Eğitim Yönetiminde Alternatif Yaklaşımlar
Transkript
Eğitim Yönetiminde Alternatif Yaklaşımlar
ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM YÖNETİMİ DOKTORA PROGRAMI 541111005 EĞİTİM YÖNETİMİNDE ALTERNATİF YAKLAŞIMLAR DERS BİLGİ FORMU Prof. Dr. Selahattin TURAN EĞİTİM YÖNETİMİNDE ALTERNATİF YAKLAŞIMLAR Pek çok alanda olduğu gibi eğitim yönetimi alanında da kuramsal gelişmeler farklı yaklaşımlar ışığında belirli dönemlerden geçmiştir. 1920’lerde Taylor’un öncülüğünde başlayan pozitivist dönem eğitim yönetimi alanını derinden etkilemiş, akılcı paradigmanın evreni bir makine olarak gören tezi örgüt ve yönetime uyarlanmıştır. Teorik temellerini doğa bilimlerinden alan pozitivizm, teori ve uygulamanın tarafsızlığını savunmanın yanı sıra, gerçeğin değerden, teorinin pratikten, rasyonelliğin sağduyudan ayrı tutulması gerektiğini benimsemektedir. Toplumsal süreçleri; toplumun gözlenebilir ve ölçülebilir yönleriyle açıklamayı yeterli görmekte, gerçeğin ölçümler ve sayılaştırmalarla belirleneceğini varsaymaktadır. Dünya ölçeğinde pek çok alanda temel dönüşümlerin gerçekleşmesiyle birlikte eğitim yönetimi alanında da uzun zamandır benimsenen pozitivist anlayış sorgulanmaktadır. 1970’lerden itibaren örgüt ve yönetim bilimi alanında gerçekleşen paradigmatik dönüşüm sayesinde pozitivist paradigma ve yaklaşımlara karşıt ya da alternatif olarak nitelendirilebilecek bazı paradigma ve yaklaşımlar geliştirilmektedir. Genelleyici, evrensel, nesnel ve indirgemeci bilim anlayışını savunan pozitivizme karşılık geliştirilen alternatif yaklaşımlarda genellenemezlik, durumsallık, öznellik, nitelik, görecelik gibi kavramlar ön plana çıkmaktadır. DERSİN AMACI VE TANIMI Bu dersin amacı; eğitim yönetimindeki alternatif paradigmaları tartışmak ve bu paradigmaların eğitim yönetimine yansımalarını değerlendirmektir. Ders kapsamında; eğitim yönetiminde alternatif paradigmalar; yorumsamacı, radikal hümanist, radikal yapısalcı ve işlevselci, feminist, eleştirel, fenomenolojik teoriler ve eğitim yönetimine yansımaları; eğitim yönetiminde modernite ve postmodernite üzerine tartışmalar gibi konular ele alınacaktır. DERSİN HEDEFLERİ 1. 2. 3. 4. 5. Eğitim yönetimini eleştirel teori açısından yorumlayabilme Eğitim yönetimini feminist teori açısından yorumlayabilme Eğitim yönetiminde pozitivist ve yorumsamacı paradigma etkilerini kavrayabilme Fenomenolojik yaklaşımlar ve eğitim yönetimine etkilerini kavrayabilme Modernite ve postmodernitenin eğitim yönetimine etkilerini yorumlayabilme 1 ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ Bu ders kapsamında daha anlamlı ve verimli bir öğrenme deneyimi için çeşitli işlevsel öğretme yöntemleri kullanılacaktır. Sınıfın performansı göz önüne alınarak, geleneksel anlatım yöntemine ek olarak; öğrenci merkezli probleme dayalı öğrenme, grup odaklı tartışma, bireysel sunumlar, analiz ve yorumlama gibi yöntemler tercih edilecektir. ETKİNLİKLER Dersin öğretim üyesi tarafından hazırlanan kaynak listesindeki makale, kitap bölümü, bildiri ve rapor niteliğindeki dokümanlar haftalık ders planı kapsamında ilgili konuyla ilişkili olarak öğrenciler tarafından okunup, analiz edilerek ders sürecinde tartışılıp yoruma açılacaktır. ZORUNLU TEMEL KAYNAKLAR Korkut, T. (2004). Batılı Bilginin Eleştirisi Üzerine. İstanbul: İz. Duralı, T. Ş. (2013). Aklın Anatomisi: Salt Aklın Eleştirisinin Teşrihi. İstanbul: Dergâh. Duralı, T. Ş. (2013). Kutadgubilig Türkcenin Felsefe-Bilim Sözlüğü: İstanbul: Dergâh. Kara, İ. (2005). Bir Felsefe Dili Kurmak. İstanbul: Dergâh. Tsoukas, H., Chia, R. (2013). Felsefe ve Örgüt Teorisi (Çev. İ. Anıl). Ankara: Nobel English, F. W. (1994). Theory in Educational Administration. NY: HarperCollins. Oplatka, I. (2010). The legacy of Educational Administration:. Peter Lang. Giroux, H. (1983). Critical Theory and Educational Practice. Australia: Deakin University Press. Giroux, H. (1988). Schooling and the Struggle for Public LifeMinneapolis: University of Minnesota Press. Giroux, H. (1992). Border Crossings: Cultural Workers and the Politics of Education. NY: Routledge. HAFTALIK OKUMALAR Makale Giriş, Tanışma, Ders İşleme Planı Balcı, A. (1993). Eğitim örgütlerine yeni bakış açıları: kuram -araştırma ilişkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 25(1), 27-45. Hafta 1,2 Notlar 3,4 Balcı, A. (2008). Türkiye’de eğitim yönetiminin bilimleşme düzeyi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 54, 181-209. Fırat, N. Ş. (2006). Pozitivist yaklaşımın eğitim yönetimi alanına yansıması, alana getirdiği katkı ve sınırlılıkları. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 40-51. Beycioğlu, K. & Dönmez, B. (2006). Eğitim yönetiminde kuramsal bilginin üretimine ve uygulanmasına ilişkin bir değerlendirme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 47, 317342. Turan, S. ve Şişman, M. (2013). Eğitim yönetimi alanında üretilen bilimsel bilgi ve Batılı biliş tarzının eleştirisine giriş. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 19(4), 505514. Turan, S. (2014). Ahlâki Açıdan Modern Okulun Açmazı: Eleştirel Bir Bakış, Yeni Türkiye Dergisi, 58/59 (10), 246-252. Öz, M., ve Yalçın, M. ve Turan, S. (2014). GörülmeyeniGörmek: ‘Üstünler’ Söylemine Ontolojik Bir Ontolojik Bir Sorgulama, Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi 2014, 4 (1), 11-40. Şimşek, H. (1997). Pozitivism ötesi paradigmatik dönüşüm ve eğitim yönetiminde kuram ve uygulamada yeni yaklaşımlar. Eğitim Yönetimi, 3(1), 97-109. Şişman, M. (1998). Eğitim yönetiminde kuram ve araştırmada alternatif paradigma ve yaklaşımlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16, 395-422. 2 Culbertson, J. (1983). Theory in educational administration: echoes from critical thinkers. Educational Researcher, 12(10), 15-22. 5 Morgan, G. (1980). Paradigms, metaphors, and puzzle solving in organization theory. Administrative Science Quarterly, 25, 605-622. Burrell, G. & Morgan, G. (1979). Sociological Paradigms and Organizational Analysis: Elements of the Sociology of Corporate Life. London: Heinemann. 6,7 Bates, R. (2001). Eleştirel Teori Açısından Eğitim Yönetimi. Eğitim Yönetimi, 7 (28), 573– 592, [Çevirenler: S. Turan ve M. Şişman]. Fogarty, B. M. (1983). Educational administration 1959-1981: a profession in evolution. Educational Administration Quarterly, 19(3), 141-152. Hoy, W. K. (1978). Scientific research in educational administartion. Educational Administration Quarterly, 14(3), 1-12. Hills, J. (1965). Social science, ideology and the professor of educational administration. Educational Administartion Quarterly, 1(3), 23-39. English, F. W. (1997). The cupboard is bare: the postmodern critique of educational administration. Journal of School Leadership, 7(1), 4-26. English, F. W. (2001). What paradigm shift? an interrogation of Kuhn's idea of normalcy in the research practice of educational administration. International Journal of Leadership in Education, 4(1), 29-38. Hyung, P. S. (2001). Epistemological underpinnings of theory developments in educational administration. Australian Journal of Education, 45(3), 237-248. Anderson, G. L. & Grinberg, J. (1998). Educational administration as a disciplinary practice: appropriating Foucault’s view of power, discourse and method. Educational Administration Quarterly, 34(3), 329-353. Burlingame, M. & Harris, E. L. (1998). Changes in the field of educational administration in the United States from 1967 to 1996 as a revitalization movement. Educational Management & Administration, 26(1), 21-34. Burlingame, M. (1979). Some neglected dimensions in the study of educational administration. Educational Administration Quarterly, 15(1), 1-18. ARA SINAV Evers, C. W. & Lakomski, G.L. (1996). Science in educational administration: a post positivist conception. Educational Administration Quarterly, 32(3), 379-402. 8 Kochan, F. K. (2002). Hope and possibility: advancing an argument for a Habermasian perspective in educational administration. Studies in Philosophy and Education, 21, 137-155. Carr, W. (1997). Professing education in a postmodern age. Journal of Philosophy of Education, 31(2), 309-327. Cole, M., Hill, D. & Rikowski, G. (1997). Between postmodernism and nowhere: the predicament of the postmodernist. British Journal of Educational Studies, 45(2), 187-200. Foster, W. (1997). Observations on the application of a postadministration. Paper presented at the American educational research association annual meeting, Indiana University, Chicago. Foster, W. (1998). Editor’s foreword. Educational Administration Quarterly, 34(3), 294-297. 3 Hassard, J. (1996). Expoling the terrain of modernism and postmodernism in organization theory. In D. M. Boje, R. P. Gephart Jr. & T. J. Thatchenkery (Ed.), Postmodern Management and Organization Theory. Sage Publication. Shakeshaft, C. (1995). A cup half full: a gender critique of the knowledge base in educational administration. In R. Donmoyer, M. Imber & J. J. Scheurich (Ed.), The Knowledge Base in Educational Administration. Albany: State University of New York. Hills, J. (1980). A critique of Greenfield's new perspective. Educational Administration Quarterly, 16(1), 20-44. 9 Starratt, R. J. & Foster, W. (1994). Educational administrators as leaders: research implications. In T. A. Mulkeen, N. H. Cambron-McCabe & B. J. Anderson (Ed.), Democratic leadership: the changing context od administrative preparation. Praeger. Walker, W. G. (1984). Invited perspective: administrative narcissism and the tyranny of isolation: its decline and fall, 1954-1984. Educational Administration Quarterly, 20(4), 6-23. Watkins, P. (1992). The transformation of educational administration: the hegemony of consent and the hegemony of coercion. Australian Journal of Education, 36(3), 237-259. Weick, K. E. (1976). Educational organizations as loosely coupled systems. Administrative Science Quarterly, 21(1), 1-19. 10 Waite, D., Turan, S., ve Nino, J. M. (2014). Capitalism, Corruption, and Corporativism: Examples from Turkish and American Educational Systems. International Handbook of Educational Leadership and Social (In) Justice (Bogotch, Ira; Shields, Carolyn M. (Eds.), London: Springer. Değerlendirme Kitap Eleştirisi Makale Değerlendirmesi Dönem Projesi Derse Devam/Okumalar +Ara Sınav Dönem Sonu Sınavı 11,12 4