Araştırmalar / Original Articles
Transkript
Araştırmalar / Original Articles
Solunum Hastalıkları Cilt 22, Sayı 3, 2011,77–82 ISSN 1300-2961 Tüm hakları saklıdır, tamamen ve kısmen tıpkıbasımı yasaktır Araştırmalar / Original Articles Çocuk Hastalıkları Polikliniği’ne Başvuran Olguların Ebeveynlerinin Sigara Kullanma Durumları ve Hastalık İlişkisi The Relation Between the Smoking Status of Parents and Diagnosis in Children Admitted to Paediatric Outpatient Unit Songül Uygun1, Peri Arbak1, Taner Yavuz2, Hakan Uzun1, Ege Balbay3, Naciye Karataş4, Başak Topçu1 Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları AD, Düzce Zeynep Kamil Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Çocuk Hastalıkları, İstanbul 3 Düzce Atatürk Devlet Hastanesi, Göğüs Hastalıkları, Düzce 4 Antakya-Hatay Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Göğüs Hastalıkları, Antakya 1 2 Geliş Tarihi: 28 Mart 2011 Kabul Tarihi: 18 Kasım 2011 Özet Abstract Amaç: Pasif sigara içiciliğinin çocukların büyüme hızını, solunum sistemini olumsuz etkilediği bilinmektedir. Gereçler ve Yöntem: Kesitsel nitelikteki çalışmaya 2008 yılının Temmuz ile Eylül ayları arasında çocuk hastalıkları polikliniğine ayaktan başvuran (ardışık) 500 çocuk alındı. Çocukların boyu, kilosu, tanısı, anne ve/veya babanın sigara kullanımı kayıt edildi. Bulgular: Olguların 262’si (%52.4) erkek, 238’i (%47.6) kızdı. Sigara kullanan anne sayısı 97 (%19.4) iken sigara kullanan baba sayısı 294 (%58.8) idi. Solunum sistemi hastalığı tanısı bulunan çocuklarda ebeveynlerin sigara kullanımı kullanmama durumundan fazlaydı (hem anne hem baba kullanıyor: %26.5, anne ya da baba kullanıyor: %23.39, ne anne ne baba kullanıyor: %27.4). Sağlam tanılı çocuklarda anne ve babanın sigara kullanmama durumu daha fazla oranda gözlendi. Babanın paket/yıl cinsinden sigara kullanım miktarı ile çocuğun kilosu arasında pozitif korelasyon vardı (r=0.239, p=0.0003). Sonuç: Polikliniğe ayaktan başvuran ve solunum sistemi hastalığı bulunan çocukların ebeveynlerinin sigara kullanımı oranı fazla bulunmuştur. Aim: It is well known that passive smoking affects the growing rate and pulmonary system of children inversely. Materials and Methods: Five hundred children (consecutively) were included into this cross-sectional study. The weight and height, diagnosis and the smoking attitudes of the parents of all children were recorded. Results: Two hundred sixty two cases were male (52.4%) whereas 238 cases were female (47.6%). The total of smoker mothers was 97 (19.4%) whereas the number of smoker fathers was 294 (58.8%). Smoking rates of parents were higher among children who were diagnosed as respiratory diseases (both of the parents smoker; 26.5%, one of the parents smoker; 23.39%, none of the parents smoker; 27.4%). There was a positive correlation between the amount of cigarette consumption of fathers and the weight of children (r=0.239, p=0.0003). Conclusion: The smoking rates of parents whose children were diagnosed as respiratory diseases were high. Anahtar sözcükler: pasif sigara içiciliği, çocuk hasta, hastalık tipi Keywords: passive smoking, sick child, disease type TÜSAD 2008 yılı kongresinde poster olarak sunulmuştur Giriş İletişim adresi: Songül Uygun Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları AD, Düzce Tel.:+90 380 541 41 07; Faks:+90 380 541 44 86; sonyteyz@hotmail.com Çevresel sigara dumanı temasının sağlığı ağır düzeyde olumsuz etkilediği bilinmektedir. Çevresel sigara dumanı teması; astım, kronik obstrüktif akciğer hastalığı, kardiyovasküler hastalık ve kanserle ilişkili bulunmuştur.[1,2] Toplum sağlığını korumak üzere çıkarılan yasalar pasif sigara dumanına teması azaltmakta yararlı bulunmuştur. Ancak yasaların uygulanamadığı evlerde pasif sigara dumanına temas altındaki çocuk- © 2011 Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi www.solunumhastaliklari.org 77 Solunum Hastalıkları Cilt 22, Sayı 3, 2011,77–82 ların sağlığı halen risk altındadır. Annenin sigara kullanımına bağlı olarak çocuklarda gelişen kısıtlanmış solunum işlevleri hem kesitsel hem de longitudinal çalışmalarda gösterilmiştir. Diğer aile üyelerinin sigara kullanımıyla kıyaslandığında annenin sigara kullanımı çocuklardaki hastalık gelişimiyle daha yakından ilişkilidir. Moshammer ve ark.’larının yaklaşık 20.000 çocuğu içeren çalışmasında; annenin gebelik sırasındaki ve doğumdan sonraki sigara kullanımının çocukların solunum sağlığı üstünde olumsuz etki gösterdiği belirtilmiştir. Aynı çalışmada çocukların sağlığının en çok gebelikteki sigara içimiyle bozulduğu, ilk 2 yaştaki çocuklarda da bu bozulmanın sürdüğü gösterilmiştir.[3] Pasif sigara dumanı temasının çocuklarda solunum yolu hastalıklarını artırdığı, kulak hastalıklarına yol açtığı, akciğer işlevlerini olumsuz etkilediği astımlı çocuklarda atakları artırdığı bilinmektedir.[4-6] Çocuk hastalıkları polikliniğinde izlenen çocukların tanıları ile ebeveynlerinin sigara içme durumları arasındaki ilişkinin araştırılması ve pasif sigara içiciliğinin hastalıklar üzerindeki etkisinin değerlendirilmesi planlamıştır. Gereç ve Yöntem Çalışmamıza Temmuz, Ağustos, Eylül 2008 döneminde Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Polikliniğine ayaktan başvuran (ardışık) 500 çocuk alındı. Çocukların boyu, ağırlığı kayıt edildi. Poliklinikteki tanısı kayıt edildi. Ebeveynlerin sigara içip içmedikleri sorgulandı, içenlere Fagerström Nikotin Bağımlılık Testi uygulandı.[7] Veriler SPSS-11.0 istatistik programı ile değerlendirildi. Parametrik veriler ki-kare testi ile, parametrik olmayan veriler iki bağımsız grup karşılaştırmasında independent sample T-test, üç ve fazla grubun karşılaştırmasında One-way ANOVA ile değerlendirildi. Alt grup karşılaştırmalarında Bonferroni testi kullanıldı. Çocuğun, boyu, ağırlığı ile anne ve babanın yaşı, sigara kullanımı arasındaki bağlantı için Pearson analizi yapıldı. Çocukların hastalıkları ve tutulan sistem üstünde etkili olan bağımsız değişkenlerin belirlenmesinde univaryant ve multivaryant analizler kullanıldı. p<0,05 değerleri istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi. Bulgular Olguların 262’si (%52,4) erkek, 238’i (%47,6) kızdı. Çocukların cinsiyetlerine göre ortalama yaş (ay), boy ve ağırlık değerleri Tablo 1’de yer almaktadır. Her iki cins arasında gerek boy gerekse tartı persantilleri dağılımında anlamlı fark yoktu. Ebeveynlerin sigara kullanım durumu Tablo 2’de görülmektedir. Babaların yaşı, sigara kullanım oranı, paket-yıl cinsinden sigara tüketimi ve nikotin bağımlılık skoru annelerden anlamlı düzeyde fazlaydı. Çocuk hastalıkları polikliniğine başvuran çocukların hastalanan sistemlerine göre dağılımları Şekil 1’de görülmektedir. Olguların dağılımına bakıldığında solunum sistemi tutulumu (%25,4), diğer enfeksiyon hastalıkları (%14,6), kalp hastalıkları (%13,0), endokrin hastalıkları (%8,8) ve sağlıklı çocuk (%8,6) ilk beşi oluşturmaktaydı. Çocukların hastalıklarına göre dağılımında ilk beş sırayı üst solunum yolu enfeksiyonları (%17,2), diğer enfeksiyon hastalıkları (%14,6), endokrin hastalıklar (%8,8), nörolojik hastalıklar/epilepsi (%7,0) ve alt solunum yolu enfeksiyonları (%6,8) oluşturuyordu (Şekil 2). Anne ve babanın her ikisinin de sigara kullandığı çocukların sayısı 83 (%16,6), anne veya babadan birinin sigara kullandığı çocuk sayısı 227 (%45,4), anne ve babanın her ikisinin de sigara kullanmadığı ailelerin sayısı ise 190 (%38) idi. Ebeveynin sigara kullanma durumuna göre çocukların hastalanan sistemleri Şekil 3’te verilmiştir. Solunum sistemi, kalp-damar hastalıkları, enfeksiyon hastalıkları, sindirim sistemi ve hematolojik hastalıklarda çocukların anne ve babalarının ya her ikisinin ya da en az birisinin sigara kullandığı gözlendi (p=0.004). Ancak anne ve babanın sigara içmediği durumda çocukta astım-alerjinin (hem anne hem baba kullanıyor: %1,2, anne ya da baba kullanıyor: %4,8, ne anne ne baba kullanıyor: %11,1) tanı olarak daha fazla olduğu gözlendi. Sağlam çocuk tanısında da (hem anne hem baba kullanıyor: %4,8, anne ya da baba kullanıyor: %8,8, ne anne ne baba kullanıyor: %10,0) anne ve babanın sigara kullanmama durumunun en fazla olduğu gözlendi. Ebeveynin sigara kullanma durumuna göre çocukların hastalıklarının dağılımı Şekil 4’te sıralanmıştır. Alt Solunum Yolu Enfeksiyonu (ASYE), konjenital kalp hastalıkları, sindirim sistemi hastalıkları, hematolojik sistem hastalıklarında daha sıklıkla hem anne hem de baba ya da en azından bir ebeveyn sigara kullanmaktaydı (p=0.002). Astım (hem anne hem baba kullanıyor: %1,2, anne ya da baba kullanıyor: %3,1, ne anne ne baba kullanıyor: %7,9), astım dışı atopi (hem anne hem baba kullanıyor: %0,0, anne ya da baba kullanıyor: %1,3, ne Tablo 2 Ebeveynlerin sigara kullanma özellikleri Tablo 1 Çocukların cinsiyetlerine göre yaş, ağırlık ve boy değerleri Anne n (%) Baba n (%) p 97 (19,4) 403 (80,6) 297 (58,8) 206 (41,2) 0,0002 Kız çocuk n=238 Erkek çocuk n=262 p Yaş (ay) 62,0±60,0 60,3±57,8 >0,05 Sigara Evet Hayır Ağırlık (kg) 20,4±17,0 21,0±23,8 >0,05 Yaş (Ort ± SS) (yıl) 31,6±7,2 35,5±7,8 0,0006 Boy (cm) 10,0±34,3 99,8±35,1 >0,05 Sigara (paket-yıl) 6,9±5,7 15,2±10,6 0,0002 Bağımlılık skor 1,3±0,7 2,2±1,4 0,0002 *Değerler ortalama ± standart sapma olarak verilmiştir. 78 Çocuk hastalıkları polikliniğine başvuran olguların ebeveynlerinin sigara kullanma durumları ve hastalık ilişkisi S. Uygun ve ark. um So lun ı ı i sis tem rji lar lar lle ,a tım lık ha sta As Ka lp ı ) dış ı lık as ta nh lar tri ya lık ha sta lun um (so kri on En do siy En fek S GI ps iki ar oji tol He ma ıkl sta l ha arı ıkl k ço cu ha sta l ve oji k oji ür ol Nö rol ik, loj lem ek m r ğe 30 Ne fro mi k, Ke ğla Sa Di Kardiyoloji Hematoloji Nefroloji Kas iskelet sistemi İmmünolojik hastalıklar Sağlıklı çocuk Konjenital anomaliler Psikiyatrik hastalıkları Astım dışı atopik hastalıklar Cerrahi branşlara sevk edilen (Çocuk cerrahisi, beyin) Nörolojik hastalıklar (Epilepsi, vs) GIS hastalığı Konjenital kalp hastalığı ARA Endokrin hastalıkları (Hipotroidi, büyüme geriliği, diyabet) Tbc Enfeksiyon hastalıkları (İYE, GE, Hepatit, Sepsis) Bronşektazi Astım ASYE (Trakeit, bronşit, bronşiolit, pnömoni) ÜSYE (Tonsilit, rinit, gribal enf., farenjit) Olgu sayısı m ğla Sa k, mi Ke ma ğe Di r k cu lem ço ek ji oji tol rol o i, ü loj fro Ne He st. dış ı) ya tri sik i st. as t. ha m S GI ha nh nu so lu ji v ep rol o Nö lp kri do En Ka As tım i em sis t + um st. ha n( siy o fek En rjik Ale lun So Olgu sayısı Solunum Hastalıkları Cilt 22, Sayı 3, 2011,77–82 Hastalanan sistem 140 120 100 80 60 40 20 0 Hasta sistem Şekil 1: Polikliniğe başvuran çocukların hastalanan sistemleri Hastalanan tanısı dağılımı 100 80 60 40 20 0 Şekil 2: Çocukların hastalık tanılarına göre dağılımı Hastalıklar Ebeveynin sigara durumuna göre sistem tutulumu Ne anne ne baba Anne ya da baba Hem anne hem baba 20 10 0 Şekil 3: Anne babasının sigara kullanma durumuna göre çocukların hastalanan sistemleri (p=0.004) The relation between the smoking status of parents and diagnosis in children admitted to paediatric outpatient unit S. Uygun et al. 79 Solunum Hastalıkları Cilt 22, Sayı 3, 2011,77–82 Ebeveynin sigara durumuna göre çocuk hastalığı 25 20 Ne anne ne baba Anne ya da baba Hem anne hem baba 15 10 5 He Ka rd iyo loj ik ha ma sta tol lık oji lar k ha Ne Ka sta fro sisk loj lık ele l ik ha ar ts s ist em talık l ar İm i ha mü st no alık lar loj ı ik ha sta S lık Ko ağlı kl nje nit ı çoc al uk Ps a n iki om ya ali trik ler ha s As talık tım lar Ce dış ı rra ıa hi to bö lüm pi es ev k Ep Ko G i lep nje IS si ha nit s al ka talık lp lar En h ı as do tal kri ıkl nh a rı as tal ıkl AR arı A (D M, En tro fek id) siy on TB (so C lun um dış Br on ı) AS şe YE kta (pn zi öm ÜS A o ni, stı YE m b (to ns ronş illi it, t, far vb) en jit, vb ) 0 Şekil 4: Anne babasının sigara kullanma durumuna göre çocukların hastalıkları (p=0.002) anne ne baba kullanıyor: %3,2) ve sağlıklı çocuk tanılarında (hem anne hem baba kullanıyor: %4,8, anne ya da baba kullanıyor: %8,8, ne anne ne baba kullanıyor: %10,0) anne ve babanın sigara içmeme sıklığının fazla olduğu gözlendi. Bağıntı analizlerinde babanın yaşı ile çocuğun boyu arasında pozitif bağıntı çıktı (r=0,556, p=0,0006). Babanın paket-yıl cinsinden sigara kullanım miktarı ile çocuğun ağırlığı arasında pozitif bağıntı vardı (r=0,239, p=0,0003). Annenin yaşı ile çocuğun ağırlığı arasında pozitif bağıntı vardı (r=0,242, p=0,0004). Çocuğun boyu, ağırlığı ve hasta olan sistemleri üstünde etkili faktörler Tablo 3’de gösterilmiştir. Babanın yaşı çocuğun boyu üstünde univaryant analizle bağımsız olarak etkili bulundu. Babanın sigara miktarı (paket-yıl cinsinden) çocuğun ağırlığı üstünde univaryant analizle bağımsız olarak etkili bulundu. Ancak multivaryant analiz sonuçları istatistiksel yönden anlamsızdı. Annenin yaşı çocuğun ağırlığı üstünde univaryant analizle bağımsız olarak etkili bulundu. Tartışma Ebeveynlerin sigara kullanmasının çocukların genel sağlık durumu üstüne etkileri tıp çevreleri tarafından uzun süredir tartışılmaktadır. Örneğin annenin gebelik sırasında sigara kullanımının yenidoğanda düşük doğum ağırlığına yol açtığı 1957 yılında belirtilmiştir.[8] Pasif sigara içiciliğinin çocukların sağlığı üstündeki olumsuz etkileri de ilk kez 1967 yılında bildirilmiştir.[9] Ülkemizde gebe kadınların sigara içme sıklığını yansıtan çalışmalara göre; Erzurum, Bursa, İstanbul, Samsun ve Sivas’ta gebelikte sigara içme sıklıkları sırasıyla %3, %16, %32, %37 ve %17 olarak bildirilmiştir.[10,11] Çalışmamız çocuk hastalıkları polikliniğine başvuran ardışık 500 çocuğun (yenidoğan çağından 16 yaşa kadar) anne ve babalarının sigara kullanma durumunu sorgulamaktaydı 80 ve özel olarak gebelikteki sigara kullanımı sorgulamasına yer verilmemişti. Çalışmamızda annelerin sigara kullanımı hızları Bursa ve Sivas’taki gebelerin sigara kullanım oranlarına benzer bulunmuştu (%19,4). Babalardaki sigara kullanımı genel erkek topluluğunun bildirilen oranlarına yakındı (%58,8). Anne ve babanın her ikisinin de sigara kullanımı %16,6, anne veya babadan birinin sigara kullanımı %45,4, anne ve babanın her ikisinin de sigara kullanmama oranı %38 idi. Bu durumda bölgemizde yaşayan çocukların yalnızca %40’a yakın bir kısmının sigara dumansız ortamda yaşayabildiğini çekinceli bir şekilde ileri sürebiliriz. Çalışmamızda aile üyelerinin sayısı, anne ve baba dışındaki aile üyelerinin sigara kullanımı sorgulanmadığı için bu oran da tartışmalı bulunabilmektedir. İngiltere ve İskoçya’da yapılan bir çalışmada çocukların boyları evde sigara kullanan ebeveynlerin sayısı arttıkça daha kısa bulunmuştur.[12] Çalışmamızda çocukların boyu ebeveynlerin sigara kullanımı ile ilişkili bulunmamıştır. Hong Kong’da yaşayan 6-7 yaşlarındaki çocuklarda yapılan bir çalışmada çocuklardaki fazla kilolu olma durumu babanın halen sigara kullanmasıyla bağlantılı bulunmuştur. Araştırmacılar bu bağlantının daha iyi araştırılması gerektiğini, ebeveynlerin sigara sayısını, sigara kullanma süresini, yeme alışkanlıklarını sorgulamak gerektiğini ileri sürmüşlerdir.[13] Bizim çalışmamızda da babanın paket-yıl cinsinden sigara tüketimi çocukların ağırlığı üstünde bağımsız olarak etkili bulunmuştur. Babaların sigara tüketimi arttıkça çocukların ağırlığı da artmaktadır. Biz de ebeveynlerin yeme alışkanlıklarını sorgulamak gerektiğini ve sigara kullanma gibi sağlığa aykırı bir tutumu olan ebeveynlerin çocuklarının kilolu olmasını özendirebileceğini düşündük. Çocuklarda horlamanın, adenoid hipertrofinin, tonsillit ve boğaz ağrısının ev içinde sigara dumanı ile karşılaşmaya bağlı olarak arttığı çeşitli yayınlarda bildirilmiştir.[14-16] Bizim çalışmamızda ebeveynlerin en az birisinin sigara kullandığı Çocuk hastalıkları polikliniğine başvuran olguların ebeveynlerinin sigara kullanma durumları ve hastalık ilişkisi S. Uygun ve ark. Solunum Hastalıkları Cilt 22, Sayı 3, 2011,77–82 Tablo 3 Çocuğun boy, ağırlık ve hasta olan sistemleri üstünde etkili faktörler P (univariate analysis) R square F Çocuğun boyu Annenin sigara miktarı (paket-yıl) Babanın sigara miktarı (paket-yıl) Annenin sigara bağımlılık skoru Babanın sigara bağımlılık skoru Annenin günlük sigara sayısı Babanın günlük sigara sayısı Annenin yaşı Babanın yaşı Parametre >0.05 >0.05 >0.05 >0.05 >0.05 >0.05 >0.05 0.009 1199.2 1020.8 1510.3 865.0 1196.5 888.4 1.0 1479.4 1.7 1.1 2.1 1.0 1.7 1.0 0.0 1.7 Çocuğun kilosu Annenin sigara miktarı (paket-yıl) Babanın sigara miktarı (paket-yıl) Annenin sigara bağımlılık skoru Babanın sigara bağımlılık skoru Annenin günlük sigara sayısı Babanın günlük sigara sayısı Annenin yaşı Babanın yaşı >0.05 0.001 >0.05 >0.05 >0.05 >0.05 0.006 >0.05 3.0 8.7 3.7 4.0 2.6 3.4 1.3 4.3 1.6 2.0 2.1 0.9 1.4 0.8 7.8 0.4 Hastalığın tuttuğu sistem Annenin sigara miktarı (paket-yıl) Babanın sigara miktarı (paket-yıl) Annenin sigara bağımlılık skoru Babanın sigara bağımlılık skoru Annenin günlük sigara sayısı Babanın günlük sigara sayısı Annenin yaşı Babanın yaşı >0.05 >0.05 >0.05 >0.05 >0.05 >0.05 >0.05 >0.05 17.9 9.2 8.1 18.6 1.5 13.7 1.0 0.2 1.6 0.9 0.7 1.8 0.1 1.3 0.3 0.0 ailelerin hemen hemen %60 oranında olduğu düşünüldüğünde polikliniğe başvuran çocuklarda üst solunum yolu enfeksiyonları tanısının (tonsillit, rinit, gribal enfeksiyon, farenjit) %17,2 ile ilk sırada bulunması anlamlı ve literatür ile uyumluydu. Üst solunum yolu enfeksiyonu (ÜSYE) tanısı konulan çocukların ebeveynlerinin (toplam 83 çocuk) %50’sinde ne anne ne de baba sigara kullanmazken, kalan %50’sinde anne ya da babadan en az birinin sigara kullandığı gözlendi. Çocuklardaki alt solunum yolları hastalıkları sıklığı ile ebeveynlerin sigara kullanımı arasındaki ilişki de bazı yayınlarda tartışılmıştır. Bir çalışmada hışıltılı ve hışıltısız alt solunum yolları hastalıklarının varlığı annenin sigara kullanımı ile yakından ilişkili bulunmuştur. Anne sigara kullanıyorsa odds ratio 1,5, günde 20’den fazla sigara kullanıyorsa 1,8 olarak bulunmuştur.[17] Farklı bir çalışmada da sigara kullanan annelerin çocuklarının bronşit ve pnömoni nedeniyle hastane başvurusunun daha fazla olduğu gözlenmiştir. Sigara kullanan annelerin çocuklarının hastaneye başvuru hızı sigara kullanmayanlardan %28 daha fazlaydı.[18] Bir yılda pnömoni ve bronşit tanılarıyla hastaneye başvuran çocukların oranı anne ve babanın sigara kullanmadığı durumda %7,8, tek ebeveyn sigara kullanıyorsa %11,4, ikisi de sigara kullanıyorsa %17,6 bulunmuştu.[19] Çalışmamızda 3 aylık çocuk hastalıkları polikliniği başvurularında solunum sistemi (alt ve üst) hastalığı bulunan çocukların ebeveynlerinin sigara kullanımına bakıldığında; hem anne hem babanın sigara kullanımı %26,5, anne ya da babanın sigara kullanımı %23,4, anne ve babanın sigara kullanmaması %27,4 oranında gözlenmişti. Alt solu- num yolu enfeksiyonu (ASYE) tanısı alan çocukların ebeveynlerinin ikisi ve en az birinin sigara kullanımı durumunun daha fazla oranla karşımıza çıktığı anlaşıldı (Hem anne hem baba kullanıyor: %9,6, anne ya da baba kullanıyor: %6,6, ne anne ne baba kullanıyor: %5,8). Pasif sigara içiciliğinin astımın hem sıklığını hem de ağırlığını artırdığı bilinmektedir. Bir meta analizde ebeveynlerden birinin sigara kullanması durumunda astım gelişmesi riski 1,37 bulunmuştur.[20] Evde sigara kullanılması atakların sıklığını, acile başvuruları artırabilir.[21,22] Çalışmamızda astım (hem anne hem baba kullanıyor: %1,2, anne ya da baba kullanıyor: %3,1, ne anne ne baba kullanıyor: %7,9), astım dışı atopi (hem anne hem baba kullanıyor: %0,0, anne ya da baba kullanıyor: %1,3, ne anne ne baba kullanıyor: %3,2) tanılı çocukların ebeveynleri ağırlıkla sigara kullanmayan gruptaydı. Çalışmamız özel olarak astım ataklarıyla başvuran çocukların ebeveynlerinin sigara kullanımını sorgulamadığı için sonuçları tartışmaya açıktır. Ancak genel olarak astım etiyolojisinde atopinin temel rolü düşünülürse astım ve atopi tanılı çocukların ebeveynlerinin de sigara kullanmayan, atopik bireyler olması akla uygundur. Bu sonuca yol açabilecek diğer olasılık da astımlı çocukların ebeveynlerinin sigarayı bırakmış olmasıdır. Ancak çalışmamızda ebeveynlerin sigarayı bırakmış olan alt grubunun belirlenmediği ve özelliklerinin bilinmediği dikkate alınırsa bu yorumun yeni çalışmalarla desteklenmesi gerekmektedir. Çalışmamızın sınırlılıklarından bazıları gebelikte anne ve babanın sigara kullanımının ve ailenin diğer üyelerinin genel sigara kullanımının sorgu- The relation between the smoking status of parents and diagnosis in children admitted to paediatric outpatient unit S. Uygun et al. 81 Solunum Hastalıkları Cilt 22, Sayı 3, 2011,77–82 lanmamış olmasıydı. Kalabalık aile modelinin geçerli olduğu bölgemiz için bu önemli bir eksiklikti. Bu nedenle sonuçlarımız çalışmanın eksikliklerinin ışığında yorumlanmalıdır. Çalışmamızda konjenital kalp hastalığı, sindirim sistemi hastalığı ve hematolojik hastalığı bulunan ebeveynlerin sigara kullanımının daha fazla olduğu gözlendi. Bu hastalıklarla pasif sigara içiciliğinin ilişkisinin daha ayrıntılı araştırılması gerektiği düşünüldü. Sağlıklı çocuk tanısı alan çocuklarda anne ve babanın sigara kullanmaması %10,0, anne veya babanın sigara kullanımı %8,8 oranında, hem anne hem babanın kullanımı %4,8 oranında gözlendi. Sonuçta; hastaneye başvuran çocukların ebeveynlerinde sigara kullanım oranının yaklaşık %60 düzeyinde seyrettiği anlaşılmıştır. Hem ASYE hem de ÜSYE tanıları alan çocukların ebeveynlerinde sigara kullanım sıklığı fazla iken sağlıklı çocuk tanısı alanların ebeveynlerinde sigara kullanmama sıklığı biraz daha fazla bulunmuştur. Pasif içiciliğe karşı ve çocuk sağlığını gözeten kampanyaların hızlandırılması gerektiği vurgulanmıştır. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. Kaynaklar 1. Eisner MD, Balmes J, Katz PP, et al. Lifetime environmental tobacco smoke exposure and the risk of chronic obstructive pulmonary disease. Environ Health 2005;4:7. 2. Proposed identification of environmental tobacco smoke as a toxic air contaminant (2005) California Environmental Protection Agency. Retrieved 31 October 2010, from http://oehha.ca.gov/air/environmental_tobacco/pdf/ app3partb2005.pdf 3. Moshammer H, Hoek G, Luttmann-Gibson H, et al. Parental smoking and lung function in children: an international study. Am J Respir Crit Care Med 2006;173:1255-63. 4. Etzel RA. Active and passive smoking: hazards for children. Cent Eur J Public Health 1997;5:54-6. 5. Tager IB, Hanrahan JP, Tosteson TD, et al. Lung function, pre- and post-natal 82 17. 18. 19. 20. 21. 22. smoke exposure, and wheezing in the first year of life. Am Rev Respir Dis 1993;147:811-7. Hanrahan JP, Tager IB, Segal MR, et al. The effect of maternal smoking during pregnancy on early infant lung function. Am Rev Respir Dis 1992;145:112935. Pomerleau CS, Carton SM, Lutzke ML, et al. Reliability of the Fagerstrom tolerance questionnaire and the Fagerstrom test for nicotine dependence. Addict Behav 1994;19:33-9. Simpson WJ. A preliminary report on cigarette smoking and the incidence of prematurity. Am J Obstet Gynecol 1957;73:808-15. Cameron P. The presence of pets and smoking as correlates of perceived disease. J Allergy 1967;40:12-5. Üstün C, Malatyalıoğlu E. Gebelikte sigara kullanımının fetüs ve plasenta üzerine etkileri. OMÜ Tıp Fakültesi Dergisi 1990;7:43-8. Marakoğlu K, Sezer RE. Sivas’ta gebelikte sigara kullanımı. CÜ Tıp Fakültesi Dergisi 2003;25:157-64. Rona RJ, Florey CD, Clarke GC, Chinn S. Parental smoking at home and height of children. Br Med J (Clin Res Ed) 1981;283:1363. Hui LL, Nelson EA, Yu LM, et al. Risk factors for childhood overweight in 6- to 7-y-old Hong Kong children. Int J Obes Relat Metab Disord 2003;27:1411-8. Corbo GM, Fuciarelli F, Foresi A, De Benedetto F. Snoring in children: association with respiratory symptoms and passive smoking. BMJ 299:1491-4. Huang SW, Giannoni C. The risk of adenoid hypertrophy in children with allergic rhinitis. Ann Allergy Asthma Immunol 2001;87:350-5. Willatt DJ. Children’s sore throats related to parental smoking. Clin Otolaryngol 1996;11:317-21. Fielding JE, Phenow KJ. Health effects of involuntary smoking. N Engl J Med 1988;319:1452-60. Harlap S, Davies AM. Infants’ admissions to hospital and maternal smoking. Lancet 1974;1:529-32. Colley JR, Holland WW, Corkhill RT. Influence of passive smoking and parental phlegm on pneumonia and bronchitis in early childhood. Lancet 1974;2:10314. Strachan D, Cook D. Health effects of passive smoking. 6. parental smoking and childhood asthma: longitudinal and case-control studies. Thorax 1998; 53:204-12. Strachan DP, Carey IM. Home environment and severe asthma in adolescence: a population based control study. BMJ 1995;311:1053-56. Evans D, Levison MJ, Feldman CH, et al. The impact of passive smoking on emergency room visits of urban children with asthma. Am Rev Respir Dis 1987;135:567-72. Çocuk hastalıkları polikliniğine başvuran olguların ebeveynlerinin sigara kullanma durumları ve hastalık ilişkisi S. Uygun ve ark.