yazının tam metni için lütfen tıklayın
Transkript
yazının tam metni için lütfen tıklayın
sağlık | health Vücuttan uzaklaştırılması gereken maddeler, ürik aside Any food that needs to be suspended from the dönüştürülerek atılır. Ürik asit, pürin denilen maddelerin yıkım ürünüdür. Özellikle protein yapısındaki maddelerin atım şekli olan ürik asidin, atılmasında bir sorun varsa ya da çok fazla üretiliyorsa bu madde vücutta birikir. Kanda bulunan miktarı artar. Ürik asidin eklemlerde birikmesi sonucu burada iltihap oluşur. Bu soruna gut hastalığı denir. Gut hastalığı, romatizmal bir hastalıktır. Diğer hastalıklardan farklı olarak zaman zaman ortaya çıkar. Sıklıkla ayak başparmağındaki iltihapla kendini gösterir. Müzmin bir hastalık olan gutun, kesin tedavisi yoktur. Erkeklerde kadınlara oranla daha fazla görülür. Gut hastalığı, en çok 40-65 yaş arasında ortaya çıkar. Kadınlarda genelde menopoz döneminden sonra görülür. Gençlerde görülmesi çok düşük bir ihtimaldir. body leaves as uric acid. Uric acid is a break down component of purine. Especially if there is a problem with discarding the components in proteins which comes out as uric acid, or if it is being over produced then it accumulates within the body. The increase takes place in the blood. Uric acid also piles up in the joints and causes inflammation. Causing the level of uric acid increases in the blood. Ultimately this is diagnosed as gout illness. Gout illness is a rheumatic illness. It differs from other illness’ because it can appear time to time. It prominently shows in the inflammation of the toe. It is a chronic illness and has no real cure. It is frequently seen in men rather then women. It shows more between ages 40-65. İn women it can be seen more during menapause. Very low percentage to be seen in the young. NEDEN ORTAYA ÇIKAR? Hastalığın nedeni, ürik asit miktarının kanda ve dokularda artmasıdır. Bu ürik asit miktarının artmasında bazı faktörler rol oynamaktadır. Vücutta ürik asit üretimi aşırı derecede artmıştır ya da ürik asidin böbreklerden atılmasında bir bozukluk vardır. Kronik böbrek iltihabı olanlarda, idrar söktürücü ilaç kullananlarda, kandaki ürik asit miktarı artar. Bazı hastalıklar, gutun ortaya çıkmasına neden olur; şeker hastalığı, yüksek tansiyon, şişmanlık gibi… IRSİ FAKTÖRLER VE BESLENME GUT HASTALIĞI Diyetle büyük oranda önlenebilir GOUT ILLNESS Can be prevented by proper diet Kalıtsal faktörler, birçok hastalıkta olduğu gibi, gut hastalığında da önemli bir faktördür. Doğuştan gelen bazı hastalıklar gut için bir risk faktörüdür. Erkeklerde daha çok görülür. Yaş ilerledikçe gut görülme riski artar. Beslenme tarzı her ne kadar modern tıp yaklaşımıyla bakıldığında önemli bir yer tutmasa da pürin oranıyla direkt bir ilişkisi vardır. Beslenme yanlışlığının yanı sıra alkol ve sigara kullanımı guta neden olabilir. Şişmanlık gut hastalığı riskini artırmaktadır. BELİRTİLERİ NELERDİR? Gut hastalığı ataklar halinde gelir. İlk atak şiddetlidir. WHY DOES IT SHOW UP? The reason for the cause is the abundant appearance of uric acid in blood levels and tissues. Some factors play a big role in the increase of uric acid. There is an excessive increase of uric acid in the body and difficulty of dispensing the acid through the kidneys. Patients with chronic kidney inflammation, or patients that use diuretic medication increases the level of uric acid in the blood. Some illnesses are a cause for gout; diabetes, high blood pressure and obesity. GENETIC FACTORS AND NUTRITION Genetic factors like in most cases play an important part in gout illness. Some diseases from birth are a major contributor for gout. It can be seen more in men. The chance of seeing the illness increases with age. Nutrition is an important factor that is over looked by modern medicine which shows a direct correlation with purine levels. Besides malnutrition alcohol and cigarette use can be a cause for gout. Obesity increases the risk factor. Yazı - By: PROF. DR. HÜSEYIN NAZLIKUL www. huseyinnazlikul.com Email: hnazlikul@web.de Gut hastalığında ırsi faktörlerin etkisi olabilir, ayrıca beslenme tarzı her ne kadar modern tıp yaklaşımıyla bakıldığında önemli bir yer tutmasa da etkisi vardır. Yanlış beslenmenin yanı sıra alkol ve sigara kullanımı guta neden olabilir. Şişmanlık da gut hastalığı riskini artıran bir diğer etmendir. Gout illness might be caused by genetic factors, even if modern medicine does not consider nutrition to be an important factor in the disease, it holds an important place. Besides malnutrition, alcohol and cigarette smoking can be a cause of Gout. Also obesity does increase the risk factor. 88 NİSAN - APRIL 2015 NİSAN - APRIL 2015 89 sağlık | health kalıcı ağrı, şişlik ve hareket kısıtlılığı oluşur. Romatoid artrit denilen iltihaplı eklem romatizmasıyla karışabilir. Bu dönem akut gut halidir. ‘Tofüs’ denilen ürik asit kristallerinin bir araya toplanarak cilt altında ya da dokularda çökmesiyle oluşan birikintilerin olduğu döneme ise ‘tofüslü gut’ adı verilir. Gut herkesi aynı şekilde etkilemez. Bazı insanlar hayatları boyunca bir tek atak geçirirler ve bundan başka hiçbir problem oluşmaz. Bazılarında ise zamanla eklemlerde hasara ve ağrıya yol açan şiddetli kronik ataklar görülür. Gutun kesin kür sağlanan bir tedavisi yoktur, ancak iyi bir tedaviyle tamamen hastalık önlenebilir. Uygun tedavi alevlenme sıklığınızın azalmasına hatta alevlenmelerin tamamen kesilmesine ve eklem hasarlarının gelişmesine engel olabilir. Gut, bir pürin metabolizma bozukluğu hastalığıdır. Ürik asit, pürin metabolizmasının son ürünüdür. Gut hastalarında pürin metabolizması bozuk olduğu için, bu kişiler pürinden zengin olan besin maddelerinden uzak durmak zorundadırlar. Gout, is a purine metabolical disorder illness. Uric acid, is the last by product of purine metabolism. Gout patients have a mal- function of purine metabolism so that is why they should abstain from eating food rich in purine. Eklemlerde ağrı ve şişme olur. Özellikle ayak başparmağında görülür. Parmak, çok hassaslaşır, şişme, kızarıklık ve ağrı hissi uyanır. Gece ya da sabaha karşı, uykudan uyandıracak kadar rahatsız edici bir ağrıdır. Ataktan sonra, hastalık, herhangi bir belirti vermeden devam eder. Sadece yapılan testlerle, kandaki ürik asit miktarının yüksek olduğu saptanır. Bu durum, başka atak geçirene kadarki, yani iki atak arasındaki, ara dönemdir. Eklemlerde, tuz kristalleri biriktiğinden, hareket kısıtlanması görülür. Ayrıca şekil bozuklukları, eklemlerin görevini yapamaması gibi durumlar ortaya çıkar. Bu tuz kristalleri, deri altında, avuç içinde, parmak uçlarında da şişliklere neden olur. Bir zararı yoktur. Fakat çok büyük olduğu durumlarda alınması gerekebilir. ÜRİK ASİT MİKTARI TEK GÖSTERGE DEĞİLDİR Öncelikle uzman bir hekime başvurmalısınız. Sağlık ocakları, bunun için yeterli olmayabilir. Gut hastalığının olduğunu düşündürecek durum, kanda ürik asit miktarının yüksek olmasıdır. Yapılan testlerde bu durum saptanır, fakat ürik asit miktarının yüksek olması, gut hastalığının olduğu anlamına gelmez. Bunun dışında gut tanısı koyduracak özel bir kan testi yoktur. Film çekimi de şişliklerin görülmesini sağlar. Fakat kesin tanısının konması için, eklemlerden alınan sıvıda, ürik asit kristallerinin varlığını tespit etmek gerekir. Bu eklem sıvısı, şişmiş ve ağrılı olan eklemden alınır. HASTALIĞIN GELİŞİM SEYRİ Gut genellikle dört evrede seyreder... Eklemde ani başlayan sıklıkla beş-10 gün süren şişme ve ağrılar, akut atak evresidir. Şikayetlerin olmadığı tamamen iyileşilen bir dönem ve bunun ardından tekrar şiddetli alevlenme evresine ‘interkritik dönem’ adı verilir. Pek çok alevlenmeden sonra, hastalık içinde tedavi edilmediği takdirde kronikleşir ve bir veya daha fazla eklemde 90 NİSAN - APRIL 2015 GUT HASTALIĞINDA DİYETİN ÖNEMİ WHAT ARE THE SYMPTOMS? Gout comes in attacks. The first is usually more severe. There would be pain and swelling in the joints. Especially in the toe. The toe becomes very sensitive, swelling, redness and pain. Usually during the night, the pain becomes unbearable and wakes you up. After the attack the illness continues without showing another symptom. It is possible to trace the increase of uric acid through blood tests. Then there is an interval between the attacks. Salt chrystals are deposited in the joints which restrains your movements. Also deformity, mal performance of the joints are some of the problems caused by the illness. These chrystals are formed under the skin, on the tip of the fingers, and cause swelling. They have no further harm. But must be removed when increased in size. URIC ACID IS NOT THE ONLY INDICATOR You must see a physician. Visiting a community health center might not be sufficient in this case. The case that makes you think of gout illness is the high levels of uric acid. This situation can be confirmed with tests, but increase levels of uric acid do not confirm gout illness. There is no special blood testing to confirm Gout illness. Having an X-tray will confirm swelling of the joints. For a conclusive diagnosis fluid extracted from the joints will confirm gout illness. The tests will determine the uric acid chrystals. The fluid must be extracted from the swelled joints. THE DEVELOPMENT PHASE OF THE ILLNESS Gout progresses in four phases. An immediate pain and swelling in the joints for 5-10 days which is the acute attack phase. Then a period where full recovery, no other symptom is expressed. Following a very severe episode called the ‘intercritic phase’. After inflammation, if the illness goes untreated it becomes chronic, and causes permanent inflammation, swelling and pain in more then one joint. It can be confused with rheumatoid arthritis which is a rheumatoid of inflammed joints. This is an acute stage of gout. Another phase is ‘tophus phase’ when a bulk of uric acid chrystalls come together and form a lump of tissue that collapse. Gout affects each individual differently. Some people have just one attack in a life time. Some patients have extreme pain attacks in the joints and damaged tissues. There is no definite cure for gout illness but with proper treatment can be prevented. A proper treatment can eliviate or even prevent any futher attacks which will stop any further damage of the tissues in the Gut hastalığı, romatizmal joints. Gut, bir pürin metabolizma bozukluğu bir hastalıktır. Diğer hastalığıdır. Ürik asit, pürin metabolizmasının hastalıklardan farklı son ürünüdür. Gut hastalarında pürin THE IMPORTANCE OF olarak zaman zaman metabolizması bozuk olduğu için, bu kişiler NUTRITION IN GOUT ILLNESS ortaya çıkar. Sıklıkla pürinden zengin olan besin maddelerinden Gout, is a purine metabolic disorder ayak başparmağındaki uzak durmak zorundadırlar. illness. Uric acid, is a by product of the iltihapla kendini gösterir. Pürinin bulunmadığı başlıca besinler süt, purine metabolism. Gout patients have a Müzmin bir hastalık olan yumurta, pirinç, makarna, patates, tahıl mal function of purine metabolism so that gutun, kesin ürünleri ve yağdır. Pürin yönünden zengin olan is why they should abstain from eating tedavisi yoktur. besinlerin başlıcaları ise şunlardır: Et, sakatat, food rich in purine. Products that lack hamsi, çaçabalığı, beyaz etli hayvanların purine: milk, eggs, rice, pasta, potatoes, Gout is a rheumatic derileri, sucuk ve benzeri besinler... Ayrıca wholegrains food, and oil. Food rich with illness. İt differs from baklagiller ve lahana da, pürin açısından çok purine: meat, giblets, anchovy, sprat fish, other illness’ by coming zengin olan gıdalardandır. Bu besinlerden uzak the skin of white meat, sausage etc. Also up time to time. İt durmak sağlığımız için son derece önemlidir. legumes, cabbage are rich in purine. It is shows the first signs Bu nedenle öğünlerdeki besinlerin pürin with absolute importance that we refrain of discomfort with the yönünden fakir olmasına özen gösterilmelidir. from these products. It is imparative that inflammation of the toe. Gut hastalarının pürin ihtiva eden yiyecek ve we eat from purine free nutrients and Gout is a chronic illness içeceklerden ve özellikle alkolden kesinlikle abstain from alcohol. Alcohol is a must that has no real cure. uzak durmaları gerekmektedir. Alkol, gut stay away product for gout patients. The hastalarının kesinlikle sakınmaları ve uzak liver breaks down alcohol and purine durmaları gereken maddelerden biridir. components need to pass through the Çünkü, alkol karaciğer üzerinden pürinin kidneys before it is disposed from the parçalanmasını hızlandırırken, böbreklerden body. The kidneys limit the disposal of atılmasını sınırlar. Bu durum ürik asit purine from the body. That increases the kristallerinin vücutta birikmesine neden olur. uric acid chrystalls in the body. That is why Bu açıdan gut hastalarının alkolden uzak durmaları sağlıklı bir it is very important for gout patients to stay away from yaşam için çok önemlidir. alcohol if they want to live a healthy life. BÖBREK FONKSİYONLARI DÜZENLENMELİ THE KIDNEY FUNCTIONS MUST BE REGULATED Gut hastalarının böbrek fonksiyonlarını daha aktif hale getirmek için, günde en az 3 litre su içmeleri gerekmektedir. Yüksek kalorili kola, limonata ve diğer içeceklerden ise uzak durulmalıdır. İçecek olarak sade su, soda, tatlandırılmamış bitkisel çaylar, sebze ve meyve çayları kullanılmalıdır. Kahve ve çayda pürin yoktur. Dolayısıyla kahve ve çay yasak içecekler arasında değildir. Ayrıca kahve ve çayda bulunan pürin, ürik aside dönüştürülmeden atıldığı için, depolanma riski bulunmamaktadır. Bu durum kakao için de geçerlidir. Gout patients must drink up to 3 litters of water each day to regulate kidney function. They must stay away from high calorie soft drinks such as;cola, lemonade and others. Drink: water, mineral water, herbal tea, vegetable and fruit teas. There is no purine in coffee and tea. Therefore they are not forbidden. Also the purine content in coffee and tea is disposed from the body before it changes into uric acid therefore no risk in storage. The same goes for cocoa. NİSAN - APRIL 2015 91