Full Text - The Journal of International Management Research

Transkript

Full Text - The Journal of International Management Research
InMaR Journal
The Journal of International
Management Research
Uluslararası Yönetim Araştırmaları Dergisi, Yıl: 2, Sayı: 2, Şubat 2016, s. 48-67
AZERBAYCANDA BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN TURİZMDE
UYGULANMASI: E-TURİZM
Besti ALIYEVA1
ÖZET
Dünyanın globalleşmesi her bir alanda olduğu gibi teknolojilerden de yan geçmemiş ve
etkilemiştir. Iletişim teknolojilernin hızla gelişmesi sosyal hayatda, siyasal ve ekonomide
çok boyutlu bir değişim başlatmıştır. Bu değişim turizm sektörünede yol açmışdır. Bu
dönüşümde, global pazarda rekabet edebilmek için, yeni bilgi ve iletişim
teknolojilerinden faydalanmalı, dijitalleşme ve elektronik ticareti benimsemelidir.
İnternet’in günlük yaşamın içine girmesi, bilgisayarlı rezervasyon sistemleri ve global
dağıtım sistemlerinin kullanımının artması, turizm işletmelerinin küresel rekabet ortamı
içindeki yerini belirlemiştir.
Bilgi teknolojilerindeki son gelişmeler turizm sektöründeki işletmeler ve turistik
destinasyonlar için pazarlama, yönetim ve tanıtım alanlarında yeni olanaklar sunmakta ve
rekabet avantajı sağlamaktadır. Bilgi ve iletişim teknolojilerinden turistik hizmet
sunumunda faydalanılması olarak nitelendirilen e-turizm stratejisinin incelendiği bu
makale, Azerbaycan’nın turizm sektöründe bilgi teknolojilerini kullanarak uzun vadeli
rekabet stratejileri oluşturmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.
Anahtar kelimeler: Azerbaycan, e-devlet, e-turizm, Bilgi ve İletişim
Teknolojileriyle(BIT), Turizm Potansiyeli, Turizm Etkinlikleri, Turist.
1Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi, Türk Dünyası İşletme Fakültesi, İktisat ve İşletme Bölümü, Bakü,
Azerbaycan. e-posta: bastiyusifova@gmail.com.
Informatıon And Communıcatıon Technologıes The In Tourısm Sector Of Azerbaıjan
49
INFORMATION AND COMMUNICATION TECHNOLOGIES THE IN
TOURISM SECTOR OF AZERBAIJAN
ABSTRACT
Like other sectors, information and communication technologies (ICT) industry have also
been affected by the process globalization of the modern world. Rapid development of
information and communication technologies has caused tremendous changes in social
life, in politics and industry. These changes play a
vital in the tourism sector. In the
process of global market transformation in order to compete it is necessary to adopt and
gain benefits from new information and communication technologies and electronic
trading. Access to internet in everyday life and increase in use of computer reservation
and management systems for tourism and global distribution systems resulted in fixed
location of tourist agencies in the global competitive environment.
The latest development in the field of information and communication technologies offers
new possibilities and provides competitive advantages for tourist agencies and tourist
destinations in the areas of marketing, management and promotion new products and
services in tourist industry.
The aim of the this paper is to examine long-term strategies, and contribute to
management practices by building and
maintaining competitive advantages of
information and communication technologies in Azerbaijan tourist industry, which
described in this paper as “e-tourism”.
Key words: Azerbaijan, e-government, e-tourism, information and communication
technology (ICT), tourism activity, tourist
Giriş
Turizm sektöründe bilgi teknolojilerinin en önemli etkileri dağıtım kanalları üzerinde
görülmektedir. Doğru ürünleri, doğru pazar dilimlerine doğru aracılar yoluyla iletilmesi
başarının önde gelen koşuludur. Bilgi teknolojileri yalnızca dağıtımı kolaylaştırmakla kalmayıp,
farklılaştırma ve maliyet avantajını da olanaklı kılmakta, turistik ürün sağlayıcılar ile hedef
pazarlar arasında karşılıklı iletişimi sağlamaktadır.
Günümüzde sanal bir organizasyon uygulaması olan e-ticaret, insanların oturdukları yerden
kalkmadan, sadece bilgisayar tuşlarına dokunarak alışveriş yapmalarına imkân sağlamaktadır.
Bu kolaylıkları erken farkına varan ve ekonomik verimlilikle e-ticaretin birbiri ile doğru orantılı
olduğunu fark eden turizm sektörü, sanal ortamdaki turizm faaliyetleri büyük bir hızla
geliştirmiştir.
Artık bilgi iletişim teknolojilerinin qlobel bir hale gelmesini dikkate alarak
makale bu alanda ilgili bölümlere yer verilimiştir.
The Journal of International Management Research, Year 2, Number 2, February 2016, p. 48-67
Besti Alıyeva
50
Makalenin ilk bölümünde bilgi iletişim teknolojileri ve turzme uygulanışı ilgili bilgilere yer
verilmiş. E-turizmin tanımı, e-turizmin sağladığı avantaj ve dezavantajlardan bahs edilmiş.
Bundan sonra diğer bölümde Azerbaycanda turizmin değerlendirilmesi kısaca anlatılmış.
Bir sonrakı bölümde Azerbaycan’nın BİT altyapısı ve turizm sektöründe BİT kullanımı
konusunda yer verilmiş, Devletlerin sektör yatırımlarına ek olarak vatandaşlara kamu
hizmetlerinin sunumunda BİT’in kullanımını ifade eden e-devlet; vatandaşa şeffaf, kolay ve
güvenli hizmet sunmayı amaçlayan bilgi erişim platformlarıdır. E-Devlet hizmetlerinin
yaygınlığı ve kullanım oranları bilgi teknolojileri ve iletişim alanındaki gelişimin en önemli
göstergelerinden biridir. Bunun yanı sıra e-devlet gelişimi ülkelerin gelişmişlik durumlarının da
yansıtıcısıdır. Birleşmiş milletler tarafından yapılan E-Government Survey araştırmaları
ülkelerin e-devlet gelişmişlik düzeylerini sunuşu tablo şeklinde gösterilmiştir.
Son bölümde Azerbaycan`ın turizm portalı olan azerbaijan. travel sitesinin değerlendirilmesi
yapılmışdır. Portalda hedefler ve stratejiler doğrultusunda ülkenin kültürel, sanatsal, ekonomik,
tarihi değerleri ön plana çıkarılmış, aynı zamanda ülkemizin bir bütün olarak tanıtımına geniş
yer verilmişdir. Portal faliyyetine 2012 Haziran 30 da başlamıştır.
1. BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE E-TURİZM
1.1. Bilgi Teknolojilerinin Turizm Sektöründe Uygulanışı
Ekonomistlerin bacasız sanayi olarak adlandırdıkları turizm, dünyadaki birçok ülkenin
lokomotif sektörü durumundadır. Hizmet üretimi ve işletmeler arası bilgi paylaşımı temelinde
çalışan turizm işletmeleri, karlılıklarını, verimliliklerini, müşteri memnuniyeti ve pazarlama
performanslarını artırmak için, bilişim teknolojileri destekli iş yapma modellerinden maksimum
seviyede faydalanmaları gerekmektedir. 2
Hızlı teknolojik ilerleme ve turizm gelişmeleri yıllardır ki, ilerleme devam etmektedir.
1980'lerden bu yana, bilgi iletişim teknolojileri (BİT) genellikle küresel turizm için uygulamalar
ve çözümler üretmiş ve
'e-Tourism' adlanmıştır. 1970'lerde bilgisayar sistemlerinin
rezervasyonlarının işleyişi ve 1980'lerin sonlarında (GDS) küresel dağıtım sistemleri 1990'ların
sonlarında internetin gelişimi, sanayide en iyi operasyonel ve stratejik uygulamar yapılmasında
büyük pratik olmuştur.
Son 20 yılda texnolojinin önemini görsekde, 2000 yılından beri BİT`in ve özellikle de internetin
gerçekten de dönüşümsel etkisine tanık olmaktayız. Bu dönüşüm içinde, global pazarda rekabet
edebilmek, yeni bilgi ve iletişim teknolojilerinden faydalanmaya bağlı olup dijitalleşme ve
elektronik ticaret uluslar arası pazarın kaçınılmaz unsurları haline gelmiştir. İnternet’in günlük
2
http://www.kuto.org.tr/img/kuto/raporlar/04.pdf
The Journal of International Management Research, Year 2, Number 2, February 2016, p. 48-67
Informatıon And Communıcatıon Technologıes The In Tourısm Sector Of Azerbaıjan
51
yaşamın içine girmesi, bilgisayarlı rezervasyon sistemleri ve global dağıtım sistemlerinin
kullanımının artması, turizm işletmelerinin küresel rekabet ortamı içindeki yerini belirlemiştir.
Turizm sektöründe bilgi teknolojilerinin en önemli etkileri dağıtım kanalları üzerinde
görülmektedir. Doğru ürünleri, doğru pazar dilimlerine doğru araçların yoluyla iletilmesi
basarinin önde gelen koşuludur. Bilgi teknolojileri yalnızca dağıtımı kolaylaştırmakla kalmayıp,
farklılaştırma ve maliyet avantajını da olanaklı kılmakta, turistik ürün sağlayıcılar ile hedef
pazarlar arasında karşılıklı iletişimi sağlamaktadır. Günümüzde turistik ürün ve hizmetlerin
üretim ve dağıtım süreçleri etkinlik ve verimliliği artırmak ve tüketicilere daha fazla değer
yaratmak amacı ile yeniden düzenlenmektedir.
Turizmde bilgi teknolojilerinin gelişimi konusunda bilgisayarlı rezervasyon sisteminden sonra
global dağıtım sistemleri gelmektedir. Global dağıtım sistemi, farklı rezervasyon sistemlerinin
birleşmesiyle (havayolu işletmeleri, tur operatörleri, oteller, araba kiralama şirketleri vb.) ortaya
çıkan bir sistemdir. Global dağıtım sistemi, işletmelerin maliyetlerini azaltırken verimliliklerini
arttırır. Günümüzde turizm endürstrisinde elektronik pazarlama yaygın olarak başvurulan bir
alandır. Turizmde elektronik pazarlamanın kullanıldığı alanların başında dağıtım, tutundurma,
fiyatlama, pazar hedefleme, pazar bölümlendirme, pazarlama araştırması, müşteri hizmetleri,
ürün geliştirme ve doğrudan pazarlama gelmektedir. Elektronik pazarlamanın en yoğun
kullanıldığı alanların başında havayolu işletmeciliği, konaklama işletmeciliği, seyahat
işletmeciliği, araba kiralama, turizm bölgesi yönetimi, tür operatörlüğü gibi tutizmin hemen her
alanı yer almaktadır.3
İnternet hızla seyahat ve turizm için bir numaralı bilgi kaynağı haline gelmektedir. BİT da
radikal verimlilik ve Turizm Kuruluşlarına etkinliğini, işletmelerin pazarda gerçekleştirilen ve
kuruluşlar ile tüketiciler arasında etkileşim biçimini değiştirmiştir. Turizm ve Otelcilik sosyal
olgulardır ve bunlarla ilişkili endüstriler büyük ölçüde uygulamaya odaklıdır.
1.2. E-Turizmin Tanımı
İnternetin günümüz özel işletmelerine ve kamu kurumlarına sağladığı en önemli fayda çift
yönlü, interaktif vesimetrik iletişime imkan veren yapısı olmaktadır.
İngiltere merkezli Travelocity dünyanın en büyük e-seyahat ve 3. büyük e-ticaret firmasıdır.
Web sitesi aracılığıyla dünya çapında satılmaya uygun uçak koltuğunun %95’i,49 bin otel, 50
araç kiralama şirketi, 3 bin mavi yolculuk ve tatil paketi sunmaktadır.Firma, mobil
bilgilendirmeye ve kablosuz desteğe 1997’de başlamış olup bugün“Travelocity Mobil
Çözümler” sitesi ile internete uyumlu mobil telefon, kişisel dijitalasistan veya diğer kablosuz
3
Nazmi Kozak, Turizm Pazarlaması, Ankara: Detay YAYINCILIK, 2010, s.272
The Journal of International Management Research, Year 2, Number 2, February 2016, p. 48-67
Besti Alıyeva
52
aygıtlardan hizmet vermektedir.Avrupa merkezli Lastminute.com sitesi, seyahatlerini geç
planlayanlar için en başarılı portallardan biridir. Firmanın İngiltere, Almanya, Fransa ve İsveç’te
şubeleri bulunmaktadır. Net Value’nin Haziran 2001’deki internet araştırmasına göre eseyahatsiteleri arasında ilk sırada yer almıştır. 4
e-ticaret online ortamda yapılan (internet üzerinden veya özel ağlar üzerinden) yapılan tüm
ticari faaliyetlere verilen genel addır. E-ticaret işletmeler-tüketiciler arasında olabileceği gibi
işletmeler-işletmeler arasında da olabilir. Bunlardan birincisi B2C diğeri B2B e-ticaret olarak
adlandırılır.
e-Turizm Turizm tarafından sağlanan güvenilir ve daha çok zengin doğru bir bilgiye erişmek
için potansiyel gezginler sağlamaktadır. e-turizm ise turizm, konaklama, seyahat, ağırlama
sektörlerindeki tüm ticari ve operasyonel faaliyetlerin dijital ortama aktarılmasını içine alan ve
sonucunda değer zinciri içindeki tüm paydaşların etkinliğini ve verimliliğini arttıran yeni bir iş
yapış biçimidir.
e-Tourism analiz, tasarım, uygulama ve seyahat ve turizm sektöründe bilişim ve e-ticaret
çözümleri uygulaması olarak tanımlanabilir; hem de ilgili ekonomik süreçler ve pazar yapıları
ve müşteri ilişkileri yönetiminin analizini de ugulamakta.
Bir başka deyişle E-turizm bilgi ve iletişim teknolojilerinin tüm turizm sektörüne, paydaşlarına
ve nihai tüketicinin turizm deneyimine uygulanmasıdır diyebiliriz.5
E-turizm, bilgiye dayalı hizmet sunan turizm sektörü yapısı göz önüne alındığında turistik
hizmet sunumunda kaçınılmaz bir araç olarak ortaya çıkmıştır. E-turizm, turizm sektörünün
işleyişini değiştirmekte ve daha dinamik bir sektör yaratmaktadır. Internette, rekabetçi bir
ortamda iş kuran turistik hizmet sağlayıcıları, uluslararası dağıtım şirketlerinin ve acentelerin
aldıkları komisyonları da ortadan kaldırarak, tüketicilere kendi istekleri doğrultusunda
hazırlanmış, esnek bir ürün sunmaktadırlar.
Kısaca; bir bilgisayar ağı bulunan platform üzerinde sunulan, web tabanlı bir bilgi iletişim
sistemi olarak tanımlayacağımız e-turizmi bilgisayar ağları aracığı ile turistik ve seyahat hizmeti
satın alma olarak da tanımlayabiliriz (Erdal, 2002). Genel olarak e-turizm hizmetleri
“dokunulamayan, saklanamayan, müşteri odaklı, üretim ve tüketimin iç içe geçtiği”
hizmetlerdir.
Seden ALGÜR, Elektronik Turizm: İnternet Acentacılığı Gelişimi, Tercih Nedenleri ve İleriye Yönelik
Projeksiyonlar, Y.L.tezi, Antalya 2007
5 http://www.tursab.org.tr/tr/tursab/ihtisas-komiteler/e-turizm-komitesi/faaliyetleri/e-turizm-e-ticaretnedir_10648.html
4
The Journal of International Management Research, Year 2, Number 2, February 2016, p. 48-67
Informatıon And Communıcatıon Technologıes The In Tourısm Sector Of Azerbaıjan
53
Seyahat ve turizm, elektronik ticarette en hızlı büyüyen sektörlerden biridir. Tüketiciler ve
işletme sahipleri doğrudan rezervasyondan, son tüketiciye kolay ödeme koşulları sunulmasına
kadar değişik alanlarda işlemlerini gerçekleştire bilmektedirler. Seyahat acenteleri ile tur
operatörleri ve diğer turizm ürün ve hizmet sunucuları arasında da işletmeden işletmeye ticaret
de mobil olanaklarla e-ticaret olarak gerçekleşebilmektedir.
Ulaştırma bilet satışları, otel rezervasyonu, araba kiralama ve seyahate ile ilişkin ihtiyaçlar
WEB
sayfalarında
karşılanmakta
hatta
reklâmlar
bile
artık
internet
üzerinden
gerçekleşebilmektedir. Son yıllarda kitle turizmine pek sempatik bakmayan orta ve yüksek gelir
ve kültür grubundan olan talep yeni arayışlar içindedir.
Bu grup aynı zamanda teknolojik gelişimi en yakından takip eden ve bunun için gerekli olan
donanıma ekonomik olarak sahip olabilecek yapıdadır. Bu da ya özel destinasyonları ürün
paletine
alan
tur
operatörleri
üzerinden
ya
da
tüketicinin kendi
oluşturması
ile
gerçekleşmektedir. Yapılan son araştırmalar aracı kurumlardan bağlantısız kent turizminde ve
özel ve aktif turizm türlerinde artış göstermektedir.
Teknolojik gelişmelerden olan e-ticaretin turizm işletmelerinin pazarlamasında giderek daha
yaygın biçimde kullanılacağı ve hızla değişen ve gelişen bu teknolojinin seyahat sektörünü
yakından ilgilendireceği kaçınılmaz bir gerçektir.
Havayolu şirketleri, oteller, seyahat acenteleri ve tur operatörleri rekabete karşı direnmek ve
yaşayabilmek için bu yeni pazarlama şeklini kullanmak zorundadırlar. Bilet, tatil paketi veotel
satısları tur operatörlerinin ve seyahat acentalarının e-ticaret islemlerine de girmektedir. İnternet
halihazırda turistlerin tatil ürününü satın alma ve ona erisme seklini degistirmektedir. Yine fiyat
ve otel ve destinasyon özellikleri hakkında bilgi edinilmesi ve kıyaslama yapılması için
internet’i kullanan müsteri sayısı hızla artmaktadır.
Endüstrideki eğilimler dünya çapında ortakların sürekli katıldığı yoğun rekabet gerektiren bir
endüstri olması, müşteri taleplerinin sürekli değişmesi, müşterilerin hizmetlerde uygunluk,
değer ve kaliteye verdikleri önemin artması, bilgi düzeyi yüksek ve bilinçli müşterilerin aynı
doğrultuda hizmet beklentisi ve otomasyon teknolojisine duyulan ihtiyaç turizm endüstrisinde eticaret faaliyetlerinin kullanılarak hızla yaygınlaşmasına yol açmaktadır.6
6
http://kariyer.turizmgazetesi.com/articles/article.aspx?id=63656 24.12.2015
The Journal of International Management Research, Year 2, Number 2, February 2016, p. 48-67
Besti Alıyeva
54
1.3. Turizm Sektörü iletişim Şekilleri ve Bilgi Teknolojileri Yardımı
ile Gerçekleştirilen Faaliyetler
Şubeler Arası İletişim ve
Seyahat Sonrası
Fonksiyonlar
• Ödeme ve komisyonlar
• Faaliyetlerin koordinasyonu
• Geri bildirim ve öneriler
• Raporlama ve bütçeleme
• Şikayetlerin
• Uygunluk/fiyatlar/bilgi
değerlendirilmesi
• Üst yönetimden emirler
• Veri yönetimi ile sadakat
• Müsteri ve operasyon
kazandırma
bilgileri için ortak veri
tabanı paylaşımı
Turizm Sektörü ile Müşteri
Turizm İşletmelerinin Turizm Dışı
iletişimi internet
işletmeler ile iletişimi internet
 Elektronik ticaret
 Diger hizmet sunucuları ve
 Seyahat danışmanlığı
 destek hizmetleri
 Uygunluk/fiyat/bilgi
 Seyahat formaliteleri ve
talepleri
vizeler
 Rezervasyon ve
 Asılar
konfirmasyon
 Siğorta işletmeleri

 Hava durumu tahmini
Rezervasyona ilişkin özel
talepler
 Eglence ve iletişim

 Bankacılık / finansal hizmetler
Depozitler
 Özel istekler
 Kredi kartları kullanımı
 Geri bildirim ve şikayetler
 İşletmeye ilişkin diger
hizmetle
Kaynak: Buhalis Dimitros (2003), E-Tourism, Prentice-Hall.7
Bu faaliyetler baslıca; turizm organizasyonu içerisindeki bilgi degisimi yani organizasyon içi
iletisim ve faaliyetler – intranet, turizm hizmeti üreticileri ve aracıları arasındaki bilgi degisimi
yani organizasyonlar arası iletisim ve faaliyetler (extranet ve intranet) turizm sektörü ile müsteri
7
Tuğba AYDIN, Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Turizmde Uygulanması: E-Turizm, Uzmanlık Tezi, Ankara 2008
The Journal of International Management Research, Year 2, Number 2, February 2016, p. 48-67
Informatıon And Communıcatıon Technologıes The In Tourısm Sector Of Azerbaıjan
55
iletisimi yani internet ve turizm isletmelerinin turizm dısı isletmelerle ile iletisimi (internet ve
extranet) olarak dört sekilde gruplandırıla bilmektedir.
1.4. E-Turizm de Kullanılan Araçlar
Turizm işletmelerinin web sitelerinde bulunması gereken bir takım temel özellik ve bilgiler şu
şekilde özetlenebilir:
• elektronik posta özelliği,
• seyahat ile ilgili bilgiler,
• kendi web adresinin (URL) bulunması özelliği,
• promosyon uygulamaları ve indirimlerle ilgili bilgiler,
• diğer turizm işlemeleri ile bağlantı kurabilme özelliği,
• geri bildirim formu özelliği,
• online ödeme yapabilme özelliği,
• birden fazla yabancı dilde bilgilendirme özelliği,
• görsel ve işitsel özellikler,
• işletme sahipliği ile bilgiler,
• sıkça sorulan sorulara cevap verme özelliği,
• iş görenlere yönelik bilgiler ve güncellenebilir olmalıdır.
E-turizm turistlere birtakım kolaylıklar sağlamalıdır. Bu kolaylıklardan bazıları:
• Rezervasyonların gerçekleştirilmesi,
• Uçak biletlerinin otomatik bilet satış makinelerinden alınması,
• Seyahat ile ilgili her türlü bilginin sağlanması (turistik ürün hakkında, döviz kurları vb.)8
1.5. E-Turizmin Sağladığı Avantajlar
E-Turizm bu güne kadar büyük bir büyüme yaşamıştır ve zamanla daha da yaygınlaşmağa
başlamıştır. 90lı yıllarda internet kullanıcısı %50-70 olsada, artık internetde sörf yapanların sayı
artmış, hatta %90nı geçmiştir.
Dünyada son yıllarda ekonomik, teknolojik, siyasal, sosyo-
kültürel, çevresel ve örgütsel alanlarda yaşanan önemli gelişme ve değişmeler turizm
işletmelerini de yakından etkilemektedir.
Turizm sektöründe ticari amaçlı internet kullanımı ve e-ticaret uygulamaları son derece
yaygındır ve bu sektörde e-ticaret hızla gelismektedir. Turizmde kullanılan seyahat hizmetinin
üretiminin, reklamının, satın alımının, ödemesinin ve teslimatının yalnızca internet aracılıgıyla
yapılması mümkündür. İnterneti turizm sektörü açısından diger araçlar arasında daha etkin
duruma getiren diger özellikler ise, internetin ses, görüntü ve yazılı bir metni iletebilme
8
Tuğba AYDIN, Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Turizmde Uygulanması: E-Turizm, Uzmanlık Tezi, Ankara 2008
The Journal of International Management Research, Year 2, Number 2, February 2016, p. 48-67
Besti Alıyeva
56
islemlerini aynı anda ve daha hızlı yapabilmesidir. Diger yandan, internet aracılıgıyla yapılan bu
işlemlerin maliyeti diger araçlarınkine oranla bir hayli düsüktür veya hoç para harcamadan
reklamlarını yapa biliyorlar. Kaynakların verimli kullanılması, müsteri hesaplarının etkin
kontrolü ve takibi, turizm işletmesinin yöneticisinin zamanını daha etkin kullanmasına olanak
vermesi, bilgi dağıtımında kolaylık, tam anlamı ile etkilesimli olması internetin sagladıgı
yararlar arasındadır.
Elektronik ortamın avantajı ile kagıt kullanımı büyük ölçüde azalmaktadır. Belirli şablonların
tasarım, depolama ve benzeri maliyetlerinin yanı sıra yan unsurların maliyetlerinden de tasarruf
edilmektedir. Elektronik ortamda yapılan işlemler normal işlemlere oranla çok daha ucuza mal
oldugundan, hem satıcı hem de alıcı önemli ölçüde tasarruf edebilmektedir.
Turizm sektöründe e-ticaretin faydalarını özetlemek gerekirse, asagıdaki maddeler sıralanabilir:
• Hızlılık
• Kişisellik
• Sonuçların ölçülebilme kolaylığı
• İnsan kaynaklarının etkinligi
• İhtiyaçlara uygunluk ve esneklik
• Maliyetin az olması
• Pazar / pazarlama araştırması ve veri toplamada kolaylık
• Doğrudan iletişim
• Turizm işletmelerinin hizmet kalitesinin artması
• Otomatik bilet makinaları gibi yeni ürünler
• Bilgisayarlar sayesinde devre mülk gibi iletişim sorunları yaşanan ürünlerin satışındaki artış
1.6.
E-Turizmin Sağladığı Avantajlar ve Dezavantajlar:9
Organizasyon içi iletişim
Organizasyonlararası İletişim
ve Faaliyetler Intranet
ve Faaliyetler Extranet
(ve Intranet)
Turizm
içerisindeki
9
organizasyonu Turizm hizmeti üretici-leri
bilgi
degisimi ve
aracıları
Yönetim
bilgi değişimi
 Stratejik planlama
Seyahat Öncesi
 Rekabet analizi
 Genel bilgi
ara-sındaki
Tuğba AYDIN, Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Turizmde Uygulanması: E-Turizm, Uzmanlık Tezi, Ankara 2008
The Journal of International Management Research, Year 2, Number 2, February 2016, p. 48-67
Informatıon And Communıcatıon Technologıes The In Tourısm Sector Of Azerbaıjan
57
 Finansal planlama
 Yer ve zaman
 Muhasebe
 Uygunlugu/fiyat
 Pazarlama arastırması
araştırmaları

Pazarlık
uygulama

Rezervasyon ve
 Fiyatlama kararları
konfirmasyon
 Orta-dönem planlama

 Yönetim statistikleri
- Grup listeleri,
 Operasyon kontrolü
- Biletler
 Yönetim faaliyetleri
- Ödendi / alındı belgeleri
Bölümler arası iletişim
Seyahat Sırasında
 İşletme faaliyetleri
 Programın
 Bilgi değişimi
takip planı
 İnsan kaynakları yönetimi

 Personel koordinasyonu
hakkında bilgilendirilmesi
 Operasyon planlaması
 Beklenilmeyen olaylar

Karşısında
 Pazarlama
stratejisi
Muhasebe / faturalama
ve
Seyahat ile ilgili belgeler
devamı
Ortakların
ve
planlar
planların
degişmesi,

Takip geliştirmesi
E-turizm turistlere birtakım kolaylıklar sağlamalıdır. Bu kolaylıklardan bazıları:
• Rezervasyonların gerçekleştirilmesi,
• Uçak biletlerinin otomatik bilet satış makinelerinden alınması,
• Seyahat ile ilgili her türlü bilginin sağlanması (turistik ürün hakkında, döviz kurları vb.)
E-Turizmin avantajları sayesinde, büyük küçük tüm işletmeler geleneksel pazarlama
yöntemlerinin katı kurallarından kurtulup, yüksek miktarda sermaye gerektirmeden sanal turizm
işletmeleri açmakta hizmetlerini satmak için yeni pazarlar bulmakta, yeni gelir kaynakları elde
etmekte, imajlarını güçlendirmekte ve rekabet üstünlüğü sağlamaktadır.
Elektronik ticaretin turizm işletmelerine sağladığı avantajların yanında potansiyel turistlere de
sağladığı birçok avantaj vardır. Bu avantajları aşağıdaki şeklide özetleyebiliriz.

Müşterilerin kendi seyahat ve konaklamalarını kendilerinin planlamasını sağlamış;

Bilgiye 7 gün, 24 saat ulaşım imkânı vermis;

Potansiyel turistler, sadece bölgesel işletmelerden bilgi almak yerine, dünyasal ölçekte
iş yapan işletmelerin web sitelerinden de detaylı bilgiler alarak fiyat ve bilgi
kıyaslaması yapma şansı elde etmiş;
The Journal of International Management Research, Year 2, Number 2, February 2016, p. 48-67
Besti Alıyeva

58
Müşteriler, evlerinden dışarıya çıkmadan, internet sistemine bağlı bir bilgisayar aracılığı
ile işletmeler ve bunların sattığı ürünler hakkında her türlü bilgiyi elde etme imkânı;

Potansiyel turistler, seyahat edecekleri ülkeler ve bu ülkelerin vize uygulamaları
hakkında da detaylı bilgi elde etme imkânı bulmuştur.10
2. AZERBAYCANDA E-TURİZMİN DEĞERLENDİRİLMESİ.
2.1. Azerbaycan Turizmi Açısından Bilgi-İletişim Teknolojileri ve ETurizmin Gerekliliği.
2010 yılında ülkemizde modern teknolojilerin uygulanması daha da artırılmakta ve bununla
ilgili adımlar atılmakta: bilgi toplumunun gelişimi, internetin liberalleştirilmesi devam
ettirilmiş, televizyon ve radyo programlarının yayım kalitesi yükseltilmiş, mobil telefon ve
bilgisayar kullanıcılarının sayısı artmış, dış ilişkiler yoğunlaşmış, ilgili mevzuat daha da
geliştirilmiştir. Azerbaycan’ın BİT konusunda bazı önemli etkinliklere ev sahipliği yapması bu
alana olan dikkatten ileri gelmektedir. Okulların bilgisayarla donatılması, gençlerin sanal
dünyaya çıkışı, onların bilgi teknolojileriyle çalışma alışkanlıklarına sahiplenmeleri yönünde
atılan adımlar bu amaca hizmet etmektedir. Bu anlamda 21 Ağustos 2004 tarihli "Azerbaycan
Cumhuriyetinde Orta Öğrenim Okullarının Bilgi ve İletişim Teknolojileriyle Donatılması
Programının (2005-2007 yılları) Onaylanmasına Dair" kararname gençlerin çağdaş bilgilere
sahiplenmeleri ve enformasyon teknolojilerine derinden sahiplenmeleri için bilimsel ve
teknolojik altyapı oluşturmuştur. Bunun dışında 10 Haziran 2008 tarihli "2008-2012 Yıllarında
Azerbaycan Cumhuriyetinde Eğitim Sisteminin Enformasyon Donatımına Dair Devlet
Programı" Azerbaycan Cumhuriyetinde modern bilgi ve iletişim teknolojilerinin geniş şekilde
uygulanmasıyla ortak eğitim muhitinin oluşturulması ve halkın tüm tabakalarına kaliteli eğitim
olanağı sağlanması açısından önemlidir.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in 22 Ekim 2005 tarihli kararnamesiyle onaylanmış
"Azerbaycan Cumhuriyetinde İletişim ve Bilgi Teknolojilerinin Geliştirilmesine Dair 20052008 Yılları Devlet Programı (Elektron Azerbaycan)" ise iletişim ve bilgi teknolojilerinin geniş
şekilde uygulanması fırsatı sunan, ayrıca bölgelerde geniş yayılmasını sağlayan mükemmel
faaliyet konsepti olmuştur. Programa göre 2008 yılında Azerbaycan bilgi teknolojilerinin
gelişimi alanında dünya standartlarına ulaşmış, bu sektörün kalkınmasına 150 milyon dolar
yatırılmıştır.
Azerbaycan’da bilgi ve iletişim teknolojilerinin (BİT) kalkınmasıyla ilgili
çalışmalar
sonucunda 2003-2009 yılında ülkede BİT sektöründe yaklaşık 500 yeni özel işletme açılmıştır.
10
http://www.kuto.org.tr/img/kuto/raporlar/04.pdf 2.12.2015
The Journal of International Management Research, Year 2, Number 2, February 2016, p. 48-67
Informatıon And Communıcatıon Technologıes The In Tourısm Sector Of Azerbaıjan
59
2010 yılında BİT, posta ve enformasyon sektöründe elde hacmi önceki yıla oranla yüzde 32,1
artarak 1 milyar 23,2 milyon manat olmuştur. 2009 yılıyla karşılaştırdıkta BİT sektöründe artım
hızı yüzde 35,5, ayrıca telekomünikasyon sektöründe yüzde 32,8 posta sektöründe ise yüzde
29,2 olmuştur. BİT ve posta sektöründen elde edilen gelirlerin yaklaşık yüzde 80’i özel iletişim
tesislerine aittir.
Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in 11 Ağustos 2008 tarihli "Azerbaycan Cumhuriyetinde İletişim
ve Bilgi Teknolojilerinin Gelişimine Dair 2010-2012 Yılları Devlet Programının (Elektron
Azerbaycan)" onaylanmasına ilişkin kararı bu alanda uygulanan devlet politikasının yeni bir
aşamaya geçtiğini göstermektedir. Kararname ulu önder Haydar Aliyev’in 17 Şubat 2003 tarihli
kararıyla onaylanmış "Azerbaycan Cumhuriyetinin Kalkınması İçin Bilgi ve İletişim
Teknolojileri Milli Stratejisi"nin (2003-2012 yılları)" uygulanmasını amaçlamaktadır. Kararla
"Azerbaycan Cumhuriyetinde İletişim ve Bilgi Teknolojilerinin Geliştirilmesine ilişkin 20102012 Yıllar Devlet Programı " (Elektron Azerbaycan)" onaylanmıştır.11
BİT sektöründeki gelişim durumuna bakılmak
istendiğinde; ülkenin ekonomik durumu
bilgisayar sahipliği veya internet kullanıcı sayılarını doğrudan etkilemektedir. Yani ülkelerin
gelişmişlik düzeyi ile bilgi ve iletişim alanındaki gelişimi paralel olarak düşünmek mümkündür.
Zengin
bir kültürel
mirasa ve
doğal
güzelliklere
sahip
olan
Azerbaycan,
büyük
bir turizm potansiyeline sahiptir. Azerbaycan'a gelen turist sayısı her geçen yıl artmaktadır.
Ülkeye, 2006 yılı içinde turizm amacıyla 739.583 kişi gelmiş ve yaklaşık 554,7 milyon dolar
turizm geliri elde edilmiştir. 2007 yılında ise bu alanda önemli bir gelişme yaşanmış ve gelen
turist sayısı 1.332.701'e çıkarken, turizm gelirleri 758,5 milyon dolara yükselmiştir. Son
istatistiklere bakarsak 2014 yılında 2297.8 turist ziyaret etmiştir. Azerbaycan Kültür ve Turizm
Bakanlığı'ndan alınan bilgilere göre halihazırda ülkede 182 turizm şirketi ve değişik
kategorilerde 242 otel faaliyet göstermektedir.12
Önemli ölçüdeki kültür ve turizm potansiyelinde irellemesine rağmen Azerbaycan, kendisine
yönelik iç ve dış turizm talebini arttırmak için bu talebi etkileyen faktörleri iyi analiz etmek
durumundadir. Bu faktörlerin başinda rekabet edebilirliğin arttirilmasi ve hem işletme hem de
ülke bazinda etkin bir tanitim-pazarlama gelmektedir. Sektörün rekabet gücünün artması ve
etkin bir tanitimin yapilabilmesi için BIT araçlarından daha fazla yararlanılması gerekmektedir.
Karşılama ve konaklama işletmelerinin vermiş oldukları hizmetlerin niteliklerinin geliştirilerek
11
12
http://www.azerbaijans.com/content_1027_tr.html 1.01.2016
tr.wikipedia.org
The Journal of International Management Research, Year 2, Number 2, February 2016, p. 48-67
Besti Alıyeva
60
rekabetçi yapılarının güçlendirilmesi ve verimliliklerinin artırılması BIT araçlarından ne ölçüde
yararlanabildiklerine bağli gibi görünmektedir.
Küresel ölçekte, özellikle bilgi, iletişim ve ulaştırma teknolojisindeki hızlı gelişim, seyahat
talebinde rekabet ortamı yaratarak, farklı gelir gruplarındakı tüketiciler için seyahat talebini
etkin hale getirmiştir. Günümüzde bilgi teknolojilerinde yaşanan hızlı gelişmelere bağlı olarak
turizm sektöründeki küresel rekabet internet ortamına taşınmıştır. Bu sebeple Azerbaycan`nın
internete taşınan global rekabette daha fazla turist akınını güçlendirmesi ve turizm geliri elde
etmek için e-turizm stratejileri uygulaması gerekli olmuştur
Yalnız turizm sektörü değil, diger sektörlerde kendilerni geliştirmek, rekabete dayanıklı olması
için BİT araçlarını kullanmaları lazım.
2.2. Azerbaycan’nın BİT altyapısı ve turizm sektöründe BİT kullanımı
Devletlerin sektör yatırımlarına ek olarak vatandaşlara kamu hizmetlerinin sunumunda BİT’in
kullanımını ifade eden e-devlet; vatandaşa şeffaf, kolay ve güvenli hizmet sunmayı amaçlayan
bilgi erişim platformlarıdır. E-Devlet hizmetlerinin yaygınlığı ve kullanım oranları bilgi
teknolojileri ve iletişim alanındaki gelişimin en önemli göstergelerinden biridir. Bunun yanı sıra
e-devlet gelişimi ülkelerin gelişmişlik durumlarının da yansıtıcısıdır. Birleşmiş milletler
tarafından yapılan E-Government Survey araştırmaları ülkelerin e-devlet gelişmişlik düzeylerini
gözler önüne sermektedir.
Tablo 1. Asya’da top 20 ülke13
değişim
13
ülke
Gelir Düzeyi
Kore Cumhuriyeti
Çok yüksek EGDI
yükek
0.9462
1
1
Singapur
yüksek
0.9076
3
10

Japonya
yüksek
0.8874
6
18

12
İsrail
yüksek
0.8162
17
16

1
Bahreyn
yüksek
0.8089
18
36

18
Kazakistan
yüksek EGDI
üst Orta
0.7283
28
38
EGDI
2014 Rank 2012 Rank
7
 10
Economic and Social Affairs, United Nations, E-Government Survery 2014, s. 16,New York 2014,
The Journal of International Management Research, Year 2, Number 2, February 2016, p. 48-67
Informatıon And Communıcatıon Technologıes The In Tourısm Sector Of Azerbaıjan
61
Birleşik Arap
Emirlikleri
Yüksek
Suudi Arabistan
0.7136
32
28

4
Yüksek
0.6900
36
41

5
Katar
Yüksek
0.6362
44
48

4
Umman
Yüksek
0.6273
48
64

16
Kuveyt
Yüksek
0.6268
49
63

14
Malezya
üst Orta
0.6115
52
40

12
Gürcistan
alt Orta
0.6047
56
72

16
Kıbrıs
Yüksek
0.5958
58
45

Ermenistan
alt Orta
0.5897
61
94
Moğolistan
alt Orta
0.5581
65
76
Azerbeycan
üst Orta
0.5472
68
96
Çin
üst Orta
0.5450
70
78

8
Türkiye
üst Orta
0.5443
71
80

9
Sri Lanka
alt Orta
üst Orta
0.5418
74
115

41
bölgesel Ortalama
0.4951
Dünya ortalaması
0.4712
13
 33

11
 28
Tablo 2. Denize çıkışı olmayan gelişmekte olan ülkeler top 1014
Ülke
Alt Bölge
Kazakistan
Orta Asya
Ermenistan
Batı Asya
Moğolistan
Doğu Asya
14Economic
2014 EGDI
Yüksek EGDI
0.7283
Değişim
2014 Rank 2012 Rank
28
38
 10
0.5897
61
94
 33
0.5581
65
76

and Social Affairs, United Nations, E-Government Survery 2014,s.28, New York 2014
The Journal of International Management Research, Year 2, Number 2, February 2016, p. 48-67
11
Besti Alıyeva
62

Moldova Cumhuriyeti
Doğu Avrupa
0.5571
66
69
Azerbeycan
Batı Asya
0.5472
68
96
 28
Makedonya
Güney Avrupa
orta EGDI
0.4720
96
70
 26
Özbekistan
Orta Asya
0.4695
100
91

9
Kırgızistan
Orta Asya
0.4657
101
99

2
Bolivya
Güney Amerika
0.4562
103
106

3
Botsvana
Güney Afrika
Alt Bölge
0.4198
112
121

9
LlDCS Ortalama
Dünya ortalaması
0.3368
Orta Asya
0.4712
Genellikle, LLDC küresel sıralamada yalnız yedi LLDC ile küresel top 100’de düşük
konumlandırılmışdır. Asya ülkeleri srasında en iyi performans listesine hakim, Kazakistan üst
pozisyon alarak, Moğolistan ve Azerbaycan beşlikde yer almakdadır. LLDC arasında en
geliştiriciler sırasında Azerbaycan (96. dan 68), Ruanda (172.dan 157) ve Etiyopya (140 dan
125e) vardır.
Entegrasyon ve idari koordinasyon için bölgesel altyapı stratejileri BİT altyapısına LLDC-lere
erişimi genişletmek için ihtiyaç vardır. BİT’in gelişimi için stratejiler uygulamak büyük ölçekli
kamu-özel, kamu-kamu ve Güney-Güney ortaklıklar geliştirmek ve işbirliğini geliştirmek için
gereklidir.
Altyapı LLDCs e-devlet gelişimi için büyük darboğaz olsa, hükümetler eğitim ve BİT
okuryazarlığı programları aracılığıyla insana yatırım, hem de gelişmiş çevrimiçi hizmetler
sunarak onların online varlığını artırmak önemi göz ardı edilmemelidir.15
Elektronik ticaret, tüm sektörlerde olduğu gibi turizm sektöründe de yeni iş modellerinin ortaya
çıkmasını sağlamıştır. Hizmet üretimi temelinde iş yapan turizm sektöründe müşteriler,
genellikle ürün satın almadan, turizm işletmesi hakkında çok detaylı bilgiye sahip
olamamaktadırlar. Günümüzde potansiyel turistler, satın alacakları turistik ürün hakkında
detaylı bilgiye artık sanal ortamda faaliyet gösteren elektronik turizm siteleri aracılığı ile
ulaşabilmektedirler. Bu özelliği sayesinde elektronik ortamda yapılan turizm faaliyetleri
potansiyel turistlerin referans aldığı en önemli bilgi kaynaklarından biri olmuştur.
15
3
Economic and Social Affairs, United Nations, E-Government Survery 2014, s.41, New York 2014
The Journal of International Management Research, Year 2, Number 2, February 2016, p. 48-67
fffsfrg
63
Informatıon And Communıcatıon Technologıes The In Tourısm Sector Of Azerbaıjan
E-turizm olarak kısaltılması uygun olan turizm sektörü e-ticaret işlemleri, iş dünyası, bilgi
teknolojileri ve turizm olarak üç ana disiplini bünyesinde bulundurmaktadır. Bu üç ana disiplin
e-turizmde bir araya gelmektedir, yani turizmde konaklama hizmetleri, seyahat acenteleri ve tur
operatörleri, ziyaretçi çekici etkinlikler, farklı bilgi sistemlerini ve iletişim teknolojilerini
kullanarak ve işletme yönetim, pazarlama gibi işletmelerin temel fonksiyonlarını yerine
getirerek, e-ticaret uygulamalarını gerçekleştirmektedirler. Örneğin, turizm sektörüne dahil bir
ulaştırma şirketi veya konaklama işletmesi, pazarlama/finans fonksiyonlarını yerine getirmek
için iletişim teknolojisi kullandığında, e-turizm faaliyetini de gerçekleştirmiş olmaktadır. İş
dünyası, bilgi sistemleri ve turizm sektörü, birbirleri ile etkileşimli olarak ve iletişim ve geri
besleme sağlayarak, elektronik turizmi gerçekleştirmektedir.
Teknolojik gelişmelerden olan e-ticaretin turizm işletmelerinin pazarlamasında giderek daha
yaygın biçimde kullanılacagı ve hızla degişen ve gelişen bu teknolojinin seyahat sektörünü
yakından ilgilendirecegi kaçınılmaz bir gerçektir. Havayolu sirketleri, oteller, seyahat acentaları
ve tur operatörleri rekabete karsı direnmek ve yasayabilmek için bu yeni pazarlama seklini
kullanmak zorundadırlar. Yeni iletişim ve bilgi teknolojisi, turizm sektörünün verimligini çok
yakından ilgilendirmektedir. Teknolojik yenilikler, turizm işletmelerinin rekabet gücü yüksek
yeni ve esnek hizmetler sunmalarına yardımcı olmaktadır.
3. Azerbaycanda E-turizm portalı. Azerbaijan.travel değerlendirilmesi
http://azerbaijan.travel/tr
Azerbaijan. travel portalı, Azerbaycan’ nın tüm dış tanıtım faaliyetlerinde adres olarak
The Journal of International Management Research, Year 2, Number 2, February 2016, p. 48-67
Besti Alıyeva
64
verilmesi ve Azerbaycan’ nın tek resmi tanıtım portalı olarak tanınmakta. Portalda hedefler ve
stratejiler doğrultusunda ülkenin kültürel, sanatsal, ekonomik, tarihi değerleri ön plana
çıkarılmış, aynı zamanda ülkemizin bir bütün olarak tanıtımına geniş yer verilmişdir. Portal
faliyyetine 2012 Haziran 30 da başlamıştır. Azerbaycan’da 28 Eylül’de Hilton Baku Otelinde
Dünya Turizm Günü geçirilmişdir.
Kültür ve Turizm Bakanlığının Analitik ve Yazılım
Departmanı Başkanı Habil Abbasov Turizm ve Otelcilik Faaliyetleriyle İlgili Olarak Özel İzin
(lisans) Alınması İçin E-başvuru Kabulü ve Değerlendirilmesi Sistemini tanıtmış ve sistemle
ilgili kapsamlı bilgiler verilmiştir. Burada portalın değerlendirilmesi de yapılmş ve “Turizm En
İyi İnternet Portalı” seçilmişdir
Azerbaijan.travel portalı, kullanıcı odaklı tasarım kapsamında sadece dil bakımından olanak
sunmaktadır. Portal, kullanıcının seçtiği dile göre içerik ve görüntü vermektedir. Stratejik olarak
seçilen yabancı ülke kullanıcıları (Rus, İngiliz, Fransız, Alman, Türkçe, Çin) ve Azerbaycanca
olmak üzere 7 farklı dilde bilgi vermektedir.
http://azerbaijan.travel/tr16
16
http://azerbaijan.travel/tr
The Journal of International Management Research, Year 2, Number 2, February 2016, p. 48-67
65
Informatıon And Communıcatıon Technologıes The In Tourısm Sector Of Azerbaıjan
Aynı zamanda gelen konaklar için en önemli bölüm olan elektron vize bölümü de yerleştirilmiş.
Bu bölümde vizeyle ilgili gerekli bilgiler verilmiş ve örnek vize ve başvuru için link
koyulmuştur. Portal, görünüm sadeliği ve açıklığı; erişilebilirlik, dolaşım ve tutarlılık açısından
kullanıcı kolaylığı bakımından niteliklidir. Görsel unsurların sunumunun hızı tatmin edici
düzeydedir.
Ana sayfa açıldığında Azerbaycan logosu ve sağlanan bilgilerin başlıkları ile sayfanın kim
tarafından hazırlandığı görülmektedir. İstenilen bilgi başlığına gelinip seçilerek bilgiye erişim
sağlanmaktadır. Her açılan sayfada ana menü ve o başlığın içeriği görüntülenmekte ve istenilen
başka başlığa geçme olanağı sunulmaktadır. Bundan başka kullanıcıya kolaylık sağlayan site içi
arama motoru bulunmaktadır bu bölümden kullanıcı aradığı bilgiyi aktarmakla kolayca bilgiye
ulaşa bilir. Portalda A dan Z ye Azerbaycanla ilgili istenilen bilgi bulmak mümkündür.
Konaklama tesisleri hakkında bilgiler, portalın ana sayfasındaki seyahat rehberi ve tatil
planlama başlığından giriş sayfasında bulunmaktadır. Bu sayfada, arama motoru ile şehir
araştırması yaptırılıp o şehirdeki konaklama tesisi listesine ulaşılabilmektedir. Her bir
konaklama tesisi hakkında bilgi, fotoğraf, hangi ödeme kartı geçerli, satış noktası gibi bilgiler
bulunabilmektedir. Ayrıca, tripadvisor. ru, gibi online seyahat sitelerine bağlantı verilmiştir.
Turistlerin kendilerini daha rahat ve hazırlıklı hissetmelerini sağlayan, yemek kültürü gibi detay
bilgiler sitede yer almaktadır.
Portalın iyi tarafları olsada eskik taraflarıda vardır. Portalda sadece Azerbaycanla ilgili
bilgilerverilmiş, dünyayla ilgili bilgilere yer verilmemiştir.
The Journal of International Management Research, Year 2, Number 2, February 2016, p. 48-67
Besti Alıyeva
66
Portalın konaklama tesislerine ait bilgi, görüntü, bağlantı verme gibi özellikleri bulunmasına
rağmen direkt bir rezervasyon sistemi, konaklama satış noktalarına ait bilgiler verilmektedir.
Rezervasyona olanak tanımayan portal, konaklama tesislerinin doluluk veya boşluk oranları,
fiyatlarına ilişkin bilgileri kapsamamaktadır. Bu kapsamda portal, rezervasyon veya seyahat
planı yapılabilen bir siteden ziyade, daha çok tanıtım ve pazarlamaya yönelik bir sitedir.
SONUÇ
Teknolojik gelişmelerden olan e-ticaretin turizm işletmelerinin pazarlamasında giderek daha
yaygın biçimde kullanılmaya başlamış ve hızla değişen ve gelişen bu teknolojinin seyahat
sektörünü yakından ilgilendirmesi kaçınılmaz olmuşdur. Havayolu şirketleri, oteller, seyahat
acentaları ve tur operatörleri kendini gelişdirerek rekabete karşı direnmek için bu pazarlama
şeklini kullanmak zorundadırlar. Bu sistem, e-ticaret ve bilişim teknolojilerinin desteğiyle
işletmelerin kendi tanıtım ve pazarlamasını kendilerinin yapması şeklinde değişmiştir. Bilişim
teknolojileri sayesinde gelişen e-ticaret turizm sektöründe önemli değişiklere neden olmuştur.
E-ticaretin yeni başladığı dönemlerde aracı kuruluşlar bu işten oldukça tedirgin olmuşlar, hatta
turizmde artık aracıların devreden çıkacağı endişesine kapılmışlardı. Fakat zaman içerisinde
bunun böyle olmadığı görülmüş ve e-ticaretin turizm sektörünün bir tamamlayıcısı olduğu
kanıtlandı. Turizm sektöründe e-ticaretin uygulanması hem kullanıcılariçin hemde sunucular
için geniş imkanlar sağlamışdır. Bu uygulama sayesinde hem turistler ülkeler hakkında geniş
melumat elde etme imkanı bulur hemde seçim yapmalarında yardımcı olur. Bundan başka
turizm sektöründe e-vizelerin kullanılması turistlerin ve şirkertlerin işini kolaylaşdırmışdır.
Azerbaycanda da e-vizelerin kullanılması son zamanlarda daha da yaygınlaşmıştır.
Bilgi iletişim teknolojilerine yapılan yatırımlar şeffaf ve etkin kamu yönetiminin oluşturulması,
kamu hizmetleri sunumunun iyileştirilmesi kamu yönetiminin etkin, şeffaf ve nitelikli hizmet
sunumunun gerçekleştirilmesi, geleneksel kamu yönetimi anlayışında birçok değişikliği zorunlu
kılmaktadır. Bunu başarmanın en önemli aracı ise bilgi ve iletişim teknolojilerinden en üst
düzeyde istifade ederek; kamu kurumlarının iş süreçlerini rahatlatmakta halk ile devleti
buluşturmaktadır.
Turizm işletmeleri genellikle hizmet üretimi yapan bir sektördür. Bu nedenle internet
teknolojileri kullanımından önceki dönemde potansiyel müşteriler, konaklama işletmesinin
bulunduğu bölgeye gitmeden, konaklama işletmesi hizmetlerinden yararlanmadan ya da daha
önce oraya gitmiş birisinden tavsiye almadan işletme hakkında yeterli bilgiye sahip
olamamaktaydılar. Fakat günümüzde sanal bir organizasyon uygulaması olan e-ticaret,
insanların oturdukları yerden kalkmadan, sadece bilgisayar tuşlarına dokunarak alışveriş
The Journal of International Management Research, Year 2, Number 2, February 2016, p. 48-67
Informatıon And Communıcatıon Technologıes The In Tourısm Sector Of Azerbaıjan
67
yapmalarına imkân sağlamaktadır. Bu kolaylıkları erken farkına varan ve ekonomik verimlilikle
e-ticaretin birbiri ile doğru orantılı olduğunu fark eden turizm sektörü, sanal ortamdaki turizm
faaliyetleri büyük bir hızla geliştirmiştir.
Bu amaçla özellikle Azerbaycan`da uygulamaya geçen `ASAN Hizmet`, ` e-Devlet` hem
vatandaş hem de iş dünyasını oldukça rahatlatmaktadır. Yine bilgisayarla devletin her kurumuna
rahatça ulaşan vatandaşlar devletine güvenini sağlamakta ve şeffaflığı yaşayarak hakkını
aramaktadır.
KAYNAKLAR
1. Economic and Social Affairs, United Nations, E-Government Survery 2014, New York
2014
2. İge PINAR, Turizm Endüstrisinde E-Ticaret, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar
Dergisi, İzmir 2005
3. Seden ALGÜR, Elektronik Turizm: İnternet Acentacılığı Gelişimi, Tercih Nedenleri ve
İleriye Yönelik Projeksiyonlar, Y.L.tezi, Antalya 2007
4. http://azerbaijan.travel/tr
5. http://www.kuto.org.tr/img/kuto/raporlar/04.pdf
6. http://www.tursab.org.tr/tr/tursab/ihtisas-komiteler/e-turizm-komitesi/faaliyetleri/eturizm-e-ticaret-nedir_10648.html
7. http://www.azerbaijans.com/content_1027_tr.htm
8. Nazmi KOZAK, Turizm Pazarlaması, Ankara, Detay Yayıncılık, 2010
The Journal of International Management Research, Year 2, Number 2, February 2016, p. 48-67