Şubat 2004 - Bilim Teknik
Transkript
Şubat 2004 - Bilim Teknik
Kendimiz Yapal›m Prof. Dr. Birol K›lk›fl Özel Boya Kullanarak Binalar› Yal›tabilir miyiz? 1980’li y›llarda ABD’de NASA taraf›ndan uzay meki¤inin ›s› yal›t›m› için gelifltirilen özel bir boya son on y›ld›r binalarda da kullan›lmakta. Yaz›n binalar›n günefl ›fl›nlar›ndan afl›r› ›s›nmas›n› önleyen bu yöntem, son y›llarda k›fl›n ›s›tma yüklerini azaltmak için de pazarlanmaya bafllad› ve bir çok tart›flmay› da beraberinde getirdi. Bu yöntemin binalarda ne denli yararl› olabilece¤ini incelemeden önce bu özel boyay› yak›ndan tan›yal›m. Akrilik bazl› boyaya, içersi tamamen bofl çok küçük seramik küreler kat›ld›¤›nda k›z›l ötesi radyasyon ›s› transferi %90 dolay›nda önleniyor. Günefl enerjisi de ›fl›ma (radyasyon) ile transfer edildi¤inden, bu özel boyan›n kullan›m› yaz›n konfor so¤utmas› için mant›kl› ve ekonomik oluyor ve çat› örtüsüne ve d›fl cephelere bu boya uyguland›¤›nda günefl ›fl›nlar› geri yans›d›¤›ndan, so¤utma için enerji ihtiyac› büyük ölçüde azal›yor. Acaba özel boya k›fl›n ›s›tma yüklerini ne kadar azaltabilir? Literatürde bu oran %40’a kadar ç›ksa da gerçekte bu oran çok daha düflük. Bunun ana nedeni, dilimli radyatör, klima, veya fan-coil ile ›s›tmada ›s› transferinin daha çok do¤al konveksiyon (tafl›n›m) veya cebri konveksiyon ile gerçekleflmesi. Yaln›zca döflemeden ›s›tmada ve genifl yüzeyli panel radyatörlerde ›fl›ma yolu ile ›s›tma kapasitesi, toplam ›s›tma kaNormal Boyayla Normal Boyayla pasitesinin % 50 ila %75 i kadar. Demek oluyor ki döflemeden ›s›tma ve panel radyatör sistemleri d›fl›ndaki konfor ›s›tma sistemlerinde özel boyan›n duvarlar›n iç yüzeylerine uygulanmas› çok belirgin bir avantaj getiriyor. Özel boyan›n iki kat olan standart uygulamas›nda bile, duvarlardan ›s› iletimi yolu ile d›flar› olan ›s› kayb›nda sadece % 5 dolay›nda bir azalma söz konusu olabilmektedir. Döflemeden ›s›t›lan bir binadaysa tavan›n ve d›fl cephe duvarlar›n›n içerden özel boyayla boyanmas›yla bu oran % 15’e kadar ç›kabilir. Bu durumda d›fl Yal›tkan Boyayla Yal›tkan Boyayla pencerelere bakan iç duvarlara özel boya uygulanmamal›. Aksi halde ›s›t›lan döflemeden iç duvarlara ulaflan ›s› yans›yarak pencerelerden d›flar› kaçabilir. Bu nedenle bir genellefltirme yapmak gerekirse, özel boya uygulanabilecek iç yüzeyler, öncelikle tavan, d›fl cephe duvarlar›, ve do¤rudan pencerelere bakmayan iç duvarlar. Bu önlemle bile k›fl ›s›tmas›nda enerji tasarrufu %10’u geçmeyecektir. Yaz›n konfor so¤utmas› da yap›lan binalardaysa d›fl cephelere ek olarak stratejik duvarlar›n iç yüzeylerine de özel boya uygulanmas› ekonomik olabilir. Bu durumda k›fl›n d›fl duvarlardan özellikle gece gökyüzüne olan ›fl›mayla ›s› kayb›nda da azalma olaca¤›ndan, k›fl›n elde edilebilecek enerji tasarrufu da daha fazla olacakt›r. fiu anda bu özel boya haz›r olarak sat›ld›¤› gibi, normal akrilik boyalara katk› maddesi olarak da pazarlanmakta. Katk› maddesinin maliyeti boyanacak m2 bafl›na yaklafl›k Seramik kürecikler kat›lm›fl yafl boya Boya kurudukça meydana gelen buharlaflma D›fl ya da iç cephe boyas›nda seramik küreciklerden oluflan kat› tabaka 500.000TL. 100 m2’lik bir evde tavan ve iki d›fl duvar›n normal boya yerine özel katk›l› boya uygulamas›n›n maliyeti, normal boyaya göre toplam 400m2 boyama yüzeyi kabulü ile 200 Milyon TL. Bu fiyata normal akrilik badana boyas›n›n bedeli ve iflçilik dahil de¤il ve özel boyan›n badana zaman› gelmifl binalarda uygulanmas› daha ak›lc›. Ortalama enerji tasarrufunun % 5 olarak gerçekleflece¤i kabulü ile Ankara için böyle bir ek yat›r›m›n do¤al gazla ›s›t›lan bir apartman kat›nda geri ödeme süresi yaklafl›k 4 y›ld›r. E¤er ayn› apartman, yaz›n klimayla so¤utulacaksa apartman›n çat›s› ve belirli yönlerdeki d›fl cephesi de özel boya ile boyanmal›. Bu durumda geri ödeme süresi daha k›sa olacakt›r. fiubat 2004 101 B‹L‹M ve TEKN‹K