A A vitamini 221, 222 A-biçimli düzeç 269–271 abur cubur 202, 203
Transkript
A A vitamini 221, 222 A-biçimli düzeç 269–271 abur cubur 202, 203
DİZİN 545 A A vitamini 221, 222 A-biçimli düzeç 269–271 abur cubur 202, 203 acil durumlar 114, 120, 235–238, 435, 467, 493–494, 519–532 açlık 196, 210–213, 216, 458 adalet bkz çevresel adalet agro-ormancılık 281 agro-yakıt bkz biyo-yakıt ağaç dikme 8–10, 27, 31, 155, 170, 175, 176, 181, 184–192, 194, 266, 273, 281 ağaçlar 278, 281, 357 ağır metal zehirlenmesi 201, 316–319, 347, 464–465 ağızdan ağza solunum 532 ağrı 126, 127, 231, 232, 306, 316, 317, 335 AİDS bkz HİV/AİDS aile bahçeleri 205 aile içi şiddet bkz cinsel şiddet, şiddet akciğer 241, 309, 321, 322, 331, 334, 350, 453–457, 481 akciğer kanseri 309, 321, 322, 331, 334, 350 aktif kömür 237, 526 alerjik reaksiyonlar 336 alerjiler 220, 312, 336, 337, 399 alev geciktiriciler 351 alfa alfa 264 alkali toprak 261, 267 alkol 241, 425 alternatif tıp bkz geleneksel ilaçlar altın madenciliği 462, 465–467 altyapı değişiklikleri 14 aluminyum geridönüşümü 383, 384 amfizem 309, 310 amipli dizanteri 52 ananas 289 anemi 48, 201, 348 anksiyete 231, 241, 307, 316 antibiyotik direnci 221, 399, 421 antibiyotikler 124, 421 antik ormanlar 175 arılar 9, 10, 29, 286 arsenik 62, 98, 312 artemisinin 124 asbest 311, 350, 473 asbestozis 311, 350 asidik toprak 261, 267 asit drenajı 463, 471 askeri atıklar 432 astım 201, 310, 335–337, 399, 481 aşı programları, atıklar 416 ateş 340–342 ateşli hastalıklar 52, 123, 124, 126, 127, 335 atığı azaltma 375, 376, 404, 507 atığı tekrar kullanma 42, 101, 102, 368, 376, 383, 384, 387, 395, 443 atık çukuru 417, 418 atık gömme 248, 388, 389, 408, 417, 418, 420, 421 atık su 42, 101, 102, 488 atık yağ 441 atlar 382 atropin 237 ayakkabılar 58 aybaşı kanaması 304, 305, 481 azo boyaları 339 B bağışıklama bkz aşılama bağışıklık sistemi hasarı 242 bahçeler 79, 83,146, 205, 208, 209, 222, 289– 291, 380 bakımevi 307 bakır madenciliği 462– 465 baklagiller 264 bal 530 balık 129, 288, 318 balık havuzu 288 bambu 7, 456, 466 bandana 455, 523 bankalar 212, 253 barajlar 148–152,164, 501, 502, 509–510 bariyerler 269–272 Basel konvansiyonu 447 basil 122, 236, 346 baş ağrısı 48, 52, 89, 124, 127, 231, 244, 309, 312, 316, 317, 331, 333, 337, 344, 348, 481, 488, 491, 528 baş dönmesi 316, 317, 331, 333, 353, 449, 488, 491 belirtiler 34, 52, 53, 56, 57, 124, 126, 127, 231, 232, 235, 243, 256, 305, 306, 308, 310, 316, 322, 331, 335, 336, 348, 449, 453, 458, 465, 482, 531 benzin koklama 481 benzin zehirlenmesi 236 beslenme 201–203, 216, 221, 222, 319 beton binalar 81, 257, 360, 362, 418 BFR (brominli alev geciktiriciler) 351 DİZ ZİN N 546 Bhopal zehirli gaz felaketi 37–44, 324– 325 bilgisayarlar bkz elektronik bisiklet gücü 518 bitki hastalıkları 280 bitki ıslahı, geleneksel 218, 219 bitkiler 264, 265, 273, 279, 281, 508 bitkisel ilaçlar bkz geleneksel ilaçlar bitkisel yağ, yakıt olarak 441, 508 bitki–yiyen haşereler 276, 277 biyoçeşitlilik 28–31, 158, 181, 197, 212, 279 biyodizel 441 biyogaz 515–517 biyo-yakıtlar 342, 441, 508 boraks 352 borik asit 346 boru hatları 485 borulu su sistemi 89–90, 92 boya endüstrisi, 339 boya 291, 347–349, 390 böbrekler 481 briket 237, 342, 383 brominatli alev geciktiriciler (BFR’ler) 351 bronkodilatotörler 425 bronşit 201, 310, 481 buharla dezenfeksiyon 411, 412 bulantı 127, 231, 304, 305, 312, 322, 333, 369, 488 burun sorunları 481 buzdolabı 285 C camın geridönüştürülmesi 384 cıva 317, 318, 404, 419, 420, 465–467 cibinlik 122, 125, 130 cinsel ilişkiyle ağrı 305 cinsel şiddet 106, 159, 451 Ç çalışma 140, 160–163, 174, 250, 355, 366, 367, 374, 385, 438, 491, 493, 528 çamaşır kolası 352 çamaşır sodası 352 çamaşır suyu 88, 99, 100, 320, 337, 409– 411, 414, 418, 419, 490 çamaşırhaneler 411, 419 çatı 87, 88, 346, 358, 360 çay 293, 310 çelik 384 çelikleme 185, 187, 192, 194, 221 çevre hastalığı (çoklu kimyasal duyarlılık) 312 çevre sağlığı 2, 23, 559, 560 çevre sağlığı teşvikçileri 6, 8–10 çevresel adalet 36–44, 496–497, 538–540, 559, 560 çevresel etki değerlendirmesi (ÇED) 445, 470, 483, 485, 494, 534–537 çiftçi kooperatifi 206, 292, 294 çiftçi pazarları 206 çimento 359, 421 çizim aktiviteleri 17, 18 çocuk doğurma 452, 473 çocuklar 53, 54, 110, 113, 114, 122, 123, 126, 129, 130, 148, 201, 207, 232, 233, 313–321, 335, 452, 473, 482, 485 çok uluslu şirketler 38 çoklu kimysala duyarlılık (ÇKD) 312 çörek otu (nigella sativa) 310 çözücüler 236, 344, 390, 493 çukur tuvaletler 117 D damla sulama 273 davalar 538–540 davranış değişiklikleri 14 DDT 129, 130, 312 değişim için çalışma 4– 10, 12–20, 26, 31, 63, 64, 138, 142–145, 151,152, 155, 174– 176, 184, 197, 198, 200, 203–209, 211, 214, 217, 218, 224– 226, 233, 234, 244, 253–256, 259, 276, 291, 294–296, 332, 338, 359, 363, 364, 367, 370–374, 379, 380, 385, 387, 395, 396, 435, 452, 457, 460, 463, 468–472, 475–480, 487, 495– 498, 506, 510, 514, 517, 518 dehidratasyon 3, 46, 48, 53, 54 delici-batıcılar 389–401, 413, 414 deliriyum ve sıtma 124 deng humması 126, 131, 132 DİZİN depreme dayanıklı binalar 362 deri 41, 231, 235, 321, 336, 399, 481, 489, 529 deterjan 352 detoks 325 dışkıda kan 57 dikim çukuru 295 dioksinler 319–321, 388, 402 diyet 29, 41, 305, 318, 319, 490 dizanteri 52 doğal döngüler 31, 32, 135, 181, 182 doğal gaz 475, 501 doğal haşere mücdelesi 252, 275-281, 345, 346 doğal kaynaklar 25, 26, 34, 500, 504, 508, 566–568 doğal veraset 181, 182 doğumsal defektler 37,129, 148, 201, 233, 242, 299, 301, 303, 317, 320–322, 324, 339, 369, 419, 477, 481, 482, 488 doktorlar 240, 244 dökümhaneler 432 dönüşümlü ekim 279 döşemecilik 351 drenaj 79, 82, 83, 146, 247, 369 drenaj çukuru 83 dumanlar 331 durgun su 120 dürüst ticaret 171, 293, 294 düşük 242 E efedra 310 eğitim 3,113, 205, 295, 296, 302, 452 547 ekolojik sanitasyon 104, 107, 108, 116 ekoturizm 162, 169 el yıkama 58, 59, 104, 112, 113, 247, 266, 277, 310, 348, 465 elbiseler 122, 529, 530 eldivenler 247 elektrik 344, 500–502, 504-507, 515, 530 elektrik dağıtımı 505– 506 elektronik 321, 385, 441 emzirme ve zehirli maddelere maruziyet 242, 302, 322 endometriozis 305 endosulfan 233 endüstri bkz şirketler endüstriyel tarım bkz tarım enerji 383, 437, 567, 568 engelliler 110, 201 epilepsi 233 ergenlik 300–302 erozyon 7–9, 138– 141,158, 179–182, 193, 194, 268–272, 274 et 58, 354 etiketler 255, 256 ev temeli 356, 362 evler 5, 58, 122, 250, 251, 328–364, 565, 566 eylem planları 145 F fabrika dumanları 33, 306, 314, 432 fasulye 264, 265, 267 fırtınalar 138, 142, 206 fidanlık 188–192, 283 fidelik 187–192, 194 fiyat destekleme 226 fiyat kontrolü 226 formaldehit 408, 419 fosil yakıtlar 34, 474, 502 fuhuş 451 fungisidler 228 furanlar 388, 402 G galvanize boru 469 gaz 37–44, 324, 325, 331, 333, 342, 394, 435, 516 gaz yakma 484, 486–488 gazyağı zehirlenmesi 236 geç doğum 408 geçim 160–163, 174 geleneksel ilaçlar 29, 42, 94, 159, 236, 277, 307, 325, 425, 530 gençler 14, 17 genetiği değiştirilmiş gıdalar 215–226 genler 218, 301 geridönüşüm 6, 32, 367, 383–385, 387, 395, 396, 441 gıda 58, 158, 159, 250, 305, 345, 354, 515, 563–565 gıda bankası 206 gıda egemenliği 206, 214, 216 gıda fiyatları 206, 214 gıda güvenliği 196–214, 225–226 gıda kaynaklı hastalıklar 58, 354 gıda kooperatifleri 206 gıda kurutma 285 gıda yardımı 206, 210, 211, 214, 224 gıda zinciri 314–315 gıdaların saklanması 58, 206, 284, 285, 354 giardia 52 gluteraldehit 408, 419 göç 213 göç ettirme 149 göçmen kampları 114 DİZ ZİN N 548 gözler 456, 481, 529 gri su çözümleri 42, 101, 102 guatr 319, 462 gübre, kimyasal 262 gübre, doğal 190, 261, 264–267, 273, 516 güneş enerjisi 42, 151, 343, 504, 506, 512-514 güneş ışığı 99, 257 H hafıza kaybı 241, 304, 321, 316, 317, 491 haklar 36, 43, 63, 64, 68, 210, 212, 214, 255, 355, 452, 455, 467, 487, 523, 533, 541, 543 halı 351 halk sağlığı komiteleri 3– 10, 26 hamam böcekleri 310, 345, 346 hamilelik 122, 123, 125, 130, 129, 130, 242, 302, 303, 331 haritalama bkz vücut haritalama hastalık 29, 42–44, 47, 58, 158, 201–203, 213, 240–242, 334, 335, 346, 351, 353, 354 haşereler 130, 222, 229, 252, 276, 278, 284 hava durumu 157 hava kirliliği 251, 309– 321, 333, 334, 349, 433–435, 467, 484, 487, 488, 515 havalandırma 321, 331– 333, 335–339, 408, 458 hayat ağı 28, 314, 315 hayvan gübresi 264, 265, 273 hayvan otlatma 286, 287 hayvanlar 58, 75, 92, 138, 142, 145, 164, 166, 169, 176, 180, 186, 194, 233, 251, 266, 286–288, 310 336, 382, 440, 489, 490, 515–517 hemorajik dengue 126 hepatit 399 hidroenerji, mikro 509, 510 hidrojen peroksitle dezenfeksiyon 409, 419 hidroklorik asit 419 hindistan cevizi 54, 383, 395 HİV/AİDS 123, 126, 201, 207, 213, 260, 335, 337, 399–401, 414, 451, 458, 475, 532 hormon bozucular 304 hormon üreten bezler 242, 302, 304 hükümet politikaları 43, 140, 204, 224, 225, 291, 370, 374, 376, 383, 389, 396, 430, 438 I ırmaklar ve akarsular 135, 193, 194, 413, 414, 460, 463 ısıtma 339, 257–358, 513 ıslak malnütrisyon 201 İ ibuprofen 126 idrar 57, 113, 277 ihtiyaç tespiti 16 ihtiyat ilkesi 33, 44, 223, 429 ikinci el sigara 334 ikincil ormanlar 175 iklim değişikliği bkz küresel ısınma ilaç 124, 237, 305, 310, 335, 421, 425 ilaçlara direnç 124, 221, 399, 421 ilk yardım seti 521, 522 incir 289 inekler 75, 138, 142, 145, 164, 166, 174, 180, 186, 286–288, 382, 515–517 inme 334 insan hakları 515 insektisidler 122, 129, 130, 228, 312 inşaat ve inşaat malzemeleri 39, 42, 329, 330, 333, 345, 346, 349, 350, 356– 364, 445 interaktif tiyatro 19 internet 162, 559 ishal 48–54, 56–59, 141, 316, 322 işitme sorunları 481 K kabul edilebilir risk 44 kadınlar 15, 47, 73, 89, 90, 109–111, 114, 159, 451, 468, 473 kağıt fabrikası 164, 383, 437 kağıt geridönüşümü 370, 383, 384 kahve 267, 293, 330 kakao 293, 294 kalıcı organik kirleticiler (KOK’lar) 319–321 kalp krizi 481 kan parazitleri 57, 141 kanalizasyon 104, 117, 118 kancalı kurt 52 kanser 37, 62, 93, 129, 202, 220, 232, 233, 240, 241, 306–309, 320, 322, 324, 339, DİZİN 351, 369, 399, 402, 408, 419, 466, 477, 481, 482, 484, 485, 488, 491, 502, 539, 540 kanunlar 534–543 kapalı ortam hava kirliliği 331–334 kapanlar 58, 278, 279, 346 kaplar 92, 189, 248, 284, 285, 289–291, 389, 405, 408, 465 kara akciğer hastalığı 445–453 karaciğer hasarı 241, 481 karasinek 141 karbolik asit 411, 419 karbon monoksit 333 karbon monoksit zehirlenmesi 333 karınca kontrolü 346 karıncalar 278, 346, 382 karides çiftliği 164 katı atık 112, 152, 276, 345, 366–396 katı atık yakma 320, 369, 388, 389, 396, 402, 420, 442, 445 katma değerli üretim 292 kavanozlama 306 kaynak gerikazanımı 366, 367, 374, 385– 387 kaynaklar 542, 543, 559– 569 kaynar su 98 kaynatmayla dezenfeksiyon 411, 412 kazlar 286 keçiler 286 kemik 267 kemik iliği 481 kemiriciler 228, 284, 346 kısırlık 242, 304 kıtlık 23 549 kızamık 201 kızlar 15, 113 kil 95, 183, 285, 338, 340, 359, 361, 392 kilo kaybı, kronik 306, 321, 335 kimyasal sızıntıları 235, 527–529 kimyasallar 33, 37–40, 44, 235–238, 310, 408–411, 419, 462– 465, 527–530 kireç taşı 267 kirlenme 33, 34 klor 97–98, 320 klorokin 124 kolaylaştırıcı 16 kolera 3–5, 12–13, 52 kompost 266, 267, 280, 379–382, 405 kompost çay, 267 kompost tuvaletler 117 kompostlama 377–382 konfor 106 konfüzyon 231, 241, 312, 316, 321, 331, 531 kontrollü yakma 168 kontur bariyerleri 269– 272 kontur çizgileri 269 kooperatifler 206, 292, 294, 385, 504, 514 koruyucu elbise ve techizat 246–249, 406, 408, 455, 456, 491, 493, 523–526 kostik soda 419 kova 410, 411 koyun 286 köklü bitkiler 285 kömür 95, 237, 272, 450, 425–453, 474, 501, 526 köpekler 382 körlük 221, 222 kredi 43, 212, 504, 514 kukla gösterileri 19 kuraklık 46 kurşun 291, 302, 347– 349, 443 kurtlar 45, 57–59, 141 kuru atık 377 kuru malnütrisyon, 201 kuru tuvaletler 108–112, 116, 117, 120, 125, 389 kurum 331 kusma 52, 127, 231, 236, 237, 241, 305, 322, 369 kuşlar 278, 286, 440 kuyu 62, 77–84, 120 kuyu pompaları 80, 84 küçük ölçekli endüstriler 432, 438–440 küf 337, 352 kül 267, 280, 284, 341, 369, 402, 444 küresel ısınma 34, 485, 502, 508 L lastik 383, 384, 388 layşmanyazis 29 limon 289 limon suyu 96, 352 lösemi 148, 241, 344, 482, 502, 503 M maden çıkarma 164, 317, 318, 450–472, 567 mahremiyet 106, 112, 114 malatiyon 129 malç 265, 268 malnütrisyon 201, 202 mantar hastalıkları, bitkilerde 228, 280 maske 525, 526 mayalanmış gıdalar 285 membalar 75, 85, 86 meme kanseri 308 meme muayenesi 308 DİZ ZİN N 550 metal soba 341 metaller 321, 360, 383, 384 metan 342, 394 metil cıva 317 meyveler 58, 354 mısır nişasta 352 mikrodalga fırın 412 mikrohidroenerji 509, 510 mikrokredi programları 43, 504, 514 mikroplar 58, 59, 354, 369 mobil marketler 208 motor egzozu 33 muz 54, 206, 289, 293, 294 N nadas 286 nakliyat 500, 508 nane 346 nefes darlığı 321, 333, 350, 453 nöbetler 232, 233 N-P-K 262 nüfus kontrol programları 24 nükleer enerji 466, 501, 502 nükleer silahlar 466 O okul bahçeleri 205 okullar bkz eğitim organ hasarı 220, 481 organik (ıslak) atık 377– 382 organik kimyasallar 319 organik madde 261 organik sertifikası 293, 294 orman kesimi 164, 168 ormanlar 154–176 ormanları seyreltme 168 otoklav 412 odun 159, 340–342, 346 ormansızlaştırma 7–10, 14, 29, 31,138, 139, 155, 158, 160, 164, 508 otlatma 286–287 ozon 309 Ö öksürük 232, 310, 321, 335, 425, 453 ölü bedenler ilkesi 33 önleme 3–5, 12, 13, 53, 54, 56–59, 61, 62, 310, 337, 352, 354, 455– 458, 531 ördekler 286 östrojene benzer maddeler 305 özsu emici haşereler 276, 277 P paketleme 368, 383 palmiye 289, 393 pamuk 217–218 parasetamol 126 parazitler bkz ishalli hastalıklar parklar ve koruma alanları 142, 143, 174 partiküller (hava kirlenmesi) 309 pazarlar 212, 292–294 pencereler 358 pestisid yutulması 236, 249, 532 pestisidler 33, 130,148, 220, 222, 228–256, 345, 442, 523, 527– 529, 564, 565 pestisidlere direnç 130, 222, 229, 252 petrol 164, 390, 432, 474–489, 502, 508, 524, 567, 568 petrol bazlı sıvılar 236 petrol sızıntıları 489–495 petrol tankerleri 488 petrol tankları 488 pH 261, 267, 419 piller 390, 443, 504, 511, 512 pirinç 221 pirinç gölleri 129, 288 pişirme 58, 331–333, 354 PKB’ler (poli klorinli bifeniller) 319–321, 388 plasenta 302, 408 plastik 320, 321, 343, 368, 369, 384, 388, 402, 404 plastik şişe 59, 64, 99 plastik torba 152, 321, 368, 375, 376, 431, 523 pnömoni 201, 481 politik değişiklikler 14 portakal yağı 409 psödoefedrin 310 PVC plastik 320, 321, 404 R radyasyon zehirlenmesi 321–323, 450, 466 radyasyona maruziyet 321, 322 rehberli tartışmalar 16 rehidratasyon sıvısı 54 reklam 334 respiratör 247 risk 44 rodentisidler bkz pestisidler roket soba 341 rol yapma 19 Rotterdam konvansiyonu 447 rutin gaz yakma 486, 487 rüzgar gücü 511 DİZİN 551 S sabun 352 sağlık merkezleri 41, 42, 243, 321, 324, 325, 506 sağlık taramaları 18, 475–480, 482 sağlık yürüyüşü 17 salyangoz 57, 141 saman kutusu pişirici 341 sanitasyon 58, 59, 80, 84, 104–110, 114–118, 354, 560–562 sarı humma 29, 127 sarılık 127 sarnıçlar 90 saz çatılar 346, 358 semptomlar bkz belirtiler sendikalar 451, 468 septik tanklar 117 seramik filtre 95 sertifikasyon programları 293, 294 sıcak stresi 449 sıcak suyla ısıtma 513 sıfır atık 395 sıhhi atık gömme çukurları 6, 388, 391 sıkılaşmış toprak 262 sıtma 121, 123–125, 213, 335, 465, 485 sıva 346, 361 sızıntı suyu 394 sigara içme 334, 335 silikozis 201, 452–453, 457 sindirim sorunları 481 sinek kapanı 56, 278 sinek kontrolü 58, 141, 278, 346, 382 sinir sistemi hasarı 241, 321 sirke 337, 352, 409, 410 sismik test 483 sivrisinek kontrolü 29, 82, 83, 88, 92,120– 132, 139, 141, 158, 288, 560–562 siyanür 462 soba 332, 338–341, 343 sodyum hidroksit 419 sodyum karbonat 352 solucanlar 379 solunum 41, 236, 238, 309–321, 336, 350, 481, 528 sondaj kuyuları 62, 77, 80 sorgum 264 sosyodrama 19, 131, 165–167 steril örtü 530 Stockholm konvansiyonu 447 stres 310 su 4, 46, 47, 58, 59, 63, 64, 68, 73, 75, 89, 92, 104, 117, 135, 157, 167, 212, 273, 274, 287, 345 su arıtma 93–100 su döngüsü 135 su filtreleri 62, 95–98, 490 su güvenliği 30, 42, 46– 64, 66–100, 490 su havzaları 134–152, 158 su kirlenmesi 41, 60– 62, 72, 93, 98, 148, 312, 348, 349, 459–463, 489, 490 su muhafazası 46, 117 su tahlili 70–71, 490 su yolları 369, 389 sulak alanlar 101,102, 140, 193, 194 sulama 62, 151, 221, 247, 273, 275 sülfürik asit 461, 462 sürdürülebilir madencilik 472 sürdürülebilir orman yönetimi 168–174 sürdürülebilir tarım 30, 197, 198, 203, 205, 225, 226, 258–296, 563–565 sürdürülebilirlik 27–33, 41, 42, 506 süt 237, 280, 285 süzdürme alanı 95 süzdürme çukuru 418 şagas 346 şehirler ve kasabalar 93– 118, 193, 289–291, 147 şeker 54 şeker hastalığı 201, 203 şeker kamışı 267 şelasyon 319 şırıngalar 414, 415 şiddet 452, 474, 497, 533, 540 şirketler 25, 32, 37–44, 68, 76, 160, 164, 202, 204, 210–214, 253, 324, 325, 334, 467– 472, 474, 475, 480, 486, 491, 496, 498, 533, 538–540 şişelenmiş su 62 şişmanlık 202 şuur kaybı 231, 232, 528, 531, 532 T tabakhaneler 339, 440 tahılların saklanması 284 talaş 383 tarçın 346 tarım 30, 61, 125, 129, 146, 148, 158, 159, 161, 164, 202, 204– 207, 210–214, 218, 229, 253, 292, 508 tarım okulları 295, 296 DİZ ZİN N 552 tarla açma 161 taş duvalar 180, 184, 274 taşkın kontrolü 151, 158 tavuk 286, 516 tekerlekli sandalyeler 110 televizyonlar bkz elektronik temiz enerji 34, 43, 342, 500–518 temiz üretim 32, 430, 437–441 temizlik 58, 106, 109, 112, 345, 354, 456, 490, 492 temizlik ürünleri, güvenli 351–353 teneke kutular 383, 384 termometre 404, 419, 420 tetanos 399 tıbbi atıklar 389–425, 524 tıbbi atıkların bertaraf edilmesi 408, 417–425 tıbbi atıkların dezenfeksiyonu 407– 412, 415, 419 tıbbi malzemelerin dezenfeksiyonu 407– 412, 414 tırnaklar 58 tifo 52 tippi tep 57 titreme 124, 126, 127 tiyatro 18, 19 tohum 183, 185, 186, 205, 225, 226, 282, 283 tohum bankaları 225 tohum topları 183 toplum bahçeleri 69, 143, 205, 208, 209, 380, 493 toplum destekli tarım 205 toplum haritalama 16, 69, 143, 423, 479, 493 toprağı onarma 178– 194, 470, 471, 495, 561, 562 toprağın verimi 261 toprak 41, 146, 189, 222, 251, 261, 262, 264, 267, 270, 291 toprak kaybı 202, 212, 213 toprak yapısı 261 toz 453–457 toz biberle karınca kontrolü 346 toz maskeleri 525–526 toz ve toz akarları 310, 336 tozlaşma 158, 217, 222 trahom 47 turizm 162, 169 turşu yapma 306 tuvaletler 58, 104–118, 389 tuvalette temizlik 91 tuz 54 tüberküloz 201, 213, 335, 458, 481 tüketiciler 226 tüketim değişiklikleri 14, 430 tütsüleme, gıda 285 tütün 277, 334, 335 U uluslararası kanunlar 444, 446, 468, 487, 497, 498, 533–543, 568 uranyum 321, 322, 450, 466 uyku hastalığı 29 uyuz 47 Ü üç kap yöntemi 94 üreme sağlığı 242, 302, 304, 305, 402, 482 V verem bkz tüberküloz vücut haritalama 245 vücut kimyasal yükü 312 vücut parçaları 407, 408 Y yaban hayatı 169, 222 yabani tohumlar 187 yağmur suyu toplama 42, 87, 88 yağmurla erozyon, 268 yakıtlar 159, 342, 508, 515–517 yakma 168, 485, 502, 508, 515 yakma 402 yalıtım 257–358 yangın alarmı 344 yangın güvenliği 344, 465 yanıklar 411, 419, 530 yaralar 56, 57 yararlı böcekler 252, 276, 278 yarasalar 278 yavaş kum filtresi 97, 98 yenilenebilir enerji bkz temiz enerji yenilenemeyen enerji 501 yer altı tankları 87 yer kaptajları 87 yeraltı suyu 41, 60, 62, 76, 120, 417, 418, 459, 460, 483, 484 yerel gıda üretimi 205 yerüstü tankları 87 yeşil devrim 197, 211, 212 yeşil gübreler ve örtü bitkileri 264, 265, 273 yoga 325 yoksulluk 30, 37–44, 125, 140,160, 210 yollar 140, 141, 146 DİZİN yorgunluk 232, 306, 322, 333 yutulan kimyasallar için tedavi 236, 237, 528 yuvarlak kurtlar 52 yüksek tansiyon 334 yüksek-düzey dezenfeksiyon 407 yüksek-voltaj elektrik nakil telleri 344, 502, 505 553 Z zaman çizelgesi 17 zararlı ot mücadelesi 190, 264, 265, 267 zehirli atık, endüstriyel 385, 429, 432, 438, 442-448 zehirli atık, evsel 377, 384, 385, 389, 390 zehirli atık alanları, endüstriyel 432, 445 zehirli maddeler 323– 329, 350, 448, 450, 473 zehirliler 33, 37–44, 61, 291, 299, 300, 312– 315, 319–325, 339, 344, 369, 408, 419, 440, 450, 466, 566, 567