On Soruda Metakarp ve Falanks Kırıkları
Transkript
On Soruda Metakarp ve Falanks Kırıkları
EKLEM DIŞI FALANKS KIRIKLARI Dr. Haluk Özcanlı Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi Travmatoloji A.D El Cerrahisi B.D 9. Rıdvan Ege Temel El Cerrahisi İlkbahar Kursu 3-4 Nisan 2015 Kırık tipleri ve mekanizmaları - Üst ekstremite kırıklarının %40’ı Metakarp ve Falanks kırıklarıdır. Kırık Mekanizması Spiral – Rotasyon Oblik – Açısal Transvers – Bükülme Parçalı – Yüksek enerjili Kırıklarda Sonucu Etkileyen Faktörler Kırılan kemik Kırık bölgesi eklem,diafiz, boyun, baş Kırık tipi Deplasman Yumuşak doku İntra- Extra artiküler Açık -Kapalı Stabil- Stabil olmayan Deformite: Açılanma, kısalık, rotasyon Eşlik eden yaralanma Falanks kırıkları Spor yaralanmaları sık görülen nedenlerdedir 10-19 yaş % 43 20-29 yaş % 27.8 30-39 yaş % 21.6 En sık distal falanks kırıkları Distal > Proksimal > Orta Amaç Kırığın stabilizasyonu Yumuşak dokunun onarılması Eklem içi kırıklarda eklem restorasyonu Rehabilitasyon Eklem , tendon ve yumuşak doku hareketlerinin geri kazanımı Konservatif Tedavi Endikasyonları - Açık/Kapalı redükte stabil Suboptimal redüksiyon Dizilimi iyi, eklemi ilgilendirmeyen rotasyonel deformitesi olmayan Minimal kısalık Buddy taping Cerrahi Tedavi Endikasyonları - Stabil olmayan Belirgin kısalık Rotasyon Eklem içi basamaklanma 1mm↑ Belirgin yumuşak doku hasarı Tespit Yöntemleri ve Stabilite Stabilite Plak >Vida > Kirschner teli Vida > Kirschner teli K telleri kompresyon etkisi yok Plak > Vida - Vidalar eğilme kuvvetine direnç gösterir - Rotasyonel kuvvetlere etkisi az Eklem dışı Falanks kırıklarının Tedavi yöntemleri K Teli İnterfragmanter vidalar İntramedüller tespit Plak Eksternal fiksatörler Serklaj telleri Gergi bandı yöntemi K Teli Avantajları - Ucuz - Hızlı - Ekstensor tendon irritasyonu yok - Minimal invaziv - Diğer tekniklerle kombine kullanılabilir. Dezavantajları - Stabilitesi yetersiz, erken gevşeme→ Kaynamama - Kompresyon etkisi yok - Pin tract enfeksiyonu K Teli K Teli K Teli Acil Cerrahi müdahalelerde sık kullanılır İnterfragmanter vidalar - - - Avantajları Ekstensor tendon irritasyonu az Uygulaması kolay Kompresyon eğilme kuvvetine direnç gösterir Rotasyonel kuvvetlere etkisi az Kırık uzunluğu kemik çapının 2 katı olmalı Kırık hattına dik uygulanmalı Her vida birbirine 2 vida başı uzaklıkta yerleştirilmeli Plak - - Avantajları Stabil tespit Erken hareket Dezavantajlar Eklem sertliği (Falanks>Metakarp) Skar dokusu gelişimi Sinir yaralanması Tendon yaralanmaları Uzun süren ödem Eksternal Fiksatör - - - Avantajlar Dezavantajlar Kolay ve hızlı - Giysilere diğer parmaklara Mini vidalar ve K telleri ile takılabilmesi kombine edilebilir. Açık ve enfekte yaralarda - Pahalı kullanılabilir. Pin tract enfeksiyonlar Kompresyon/Distraksiyon (Metakarplarda %9.5) Çıkarması kolay (Falankslarda %2.5) - NV yaralanma Eksternal Fiksatör Endikasyonları Parçalı kontamine kırıklar Artrodezler Düzeltici osteotomiler Defektli kırıklar Çıkıklar Uzatmalar Proksimal falanks kırıkları Transvers kırıkların apeksi volar yöndedir Dorsal korteks palmar korteksten daha kalındır 1 mm kısalık 12 PIP eklem ekstensor lag Proksimal falanks kırıkları - Cerrahi Tedavi Açık kırıklar Rotasyonel deformiteler >5mm kısalıklar Açısal deformiteler 10 ↑ Redükte edilemeyen kırıklar Proksimal falanks kırıkları K Teli Plak İnterfragmanter tespit Eksternal fiksatör Gergi bandı tekniği Proksimal falanks kırıkları Orta Falanks kırıkları - - - Açılanma kırık bölgesine göre değişir Proksimal kırıklarda apeks dorsalde (Santral slip etkisi) Distalde Apeks palmar (FDS etkisi) Metakarp ve proksimal falanks kırıklarına göre daha geç iyileşir. Distal Falanks kırıkları Tuft (uç) Diafiz Volar (FDP Avulsionu) Dorsal (Mallet) Epifiz (Seymour) En sık crush yaralanmalar sonucu ortaya çıkar En sık 3. parmak etkilenir. Yumuşak doku ve tırnak yaralanmaları eşlik eder. Tuft kırıkları Tedavi Kapalı kırıklar nonminimal deplase Splint Açık kırıklar debritman yumuşak doku onarımı Deplase kırıklar K teli Hipersensivite görülebilir Subungal hematom Tırnak yatak onarımı Distal Falanks kırıkları - Seymour kırığı Açık Epifiz Kırığı Tip I –II Tırnak yatağı onarımı Komplikasyonlar Malunion Malrotasyon Kısalık Açısal deformite Kaynamama Redüksiyon kaybı Eklem Sertliği Ekstensor lag Enfeksiyon Yumuşak doku Osteomyelit Fleksor Ekstensor tendon rüptürleri Kompleks bölgesel ağrı sendromu Malunion -Malrotasyon Malunion -Malrotasyon Proksimal ve orta falanksların uzun oblik ve spiral kırıklarında gözlenir Malunion -Malrotasyon Rotasyon osteotomisi Malunion -Malrotasyon Malunion -Malrotasyon Açık kama osteotomisi Kapalı kama osteotomisi Malunion -Malrotasyon Gecikmiş kemik iyileşmesi Kaynamama Enfeksiyon Eklem sertliği RSD Tendon yapışıklıkları Deformitenin düzeltilememesi/ aşırı düzeltme 35 Hasta Mükemmel 43%, İyi 29%, Orta 14% Kötü 14%. Dört (11%) hasta pin enfeksiyon 32 Hasta 36 eklem dışı kırık 1,2 1,5 mm plak tespiti Plak tespiti proksimal falanksta tercih edilmeli Minimal invaziv Vida tespiti ön planda olmalı Kısa iyileşme süresi Düşük komplikasyon oranı Düşük enfeksiyon oranı Uzun ameliyat süresi 59 Hasta 69 Kırık (48 Metakarp, 21 Falanks) Ortalama TAM 247 derece (50-270) Stabil olmayan transvers falanks ve metakarp kırıklarında kullanılabilir. TEŞEKKÜR EDERİM 29 Ekim 2013 Antalya