other (Aylık ortalama - Monthly average) Türkiye Turkey Kent Urban Kır Rural 16 744 495 10 686 864 6 057 632 71.95 21.60 1.33 5.13 64.16 28.01 1.39 6.44 85.69 10.28 1.23 2.80 12 360 313 481 8 981 193 186 3 379 120 295 73 21 2 5 69 24 2 5 84 12 2 3 Türüne göre hanehalký tüketim harcamasý Types of household consumption expenditures (Aylýk ortalama - Mountly average) 2003 4 000 000 (Milyar TL - Billion TL) 3 500 000 Gýda ve alkolsüz içecekler Food and non-alcoholic beverages 3 000 000 Giyim ve ayakkabý Clothing and footwear 2 500 000 Konut ve kira Housing and rent 2 000 000 Saðlýk - Health Ulaþtýrma - Transportation Haberleþme - Communication Eðlence ve kültür Entertainment and culture 1 500 000 1 000 000 Eðitim - Education 500 000 Çeþitli mal ve hizmetler Various goods and services 0 Türkiye - Turkey Kent - Urban Kýr - Rural Veri için tablo 24.9’a bakýnýz. For data, see table 24.9 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 369 Gelir, Yoksulluk ve Tüketim 24.7 Hanehalkı büyüklüþüne göre hanelerin tüketim harcaması, 2003 Consumption expenditures by household size, 2003 Income, Poverty and Consumption 24.9 Gelire göre sıralı % 20'lik gruplar ayrımında hanehalkı kullanılabilir tüketim harcaması türleri, 2003 Types of consumption expenditures by quintiles ordered by income, 2003 (Aylık ortalama - Monthly average) Gelir grubu - Income groups (%) Tüketim harcaması türü (ABTS) Types of consumption expenditures (COICOP) Toplam - Total (000 000TL) 1 20% Türkiye - Turkey Gıda ve alkolsüz içecekler Food and non-alcoholic beverages Alkollü içecekler, sigara ve tütün Alcoholic beverages, cigarette and tobacco Giyim ve ayakkabı - Clothing and footwear Konut ve kira - Housing and rent Ev eĩyası, ev bakım hizmetleri House furnishing, home care services Saþlık - Health Ulaĩtırma - Transportation Haberleĩme - Communication Eþlence ve kültür - Entertainment and culture Eþitim - Education Lokanta ve oteller - Restaurants and hotels 12 360 313 481 Çeĩitli mal ve hizmetler - Various goods and services Kent - Urban Gıda ve alkolsüz içecekler Food and non-alcoholic beverages Alkollü içecekler, sigara ve tütün Alcoholic beverages, cigarette and tobacco Giyim ve ayakkabı - Clothing and footwear Konut ve kira - Housing and rent Ev eĩyası, ev bakım hizmetleri House furnishing, home care services Saþlık - Health Ulaĩtırma - Transportation Haberleĩme - Communication Eþlence ve kültür - Entertainment and culture Eþitim - Education Lokanta ve oteller - Restaurants and hotels Çeĩitli mal ve hizmetler - Various goods and services Kır - Rural Gıda ve alkolsüz içecekler Food and non-alcoholic beverages Alkollü içecekler, sigara ve tütün Alcoholic beverages, cigarette and tobacco Giyim ve ayakkabı - Clothing and footwear Konut ve kira - Housing and rent Ev eĩyası, ev bakım hizmetleri House furnishing, home care services Saþlık - Health Ulaĩtırma - Transportation Haberleĩme - Communication Eþlence ve kültür - Entertainment and culture Eþitim - Education Lokanta ve oteller - Restaurants and hotels Çeĩitli mal ve hizmetler - Various goods and services 1. %20 st 2.%20 2 nd 3.%20 rd 4.%20 th 5.%20 th 20% 3 20% 4 20% 5 20% 8.8 13.0 16.7 21.7 39.8 3 397 215 798 13.1 16.9 19.5 22.2 28.2 512 130 041 772 221 862 3 496 160 289 11.3 6.4 9.3 15.3 11.6 13.8 18.8 15.3 17.5 23.5 22.4 22.0 31.0 44.2 37.5 707 709 416 275 324 720 1 206 381 453 530 888 164 271 605 999 241 813 638 512 294 448 436 567 653 6.4 9.1 3.8 6.2 3.5 1.2 6.2 5.5 10.8 12.4 7.3 11.0 6.7 4.5 9.9 8.7 16.2 17.3 11.0 15.4 11.7 8.3 15.5 14.1 23.2 17.8 19.6 23.0 18.7 16.9 23.0 20.5 43.4 43.5 58.2 44.5 59.5 69.1 45.5 51.2 8 981 193 186 8.8 12.7 16.5 21.9 40.2 2 167 234 274 12.8 16.6 19.7 22.4 28.5 339 602 963 552 559 044 2 714 478 050 11.9 6.3 9.7 15.2 10.7 14.0 19.2 15.0 17.5 23.9 23.3 21.7 29.7 44.6 37.0 507 821 465 192 886 866 928 504 887 396 361 547 222 520 597 205 729 614 415 220 467 338 273 412 6.5 8.2 3.9 6.3 3.5 2.1 6.8 5.4 10.9 11.2 7.1 11.3 6.5 5.1 10.8 9.0 15.2 14.9 11.5 15.6 13.0 8.5 16.0 14.5 23.6 19.1 20.7 23.1 16.5 16.9 22.8 20.7 43.7 46.6 56.8 43.6 60.6 67.4 43.6 50.4 3 379 120 295 10.3 14.7 17.7 22.8 34.5 1 229 981 524 13.1 17.1 19.3 22.7 27.9 172 527 078 219 662 818 781 682 239 10.8 7.7 11.3 15.1 12.2 16.6 17.9 17.6 19.0 23.2 23.4 22.9 33.0 39.0 30.2 199 887 950 82 437 854 277 876 567 134 526 618 49 085 401 36 084 024 97 073 981 98 294 241 7.4 10.4 5.0 7.4 5.5 1.7 6.9 6.8 10.9 14.3 8.9 11.7 8.7 5.2 11.8 11.3 17.1 15.9 12.1 16.2 16.2 7.4 16.8 14.3 23.7 28.9 19.2 22.2 24.9 26.0 23.7 23.8 40.9 30.6 54.9 42.5 44.7 59.6 40.7 43.8 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 370 Harcama grubu - Expenditure groups (%) Toplam - Total (000 000TL) 1 20% Türkiye-Turkey Gıda ve alkolsüz içecekler Food and non-alcoholic beverages Alkollü içecekler, sigara ve tütün Alcoholic beverages, cigarette and tobacco Giyim ve ayakkabı - Clothing and footwear Konut ve kira - Housing and rent Ev eĩyası, ev bakım hizmetleri House furnishing, home care services Saþlık - Health Ulaĩtırma - Transportation Haberleĩme - Communication Eþlence ve kültür - Entertainment and culture Eþitim - Education Lokanta ve oteller - Restaurants and hotels Çeĩitli mal ve hizmetler - Various goods and services 12 360 313 481 Kent - Urban Gıda ve alkolsüz içecekler Food and non-alcoholic beverages Alkollü içecekler, sigara ve tütün Alcoholic beverages, cigarette and tobacco Giyim ve ayakkabı - Clothing and footwear Konut ve kira - Housing and rent Ev eĩyası, ev bakım hizmetleri House furnishing, home care services Saþlık - Health Ulaĩtırma - Transportation Haberleĩme - Communication Eþlence ve kültür - Entertainment and culture Eþitim - Education Lokanta ve oteller - Restaurants and hotels Çeĩitli mal ve hizmetler - Various goods and services Tüketim harcaması türü (ABTS) Types of consumption expenditures (COICOP) Kır - Rural Gıda ve alkolsüz içecekler Food and non-alcoholic beverages Alkollü içecekler, sigara ve tütün Alcoholic beverages, cigarette and tobacco Giyim ve ayakkabı - Clothing and footwear Konut ve kira - Housing and rent Ev eĩyası, ev bakım hizmetleri House furnishing, home care services Saþlık - Health Ulaĩtırma - Transportation Haberleĩme - Communication Eþlence ve kültür - Entertainment and culture Eþitim - Education Lokanta ve oteller - Restaurants and hotels Çeĩitli mal ve hizmetler - Various goods and services 1. %20 st 2.%20 2 nd 3.%20 rd 4.%20 th 5.%20 th 20% 3 20% 4 20% 5 20% 6.8 11.2 15.4 21.3 45.2 3 397 215 798 10.7 15.9 19.6 23.2 30.6 512 130 041 772 221 862 3 496 160 289 9.1 3.6 7.8 14.9 8.3 12.3 18.6 13.1 16.5 24.0 21.3 22.1 33.4 53.7 41.2 707 709 416 275 324 720 1 206 381 453 530 888 164 271 605 999 241 813 638 512 294 448 436 567 653 3.1 3.8 2.6 5.3 1.9 0.4 3.8 3.1 7.2 6.7 5.7 10.0 4.4 1.8 9.9 6.7 11.5 12.1 9.9 14.7 8.2 5.4 14.7 11.3 21.0 19.1 16.7 21.7 16.5 12.5 22.3 18.3 57.2 58.3 65.1 48.3 68.9 79.8 49.2 60.6 8 981 193 186 7.0 11.3 15.4 21.3 45.0 2 167 234 274 10.7 15.6 19.5 23.4 30.7 339 602 963 552 559 044 2 714 478 050 9.7 3.4 8.8 14.9 8.4 12.9 19.3 12.9 16.9 23.7 21.5 21.9 32.4 53.8 39.5 507 821 465 192 886 866 928 504 887 396 361 547 222 520 597 205 729 614 415 220 467 338 273 412 3.5 3.5 2.6 5.5 2.3 0.6 4.7 3.4 7.3 6.9 6.2 10.2 4.6 2.5 10.7 6.8 12.2 11.8 10.0 15.0 8.8 6.4 15.7 11.3 20.4 19.9 17.1 22.3 16.2 13.4 21.7 19.4 56.5 57.9 64.1 47.0 68.1 77.0 47.2 59.1 3 379 120 295 7.4 12.1 16.3 22.1 42.1 1 229 981 524 9.9 15.5 19.6 23.4 31.6 172 527 078 219 662 818 781 682 239 8.6 3.6 8.9 14.5 8.7 13.3 18.1 14.0 17.6 22.8 21.8 22.6 36.0 51.9 37.5 199 887 950 82 437 854 277 876 567 134 526 618 49 085 401 36 084 024 97 073 981 98 294 241 3.1 3.8 3.2 6.0 2.6 0.7 4.8 3.6 6.8 7.7 6.7 11.5 5.4 1.6 10.9 7.4 11.1 10.8 9.8 15.6 10.2 5.9 16.0 12.8 19.7 20.8 18.3 21.5 18.0 11.7 24.2 19.8 59.3 56.9 62.0 45.4 63.8 80.1 44.1 56.3 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 371 Gelir, Yoksulluk ve Tüketim 24.10 Tüketim harcamasına göre sıralı % 20'lik hanehalkı gruplarının tüketim harcaması türleri, 2003 Types of consumption expenditures by quintiles ordered by household consumption expenditures, 2003 (Aylık ortalama - Monthly average) Income, Poverty and Consumption 24.11 ćBBS 2' ye göre harcama gruplarının daþılımı, 2003 [Aylık ortalama] (%) ćBBS Gıda ve alkolsüz Alkollü içecekler, içecekler - Food sigara ve tütün Toplam - Total and non-alcoholic Alcoholic beverages, (000 000 TL) beverages cigarette and tobacco Toplam 12 360 313 481 27.5 4.1 6.2 28.3 3 196 792 764 20.2 3.0 5.4 33.1 4.9 259 907 710 27.0 4.8 5.8 27.7 5.4 6.3 TR10 ćstanbul TR21 Tekirdaþ Giyim ve Ev eĩyası ve ayakkabı Konut ve kira ev bakım hizmetleri Clothing and Housing House furnishing and footwear and rent home care services 5.7 TR22 Balıkesir 298 558 382 27.9 5.1 6.2 29.1 TR31 ćzmir 817 371 662 22.7 4.3 5.7 31.7 6.3 TR32 Aydın 435 895 332 31.2 4.3 7.0 29.5 5.4 TR33 Manisa 411 714 303 35.7 5.5 6.1 24.1 5.7 TR41 Bursa 607 371 378 25.8 4.5 6.3 23.7 6.4 TR42 Kocaeli 496 204 486 28.9 4.8 6.3 26.9 6.3 TR51 Ankara 1 010 153 003 21.2 3.8 6.5 31.6 5.2 TR52 Konya 348 138 849 32.0 5.5 6.4 24.2 5.6 TR61 Antalya 508 580 830 26.3 4.2 7.0 25.7 6.3 TR62 Adana 554 089 852 31.6 5.3 6.4 22.5 6.6 TR63 Hatay 437 887 881 31.2 4.2 6.9 21.5 6.8 TR71 Kırıkkale 268 095 163 33.8 4.9 6.4 28.2 5.1 TR72 Kayseri 320 626 676 37.0 5.7 6.8 26.4 5.4 TR81 Zonguldak 137 861 555 35.0 3.9 5.6 27.7 6.0 TR82 Kastamonu 107 043 573 38.4 4.6 5.4 24.2 6.1 TR83 Samsun 349 136 145 35.5 4.4 6.6 26.2 5.4 TR90 Trabzon 490 351 208 31.2 4.1 7.3 25.1 6.8 TRA1 Erzurum 153 412 035 37.1 4.9 5.9 25.5 7.9 TRA2 Aþrı 126 939 122 34.6 5.6 6.1 27.3 8.6 TRB1 Malatya 254 427 709 30.3 3.3 8.9 26.8 7.8 TRB2 Van 161 188 058 40.3 5.5 7.0 23.7 5.1 TRC1 Gaziantep 262 267 891 34.8 4.4 6.5 26.6 5.7 TRC2 Ĩanlıurfa 235 908 311 41.4 4.3 7.2 22.8 4.4 TRC3 Mardin 110 389 603 48.8 3.8 8.8 17.2 4.6 Gelir türüne göre gelir elde eden hanehalký fertlerinin yýllýk kullanýlabilir geliri Income of income recipient household members by kinds of income 2003 %20 %39 Maaþ, ücret - Wage salary Yevmiye - Daily wage %6 Müteþebbis geliri - Entreprenurial incomes Mülk gelirleri - Property incomes %3 Transfer geliri - Transfer incomes %32 Veri için tablo 24.3’e bakýnýz. For data, see table 24.3 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 372 Saþlık Health Ulaĩtırma Transportation (%) Eþlence ve kültür Entertainment Haberleĩme Communication and culture Eþitim Education Lokanta ve oteller Restaurants and hotels Çeĩitli mal ve hizmetler Various goods and services SRE 2 2.2 9.8 4.3 2.2 2.0 4.1 3.5 2.7 11.2 4.5 2.8 3.1 5.4 3.7 Total TR10 ćstanbul 3.4 8.3 4.6 1.8 2.1 5.7 3.2 TR21 Tekirdaþ 2.7 8.3 4.3 1.9 1.3 3.7 3.5 TR22 Balıkesir 2.3 10.0 4.3 2.7 1.7 5.0 3.4 TR31 ćzmir 1.4 9.0 4.2 1.6 1.0 2.5 2.9 TR32 Aydın 2.2 7.6 3.9 1.5 1.3 3.5 3.0 TR33 Manisa 2.3 14.3 4.1 2.4 1.4 5.5 3.3 TR41 Bursa 1.6 8.8 4.5 1.6 1.3 4.8 4.0 TR42 Kocaeli 1.7 11.5 4.6 2.7 2.3 4.8 4.2 TR51 Ankara 2.9 8.8 4.3 2.2 1.3 3.4 3.4 TR52 Konya 1.4 14.5 4.4 2.2 1.8 3.0 3.2 TR61 Antalya 2.0 10.1 4.1 1.9 1.5 4.1 3.9 TR62 Adana Hatay 4.1 10.5 3.6 2.2 1.6 3.4 4.0 TR63 1.7 7.4 4.3 1.5 1.7 2.0 3.0 TR71 Kırıkkale 1.6 6.9 4.1 1.5 0.9 1.9 1.9 TR72 Kayseri 1.5 8.5 4.4 1.4 0.8 2.5 2.7 TR81 Zonguldak 1.2 6.6 4.2 2.1 1.5 2.4 3.3 TR82 Kastamonu 1.8 6.1 4.7 1.2 2.0 2.6 3.6 TR83 Samsun 1.9 7.2 4.6 2.3 2.5 3.0 3.9 TR90 Trabzon 1.5 5.8 4.2 1.2 0.6 1.5 3.7 TRA1 Erzurum 1.4 3.5 4.1 0.9 2.0 1.1 4.9 TRA2 Aþrı 1.6 7.0 4.4 2.2 1.3 3.0 3.4 TRB1 Malatya 0.9 6.1 4.2 1.1 0.4 3.1 2.6 TRB2 Van 2.2 6.6 3.1 1.4 0.9 5.1 2.8 TRC1 Gaziantep 2.2 6.0 3.5 1.4 0.7 2.5 3.6 TRC2 Ĩanlıurfa 1.7 5.5 2.8 1.0 0.8 1.2 3.8 TRC3 Mardin Esas iþteki duruma göre çalýþan hanehalký fertlerinin yýllýk kullanýlabilir geliri Activity incomes of household members by employment status at main job 2003 %19 Ücretli maaþlý Salary or wage earner %52 %25 Yevmiyeli - Casual employee Kendi hesabýna Self employed Ýþveren - Employer %4 Veri için tablo 24.4’e bakýnýz. For data, see table 24.4 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 373 Gelir, Yoksulluk ve Tüketim 24.11 Distribution of expenditure groups by SRE 2 , 2003 [Monthly average] Income, Poverty and Consumption 24.12 Seçilmiĩ ülkelerde gelir veya harcama yüzdesi Percentages share of income or consumption in selected countries Gelir veya harcamanın yüzde payı Percentage share of income or consumption Çalıĩma tarihi Date of survey Gini katsayısı Gini coefficient En düĩük %10 Lowest 10% En düĩük %20 Lowest 20% En yüksek %10 Highest 10% En yüksek %20 Highest 20% ABD - U.S.A. Almanya - Germany Avustralya - Australia Avusturya - Austria Belçika - Belgium Çek Cumhuriyeti - Czech Republic Danimarka - Denmark Finlandiya - Finland Fransa - France Güney Kore - Korea Republic Hollanda - Netherlands ćngiltere - United Kingdom ćrlanda - Ireland ćspanya - Spain ćsveç - Sweden ćsviçre - Switzerland ćtalya - Italy Japonya - Japan Kanada - Canada Lüksemburg - Luxembourg Macaristan - Hungary Meksika - Mexico Norveç - Norway Polonya - Poland Portekiz - Portugal Slovak Cumhuriyeti - Slovak Republic Yunanistan - Greece 2000 2000(3) (4) 1994(3) (4) 1997(3) (4) 1996(3) (4) 1996(3) (4) 1997(3) (4) 2000(3) (4) 1995(3) (4) (3) (4) 1998 1994(3) (4) 1999(3) (4) 1996(3) (4) (3) (4) 1990 2000(3) (4) (3) (4) 1992 (3) (4) 2000 1993(3) (4) 1998(3) (4) 2000(3) (4) 1999(1) (2) 2000(3) (4) 2000(3) (4) 1999(1) (2) (3) (4) 1997 1996(3) (4) 1998(3) (4) (3) (4) 40.8 28.3 35.2 30.0 25.0 25.4 24.7 26.9 32.7 31.6 32.6 36.0 35.9 32.5 25.0 33.1 36.0 24.9 33.1 30.8 24.4 54.6 25.8 31.6 38.5 25.8 35.4 1.9 3.2 2.0 3.1 2.9 4.3 2.6 4.0 2.8 2.9 2.8 2.1 2.8 2.8 3.6 2.6 2.3 4.8 2.5 3.5 2.6 1.0 3.9 2.9 2.0 3.1 2.9 5.4 8.5 5.9 8.1 8.3 10.3 8.3 9.6 7.2 7.9 7.3 6.1 7.1 7.5 9.1 6.9 6.5 10.6 7.0 8.4 7.7 3.1 9.6 7.3 5.8 8.8 7.1 29.9 22.1 25.4 23.5 22.6 22.4 21.3 22.6 25.1 22.5 25.1 28.5 27.6 25.2 22.2 25.2 26.8 21.7 25.0 23.8 22.8 43.1 23.4 27.4 29.8 20.9 28.5 45.8 36.9 41.3 38.5 37.3 35.9 35.8 35.7 40.2 37.5 40.1 440 43.3 40.3 36.6 40.3 42.0 35.7 40.4 38.9 37.5 59.1 37.2 42.5 45.9 34.8 43.6 Türkiye - Turkey 2003 (5) (6) 42.0 1.9 5.3 34.6 50.1 Kaynak - Source: The World Bank, World Development Indicators (1) Toplam nüfusdaki her yüz kiĩiye düĩen harcama payıdır. (1) Data refer to consumption shares by percentiles of population. (2) Kiĩi baĩına harcamaya göre sıralanmıĩtır. (2) Ranked by per capita consumption. (3) Toplam nüfustaki her yüz kiĩiye düĩen gelirdir. (3) Data refer to income shares by percentiles of population. (4) Kiĩi baĩına gelire göre sıralanmıĩtır. (4) Ranked by per capita income. (5) 2003 Hanehalkı Bütçe Anketi kullanılmıĩtır. (5) 2003 Household Budget Survey was used. (6) ćlgili %10'luk veya %20'lik gruptaki gelir/ toplam hanehalkı geliri (6) Incomes of the deciles or quintiles/ household total income 140 000 000 Gelir elde eden hanehalký fertlerinin yýllýk kullanýlabilir geliri Income of income recipient household members 2003 (Milyar TL - Billion TL) 120 000 000 100 000 000 80 000 000 60 000 000 40 000 000 20 000 000 0 Türkiye - Turkey Kent - Urban Kýr - Rural Veri için tablo 24.5’e bakýnýz. For data, see table 24.5 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 374 Yoksul fert sayısı Number of poor individual (000) Yöntemler - Methods Gıda yoksulluþu - Food poverty Gıda ve gıda dıĩı yoksulluk Food and non - food poverty Yoksul fert oranı Percentages of poor individual (%) Türkiye Turkey Kent Kır Kır Rural Türkiye Turkey Kent Urban Urban Rural 926 376 550 1.35 0.92 2.01 18 441 9 011 9 429 26.96 21.95 34.48 136 10 126 0.20 0.03 0.46 2 082 971 1 111 3.04 2.37 4.06 20 721 10 080 10 106 4 651 10 615 5 430 30.30 14.74 24.62 11.33 38.82 19.86 Kiĩi baĩı günlük 1 $’ın altı Below $ 1 per capita per day(1) Kiĩi baĩı günlük 2.15 $’ın altı Below $ 2.15 per capita per day(1) Kiĩi baĩı günlük 4.3 $’ın altı Below $ 4.3 per capita per day(1) Göreli yoksulluk - Relative poverty (1) Burada 2002 yılı için 1 $’ın satınalma gücü paritesine (SGP) (1) Here, for 2002, 618 281 TL which is the equivalent of 1 $ göre karĩılıþı olan 618 281 TL kullanılmıĩtır. purchasing power parity (PPP) is used. 24.14 Hanehalkı büyüklüþüne göre yoksulluk oranları, 2002(1) Poverty rates according to household size, 2002 Hane - Household Fert - Individual Toplam sayı Hanehalkı büyüklüþü Household size Yoksul sayısı Yoksul oranı Number of Total number the poor Rate of poor (000) (000) (%) Türkiye - Turkey 1-2 3-4 5-6 7+ Kent - Urban 1-2 3-4 5-6 7+ Kır - Rural 1-2 3-4 5-6 7+ (1) Gıda ve gıda dıĩı harcamalar dikkate alınmıĩtır. Toplam sayı Total number (000) Yoksul sayısı Yoksul oranı Number of the poor Rate of poor (000) (%) 16 447 3 269 7 507 4 026 1 645 3 693 540 1 229 1 169 756 22.45 16.51 16.37 29.03 45.95 68 393 5 872 26 942 21 651 13 927 18 441 967 4 495 6 380 6 598 26.96 16.48 16.68 29.47 47.38 10 093 1 807 5 014 2 449 823 1 754 131 649 635 339 17.38 7.24 12.94 25.94 41.15 41 048 3 201 17 994 13 074 6 778 9 011 229 2 382 3 461 2 939 21.95 7.16 13.24 26.47 43.36 6 353 1 462 2 493 1 576 821 1 939 409 580 533 417 30.52 27.97 23.27 33.83 50.75 27 345 2 671 8 948 8 577 7 150 9 429 738 2 113 2 919 3 659 34.48 27.64 23.61 34.03 51.18 (1) Based on food and non-food expenditures. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 375 Gelir, Yoksulluk ve Tüketim 24.13 Yoksulluk sınırı yöntemlerine göre yoksulluk oranları, 2002 Poverty rates according to poverty line methods, 2002 Income, Poverty and Consumption 24.15 Hanehalkı fertlerinin eþitim durumuna göre yoksulluk oranları, 2002(1) Poverty rates according to educational level of the household members, 2002 (%) Nüfus payı Population share(2) Eþitim durumu Educational level Toplam - Total 6 yaĩından küçük fertler Individuals yourger than 6 Okur-yazar deþil - Illiterate Okur-yazar olup bir okul bitirmeyen Literate without a diploma ćlkokul - Primary school ćlköþretim - Elemantary school Ortaokul ve orta dengi meslek - Secondary school and equivalent vocational school Lise ve lise dengi meslek - High school and equivalent vocational school Yüksekokul, fakülte, yüksek lisans, doktora University, faculty, masters, doctorate Yoksulluk oranı Rate of poverty Türkiye Turkey Kent Urban Kır Rural Türkiye Turkey Kent Urban Kır Rural 100.00 100.00 100.00 26.96 21.95 34.48 10.04 11.27 10.79 9.53 8.91 13.89 33.17 41.07 31.18 35.88 36.79 46.42 19.32 33.57 4.70 18.81 29.95 4.68 20.08 39.01 4.74 34.60 26.12 26.47 29.96 21.81 21.22 41.13 31.08 34.25 6.11 7.08 4.66 18.77 13.80 30.11 11.19 13.80 7.28 9.82 7.06 17.65 3.79 5.37 1.43 1.57 1.07 4.37 (1) Gıda ve gıda dıĩı harcamalar dikkate alınmıĩtır. (1) Based on food and non-food expenditures. (2) Belirtilen eþitim gruplarının toplam nüfus içindeki (2) Calculated as the share of the specified education payı olarak hesaplanmıĩtır. groups in the total population. Yoksulluk oraný - Rate of poverty, 2002 (%) 40 35 30 Hane - Household 25 Fert - Individual 20 15 10 5 0 Türkiye Turkey Kent Urban Kýr Rural Veri için tablo 24.14’e bakýnýz. For data, see table 24.14 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 376 Bilim, Teknoloji ve Bilişim Science, Technology and Information Communication Sayfa Page Açıklama 378 Explanation 25.1 AR-GE harcamalarında gayri safi yurt içi hasıla 380 25.1 Gross domestic product on R&D expenditures 25.2 Sektörlere göre AR-GE harcaması ve insan gücü 380 25.2 Gross domestic expenditure on R&D and manpower by sectors 25.3 Harcama grubu ve finans kaynaþına göre sektörlerin AR-GE harcaması, 2001, 2002 381 25.3 Gross domestic expenditure on R& D by type of expenditure and source of funds, 2001, 2002 25.4 Öþrenim durumuna göre sektörlerin AR-GE insan gücü, 2001, 2002 382 25.4 R&D manpower by sectors and education level, 2001, 2002 383 25.5 Business enterprise R&D expenditures by economic activity, 2001 25.6 Ekonomik faaliyete göre ticari AR-GE harcamaları, 2002 384 25.6 Business enterprise R&D expenditures by economic activity, 2002 25.7 Ekonomik faaliyete göre ticari AR-GE insan gücü, 2001 385 25.7 Business enterprise R&D personnel by economic activity, 2001 25.8 Ekonomik faaliyete göre ticari AR-GE insan gücü, 2002 386 25.8 Business enterprise R&D personnel by economic activity, 2002 25.9 Seçilmiĩ ülkelerde AR-GE harcaması 387 25.9 Gross domestic expenditure on R&D in selected countries 25.5 Ekonomik faaliyete göre ticari AR-GE harcamaları, 2001 25.10 Teknolojik yenilik yapan ve yapmayan iĩyerleri, 19982000 387 25.10 Innovative and non-innovative firms, 1998-2000 25.11 Ekonomik faaliyete ve iĩyeri büyüklüþüne göre teknolojik yenilik yapan iĩyerleri, 1998-2000 389 25.11 Innovative firms by economic activity and size, 19982000 25.12 Cinsiyete göre bilgisayar ve internet kullanım oranları, 2004 390 25.12 Proportion of computer and internet use by gender, 2004 390 25.13 Computer and Internet use by age group, educational level and labour force status in the reference period, 2004 25.13 Yaĩ grubu, eþitim ve referans dönemdeki iĩgücü durumuna göre bilgisayar ve internet kullanımı, 2004 25.14 Hanelerde biliĩim teknolojileri ekipman durumu, 2004 391 25.14 Availability of ICT equipments in households, 2004 25.15 Hanehalkı bireylerinin internet kullanma amaçları 391 25.15 Activities of individuals over the Internet TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 377 25 Science, Technology and Information Communication ARAĨTIRMA - GELćĨTćRME RESEARCH - DEVELOPMENT 1990 yılında, Devlet ćstatistik Enstitüsü tarafından, bilim ve teknoloji göstergeleri alanında gerekli çalıĩmaların yürütülmesi, geliĩtirilmesi ve araĩtırma-geliĩtirme alanında uluslararası standart ve yöntemlerle uyumlu yeni serilerin oluĩturulması çalıĩmalarına baĩlanmıĩtır. In 1990, State Institute of Statistics started to establish its own structures for developing and implementing studies on Science and Technology Indicators and to re-establish new series on research and development which are in a well-defined grounds conforming with the international standards and methodologies. Devlet ćstatistik Enstitüsü, 1990 yılı için yapılan ilk çalıĩmadan itibaren AR-GE verilerini bu konuda standart OECD metodolojisi (Bilimsel ve Teknolojik Faaliyetlerin Ölçülmesi: AR-GE Anketleri için Önerilen Standartlar-Frascati) el kitabına uygun olarak yıllık anketler ile derlemektedir. Since 1990, R&D data have been compiled with annual surveys in line with the standard OECD methodology for R&D statistics entitled the Measurement of Scientific and Technological Activities: Proposed Standard Practice for Surveys of Research and Experimental Development-Frascati Manual. AR-GE istatistikleri çalıĩmasında kamu kesimi, ticari kesim ve yükseköþretim kesimleri kapsanmaktadır. Kamu kesimi ve ticari kesimde AR-GE verileri anketler ile doþrudan AR-GE yapan birimlerden derlenmektedir. Yükseköþretim kesiminde ise bu veriler AR-GE yapan birimlerin merkezi kayıtları kullanılarak yapılan detaylı çalıĩmalarla elde edilmektedir. Studies on R&D statistics cover government sector, business enterprise sector and higher education sector. In government and business enterprise sectors R&D data are collected by two separate questionnaires directed to the units actually performing R&D activities. In higher education sector, R&D data are derived from the unit’s registers by detailed studies. Tanım ve Kavramlar Definitions and Concepts Araĩtırma ve Deneysel Geliĩtirme (AR-GE): Araĩtırma ve deneysel geliĩtirme, toplum, kültür ve insan bilgisini de içeren bilgi birikimini artırmak ve bunu yeni uygulamalarda kullanmak için yapılan düzenli yaratıcı çalıĩmalardan oluĩur. Research and Experimental Development (R&D): Research and experimental development comprises creative works undertaken on a systematic basis in order to increase the stock of knowledge, including knowledge of human being, culture and society and the use of this stock of knowledge to devise new applications. AR-GE’yi ilgili benzer etkinliklerden ayıran temel ölçüt, AR-GE’de dikkate deþer ölçüde yenilik (özgünlük) bulunmasıdır. The basic criterion for distinguishing R&D from related activities is the presence in R&D of an appreciable element of novelty. Ticari kesim: Birincil faaliyetleri mal ve hizmet üreterek en azından üretim maliyetlerini karĩılayacak bir fiyatla halka satmak olan tüm firma, örgüt ve kurumlar ile esas olarak bunlara hizmet eden ve kar amaçlamayan özel kuruluĩlardır. Business enterprise sector: All firms, organizations and institutions whose primary activity is the production of goods or services for sale to the general public at a price intended approximately to cover at least the cost of production and the private non-profit institutes mainly serving them. Bu kesimin çekirdeþini kar daþıtsın ya da daþıtmasın özel kuruluĩlar oluĩturur. Bu kesime ticari kuruluĩların ürettiþi türden mal ve hizmetleri üretip satan kamu kuruluĩları da dahildir. (Kamu ćktisadi Teĩebbüsleri) The core of the sector is made up of private enterprises whether or not they distribute profit. In addition, it includes public enterprises mainly engaged in selling the kind of goods and services which are often produced by business enterprises. (State Economic Enterprises). Kamu kesimi: Baĩka ĩekilde uygun ve ekonomik olarak saþlanamayan ortak hizmetleri veren fakat bunları normal olarak satmayan, devlet ve toplumun ekonomik ve sosyal piyasasını yöneten bütün kuruluĩ, daire ve benzeri organlardır. Government sector: All department offices, and other bodies which are administering the economic and social policy of the state and community and those providing common services which are otherwise can not be provided conveniently economically, but normally not selling these common services. Yükseköþretim kesimi: Tüm üniversiteler, teknoloji estitüleri ve ortaöþretim sonrası kurumlardan oluĩur. Ayrıca, yüksek öþretim kurumlarının doþrudan kontrolünde bulunan, bunlar tarafından yönetilen ya da bu kurumlara baþlı tüm araĩtırma kuruluĩları, deneme istasyonları ve klinikleri de kapsar. Higher education sector: The sector is comprised of all universities, colleges of technology and other institutes of post secondary education. It also includes all research institutes, experimental stations, and clinics operating under the direct control of or administered by or associated with higher education establishments. Araĩtırmacı: Yeni bilgi, ürün, süreç, yöntem ve sistemler bulunması ya da geliĩtirilmesi ile uþraĩan mühendis ve bilim adamlarıdır. Bir araĩtırmacının iĩinin bilimsel ve teknik yanlarının planlanıp yönetilmesi ile uþraĩan iĩletmeci ve yöneticiler de bu tanım içine alınır. Researchers: Researchers are scientists or engineers engaged in the conception or creation of new knowledge, products, processes, methods and systems. Managers and administrators engaged in the planning and management of the scientific and technical aspects of a researcher’s work are also included. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 378 Technicians: Technicians participate in R&D projects by performing scientific and technical tasks under the supervision of researches. Diþer destek personeli: AR-GE projelerine (çalıĩmalarına) katılan ya da projelerle doþrudan ilgili vasıflı ve vasıfsız sanatkar, sekreter ve büro hizmetlilerinden oluĩur. Other supporting staff: Includes skilled and unskilled craftsmen, secreterial and clerical staff participating in R&D projects or directly associated with such projects. Tam Zaman Eĩdeþeri (TZE): AR-GE’de çalıĩan insan gücünün ARGE faaliyetlerinin kiĩi-yıl olarak tam zaman eĩdeþeri bulunur. Bir TZE bir kiĩi-yıl olarak düĩünülebilir. Böylelikle; çalıĩma zamanının % 30’unu AR-GE’ye, kalanını baĩka iĩlere ayıran kiĩi 0.3 TZE olarak alınmaktadır. Full-Time Equivalence (FTE): R&D activities of personnel employed on R&D are measured in full-time equivalence. a FTE may be thougth as one person-year. Thus a person who normally spends 30 percent of his or her time in R&D and the rest on other activities should be considered as 0.3 FTE. TEKNOLOJćK YENćLćK Teknolojik yenilik istatistikleri; teknoloji alanında tüm sektörlerde yapılan çalıĩmaların saptanarak, sektörlerin teknolojik yenilik yapma, yeni ürün ve proses geliĩtirme, yeni teknolojiyi kullanma, yayma ve yenilik yapabilme yeteneklerinin tespiti amacıyla bu konuda standart bir metodoloji olan “Oslo El Kitabı” na uygun olarak derlenmektedir. Technological innovation statistics aim at compiling information for product and process innovation activities, use of new technology and diffusion of the technology. Innovation data have been compiled through surveys in compliance with the standard methodology for innovation statistics entitled “Oslo Manual” Tanım ve Kavramlar Definitions and Concepts Teknolojik yenilik: Yeni ürün ve proses icadı ya da mevcut ürün ve prosesde önemli ölçüde deþiĩiklik yapılmasıdır. Yenilik, ürün piyasaya sürüldüþünde (ürün yeniliþi) ya da üretim süreci içinde kullanıldıþında (proses yeniliþi) tamamlanmıĩ olur. Ürün ya da prosesin sadece iĩyeri için yeni olması önemlidir, piyasa için yeni olup olmadıþı önemli deþildir. Technological innovation: Comprise implemented technologically new products and prosesses and significant technological improvements in products and processes. An innovation has been completed, if it has been introduced on the market (product innovation) or used within a production process (process innovation). The product or process should be new to enterprise, it does not necessarily have to be new to the enterprise’s market. Teknolojik olarak yeni ürün: Mevcut ürünlerden teknolojik karakteri ve kullanımı açısından önemli ölçüde farklılık gösteren üründür. Technologically new product: It is a product whose technological characteristics or intented use differ significally from those of previously produced products. Teknolojik proses yeniliþi: Teknolojik olarak yeni ya da önemli ölçüde iyileĩtirilmiĩ üretim metodlarının adapte edilmesi ile meydana gelir. Bu metodlar ekipmanda deþiĩiklik, üretim organizasyonunda deþiĩiklik, ürün daþıtımında deþiĩiklik yapılmasıyla oluĩur. Technological process innovation: It occur by the way of adoption of technologically new or significantly improved production methods. These methods comprise change in equipment, organization of production and product distribution. HANEHALKI BćLćĨćM TEKNOLOJćLERć KULLANIMI ARAĨTIRMASI Devlet ćstatistik Enstitüsü tarafından ilk defa 2004 yılında AB normlarına uygun olarak Hanehalkı Biliĩim Teknolojileri Kullanımı Araĩtırması gerçekleĩtirilmiĩtir. Bu araĩtırma ile eAvrupa ve eAvrupa+ giriĩimi kapsamında bilgi toplumu oluĩturmaya yönelik çalıĩmaların mevcut durumunu ve zaman içerisindeki deþiĩimlerini izleme ve deþerlendirmede karar alıcılara faydalı olacak veriler derlenmiĩtir. Araĩtırmada; yaĩ grubu, cinsiyet, eþitim ve iĩgücü durumuna göre bilgisayar ve internet kullanımı, kullanılan yer, kullanım amaçları, internet baþlantı türleri ve hanelerdeki biliĩim teknolojilerine iliĩkin tablolar üretilmiĩtir. INFORMATION COMMUNICATION TECHNOLOGY (ICT) USAGE SURVEY "ICT usage survey for households and individuals" was carried out first in 2004 according to EU norms. Data which would be useful for decision makers for monitoring and evaluating the current situation of the studies on developing Information Society within the frame of eEurope and eEurope+ initiatives, and the changes of them in time has been collected with this survey. The results of the survey has been given in tables where computer and Internet usage, where they are used, the purpose of their usage, Internet connections and the ICT at the households has been given by age groups, gender, education level, and labor force status. Tanım ve Kavramlar Definitions and Concepts Bilgi ve ćletiĩim (Biliĩim) Teknolojileri: Biliĩim teknolojileri bilginin elektronik yollarla görüntülenmesi, iĩlenmesi, depolanması ve daþıtımına katkıda bulunan faaliyetlerdir. Biliĩim teknolojileri; bilgi teknolojileri ( bilgisayar yazılım ve donanımı; son kullanıcılar, ofis, aþ ve veri iletiĩim ekipmanları) ve iletiĩim araç ve hizmetleri kapsamaktadır. Information Communication Technologies: Activities which contribute to the display, processing, storing and transmission of information through electronic means. ICT covers information technology (computer hardware and software; end user, office, network and data communications equipment) and telecommunications equipment and services. TECHNOLOGICAL INNOVATION TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 379 Bilim, Teknoloji ve Bilişim Teknisyen: Araĩtırmacıların gözetiminde, bilimsel ve teknik nitelikte çalıĩmalarla AR-GE projelerine katılan kiĩiler, öþrenimlerine bakılmaksızın teknisyen olarak alınır. Science, Technology and Information Communication 25.1 AR-GE harcamalarında gayri safi yurt içi hasıla Gross domestic product on R&D expenditures AR-GE harcaması Gross domestic expenditure on R&D (GERD) (000 000) Türk Lirası - Turkish Liras Satınalma gücü paritesi - Current ppp ($) Dolar - US $ (1) 1998 1999 2000 2001 2002 260 422 137 2 114.3 1 005.1 489 162 882 2 636.0 1 157.7 798 437 970 2 749.2 1 283.4 1 291 891 387 3 003.4 1 058.0 1 843 288 038 2 981.3 1 212.3 5.0 6.3 6.4 7.2 6.7 4 003 292 32.5 15.5 7 387 828 39.8 17.5 11 768 577 40.5 18.9 18 851 747 43.8 15.4 26 474 134 42.8 17.4 AR-GE harcaması / GSYćH - GERD / GDP (%o) Kiĩi baĩına düĩen AR-GE harcaması GERD per capita Türk Lirası - Turkish Liras Satınalma gücü paritesi - Current ppp ($) Dolar - US $ (1) (1) Import weighted average exchange rate (US $). (1) ćthalat aþırlıklı ortalama dolar kuru. 25.2 Sektörlere göre AR-GE harcaması ve insan gücü Gross domestic expenditure on R&D and manpower by sectors Harcamalar - Expenditures (000 000 TL) Toplam - Total Ticari - Business enterprises Kamu - Government Yüksek öþretim - Higher education ćnsan gücü - Manpower (000) TZE - FTE Toplam - Total Ticari - Business enterprises Kamu - Government Yüksek öþretim - Higher education (%) TZE - FTE Araĩtırmacı - Researcher Teknisyen ve eĩdeþeri - Technician Diþer destek personeli - Other 1998 1999 2000 2001 2002 260 422 137 82 199 536 19 033 231 159 189 370 489 162 882 186 115 626 32 637 071 270 410 185 798 437 970 266 997 562 49 425 120 482 015 288 1 291 891 387 435 856 643 95 100 575 760 934 169 1 843 288 038 528 963 218 129 288 701 1 185 036 119 22.9 5.2 3.9 13.8 24.3 5.6 4.0 14.6 27.0 6.0 4.1 16.9 27.7 5.6 5.3 16.8 29.0 5.9 5.5 17.6 82.7 9.4 7.9 82.7 9.8 7.5 85.5 8.7 5.8 82.0 9.2 8.8 82.8 8.9 8.3 Ýnsan gücü - Manpower (000 TZE-FTE) 35.0 30.0 25.0 20.0 15.0 10.0 5.0 0.0 1998 1999 2000 2001 2002 Veri için tablo 25.2’ye bakýnýz. For data, see table 25.2 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 380 (000 000 TL) Ticari Business enterprises Toplam Total Kamu Government Yükseköþretim Higher education 2001 Harcama grubu - Type of expenditure Cari harcama - Current expenditure Personel - Labour Diþer cari - Other Yatırım harcaması - Capital expenditure Sabit tesis - Land and buildings Makine teçhizat - Instrument and equipment Finans kaynaþı - Source of funds Yurt içi - Domestic Ticari - Business enterprises Kamu - Government Diþer - Other (2) Yurt dıĩı - Foreign (1) 1 291 891 387 943 968 569 455 623 258 488 345 311 435 856 643 235 744 016 85 211 484 150 532 532 95 100 575 66 941 753 51 441 924 15 499 829 760 934 169 641 282 800 318 969 850 322 312 950 347 922 818 89 606 310 258 316 508 200 112 627 31 452 294 168 660 333 28 158 822 10 417 030 17 741 792 119 651 369 47 736 986 71 914 383 1 291 891 387 1 281 159 828 579 709 037 620 140 854 81 309 937 10 731 559 435 856 643 434 871 044 418 043 118 14 225 364 2 602 562 985 599 95 100 575 85 354 615 972 921 84 381 250 444 9 745 960 760 934 169 760 934 169 160 692 998 521 534 240 78 706 931 - 2002 Harcama grubu - Type of expenditure Cari harcama - Current expenditure Personel - Labour Diþer cari - Other Yatırım harcaması - Capital expenditure Sabit tesis - Land and buildings Makine teçhizat - Instrument and equipment Finans kaynaþı - Source of funds Yurt içi - Domestic Ticari - Business enterprises Kamu - Government Diþer - Other (2) Yurt dıĩı - Foreign (1) 1 843 288 038 1 418 932 258 764 327 097 654 605 161 528 963 218 233 626 310 108 783 456 124 842 854 129 288 701 92 414 121 68 115 168 24 298 953 1 185 036 119 1 092 891 827 587 428 473 505 463 354 424 355 780 81 680 661 342 675 119 295 336 908 41 287 921 254 048 987 36 874 580 7 771 761 29 102 819 92 144 292 32 620 979 59 523 313 1 843 288 038 1 819 403 504 760 903 910 932 098 765 126 400 829 23 884 535 528 963 218 520 252 736 499 013 176 15 344 598 5 894 962 8 710 482 129 288 701 114 114 649 1 677 707 112 330 693 106 249 15 174 053 1 185 036 119 1 185 036 119 260 213 027 804 423 475 120 399 618 - (1) Tüm kamu kaynaklı yüksek öþretim fonlarını kapsar. (1) Public general university funds are included. (2) Baþıĩlar, vakıf, transfer vb. (2) Grants, fundation, transfers etc. Sektörlere göre AR-GE insan gücü R&D manpower by sectors 2002 90 000 80 000 70 000 60 000 50 000 40 000 30 000 20 000 10 000 Toplam Total Ticari - Busines enterprises Kamu Government Yüksek öðretim Higher education Veri için tablo 25.4’e bakýnýz. For data, see table 25.4 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 381 Bilim, Teknoloji ve Bilişim 25.3 Harcama grubu ve finans kaynaþına göre sektörlerin AR-GE harcaması, 2001, 2002 Gross domestic expenditure on R& D by type of expenditure and source of funds, 2001, 2002 Science, Technology and Information Communication 25.4 Öþrenim durumuna göre sektörlerin AR-GE insan gücü, 2001, 2002 R&D manpower by sectors and education level, 2001, 2002 Toplam Total Ticari Business enterprises Kamu Government Yükseköþretim Higher education 2001 Toplam - Total Doktora ve üstü - phD and above Yüksek lisans - Post-graduate Lisans - Graduate Lise üstü - Post-secondary Lise - Secondary Diþer - Other 75 960 30 775 22 597 14 487 1 865 3 675 2 561 8 753 283 1 274 3 342 1 230 2 011 613 8 544 1 005 1 322 1 970 635 1 664 1 948 58 663 29 487 20 001 9 175 - Toplam TZE / Total FTE Doktora ve üstü - phD and above Yüksek lisans - Post-graduate Lisans - Graduate Lise üstü - Post-secondary Lise - Secondary Diþer - Other 27 698 9 350 7 649 6 118 1 221 2 154 1 206 5 607 187 874 2 175 838 1 240 293 5 293 655 1 056 1 372 383 914 913 16 798 8 508 5 719 2 571 - 2002 Toplam - Total Doktora ve üstü - phD and above Yüksek lisans - Post-graduate Lisans - Graduate Lise üstü - Post-secondary Lise - Secondary Diþer - Other 79 958 32 416 23 900 15 425 2 054 3 509 2 654 9 107 314 1 292 3 451 1 506 1 853 691 8 644 1 080 1 347 2 050 548 1 656 1 963 62 207 31 022 21 261 9 924 - Toplam TZE / Total FTE Doktora ve üstü - phD and above Yüksek lisans - Post-graduate Lisans - Graduate Lise üstü - Post-secondary Lise - Secondary Diþer - Other 28 964 9 704 8 008 6 552 1 440 2 027 1 233 5 918 224 925 2 267 1 039 1 103 360 5 502 692 1 072 1 540 401 924 873 17 544 8 788 6 011 2 745 - TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 382 (000 000 TL) Cari harcama Yatırım harcaması Current expenditures Capital expenditures Makine Toplam Total Personel Labour Diþer Other Sabit tesis Land buildings 435 856 643 85 211 484 150 532 532 31 452 294 168 660 333 3 398 459 1 332 960 1 292 816 459 000 313 683 1 447 356 369 843 371 1 130 256 61 917 228 144 100 133 366 057 24 884 865 173 000 149 675 221 13 234 632 2 381 112 1 599 184 1 551 938 7 702 398 4 139 900 1 684 992 1 990 703 53 506 410 699 732 526 257 988 40 538 434 000 - plastik ve kauçuk ürünleri - Coke coal, petroleum, nuclear fuel, chemicals and products, rubber and plastics 38 458 970 9 600 300 12 881 574 8 351 736 7 625 360 Metalik olmayan diþer mineral ürünlerin imalatı Non-metallic mineral products (stone, clay, glass) USSS, 3.Rev ISIC, Rev.3 Toplam - Total Tarım, avcılık ve ormancılık Agriculture, hunting, forestry Madencilik - Mining ćmalat sanayii - Manufacturing Gıda, içecek, tütün Food, beverages and tobacco Dokuma, giyim eĩyası, kürk ve deri Textiles, wearing apparel, fur and leather Aþaç, kaþıt, basım, yayım Wood paper, printing, publishing teçhizat Instruments equipment Kok kömürü, petrol, nükleer yakıt, kimyasal madde, 21 268 230 4 195 416 6 782 328 1 870 894 8 419 592 22 238 765 Ana metal sanayii - Basic metals Makine ve teçhizat hariç metal eĩya sanayii - Fabricated metal products (except machinery and equipment) 8 142 708 2 925 840 1 663 712 8 061 214 9 587 999 1 630 296 1 599 602 957 825 3 954 985 Makine, teçhizat, cihazlar ve ulaĩım araçları - Machinery equipment, instruments and transport equipment 261 329 104 39 104 364 106 722 681 3 603 752 111 898 307 298 536 136 920 85 735 - 75 881 3 078 842 280 200 19 642 1 473 000 1 306 000 56 016 58 032 599 44 916 20 505 924 11 100 15 698 817 4 635 429 17 192 429 Mobilya imalatı, baĩka yerde sınıflandırılmamıĩ diþer imalatlar - Furniture, other manufacturing nec. Elektrik, gaz ve su Electricity, gas, water supply (utilities) ćnĩaat - Construction Hizmet sektörü - Service sector Toptan ve perekande ticaret motorlu araç vb.'nın onarımı Wholesale, retail trade and motor vehicle etc. repair Otel ve lokantalar - Hotel and restaurants Ulaĩtırma ve depolama - Transport and storage 34 400 14 400 - - 20 000 631 200 511 272 91 200 511 272 160 000 - 100 000 - 280 000 - Haberleĩme - Communications Mali aracı kuruluĩların faaliyetleri Financial intermediation (including insurance) 15 238 613 5 513 604 8 161 707 10 174 1 553 128 20 361 901 3 114 288 3 523 925 270 000 13 453 688 Gayrimenkul, kiralama ve iĩ faaliyetleri Real estate, renting and business activities 21 117 113 11 137 560 3 853 185 4 255 255 1 871 113 138 100 123 600 - - 14 500 Kamu yönetimi ve savunma vb. Public administration, defence etc. TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 383 Bilim, Teknoloji ve Bilişim 25.5 Ekonomik faaliyete göre ticari AR-GE harcamaları, 2001 Business enterprise R&D expenditures by economic activity, 2001 Science, Technology and Information Communication 25.6 Ekonomik faaliyete göre ticari AR-GE harcamaları, 2002 Business enterprise R&D expenditures by economic activity, 2002 (000 000 TL) Cari harcama Current expenditures Yatırım harcaması Capital expenditures Makine Toplam Total Personel Labour Diþer Other Sabit tesis Land buildings 528 963 218 108 783 456 124 842 854 41 287 921 254 048 987 4 315 776 1 804 236 1 939 340 127 000 445 200 1 844 230 457 373 579 1 240 176 80 274 840 223 265 109 539 380 5 000 35 282 241 375 789 232 277 118 21 151 543 3 062 484 2 549 080 3 150 110 12 389 869 6 046 990 3 101 388 2 199 766 27 713 718 123 809 131 305 328 70 323 13 480 420 000 plastik ve kauçuk ürünleri - Coke coal, petroleum, nuclear fuel, chemicals and products, rubber and plastics 73 321 043 12 882 048 25 619 575 15 237 067 19 582 353 USSS, 3.Rev ISIC, Rev.3 Toplam - Total Tarım, avcılık ve ormancılık Agriculture, hunting, forestry Madencilik - Mining ćmalat sanayii - Manufacturing Gıda, içecek, tütün Food, beverages and tobacco Dokuma, giyim eĩyası, kürk ve deri Textiles, wearing apparel, fur and leather Aþaç, kaþıt, basım, yayım Wood paper, printing, publishing teçhizat Instruments equipment Kok kömürü, petrol, nükleer yakıt, kimyasal madde, Metalik olmayan diþer mineral ürünlerin imalatı Non-metallic mineral products (stone, clay, glass) 17 511 166 5 221 116 6 618 418 1 543 900 4 127 732 28 268 415 Ana metal sanayii - Basic metals Makine ve teçhizat hariç metal eĩya sanayii - Fabricated metal products (except machinery and equipment) 12 019 810 3 668 664 2 146 031 2 582 917 19 870 803 2 458 488 1 879 531 726 792 6 954 999 Makine, teçhizat, cihazlar ve ulaĩım araçları - Machinery equipment, instruments and transport equipment 291 852 254 49 400 028 68 220 861 11 985 262 162 246 103 6 393 227 175 296 235 795 15 000 5 967 136 3 955 573 336 600 36 973 1 742 000 1 840 000 82 816 61 391 244 63 216 25 064 388 16 100 13 087 796 4 131 680 3 500 19 107 380 Mobilya imalatı, baĩka yerde sınıflandırılmamıĩ diþer imalatlar - Furniture, other manufacturing nec. Elektrik, gaz ve su Electricity, gas, water supply (utilities) ćnĩaat - Construction Hizmet sektörü - Service sector Toptan ve perekande ticaret motorlu araç vb.'nın onarımı Wholesale, retail trade and motor vehicle etc. repair 31 900 14 400 - - 17 500 Ulaĩtırma ve depolama - Transport and storage Haberleĩme - Communications Mali aracı kuruluĩların faaliyetleri Financial intermediation (including insurance) 770 000 596 772 12 675 709 596 772 5 241 180 20 000 5 565 612 150 000 15 288 600 000 1 853 629 22 803 059 5 400 204 2 317 115 481 000 14 604 740 Gayrimenkul, kiralama ve iĩ faaliyetleri Real estate, renting and business activities 24 351 104 13 654 632 5 185 069 3 485 392 2 026 011 162 700 157 200 - - 5 500 Otel ve lokantalar - Hotel and restaurants Kamu yönetimi ve savunma vb. Public administration, defence etc. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 384 A. Sayı - Headcount B. Tam zaman eĩdeþeri (TZE) - Full time equivalent (FTE) Teknisyen ve Diþer meslek USSS, 3.Rev ISIC, Rev.3 Toplam Total Araĩtırmacı Researchers eĩdeþeri Technicians personeli Other A 8 753 5 038 2 334 1 381 B 5 607 3 392 1 516 699 Tarım, avcılık ve ormancılık - Agriculture, hunting, forestry A B 281 127 87 59 44 24 150 44 Madencilik - Mining A B 128 57 75 51 26 3 27 3 ćmalat sanayii - Manufacturing Gıda, içecek, tütün - Food, beverages and tobacco A B A 6 447 4 272 312 3 538 2 419 162 1 831 1 237 65 1 078 616 85 Dokuma, giyim eĩyası, kürk ve deri Textiles, wearing apparel, fur and leather B A B 154 332 143 84 126 60 36 102 47 34 104 36 Aþaç, kaþıt, basım, yayım Wood, paper, printing, publishing A 32 8 22 2 B 30 7 21 2 A 732 384 265 83 B A B 563 311 193 59 670 385 391 284 180 141 157 88 186 229 117 64 230 218 95 90 95 53 40 75 Toplam - Total Kok kömürü, petrol, nükleer yakıt, kimyasal madde, plastik ve kauçuk ürünleri - Coke, petroleum, nuclear fuel, chemicals and products, rubber and plastics Metalik olmayan diþer mineral ürünlerin imalatı Non-metallic mineral products (stone, clay, glass) Ana metal sanayii - Basic metals A B Makine ve teçhizatı hariç metal eĩya sanayii Fabricated metal products (except machinery and equipment) A B Makine, teçhizat, cihazlar ve ulaĩım araçları Machinery equipment, instruments and transport equipments A B 124 3 736 2 628 42 2 338 1 637 30 976 724 52 422 267 Mobilya imalatı, baĩka yerde sınıflandırılmamıĩ diþer imalatlar Furniture, other manufacturing nec. A B 24 15 5 3 5 3 14 9 A B A 37 24 12 31 20 5 6 4 5 2 Elektrik, gaz ve su - Electricity, gas, water supply (utilities) ćnĩaat - Construction Hizmet sektörü - Service sector Toptan ve perekande ticaret motorlu araç vb.'nın onarımı Wholesale, retail trade and motor vehicle etc. repair Otel ve lokantalar - Hotel and restaurants Ulaĩtırma ve depolama - Transport and storage Haberleĩme - Communications Mali aracı kuruluĩların faaliyetleri Financial intermediation (including insurance) Gayrimenkul, kiralama ve iĩ faaliyetleri Real estate, renting and business activities Kamu yönetimi, savunma vb. Public administration, defence, etc. 8 3 3 2 A 1 848 1 119 3 1 302 840 2 422 245 1 124 34 - B A B A B A B A B A B A B 1 12 6 58 25 464 236 349 198 955 646 7 7 1 8 4 58 25 389 213 227 114 612 477 6 6 4 2 35 14 112 78 269 150 1 1 40 9 10 6 74 19 - B A B TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 385 Bilim, Teknoloji ve Bilişim 25.7 Ekonomik faaliyete göre ticari AR-GE insan gücü, 2001 Business enterprise R&D personnel by economic activity, 2001 Science, Technology and Information Communication 25.8 Ekonomik faaliyete göre ticari AR-GE insan gücü, 2002 Business enterprise R&D personnel by economic activity, 2002 A. Sayı - Headcount B. Tam zaman eĩdeþeri (TZE) - Full time equivalent (FTE) Teknisyen ve Diþer meslek USSS, 3.Rev ISIC, Rev.3 Toplam Total Araĩtırmacı Researchers eĩdeþeri Technicians personeli Other A 9 107 5 277 2 445 1 385 B 5 918 3 697 1 544 677 Tarım, avcılık ve ormancılık - Agriculture, hunting, forestry A B 280 129 88 61 52 27 140 41 Madencilik - Mining A B 99 47 67 45 15 1 17 1 ćmalat sanayii - Manufacturing Gıda, içecek, tütün - Food, beverages and tobacco A B A 6 846 4 588 321 3 798 2 715 165 1 951 1 280 67 1 097 593 89 Dokuma, giyim eĩyası, kürk ve deri Textiles, wearing apparel, fur and leather B A B 144 425 251 85 151 86 36 136 84 23 138 81 Aþaç, kaþıt, basım, yayım Wood, paper, printing, publishing A 29 6 21 2 B 25 5 18 2 A 833 461 290 82 B A B 600 361 189 50 666 368 386 276 170 141 161 87 203 229 111 42 223 243 96 101 107 53 20 89 137 3 907 2 817 36 45 2 488 1 858 9 33 1 013 721 7 59 406 238 20 23 37 9 31 5 6 9 - Toplam - Total Kok kömürü, petrol, nükleer yakıt, kimyasal madde, plastik ve kauçuk ürünleri - Coke, petroleum, nuclear fuel, chemicals and products, rubber and plastics Metalik olmayan diþer mineral ürünlerin imalatı Non-metallic mineral products (stone, clay, glass) Ana metal sanayii - Basic metals A B Makine ve teçhizatı hariç metal eĩya sanayii Fabricated metal products (except machinery and equipment) A B Makine, teçhizat, cihazlar ve ulaĩım araçları Machinery equipment, instruments and transport equipments A B A Mobilya imalatı, baĩka yerde sınıflandırılmamıĩ diþer imalatlar Furniture, other manufacturing nec. Elektrik, gaz ve su - Electricity, gas, water supply (utilities) B A B ćnĩaat - Construction A 24 15 20 6 4 6 3 Hizmet sektörü - Service sector B A B 7 1 830 1 123 4 1 287 852 3 415 229 128 42 A B A B A B A B A B A B A B 3 1 2 1 1 - - 12 58 25 394 190 360 216 997 685 6 6 8 58 25 321 172 240 136 653 513 5 5 31 11 105 67 277 150 1 1 4 42 7 15 13 67 22 - Toptan ve perekande ticaret motorlu araç vb.'nın onarımı Wholesale, retail trade and motor vehicle etc. repair Otel ve lokantalar - Hotel and restaurants Ulaĩtırma ve depolama - Transport and storage Haberleĩme - Communications Mali aracı kuruluĩların faaliyetleri Financial intermediation (including insurance) Gayrimenkul, kiralama ve iĩ faaliyetleri Real estate, renting and business activities Kamu yönetimi, savunma vb. Public administration, defence, etc. TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 386 (000 000 $) 1991 1999 2000 2001 2002 Avusturya - Austria 2 274.3 3 947.6 4 150.1 4 383.6 4 499.0 Kanada - Canada 8 567.7 14 805.9 16 774.7 18 464.6 18 163.0 161 407.7 244 023.8 265 194.0 274 757.6 277 099.9 Fransa - France 25 559.0 31 840.3 33 401.8 36 046.8 36 618.0 Almanya - Germany 38 379.5 48 042.3 50 930.3 52 562.0 53 972.1 ćtalya - Italy 12 687.7 14 249.5 15 228.2 16 351.3 - Amerika Birleĩik Devletleri United States of America ćspanya - Spain ćngiltere - United Kingdom Türkiye - Turkey 4 519.0 6 818.6 7 608.6 8 193.1 9 386.6 19 811.5 26 302.2 27 391.3 29 204.8 31 037.4 1 406.2 2 011.7 2 114.3 3 003.4 2 981.3 Source: OECD, Main Science and Technology Indicators, May 2004 Kaynak: OECD, Temel Bilim ve Teknoloji Göstergeleri, Mayıs 2004 25.10 Teknolojik yenilik yapan ve yapmayan iĩyerleri, 1998-2000 Innovative and non-innovative firms, 1998-2000 USSS, 3.Rev. ve iĩyeri büyüklük grubu (kiĩi) ISIC, Rev.3 and size of establishment (person) Ekonomik faaliyet - Economic activities Telekomünikasyon - Telecommunication Mali aracı kuruluĩların faaliyetleri Financial intermediation Sigorta ve emeklilik fonları Insurance and pension funding Mali aracı kuruluĩlara yardımcı faaliyetler Activities auxiliary to financial intermediation Bilgisayar ve ilgili faaliyetler Computer and related activities ćĩyeri büyüklük grubu - Size groups 1-9 10-19 20-49 50-99 100-249 250-499 500+ Toplam Total (%) Teknolojik yenilik yapan iĩyeri Innovative firms Teknolojik yenilik yapmayan iĩyeri Non-innovative firms 100.0 38.5 61.5 100.0 80.0 20.0 100.0 25.0 75.0 100.0 62.5 37.5 100.0 28.2 71.8 100.0 49.5 50.5 100.0 38.5 61.5 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 35.4 24.0 16.7 42.3 55.6 76.5 76.0 64.6 76.0 83.3 57.7 44.4 23.5 24.0 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 387 Bilim, Teknoloji ve Bilişim 25.9 Seçilmiĩ ülkelerde AR-GE harcaması - Gross domestic expenditure on R&D in selected countries [Satınalma gücü paritesi - Purchasing power parity] Science, Technology and Information Communication Ýþyeri büyüklüðüne göre teknolojik yenilik yapan iþyerleri Innovative firms by size of establishments (%) 90.0 80.0 70.0 60.0 50.0 40.0 30.0 20.0 10.0 0.0 1-9 10-19 20-49 50-99 100-249 250-499 500+ Ýþyeri büyüklüðüne göre teknolojik yenilik yapmayan iþyerleri Non-innovative firms by size of establishments (%) 90.0 80.0 70.0 60.0 50.0 40.0 30.0 20.0 10.0 0.0 1-9 10-19 20-49 50-99 100-249 250-499 500+ Veri için tablo 25.10’a bakýnýz. For data, see table 25.10 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 388 (%) Teknolojik yenilik türü Type of innovation USSS, 3.Rev. ve iĩyeri büyüklük grubu (kiĩi) ISIC, Rev.3 and size of establishment (person) Ekonomik faaliyet - Economic activities Gıda ürünleri ve içecek imalatı Food products and beverages Tütün ürünleri imalatı - Tobacco products Tekstil ürünleri imalatı - Textiles Giyim eĩyası imalatı, kürkün iĩlenmesi ve boyanması Wearing, apparel and fur Deri ürünleri ve ayakkabı imalatı Leather products and footwear Aþaç ve mantar ürünleri imalatı - Wood and cork (not furniture) Kaþıt ve kaþıt ürünleri imalatı - Pulp, paper and paper products Basım, yayım, kayıtlı medyanın çoþaltılması Publishing, printing and reproduction of recorded media Kok kömürü, rafine edilmiĩ petrol ürünleri ve nükleer yakıt imalatı - Coke, refined petroleum products and nuclear fuel Kimyasal madde ve ürünleri imalatı Chemical and chemical products Plastik ve kauçuk ürünleri imalatı Rubber and plastic products Metalik olmayan diþer mineral ürünleri imalatı Non-metallic mineral products (stone, clay, glass) Ana metal sanayii - Basic metal industry Makine ve teçhizat hariç metal eĩya sanayii - Fabricated metal products (except machinery and equipment) Baĩka yerde sınıflandırılmamıĩ makine ve teçhizat imalatı - Manufacture of machinery and equipment nec. Büro, muhasebe ve bilgi iĩlem makineleri imalatı Office, accounting and computing machinery Baĩka yerde sınıflandırılmamıĩ elektrikli makine ve cihazların imalatı - Electrical machinery Radyo, televizyon, haberleĩme teçhizatı ve cihazlar imalatı - Electronic equipment (radio, TV and com.) Tıbbi aletler; hassas ve optik aletler ve saat imalatı Medical, precision and optical instruments, watches clocks Motorlu kara taĩıtı imalatı - Motor vehicles Diþer ulaĩım araçlarının imalatı - Other transport equipment Mobilya imalatı; baĩka yerde sınıflandırılmamıĩ diþer imalatlar - Furniture, other manufacturing nec. ćĩyeri büyüklük grubu (Kiĩi) - Size groups (Person) 10-19 20-49 50-99 100-249 250-499 500-999 1000+ Toplam Total Teknolojik yenilik yapan iĩyeri Ürün Innovative firms Product Üretim süreci Process Ürün ve üretim süreci Both product and process 100.0 29.4 26.3 36.4 37.3 100.0 100.0 100.0 38.1 20.0 17.9 13.4 14.6 29.7 53.8 69.5 34.1 32.8 15.9 36.2 100.0 18.7 28.6 65.5 5.9 100.0 100.0 100.0 8.9 27.6 20.7 36.9 55.2 3.0 12.7 31.2 49.2 50.4 13.6 47.8 100.0 18.5 8.3 74.6 17.1 100.0 31.6 - 38.6 61.4 100.0 44.4 42.3 28.2 29.5 100.0 32.8 28.8 14.2 57.0 100.0 100.0 32.5 33.5 23.1 11.4 14.2 35.0 62.7 53.6 100.0 35.0 20.8 50.1 29.1 100.0 50.8 38.9 15.3 45.8 100.0 66.7 50.0 - 50.0 100.0 66.6 42.9 23.6 33.5 100.0 37.2 63.6 - 36.4 100.0 100.0 100.0 50.0 25.1 62.6 30.2 16.4 24.5 21.4 18.9 9.8 48.4 64.7 65.7 100.0 15.2 48.8 24.3 26.9 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 29.4 21.5 28.4 34.0 34.5 40.0 38.2 58.7 26.3 32.8 30.3 26.6 17.1 12.9 15.3 17.8 36.4 30.1 36.9 32.4 43.3 52.3 35.4 22.7 37.3 37.1 32.8 41.0 39.6 34.8 49.3 59.5 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 389 Bilim, Teknoloji ve Bilişim 25.11 Ekonomik faaliyete ve iĩyeri büyüklüþüne göre teknolojik yenilik yapan iĩyerleri, 1998-2000 Innovative firms by economic activity and size, 1998-2000 Science, Technology and Information Communication 25.12 Cinsiyete göre bilgisayar ve internet kullanım oranları, 2004 Proportion of computer and internet use by gender, 2004 (%) ćnternet Internet Bilgisayar Computer Son üç ay içerisinde Within the last three months Üç ay ile bir yıl arasında Between 3 months and a year ago Bir yıldan çok oldu More than one year Hiç kullanmadım - Never used Toplam Total Kadın Females Erkek Males Toplam Total Kadın Females Erkek Males 7 902 583 5.22 11.58 6 237 396 3.88 9.38 682 068 0.63 0.82 625 621 0.52 0.81 2 507 189 35 947 346 2.36 42.31 2.97 34.11 2 003 869 38 172 299 1.71 44.41 2.55 36.74 25.13 Yaĩ grubu, eþitim ve referans dönemdeki iĩgücü durumuna göre bilgisayar ve internet kullanımı, 2004 Computer and Internet use by age group, educational level and labour force status in the reference period, 2004 Toplam birey sayısı Total number of individuals Kadın Erkek Females Males Toplam - Total Yaĩ grubu - Age group 16-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 Bilgisayar kullanan Using computer (%) Kadın Erkek Females Males ćnternet kullanan Using Internet (%) Kadın Erkek Females Males 23 761 862 23 277 323 10.33 23.41 7.67 18.95 5 649 460 6 265 551 4 706 242 3 438 470 2 180 003 1 522 137 5 172 198 6 405 911 4 744 685 3 539 837 2 096 418 1 318 274 21.07 13.10 7.05 2.76 0.67 0.11 44.40 26.41 19.16 12.91 4.00 0.80 15.95 9.87 4.92 1.66 0.64 0.06 38.30 21.47 13.89 9.28 2.67 0.88 5 357 746 10 840 681 1 831 153 10 294 371 0.35 0.74 2.59 3.71 0.24 0.37 2.01 2.29 2 331 721 3 839 231 3 824 418 5 152 749 15.89 27.36 29.16 45.65 9.49 19.32 22.51 37.68 1 392 483 2 174 632 67.07 71.36 57.96 61.42 2 354 221 8 523 764 43.39 30.95 34.79 24.36 1 039 094 2 559 314 14 974 975 584 706 555 763 1 237 602 456 186 6 191 367 1 321 843 6.47 2.21 2.56 31.84 10.61 54.98 0.00 11.93 15.19 19.82 2.87 70.55 5.08 6.06 1.43 1.17 27.13 6.87 43.02 0.00 8.94 12.25 18.89 1.67 60.27 4.16 Eþitim durumu - Education level Bir okul bitirmedi - Literate without a diploma ćlkokul - Primary school ćlköþretim / Ortaokul ve dengi - Secondary school and vocational school at secondary school level Lise ve dengi - High school Üniversite / Master / Doktora University / Master / Doctorate ćĩgücü durumu - Labour force status Ücretli / maaĩlı - Regular employee Serbest meslek (kendi hesabına çalıĩan, iĩveren) Self employed Ücretsiz aile iĩçisi - Unpaid family worker Ev kadını / ev kızı - Housewife ćĩsiz / iĩ arıyor - Unemployed Emekli - Retired Öþrenci - Student Diþer - Other 2 114 478 2 401 531 1 901 051 823 290 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 390 (%) ćnternete baþlı araçlara sahip olan hane oranı Biliĩim teknolojilerine sahip olan hane oranı Proportion of households having ICT equipments Proportion of households having equipments for Internet access Kiĩisel bilgisayar - PC Taĩınabilir bilgisayar - Laptop El bilgisayar - Handled computer Cep / araç telefonu - Mobile phone 9.98 0.85 0.13 53.64 5.86 0.55 0.06 2.08 Televizyon (uydu yayını ve kablo TV dahil) Television (including satellite dish, cable TV) Oyun konsolu - Games console 92.19 2.85 0.13 0.24 25.15 Hanehalkı bireylerinin internet kullanma amaçları Activities of individuals over the Internet (%) Amaçlar - Activities ćletiĩim - Communication Bilgi arama ve çevirimiçi (on-line) hizmetler - Information search and online services 76.10 93.18 Mal ve hizmet sipariĩi vermek ve satmak, bankacılık Ordering and selling of goods and services, banking 17.38 45.39 42.72 Kamu kurum / kuruluĩlarıyla iletiĩim - Interaction with public authorities Eþitim - Training and education Hanehalký bireylerinin internet kullanma amaçlarý Activities of individuals over the Internet 43% Ýletiþim - Communication 76% Bilgi arama ve çevrimiçi (on-line) hizmetler Information search and online services Mal ve hizmet sipariþi vermek ve satmak, bankacýlýk - Ordering and selling of goods and services, banking 45% 17% 93% Kamu kurum / kuruluþlarýyla iletiþim Interaction with public authorities Eðitim - Training and education TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 391 Bilim, Teknoloji ve Bilişim 25.14 Hanelerde biliĩim teknolojileri ekipman durumu, 2004 Availability of ICT equipments in households, 2004 Yaşam Memnuniyeti Life Satisfaction Sayfa Page Açıklama 394 Explanation 26.1 Mutluluk düzeyi, 2004 395 26.1 Level of happiness, 2004 26.2 Mutluluk kaynaþı kiĩi ve deþerler, 2004 396 26.2 Persons and values that are sources of happiness, 2004 26.3 Memnuniyet, 2004 396 26.3 Satisfaction, 2004 26.4 Kamu hizmetlerinden memnuniyet, 2004 397 26.4 Satisfaction from public services, 2004 26.5 2005 yılından beklentiler 398 26.5 Expectations for year 2005 26.6 Umut düzeyi, 2004 399 26.6 Level of hope, 2004 26.7 Beĩ yıl öncesine göre geliĩmiĩlik deþerlendirmesi, 2004 400 26.7 Personal development assessment with respect to five years ago, 2004 26.8 Beĩ yıl sonrası için geliĩme beklentisi, 2004 401 26.8 Personal development expectation for five years later, 2004 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 393 26 Life Satisfaction YAĨAM MEMNUNćYETć LIFE SATISFACTION Yaĩam Memnuniyeti Araĩtırması’nın amacı: Türkiye’deki bireylerin genel mutluluk düzeyine iliĩkin algısını, temel yaĩam alanlarındaki genel memnuniyetini ve kamu hizmetlerinden memnuniyetini ölçmek ve bunların zaman içindeki deþiĩimini takip etmektir. The purpose of Life Satisfaction Survey: To measure the general happiness level perception of the individuals and, the general satisfaction of the individuals from main life areas and from public services, and to follow up the changes in this satisfaction in time. Coþrafi kapsam: Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde bulunan tüm yerleĩim yerleri kapsama dahil edilmiĩtir. Bu yerleĩim yerleri, Devlet Planlama Teĩkilatı tarafından belirlenen ve Enstitünün diþer anket çalıĩmalarında da kullanılmakta olan kent-kır tanımı dikkate alınarak iki tabakaya ayrılmıĩtır. Geographic scope: All the localities within the borders of Turkish Republic has been covered. These localities are divided into two parts considering the rural area and urban area definitions of State Planning Organization, that are used in other surveys of the Institute. Kapsanan kitle: Anket çalıĩmasında Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yaĩayan 18 ve daha yukarı yaĩtaki tüm hanehalkı fertleri kapsama alınmıĩtır. Ancak araĩtırmada toplam nüfusun yaklaĩık %2.6’sını oluĩturan ve kurumsal nüfus olarak tanımlanan; yaĩlılar evi, huzur evleri, hapishane, askeri kıĩla, hastane, otel, çocuk yuvalarında bulunan nüfus ise pratik nedenlerden dolayı göçer nüfus kapsam dıĩı tutulmuĩtur. Covered mass: Citizens living in the households within the borders of Turkish Republic, and who are 18 years of age and over have been covered. However, the institutional population which constitutes 2.6 % of the population, and which are at old age asylums, rest homes, dormitories, prisons, barracks, hospitals, hotels, and nursery schools has not been covered due to practical reasons. Örnekleme birimi: Nihai örnekleme birimi olarak hanehalkı ve örnek hanehalklarındaki 18+ yaĩtaki tüm bireylerdir. Sampling unit: Household and individuals who are 18 years of age and over at the sample households has been defined to be the final sampling unit. Tanım ve Kavramlar Definitions and Concepts Mutluluk: Acı, keder ve ızdırabın yokluþu ve bunların yerine sevinç, neĩe ve tatmin duygularının varlıþıyla karakterize edilen durum; hayattan genel olarak memnun olma hali. Happiness: The situation characterized by the lack of pain, sorrow and persecution and by presence of joy, cheerfulness and satisfaction; that is, being satisfied in generally with life. Memnuniyet: ćhtiyaçların ve isteklerin karĩılanmasından doþan tatmin duygusu. Satisfaction: The feeling of satisfaction arising from meeting the needs and desires. Umut düzeyi: Anket kapsamında görüĩülen bireylerin “çok umutlu”, “umutlu”, “umutlu deþil” ve “hiç umutlu deþil” kategorileri itibariyle umut düzeylerini derecelendirmeleri. Level of hope: The grading of the hope of individuals interviewed within the scope of the survey, as "very hopeful", "hopeful", "not hopeful" and "not hopeful at all". TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 394 (%) Mutlu - Happy Genel mutluluk düzeyi - Level of happiness Orta - Neither happy, nor unhappy Mutsuz - Unhappy Erkek Males Kadın Females Erkek Males Kadın Females Erkek Males Kadın Females 54.6 61.5 32.0 27.6 13.4 10.9 53.4 54.5 54.8 54.4 52.8 59.0 67.6 59.1 60.3 60.5 60.3 61.7 31.3 32.5 32.4 32.2 33.5 28.6 24.9 30.2 28.8 28.5 22.9 26.4 15.3 13.0 12.8 13.4 13.8 12.4 7.6 10.7 10.9 11.0 16.8 12.0 45.9 54.8 30.6 26.0 23.5 19.2 49.7 51.7 60.8 63.4 30.1 33.1 26.4 28.4 20.2 15.2 12.8 8.1 58.4 58.1 29.6 34.1 12.0 7.7 55.7 62.6 33.1 28.2 11.1 9.2 Yaĩ gruplarına göre - By age groups 18-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65+ Öþrenim durumuna göre - By educational status Okur - yazar deþil - Illiterate Okur-yazar/bir okul bitirmeyen Literate but not completed a school ćlkokul mezunu - Primary school ćlköþretim+Ortaokul mezunu Primary education, middle school and equivalent Lise / dengi mezunu Secondary education and equivalent Y.Okul / üniversite mezunu College, university,master, Ph.D 63.5 72.0 29.2 19.9 7.4 8.1 Medeni duruma göre - By marital status Halen evli olan - Married Evli olmayan - Not married 56.2 49.5 65.3 52.2 32.0 32.1 25.7 32.2 11.8 18.3 9.0 15.6 Çalıĩma durumuna göre - By working status Ücret karĩılıþı çalıĩan - Paid Ücretsiz aile iĩçisi - Unpaid family worker Çalıĩmayan - Not working 58.4 52.5 48.8 61.7 65.3 61.3 31.4 30.4 33.1 27.0 23.7 27.9 10.3 17.1 18.2 11.3 11.0 10.8 59.3 65.5 31.8 26.7 8.8 7.8 45.5 52.5 32.3 29.6 22.2 17.9 38.2 50.1 52.6 58.2 45.0 59.7 62.9 64.7 35.5 34.7 34.7 32.3 34.0 29.5 30.5 26.3 26.2 15.2 12.7 9.5 21.0 10.8 6.6 9.0 63.4 71.1 28.9 21.9 7.7 7.0 71.0 74.2 21.8 18.1 7.2 7.6 56.1 51.8 62.5 59.9 31.8 32.3 27.5 27.8 12.0 15.9 10.0 12.3 Sosyal güvenlik kapsamında olma durumuna göre By status of being covered by social security Sosyal güvenlik kapsamında - Covered by social security Sosyal güvenlik kapsamında deþil Not covered by social security Hanehalkı gelir grubuna göre - By household income intervals 0 - 319 Milyon (Million) TL 320 - 416 Milyon ( Million) TL 417 - 583 Milyon (Million) TL 584 - 833 Milyon (Million) TL 834 Milyon TL - 1 Milyar 166 Milyon TL 834 Million TL - 1 Billion 166 Million TL 1 Milyar 167 Milyon TL + 1 Billion 167 Million TL + Yerleĩim birimi - By place of residence Kent - Urban Kır - Rural TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 395 Yaşam Memnuniyeti 26.1 Mutluluk düzeyi, 2004 Level of happiness, 2004 Life Satisfaction 26.2 Mutluluk kaynaþı kiĩi ve deþerler, 2004 Persons and values that are sources of happiness, 2004 (%) Toplam - Total Evli olan - Married Evli olmayan - Not married Erkek Males Kadın Females Erkek Males Kadın Females Erkek Males Kadın Females Mutluluk kaynaþı kiĩiler Persons that are sources of happiness Kendisi - herself/himself Çocuklar - Children Anne/baba - Mother/father Arkadaĩlar - Friends Yeþenler - Nephews/nieces Torunlar- Granddaughters/grandsons Eĩ - Spouse Tüm aile - All of the family Diþer - Other 2.3 8.2 3.6 1.4 0.3 1.6 7.2 74.4 1.1 1.7 18.1 2.7 0.9 0.3 2.0 9.1 64.8 0.4 1.0 10.0 0.7 0.2 0.1 1.9 9.3 76.1 0.7 1.0 17.8 0.7 0.2 0.1 1.5 12.4 66.2 0.2 6.5 2.6 12.2 5.0 0.7 0.6 0.7 69.1 2.6 3.5 18.7 7.8 2.9 0.7 3.2 0.9 61.5 0.8 Mutluluk kaynaþı olan deþerler Values that are sources of happiness Güç - Power Baĩarı - Success ćĩ - Work Saþlık - Health Sevgi - Love Para - Money Diþer - Other 1.2 8.8 6.7 61.6 12.5 8.1 1.0 0.8 3.4 2.0 72.4 16.6 4.3 0.6 0.9 6.2 5.2 66.3 12.4 7.9 0.9 0.4 1.7 1.0 76.2 16.1 3.9 0.7 2.2 16.6 11.3 47.4 12.5 8.6 1.4 1.6 7.6 4.3 62.8 18.0 5.3 0.4 26.3 Memnuniyet, 2004 Satisfaction, 2004 Genel saþlık durumundan - From own health ćĩten - From work ćĩyeri iliĩkilerinden - From work relations ćĩten elde edilen kazançtan From earning obtained from work Evlilikten - From marriage Aile iliĩkilerinden - From family relations Akraba iliĩkilerinden From relationships with relatives Arkadaĩ iliĩkilerinden From relationships with friends Komĩuluk iliĩkilerinden From relationships with neighbors (%) Memnun Satisfied Orta - Neither satisfied nor unsatisfied Erkek Kadın Males Females Erkek Kadın Males Females Memnun deþil Not satisfied Parasal kazancı yok - Don't get earning Yalnız yaĩıyor Living alone Erkek Kadın Erkek Kadın Males Females Males Females Erkek Kadın Males Females 74.4 64.8 82.9 58.7 69.7 81.0 13.4 14.6 13.0 20.2 16.2 13.5 12.2 20.6 4.2 21.0 14.0 5.4 - - - - 25.6 96.0 94.2 21.4 90.4 89.7 26.6 3.2 3.4 16.6 6.7 4.9 43.3 0.8 1.1 31.9 2.9 2.2 4.5 - 30.1 - - - 1.2 3.1 80.1 83.9 12.7 10.7 7.2 5.4 - - - - 90.9 91.2 7.2 7.3 2.0 1.5 - - - - 80.8 83.5 13.4 10.7 5.8 5.7 - - - - TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 396 (%) Orta - Neither safisfied nor unsatisfied Memnun Satisfied Erkek Males Eþitim hizmetlerinden Educational services Saþlık hizmetlerinden From health services Asayiĩ hizmetlerinden From public security services Adli sistemin verdiþi hizmetlerden From judicial services Kamu hizmetleri ile ilgili bilgi edinme iĩlemlerinden From aquiring information about public services 70,0 Kadın Females Erkek Males Kadın Females Memnun deþil Not satisfied Erkek Males Kadın Females Fikri yok No idea Erkek Males Kadın Females 46.3 51.0 24.9 25.4 28.9 23.6 - - 44.1 49.6 19.8 19.9 36.2 30.4 - - 69.2 72.9 15.0 15.8 15.7 11.3 - - 46.9 42.7 16.4 14.0 17.2 9.2 19.5 34.2 38.7 35.8 23.3 16.6 22.6 14.6 15.3 33.0 Mutluluk düzeyi - Level of happiness, 2004 (%) 60,0 50,0 Erkek - Male 40,0 Kadýn - Female 30,0 20,0 10,0 0,0 Mutlu - Happy Orta - Neither Mutsuz - Unhappy Veri için tablo 26.1’ye bakýnýz. For data, see table 26.1 TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 397 Yaşam Memnuniyeti 26.4 Kamu hizmetlerinden memnuniyet, 2004 Satisfaction from public services, 2004 Life Satisfaction 26.5 2005 yılından beklentiler Expectations for year 2005 (%) Türkiye - Turkey Genel olarak hayata iliĩkin beklentiler Expectations for life in general Hanelerinin mali durumuna iliĩkin Expectations for the financial conditions of the household Kiĩisel iĩ durumuna iliĩkin Expectations for the personal work Türkiye'deki iĩ durumuna iliĩkin Expectations for work conditions of Turkey Türkiye'nin ekonomik durumuna iliĩkin Expectations for the economic conditions of Turkey Kent - Urban Genel olarak hayata iliĩkin beklentiler Expectations for life in general Hanelerinin mali durumuna iliĩkin Expectations for the financial conditions of the household Kiĩisel iĩ durumuna iliĩkin Expectations for the personal work Türkiye'deki iĩ durumuna iliĩkin Expectations for work conditions of Turkey Türkiye'nin ekonomik durumuna iliĩkin Expectations for the economic conditions of Turkey Kır - Rural Genel olarak hayata iliĩkin beklentiler Expectations for life in general Hanelerinin mali durumuna iliĩkin Expectations for the financial conditions of the household Kiĩisel iĩ durumuna iliĩkin Expectations for the personal work Türkiye'deki iĩ durumuna iliĩkin Expectations for work conditions of Turkey Türkiye'nin ekonomik durumuna iliĩkin Expectations for the economic conditions of Turkey 50,0 (%) Daha iyi olacak Will be better Aynı olacak Will be the same Erkek Kadın Males Females Erkek Kadın Males Females Daha kötü olacak Will be worse Erkek Males Fikri yok No idea Kadın Erkek Kadın Females Males Females 41.7 37.3 42.0 44.4 10.1 8.2 6.2 10.0 31.8 26.8 52.1 55.5 11.7 10.5 4.4 7.2 32.6 28.7 54.6 57.4 9.9 8.0 2.9 6.0 30.7 22.6 36.4 37.0 27.2 24.3 5.7 16.0 45.2 34.9 31.7 34.1 17.8 16.8 5.3 14.2 45.4 40.9 39.8 42.5 9.1 7.7 5.7 9.0 34.4 28.9 51.2 54.4 10.4 10.3 4.0 6.3 35.9 40.4 53.1 46.1 8.5 9.2 2.6 4.4 32.9 26.0 35.1 35.8 26.9 26.2 5.1 12.1 46.3 37.5 30.9 33.9 18.0 17.9 4.8 10.6 35.5 31.4 45.8 47.7 11.7 9.1 7.0 11.8 27.3 23.2 53.7 57.3 13.8 10.8 5.2 8.7 25.4 13.6 57.8 71.9 13.1 6.4 3.6 8.2 26.8 17.0 38.6 39.2 27.8 21.2 6.8 22.6 43.3 30.4 33.0 34.5 17.6 14.8 6.1 20.3 2005 yýlýndan beklentiler Expectations for year 2005 45,0 40,0 35,0 30,0 Erkek - Male 25,0 Kadýn - Female 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 Daha iyi olacak Will be better Ayný olacak Will be the same Daha kötü olacak Will be worse Fikri yok No idea TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 398 Genel umut düzeyi - Level of hope (%) Çok umutlu Very hopeful Umutlu Hopeful Umutlu deþil Not hopeful Hiç umutlu deþil - Not hopeful at all Erkek Kadın Males Females Erkek Kadın Males Females Erkek Kadın Males Females Erkek Kadın Males Females 5.4 5.1 59.8 63.2 26.5 23.5 8.3 8.2 10.4 5.3 3.6 3.8 3.1 6.0 8.8 4.8 3.8 4.5 3.9 2.9 55.8 58.9 55.8 62.6 71.5 62.4 64.7 60.0 62.9 67.0 62.7 65.2 24.5 25.8 31.7 27.3 18.2 27.4 18.6 25.1 24.4 20.6 25.9 28.8 9.2 10.0 8.9 6.3 7.2 4.1 7.9 10.1 8.9 7.9 7.5 3.1 7.0 4.2 52.9 57.9 31.4 30.4 8.8 7.5 7.9 4.4 2.2 4.9 53.5 57.5 66.5 63.7 26.9 28.7 23.1 22.5 11.7 9.4 8.1 9.0 4.4 5.7 54.8 67.5 32.2 19.9 8.6 6.8 5.0 5.2 63.4 64.3 23.3 22.0 8.2 8.6 10.3 10.7 71.6 67.5 15.6 15.9 2.5 6.0 Medeni duruma göre - By marital status Halen evli olan - Married Evli olmayan - Not married 4.4 8.6 4.3 6.9 60.4 57.7 65.4 57.9 26.7 26.0 23.0 24.6 8.5 7.7 7.3 10.5 Çalıĩma durumuna göre - By working status Ücret karĩılıþı çalıĩan - Paid Ücretsiz aile iĩçisi - Unpaid family worker Çalıĩmayan - Not working 5.2 4.5 5.9 7.3 1.7 5.0 61.3 61.5 57.3 64.4 67.2 62.9 26.4 23.4 27.0 19.2 23.4 24.0 7.2 10.6 9.9 9.0 7.7 8.1 5.5 5.4 64.5 67.1 23.4 21.6 6.6 5.9 5.3 4.4 50.7 54.5 32.4 27.7 11.6 13.4 2.8 2.9 5.1 6.5 3.3 4.1 3.1 5.8 45.5 57.5 57.9 61.6 51.8 60.1 66.0 64.5 34.0 32.1 29.0 26.9 32.7 24.3 24.4 21.9 17.7 7.4 8.0 5.1 12.2 11.6 6.5 7.8 6.7 7.0 69.2 69.0 17.6 18.2 6.4 5.8 9.9 8.9 72.2 75.2 13.9 13.5 4.0 2.3 6.3 4.0 5.8 3.9 60.5 58.5 63.1 63.5 25.8 27.7 23.0 24.3 7.4 9.8 8.1 8.3 Yaĩ gruplarına göre - By age groups 18-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65+ Öþrenim durumuna göre - By educational status Okur- yazar deþil - Illiterate Okur-yazar/bir okul bitirmeyen Literate but not completed a school ćlkokul mezunu - Primary school ćlköþretim+Ortaokul mezunu Primary education, middle school and equivalent Lise / dengi mezunu Secondary education and equivalent Y.Okul / üniversite mezunu College, university,master, Ph.D Sosyal güvenlik kapsamında olma durumuna göre By status of being covered by social security Sosyal güvenlik kapsamında - Covered by social security Sosyal güvenlik kapsamında deþil Not covered by social security Hanehalkı gelir grubuna göre- By household income intervals 0 - 319 Milyon (Million) TL 320 - 416 Milyon ( Million) TL 417 - 583 Milyon (Million) TL 584 - 833 Milyon (Million) TL 834 Milyon TL - 1 Milyar 166 Milyon TL 834 Million TL - 1 Billion 166 Million TL 1 Milyar 167 Milyon TL + 1 Billion 167 Million TL + Yerleĩim birimi - By place of residence Kent - Urban Kır - Rural TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 399 Yaşam Memnuniyeti 26.6 Umut düzeyi, 2004 Level of hope, 2004 Life Satisfaction 26.7 Beĩ yıl öncesine göre geliĩmiĩlik deþerlendirmesi, 2004 Personal development assessment with respect to five years ago, 2004 (%) Geliĩmiĩ Developed Erkek Kadın Males Females Genel geliĩmiĩlik deþerlendirmesi General level of development asessment Aynı seviyede kalmıĩ Remained same Gerilemiĩ Became worse Fikri yok Erkek Kadın Males Females Erkek Kadın Males Females Erkek Kadın Males Females No idea 43.0 43.8 33.3 35.2 22.9 19.2 0.8 1.8 57.8 51.0 37.7 35.6 31.2 25.6 61.0 49.6 44.1 38.4 24.6 20.2 28.7 30.7 32.0 34.9 39.6 44.9 29.0 32.9 34.0 38.3 43.7 43.2 12.5 17.4 30.1 28.7 27.5 28.9 8.8 16.5 21.2 22.3 28.2 29.3 1.0 0.8 0.1 0.9 1.7 0.6 1.2 1.0 0.8 1.1 3.6 7.4 20.0 24.7 49.2 43.0 26.2 26.5 4.6 5.8 24.4 34.4 34.4 45.5 41.4 40.2 39.5 36.5 32.6 25.1 24.5 16.9 1.5 0.3 1.5 1.1 46.6 55.2 31.1 29.2 21.6 15.4 0.7 0.2 56.9 58.6 22.5 25.6 20.0 15.8 0.6 - Yaĩ gruplarına göre - By age groups 18-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65+ Öþrenim durumuna göre - By educational status Okur - yazar deþil - Illiterate Okur-yazar/bir okul bitirmeyen Literate but not completed a school ćlkokul mezunu - Primary school ćlköþretim+Ortaokul mezunu Primary education, middle school and equivalent Lise / dengi mezunu Secondary education and equivalent Y.Okul / üniversite mezunu College, university,master, Ph.D 58.7 60.2 22.4 22.5 17.5 17.3 1.4 - Medeni duruma göre - By marital status Halen evli olan - Married Evli olmayan - Not married 39.4 54.0 41.8 48.8 34.3 30.2 37.9 28.5 25.6 14.9 18.8 20.1 0.7 0.9 1.5 2.7 Çalıĩma durumuna göre - By working status Ücret karĩılıþı çalıĩan - Paid Ücretsiz aile iĩçisi - Unpaid family worker Çalıĩmayan - Not working 46.9 47.9 36.6 61.4 37.1 42.0 32.5 37.5 34.2 21.7 42.6 36.4 20.0 13.1 28.2 16.7 17.3 19.6 0.6 1.5 1.0 0.2 3.0 2.0 Sosyal güvenlik kapsamında -Covered by social security 47.4 47.9 30.9 33.3 20.9 17.3 0.8 1.6 Sosyal güvenlik kapsamında deþil Not covered by social security 34.7 34.5 37.9 39.6 26.7 23.4 0.7 2.5 24.6 35.5 41.1 47.7 25.5 35.3 47.7 47.5 36.8 39.6 34.5 33.1 41.0 41.3 33.8 34.3 37.1 24.7 23.5 18.4 29.8 22.0 16.6 16.5 1.5 0.2 0.9 0.7 3.7 1.4 1.9 1.7 55.2 55.9 28.6 29.7 16.2 13.5 - 0.9 60.6 62.0 23.5 25.9 14.7 11.6 1.2 0.5 46.9 36.4 47.0 38.5 32.5 34.6 32.2 40.2 19.9 28.1 19.1 19.3 0.7 0.9 1.7 2.1 Sosyal güvenlik kapsamında olma durumuna göre By status of being covered by social security Hanehalkı gelir grubuna göre - By household income intervals 0 - 319 Milyon (Million) TL 320 - 416 Milyon ( Million) TL 417 - 583 Milyon (Million) TL 584 - 833 Milyon (Million) TL 834 Milyon TL - 1 Milyar 166 Milyon TL 834 Million TL - 1 Billion 166 Million TL 1 Milyar 167 Milyon TL + 1 Billion 167 Million TL + Yerleĩim birimi - By place of residence Kent - Urban Kır -Rural TURKEY’S STATISTICAL YEARBOOK, 2004 400 Genel geliĩme beklentisi General level of develepment expectation (%) Geliĩecek Will develop Aynı seviyede kalacak Will remain same Gerileyecek Will be worse Fikri yok No idea Erkek Kadın Males Females Erkek Kadın Males Females Erkek Kadın Males Females Erkek Kadın Males Females 45.6 39.5 34.6 37.2 12.0 11.0 7.9 12.4 63.2 54.6 41.2 37.3 29.1 23.4 61.6 46.7 39.1 28.6 19.2 13.1 24.6 29.6 37.3 37.8 45.4 47.1 27.9 33.1 37.6 43.6 46.3 47.4 5.9 8.7 14.3 16.8 14.9 17.5 2.9 8.7 11.6 13.5 19.2 19.9 6.3 7.1 7.2 8.1 10.6 12.0 7.6 11.5 11.6 14.4 15.3 19.6 19.3 19.2 44.5 42.2 19.5 18.3 16.7 20.3 26.1 37.3 30.1 38.5 43.6 41.1 41.9 39.4 16.8 13.4 13.5 9.4 13.5 8.2 14.4 12.7 46.3 56.4 34.4 30.3 9.8 6.7 9.5 6.7 61.6 60.9 22.3 26.0 9.6 7.6 6.5 5.5 Yaĩ gruplarına göre - By age groups 18-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65+ Öþrenim durumuna göre - By educational status Okur- yazar deþil - Illiterate Okur-yazar/bir okul bitirmeyen Literate but not completed a school ćlkokul mezunu - Primary school ćlköþretim+Ortaokul mezunu Primary education, middle school and equivalent Lise/dengi mezunu Secondary education and equivalent Y.Okul / üniversite mezunu College, university,master, Ph.D 60.6 58.4 27.6 31.4 9.4 7.3 2.3 2.9 Medeni duruma göre - By marital status Halen evli olan - Married Evli olmayan - Not married 40.7 60.5 36.7 46.3 37.3 26.1 39.9 30.5 13.3 7.9 11.0 11.0 8.7 5.4 12.4 12.2 Çalıĩma durumuna göre - By working status Ücret karĩılıþı çalıĩan - Paid Ücretsiz aile iĩçisi - Unpaid family worker Çalıĩmayan - Not working 48.7 56.1 40.0 60.3 29.3 37.5 34.7 30.5 34.6 25.6 42.7 38.3 10.0 11.3 15.2 8.5 13.3 11.2 6.6 2.1 10.2 5.6 14.6 13.0 Sosyal güvenlik kapsamında - Covered by social security 48.0 42.6 34.6 35.2 10.9 10.1 6.4 12.1 Sosyal güvenlik kapsamında deþil Not covered by social security 41.0 32.4 34.5 41.8 14.0 13.0 10.6 12.9 29.3 37.7 44.5 49.8 22.6 33.5 39.6 43.4 36.4 40.7 34.8 36.6 40.4 40.4 38.6 38.9 19.9 13.9 12.7 7.6 17.5 12.0 10.5 8.5 14.4 7.8 8.0 6.0 19.5 14.1 11.3 9.2 57.7 50.4 29.5 31.4 7.7 8.6 5.0 9.6 60.0 58.0 25.5 28.6 9.7 6.1 4.9 7.3 49.5 39.0 43.4 32.9 32.3 38.5 36.3 38.8 11.0 13.7 9.6 13.2 7.3 8.8 10.7 15.1 Sosyal güvenlik kapsamında olma durumuna göre By status of being covered by social security Hanehalkı gelir grubuna göre - By household income intervals 0 - 319 Milyon (Million) TL 320 - 416 Milyon ( Million) TL 417 - 583 Milyon (Million) TL 584 - 833 Milyon (Million) TL 834 Milyon TL - 1 Milyar 166 Milyon TL 834 Million TL - 1 Billion 166 Million TL 1 Milyar 167 Milyon TL + 1 Billion 167 Million TL + Yerleĩim birimi - By place of residence Kent - Urban Kır - Rural TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI, 2004 401 Yaşam Memnuniyeti 26.8 Beĩ yıl sonrası için geliĩme beklenti