İpotekli Sermaye Piyasası Araçları
Transkript
İpotekli Sermaye Piyasası Araçları
Yrd. Doç. Dr. Burak ADIGÜZEL Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi ‹POTEKL‹ SERMAYE P‹YASASI ARAÇLARI Yay›n No : 1955 Hukuk Dizisi : 913 1. Bas›m - Mart 2008 ‹STANBUL ISBN 978 - 975 - 295 - 853 - 1 Copyright © Bu kitab›n bu bas›s› için Türkiye’deki yay›n haklar› BETA Bas›m Yay›m Da¤›t›m A.fi.’ye aittir. Her hakk› sakl›d›r. Hiçbir bölümü ve paragraf› k›smen veya tamamen ya da özet halinde, fotokopi, faksimile veya baflka herhangi bir flekilde ço¤alt›lamaz, da¤›t›lamaz. Normal ölçüyü aflan iktibaslar yap›lamaz. Normal ve kanunî iktibaslarda kaynak gösterilmesi zorunludur. Dizgi Bask› - Cilt : B e t a B a s › m A . fi . : Kahraman Ofset Ba¤c›lar/‹STANBUL 0212/629 00 01 Kapak Tasar›m : Gülgonca Çarp›k Beta BASIM YAYIM DA⁄ITIM A.fi. Himaye-i Etfal Sokak Talas Han No. 13-15 Ca¤alo¤lu - ‹STANBUL Tel : (0-212) 511 54 32 - 519 01 77 Fax : (0-212) 513 87 05 - 511 36 50 e-posta : betakitap@betakitap.com www.betakitap.com Aileme... IV ~ ‹potekli Sermaye Piyasas› Araçlar› Önsöz ~ V ÖNSÖZ “‹potekli Sermaye Piyasas› Araçlar›” bafll›kl› bu çal›flma, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Anabilim Dal›nda Doktora tezi olarak haz›rlanm›fl ve 15.02.2007 tarihinde Prof. Dr. Güzin Üç›fl›k, Prof. Dr. Merih Kemal Oma¤, Prof. Dr. Mehmet Bahtiyar, Prof. Dr. Cemal fianl›, Prof. Dr. Turan Y›ld›r›m’dan oluflan jüri önünde savunularak, oybirli¤i ile baflar›l› bulunmufltur. Çal›flma, doktora tezi hâlinde jüriye sunulurken, ipotekli sermaye piyasas› araçlar›n› mevzuat›m›za dâhil eden 5582 say›l› “Konut Finansman› Sistemine ‹liflkin Çeflitli Kanunlarda De¤ifliklik Yap›lmas› Hakk›nda Kanun”, bir kanun tasar›s› olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi genel kurulunda beklemekteydi. Bu sebeple, tez bu tasar› ele al›narak haz›rlanm›fl ve jüri önünde savunulmufltu. Bununla beraber, tezin kabul edildi¤i 15.02.2007 tarihinden hemen sonra, 5882 say›l› kanun, TBMM genel kurulunda hükümlerine yap›lan baz› eklemeler ve de¤iflikliklerle 21.02.2007 tarihinde kabul edilmifltir. Kabul edilen 5582 say›l› kanunda yap›lan de¤ifliklikler, konut finansman sistemi ve bu sistemde yer alan konumuz olan ipotekli sermaye piyasas› araçlar› hakk›nda tasar›da yer alan hükümlere ait çok büyük de¤ifliklikler getirmemekle birlikte, yine de baz› farkl›l›klar› içinde bar›nd›rmaktad›r. Bu sebeple, çal›flma kitap haline getirilirken, 5582 say›l› kanun esas al›narak gerekli de¤ifliklikler ve düzeltmeler yap›lm›flt›r. Ayn› zamanda bu kanuna iliflkin SPK’y› ilgilendiren hükümler çerçevesinde haz›rlanan ikincil mevzuata iliflkin taslak tebli¤lerde bu aflama esnas›nda kamuoyu görüflüne sunulmufl ve 4 A¤ustos 2007 tarih 26603 say›l› Resmi Gazetede yay›mlanarak yürürlü¤e girmifltir. Bu nedenle de ipotekli sermaye piyasas› araçlar›na ait olmak üzere ortaya konulmufl olan Seri III No:33 ve Seri III No:34 say›l› tebli¤lerdeki düzenlemeler metne ifllenmifltir. Bunlar›n yan›nda, tezin savunulmas› s›ras›nda, jüri üyelerinin baz› noktalar üzerinde yapt›klar› elefltiriler dikkate al›narak, gerekli düzeltmeler ve eklemeler çal›flmada yap›lm›flt›r. Her ne kadar bahsetti¤imiz de¤ifliklikler söz konusu olsa da, çal›flman›n esas›, insicam› dolay›s›yla ana çat›s› korunmufltur. Çal›flman›n meydana getirilmesi s›ras›nda tez dan›flman›m olmas› nedeniyle, konuya yönlendirici etkisi ve daha sonra yapt›¤› katk›lardan dolay› Hocam Prof. Dr. Güzin Üç›fl›k’a flükranlar›m› sunuyorum. VI ~ Önsöz Jüri üyeleri olarak de¤erli ve yap›c› elefltirileriyle çal›flman›n kitap hâline gelmesi süresinde etkileri olan jürideki görüfllerinden dolay› Hocalar›m Prof. Dr. Merih Kemal Oma¤ ve Prof. Dr. Mehmet Bahtiyar’a da, bu katk›lar›ndan dolay› teflekkürü bir borç bilmekteyim. Di¤er jüri üyeleri Hocalar›m Prof. Dr. Cemal fianl› ve Prof Dr. Turan Y›ld›r›m’a da savunma esnas›ndaki tez hakk›ndaki görüflleri nedeniyle ayr›ca teflekkür ederim. Elbette ki, bu eser benim yetiflmemde tarif edilemez emek ile maddi ve manevi destekleri olan Aileme ithaf olunmufltur. Onlar›n haklar›n› hiçbir flekilde ödeyemem. Son olarak çal›flman›n kitap hâline getirilip bas›larak daha genifl bir kitleye ulaflmas›n› sa¤layan Beta Yay›nevi çal›flanlar› ve yay›nevi sorumlusu Seyhan Satar’a teflekkür etmek istiyorum. Kayseri, 05.11.2007 Yrd. Doç. Dr. Burak ADIGÜZEL ‹çindekiler ~ VII ‹Ç‹NDEK‹LER ÖNSÖZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .V KISALTMALAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .XIII G‹R‹fi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1 Birinci Bölüm ‹POTEKL‹ SERMAYE P‹YASASI ARAÇLARININ TAR‹HÇES‹ § 1. Gayr›menkul Finansman›nda ‹potekli Krediler ve Sermaye Piyasas› Araçlar› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9 I. Genel Olarak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9 1. ‹potek ve ‹potekli Krediler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9 A) Klasik ‹potek Kredileri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17 B) De¤iflken ‹potek Kredileri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18 2. II. ‹potekli Sermaye Piyasas› Araçlar›n›n Ortaya Ç›k›fl› . . . . . . . .19 ABD’de Gayr›menkul Finansman›nda Sermaye Piyasas› Araçlar› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30 1. Ödeme Aktar›ml› ‹potek Menkul K›ymetleri (Mortgage Pass-Through Securities) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35 2. ‹pote¤e Dayal› Tahviller (Mortgage Backed Bonds) . . . . . . . . .38 3. Ödeme Aktar›ms›z (Nakit Aktarmal›) ‹potek Menkul K›ymetleri (Mortgage Pay- Through Securities) . . . . . . . . . . . .40 4. fieritli ‹pote¤e Dayal› Menkul K›ymetler (Stripped Mortgage Backed Securities) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .43 5. Gayr›menkul ‹potek Yat›r›m Arac› (Real Estate Mortgage Investment Conduit) . . . . . . . . . . . . . . .44 III. Avrupa’da Gayr›menkul Finansman›nda Sermaye Piyasas› Araçlar› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .46 1. Almanya’da ‹potekli Sermaye Piyasas› Araçlar› . . . . . . . . . . . .49 2. ‹ngiltere’de ‹potekli Sermaye Piyasas› Araçlar› . . . . . . . . . . . .55 3. Di¤er Avrupa Ülkelerinde ‹potekli Sermaye Piyasas› Araçlar› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .58 VIII ~ IV. ‹çindekiler Türkiye’de Gayr›menkul Finansman›nda Sermaye Piyasas› Araçlar› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .66 1. ‹potekli Borç Senedi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .67 2. ‹rat Senedi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .69 3. Gayr›menkul Karfl›l›¤› Rehni Karfl›l›¤› ‹hraç Edilen Senetler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .71 4. Rehinli Tahvilat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .73 5. Varl›¤a Dayal› Menkul K›ymetler (VDMK) . . . . . . . . . . . . . . . . .74 § 2. 5582 Say›l› Kanun ‹le Getirilen Yasal Düzenlemeler . . . . . . . . . . . . . . . . .76 I. Sermaye Piyasas› Hükümleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .76 II. 5582 Say›l› Kanun ‹le Di¤er Kanunlarda Yap›lan De¤ifliklikler . .87 1. ‹cra ‹flas Kanunundaki De¤ifliklikler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .87 2. 4077 Say›l› Tüketicinin Korunmas› Hakk›ndaki KanunundaYap›lan De¤ifliklikler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .92 3. 3226 Say›l› Kanunda Yap›lan De¤ifliklik . . . . . . . . . . . . . . . . . .103 4. Toplu Konut Kanununda Yap›lan De¤ifliklik . . . . . . . . . . . . . .103 5. Vergi Kanunlar›nda ve Harçlara ‹liflkin Kanun ve Tarifelerde Yap›lan De¤ifliklikler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .104 III. ‹pote¤e Dayal› Menkul K›ymetlere ‹liflkin Tebli¤ler . . . . . . . . . . .109 1. Derecelendirmeye ‹liflkin SPK Tebli¤i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .109 2. De¤erlemeye ‹liflkin SPK Tebli¤leri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .111 3. ‹TMK’lara ve ‹DMK’lara ‹liflkin Tebli¤ler . . . . . . . . . . . . . . . . .115 ‹kinci Bölüm ‹POTEKL‹ SERMAYE P‹YASASI ARACI KAVRAMI VE HUKUK‹ N‹TEL‹⁄‹ § 3. ‹potekli Sermaye Piyasas› Arac› Kavram› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .119 I. Genel Olarak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .119 II. ‹potek Teminatl› Menkul K›ymetler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .128 1. Tan›m› ve ‹hraçç›lar› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .128 A) Tan›m› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .128 B) ‹hraçç›lar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .133 2. Teminat Havuzlar› ve ‹çeri¤i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .134 A) Teminat Havuzu Kavram› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .134 B) Teminat Havuzuna Dâhil Varl›klar . . . . . . . . . . . . . . . . . . .136 ‹çindekiler ~ IX C) Teminat Havuzu Say›s› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .138 D) Teminat Havuzundaki Varl›klar›n Kay›t Alt›na Al›nmas› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .139 E) Teminat Havuzuna Girecek ‹potekli Varl›klar›n Nitelikleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .143 F) Teminat Havuzundaki ‹kame Varl›klar . . . . . . . . . . . . . . .145 3. Teminat Havuzuna Ait Prensipler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .153 4. Teminat Sorumlusu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .159 5. Yat›r›mc›lar› Koruyucu Hükümler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .164 A) Teminat Havuzundaki Varl›klar›n Yaln›zca Menkul K›ymetlerin Teminat› Olmas› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .165 B) Koruyucu Sözleflmelerin Feshedilemezli¤i . . . . . . . . . . . .165 C) Öncelik Hakk› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .166 D) ‹hraçç›n›n Di¤er Varl›klar›na Baflvurabilme Hakk› . . . .172 III. Konut Finansman Fonlar› (‹pote¤e Dayal› Menkul K›ymetler) .174 1. Tan›m› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .174 2. Konut Finansman Fonunun Yap›s› ve Kuruluflu . . . . . . . . . . .177 A) Kollektif Yat›r›m Sözleflmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .182 B) Fon ‹çtüzü¤ü ve Kollektif Yat›r›m Sözleflmesinden Fark› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .187 C) Konut Finansman Fonunun Taraflar› . . . . . . . . . . . . . . . . .192 a) Fon Kurucusu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .192 b) Fon Kurulu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .197 c) Saklay›c› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .201 d) Fon Malvarl›¤›n›n Yap›s› ve Özelllikleri . . . . . . . . . . .203 e) Fon Kurulunun Görevi ve Sorumlulu¤u . . . . . . . . . . .206 3. Konut Finansman Fonuna ‹liflkin Di¤er Hükümler . . . . . . . .212 A) Teminat›n Fon Hesab›na Kayd›, Varl›klar›n Ayr› Kay›t Alt›na Al›nmas› ve ‹hraçtan Önce SPK’ya Baflvuru Zorunlulu¤u . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .213 B) Farkl› Nitelikte ‹pote¤e Dayal› Menkul K›ymetler ‹hrac› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .216 C) Konut Finansman Fonlar›nda SPK’n›n Di¤er Yetkileri .222 D) Konut Finansman Fonlar›nda Yat›r›mc›lar› Koruyucu Hükümler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .223 X~ ‹çindekiler IV. Varl›k Teminatl› Menkul K›ymetler ve Varl›k Finansman Fonlar› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .225 § 4. ‹potekli Sermaye Piyasas› Araçlar›n›n Hukuki Niteli¤i . . . . . . . . . . . .231 I. ‹potekli Sermaye Piyasas› Araçlar›n›n K›ymetli Evrak Niteli¤i .233 1. Genel Olarak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .233 A) Türk Hukuku Aç›s›ndan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .233 B) Yabanc› Hukuklarda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .235 2. ‹potekli Sermaye Piyasas› Araçlar›n›n K›ymetli Evrak Çeflitleri Aras›ndaki Yerleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .243 A. Temsil Etti¤i Hakk›n Niteli¤ine Göre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .243 B. Hakk›n Senetten Önce Var Olup Olmad›¤›na Göre . . . . . . . . .247 C. Düzenlenmelerine Sebep Olan Hukuki Muamele ‹le ‹lgisine Göre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .248 D. Kamu ‹timad›na Mahzar Olmalar›na Göre . . . . . . . . . . . . . . . .249 II. ‹potekli Sermaye Piyasas› Araçlar›n›n Menkul K›ymet Niteli¤i . . . . .251 1. Genel Olarak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .251 2. Menkul K›ymetlere Ait Özellikleri Yönünden . . . . . . . . . . . . . . . . .252 A. Ortakl›k ve Alacakl›l›k Hakk› Sa¤lamas› . . . . . . . . . . . . . . . . . .252 B. Belirli Bir Mebl⤛ Temsil Etmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .253 C. Yat›r›m Arac› Olmas› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .254 D. Dönemsel Gelir Getirmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .256 E. Misli Nitelikte Olma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .256 F. Seri Halinde Ç›kar›lma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .257 G. ‹barelerinin Ayn› Olmas› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .258 Üçüncü Bölüm ‹POTEKL‹ SERMAYE P‹YASASI ARAÇLARININ MENKUL KIYMETLEfiT‹R‹LME USULÜ § 5. ‹potekli Sermaye Piyasas› Araçlar›n›n Menkul K›ymetlefltirilmeleri 261 I. SPK D›fl›ndaki Usul . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .261 1. Konut Finansman› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .262 A. Finansman Yollar› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .262 B. Konut Finansman› Sözleflmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .264 a) Sözleflmenin Zorunlu Unsurlar› . . . . . . . . . . . . . . . . . . .267 ‹çindekiler ~ XI aa) Kredi Tutar› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .267 bb) Sözleflmeye Konu Konut . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .268 cc) Y›ll›k Faiz ve Maliyet Oranlar› ‹le Toplam Borç Tutar›n›n Da¤›l›m› ve Bunlar›n Hesaplanma Yöntemleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .269 dd) Ödeme Plan› ve Ödeme Usulü . . . . . . . . . . . . . . . .269 ee) ‹stenecek Teminatlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .270 ff) Ödemelerde Temerrüt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .271 gg) Taksit veya Toplam Borcun Erken Ödenmesine ‹liflkin fiartlar . . . . . . . . . . . . . . . . . .272 hh) Yabanc› Para Borcuna Ait fiartlar . . . . . . . . . . . .274 ii) K›ymet Takdiri fiartlar› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .274 jj) Sigorta Durumu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .274 b) Sözleflmenin ‹htiyari Unsurlar› . . . . . . . . . . . . . . . . . . .275 c) ‹potek Ödeme Sigortas› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .276 2. ‹potekli Varl›klar›n Devri Ve Teminat Havuzlar›n›n Oluflturulmas› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .278 A. ‹potekli Varl›klar›n Devri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .278 a) Devrin Hukuki Niteli¤i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .279 b) Devrin fiekli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .285 B. Teminat Havuzlar›n›n Oluflturulmas› . . . . . . . . . . . . . . . . .289 II. SPK Nezdindeki Usul . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .293 1. Yüklenicilik (Underwriting) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .294 2. ‹potekli Sermaye Piyasas› Araçlar›n›n Kurul Kayd›na Al›nmas› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .299 A. Kayda Al›nma ‹çin Baflvuru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .304 B. ‹nceleme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .310 C. ‹zahname ve Sirküler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .311 D. ‹lan ve Reklâmlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .316 3. Sat›fl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .319 A. Halka Arz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .319 B. Halka Arz Edilmeksizin Sat›fl (Tahsisli Sat›fl) . . . . . . . . . .321 C. Sat›fl ve Sonuçlar›n›n Bildirilmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .322 4. Borsa Kotasyonu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .323 XII ~ ‹çindekiler Dördüncü Bölüm ‹POTEKL‹ SERMAYE P‹YASASI ARAÇLARI SAH‹PLER‹N‹N HAKLARI VE BORCU ‹LE MENKUL KIYMETLER‹N ÜZER‹NDEK‹ HAKLARIN ORTADAN KALKIfiI § 6. ‹potekli Sermaye Piyasas› Araçlar› Sahiplerinin Haklar› ve Borcu . .329 I. ‹potekli Sermaye Piyasas› Araçlar› Sahiplerinin Haklar› . . . . . .329 1. ‹potek Teminatl› Menkul K›ymetler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .329 A. Alacak Hakk› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .329 a) Sermaye Alaca¤› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .329 b) Faiz Alaca¤› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .332 B. Rehin Hakk› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .333 C. ‹hraçç›y› Dava ve Takip Hakk› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .335 2. ‹pote¤e Dayal› Menkul K›ymetler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .336 A. Kâr Pay› Alma Hakk› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .336 a) Ödeme Aktar›ml› ‹pote¤e Dayal› Menkul K›ymetlerde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .336 b) Di¤er ‹pote¤e Dayal› Menkul K›ymetlerde (Alacak Hakk›) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .338 B. Satma ve Tedavül Ettirme Hakk› (Geri Sat›m Hakk›n›n Olmamas›) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .339 C. Bilgi Alma Hakk› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .342 D. Tasfiye Pay›na Kat›lma Hakk› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .342 II. ‹potekli Sermaye Piyasas› Araçlar› Sahiplerinin Borcu . . . . . . . .343 § 7. ‹potekli Sermaye Piyasas› Araçlar›nda Haklar›n Sona Ermesi . . . . . .343 I. II. ‹potek Teminatl› Menkul K›ymetlerde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .343 1. Sermaye Alaca¤›n›n Geri Al›nmas› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .343 2. Yenileme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .344 3. Takas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .344 4. Alacakl› ve Borçlu S›fatlar›n›n Birleflmesi . . . . . . . . . . . . . . . .345 ‹pote¤e Dayal› Menkul K›ymetlerde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .346 SONUÇ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .349 ABSTRACT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .361 KONUT F‹NANSMANI S‹STEM‹NE ‹L‹fiK‹N ÇEfi‹TL‹ KANUNLARDA DE⁄‹fi‹KL‹K YAPILMASI HAKKINDA KANUN . . . . . . . . .363 B‹BL‹YOGRAFYA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .387 ‹POTEKL‹ SERMAYE P‹YASASI ARAÇLARININ ‹HRAÇ USULÜ . . . . . . . .397 K›saltmalar KISALTMALAR AB : Avrupa Birli¤i ABD : Amerika Birleflik Devletleri ACSA : Asset Covered Securities Act AET : Avrupa Ekonomik Toplulu¤u AFG : Anlagefondsgesetz A.fi. : Anonim fiirket AÜHFY : Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yay›nlar› AÜHFD : Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi b. : Bent Bafin : Bundesanstalt für Finanzdienstleistungsaufsicht BaKred : Bundesaufsichtsamt für das Kreditwesen Batider : Banka Ticaret Hukuku Dergisi BDDK : Bankac›l›k Düzeneleme Denetleme Kurumu BEA : Bill of Exchange Act BEHG : Bundesgesetz über die Börsen und den Effektenhandel BGB : Bürgerliches Gesetzbuch BK : Borçlar Kanunu bkz. : Bak›n›z BIS : Bank for International Settlements BTHEY : Banka Ticaret Hukuku Enstitüsü Yay›nlar› c. : Cümle C. : Cilt CD : Compact Disc CFF : Credit Foncier de France CMBS : Commercial Mortgage Backed Securities ~ XIII XIV ~ K›saltmalar CML : Counsil of Mortgage Lenders CMO : Collateralized Mortgage Obligations COB : Commission des Operations de Bourse CoFF : Compagnie de Financement Foncier CRH : Caisse de Refinancement Hypothècaire CSSF : Commission de Surveillance du Secteur Financier D‹BS : Devlet ‹ç Borçlanma Senetleri DKV : Deutscher Kassenverein AG dn. : Dipnot EC : European Comission EEA : European Economic Area EEC : European Economic Comission EFTA : European Free Trade Association EMF : European Mortgage Fedaration EMK : Eski Medeni Kanun ESF : European Securitisation Forum EU : European Union f. : F›kra FANMAC : First Australian National Mortgage Acceptance Corporation FASB : Financial Accounting Standarts Board FAS : Financial Accounting Statement FCC : Fonds Communs de Créances FDIC : Federal Deposit Insurance Corporation FINCO : Financial Company FIBEN : Fichier Bancaire des Entreprises FHA : Federal Housing Administration FHLB : Federal Home Loan Banks FHLBB : Federal Home Loan Banks Board FHLMC : Federal Home Loan Mortgage Corporation K›saltmalar FKK : Finansal Kiralama Kanunu FNMA : Federal National Mortgage Association FSA : Financial Services Authority FSLIC : Federal Savings and Loan Insurance Corparation FTSE : Financial Times Stock Exchange GAAP : Generally Accepted Accounting Principles GFO : Genel Finans Ortakl›¤› GMC : Guaranteed Mortgage Certificates GNMA : Goverment National Mortgage Association GSMH : Gayri Safi Milli Hâs›la GÜHFD : Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi GYO : Gayr›menkul Yat›r›m Ortakl›¤› Gyoder : Gayr›menkul Yat›r›m Ortakl›¤› Derne¤i HD. : Hukuk Dairesi HOLC: : Home Owners’ Loan Corporation HUD : Department of Housing and Urban Devolepment HUMK : Hukuk Usulü Muhakameleri Kanunu HypBarwertV : Hypothekenpfandbrief Barwertverordnung HypZert GmbH : Hypotheken Zertifizierung GmbH IASB : International Accounting Standarts Board IMF : International Monatery Found InvG : Investmentfondsgezets IO : Interest Only ‹DMK : ‹pote¤e Dayal› Menkul K›ymetler ‹‹K : ‹cra ‹flas Kanunu ‹MKB : ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas› ‹svBK : ‹sviçre Borçlar Kanunu ‹.T.O : ‹stanbul Ticaret Odas› ‹TMK : ‹potek Teminatl› Menkul K›ymetler KAGG : Gesetz über Kapitalanlagegesellschaften ~ XV XVI ~ K›saltmalar KHK : Kanun Hükmünde Kararname KWG : Kreditwesengesetz LIBOR : London Interbank Offered Rate LTV : Loan-to-Value m. : Madde MBB : Mortgage Backed Bond MBS : Mortgage Backed Securities MERS : Mortgage Electronic Registration System MKK : Merkezi Kay›t Kuruluflu NHL : National Home Loans NMMC : National Mortgage Market Corporation NTMA : National Treasury Management Agency NYSE : Newyork Stock Exchange OECD : Organisation for Economic Co-operation and Development OR : Schweizerische Obligationenrecht ÖPV‹HKHK : Ödünç Para Verme ‹flleri Hakk›nda Kanun Hükmünde Kararname QIB : Qualified Institutional Buyer PIH : Urban Development’s Office of Public and Indian Housing PAC : Planned Amortization Class Pfv : Pfandbriefverordnung PfandBG : Pfandbriefgesetz PO : Principal Only PTI : Payment-to-Income REMIC : Real Estate Mortgage Investment Conduit RG : Resmi Gazete RHS : Department of Agriculture’s Rural Housing Service RICS : Royal Institution of Chartered Surveyors RMBS : Residential Mortgage Backed Securities K›saltmalar ~ S. : Say› s. : Sayfa SEC : Stock Exchange Commission SEGA : Schwerizerische Effekten Giro-AG SerPK : Sermaye Piyasas› Kanunu SICOVAM : Société Interprofessionelle pour la Compensation des Valeurs Mobiliéres SMBS : Stripped Mortgage Backed Securities SMMEA : Secondary Mortgage Market Enhancement Act SPK : Sermaye Piyasas› Kurulu SPV : Special Purpose Vechile SPE : Special Purpose Entity S&P : Standart and Poors TAC : Targeted Amortization Class TBMM : Türkiye Büyük Millet Meclisi TC : Türkiye Cumhuriyeti TKGM : Tapu Kadastro Genel Müdürlü¤ü TKHK : Tüketicinin Korunmas› Hakk›nda Kanun TMK : Türk Medeni Kanunu TOK‹ : Toplu Konut ‹daresi TSN : Tapu Sicil Nizamnamesi TST : Tapu Sicil Tüzü¤ü TTSG : Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi TTK : Türk Ticaret Kanunu UCC : Uniform Commercial Code UCITS : Undertakings for Collective Investment in Transferable Securities UK : United Kingdom UN-HAB‹TAT : United Nations Human Settlements Programme URA : Urban Redevelopment Agency XVII XVIII ~ K›saltmalar USA : United States of America ÜFE : Üretici Fiyatlar› Endeksi VA : Veteran Administration vd. : Ve devam› VDMK : Varl›¤a Dayal› Menkul K›ymet VerkProspG : Wertpapier-Verkaufsprospektgesetz Vol. : Volume WpHG : Wertpapierhandelsgesetz Y. : Yarg›tay