EXERCISE PRESCRIPTION For PERSONS With SPINAL CORD
Transkript
EXERCISE PRESCRIPTION For PERSONS With SPINAL CORD
OMURİLİK YARALILARDA KARDİYAK REHABİLİTASYON Dr. Nur Kesiktaş İstanbul Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Eğitim Araştırma Hastanesi AKIŞ • • • • • OY giriş OY ve kalp hastalıkları OY’da kardiyak değerlendirme OY’da kardiyak rehabilitasyon OY’da fitness “But I had already fallen. Fallen into this deep, dark hole. I was trapped. Trapped in this nightmare.” ― Sarah Todd Hammer, 5K, Ballet, and a Spinal Cord Injury Saunders LL, Clarke A, Tate DG, Forchheimer M, Krause JS. Lifetime prevalence of chronic health conditions among persons with spinal cord injury. Arch Phys Med Rehabil. 2015 Apr; 96(4):673-9. Giriş • Rehabilitasyonun hedefi, yaşam süresini uzatmak, yaşam kalitesini ve bağımsızlığını artırmak Paraplejiklerin 3/4’ünün VO2max nin bağımsız yaşamı sağlamayı karşılayan bir oran olan 15ml/kg/dakika (dk) altında. Saunders LL, Clarke A, Tate DG, Forchheimer M, Krause JS. Lifetime prevalence of chronic health conditions among persons with spinal cord injury. Arch Phys Med Rehabil. 2015 Apr; 96(4):673-9. OY kronik dönem • KVH • DM II • OSTEOPOROZ Kronik: ateroskleroz ve periferik damar hastalığı otonomik disrefleksi, azalmış kardiyovasküler fitness, ilaçların kardiyovasküler etkileri Phillips AA, Krassioukov AV. Contemporary Cardiovascular Concerns after Spinal Cord Injury: Mechanisms, Maladaptations, and Management. J Neurotrauma. 2015 Dec 15;32 OY & KVH Semptomatik KVH %30-50----------%5-10 Asemptomatik KVH %60-70 Her yıl OY da V02 max 0.01 L/min azalır. Her 10 yılda %10-13 azalır Saunders LL, Clarke A, Tate DG, Forchheimer M, Krause JS. Lifetime prevalence of chronic health conditions among persons with spinal cord injury. Arch Phys Med Rehabil. 2015 Apr; 96(4):673-9. Krassioukov A, Alexander MS, Karlsson AK, Donovan W, Mathias CJ, Biering-Sørensen F. International spinal cord injury cardiovascular function basic data set. Spinal Cord. 2010 Aug;48(8):586-90. OY’da KVH Risk Faktörleri • Anormal lipid profili • Anormal glukoz homeostazisi • Vücut yağ • Periferik vasküler fonksiyon ve/veya arteriyel kompliyans • DVT risk • Aerobik kapasite • Anormal hemostatik ve inflamatuar markerlar • Homosistein • Endojen anabolik hormon (serum testosteron ve BH gibi) • Renin-angiotensinaldosteron sistemi aktivasyonu • Hipertansiyon Phillips AA, Krassioukov AV. Contemporary Cardiovascular Concerns after Spinal Cord Injury: Mechanisms, Maladaptations, and Management. J Neurotrauma. 2015 Dec 15;32 (24):1927-1942 PROBLEM? • Paralizi nedeni ile daha az aktifler Supraspinal kontrol kaybı Lezyon düzeyi altında sempatik tonusun Erken dönemde sempatik preganglionik nöronlarda atrofi Geç dönemde sempatik preganglionik nöronlarda plastisite Otonomik disrefleksi Spinal segmental ara nöronlarda gelişen plastisite Periferik α-adrenoseptörlerin artmış yanıtı Denervasyon hipersensitivitesi Spinal reflekslerin abartılı yanıtı Sempatik denervasyon sonucu adrenallerden artmış norepinefrin salınımı Kardiyak Rehabilitasyonun (Egersizin) yararları • • • • Fiziksel Fizyolojik Fonksiyonel Psikolojik Cardiac Rehabilitation and Risk Reduction Journal of the American College of Cardiology (Impact Factor: 16.5). 02/2015; 65(4):389-395. Cragg JJ, Stone JA, Krassioukov AV. Management of cardiovascular disease risk factors in individuals with chronic spinal cord injury: an evidence-based review. Journal of Neurotrauma 2012; 29: 1999-2012. Myers J, Kiratli J, Jaramillo J. The cardiometabolic benefits of routine physical activity in persons living with spinal cord injury. Current Cardiovascular Risk Reports 2012; 6:323-330. OY’da Kardiyak Rehabilitasyon? • Deneysel OY’lı ratlarda arka ayağın pasif siklik hareketinin kardiyovasküler hastalık riskini azalttığı ve kardiyak fonksiyonu iyileştirdiği gösterilmiştir West CR, Crawford MA, Poormasjedi-Meibod MS et al. Passive hind-limb cycling improves cardiac function and reduces cardiovascular disease risk in experimental spinal cord injury. J Physiol 2014, 1771-1783 NASIL? EGZERSİZ STRES TEST • • • • • Genel toplum için tam tanımlanmış OY için? Kol Ergometreleri ile Tekerlekli sandalye Ergometresi ile Farmakolojik stress test en pratiği. dipyridamole (Persantin), adenosin, ya da dobutamin, ile beraber thallium 201 scanning ya da 2-D echocardiography görüntülenir. OY’da Egzersiz stres test • 0 watt (dirençsiz) ve 50 rpm hızında ısınma sonrası paraplejiklerde dakikada 10 wattlık artışlarla (10 dakika sonrasında 20w), tetraplejiklerde ise 5 wattlık artışla elde edilir. Postür, minder yüksekliği gibi faktörler OY’da Kardiyak Rehabilitasyon Reçeteleme • Gold standart max oksijen tüketimi • Total kalp atım indeksi • Propulsiyon kardiyak cost index Reproducibility and responsiveness of heart rate indexes to assess wheeling efficiency in patients with spinal cord injuries. FR Neto, ACB Coutinho, PSS Beraldo, Spinal cord 2014, 52, 683-88 Validity of heart rate indexes to assess wheeling efficiency in patients with spinal cord injuries ACB Coutinho, FR Neto, PSS Beraldo Spinal cord 2014, 52 (9), 677-682 OY’da Kardiyak Rehabilitasyon Reçeteleme • Hastaya göre yük (submaximal aralıklı) egzersize bağlı hipotansiyon vs • KKY gibi beraberinde durumlar • Yüksek yoğunluklu %80 KH ile düşük yoğunluklu %50-60 KH egzersiz karşılaştırıldığında maxV02 yüksek de daha büyük iyileşme göstermiş (level 1 kanıt) • Orta yoğunlukta haftada en az 2 gün dirençli egzersiz için level 4 kanıt Simmons and KresslerReference Fitness Values in the Untrained Spinal Cord Injury Population Archives of Physical Medicine and Rehabilitation 2014;95:2272-8 Reçete • maksimum KH’nın %70’i veya üzerinde, (pik oksijen tüketiminin %50-80’inde,) haftada 3-5 gün yapılması ve en az 8 hafta sürdürülmesi • Süre 20-60 dakika • Yoğunluk • Borg’s Rate of Perceived Exertion (RPE) • TalkSing Test • Tip – Büyük kas grupları – FES+alt LCE üst(+ACE) – FES Bike DİKKAT ! • • • • • • POSTURAL HİPOTANSİYON EGZERSİZ HİPOTANSİYONU OTONOMİK DİSREFLEKSİ HİPERTERMİ/HİPOTERMİ CİLT HASARI, BASI YARASI AŞIRI KULLANIM YARALANMALARI Bradikardi? Farid Sadaka and Christopher Veremakis (2012). Bradycardia Secondary to Cervical Spinal Cord Injury, Cardiac Arrhythmias - New Considerations, Prof. Francisco R. Breijo-Marquez (Ed.), ISBN: 978-953-51-0126- 0, InTech, Available from: http://www.intechopen.com/books/cardiacarrhythmias-newconsiderations/bradycardia-secondary-to-cervical-spinal-cord-injury Angina! • T5 ve üstünde göğüs ağrısı angina belirgin değildir Gastroözafageal reflü olarak çıkar Sabharwal S: Cardiovascular Dysfunction in Spinal Cord Disorders. In: Lin V (ed). Spinal Cord Medicine. 2nd Ed. New York: Demos Publishing; 2010. p241-255. Review of pathophysiology, manifestations, & management of cardiovascular issues in SCI OY’da kompresyon çorabı? • Ortostatik hipotansiyon ve post egzersiz hipotansiyonu önlemeye yönelik, post egzersiz sempatetik aktiviteyi arttırdığı Effects of compression stockings on sympathetic activity and heart rate variability in individuals with spinal cord injury Diana Rimaud · Paul Calmels · Vincent Pichot · Francois Bethoux · Frederic Roche J Spinal Cord Med. 2012 Mar; 35(2): 81–88. OY’da Aerobik egzersizler ile KVH risk yönetimi Risk faktör KV dayanıklılık Lipid profil Glukoz dengesi Kanıt seviyesi Egzersiz tolerans 1b VO2max 1b Kardiyak output 2 Submaksimal egzersiz kalp hızı 4 Max kalp hızı 4 Stroke volüm 2 Periferik direnç 2 İntrensek hücresel adaptasyon 4 LDL,Total kolesterol triglserritler 1b ve 1 HDL kolesterol 2 İnsulin direncinin 1b Warburton DER, Krassioukov A, Sproule S, Eng JJ (2014). Cardiovascular Health and Exercise Following Spinal Cord Injury. In Eng JJ, Teasell RW, Miller WC, Wolfe DL, Townson AF, Hsieh JTC, Connolly SJ, Noonan VK, Loh E, McIntyre A, editors. Spinal Cord Injury Rehabilitation Evidence. Version 5.0. Vancouver: p 1- 48. BWSTT- RATE Tetraplejik ve paraplejiklerde kardiyak dengeyi sağladığına ait 1a düzeyinde kanıtlar vardır. otonomik Millar PJ, Rakobowchuk M, Adams MM, Hicks AL, McCartney N, MacDonald MJ. Effects of short-term training on heart rate dynamics in individuals with spinal cord injury. Auton Neurosci 2009; 150: 116-21. BWSTT • Max. Oksijen tüketimini iyleştirdiğine dair 4 düzey kanıtlar vardır.* • Komplet OY da arteriyel kompliansı düzelttiğine dair 4 düzeyde kanıtlar vardır.** • Komplet tetraplejide neuromusküler stimülasyonla kombine eğitimde metabolik ve KV cevaplarda artış 2. seviyede*** • • • *Jack LP, Allan DB, Hunt KJ. Cardiopulmonary exercise testing during body weight supported treadmill exercise in incomplete spinal cord injury: a feasibility study. Technol Health Care 2009; 17: 13-23. **Ditor DS, Macdonald MJ, Kamath MV, Bugaresti J, Adams M, McCartney N, et al. The effects of body-weight supported treadmill training on cardiovascular regulation in individuals with motorcomplete SCI. Spinal Cord 2005b; 43: 664-73. ***de Carvalho DC, Martins CL, Cardoso SD, Cliquet A. Improvement of metabolic and cardiorespiratory responses through treadmill gait training with neuromuscular electrical stimulation in quadriplegic subjects. Artif Organs 2006; 30: 56-63. BWSTT • • • • %70 max KH üstünde , 30 dakika 3 gün/hafta, 8 hafta Annales de Réadaptation et de Médecine Physique 07/2005; 48(5):259-69. Research With Heart: Making Wheelchair Exercise Equipment More Accessible and Adjustable Samantha Schroth, Ms. Wheelchair America, January 4, 2016 www.mtu.edu Üst ekstremite Egzersizleri • 1b ve 2. seviye kanıtlar orta yoğunlukta aerobik kol ergometresi (20–60 min/day, 3 gün/hafta en az 6-8 hafta) etkin KV endurans için • 1b 70%–80% KH egzersiz > 50-60% KH. Üst ekstremite Egzersizleri • Kanıt seviyesi 2 olan üst ekstremite siklik egzersizleri KV enduransı ve muskuloskeletal enduransı paraplejiklerde arttırır, fakat tetraplejiklerde?. Fakat Valent et al. 2008, 4 seviye kanıtlar üst ekstremite siklik egzersizlerle ilgili KV göstergelerde artış bulmuşlardır. Üst ekstremite Egzersizleri • 3 düzey (Jae et al. 2008) kanıtlar üst ekstremite güçlendirme egzersizlerinin arteriel yapıda iyileşme yaptığı ve fonksiyonel düzelme gösterilmiştir. FES – FES hibrid – Kompletler daha yüksek frekans alabiliyor – Yüksek- (50 Hz) – düşük(10 Hz) – pedal cadence (50 rev ∙ min-1) N.Hamzaid and G. M. DavisTop Spinal Cord Inj Rehabil 2009;14(4): 88–121 OY’da FES ile KVH risk yönetimi Risk faktör KV dayanıklılık Lipid profil Glukoz dengesi Kanıt seviyesi Egzersiz tolerans 4 VO2max 4 Kardiyak output 4 Submaksimal egzersiz kalp hızı 4 Stroke volüm 4 Periferik vasküler direncin 4 Güç çıkışı 4 İntrensek hücresel adaptasyon 4 LDL kolesterol 4 Total kolesterol 4 İnsulin direncinin 4 Warburton DER, Krassioukov A, Sproule S, Eng JJ (2014). Cardiovascular Health and Exercise Following Spinal Cord Injury. In Eng JJ, Teasell RW, Miller WC, Wolfe DL, Townson AF, Hsieh JTC, Connolly SJ, Noonan VK, Loh E, McIntyre A, editors. Spinal Cord Injury Rehabilitation Evidence. Version 5.0. Vancouver: p 1- 48. FES • Kanıt seviyeleri 4 olan, multipl prepost FES çalışması minimum haftada 3 kez 2 ay kas iskelet ve kardiyak fitnes çalışmaları için etkin bulunmuş • Kanıt seviyeleri 4 olan kol ergometresi ile FES uygulanmasının maxV02 arttırdığı • Kanıt seviyeleri 4 olan FES +alt ekstremite ergometresi trombosit agregasyonunu azalttığı Warburton DER, Krassioukov A, Sproule S, Eng JJ (2014). Cardiovascular Health and Exercise following Spinal Cord Injury. In Eng JJ, Teasell RW, Miller WC, Wolfe DL, Townson AF, Hsieh JTC, Connolly SJ, Noonan VK, Loh E, McIntyre A, editors. Spinal Cord Injury Rehabilitation Evidence. Version 5.0. Vancouver: p 1- 48. A.Taylor et al.Hybrid Functional Electrical Stimulation Exercise Training Alters the Relationship Between Spinal Cord Injury Level and Aerobic CapacityArchives of Physical Medicine and Rehabilitation 2014;95:2172-9 • Blackbirds singing in the dead of night. Take these broken wings and learn to fly. ---Beatles Heart type Fatty acid-binding proteins • Seviye ve kardiyak fitnes korele • Metabolik sendromlularda Akbal A., Kurtaran A., Selcuk B., Akyuz M., "H-FABP, cardiovascular risk factors, and functional status in asymptomatic spinal cord injury patients", HERZ, vol.38, pp.629-635, 2013