ÖZET ARKA PLAN
Transkript
ÖZET ARKA PLAN
YER “Çalışmayan, eğitim ve öğrenim görmeyen (NEET) gençliğe odaklanarak Türkiye’de gençler için beceri ve işlere yönelik yollar oluşturma” Çalıştayı, Meyra Palace Hotel Ankara TARİH 18-19 Kasım 2015 ETKİNLİK ADI ÖZET 18-19 Kasım 2015 tarihinde, T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB) tarafından Avrupa Eğitim Vakfı (ETF) ile işbirliği halinde ortak bir çalıştay organize edilecektir. Bu çalıştay, Türkiye ile ETF'nin insan kaynaklarının geliştirilmesi ile bunun ekonomik büyüme, istihdam artışı ve sosyal kapsayıcılığa katkıları üzerine odaklanmış politika reformları konusunda uzun soluklu işbirliğinin bir parçasıdır. Çalıştay, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile bölgesel ve yerel düzeydeki kuruluşlar da dahil olmak üzere ilgili kurumlar, paydaşlar ve uzmanlar için tasarlanmış olup; özellikle Türkiye'deki çalışmayan, eğitim ve öğrenim görmeyen gençlere (NEET) odaklanacak şekilde, gençlerin okuldan işe geçişleri konusunu tartışmayı hedeflemektedir. Çalıştayın amacı, Avrupa Komisyonu ve Komisyonun uzman ajansı olan Avrupa Eğitim Vakfı’nın temsilcileriyle birlikte, NEET sorununun sistemik yönlerine ilişkin bir tartışma forumu oluşturmaktır. Çalıştayda AB’nin NEET’e ilişkin politika yaklaşımı sunulacak; Türkiye’de konuya ilişkin mevcut politikalar ve uygulamalar gözden geçirilerek karşılaşılan zorluklar tartışılacaktır. Etkinlik ayrıca NEET olgusunu bütünleştirici bir yaklaşımla ele almaya yönelik olarak gelecekte uygulanabilecek girişimleri değerlendirmek için fırsat sunacaktır. ARKA PLAN Subject to final confirmation Son yıllara ait trendler, Türk gençlerinin eğitime devam etme ve işgücü piyasasına katılımında iyileşme gösterse de, genç nüfusun önemli bir kısmı işgücü piyasasının ve eğitimin dışında kalmaya devam etmektedir. Gençlerin eğitim ve öğretimde yer alması ve iş imkanlarına erişebilmelerinin sağlanması, Türkiye'deki politika yapıcılar ve paydaşlar için bir öncelik haline gelmiştir. Ancak ekonomik büyüme yavaşladıkça bu olumlu trendler de yavaşlamaktadır. Türkiye için zorlu görev, ülkenin ve halkın yararı için sosyo-ekonomik gelişimi artıracak şekilde gençlerin potansiyelini daha yüksek seviyelere çıkarmaktır. Gençlerin yaklaşık üçte birinin işgücü piyasasının dışında kalması durumunda bu gerçekleşmeyecektir. Gençlerin işgücü piyasasına entegrasyonu, dünyada gözlenen yaygın bir sorundur ve genç istihdamını teşvik etmek için farklı seviyelerde harekete geçilmesini tetiklemiştir. Türkiye bu tartışmaya, özellikle AB ve G-20 düzeyindeki girişimler yoluyla aktif olarak katılmaktadır. Türkiye, Avrupa ve uluslararası standartlar ve uygulamalar doğrultusunda, hem içerik ve planlama, hem de uygulamayı geliştirerek, toplumsal ve ekonomik ihtiyaçlara daha duyarlı eğitim ve öğretim sistemi kurmayı amaçlamaktadır. Son yıllarda gerçekleştirilen reformlar ve alınan tedbirler, zorunlu eğitim süresinin uzatılmasına, Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi'nin geliştirilmesine, önceki öğrenmenin tanınma ve belgelendirilmesine ilişkin kapasitenin artırılmasına, beceri geliştirme sistemlerine bir beceri beklenti fonksiyonunun yerleştirilmesine, okul-işyeri işbirliği için daha inovatif yolların geliştirilmesine ve yaşam boyu öğrenme fırsatlarının herkes için daha yaygın bir fırsat haline getirilmesine odaklanmıştır. Bir dizi yeni ulusal politika çerçevesi tasarlanmıştır: Ulusal İstihdam Stratejisi 2014-2023, Mesleki Eğitim ve Öğretimde Ulusal Strateji 2014-2018 , Ulusal Hayat Boyu Öğrenme Stratejisi 2014-2018, KOBİ Stratejisi ve Eylem Planı (2015-2018), Girişimcilik Stratejisi ve Eylem Planı (2014-2016) ve Türkiye Sanayi Stratejisi (2015-2018). İnsan kaynaklarının geliştirilmesi alanında IPA 2014-2020 yatırımlarına yönelik program hazırlık aşamasındadır. Ayrıca Türkiye, genişleme ülkelerindeki AB ekonomik yönetişimi çerçevesinde Ekonomik Reform Programı için istihdam, beceriler ve sosyal içerme alanındaki önceliklerini tanımlamaktadır. Yürürlükteki bu politika çerçeveleri, orta-uzun vadede NEET sorununu çözmek amacıyla kapsamlı stratejik eylemler geliştirilmesi için bir altyapı oluşturabilir. Tartışma alanlarına örnekler şunlardır: örneğin farklı kamusal ve özel aktörler arasında (örn okullar, istihdam hizmetleri, işgücü piyasası aktörleri, sosyal hizmetler, vb.) koordinasyon ve işbirliğinin nasıl güçlendirilebileceği; savunmasız gençlerin ne şekilde daha iyi belirlenip onlara nasıl ulaşılabileceği; nitelikli kariyer danışmanlığı, öğrenme fırsatları ve istihdam hizmetlerinin nasıl zamanında sunulabileceği. Çalıştayın Odağı Tartışılacak önemli hususlar, Türkiye bağlamında NEET’in özellikleri, okul-işyeri geçiş yollarındaki kurumsal ve diğer boşlukların belirlenmesi ve bu boşlukları kapatmanın yol ve yöntemleridir. Eğitim, istihdam ve sosyal kapsayıcılık girişimlerinin bütünsel biçimde NEET sorununu hedef alma potansiyeli; önleyici, bir araya getirici ve telafi edici perspektiflerden ele alınacaktır. Tartışmanın esin kaynağı; bir gence, okulu bırakmasından veya işini kaybetmesinden sonraki dört ay içinde yeni bir iş ya da öğrenme fırsatı sunulması konusunda tüm AB Üye Ülkeleri’ne eylem çağrısında bulunan AB Gençlik Garanti Girişimi (Initiative on Youth Guarantee) olacaktır. AB Üye Ülkeleri’nin deneyimleri şunları öne çıkartmaktadır: Gençlerin, okuldan iş hayatına geçişlerini ve istihdam edilebilirliklerini artırmak için ne tip yapısal reformlar gerekmektedir? Bu amaca hizmet etmek için eğitim, öğretim ve istihdam sistemleri arasında nasıl daha iyi etkileşim sağlanabilir? İşgücü piyasasının en uzağındaki gençlere hizmetler ve hedefli programlar yoluyla nasıl ulaşılabilir? Çalıştayda, ulusal bağlamda daha fazla ilerlemek için Türkiye’de ulusal ve bölgesel düzeyde (kamu ve özel) devam etmekte olan girişimlerden esin kaynağı oluşturabilecek derslere ve sonuçlara yer verilecektir. Son olarak, çalıştayda mevcutları genişletme veya yeni yaklaşımlar tasarlama seçenekleri ile yerel, bölgesel veya merkezi seviyedeki AB IPA desteğinin potansiyelinden yararlanma seçenekleri ele alınacaktır. Çalıştayda Türkiye, Avrupa Komisyonu, Uluslararası Çalışma Örgütü, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı, Dünya Bankası ve Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası ve Türkiye'den bu alanda faaliyet gösteren uluslararası kuruluşlardan yetkililer, uzmanlar ve araştırmacılar konuşmacı olarak yer alacaktır. Seçilmiş AB Üye Ülkeleri’nden ilgili örnekler sunulacaktır. KATILIMCILAR Çalıştaya, kalkınma ajansları, sosyal ortaklar, iş örgütleri, akademisyenler ve araştırmacılar, sivil toplum örgütleri ve diğer ilgili paydaşlar başta olmak üzere eğitim, istihdam ve sosyal kapsayıcılık alanında çalışan 100’ü aşkın ulusal ve yerel yetkilinin katılması öngörülmektedir. Avrupa Komisyonu, AB Üye Ülkeleri’nin, Uluslararası Çalışma Örgütü, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı, Dünya Bankası ve Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’nın temsilcileri tartışmalarda yer alacaktır. Diller Çalıştayın çalışma dilleri Türkçe ve İngilizce olacaktır. Birinci gün 18 Kasım 2015 09:00 – 09:30 Katılımcıların gelmesi ve kayıtlar (Kahve ikramı) Sunum: Gülnihan Cihanoğlu Açılış ve tanıtım konuşmaları 09:30 – 10:00 François Begeot, Müsteşar, Bölüm Başkanı, Mali İşbirliği, Altyapı, Sosyal ve Bölgesel Projeler, Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu Erhan Batur, Müsteşar Yardımcısı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Doç. Dr. Mustafa Çolakoğlu, Müsteşar Yardımcısı, Milli Eğitim Bakanlığı 1. OTURUM Moderatör: Murat Aksoy (Avrupa Birliği ve Mali Yardımlar Dairesi Başkanı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı) Türkiye'de NEET profili: Bölgesel farklılıklar ve cinsiyet eşitsizlikleri dahil olmak üzere çoklu dışlama faktörlerine göre spesifik kategoriler Konuşmacılar: 10:00 – 10:20 Murat Aksoy, Daire Başkanı, Avrupa Birliği ve Mali Yardımlar Dairesi Başkanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Lida Kita, Mesleki Eğitim-Öğretim ve Sosyal Kapsayıcılık Uzmanı, Avrupa Eğitim Vakfı Bu oturumda Türkiye'deki NEET'in ana özellikleri, eğilimleri ve politika sonuçları genel olarak ele alınacaktır. 10:20-10:40 Kahve arası Gençlere daha iyi okul-işyeri geçişleri sağlamaya yönelik sosyal ortaklık Panel konusu: Gençlerin okul-işyeri geçişlerinin iyileştirilmesi ile becerilerin geliştirilmesi ve düzgün işler (decent work) için daha fazla fırsat sağlamasına ilişkin politik gündem konusunda Türk sosyal ortakların, Mesleki Yeterlilik Kurumu’nun ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Türkiye Ofisi'nin görüşleri Konuşmacılar: 10.40 – 11.45 1. NEET konusunda global trendler ve soruna yönelik politika ve programlar. Sosyal Ortakların Rolü. Özge Berber Ağtaş, ILO Türkiye Ofisi 2. Becerilerin geliştirilmesi için işbirliği halinde çalışılması. Türkiye Ulusal Mesleki Yeterlilikler Sistemi ve yetkili belgelendirme kurumları (VoC Test Merkezleri). Firüzan Silahşör, Başkan Yardımcısı, Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) 3. Enis Bağdadioğlu, Direktör, Araştırma Birimi, TÜRK-İŞ 4. Şahin Serim, HAK-İŞ Konfederasyonu Soru-cevap 2. OTURUM Moderatör: Zeynep Aydemir Koyuncu, Sosyal Politika ve İstihdam Sektör Yöneticisi, Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu Gençlik Garantisi-AB’deki NEET sorununa stratejik bir yaklaşım Gençlik Garanti girişimi - politika, uygulama, araç setleri ve fonlar. Cristina Mereuta, İşgücü Piyasası Uzmanı, Avrupa Eğitim Vakfı 11.45 – 12.30 NEET: İşsiz, Aktif olmayan veya Bilinmeyen - neden önemli? Sue Maguire, Araştırma Direktörü, gençlik geçişleri konusunda İngiltere uzmanı Soru-cevap Oturum, AB fon desteği (Avrupa Sosyal Fonu) dahil olmak üzere gibi AB Üye Ülkeleri’ndeki gençlik garanti programları örnekleriyle, AB Gençlik Garanti girişimine ayrılmıştır. Eğitimden erken ayrılma ve genç işsizliği veya ataleti ile mücadele Türkiye ve küresel perspektifler İşgücü piyasasındaki geçişleri destekleme. Aktif işgücü piyasası politikalarının rolü. Mehmet Aslan, Daire Başkanı, Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) NEET - Türkiye'de atalet ve işsizlikten iş hayatına geçişler. Doç. Dr. Temel Taşkın, Ekonomist, Dünya Bankası Türkiye Ülke Ofisi 12.30 – 13.25 Türkiye ve diğer OECD ülkelerinde NEET gençliği; politikalardaki eğilimler ve ilerlemeler, müdahalelerin etkisine ilişkin kanıtlar.Sebastian Königs, Ekonomist, İstihdam, Çalışma ve Sosyal İşler Müdürlüğü, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) Soru-cevap Bu oturumda, NEET’i hedef alan politika ve tedbirlerin kapsayıcılığı ve etkinliği özelinde, NEET gençliğinin sosyal, eğitimsel ve istihdam durumunun nasıl iyileştirileceği konusunda Türkiye’den ve dünyadan anahtar mesajlar tartışılıp paylaşılacaktır. Çalışma grupları için açıklamaların yapılması 13.25 – 13.30 13.30 – 14.30 (temalar ve salonlar) Öğle yemeği 3. OTURUM Aşağıdaki konularda paralel çalışma grupları 1. Gençlik Garanti Programları: Gençlerin eğitim ve istihdama entegrasyonu için önleyici, bütünleştirici ve telafi edici tedbirler için entegre paket geliştirme 14.30 – 17.00 Gençlik garanti programları: harekete geçiş, başarılı ve zayıf yönler. Simon Broek, Kıdemli Danışman/Yönetici Ortak, Ockham IPS (Institute for Policy Support), Hollanda İrlanda’daki Gençlik Garanti Girişimi. Gençlerin İstihdamının Desteklenmesi. Paul Carroll, İşveren İlişkileri Başkanı, Sosyal Koruma Birimi, İrlanda Soru-cevap. Darboğazlar ve politika cevapları üzerine tartışma Kolaylaştırıcı: Caner Demir, Sosyal Politika ve İnsan Kaynakları Gelişimi Sektör Yöneticisi, Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu Raportör: Onur Açıkgöz (AB uzmanı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı) 2. Bölgesel seviyede çalışma: Özel sektör katılımına odaklı şekilde NEET sorununa ilişkin bölge ve il düzeyindeki potansiyel ve zorluklar; yerel yönetimler ve paydaşların rolü NEET sorununa yönelik çok katmanlı yaklaşımlar: inovatif progmlar veya sıradan işletmeler. Cemal Baş, Ekonomist, Türkiye Belediyeler Birliği Soru-cevap. Darboğazlar ve politika cevapları üzerine tartışma Kolaylaştırıcı: Hülya Tekin (AB uzmanı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı) Raportör: Özün Taşkıner (AB uzmanı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı) 3. İzleme ve değerlendirme: Savunmasız gençler hakkında daha fazla ve zamanında kanıt bulma ve sağlıklı izleme ve değerlendirme yoluyla verimli politika yapma. Gençliğin istihdama geçişi konusunda politika performansı ve değerlendirilme: Türkiye'deki durum (STYLE projesi, AB 7. Çerçeve). Doç. Dr. Fatoş Gökşen, Direktör, Koç Üniversitesi Sosyal Politika Merkezi, İstanbul, Türkiye Gençlerde işsizlik ve ataletle mücadelede ilerlemenin izlenmesi: Gençlik destek programlarının izlenme ve değerlendirmesinin iyileştirilmesine yönelik Avrupa'dan örnekler. Cristina Mereuta, İşgücü Piyasası Uzmanı, Avrupa Eğitim Vakfı Soru-cevap. Darboğazlar ve politika cevapları üzerine tartışma Kolaylaştırıcı: Uğurtan Taşkıner (AB uzmanı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı) Raportör: Nagehan Köseoğlu (AB uzmanı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı) 17.00 1. günün kapanışı İkinci gün 19 Kasım 2015 09:00 – 09:30 Katılımcıların gelmesi (Kahve ikramı) Sunum: Gülnihan Cihanoğlu 4. OTURUM Moderatör: Lida Kita, Mesleki Eğitim-Öğretim ve Sosyal Kapsayıcılık Uzmanı, Avrupa Eğitim Vakfı 1. günün özeti 09:30 – 10:15 Paralel çalışma gruplarından geri bildirimler Soru-cevap Gençleri güçlendirme ve geliştirme stratejileri ve çıraklık Çıraklık için ittifaklar kurmak. Türkiye'nin taahhütleri ve öncelikleri. Paydaşların rolü. Özlem Kalkan, Uzman, Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü, Milli Eğitim Bakanlığı 10.15 – 11.15 Gençlik, cinsiyet ve az gelişmiş bölgelerde ekonomik kapsayıcılığı sağlamak için özel sektörün katılımı. Mehmet Uvez, Kapsayıcılık Uzmanı - Politika Danışmanı, Baş Ekonomist Bürosu, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD), Ankara Ofisi İşle ilgili pratik deneyimlerin eğitim, nitelikli staj ve çıraklık, yapılandırılmış ve izlenen eğitimle bütünleştirilmesi için işverenlerle sürdürülebilir ortaklıklar. Koray Balkaya, Türk İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK); Orhan Yazkan, Kalite Sistemleri ve Teknik Eğitim Yöneticisi, Türk Traktör Katılımcı görüşleri 11.15 – 11.45 Kahve arası Gelecekteki eylem noktalarına ilişkin panel tartışması 11.45 – 13:15 Melih Akın, AB Uzmanı, Program Yönetimi, İzleme ve Değerlendirme Birimi Koordinatörü, Avrupa Birliği Koordinasyon Birimi, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Işıl Oral, Eğitim Reformu Girişimi Çağlar Deniz, Sıfır Ayrımcılık Derneği Katılımcı görüşleri Ele alınması gereken anahtar eylem noktalarını özetlemeye yönelik oturum: örneğin kurumların ve aktörlerin arasındaki eksik bağlantılar ve nasıl kapsamlı bir yaklaşım oluşturulacağı; bir sonraki IPA paketinde NEET ve gençliğin genel olarak nasıl ele alınması gerektiği ve ihtiyaç duyulan politika reformları Sonuç Tespitleri 13:15 – 13.30 Konuşmacılar: Murat Aksoy, Avrupa Birliği ve Mali Yardımlar Dairesi Başkanı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Lida Kita, Mesleki Eğitim-Öğretim ve Sosyal Kapsayıcılık Uzmanı, Avrupa Eğitim Vakfı Öğle yemeği 13.30 – 14.30 Çalıştay kapanışı