PRATİK BİLGİLER Karşılaşabileceğiniz Sorunlar
Transkript
PRATİK BİLGİLER Karşılaşabileceğiniz Sorunlar
PRATİK BİLGİLER Karşılaşabileceğiniz Sorunlar Yapraklarda Sararma: Özellikle kıĢın saksı toprağının gereğinden fazla nemli tutulması, bitkinin fazla sulanması ve aĢırı güneĢ altında ıĢığa maruz kalması buna neden olabilir. Yaprak Dökülmeleri: Çiçekli haldeyken bitkiye çok su verilmesi, saksı toprağının çok nemli tutulması, aĢırı derecede kurutulması veya ani sıcaklık değiĢikliği yaprak dökülme nedenlerindendir. Tomurcuk Dökülmesi: Saksı toprağının çok nemli tutulması, fazla kuru olması, çiçeğin yerinin sık değiĢtirilmesi ve yoğun karanlık tomurcukların dökülmesine neden olur. Kök ve Gövde Çürümeleri: Toprağın fazlaca nemli tutulmasından kaynaklanır. Yapraklardaki Kahverengi Yanıklar: Püskürtme yapıldıktan sonra, güneĢin bitkinin üzerine direkt gelerek yaklaĢmasından kaynaklanır. Işık: Pekçok bitki direkt güneĢ ıĢığına maruz kalmak istemez. Yaz aylarında kuzey yönündeki pencere önleri daha uygun ıĢık verir. Nem: Ġnce yapraklı bitkiler, genellikle neme ihtiyaç duyarlar ve banyodan hoĢlanırlar. Kalın ve dolgun yapraklılar da daha kuru mekanları tercih ederler. Isı: Bitkiler, geliĢme dönemlerinde sabit ısı isterler. Soğuk havalarda bitkileri soğuktan etkilenen kapı ve pencere kenarlarında bırakmamak gerekir Kış Bakımı: Eğer yaĢadığınız bölgenin kıĢları çok soğuk ve don olayları oluyorsa ağaçlarınızın ekstra korumaya ihtiyaçları olabilir. Ġmkanınız varsa günbatımından sonra bitkilerinizi çatı gibi korunaklı bir yerin altına alınız bu onların dikey hava akımından korunması için çok önemlidir. Saksılarınızı biraz yüksek yerlere koyarak altlarına biraz kalınca gazete kağıdı koyarak yalıtım sağlayın. Eğer rüzgarlar ve donlar çoksa gazete kağıdının bir ucunu yukarı doğru katlayarak saksıyıda içine alın. Plastik korumalar kullanmayın.Isıtılmayan bir oda, garaj yada kilerde kıĢ süresini geçirmesi için ağaçlarınızın kullanılabilir. Yinede saksılarınızın altına yalıtım için gazete kağıdı yerleĢtiriniz. Eğer bonsai’nizde donma belirtileri görürseniz budamadan önce yapıcak en iyi Ģey yeni filizler çıkana kadar beklmektir. Agaçlar kuvvetli yapılarıyla sizleri ĢaĢırtacaktır. Ağaçların su ihtiyaçlarını dikkatle gözlemeyi unutmayın. Sulama daha uzun aralıklarla yapılabilinir. Çiy noktasına dikkat ediniz. KıĢın birkaç gün içinde nem kolaylıkla kaybolabilir.KıĢın GÜBRELEME YAPMAYINIZ. Kabarık yeni filizler çıkana kadar gübreleme yapmayınız. İlkbahar Bakımı: Yılın bu zamanı yenidenbüyüme, saksı değiĢimi, yenilenme ve yenidendüzenleme zamanıdır.Hızlı büyüyen ve birkaç yıldır aynı saksıda duran genç ağaçların saksısı değiĢtirilmelidir. Bunu yapmadan önce daha büyük yada değiĢik bir saksıya geçirmeyi planlayıp planlamadığınızı iyice düĢünün. Aslında saksısında küçük bir yerdeğiĢtirme yeterli olacaktır. Ġsterseniz tabiki radikal bir yeniden düzenleme yapabilirsiniz. En ideal saksı değiĢtirme filizler maksimum büyüklüklerini ulaĢıp daha açılmaya baĢlamadan önce yapılmalıdır. Bu bir iki hafta btikinin yeni besleyici kökler çıkıp besin almaya baĢlamadan önce kendi içindeki reservleri kullanarak yaĢamasını kolaylaĢtırır. Eğer büyük çapta kök budaması yapılmadıysa bu süre kısalır.Gölgede rüzgardan korunaklı bir yerde ve nem oranının iyi olduğu bir yerde çalıĢın. Ve yanınızda gerektiğinde köklere sıkmak için su dolu bir sprey ĢiĢesi olsun. Keskin aletler kullanın ve temiz kesikler yapın. Ağacınız gençce daha sık kök budaması yapabilirsiniz. Büyük kökleri keserek alın. Unutmayın ağacın üst tarafıyla kök tarafı birbirine oratılı bir Ģekilde büyür. Kökleri iyi ayarlarsanız agaçda ona göre güzel bir geliĢim sağlayacaktır.Ġmkanınız oldukça Bonsailer için üretilmiş özel bitki besinleri kullanınız. Eğer bulamıyorsanız bu sıvı besinlerin içindeki oranlara dikkat ederek alınız. Bitkinin toprak karıĢımında bir miktar kendini yavaĢ bırakan katı gübre kullanbilirsiniz. (Osmocote® granulleri or Gro-Power® bitki tabletleri) Son saksı değiĢiminden bu yana kökleriniz yeterince büyümemiĢler mi? O ZAMAN : Daha kalın oranlı bir toprak karıĢımı kullanın, saksının suyu iyi drenaj ettiğinden emin olun sıvı besinlerinizin nitrogen oranını düĢürün yada fosfat oranını arttırın VE birkaç yıl kökleri ellemeyin. Bu iĢlemlerden sonra bitkiyi bir hfata direk güneĢ ıĢından ve rüzgardan koruyunuz ve yavaĢ yavaĢ bityi oratamına tekrar alıĢtırınız. Birkaç hafta sonra (yada 1 ay) sıvı besinleri kullanmaya baĢlayınız. Son olarak açmasını tamamlayan çiçekleri kesiniz. Çok karmakarıĢık bir gövde yada dal istemiyorsanız yeni çıkan filizlere müdahale edin. Dal baĢına bir yada iki çift filiz kalacak Ģekilde budayın. Budamalardan sonra aletlerinizi temizleyin ve yağlayın. Yaz Bakımı: Yörenize uygun ağaçlar yetiĢtiriniz. Önerilen kalın aralıklı toprak karıĢımları kullanınız. Ağaçlarınız sağlıklı ve böceksiz tutmaya çalıĢın. Ağaçlarınızı her hafta çeyrek birim döndürünüz. Bu her tarafının yeterli güneĢ, temiz hava almasını sağlayacaktır.Bitkileriniz özellikle hızlı büyüyenlerin kontrolünüzden çıkmasına engel olunuz.Yeni filizleri uzadıklarında çimdiklemeyi unutmayın. UğraĢıp yapdığınız Ģeklin bozulmasına izin vermeyin. Ġnce ve sıkı büyüme sağlayın hava ve ıĢık akımı için. Ağaçlarınızın ihtiyaçlarına göre özel sulama yapmayı unutmayınız. Ağaçlarınızı öğleden sonraları çok güneĢ almayacakları gölge mekanlara taĢıyın. Bitkilerinizi çakıl,çim yada kuru yaprak kaplı bir zemin üzerinde kısa ayaklı tezgahlarda tutun. Zemini sabahları ıslatın. Ağaçlarınıza arada sıra duĢ yaptırın. Ağaçlarınızı baharda daha büyük saksılara yerleĢtirin. Yada bitkileriniz kuru yaprak yada agaçtozu bulanan yerlere gömün. Köklerin tahliye deliklerinde çıkıp çıkmadığına dikkat edin. Bitkileriniz birlikte tutun ama birbirlerine değmemesini sağlayın ve iyi hava akımı için yer bırakın. Mümkünse ağaçlarınızı toprağa gömün. Ġstenmeyen tepe büyümelerini budayın. Eğer bonsai’nizde kurmul yaorak varsa onu gölgeye koyun ve biraz su verin. O gün biraz daha su verin. Köklerin yavaĢça toparlanmasını sağlayın onları SUYA BOĞMAYIN.Bitkilerinizi gübrelemeyi(sıvı besin) unutmayın. Yaz sonumda çiçek açan ağaçlar için fosfat oranı yüksek gübreleme yapın 10 60 10 gibi. Bu agacın gelecek bahar için reserv yapmasını sağlar sonbahar bakımı: Yılın ikinci büyüme sezonudur. Yine ağaçlarınızın kontrolünüzden çıkmasını engelleyin özellikler çabuk büyüyen ağaçlarda (ardıç gibi). Uzadıkça yeni filizleri çimdikleyin.Saksıdaki toprağın tahliyesini kontrol edin. Çiçek açan ağaçlar için fosfat oranı yüksek gübreleme yapın 10 60 10 gibi. Bu agacın gelecek bahar için reserv yapmasını sağlar. Ardıçlar ve çamlar içinde geçerlidir. Ayrıca bu iki cins en iyi bu dönemlerde telle sarılabilinir. lucky bamboo (şans bambusu) bakımı Ģans bambusu bakımı kolay ve dayanıklı bir bitkidir çubuk Ģeklinde kafasında burgulu olanları dıĢı renkli bir Cam vazo da olmalıdır çünkü bambunun suyunu değiĢtirmemelisiniz hep üstüne ilave ederek bakımını yapınız suyun rengi biraz yeĢil olacaktır ama zaten bataklık bitkisidir onun bu ortam çok hoĢuna gidecektir 15 günde bir suyunu tamamen boĢaltıp tazeleye bilirisiniz.güneĢ veya soğuğa karĢı dayanıklıdır kendini dıĢ etkenlere karĢı koruyabilen bir bitkidir.diğer piramit ve değiĢik dekordaki bambularıda suyunu hep üstüne ilave ederek sulayınız dıĢındaki süngerden suyunu çekecektir. Eğer çiçekleriniz oasis adı verilen çiçek süngerleri içinde geldiyse yeteri kadar su koymayı unutmayın. Oasis çiçeğin ömrünü uzatan bir maddedir. Ayrıca suyun içine çiçeklerin ömrünü arttıran vitaminlerden koymak faydalı olacaktır. KESME ÇİÇEKLER pratik bilgiler Çiçekleri keserken çiçek kesme makası veya bıçağı kullanınız ve kesinlikle kumaĢ makası kullanmayınız Çiçeğin saplarını suyun içinde kesmeye özen gösterin ve kesilen suyun temiz olmasına dikkat edin. Su sıcaklığının 20-25 C derecesinde olmasına dikkat ediniz böylelikle çiçeğinizin ömrünü uzatmıĢ olacaksınız. Kesme çiçeklerde vazo değiĢimi yapılırken aktarma yapılacak vazo temiz su ile doldurulmalıdır. Çiçeğin suya girecek kısımlarındaki yaprakları temizlemek gerekmektedir. Böylece oluĢacak bakteriyel kokulardan kurtulmuĢ olacaksınız. Eğer çiçeklerinizin yaĢam süresini uzatmak için özel koruyucular kullanıyorsanız ve suda bakterilerin geliĢtiğini görüyorsanız ilk yapmanız gereken Ģey vazonuza yada kabınıza iki günde bir ihtiyacı kadar suyu koymak olacaktır. Eğer koruyucu kullanmıyorsanız suyu değiĢtirin, vazonuzun temiz olmasına dikkat edin ve çiçeklerin saplarını günlük olarak kesin. DüzenlenmiĢ çiçeklerinizi serin yerde tutmanız (özellikle geceleri) gerekmektedir. Isı veren kaynaklardan uzak tutmanız çiçeğinizin ömrünü uzatacaktır. Lale fazla suda durmaması gereken bir çiçektir. Vazodaki su miktarı sapın 5 cm kadarının suya değmesine izin verecek kadar olmalıdır. Vazolardaki bakterilerin önlenmesi için ve çiçeklerin daha rahat su çekmesi için 1 lt vazoya bir çay kaĢığı çamaĢır suyu ilave ederek çiçeklerin rahat su almasını temin eebilirsiniz. (Metal ve gümüĢ kablarda bu iĢlemi yapmayınız) GÜLLER (pratik bilgiler) Güller belirli açılarla kesilmesi gereken bir çiçektir. Temiz bir bıçakla kesilmesi faydalı olacaktır. Bu kesim sırasında kumaĢ makası kullanmayınız. Güllerin sapları suyun içinde kesilmelidir. Böylece kesilme sırasında çiçeğin sapının içinden hava girmesi önlenmiĢ olacaktır. Suyun altında kalan yaprakların bakteriyel koku oluĢturmaması için saplardaki yapraklardan arındırmak gerekir. Güller bolca su tüketimi yapan çiçeklerdir. Günlük olarak ihtiyacı olan su miktarınca vazoya ilave yapılmalıdır. Güllerinizi direkt güneĢ ıĢınlarından, televizyon ısısından, radyatörden, tavan pervanelerinden ve hava akımlarından uzak tutunuz. Güllerin yaĢamı için besin maddeleri çok önemlidir. Eğer gülleriniz boyun bükme durumunda ise yerini değiĢtirin ve saplarını suyun içinde usulünce kesin. Bu iĢlem sırasında kullanılacak suyun sıcak olması gül için faydalı olacaktır. Bu gülde Ģoklama yapacaktır. Ayrıca boyun büken gülleri banyoda üzerine kağıt serip ıslatın. 1-2 saat sonra vazoya yerleĢtirin. . Saksı değiştirme pratik bilgiler Belirli kurallara dikkat edildiği sürece saksı değiĢtirmek zor değildir. Saksı değiĢtirmede dikkat edilecek hususlardan biri bitkinin fizyolojik durumu ile ilgilidir. Büyümenin gözle görünür yavaĢlaması, bitki renginde solgunluk (hastalık haricinde) köklerin saksının deliklerinden çıkması gibi. Diğer önemli bir husus da, değiĢtirilecek saksılarla ilgilidir. Eğer saksı yeni ise kullanılmadan önce kireçsiz suda 24 saat bekletilmeli suyu tamamen emmesi sağlanmalıdır. Bu kural toprak saksı için geçerlidir. Eski saksılar ise içi ve dıĢı su altında iyice fırça ile temizlendikten sonra kullanılmalıdır. Temel kurallardan birisi de saksı drenajının iyi olmasıdır. Suyun saksının dip kısmında birikmesi köklerde çürümeye yol açacaktır. Ancak kırık saksı parçalarıyla yapılan basit bir drenaj (suyun akıĢının düzenlenmesi) çıkabilecek problemleri ortadan kaldıracaktır. DeğiĢtirme iĢlemine gelince; DeğiĢtirilecek saksıdaki bitki toprak yüzeyinden sol elin yüzük parmağı ile iĢaret parmağı arasına alınır, saksı sağlamca tutularak ters çevrilir. Saksının bir kenarı hafifçe sert bir yere vurularak bitkinin serbestçe saksıdan çıkması sağlanır. Yeni saksının dip kısmındaki su akıtma deliğinin üzerine birkaç saksı kırığı konduktan sonra üzerine 3 cm kadar taze toprak konur, bitkinin köklerinden, eski toprak silkelendikten sonra saksının ortasına gelecek Ģekilde oturtulur. Kalan boĢluk taze toprakla saksının üst düzeyinde 1-2 cm boĢluk kalacak Ģekilde doldurulup sert bir yere vurularak toprağın sıkıĢması sağlanmalıdır. DeğiĢtirme iĢlemi bittikten sonra toprak tümüyle nemli duruma gelinceye değin su verilir ve güneĢ ıĢığı almayan aydınlık, ılık bir yere yerleĢtirilerek köklerin yeni ortamlarına uymaları sağlanır. Saksı toprağının değiĢtirilmesi gibi gevĢetilme yoluyla havalandırılması da önemlidir. Bu iĢlem için.uç kısmı hafif sivri tahta çubuktan yararlanılabilir. Köklerin zarar görmemesine dikkat edilmelidir. Budama pratik bilgiler Salon bitkilerinin çoğu, kıĢ soyunca büyümelerini durdurur-ar. Dinlenme devresi ġubat ayında sona erer ve yeni bir büyüme mevsimi için uyanırlar. Gövdeleri odunsu yapıda ve fazla boylanma özelliğine sahip olan salon bitkilerinin alt kısımlarından baĢlıyarak dallanmalarını sağlamak için budama gereklidir. Bazı bitkiler çok uzun olarak bazıları da enlemesine büyürler. Dikkatli bir budama sonucunda doğal Ģekillerini yeniden kazanabilirler.Budama genellikle ilkbaharda yapılır. Bazı bitkiler ise çiçekleri geçtikten sonra budanır.Büyüme döneminde daha hızlı geliĢen üst sürgünleri zayıflatmak için yumuĢak tepe sürgünleri alma ile yan dallarının daha iyi geliĢmesi ve daha bol çiçeklenmesi sağlanır. Aynı zamanda bitki üzerindeki açıp geçen çiçekleri sapları ile birlikte kesilmeleri gerekir. Budama kısımlarından aynı zamanda çelikte alınabilir. Doğru olarak yapıldığı sürece bitkiye hiçbir zarar getirmeyeceği gibi devam eden büyümeye daha iyi geliĢme Ģansı verir. Budamada kullanılacak aletler keskin olmalıdır. Aksi halde kapanmayan yaralar bitkiyi çürütüp ölmelerine neden olacaktır. Bonsai: Japon ve Çin adetlerinden olan bu kültürün en çarpıcı özelliği; geliĢimini tamamlamıĢ, yapraklanması ve çiçeklen-mesi bakımından büyük bir ağacın tüm özelliklerini taĢıyan minyatür bir modeli olmasıdır. Küçük görünüĢünü koruyabilmek için zaman zaman budama gereklidir. Aydınlık, serin bir ortamda bulundurulmalı su püskürtülerek nemlendirilmelidir. Sabun ve Alkol 24 gr sabun, 1 Ġt su ve 10 cc alkol karıĢtırılarak bir eriyik elde edilir. Bu karıĢım evde kolayca hazırlanan etkili bir ilaçtır. Bitkilerin öz sularını emerek yaprak kıvrılması ve Ģekil bozukluğuna yol açan yaprak bitlerine karĢı kullanılabilir. Yeni başlayanlar için birkaç öneri Küçük bahçenizden verim alabilmenin temel koşullarından biri yeterli ve düzenli sulamadır. Tohumlar çimlenme aşamasındayken toprak sürekli nemli olmalı. Bu sırada aşırı sulama ürünü çürütür. Yetişkin sebzelereyse belli aralıklarla bol su verilir. Sulama daima akşamüstü güneş battıktan sonra ya da sabah güneş doğmadan yapılmalıdır. Bahçenizde hastalık oluşumunu engellemek içinse hastalıklara dayanıklı tohum ve sağlıklı fideler kullanmalısınız. Kullanılan gübre en az bir yıllık olmalı. Sebzelerin arasında büyüyen yabani otlarsa sadece su ve besine ortak olmakla kalmaz, hastalıklara da davetiye çıkarır. Yani otlarla amansız mücadeleye devam! Tüm bu önlemleri aldıktan sonra domates ya da havucunuzu kendi bahçenizden, hatta saksınızdan toplayıp gönül rahatlığıyla tüketebilirsiniz. Bundan sonraki aşamada zevkinize uygun dekoratif ürünler, gölgelikler ve çitlerle bahçeyi biraz daha renklendirebilirsiniz. Gerekli bahçe ekipmanının yanı sıra tohum, fide, gübre ve bitki besinlerini temin edebileceğiniz Botanika'da dekoratif ürün reyonlarını gezmek de hayli eğlencelidir.